ALG HS 007 20-0065925
* 20 - 0 0 65 9 25 *
VISIE CENTRUM MONSTER
Auteur(s ) K. Pers oon , J . de M unni k , S. Sm its
Datum 10 m aart 2020
Vers ie 0.1
Status Conc ept
20-0065925
Inhouds opgav e
1. Voorw oo rd ... ... 3
2. Inleiding ... ... 4
2.1. Lees wijz er ... ... ... 4
2.2. Aanleiding ... ... ... 4
2.3. Voorges c hiedenis en pro c es ... ... 4
2.4. Afbak ening en s tatus ... 6
2.5. Doels telling ... ... .... 7
3. Huidige situa tie en v ra agstukken ... ... 9
3.1. Ruim telijk e s truc tuur ... 9
3.2. Soc iale s truc tuur ... 14
3.3. Ec onom is c he en func tio nele s truc tuur ... 14
4. Koers v oor 2030 ... ... ...17
4.1. uitgangs punten ... 17
4.2. Loc atie v oorm alig gem e entek antoor ... .23
Bijlage ... ... 25
Variant 1 (v o ork eurs v ari ant) ... 36
Variant 2 ... ... 38
Variant 3 ... ... 40
Variant 4 ... ... 42
20-0065925
1. Voorwoord
Voor u ligt de Vis ie Cent rum plan M ons ter m et da arin een k oers to t 2 030. De afronding v an de v is ie m ark eert een v olge nde s tap in een t rajec t d at al lang loopt. Waar w e ooit begonnen m et h et idee v oor heront wik k elin g v an het oude gem eent ek antoor , om v at dez e v i s ie nu een opdrac ht v oo r v erlev endiging v an het c entrum v an M ons t er. Do or de s loop v an het gem eente k antoor k om t e r ruim te v oor de bou w v an appartem enten én v erni euwing v an het g ebied t us s en de Nov iteit, bas is s c hool de Zees ter en het v oorm alig e gem e entek antoor.
Ik ben trots dat we dez e v is ie nu aan u k unnen p res enteren . Ru im telijk e projec ten nem en v eel tij d in bes lag – dat weet ik a ls wethouder Ruim telijk e ordening als geen an de r – m aar v oor de
leefbaarheid en lev endig heid in M ons ter is het n u wel nodig om een aant al problem en aan te pak k en.
Dez e v is ie geeft ons de gr onds lag om ontwik k eli ngen in het c entrum m og elijk te m ak en. Daa rbij wel de k anttek ening dat de gem eente niet alles z elf k an. Voor s om m ige z ak en z ijn we afhank elijk v an onder m eer m ark tpa rtijen en onde rnem ers . Dat betek ent dat u niet m eteen de s c hop in de grond z iet gaan, m aa r z etten we wel s tappen ric hting een m ooi en lev en dig c entrum v an M ons ter .
Proc es
Dez e v is ie is opges teld s am en m et om wonenden , ondernem ers , belan ge nbehartigers en
m ark tpartijen. De uitgan gs punten v oor de v is ie z ijn het behouden v an de bes taande (his toris c he) k waliteit v an het c en tru m en het dorps e k arak t e r. Belang rijk e them a’s e n daarm ee ook de g root s te uitdagingen v oor de toek om s t z ijn de v ergroening en v erlev endiging v an M ons ter.
Ik hoop dat u ook k ennis neem t v an dez e v is ie e n daa rna m et elk aar de s c houders eronder om d e v is ie tot uitv oering te br engen!
Cobie G ardien - Reinders
Wethouder Ruim telijk e o rdening
20-0065925
2. Inleiding
2.1. Leesw ijz er
Dez e v is ie heeft een l an g proc es doorlopen waar in v eel is gebeur d. Hierd oor word t alleree rs t in deel 2 uitgebreid aandac ht bes teed aan de a anlei ding, v oorges c hiedenis , ruim telijk e afbak ening en s tatus v an dit doc um ent. In deel 3 word t de h uidige s ituatie be s c hrev en , waarbij div ers e v raags tuk k en naar v oren k om en. De ruim telijk e, s oc iale, ec onom is c he en func tionele s truc tu ren v an het c entrum v an M o ns ter z ijn in k aart gebra c ht, in z owel z wak tes al s s terk tes . Dez e inpu t v orm t de bas is v oor de v is ie. In deel 4 worden de uitgangs punten v oor d e v is ie gev orm d, dez e uitgangs punte n lopen uit een op detailniv eau , m a ar dragen allem aal bij a an de doels tellingen en v oor een toek om s tbes te ndig c entrum in M ons ter . Naas t dez e ui tgangs pu nten v oor de
gebieds v is ie , wordt e r e en v erdiepings s lag gem aak t m et de v oork eurs v a riant v oor de herontwik k eling v an de l oc atie v an het v oorm alig gem eentek antoor . De bi jbehorende
uitv oerings paragraaf is een los s e bijlage naas t dit v is iedoc um ent. Het b es c hrijft hoe en op welk e term ijn de gem eente de uitgans punten v oor de g ewens te ont wik k elingen wil realis eren .
2.2. Aanleidi ng
De Vis ie Centrum M ons t er geeft inz ic ht in de op bouw en het k arak ter v a n M ons ter en de wijz e waarop am bities v oo r de toek om s t v orm k rijgen. De v is ie geeft de k oers aan die word t gev olgd v oor 2030 m et een doo r k ijk naar 2040 om te k o m en tot een v e rs te rk ing v an het c entrum v an het dorp . De aanleiding v oor het ops tellen v an de v is ie was de v erhuiz ing v an de gem eentek antoren in de div ers e dorpen na ar de tw ee nieuwe gem e entek antoren in Naaldwij k .
De gem eente heef t drie rollen :
• verantwoordelijk voo r de ruimtelijke ordening ;
• verantwoordelijk voo r de inrichting en het beheer van de openbare ruimte ;
• het faciliteren van g ewe nste ontwikkelingen .
Naas t dez e v erant woord elijk heid is de gem eente ook eigenaar van g rond en en v as tgoed . Binne n de afbak ening v an dez e v is ie, het v oorm alig gem ee ntek antoor in M ons te r .
Het proc es om te k om en tot dez e v is ie is een lan glopend trajec t. Sinds m aart 2020 hebben we door het c oronav i rus all em aal te m ak en m et een nieuwe werk elijk heid . H et is op dit m om ent las ti g in te s c hatten hoe lang we hierm ee te m ak en he bben en hoe ingrijpe nd de gev olgen gaan z ijn, ook v oor een c entrum v is ie . We hebben gep robee rd v oldoende flex ibiliteit in te bouwe n en ac tuele ontwik k elingen daar waa r m ogelijk m ee te ne m en in dez e v is ie.
2.3. Voorgesc hiedenis en p roces
In dec em ber 2012 h eef t de gem eenteraad v an W es tland het bes luit geno m en om in Naaldwijk twee gem eentek anto ren te bouwen. Daaropv olge nd was natuu rlijk de v ra ag wat e r dan m et de oude k antoren gaat geb euren. Si nds 201 4 is ge werk t aan ee n gebieds v i s ie v oor het c entrum v an M ons ter, waa rin m et na m e de loc atie v an het v o orm alige gem eentek anto or een belangrijk e rol had . Dez e v is ie w as hoo fdz ak elijk geric ht op de m ogelijk heden v oor hero ntwik k eling v an het v oorm alige g em eentek a ntoor en de di rec te om g ev ing . In 2016 z ijn hie rv oor bewon e rs av onden e n werk s es s ies gehouden.
20-0065925
Wat nu v oor u lig t is de afronding v an dit p roc es . De doo rlooptijd heef t l ang op z ic h laten wac hten, ene rz ijds v anw ege de k euz e v oor herg e bruik of s loop v an het v oorm alige
gem eentek antoor, ande r z ijds v anwege de we ns t ot v erbreding v an d e v is ie om ook ander e
opgav en in M ons ter m ee te nem en . Zo is de park eerdruk in het c en trum v an M ons ter op s om m ige m om enten hoog en door de nieuwbou w in de loop der jaren is di t niet v er m inderd. De v is ie is daarm ee een goed m om ent om dez e opgav e m e e te nem en.
In ok tober 2016 is een b edrag in de beg roting op genom en v oor het r ealis eren v an een park eergarage in het c e ntrum v an M ons ter , om de park eerdruk te v erlag en . Hierna bleek uit onderz oek en naar de o o rz ak en en m ogelijk e opl os s ingen dat h et bou we n v an een park eerga rag e niet het gew ens te res ult aat oplev ert . I n 2019 is bes loten het geres e rv eerde bedrag deels v oo r andere doelen in te z ett en. Het res tant wordt b e s teed aan realis atie v an oplos s ingen, waar d e z e v is ie m eer ric hting in z al gev en.
In s eptem ber 2017 is in de gem eenter aad een a m endem ent aangenom en v oor het aanhouden bes luit s loop v oorm alig gem eentek antoor. Het a m endem ent en de m otie hebben inv loed gehad o p de in v oorbereiding z ijnde v is ie. De opdr ac ht is n am elijk opnieuw v erbree d door de op 19 februa ri 2019 aangenom en m otie ‘k ern M ons ter’. De k ern v an de m otie is het v erz oek v an de raad aan h et c ollege om een plan op t e s tellen v oor het c en tru m v an M ons ter, brede r d an het v oorm alige gem eentek antoor en om gev ing , m et als doel de l ev end igheid en het aanz ic ht v an het c entrum te bev orderen .
Op 20 feb ruari 201 9 is h et c ollege op pad ge gaa n in M ons ter. Daar z ijn d oor bewone rs , de Bedrijfs Inv ers te rings Zon e ( BIZ ) en de BO A’s uit dagingen v oor het c ent r um v an M ons ter
benoem d. Uits prak en op de v olgende, in de m oti e en tijdens het bez oek genoem de, onder werpen k om en in de c entrum v is ie terug:
- leegs tand v an wink elpan den op de begane g rond (m et nam e in de Choors traat) ; - m eer horec a in het c entr um v an M ons ter gewens t ;
- ontoereik end beheer en onde rhoud v an de openb are ruim te ; - te hoge park eerd ruk in h et c entrum ;
- ov erlas t v an jongeren ro ndom gem eentek antoor ;
- noodz aak herontwik k elin g loc atie v oorm alig gem eente k antoor M ons ter .
Voor de af weging v an h e rgebruik of s loop v an he t v oorm alig gem eente k a ntoor heeft d e
gem eenteraad op 21 m ei 2019 het bes luit gen om en dat s loop het ui tgang s punt v oor de v is ie is . In de ov erweging v oo r s loo p is m eegenom en dat; s l oop v an het v oorm alig g em eentek antoor in M ons ter m eer k ans en bi edt v oor een g roene im p uls in het c entrum v an M on s ter, er m ee r
m ogelijk heden v oor ont m oeting en v erlev endigi ng rond de Nov iteit z ijn en een betere a ans luitin g op het wink el gebied k an worden ge realis eerd.
Het raads v oors tel is gea m endeerd m et het ge we ns te woningbou wprogra m m a. In het am endem en t wordt aange gev en dat d e v oork eur uitgaat naar een niet eerde r v oorges t eld woningbou ws c enario v an c a. 40 appartem ente n v oor s tarte rs en s enio ren, z owel in de (s oc iale en m iddens egm ent) huur als betaalbar e k oo p s ec tor, waa rbij park e r en op m aaiv eld onder he t gebouw wor dt
gerealis eerd. Daarnaas t wordt v er wac ht da t er ee n gebieds v is ie z al worde n v oorgelegd aan de raad.
20-0065925
Partic ipatie
De Vis ie Centrum M ons t er is tot s tand g ek om en door m iddel v an m eerde re partic ipatiem om enten m et div ers e doeleinden. Dit heeft te m ak en m et d e lange doorlooptijd v an het proc es en de v ers c hillende aanv ullingen en aanpas s ingen v an de opdrac ht.
• 25 april 2016, werksessi e in het (voormalige ) ge meentekan toor
• 13 oktober 2016, terugk oppeling in de raadszaal van het voormalige gem eentekantoor
• 20 september 2017, p re sentatie onderzoeken na ar de parkeersituatie (RIA)
• 25 oktober 2017, partici patieavond in de Novitei t
• 31 oktober 2019, partici patieavond over de omg evingsvisie, in de Novite it
Vooruitlopend o p de k o m s t v an de Om gev ings w et werk t d e gem eente oo k aan de v erv anger v an de huidige St ruc tuurv is i e Wes tland 2 025 uit 201 3: de Om gev ings v is ie: “ Vis ie op Wes tland” In d it k ader z ijn partic ipatiebij eenk om s ten in de div ers e dorpen georg anis eerd waaronder ook in M ons ter . Dez e inpu t is g edeeltelijk m eegenom en in dit c entrum plan da ar waar de a fbak ening v an de c entrum v is ie en de in put elk aar rak en . Niet al les is v erwerk t, om da t h et ging ov er een a nder abs trac tieniv eau en the m a’s buiten het c entrum .
• 14 november 2019, info rmatieavond in basisschool De Zeeste r
Dit la ats te pa rtic ipatiem om ent bes tond uit een p res entatie v an de res ult aten v an het park eeronderz oek en de eers te opz et v oor de Vi s ie Centrum M ons ter , in c lus ief de eers te randv oorwaa rden v oo r d e herontwik k eling v an d e gem eentek antoor en o m gev ing . Bewone rs hadde n de m ogelijk heid om te reageren op de pr es entatie. Daa rnaas t he eft een aantal b ewoners z ic h aangem eld v oor de k la nk bordgroep om tot m aatregelen te k om en v oo r v erlic hting v an de park eerdruk .
2.4. Afbakeni ng en s tatus
De M otie Ke rn M ons ter heeft tot een s c opev erbr eding geleid, wa ardoor d e foc us niet alleen m eer op het k loos terte rrein is geric ht. In de Vis ie Cen t rum M ons ter wo rden o.a . het Ke rk plein, de Zees traat, de Choors t ra at en de M olenbrink m e egenom en. De globale c ontour v an de
c entrum v is ie is weergeg ev en op de k aart in bijla ge A. In dez e v is ie z ijn z owel uits prak en ged aan op hoofdlijnen als m eer c onc retere uitgangs punt en.
Ook de Nov iteit m aak t o nderdeel uit v an dez e in tegrale lange te rm ijn v is ie c entrum M ons ter. Gel et op de c om plex itei t en he t belang v an het s nel s ta rten m et de he rontwik k el ing v an het
gem eentehuis z al dit on derdeel v an de v is ie in e en aparte deelv is ie word en uitgewerk t , welk e later als aanhangs el z al worden aangeh ec ht aan de onderhav ige integ ral e v is ie c entrum M ons ter.
Dez e deelv is ie Nov it eit z al o.a. z owel he t ruim te lijk as pec t (v erbouwing Nov iteit) als he t s oc iaal - c ulturele as pec t bev atte n. De Nov iteit is onlos m ak elijk v erbonden m et di t gebied, z oals in de op 19 februari 2 0'19 aange nom en m otie door de Ra ad is bepaald.
ln de uitwe rk ing v an de herontwik k eling v an he t gem eentehuis en de nab ij gelegen openbare ruim te (groen en park er en) z al dan ook nad ruk k elijk rek ening wor den ge houden m et de
ontwik k eling v an de Nov iteit. E.e. a. z odat dez e o ntwik k elingen elk aar nie t in de weg s taan m aar juis t v ers terk en. Onderz oc ht z al worden de haal baarheid v an de v es tigin g v an een Huis v an de Buurt m et ond er m eer d e v es tiging v an de biblio theek en Vitis . Ook z al o nde rz oc ht word en de herontwik k eling, v e rbou wing en ex ploitatie v an het hore c agedeelte v an de No v iteit. Er z al
20-0065925
ges tuurd wo rden op een s y nergetis c h v erband tu s s en de nieuw te realis e ren appartem enten en d e Nov iteit.
Parallel aan he t ops telle n v an dez e v is ie loopt :
• een variantenonderzoek met randvoorwa arden vo or het toekomstig p roject De herontwik k el ing v an he t v oorm alige gem eentek a ntoor en om gev in g;
• het onderzoek naar verl aging van de parkeerd ru k ;
• de inventarisatie van het detailhandel - en retailb eleid .
Bov ens taande onderz oe k en z ijn deels bepalend voor de uitgangspu nten v an de v is ie, m aar hebben all e drie ook e en v erv olg en v erdiepings s lag na de v is ie. De c om plex iteit v an de v is ie is dan ook de integrale afw eging om een toek om s tb eeld v oor het c ent rum te s c hets en, wetende dat v erdere c onc retis ering v an de Vis ie C entru m M o ns ter in ieder g ev al v oor bov e ns taande punten nodig is .
De heront wik k eling v an het v oorm alige gem eent e k antoor en om gev ing b etreft z ow el het s lopen v an het v oorm alig gem e entek antoor en realis ere n v an een appartem ent e nc om plex , als de herinric hting v an het k lo os terterrein . De e erder be noem de Gebieds v is ie Centrum M ons ter
(c onc ept 2016) bes tond uit een plangebied m et d eelgebieden rondom het k loos terterrein, tus s en Choors traa t en Em m as tr a at, Hav ens tra at en K rui thoff. D ez e v is ie is ec ht er nooit v as tges teld, m aar wel aanleiding v oo r de c onto ur v an het toe k om s tig projec t , dez e is weergegev en op de k aar t in bijlage A. Op 21 m ei 2019 heeft de gem een te raad het bes luit tot s loo p genom en. Na di t
s loopbes luit k onden m iti gerende m aatregelen ge nom en worden , z odat de aanwez ige v leerm uiz en in het huidig e pand z ic h k unnen v erplaats en. Ve r v olgens is de aanv raag v oor de ontheffing Wet Natuurbes c herm ing no di g om aan te tonen dat er geen bes c herm de diers oort en (z oals
v leerm uiz en) m eer aan w ez ig z ijn, z odat het v oor m alig gem eentek antoor k an worden ges loop t.
Het onderz oek naa r v erl aging v an de park eerd ru k heeft betrek k ing op he t c entrum v an M ons ter e n om liggende woons tra ten . Binnen dez e c ontou r w ordt gez oc ht n aar pas s ende m aatregelen v oor d e huidige k nelpunten op h et gebied v an park e ren . Dit onderz oek wordt m om enteel uitgev oerd , e r wordt hie rv oor ge werk t m et een k lank bordgroep bes taande uit be woners en ondernem ers uit d e direc te om gev ing . Naa r v erwac hting is de ui tk om s t hierv an eind 2020 bek end.
De inv entaris atie v an he t detailhandel - en retailb eleid is nodig v oor de a f bak ening v an het k ernwink elgebied. Wes tl and breed w ordt e r gek e k en naar de geog rafis c he afbak ening v an de k ernwink elgebieden, ook in M ons ter. I n d e z om er v an 2020 wo rden de k er nwink elgebieden in k aart gebrac ht, wat be te k ent dat de geog rafis c he af bak ening v an het k ern wink elgebied M ons ter niet in dez e v is ie wo rdt m eegenom en. Het retail beleid z al een aanv ullen de v is ie op ec onom is c h gebied gev en v oor het k ernwink elgebied in M ons ter.
2.5. Doelstel ling
Om de v ers c hillende geb ieden (k ernwink elgebi ed , aanloo ps traten, k loos t erterrein etc .) in M ons te r in s am enhang m et elk aa r te ov erz ien en een inte grale s trategie te bepale n is het nodig om een v is ie v oor het c entrum ge bied op te s tellen. Hierbi j z ijn een aantal s peerpu nten v an belang:
− grotere aantrekkelijkheid en vitaliteit van het ce ntrum van Monster ;
20-0065925
− het tegengaan van de hu idige leegstand (en da armee gepaard gaande ve rpaupering) en ruim telijk e v ers nippering v an het detailhandels aa nbod ;
− kwaliteitsverbeterin g va n het centrum doo r midd el van een impuls voor d e le vendigheid en openbare ruim te ;
− functionaliteitsverbeteri ng van het centrum doo r het verbetere n van de p arke ersituatie.
Ambitie : Im agov ers te rk ing naar e en aan trek k elij k er en v italer do rps c entr um , waar de func tiem ix v an v oorz ieningen, woni ngen, v erblijfs rui m tes en daarbij behoren de toeg ank elijk heid en
bereik baarheid in juis te balans is .
20-0065925
3. Huidige situatie en vraagstukken
De huidige s ituatie en v r aags tuk k en die betrek k i ng hebben op het c en tru m v an M ons ter z ijn uitgewerk t in drie them a’ s ; ruim telijk e s truc tuu r , s oc iale s truc tuur en ec o nom is c he en func tionele s truc tuur. Div ers e opgav en houden v erband m et elk aar, m aar de d rie the m a’s z orgen gez am enl ijk v oor een c om pleet beeld v an de opgav en waa r h et c entrum v an M ons ter v oor s taat . Dit geeft een aanz et v oor de uitgangs punten v an de v is ie in 4. 1.
3.1. Ruimtel ijke st ruct uur Bebouw ings s truc tu ur
Het c entrum v an M ons te r bes taat uit d e oude be bouwing rond het Ke rk pl ein m et inbegrip v an de Herens traa t, Hav ens t raa t , Zees traat en Choo rs tr aat (de his toris c he on ts luitings wegen) . Het c entrum heeft do rps e k e nm erk en en een gro te di v ers iteit in m aat, s c haal en s tijl. Het dorp is onts taan op de hoge z andgronden en de ou de du inen. De k ern heeft een radiale s truc tuur m et de k erk als m onum entaal m iddelpunt en hoog bebo u wings ac c ent . Dez e radia len hebben als
belangrijk k enm erk dat d e wanden aaneeng ebou wd z ijn m et wis s elende r ooilijn en indiv idualiteit v an de panden. Door v er s terk ing v an de wink el f u nc tie en s c haalv ergrotin g is v eel his toris c he bebouwing in dit gebied v erbouwd of v e rv angen d oor nieuwbou w die nie t altijd in het do rps e k arak ter pas t.
Aan de Ch oors traat v ari eert de bou whoogte v an de bes taande bebou wing v an 1 laag m et k ap to t 2 lagen en een k ap, waarb ij de hoogs te bebou wing aan de c entrum z ijde ( n oordwes tz ijde) v an de s traat lig t.
Karakt eris tiek geb ied
Voor het c ent rum v an M ons ter z ijn v ijf gebieden aangem erk t als k arak teri s tiek gebied. Dat wil z eggen dat dez e gebied en s am enhang hebben t us s en s tedenbouw, a rc hitec tuur en de op enbare ruim te en een bijz onde r e beeldk waliteit bev a t te n. Dez e gebiede n z ijn v as tgelegd in het
beeldk waliteits plan beho rend bij bes tem m ings pla n Woonk ern M ons ter. Bi nnen de c ontouren v an de v is ie v allen de k arak t eris tiek e gebieden rondo m de herv orm de Ke rk en de Hav ens traa t. De gebieden zijn gearceerd op de k aart in bijlag e B. De s pec ifiek e eis en v oor de k arak teris tiek e gebieden zijn opgenom e n in bijlage C.
Rondom de H erv orm de Kerk , bij de k ruis ing v an de Choors t raat en d e M olen s traat (het k erk plein ) is het dorp M ons ter onts taan. Belang rijk s te argu m ent dat d it deel v an M ons ter is aangewez en als k arak teris tiek gebied he eft te m ak en m et het feit dat dit het oud s te deel v an het dorp is en daarm ee v an c ultuurhis t oris c h belang . Veel his t oris c he bebouwing is v e rv angen of v erbou wd, waardoor het k arak te r v an het gebi ed onde r dru k s taat.
De Hav ens t raat behoo rt nog s teeds tot één v an d e entrees naar het c entr um v an M on s ter. Het deel v anaf de Em m as tra at tot aan he t Kerk plein is aangewez en als k arak teris tiek gebied. Het m aak t deel uit v an de ou de radialen m aar wijk t af v an de andere radialen om dat het s traatp rofiel aan de z uidz ijde breder uitloopt. Di t k om t v anwe ge de oud e hav enfunc tie , de Hav ens tra at heeft z ijn naam en s lingerend v erloop te dank en aan d e v aart die is gedem pt .
[BR ON: Beeldk wali teitpl an behorende bij bes t e m mings plan Ke rn Mons ter ] Histo rische e lementen
20-0065925
Op het Kloos terte rrein, gelegen ac hter het v oor m alig ge m eentek antoor, s taan twee oude
fruitm uren m et hu n oors prong in de negen tiende eeuw. Dez e z ijn om t we e redenen belang rijk , te n eers te om dat z e deel ui t m aa k ten v an het z us terk loos ter dat tot de jaren ’ 70 hier s tond . Ten tweede om dat z e terugbl ik k en op de tui nbouwhis t orie v an het Wes tland . B ov endien s taan tegen de m uren een aantal z ee r oude frui tbom en. Beide m uren v orm den v roege r de grens v an de k loos tertuin m et de tuin derij v an de heer Lam ot , waar nu het groen gebie d ac hter het v oo rm alig gem eentek antoor is .
In het c entrum v an M ons ter z ijn div ers e panden aangewez en als gem een telijk m onum ent of k arak teris tiek erfgoed . Z oals eerder v erm eld is o ok een aantal pand en ge s loopt en v erv angen door nieuwbou w , waardo or het do rps e k arak ter onder druk s taat . In de Choors traa t s taa t een aantal m onum entale pan den en h et pand M olens t raat 27 is een gem een te lijk m onum ent m et een bijz ondere k arak teris tiek e v oorgev el die behoude n dient te worden. Het p and aan de Kloos te rlaan 33 is dorps huis De Nov it eit, een gem eentelijk m o num ent waarin ook woni ngen z ijn gev es tigd . De Nov iteit dient o ok als hi s toris c h pand behouden te blijv en en heeft daarn aas t ook potentie v oor een betere c onnec ti e m e t het aangrenz ende k loo s terterrein.
Groe nblauw e st ruct ure n
M ons ter is onts taan op d e hoge z andgronden v an de s trandwall en en de o ude duinen. He t
c entrum ligt in het boez em gebied, wat in c om binatie m et de z andgrond e r v oor z orgt dat er weini g open wate r is en dat da t ook niet nodig is . Er is i n M ons ter nagenoeg gee n s prak e v an
bodem daling en de z and grond z orgt e rv oor dat h et water weg k an z ak k en in de bodem , als de v erhardings m aterialen d at toelaten. Het do rps c entrum k ent nam elijk een grote m ate v an v er harding en weinig op enbaar en s truc tu reel gr oen.
In het c entrum k an bij h ev ige regenbuien watero v erlas t een ris ic o v orm e n , v oorals nog geldt da t m et nam e in de Hav ens t raat . He t is gewe ns t om m et het oog op de toek o m s t naar een duurz aam waters y s teem te wer k en, dit houdt in he t afk oppe len v an het regen water v an he t afv alwa terriool en het v ergrot en v an de infiltratiem ogelijk heden door het v erm inde ren v a n v erharding. M inde r v erharding beperk t bov e ndien hittes tres s . In het c entrum v an M ons ter k a n het in de z om e r he el warm wo rden rond o.a. h et eers te s tuk v an de Ch oors traat en e en aantal park eerplaats en z oals het M olenerf, de park eer plaats ac hter de k erk e n in de M olens traat.
Klim aatadaptief bou wen k rijgt dan ook s teeds m e er aandac ht om de gen o em de problem en te v oork om en. In het c onv e nant k lim aatadaptief bou wen wo rd t daar om een a antal uitgangs punten hierv oor benoem d:
- hev ige neers lag m ag nie t leiden tot g rote s c hade aan infras truc t uur, gebo uwen, eigendom me n of groen i n de bebouwde omgev ing ;
- langdurige droog te m ag niet leiden tot v e rdrogin g of s c hade aan de bebo uwde om gev ing ; - tijdens hitte biedt d e be bouwde om gev ing een g ez onde en aantrek k elijk e leefom gev ing
groenblauwe s t ruc tuur e n biodiv ers iteit w orden v ers terk t op de planloc ati e en in de direc te s tedelijk e om g ev ing ;
- de bebouwde om gev ing i s bes tand tegen ov ers t r om ing .
In het c entrum z ijn weini g wegen v oorz ien v an (k walitatiev e) laa nbeplanti ng , v anwege relatief s m alle s traatprofielen e n het s tandaard k abels - en leidingenpak k et in de ondergrond is e r
20-0065925
beperk te rui m te. Daarna as t z ijn in het v erleden alle iepen wegens iepz ie k te gek apt. Er m oet nog worden toeg ewerk t naar een k walitatiev e (hoofd - ) groens truc tuu r v an bo m enlanen die groene openbare ruim tes v erbi n d t in het c entr um v an M ons ter. De Ac ac ias traa t/ Hortens ias tr aa t en Hav ens traat (deels ) z ijn daarentegen ruim o pgez ette s tra ten di e wo rd en begeleid door (m iddel grote ) bom en . Di t is waardev ol , er is nam elijk een gebrek aan oud e grote bom en in M ons ter , en z al m oeten worden behoud en en v er s terk t. De M olens t raat h eeft v ooral
laanbeplanting vanaf de s plits ing m et de M olenw eg, m aar z wak t a f in de ric hting v an het c ent rum v an M ons ter. Voo r het v ers terk en v an de radiale s truc tuur in he t c entrum is Laanbeplanting wens elijk , dus ook aan h et begin v an de M olens tr aat.
Vanuit d e deelv is ie g roe nblauw wo rdt aa ngegev e n dat m eer gro en in de d irec te woonom gev ing gewens t is , z o ook in h e t c entrum v an M ons ter . Er is op Wes tland breed niv eau inz et nodig v oor het toev oegen en v ers te rk en v an bruik baar g roe n in de direc te woonom g ev ing. Het k loos te rterrei n behoort tot de enige v or m gegev en groene openb are ruim te in he t c entru m , m et v erwijz ingen n a ar de oude k loos tertuin. On dank s het v ele park eren, dat ook een belang rijk e func tie heeft v oo r het c entrum v an M ons ter, he t brengen /ophalen v an s c h oolk inderen en d e bez oek ers aan de Nov itei t, heeft het te rrein wel een groen k arak ter . Ec hte r door het hoog o pgaande groen, en de
onv oldoende ‘doordringb aarheid’ v an het gebie d laat de func tionalitei t en v orm gev ing nog wel te wens en ov er. Dit is een aandac hts punt v oor een deel v an het c entrum .
[BR ON: Kli maatatlas We s tland, Conv enant Kli ma atadaptief bou wen, Deel v is ie Groenblau w ]
Openba re r uimte
De openbare ruim te is v an belang v oor de ruim t elijk e s truc tuur en v o rm t in het c entrum v an M ons ter grotendeels de radiale s truc tu ur . Er is e en onders c heid tus s en d e ruim telijk e s truc tuur v an de openbare ruim te v ers us de func tionele s tr uc tuur, dit b rengt de nod ige k nelpunten m et z ic h m ee. Door ond ernem ers in het c entrum wordt aa ngegev en dat bijv oorbee ld de park eers itu atie ee n problee m v orm t, m aar o ok dat er m eer m ogelijk h eden v oor het c reë ren v an gez elligheid op s traat m oet worden g erealis eer d. Beide ruim tev ragers v eroorz ak en een gro te dr uk op de huidige
m inim ale openbare ruim t e in het c entrum .
De huidige openba re ru i m te in het c ent rum v an M ons ter bes taat uit v eel al v erharde en onaantrek k elijk e ruim tes . Het c ent rum is niet opt im aal bewandelbaar en befiets baar (z ie ook v erk eers s truc tuur) . E rv a ren word t dat je niet ov e ral prettig k an wandelen en/of v erblijv en. Een aanda c hts punt v oor de b eeldk waliteit is het s traa tm eubilair wat niet in s a m enhang is en op v erk eerde plek k en in de openbare ruim te is ge pl aats t.
De c oronac ris is laat opn ieuw z ien dat onz e open bare ruim tes v aak k rap z ijn en gebrek k ig func tioneren. De 1,5 m et er s am enlev ing v ra agt o m aantrek k elijk e openba re ruim tes . Naas t de foc us op v erdic hting in h et c entrum z al er m ee r r uim te v oor v oetgangers en fiets ers ,
z itgelegenheden en groe ne gebruik s ruim te gere a lis eerd m oeten wo rden. Naas t dez e
aandac hts punten, z ijn er o ok pareltjes die v ers te rk t k unnen wo rden z oals het k loos terter rein en Kerk plein in het c entrum .
Uit de pa rtic ipatieav ond v oor de om gev ings v is ie is onder andere n aar v or en gek om en dat M ons ter als erg k indv riendelijk d o rp word t erv aren . He t K loos terterrein , de openb are ruim te tus s en
bas is s c hool de Zees ter en k inderdagopv ang 2Ba lonnen , is v oorz ien v an een v oetbalk ooi en een
20-0065925
groen k arak ter. Zowel h et plein v an de bas is s c h ool als k inderdagopv ang z ijn v oorz ien v an s peeltoes t ellen v oor k in deren. De pleinen z ijn e c hter na s c hooltijd afges loten. De v oet balk ooi wordt v eel ge bruik t, m aa r beperk t z ic h tot één do elgroep. De openbare ru im te langs de
Kloos terlaan heef t poten tie om gebruik v oor m ee rder e doelgro epen aan t e bieden en z ic h als par k te ontplooien .
M ons ter i s een k us tdorp, het s trand en de bijbeh orende m ogelijk heden v oor rec reatie is een k waliteit v an de k e rn. D oor de aantr ek k ings k rac ht v an het s trand is de n oodz aak v oor rec reatie i n het c entrum m inder g roo t. De oude M aalk om , bij het v oorm alig gem aal Vl otwate ring en ligt op loopafs tand v an het c ent rum en het s tran d , heeft de potentie om z ic h te ontwik k elen tot m ooie binnenhav en voor recrea tiedoeleinden. Me t een a ansl uiting op het Wes tla nds v aarnetwerk k an dez e M aalk om v oor een toenam e v an bez oek ers in het c ent rum v an M ons ter z orgen. Een pre ttige v erbinding v oor v oetgan gers tus s en de M aalk om en het c entrum is wens elijk .
[BR ON: partic ipatieav on den met bewone rs en de BIZ , not a v aarrec r eatie (2012) ]
Verkee rsst ruct uu r en b ereikbaa rheid
Dez e pas s age is c onfor m de M obiliteits v is ie 2040 Wes tland, die in d ec em ber 2019 is aangenom en door de gem eenter aad Wes tland.
Zowel v an, naa r, als i n h et c entrum is het de uitd aging een goede balans te v inden tus s en bereik baarheid (v o ldoen de ruim te v oor au to’s wa aronder v oor park eren , m aar ook v oor langz aam v erk eer ), leefba arheid (v oork om en ov erlas t v an v erk eer) en om gev ings k w aliteit (v oldoende ruim te v oor groen en v e rblijfs fu nc ties ) .
De Zees traa t, He rens tra at en een groo t deel v an de Choors t raat z ijn inge ric ht v oor
éénric htings v erk e er. M et nam e de Choo rs traat is s m al , de m inim ale breed te ter hoogt e v an nr. 23 is s lec hts 6 m eter en het breeds te deel v an de C hoors traat is te r hoogte v an num m er 9. De breedte v an de s t raat is hier net geen 12 m eter.
Het c entrum is pe r Open baar Verv oe r v anuit Wes tland en om liggende ge m eenten s lec hts beperk t bereik baar. B us lijn 31 di e M ons ter m et Hoek v an Holland, ’s Grav enz and e en Den Haag
Ley enburg v erbind t rijdt in de s pits om de 10 m in uten en daar bui ten om het half uur. Bus lijn 34 v erbindt M ons ter m et Na aldwijk . Dez e rijdt ec hte r in de s pits om het half uur en daarbui ten om he t uur. Een di rec te OV v er binding m et Wateringe n, Hons elers dijk en Poeldi jk m et ov ers tap op R -net Den Haag -Naald wijk -Sc h iedam ontbreek t. Ook m et Ter Heijde en het s tra nd ontbreek t Openbaar Verv oer. Door de s m alle s traten en woningen die dic ht op de w eg s taan i s het c entrum per bus las tig doorrijdbaa r en lei dt dit tot ov e rlas t. Zek er b ij v erdere v ers nelling en een hogere f requenti e v an de bus s en. Om de b ereik baarheid v an het c entrum v an M ons ter pe r b us te blijv en garande ren , z ullen ook andere rou tes v oor lijn 31 worden ond erz oc ht.
Per fiets on tbrek en fiets routes , in de v o rm v an v rijlig gende fiets paden o f fiets s traten, na ar en in het c entrum v an M ons ter . De bes te fiets v erbindin g ligt door de duinen , m aar dient bete r op M ons ter en s pec ifiek oo k het c entrum te worden aanges loten. Langs de Haagweg e n c entrale as k om t het m etropolitane f iets pad. Dit is ee n fiets p ad waarm ee je s nel en e ffic iënt Wes tland m et Den Haag of R otterdam v erbindt. Dez e dient ide m een goede aans luiting te k rijgen .
Belangrijk is dat v rijli gg ende fiets paden en fi ets s traten naar M ons te r en c entrum gerealis eerd gaan worden . Hie rdoor wordt de bereik baarheid per fiets flink v e rbeterd en biedt de fie ts k ans en
20-0065925
gez ien de op fi ets afs tan d tot 7 k m gelegen k er n en in Wes tland, Den Ha ag Loos duinen en de nieuwbouw on twik k elinge n bij ’s Grav enz ande , M ons ter Noo rd, Wes tm ade en Vroondaal . De fiets park eerv oorz ieninge n dienen op term ijn gele idelijk aan uitgebreid en v eiliger te worden.
Na as t de ge wens te v erb eteringen v oor ee n aantr ek k elijk ere fiets route in en naar het c ent rum , is al eerder benoem d dat d e openbare ruim te in het c entrum ook ni et optim a al is ingeric ht v oor v oetgangers . Looprou tes v an en naar het c entru m dienen te wo rden v erb r eed, begeleid doo r bom en en v erbonden m e t openbare r uim tes waar een prettige v erblijfs s fe er is m et
z itgelegenheden, waa rd oor wandelen in het c ent rum aantrek k elijk er word t.
Per auto is de bereik baa rheid naar he t c entrum v oldoende, m aar in he t c entrum is d it m oeilijk er.
In de dorps k ernen z al g eleidelijk aan het princ ip e v an ‘auto te gas t’ i nge v oerd worden , z oals in d e M obiliteits v is ie is bes c hrev en. Tegelijk ertijd z ulle n het O V en de fiets weg en v erder ont wik k eld worden om te v oorz ien i n de m obiliteits behoe fte. Dit wordt m ede ui tgewe rk t in de ac tualis atie v an het park eerbeleid en het op te s tellen fie ts beleid s plan.
Voor de bev oo rrading v a n de wink els en de be dri jv en is de wegens truc t u ur m et grote re
v rac htwagens las tig. De k om ende dec ennia z al dez e bev oorrad ing s teeds m eer m et k leinere Z E v oertuigen gaan plaats v i nden. Dit bie dt k ans en v oor de herin ric hting v an de openbare ruim te en het v ergroten v an de lee fbaar heid in het c entrum .
Parkee rsitua tie
Het c entrum dien t bereik baar en toegank elijk te z ijn v oor be wone rs en be z oek ers . Een goede park eerv oorz iening in he t c entrum is v an belang v oor ondernem ers , v an w ege het aantrek k en v an bez oek ers . In het c ent ru m v an M ons ter word t de park eerdruk als pr oblee m erv aren .
Voor het in k aart b renge n v an de park ee rs itua tie z ijn park eeronderz oek e n uitgev oerd. Ook is in enquêtes aan bewon ers en ondernem ers gev raag d hoe z ij de p ark eer druk erv aren. Hoewel uit de antwoorden op de enquê te duidelijk bleek dat in woners v an eenzelfde st raat de parkee rdruk v ers c hillend k unnen erv aren , k om en de res ult at en v an de erv aren park e erdruk behoorlijk goe d ov ereen m et de res ult at en v an de park eer onde r z oek en .
Op bas is v an de onde rz oek en z ijn 3 m aatgev en de m om enten te onders c heiden wat be treft de park eerdruk :
- ’s -Nac hts het tijds tip dat bewoners v an de park e erplek k en gebruik m ak e n, is de v erdeling v an de park eerdruk ov e r het onderz oek s gebied e rg s c heef. In v eel woons traten rondom het k ernwink elgebied is de p ark eerdruk m ax im aal. In het k ernwink elgebie d z elf is er juis t heel v eel v rije c apac iteit.
- Doorde week s ov erdag h et tijds tip dat v eel be wo ners v an huis z ijn, m aar de ondernem ers in het c entrum en bez oe k ers v an het c entrum v a n de park eerplek k en geb ruik m ak en, is de park eerdruk v aak hoog i n een aantal k leinere s ec ties in de blauwe z one en de s ec tie s waar geen bl auwe z one regim e geldt en is de pa rk eerdruk in de m ees te woons traten beperk t. Ook een aantal woons traten d at direc t a an het k ernwi nk elgebied gren s t k ent doordeweek s ov erdag v aak een hogere pa rk eerdr uk .
- Zaterdag het tijds tip dat z owel bewone rs , als ond ernem ers en bez oek ers v an het c entrum v an de park eerplek k en g ebruik m ak en, v ers c hilt de park eerdruk pe r z ater dag. Gedu rende 2
20-0065925
v an de 4 z aterdagen wa arop geteld is , loop t de t otale bez etting op de pi ek m om enten m et 90% duidelijk tegen z ijn grenz en a an. Op ander e m om ent en en op andere z aterdagen is de gem iddelde park eerdruk in het onderz oek s gebied tus s en de 80% en 85% .
In bijlage D is v oo r alle drie de m aatgev ende m o m enten een k aart te z ie n m et daarop
weergegev en de park eer druk per s traa t/park eer t err ein. Opv allend is da t in de park eerga rage v an de Hoogv liet en o p het p ark eerterrei n ac hter he t v oorm alig gem eentek ant oor v rijwel al tijd
park eerplaats en bes c hik baar z ijn.
In de enquête noem den v eel bewoners ook wat n aar hun idee de oorz ak e n z ijn v an de
park eerdruk die z e z el f erv aren . Hieruit blijk t da t er globaal vier gebiede n z ijn te onders c heiden m et elk hun eigen oorz a k e n, z ie bijlage E. De ho ge park eerdruk in de bla uwe z one wo rdt deels v eroorz aak t door onjuis t gebruik . Di t houdt in da t de blauwe z one bedoel d is v oor
k ort park eerders , m aar o ok gebruik t wo rdt door b ewoners , werk nem ers of m iddellang park eerde rs .
3.2. Sociale s truc tuur
In de s oc iaal m aats c hap pelijk e v is ie v an de Gem eente Mijn Wes tland, On s Wes tland (Vas tges teld door de gem eenter aad i n m aart 2 009) z ijn de a m bitie s v oor de k ernen v as tgelegd. In
s am ens praak m et inwon ers z ijn de am bities uit d e s oc iaal m aats c happelijk e v is ie c onc reter gem aak t. Alle ideeën en opm erk ingen hebben ge leid tot de s oc iale ont wi k k elings k aders v oor de Wes tlands e k ernen . In d it beleids doc um ent uit 2 011 z ijn onder ande re d e v olgende
ontwik k elk ans en v oor M ons ter opgenom en:
• Door de individualise rin g en vergrijzing bestaa t het gevaar van vereenza ming. Een ontm oetings plek in de o penbare ruim te k an m en s en m et elk aar in c ontac t b rengen .
• Voor oudere n is het bela ngrijk dat de voorziening en zoveel mogelijk in he t centrum gec lus terd word en en da t er in de op enbare ruim te bank jes s taan om ev e n uit te rus ten .
• Men ziet een kans voor het vergroten van het ce ntrum door een verbindi ng te ma ken met de Nov iteit, z oda t dez e z ic h k an ontwik k elen tot dorps huis . Hierd oor onts taat er ook een v erbinding m et het ac hte rgelegen park eer terrein die gebruik t k an worden als een groene wandelroute.
• De gemeentekantoo rlocatie is een geschikte loca tie voor o uderenh uisvesting me t eers telijns gez ondheids z org v anwege de nabijhei d v an wink els , v oorz ieni ngen en groen.
Daarnaas t m oet er ruim t e k om en v oor betaalbare s tarters wo ningen.
• De parkeergel egenheid rond het centrum van Mo nster is niet toe reikend.
Verlev endi ging v an de h et c ent rum v an M ons ter is een grote opgav e, wa arbij het v an belang is o m een goede balans tus s e n div ers e func ties z oals wonen, detailha ndel, hor ec a, z org en
bedrijv igheid te v inden. Tot op heden on tbreek t het s oc iale hart als c ent rum func tie in M ons ter .
3.3. Economische en fu ncti onele st ructuu r
De dorpen M ons te r en T er Heijde v o rm en s am en het v erz orgings gebied v an het c entrum v an M ons ter. Een k waliteit v an het c entrum v an M on s ter is de func tioneel s t erk e uitgangs pos itie als v olwaardig lok aal boods c happen - en o ntm oeting s c entrum . Een v ergelijk b aar c entrum is te v inden in De Lier , waa r wel een s terk ere s oc iale func tie aanwez ig is . Het v ers te rk en v an de s oc iale
20-0065925
func tie en c reëren v an e en uniek profiel v oor het c entrum v an M ons ter is nodig en dez e k ans doet z ic h nu v oor.
Retail
In 2016 is uit onde rz oek geblek en dat M ons ter e en opv allend groot en s t erk s uperm ark taanbod heeft in relati e tot he t a antal inwoners , m aar oo k in v ergelijk ing m et het v loeropperv lak v an de andere dorpen . Het ov er ige retailaanbod s luit qu a om v ang aan bij het aa ntal inwoners en er is een s terk groeiend l ok aal draagv lak . Ruim telijk g ez ien v orm t de k ruis ing v an de Zees traat en M olens traat een helde re hoofds truc tuur v oor het wink elgebied . De c onc e ntratie v an de wink els , m et een lic hte s c heiding tus s en dagelijk s e en ni et -dagelijk se boods chap pen, in dit gebied is de s terk te v an M ons ter. Uit ec onom is c h oogpunt blijk t dat het c om pac t houd en v an de
wink elgebieden en v oorz ien in func ties m et een p ubliek s aantrek k ende wer k ing, bijdragen aan de lev endigheid. Dit h oudt i n dat er bij e en lev endig wink elgebied een held e re s am enhang is tus s en detail handel en horec a , m aar ook andere fu nc tie s m et een publiek s aantr ek k ende werk ing z oals leis ure, c ultuur, m aa ts c happelijk e func ties en der gelijk e.
Een aandac hts punt is de huidige leegs tand , v erp aupering v an dez e leegs taande panden en v ers nippering v an het d e tailhandel aanbod . Daar naas t v orm t de s uperm a rk t buiten het c en trum een bedreiging v oor een te fors s uperm a rk tenaa nbod waardoo r het ris ic o is dat een
c en trum s uperm ark t ev en tueel z ou m oeten s luiten . Dat is onge wens t om da t s uperm ark ten juis t publiek s aantrek k ende v oorz ieningen z ijn die z org en v oor v erlev endiging v an het wink elgebied . Om de bet reffende onge wens te as pec ten tegen t e gaan is de retail foc us erop g eric ht om retail func ties te c onc entrere n in het c entrum v an he t wink elgebied.
[BR ON: rappor t DT NP 2 016]
Horeca
Op dit m om ent is h et c e ntrum v an M ons ter onv ol doende v ertegen woordig d m et horec afunc ties . Horec a in M ons ter en Te r Heijde is v oo rnam elijk ger ic ht op de k us t m et d iv ers e s trandpav iljoens . Het is ge wens t om in be perk te m ate de v erblij fs f unc tie in het c entrum v a n M ons ter te v erg roten, het toev oegen v an hor ec a is een func tie waarbij v erblijfs m ogelijk heden w orden v ers terk t .
Wonen
De druk op d e We s tland s e woningm ark t is hoog. Volgens het onde rz oek s rapport: De
woning(beleggings )m a rk t in beeld 2020 v an o nde rz oek s bureau Capitel Va lue is de druk in de regio Delf t, Wes tland he t hoogs t m et 8,1%. Voor de beeldv orm ing k om t v olgens ditz elfde rappo rt de regi o Groot - Am s terda m op plek 2 m et res pec ti ev elijk 7,4%. Dat de regi o Delft, Wes tland bov en de regio Groot - Am s terda m ligt z egt v eel.
Daarbij hebben we t e m ak en m et het f eit da t de ruim te binnen Wes tland s c haars is , niet alles k a n en niet alles k an ov eral. Oo k ligt 80% v an alle to ek om s tige ontwik k elinge n al v as t m et een
woonprogram m a. Prog ra m m a’s die in brede z in n iet altijd aans luiten bij d e huidige en toek om s tig e (Wes tla nds e) v raag. Dit betek ent dat het toev oe gen v an woningen op de traditionele m anie r niet v anz elfs prek end is en d at we m oeten z oek en na ar andere (v oor Wes tlan d) v eelal nieuwe
oplos s ingen.
20-0065925
M ons ter s pec ifiek k ent e en s terk e v ergrijz ing. He t is daarom belangr ijk o m hierop te antic ipe ren.
Dit doen we door in een v roeg s tadium rek ening t e houden m e t de v erg rij z ing, in toek om s tige program m a’s v an de ont wik k elingen. Dit geldt z e k er bij ontwik k elingen n abij c entra en dus nabij v oorz ieningen. Van wege de v ergrijz ing en on twik k elingen in de z org is he t v an belang dat e r lev ens loopbes tendige w oningen (en e en aa ns luit ende om gev ing) v oor s e nioren wo rden
ontwik k eld. Ook m is t M ons ter v oldoende betaalb aar aanbod v oor j ongere n en s tarters . Woningen v oor jongeren en s t arter s m oeten financ ieel haal baar z ijn.
20-0065925
4. Koers voor 2030
[Kaart 1 | Vis iek aart Cen trumplan M ons ter]
In deel 3 is de huidige s ituatie m et s terk e - en m i nder s terk e punten v an het c entrum in M ons ter bes c hrev en. Aanv ullend z ijn de huidige k nelpunt en en k ans en v o or een a antrek k elijk er en v italer dorps c entrum in beeld g ebrac ht. Dez e aank nopi ngs punten z ijn in k aart g ebrac ht en v orm en de bas is v oor de uitgangs p unten v an een integ ral e c entru m v is ie .
De k nelpunten en opgav en uit hoofds tuk 3 v o rm en de bas is v oor de hie ro nder benoem de uitgangs punten in de Vis ie Centrum M ons te r.
4.1. uitgangspu nten
20-0065925
1. Verb ete ren va n ver blijf smogelijkhede n en kw a liteit
Het aanbod ho rec ageleg enheden heeft z ic h in M ons ter (en Te r Heij de) v ooral g ev es tigd langs de k us t. In het c entr um v an M ons ter z ijn z eer bepe r k te horec agelegenheden , m aar de huidige
horec agelegenheden z ul len g es tim uleerd m oeten worden te blijv en . De h uidige c orona -c ris is z org t v oor z ware k lappen bij o .a. de horec as ec tor , waa rdoor het m oeilijk is om op v oorhand te
v oors pellen wat e r de k o m ende periode gaat ge b euren. De gem eente z al het v es tigen v an nieuwe initia tiev en in M ons ter s t im uleren om de horec afu nc tie in eers te ins tanti e aan het Kerk plein te c onc entreren of ev en tue el in het wink elgebi ed m et de niet -dagelijk se boo dsc happen . De bas is wordt v er der ges c hets t i n de detailhandels v is ie ( z ie 4) m et de daa ruit v o o rtv loeiende
v erv olgs tappen.
Het Ke rk plein heeft m et het oog op toenem ende horec a in tegenov erligge nde panden de poten tie om z ic h als aangenam e v erblijfs ruim te te ont plo oien. De Herens tr aat die om buigt ric hting de Hav ens traat z al al tijd ee n fy s iek e barriè re blijv en v anwege de doo rs trom ing v an autov erk eer, m aar d e M olens traat v o r m t een v erbinding (z ie 2 ) ric hting dez e on tm oeti ngs plek .
Naas t het Kerk plein z al ook het k loos terter rein e en trans form atie nodig h ebben om als ingetogen c entrum park m et optim al e v erblijfs ruim te te func t ioneren. De v oetbalk ooi nodigt k inderen uit om te s pelen, hier wordt v eel gebruik v an gem aak t. Gelegen aan e n deels d oork ruis t door d e
Kloos terlaan z al het toe k om s tig Kloos terpark ee n bijz ondere waa rdetoev oeging v oor het c ent rum z ijn . Het toev oegen v an v erblijf s groen in het k loos terpark geeft een lev e ndige im puls aan het c entrum , v oor optim aal gebruik is het hierbij v an belang dat er z owel z o n - als s c haduwplek k en z ijn .
Zowel het Kerk plein als k loos terterrein v ragen o m herinric hting v an de o penbare ruim te. Voor pretti ge v erblijfs ruim tes is het v an belang dat e r de gelegenheid is om te k unnen z itten en dat h et s traatm eubilair ook pas t bij het k arak ter v an de r uim te en s am enhangt m et de om gev ing om v errom m eling v an het s t raatbeeld te v o o rk om en.
2. Creë ren van v erbi nding en
Er is een bete re aans luit ing gewens t tus s en he t wink elgebied en het geb ied rond het k loos terterrein, waar de Nov iteit, bas is s c hool De Zees ter , pa rk eerv oorz ie ningen en het
toek om s tig k loos terpark (z ie 1) z ic h bev inden. V erbindingen zorgen hie r ten eerste vo or het bete r benutten v an park ee rple k k en die v ers preid ligge n. Daarnaas t dragen dez e v erbindingen ook bij aan lev endigheid en z ijn de z e aanleiding voor on tm oeting. De v e rbinding tus s en de Nov iteit en de Choors traa t is al gereali s eerd, dez e dien t v oo rt t e v loeien in een pre ttige v erbinding ric hting h et park eerterr ein door he t k loos terpark .
Van belang is dat er de m ogelijk heid v an het rea lis eren v an een toek om s tige doorgang v an he t gebied rondom de Nov it eit naar het Kerk pl ein, w ordt open gehoude n. Ee r der z ijn de aank oop en s loop v an Choors t raat 1 9 en het pand v an Twee Sam en hierv oor gen oem d. Thans behoort dat nie t tot de m ogelijk heden, m aar m oc ht dit in de toek om s t anders word en dan z ou de aank oop en s loo p v an dez e panden ee n k w aliteits im puls aan de be s taand e doorgang oplev eren naar he t c entrum v an M ons ter.
20-0065925
ln de nog te ont wik k elen deelv is ie Nov iteit z ou o ok onderz oc ht m oeten w orden of de hal f
bes taande doorgang aan de Hav ens traa t z ijde v a n de Nov iteit in de v erbo uwing m eeg enom en k an worden om daa r een v oll edige doorgang te c reër en , naar het v oorbeeld v an de pa s s age in het gebouw v an de T weede Kam er. He t c entrum v an M ons ter, te weten het K erk plein en de
aanpalende wink els tra te n worden zo op een snel le en uniek e manier verb on den m et het gebied rond de Nov it eit en het t e ontwik k elen appar tem entenc om plex op de pla a ts v an het oude gem eentehuis .
De M olens traat e n inpan dige v erbinding tus s en d e M olens traat en M olenb rink z ijn anno 2020 al belangrijk e v erbindingen die z ullen m oeten wo rd en opgewaarde erd , waar door langz aam v erk eer en daarm ee ook v erlev e ndiging wordt ges ti m ule erd . Dez e op waarde ring betek ent een fy s iek e aanpak en herinric hting v an dez e v erbindingen, waardoor interac tie tus s en de v oorz ieningen in d e plinten en de s traa t wo r dt v ergroot (z ie 4) . De o ndernem ers k unnen z elf ook een bijdrage lev eren om de interac t ie tus s en wink elpanden en de s t ra at te v ergro ten. Onderz o c ht z al m oeten wo rden welk e obs tak els in de s t raat v erwijd erd of v e rpla ats t k unnen wo rden en welk e aanpas s inge n in h et s traatprofiel wens elijk z i jn om ook de v erom m eli ng v an het s traatb eeld t egen te gaan.
Vergroening v an de M ol ens traat z al ook onde rd eel uitm ak en v oor het op tim alis eren v an dez e langz am e v erk eers v erbi nding (z ie 3).
De Zees traa t, He rens tra at en het K erk plein z ijn f unc tioneel v an belang v oor z owel
langz aam v erk eer als aut ov erk eer . De ope nbare r uim te, die dez e ruim telij k e s truc tuur v orm t, lev er t k nelpunten op ov er de f unc tionele s truc tuur bij de s traten in he t wink elg ebied. Aan de e ne k ant wordt doo r z owel burger s als ondernem ers aand ac ht gev raagd v oor m ee r gez elligheid op s tra at, aan de a ndere k ant wor d t ook gepleit v oor b etere park eerv oorz ieningen. Hierdoor onts taat een grote druk op de func tio nele inv ulling v an de win k els traten. Aan de hand v an de ui tk om s ten v an de k lank bordgroep die is opges teld v oor het v erd er uitwe rk en v an park ee rm aatregelen (z ie 5) en de detailhandelv is ie die dez e z om er wordt opges teld (z ie 4) , z al m oeten worden bepaald of en in welk e m ate dez e openba re ruim te dient te w orde n heri ngeric ht. In v erba nd m et de s nelle
v eranderingen die m ogel ijk k unnen plaats v inden om trent de toenem ende leegs tand, is het v an belang dat er na ar een fl ex ibele inv ulling v an de openbare ruim te z al wor den gez oc ht.
3. Verste rken va n de g roe nstruc tuur
Voor het c ent rum v an M ons ter z al m oeten worde n ges treefd naa r v ers ter k ing v an de hoofds truc tuur doo r beg eleiding v an laanbeplant ing langs de radiaals t ruc tuu r. Waar dez e laanbeplanting aanw ezig is zal dit moeten w orde n behouden en zo mogel ijk worden verste rkt.
Zoal s eerder benoem d z ijn de s traten in het c entr um v an M ons ter v aak v ri j s m al. De tec hnis c he uitv oerbaarheid v an v e r groening m iddels laanbe planting dient v erde r on derz oc ht te wo rden.
Naas t s truc tu reel groen is het ook v an belang o m de openbare ruim te te v er groenen en d ez e m et elk aar te v erbinden (z ie 2) . Dez e v e rgroening gel dt v oor z owel v e rblijfs rui m tes als gebieden waa r v erk eers s trom en plaats v inden. Hierbij k an bijv oo rbeeld wo rden gedac ht a an het v ergroene n v an gec entreerde pa rk eerpla ats en z oals de Hav ens t r aat m et halfv erha rding (t egen waterov e rlas t) en het M olenerf m et een bo m endak (tegen hittes t re s s ). Dez e v ergr oening dr aagt bij aan z owel biodiv ers iteit als k lim aat beheers ing en een p retti gere buitenruim te . Het s tim uleren v an groene dak en, groene gev els en gev eltuintjes (indien e r v oldoende ruim te is ) v er die nt ook aanbev eling
20-0065925
v oor het v eraangenam en v an het v erblijfs k lim aat in het c entrum gebied v o or z owel m ens en als flora en fauna .
Bij het aanleggen v an gr oen wordt z ov eel m ogeli jk ges treefd naar aan ee n ges l oten groen,
v anwege de effec tiv it eit . Bom enrijen m oet en in i eder gev al (k leine) groe nloc aties goed m et elk a ar v erbinden. De realis atie v an een duurz aa m , k lim aatbes tendig en groe nin c lus ief c entrum v ergt ee n langeterm ij nplanning, di e verder gaat dan 2030. Om tot die realis atie te k om en is het v an belang dat lo c aties wor den geïd entific eerd, waar doo r m eer infiltra tiem ogelijk heden te c reëren het afv al waterri ool ov erbodi g k an worden gem aak t.
4. Compacte r ke rnw inkelg ebied
Uit het onde rz oek in 201 6 k wam al naar v o r en da t M ons ter een c om pac ter k ernwink elgebied nodig had om de leegs tand teg en te gaan. Dit houdt in een k leiner c entraal geb ied en k leiner
aanloopgebied. Daa rnaa st is het van belang dat er geen aanbodverste rki ng bu iten het c om pac te c entrum plaats v indt.
Het c entrum v an M ons te r k enm erk t z ic h als een l ok aal georiënteerd wink elgebied, waa rbij bez oek ers z ic h prim air ri c hten op het doen v an d agelijk s e boods c happen. Hierin is he t wink elgebied v an M ons t er breed v oorz ien door d e ruim e aanwez igheid v an v ers c hillen de
s uperm ark ten. De park e erv oorz ieningen bev inde n z ic h in de nabijheid v a n de s uperm ark ten, wat een bijdrage lev ert aan het prettig d oen v an dag elijk s e boods c happen.
Tev ens bes c hik t het win k elgebied v an M ons ter o v er enk ele s pec ifiek e wi nk els v oor niet dag elijk s e boods c happen, z oals m odewink els , s portv is s pec i aalz aak , s lijterij. Dez e w ink els bev inden z ic h in het gebied om en nabij d e s uperm ark ten, waarbij er s prak e is v an een den k beeldig ‘ac htje’ dat bez oek ers k unnen lopen tijdens het wink elen . Di t ‘ac htje’ is v orm te gev e n tus s en de s traten M olens traat, Zees tr aat, Hortens ias traa t en het K erk plein. Op dez e wijz e onts taat er in bepaalde m ate een s am enhang tu s s en het doen v an dagel ijk s e boods c happen in c om binatie m et ni et dagelijk se boods chappen.’
De inv entari s atie v an he t detailhandel - en retailb eleid, dat in de z om er v an 2020 z al plaats v inden, z al Wes tland bre ed de geografis c he afb a k ening v an de k ernwink e lgebieden in k aart brengen. Voo r M ons ter z al dez e afbak ening c o ns equenties hebben en c o m pac ter z ijn dan i n de huidige situatie. In dit o nderz oek worden as pec t en die een k ern wink elge bied v orm en v erk end en welk e fac toren er v an in v loed z ijn. Daarnaas t wo rdt gek ek en welk e ac tiv i teiten en inv ullingen daarbij pas s en , z oals he t gewens te (ec onom is c he/func tionele) p r ogram m a in de plinten in het k ernwink elgebied. Vanui t ruim telijk oogpunt v oo r een lev endig s traatbeel d is het v an belang dat het aantal blinde gev els in de wink els trat en wo rd t teruggebrac h t en beper k t blijft waa rdo or interac tie tus s en de plin ten en de s tra a t onts taat . Hoe we in detail willen om gaan m et het
k ernwink elgebied in M on s ter, wo rdt dan ui tgez oc ht en v ergt nog nadere a fs tem m ing m et de lok ale ondernem ers .
M et de af bak ening v an h et k ernwink elgebied die nt rek ening te worden g ehouden m et de m ogelij k e ontwik k eling v an de M aa lk om naar rec reatiehav e n, dat k an een eno rm e b oos t gev en aan de draagk rac ht v oor een gr oter en m eer g ev arieerd wink elbes tand m et bijho rende horec a. Een
20-0065925
prettige wandelv erbindin g (z ie 2) tus s en he t c ent rum en de toek om s tige r ec reatieha v en z al een func tionele bijdrage hie r aan lev eren.
De ontwik k elingen v olge n elk aar in rap tem po op en wat v andaag de we r k elijk heid is , k an m orge n z om aar anders z ijn. Om d at de detailhandelv is ie een v erdere uit werk ing v an de v is ie c entrum M ons ter is , is het v an be lang dat de input v an de c entrum v is ie wordt m ee genom en en de detailhandelv is ie een c o nc rete v is ie op het k ern wink elgebied geeft , z ow el ruim telijk als func tioneel.
5. Verminde ren va n de pa rkeerd ruk
Er z ijn m eerde re oorz ak en v oor de hoge pa rk eer druk . D e s t rategie v oor het v erlagen v an de park eerdruk bes taat uit m eerdere oplos s ings s c enario’s . Voor het v erbet eren v an de
park eers ituatie in he t c e ntrum v an M ons ter z ijn g rofweg d rie s c enario’s te onders c he iden. Pe r s c enario z ijn weer v e rs c hillende v arianten te on ders c heiden, welk e in s o m m ige gev allen ook wee r v ers c hillende uitwerk ing s v orm en k ennen .
1. Gec onc entreer de groots c halige uitbreiding v an h et aantal park ee rplaats e n in gebouwde v orm .
2. Realis atie v an ex t ra ope nbare park eerc apac itei t op s traatniv eau
3. Het bet e r benutten v an de bes taande al bes c hik bare openbare park eerc apac iteit Bov ens taande s c enario’ s z ijn beoordeeld aan de hand v an v ier c rite ria; d e m ate waaraa n het s c enario bijdraagt aan v erm indering v an d e pa rk k eerdruk , de k os ten, d e gev olgen v oor de
ruim te lijk e k waliteit en o v erige z ak en die v oor de beoordeling v an een s c enario relev ant z ijn. Een uitgebreid er ov e rz ic ht v an de s c enario’s en beo ordeling is wee rgegev en in bijlage F .
De m eerwa arde v an een p ark eergarage v oor het v erm inderen v an de pa rk eerdruk in het c en trum v an M ons ter is totaal be z ien niet hoger dan de m eerwaarde v an de and ere s c enario’s , ter wijl de k os ten wel v eel hoger z i jn en dit s c enario ook m eer relev ante and ere na delen k ent.
We z etten daarom in op s c enario ’s 2 en 3 : realis atie v an ex tra openba re park eerc apac iteit op s traatniv eau in c om binat ie m et het bete r benutte n v an de bes taande al b es c hik bare openbare park eerc apac iteit . Waa r bij het v oors tel is om in het gehele onderz oek s g ebied te k ijk en naar k ans en v oor realis atie v an ex tra c apac itei t. In h et k ernwink elgebied (en ev entueel direc te om gev ing) wordt aanv ull end ingez et op m aatreg e len om de bes taande c a pac iteit beter t e benutten . Een v oorwaa r de hierv oor z al z ijn dat park eren niet t en k os te m ag gaan v an het bes taande groen (z ie 3) . Dez e s trategie wo rdt uit gewerk t in c onc re et pak k et m et m aatregelen .
6. Behouden dorp se kara kterist iek
Door v ers te rk ing v an de wink elfunc tie en s c haalv ergroting is v eel his to ris c he bebouwing in di t gebied v erbouwd of v erv angen door nieu wbouw d ie niet altijd in he t d orps e k arak ter pas t. Vanuit c ultuurhis toris c he, ec olo gis c he en ruim telijk e wa arden is het s tr ev en om de dorps e
bebouwings s truc tuur te behouden en waa r m oge lijk te v ers terk en. De s tr uc tuurv orm ende radiale n , m et wanden die aa neen gebouwd z ijn m et een wi s s elen de rooilijn en indi v idualiteit v an de pande n dient te wo rden v ers te rk t, laanbeplanting k an hie r in bijdragen (z ie 3). He t k erk plein, een gebied dat al is aangem erk t als k arak teris tiek gebied, is ook onde rdeel v an de op enbare ruim te wat func tionele k ans en v oor v erblijfs m ogelijk heden k an c reëren (z ie 1). Ont w ik k elingen die buiten de k arak teris tiek e gebieden in het beeldk wali teitpla n liggen, dienen ook rek ening m et de dorps e
20-0065925
k arak teris tiek te houden . Bijv oorbeeld de bouwh oogte die dient aan te s l uiten op om lig gende om gev ing , waarbij v e rdi c hting op plek k en in het c entrum niet k an worden v erm eden (z ie 7) . De herontwik k eling v an he t v oorm alig gem eentek ant oor (z ie 8) is een v oorbe eld v an z o een
ontwik k elin g.
7. Nieuw e w oningb ouw on tw ikkelingen
Om dat de v raag naar wo n ingen in M ons ter het a anbod ov ers tijgt z al er z owel in - als ui tbreiding m oeten plaats v inden. In het c entrum v an M ons ter z ullen de m ogelijk hede n v an inbreiding, in de v orm v an v erdic hting bij nieuwe ont wik k elingen, altijd worden onderz oc ht op haalbaarheid . In het k ernwink elgebied z ijn le v endige plinten nodig, d e foc us ligt in eers te ins tantie in dit gebie d op d e begane grond op e en fu nc tie die m et nam e ontm oeting s tim uleert/publ iek aantrek t. Dit z ijn
v oornam elijk geen wonin gen, m aar die z ijn m om e nteel wel bes tem m ings pl antec hnis c h m ogelijk op de begane grond. De de t ailhandelv is ie z al m eer r ic hting m oeten gev en ov er hoe om te gaan m et div ers e func ties in de pli nten v an het aange wez e n k ernwink elgebied .
De loc atie v an het v oor m alig gem eentek antoor i s een inbrei dings loc atie in het c entrum v an M ons ter. Dez e on twik k el ing dient net als alle an dere ontwik k elingen, te v oldoen aan de uitgangs punten v an de o p dat m om ent geldende woonv is ie. Voor een toe k om s tbes tendige
woningv oorraad dienen woningbouwon twik k eling en naas t aanv ullende ( w oon)program m atis c he en s tedenbouwk undige k ad ers bij te drage n aan ee n duurz am e woning/ woo nom gev ing, natuur
inc lus ief - en k lim aatada ptief bouwen en een gr o ene om g ev ing.
8. Heron tw ikkeling voorm alig gemeen te kantoo r
De s loop v an het v oo rm alige gem eente k antoor c reëert ruim t e v oor v erdic hting in het c ent rum . Hierna z al r ealis atie v an c a. 40 appartem ent en v oor s tarters en s enioren plaats v inden op dez e loc atie. Het v e rgrot en v a n de woonm ogelijk heden in het c entrum d raagt bi j aan de behoefte en z al op een ruim telijk aanv aa rdbare m anier m oe ten w orden ingepas t (z ie 6). Door het toev oegen v an woningen op dez e loc ati e (v anaf m aaiv eld) z al e r s oc iale c ontrole z ijn op aangrenz ende openba re ruim te en het v eiligheids gev oel worden v e rgroot. De heron twik k elings m o g elijk heden v an het v oorm alig gem eentek ant oor en om gev ing z ijn v er der uitgewe rk t in 4.2 .
20-0065925
4.2. Locatie voo rmali g gem e entekantoo r
Bij heront wik k eling v an het v oorm alig gem eente k antoor en om gev ing k o m en m eerdere k ans en a an bod om aan te grijp en, n am elijk ; een g roene im p uls v oor de openbare rui m te en het c reër en v an een v erbinding tus s en h et k ernwink elgebied en dit bijz onde re k loos tert e rrein . Daarnaas t z al he t toev oegen v an woningen in dit gebied ook bijd ra gen aan het v erg roten v an de s oc iale c ontrole o p de aangrenz ende openb are ruim te. Voor d e her ontwik k eling z ijn , behalv e het am endem ent dat is aangenom en door de ra ad, ook een aantal a anv ullende randv oor waarde n opges teld . Dez e
randv oorwaa rden z ijn s p ec ifiek geric ht op de he r inric hting v an de openba re ruim te en herontwik k eling v an he t v oorm alige gem eentek a ntoor.
Heront wik k eling v an het v oorm alige gem eentek a ntoor:
- Het v oorm a lige gem een t ek antoor wo rdt ges loopt
- Er wo rdt één g ebouw ge realis eerd, waar c a. 40 appartem enten worden g erealis eerd - Woningm ix v an (s oc iale en m iddens egm ent) huur en (betaalba re) k oop , z oals in het
am endem ent is opgenom en
- Afm ak en v an lint Choors traat m et pa s s ende bebo uwing, daar is twee lage n m et k ap de m ax im ale hoogte
- Zo m in m ogelijk blinde g ev els en z ov eel m ogelijk c ontac t tus s en de wo ni ngen in de plint en de s traat z o rgt v oor s oc iale v eiligheid en lev e ndigheid
- Galerij nie t langs de Ch oors traat of park z ijde
- Onts luiting v an he t trapp enhuis inc us ief lift dient aan te s luiten op de weg tus s en de Choors traa t en Kloos t erl aan, ten wes t en v an het nieu we appar tem entenc om plex . - Voor be woners wordt te n m ins te 1 park eerplek p er woning op eigen te rre in, op
m aaiv eldniv eau gerealis eerd
- Herinric hting openbare r uim te is nodig om v olled ig aan de park eer norm er ing te v oldoen - Creativ iteit word t aan de arc hitec t ov e rgelaten v oor een v er wac hte m ini m ale bijdrage aan
een duurz aam -, k lim aata daptief - en na tuurinc lus i ef gebouw.
Herinric hting v an de ope nbare ruim te, rond het g em eentek antoor:
- Verleggen v an de weg t u s s en de Choors tr aat en de Kloos terlaan.
- Profiel v an de hie r bov e n genoem de onts luiting i n dez elfde opz et uitv oer en als onts luiting Hav ens traat ric hting het k loos terterrein , dit betek ent ; handhav en bes taan d trottoir langs Geuz en Bu rght, aanleg g en trottoi r langs nieuw a ppartem entenc om plex e n aanleggen v an langs park eerv ak k en tus s en de weg (c a.5m breed ) en trot toirs . Ook het to ev oegen v an bom en, als z ijnde laanb eplanting is in dit s t raat profiel een ra ndv oorwaa rde.
- De v oetbalk ooi behoude n of in de nabije om gev ing v erplaats en - De his toris c he f ruitm uur hers tellen
- Geen ex t ra s peelv oorz ie ning, m aar wel s peelaan leiding
- Het park dien t te worden ingeric ht v oor geb ruik v an div ers e doelgroepen - Groene k waliteit hand ha v en (z oals de grote g ez onde bom en) en v ers te rk en
- Park eerfunc tie handhav en en func tionaliteit v er s terk en door v erbi ndin g m et het c entrum - De bes taande pa rk eerpl aats en op het Kl oos terte rrein z ijn niet s c her p aa n afz onderlijk e
func ties toe te k ennen. Ze worden door v ers c hill ende func ties op v ers c hi llende m om enten v an de dag/week geb rui k t. De nieu we ont wik k elingen m ogen de bes c hik b aarheid v an park eerplaats en v oor an dere func ties niet n egati ef beïnv loeden.
