~ , " . ;1 • ·•~' ·' • ' • • • ~. ~~- o-'1'"'.' • " - · ."~ • - ' •
I •
e Joe
door mr. W. J. Geertsema
i ~c
Radio-uitzending van de VVD: zaterdag 13 maart, van 18.20-18.30 uur, over de zen-
der Hilversum 11 (298 m).
Vondelings stokpaardje
Onze medewerker mr. J.
van Gaten bespreekt uit het programma der "progressie- ve" combinatie het punt van de speculatiewinstbel'asting.
Nu D'66 heeft besloten een samen- werkingsverband aan te gaan met de PvdA en de PPR is er opnieuw een stuk duidelijkheid in de Nederlandse politiek gekomen.
Was er ten tijde van de Statenverkie- zingen nog een pistool op de borst van Van Mierlo nodig om hem zijn liefde voor de PvdA te laten verklaren, nu is het een vr·ijwillige liefdesverklaring en bovendien is de algemene vergadering van D'66 hem daarin in overgrote meer- derheid gevolgd.
Mogen wij uit dit laatste nu ook aflei- den, dat 90 pct. van de aanhangers van D'66 mensen zijn, die een socialistisch getinte politiek voorstaan?
Zeer bepaald niet!
In de eerste plaats zijn zij, die een algemene vergadering bezoeken de meest meelevende en meest geïnteres- seerde leden van de partij. Mensen, die beter dan wie ook beseffen hoezeer D'66 na de voor haar teleurstellende verkie- zingsuitslag van 1970 in de neergang was geraakt en hoezeer men een poli- tieke stunt van fotmaat nodig had om een wederopleving te bereiken.
In de tweede plaats is er voor hem, die op een algemene vergadering voor de keuze wordt gesteld of rle gehele partijleiding twee maanden voor de ver- kiezingen in haar hemd te zetten, dan wel zijn steun te geven aan .een onge- wenst akkoord in feite geen enkele keu- ze. Hij kiest het beste van twee kwaden.
Laat Van Mierlo zich in zijn overwin- ningsroes niet vergissen! De achterban, die op 28 april in het stemhokje staat, heeft wel een keuze. En die zou voor vele D'66ers van dit ogenblik wel eens anders kunnen uitvallen, dan de partij- leiding hoopt.
Geen verschil
Maar goed, het akkoord komt et· en het brengt een stuk duidelijkheid. Ver- schaft het nu ook de kiezer een grotere invloed?
Dat is maar zeer betrekkelijk.
Als hij stemt op de PvdA, D'66 of de PPR en 50 pct. van de kiezers hem in die keuze zou volgen - hetgeen overi- gens uiterst onwaarschijnlijk is - dan helpt hij wel bevorderen, dat het over- eengekomen programma ook het toe- komstig regeringsprogramma wordt.
Maar daar houdt zijn invloed dan ook mee op. Op de inhoud van dat program- ma heeft hij geen enkele invloed. Dat staat nu al vast. Dat zou nu nog niet zo
Onder de middelen, die de f 6 miljard moeten fourneren ter uitvoering van het ,.progre ·sief program" Yan de groep PvdA-D'66-PPR komt ook voor een speculatiewinstbelasting Hoe zou het anders ktmnen bij een programma waar- in dr. Vondeling de hand heeft gehad?
Al sinds jaren is de speculatie\\-ïnSLbe- lasting zijn hobby. Als minister heeft hij getracht een ontwerp te maken, als ka- merlid initiatieven genomen.
Wij hebben ervaring met een specu- latiewinstbelasting. De Duitse bezetter voerde deze in met het Besluit-Inkom- stenbelasting, dat na de oorlog van kracht is gebleven totdat het door een nationale wet werd vel'\'angen.
Deze speculaliewinstbelasting 'heeft netto nooit wat opgebracht. De commis- sie, nog door mini::;ter :Ueftinck inge- steld ter vereenvoudiging van de belas- tingheffing, heeft geadviseet'd deze fei- telijk nietsopbl'engende maar wel werk verschaffende belasting af te schaffen.
de 1ezers •
erg zijn, als de drie samenwerkende partijen het op alle punten ook met el- kaar eens waren. Maar dat is allerminst het geval. Het programma is een com- promis. Alle partijen hebben veren moe- t.{'n laten.
Dat bedoelde Den Uyl waarschijnlijk ook toen hij het vinden van punten van overeenkomst in de drie partijprogram- ma's ve1·geleek met het schieten van fa- zanten in de waterleidingduinen.
De gelaten veren vlogen in het rond!
Wat kan de kiezer nu doen, als hij het verlies van één of meer van die veren betreurt? Helemaal niets! Al zou de PvdA grote winst boeken bij de verkie- zingen en D'66 en de PPR forse verlie- zen lijden, dan nog wordt er geen enkel socialistisch verlangen, dat de PvdA op het altaar van de samenwerking heeft geofferd, opnieuw aan het programma toegevoegd.
Het komt er dus op neer, dat het to- taal geen verschil maakt of men op de PvdA, D'66 of de PPR stemt. Het pro- gramma ligt vast en er kan niets meer aan veranderd worden. Sterker nog!
Binnenkort zal er ook nog een minis- terslijst worden gepubliceerd en ook die. ligt vast, ongeacht de verkiezingsuit- ' 1 g. Over invloPd van de kiezer ge- spr·oken!
Globaal akkoord
Maar - zo zal de aandachtige lezer vragen - de VVD wil toch ook graag een stembusakkoord sluiten?
Natuurlijk willen we dat, al is dan nu D'66 definitief afgevallen van de lijst van gesprekspartners over zo'n ak- koord.
Ons aanbod tot een gesprek, dat wij in febr·uari 1970 aan de drie gi'Ote con- fessionele partijen hebben gedaan, is nog steeds van kracht. Het levensgrote verschil tussen het stembusakkoord, dat ons voor ogen staat en dat van de PvdA, D'66 en de PPR is echter, dat wij uitsluitend voorstander zijn van een glo- baal stembusakkoord.
Wat bedoelen we daar nu mee?
Wij willen, dat de drie confessionele partijen en de VVD vóór de verkiezin- gen uitspreken, dat zij de vaste wil heb- ben om na de verkiezingen met elkaar in een regering te gaan samenwerken en dat zij het vertrouwen bezitten, dat zij er in zullen slagen, uitgaande van hun verkiezingsprogramma s en op ba- sis van de verkiezingsuitslag een geza- menlijk regeringsprogram tot stand te
Dr. H. J. Hofstra, de latere minister van financiën en thans hoogleraar te Leiden.
was lid van deze commissie en heeft zich daarin niet verzet tegen het advies tot afschaffing.
Maar toen dr. Vondeling optt·ad als minister van financiën in het kabinet- Cals kondigde hij in zijn eerste Miljoe- nennota op 21 september 1965 al direct zijn plannen tot invoering van een spe- culatiewinstbelasting aan. Hij gaf zelfs voor 1966 een raming der opbreng-st: f 5 miljoen. Naar dr. Vondeling bij zijn toe- lichting op de Miljoenennota en begro- ting toen mededeelde, zon het desbetref- fende wetsontwerp binnen enkele weken gereed zijn. Het verscheen niet. En hoe- wel in de volgende begroting voor 1967 .. bij de vastgestelde en toegezegde be- lastingwijzigingen" wederom als op- brengst van de "plannen" voor een spe- culatiewinstbelasting met f 5 miljoen wei'd opgevoerd, is het voor dr. Vonde- ling bij plannen gebleven. Als oorzaak
brengen. Let wel! Op basis van de ver- kiezingsuitslag. In deze gedachtengang speelt de kiezer een uiterst belangr·ijke rol bij het bepalen van de inhoud van het komende regering·sprogram. Bij winst van de VVD en verlies van de confessionele partijen zullen meer ver- langens van de VVD gerealiseerd wor- den dan wanneer de uitslag omgekeerd is. En ook op de samenstelling van hel kabinet zal de uitslag van de verkiezin- gen van beslissende betekenis zijn.
Dat is het stembusakkoord zoals wij dat zien. Aan die gedachte zou overi- gens het van te voren vaststellen van een enkele gezamenlijke hoofdlijn voor·
het toekomstige regeringsbeleid ge n afbreuk doen. Maar de voornaamste in- houd van dat beleid wordt door de !de- zer bepaald.
Stembusakkoorden in deze geest ge- sloten, vergroten de macht van de kiezel' door hem in de gelegenheid te stellen een van tevoren vaststaande regerings- coalitie aan de macht te helpen op een programma, waaraan hij zelf zijn bij- drage kan leveren.
Beslissing confessionelen
Het staat nog niet vast of de confes- sionele partijen op ons aanbod tol het sluiten van een zodanig akkoord zullen ingaan. De beslissing daarover valt in de tweede helft van maart. Ongetwijfeld zal die beslissing mede afhangen van de vraag welke mogelijkheden tot forme- ring van een kabinet na 28 april, waar- aan de confessionele partijen meedoen, deze partijen nu nog zien. In feite zijn • dat er maar twee. Een confessioneel minderheidskabinet en een confessio- neel-liberaal kabinet. Slechts weinigen zullen nog serieus willen pleiten voor een minderheidskabinet in deze moeilij- }{e tijden, die op vele teneinen een krachtig regeringsbeleid eisen.
Als PvdA, D'66 en PPR geen meer- derheid krijgen - en die kans is toch wel uitel'st gering: dat erkennen ook deze partijen zelf - , dan blijft dus in feite slechts de mogelijkheid van een confessioneel-liberaal kabinet over.
Heeft de kiezer er dan geen recht op, dat hem dat ook duidelijk wot·dt gezegd vóór hij het stemhokje binnengaal?
Het antwoord is voor mij niet twijfel- achtig. Ik hoop, dat ook de confessione- le paltijen het zo zullen zien. Dan krij- gen wij de duidelijke verkiezingsstrijd, die de VVD al geruime tijd geleden in het rapport kiezer-gekozene heeft aan- bevolen!
mag men \'eilig aannemen, dnt op het departement niemand kans zag een re- delijk en werkzaam ontwerp te maken.
Het intet·essante van deze geschiede- nis is, dat niettegenstaande dr. Vonde- ling als mini.c;ter niet bij machte is ge- weest een bl'llikbaar ontwerp-speculatie- winstbt,lasling te produceren, dit fiscale wanprodukt weer opduikt in een rege- ringgprogramma. Nog interes;mnter wordt het wanneer men bedenkt, dat de opbrengstraming - f 5 miljoen per jaar·
onderdeel is van een uitgavenpro- gramma ad f 6 miljard: met een houtje in de gooL gemorst ...
\Vanneer de overige punten van dit programma op een even loze manier zijn opgesteld, <lan mag men het geheel evenmin serieus nemen. De gunstigste opvatting voor dr. Vondeling is nog dat hij zijn stokpaardje als paradepaal'djc wil gebruiken, dat het bij de goe-ge- meente .,doet" en een \Yerkzame dosis demagogie kan bevatten.
veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1037 vrijdag 5 maart 1971
Verkiezings- bijeenkomsten
In deze rubriek geven wij een overzicht van de belangrijkste openbare VVD- bijeenkomsten in het kader van de a.s.
verkiezingen. De lijst wordt samenge- steld door het algemeen secretariaat, Konginnegracht 61 te Den Haag. Gege- · vens voor de rubriek dienen uitsluitend aezonden te worden naar dit adres. De lijst wordt afgesloten op de zaterdag voorafgaande aan de verschijningsdatum van Vrijheid en Democratie.
vrijheid. en democratie
De redaclle V -Vrijbeid • Democ~
Ue is gevestigd te Amsterdam, Nieuwe
JlereJ~Cracld 89-B. Hoofdredacteur • vooniUer vau de redactiecommissie •
de
lleu Ph. C. la ~. 'De abonllemeoten-admbdatraUe wordt venoqd door he* algemeea .secretariaa&
Va&
de VVD, Konblgüulecracht 411 ie Dea Haag (telefoon, uitsluitend voor ..__nementen-administratte, 070 - 111741).
Voor adreswijzigingen etc. wende m~
liela dus
w
heC alpmeen eeerefariaat.De advertentie-exploitatie wordt ver- IIOI'gd door 4le Nederlandse Daplad Unie, Westblaak 188 (r-tbUII BM) te
~rdam, &elelCIOil tlf • 117%11.
a.:..gemeer:.
secretariaat
Bet algemeen .secretariaat vaa de VVD is 1evesti1d te Den Haar;, Kooin·
giDn~racht 61, telefooa ( 070) 60t88S.
Postrekening: 67880 tea uame vaa 4le aleenteen secretaris vau de VVD te De11
....
secretariaat
tweede kamer fractie
Het secretariaat van de VVD- fractie in de Tweede Kamer is gevestigd in het gebouw van de Tweede Kamer, Binnenhof IA.te
Deo Haag. Telefoon: (070)-614911.NIJMEGEN
8 maart, mr. W. J. Geertsema in ge- bouw de Vereeniging, 20.00 uur.
ZEIST
8 maart, H .Wiegel in Boschlust, 20.00 uur; onderwerp: V.V.D. en de komende verkiezingen; voor Utrechts~ heuvelrug.
WINSCHOTEN
8 maari, mr. J. G. Rietker}[.
NORG
8 maart, dr. K. van Dijk in hotel Kara- ten; onderwerp: ruimtelijke ordening.
DELFT
8 maart, mr. A. Geurtsen in sociëteit de Koombeurs, 20.00 uur; voor de S.S.R.
HELMOND
8 maart, drs. Th. H. Joekes.
MOORDRECHT
8 maart,
mr.
F. Portheïne in café het Posthuis, 20.00 uur; onderwerp: ge- meentepolitiek.LARENJBLARICUM
8 maart, ir. D.
s.
Tuijnman in gebouwOuwe Tak, 21.00 uur.
DOETINCHEM
8 maart, H. J. L. Vonhoff.
8 maart, L. M. de Beel, Scholengemeen- schap, 13.30 uur; forum.
LOOSDRECHT
8 maart, drs. G. M. V. van Aardenne in Berkenhoeve, 19.00 uur; studiedag be- roepskrachten katholieke werkende jon- geren Utrecht.
SITI'ARD
9 maart, W. Verwey in Donkiesjot; fo- rum over de loonpolitiek.
VRIES
11 maart, dr. K. van Dijk; voor de sta- tencentrale.
ENSCHEDE
11 maart, drs. Th. H. Joekes; politi~k
café Twente.
HAREN
11 maart, mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello in hotel de Horst, 20.00 uur.
BILTHOVEN
11 maart, drs. G. M. V. 'van Aardenne in gebouw de Meteoor, 20.00 uur.
OOSTVOORNE
11 maart, mr. J. G. Rietkerk.
HENGELO
12 maart, mr. W. J. Geertsema in Pos- tilion hotel, 20.00 uur.
DENHELDER
12 maart, H. Wiegel in de schouwburg, 20.00 uur; debat met A. van der Louw.
BAARN
12 maart, mr. J. G. Rietkerk.
EMMEN
12 maart, L. M. de Beer; Ver. van Sta- ten- en Raadsleden, onderwerp: gewest- vorming, hotel Emmen.
MEPPEL
12 maart, L. M. de Beer, pedagogische academie.
NAALDWIJK
12 maart, ir. D. s~ Tuijnman en H . .J. L.
Vonhoff in gebouw Hulp en Voorzorg, 19.30 uur.
MAARSSEN
1% maart mr. H. van Riel; voor de Vechtstreek.
MEPPEL
12 maart, R. Zegering Hadders;
J.O.V.D.
~OEST
12 maart, mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello in 't Zwaantje, 14.00 uur; on- derwerp: de politieke toestand in v~r
band met de aanstaande verkiezingen, provinciale dag V.V.D.-vrouwenorgani- satie, Utrecht.
's-HERTOGENBOSCH
15
maart.
mr.w.
J. Geertsema, voor rijkskieskring 's-Hertogenbosch.AMSTERDAM
15 maart, mr. J. G. Rietkerk en mej. H.
Pleij in het I.C.C.-gebouw, 20.00 uur;
onderwerp: bejaardeaproblematiek.
ASSEN
15 maart, H. Wiegel in hotel Overcingel, 20.00 uur; debat met H. Wlerenga
(pvda).
WINTERSWIJK
15 maart, L. M. de Beer in de bovenzaal van de Kiekeboebar, 20.00 uur; onder- werp: het woningbouwbeleid onder het kabinet-De Jong.
MIDDELBURG
15 maart, mr. dr. C. Berkhouwer in De Brasserie, 20.00 uur.
GIESSENBUBG
15 maart, ir. D. S. Tuijnman; voor de Alblasserwaard.
FRANEKEB
15 maart, mevr. mr. E. Veder-Smit in de Koombeurs, 20.00 uur; ond~rwerp:
waar koerst de VVD naar toe?
HEERENVEEN
15 maart, H. Wiegel, Academie met HA yo-opleiding, plm. 14.00 uur; forum.
LEIDEN
15 maart, H. J. L. Vonhoff in de Rijks- universiteit, plm. 15.00 uur, form;n.
ZOETERMEER
16 maart, L. M. de Beer; besloten ver- gadering over woningbouwnota.
SLEEN "
16 maart, H. P. H. Waalkens in hotel Zwols te 20.00 uur. Over zelfstandig on-
dernemerschap in middenstand en land- bouw.
BEILEN
16 maart, dr. K. van Dijk in hotel Prak- ke.
ROTTERDAM
17 maart, mr. A. Geurtsen in hotel En- gels, 20.00 uur; voor de kamercentrale Dordrecht, onderwerp: uitgangspunt van ons beleid.
DIEREN
17 maart, L. M. de Beer in de Schouw- burg Theothome, 20.00 uur; onderwerp:
waarom de VVD in de regering?
HARDERWIJK
18 maart, H. J.
L.
Vonhoff in hotel IJs- selmeer.RUSWUK
18 maart, drs. D. Dees in de Johannes- kerk, 20.00 uur; programma vergelij- king.
ZUIDLAREN
18 maart, dr. K. van Dijk in hotel En- ting, 20.00 uur; onderwerp: onderwijs en ruimtelijke ordening.
WOERDEN
18 maart, mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello.
GRONINGEN
19 maart, mr. W. J. Geertsema, voor kamercentrale Groningen.
VENRAY
19 maart, mr. F. Portheine.
HAARLEM
19 maart, mevr. mr. E. Veder-Smit in de Remonstrantse kerk, 10.00 uur; vrou- wengroep Kennemerland-Zuid.
ALBLASSERDAM
19 maart, mevr. mr. E. Veder-Bmit OLDENZAAL
19 maart, H. J. L. Vonhoff in gebouw de Meerkoet, 20.00 uur.
BODEGRAVEN
19 maart, drs. Th. H . .Joekes en G. Koud- ijs in hotel van Haatten, 20.00 uur;
voor de regio Rijnstreek.
NAGELE (NOP)
19 maart, minister C. H. F. Polak in·
café-restaurant 't Schokkererf, 20.00 uur.
OEGSTGEEST
19 maart, mr. dr. C. Berkhouwer en mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello in het gemeentecentrum; provinciale dag vrouwengroep Zuid-Holland.
ZWEELOO
19 maart, mr. H.E. Koning; forum poli- tieke partijen.
KAMERCENTRALE MAASTRICHT 20 maart, mr. H. van Riel, 14.30 uur.
GRONINGEN
20 maart, dr. K. van Dijk; forum over de betrekkingen N.O.-Nederland met N.W.-Duitsland.
BENTVELD
20 maart, mej. mr. A. Kappeyne ván de Coppello in het vormingscentrum der Woodbrookers, 's morgèns; onderwerp:
de geestelijke achtergronden van het li- beralisme; P.v.d.A. cursus.
ANTWERPEN.
21 maart, L.M. de Beer, des morgens;
algemene vergadering van het liberaal Vlaams Verbond.
GELDERMALSEN
H maart, H. Wiegel in hotel De Gouden Leeuw, 20.00 uur; onderwerp: de alge- mene politieke toestand, voor de Betu- we.
AALTEN
2% maart, mr. J. G. Rietkerk.
GOOR
22 maart, mr. H~ van RieL TILBURG
2% maart, dr. K. van Dijk; forum over bestuursvorm wetenschappelijk onder- wijs, voor de statencentrale.
ENSCHEDE
22 maart, drs. Th. H. Joekes, .Jacobus college; discussie.
REEUWIJK
22 maart, ir. D. S. Tuijnman. Voor regio Gouda.
IJZENDIJKE
22 maart, mevr. mr. E. Veder-Smit in hotel Hof van Koophandel, 20.00 uur;
voor West Zeeuws-Vlaanderen.
HENGELO
22 maart, H. J. L. Vonhoff; forum poli- tieke partijen over politieke bewustwor- ding, voor de volksuniversiteit.
RHENEN
22 maart, G. Koudijs.
MIJNSTREEK 23 maart, H. Wiegel.
HAARLEM
28 maart, H. J. L. Vonhoff; voor staten- centrale.
VLAARDINGEN
28 maart, staatssecretaris H. J. de Kos- ter; voor Vlaardingen, Schiedam en Maassluis.
BREDA
24 maart, ir. D. S. Tuijnman in Ned.
Wetenschappelijk Instituut voor Toeris- me, 15.30 uur; forum over politiek en recreatie
HELDEN
24 maart, ir. D. S. Tuijnman in restau- rant Kabue, 20.00 uur.
GRONINGEN
24 maart, H. J. L. Vonhoff; forum over samenwerking politieke partijen voor studenten.
DENHAAG
25 maart, H. Wiegel in het 2e V.C.L., 20.00 uur.
LEEUWARDEN
25 maart, ir. D. S. Tuijnman; politiek forum voor landbouwjongeren.
DELFT
!5 maart, H. J. L. Vonhoff in Sociëteit
· Alcuin, 20.00 uur; over de gekozen mi-.
mater president, voor katholieke studen-
ten vereniging. ·
HELMOND
25 maart, drs. G. M. V. van Aardenne in N.K.V.-gebouw, 20.00 uur; forum po- litieke partijen, N.V.V.-C.N.V., mr. F. J.
van Thiel.
HAREN.
25 maart, drs . J. -F. Scherpenhuizen voor het St. Maarteoscollege; onder-
werp: het VVD-programma.
HOOGEVEEN
29 maart, mr. W. J. Geertsema in botel Homan voor kamercentrale Drenthe.
ZUTPHEN
29 maart, H. Wiegel in de Buiten Sociëteit, 20.00 uur; onderwerp: de V.V.D. en de komende verkiezingen.
KAMPEN.
29 maart, mr. H. van Riel.
WAGENINGEN
29 maart, L. M. de Beer; debat V.V.D.,
·A.R.P. P.P.R. en D'66, voor S.S.R.
ROZENBURG
29 maart, mr. dr. C. Berkhouwer in ge- bouw de Schans, 20.00 uur; voor onder- centrale Voorne-Putten, Rozenburg en Spijkenisse.
ZUIDHORN
29 maart, dr. K. van Dijk.
GORINCHEM
29 maart, mr. H. E. Koning in motel.
20.00 uur; onderwerp: één maand voor de verkiezingen, voor Alblasserwaard.
BEILEN
29 maart, mevr. mr. E. Veder-Smit in hotel Prakke; forum voor maatschappij van het Nut.
VENLO
29 maart, staatssecretaris H. J. de Kos- ter.
WERKENDAM
29 maart, mr. J. F. G. Schlingemann, oprichtingsvergadering.
HATTEM
29 maart, H. J. L. Vonhoff in hotel De
·Boer, 20.00 uur; voor Statencentrale Harderwijk.
NEDERHORST DEN BERG
29 maart, drs. G. M. V. van Aardenne GRONINGEN
30 maart, H. Wiegel, forum voor de·
Groningse Studenten Vereniging.
UTRECHT
30 maart H. J. L. Vonhoff; forum voor studenten
SAPPEMEER
81 maart, mevr. mr. E. Veder-Smit in hotel Struve, 20.00 uur; voor Hooge- zandjSappemeer.
HULST
1 april, înr.
w.
J. Geertsema, voor Ka- mercentrale Jliddelburg .ALKMAAR
1 april, H. Wiegel in he! Wapen van Heemskerk, 20.00 uur; voor de Staten-
centrale.
DELFT
1 april L. M. de Beer; Forum over par- tijpolarisatie in Nederland, 3e lustrum Liberalen Studenten Vereniging Delft.
GRONINGEN
1 april, dr. K. van Dijk en mr. H. E.
-Koning; debat met drs. H. M. Franssen en H. Wierenga (pvda.).
ENSCHEDE
1 april mr. A. Geurtsen, in rest. Hermes 20.00 uur; onderwerp: vrij_ of niet.
RAALTE
1 april mr. F. Portheine, oprichtingsver- gadering.
DELFZIJL
1 april mr; J. G. Rietkerk in hotel Dik, 20.00 uur; pnderwerp: landelijke en re- gionale problemen van onze welvaart, voor ond.ercentrale Fivelingo.
HOLLANDSCiiE RADING
1 april H. J. L. Vonhoff in café Maar- tenshof, 20.00 uur; debat met Roethof
(pvda) WASSENAAR
1 april, staatssecretaris H. J. de Koster.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vriidag 5 maart 1971 - 3
zal leiden tot een verlaging van de over- heidsuitgaven en dus tot belastingverla- ging."
• Vier ton voor de PYdA
nderdeloep
De PvdA gaat er een aantal tonnen tegenaan gooien in haar verkiezings-campagn~. Zij gaat, naar in haar zo gtrheten "Partijkrant" valt te lezen, de verkiezingscampagne ,,professioneel"
aanpakken. Voor haar campagne is vier ton beschikbaar. Maar campagneleider Evert Werkman maakt er geen geheim van dat hij het beschikbare budget, .,aan de zeer krappe kant" vindt. Hij hoopt dan ook, dat het verkiezingsfonds ,.rui- mer soelaas za;l bieden".
AlblaMOI"dam, tel. 0119&·8777, po.tbua I
• Aanvechtbare cijfers
Wanneer en voor zover dr. W. Drees .Jr., de lijstaanvoerder van DS '70, op financieel, sociaal-economisch en fiscaal gebied gedachten verkondigt waarvoor de VVD reeds jarenlang een - dikwijls vrij eenzame - strijd heeft gevoerd, is zijn steun ons uiteraard welkom.
Wat in het bijzonder het fiscale ter- rein betreft is het nauwelijks nodig eraan te herinneren, welk een strijd mi·
nister Witteveen èn onze fractie hebben moeten voeren om het tarief der loon- en inkomstenbelasting aangepast te krijgen aan de gevolgen van het pro- gressie-effect der geldontwaarding. Het is ten slotte een verlaging (bijstelling) in twee etappes van ca. één miljard gul- den geworden.
Het is ook niet moeilijk te voorspellen dat het nog de nodige moeite zal kosten om het voor behandeling gereed zijnde ontwerp tot het in het vervolg jaarlijks automatisch doen bijstellen van bedoeld tarief, er door te krijgen. Ook bij zijn pogingen om in de loop van het jaar opgekomen verlangen of noodzaak tot uitgavenverhoging te dekken door be- zuiniging op andere posten of in andere begrotingshoofdstukken is het minister Witteveen stellig niet gemakkelijk ge- maakt, hoewel hij daar stevig aan heeft vastgehouden.
Nogmaals: als de heer Drees komt met gezonde denkbeelden en voorstellen, die de door ons reeds lang verdedigde politiek in de toekomst slechts kunnen versterken, dan kunnen we m.i. alleen maar zeggen: graag! Maar dan moeten die wel reëel zijn. En dat is, zoals minis- ter Witteveen in een interview van het Algemeen Dagblad heeft aangetoond, het door dr. Drees voor DS '70 ontwik- kelde bezuinigingsplan n i e t .
Blijkens dit interview, door collega H.
F. Heymans in het Alg4)meen Dagblad van 25 februari nader uitgewerkt en toegelicht, is het tecbnisch en contrac- tueel eenvoudig n i e t mogelijk, binnen de termijn van twee jaar een bezuini- ging op de overheidsuitgaven van f 1,5 miljard door te voeren. De grootste uit- gavenstijgingen liggen al vast en veel lopende uitgaven worden gedaan aan werk dat al onder handen is. Met de posten, die DS '70 aangeeft, komt mi- nister Witteveen daardoor niet verder dan f 565 miljoen in plaats van de be- weerde f 1500 miljoen bezuiniging.
Daar staat tegenover, dat de kosten van de nieuwe wensen van DS '70 ten aanzien van de opvoering van de wo- ningbouw en de verlaging van de leer- lingenschaal totaal j 1420 mi1joen zul- len bedragen. De bezuiniging en de kos- tenverhoging tegen elkaar afwegend, blijft er dus een nadelig saldo van f 855 miljoen. Conclusie: dit plan van DS '70 zou geen belastingverlaging, maar be- lastingverhoging met zich brengen!
Het lijstje, zoals het Algemeen Dag- blad dat voor het plan-Drees, met daar- naast de bezuinigingen die minister Witteveen in 1973 technisch mogelijk acht, heeft opgesteld, hebben we op deze zelfde pagina afgedrukt.
Na het schrijven van deze rubriek vond ·het t.v.-debat tussen mevr. Van Someren en de heer Drees jr. plaats waarbij mevr. Van Someren haar ern- stige bezwaren tegen de onjuiste cijfers van de heer Drees op o.i. overtuigende
wijze staande hield.
• Beperking oterheidsuitgaten
De Telegraaf merkte dezer dagen in een hoofdartikel op, dat de in hevigheid toenemeDde voorpostengevechten tussen de drie confessionele partijen en de op- positie met het oog op de Tweede-Ka- mer-verkiezingen van etnd april, bijna zouden doen vergeten dat zich nog twee politieke partijen in de verkiezingsstrijd zullen werpen: VVD en DS '70, die zich na de verkiezingen wel eens in een sleu- telpositie zouden kunnen bevinden.
De VVD, zo stelde het blad vast, heeft een gevestigde aanhang en beschikt over een partij-apparaat. DS '70 bezit .,het voordeel van een nieuwe politieke partij, die in tegenstelling tot talrijke politieke eendagsvliegen, serieus kan worden genomen."
De Telegraaf meent dat het in de aard van de. verkiezingsstrijd ligt, dat beide partijen zich tegen elkaar afzet- ten, .,hetgeen DS '70 al heeft gedaan en waarmee de VVD zich in toenemende mate bezighoudt". Toch vindt het blad deze gang van zaken jammer. Het ziet zich thans met name op het financieel- economische en op sociaal gebied drie stromingen aftekenen: PvdA, D'66 en
PPR hebben zich verenigd op een pro- gram, waardoor de St~at in de komende vier jaar ruim f 6 miljard meer zou moeten uitgeven. De drie -confessionele partijen doen het wat kalmer aan, maar hebben onder druk van de oppositie óók een ambitieus programma, "waarbij op honderd miljoen gulden meer of minder niet wordt gekeken". En in dit beeld van elkaar overbiedende groepen van partijen nemen in deze gedachtengang als derde stroming VVD en DS '70 een afzonderlijke positie in. De VVD voert, aldus De Telegraaf, van oudsher een strijd voor matiging van overheidstaak en overheidsuitgaven; DS '70 "heeft met kracht naar voren gebracht dat tal van overheidstaken, waartoe in het verleden is besloten, zichzelf hebben overleefd en lru1men worden afgeschaft".
Onder deze omstandigheden zou De Telegraaf het van VVD en DS '70 kort- zichtig vinden hun aandacht te concen- treren op de onderlinge verschillen.
In deze redenering zit m.i. iets aan- trekkelijks. Zoals De Telegraaf zelf trouwens reeds deed uitkomen, is dr.
Drees echter begonnen met de VVD aan te vallen, o.a. met zijn bewering dat .,de VVD te weinig belangstelling zou heb- ben voor het sociale vraagstuk". We hebben daarop destijds in ons nummer van 22 januari al gereageerd.
Bovendien, wanneer - zoals thans - dr. Drees komt met bezuinigingsplannen die niet realiseerbaar zijn, dan kunnen wij daar, juist ook in verband met ons eigen streven op ditzelfde terrein, toch niet over zwijgen. En wanneer we dat doen in het voltrekt zakelijke vlak, zon- der verkettering, is daar toch ook wei- nig tegen. Ten slotte is DS '70 dan toch een socialistische partij en de VVD een liberale.
In dit verband is het wel goed, om hier nog iets te citeren uit het gesprek van minister Witteveen met het Alge- meen Dagblad. ,.Begrijp me goed," al- dus de minister, "ik vind het verheu- gend, dat een nieuwe partij zoekt naar mogelijkheden voor een zekere beper- king van de overheidsuitgaven. Wij .heb- ben er in deze kabmetsperiode ook naar gestreefd. We hebben op een vrij groot aantal punten beperkingen kunnen doorvoeren en daardoor is het mogelijk geweest om ruimte te vinden voor nieu- we taken zonder overschrijding van de regel, dat de groei van de uitgaven niet hoger mag zijn dan de groei van de belastingontvangsten bij een stijgend nationaal inkomen plus de groei van de niet-belastingontvangsten. Ik vind het belangrijk dat Drees een aantal globale suggesties heeft gedaan voor bezuini- ging. Maar we moeten nu niet de indruk krijgen dat het programma van DS '70
Vergelijking
De Partij van de Arbeid plaatste de campagne ,.in de sfeer van de distric- ten-verkiezing", weshalve de acties rond de gewestelijke kandidaten door de ge- westelijke afdelingen zullen worden· ge- voerd. De centrale campagne commissie beeft dan ook een hoeveelheid taken aan het gewest gedelegeerd. Van de vier ton is slechts één ton uitgetrokken voor de centrale campagnevoering.
Als eerste politieke partij, zo wordt trots vermeld, zal de PvdA óók. in de
"damesbladen" gaan adverteren. Als
"aardig detail" vermeldt de Partijkrant, dat "Margriet" aanvankelijk weinig en·
thousiast reageerde op de mogelijkheid, nu ook eens een politieke advertentie te kunnen verwerven. Men wilde in .eerste instantie duidelijk liever niet op dit aan- bod ingaan. Maar na overleg met de redactie besloot de directie uiteindelijk tóch tot plaatsing over te gaan. "Een fraai voorbeeld van inspraak van de re- actie in directie-beleid" noemt het socia- listische blad dit.
Campagneleider Bosman kon op het PvdA-congres nog niet concreet uiteen- zetten op welke wijze Den Uyl tijdens de campagne gelanceerd zal worden.
Eén ding stond voor hem wèl vast: "Er zal een· adequate vorm moeten worden gezocht om Den Uyl zo functioneel mo- geltJ"k te laten opereren. Dèn Uyl is tij- dens de verkiezingscampagne in elk ge- val verzekerd van een uiterst deskun- dige rugdekking. Rond hem is een coaching-team geformeerd dat hem met name zal adviseren bij zijn optreden voor de televisie. Dit team bestaat uit Koos Postem.a, Tom· Pauka en Ab Slig- ting. Ries Moonen is aangetrokken om de speeches van Den Uyl te herschrij- ven. Moonen, die teksten herschrijft voor Vara's ombudsman Marcel van Dam, zal zijn taalkundig licht voor~l
over Den Uyls redevoeringen laten.
schijnen.
Evert Bosman is creatief directeur van het PGB Adviesbureau voor Recla- me en Marketing NV te Enschede. Dit bureau heeft tijdens de gemeenteraads- verkiezingen in Enschede voor het PAK campagne gevoerd. liet duidelijk be- roepsmatige trots stelt Bosman vast, dat alléén het PAK in Enschede ver- kiezingswinst kon boeken. Besloten is nu om ook dit bureau de verkiezings- campagne van de PvdA te laten verzor- gen. Evert · Bosman werd vrij gemaakt . om de campagne te coördineren.
Het geld en de "mannetjes" heeft de PvdA dus kennelijk wel. Maar gelukkig spelen bij verkiezingen nog andere fac- toren een rol bij de vraag aan wie de kiezers hun vertrouwen geven.
Onderstaand lijstje geeft het bezuinigingsplan van dr. W. Drees jr. met daarnaast de bezuigingen, die minister Witteveen in 19'78 technisch mogelijk acht.
Drees Witteveen
• Economisehe subsidies e.d. (guldens) ·
Industrialisatiepremies en rentesubsidies scheepsbouw ... ..
Cultuurtechnische werken ...•...
,.Natte" waterstaat ... ..
"Droge" waterstaat; bezuiniging openbaar vervoer; grotere inkomsten betaald parkeren
• Weten~w.happelijk ondenvijs en speurwerk Speurwerk ... , ... \ ... . Wetenschappelijk onderwijs ... .
• Ontwikkelingshulp
Bevriezen op peil 1971 ... .
• Ambtenaren, spaarpremies, consumentensubsidies
Afschaffing Algemene Premiespaarwet ... . Beperking subsidies voor sport en cultuur (incl. premie voor bouw kerken) en beper- king contraprestatieregeling ... ..
Beperking groei ambtelijk apparaat, beper- king omvang delegaties nàar buitenland en deelname aan wereldtentoonstellingen etc.
Totale bezuiniging ... ..
• Kosten nieuwe wensen DS "70
100 miljoen 100 miljoen 100 miljoen·
100 miljoen 150 miljoen 250 miljoen 400 miljoen
100 miljoen
100 miljoen
100 miljoen 1500 miljoen
Opvoering woningbouw ; ... . Verlaging leerlingenschaal;
exploitatielasten ... ..
investeringen ... .
Kosten plan DS '70 (minus bezuiniging)
20·miljoen 20 miljoen 100 miljoen .
50 miljoen 150 miljoen 65 miljoen 100 miljoen
nihil
40 miljoen
20 miljoen 565 miljoen
170 miljoen 300 miljoen 950 miljoen 1420 miljoen 855 miljoen
Aflossing van de wacht
ROTTERDAM
• Het liberale gemeenteraadslid me- vrouw drs. N. Smit-Kroes heeft burge- meester en wethouders van Rotterdam schriftelijke vragen gesteld met betrek- king tot het rijkswegenplan. Het college heeft in antwoord daarop te kennen ge- geven het met de vragenstelster eens te zijn dat het voor het zeer belangrijke haven- en industriegebied op de zuide- lijke oever van de Nieuwe Waterweg een rijkswegenverbinding tot aan zee ont- breekt.
• Het afdelingssecretariaat is geves- tigd Meent 106. Telefoon: 13 39 95.
D
E liberale fractie in de Rotterdamse gemeenteraad heeft de laatste tijd enige opmerkelijke veranderingen on- dergaan. Drs. L. van Leeuwen om te beginnen heeft de consequenties getrok- ken uit zijn benoeming tot gecommit- teerde van het openbaar lichaam Rijn- mond. Na deze functie enige maanden te hebben gecombineerd met het raads-
lidmaatschap, is hij tot de slotsom geko- men dat dit toch een te zware belasting betekent. Dus heeft hij voor het raads- lidmaatschap bedankt. Zijn plaats is in- genomen door de heer J. H. Kerstholt, de middenstandsspecialist.
Vervolgens heeft de fractie haar voor- zitter, mr. K. Staab, zien vertrekken wegens zijn benoeming tot burgemeester van Wassenaar. Het heeft enige moeite gekost de vacature die daardoor ont- stond, vervuld te krijgen. Om uiteenlo- pende redenen hebben drie kandidaten die volgens de lijst het eerst in aanmer-
king kwamen, voor de eer moeten be- danken. Ten slottil heeft mr. H. E. Ko- ning, het Tweede Kamerlid, zich een be- noeming laten welgevallen. In de fractie is al afgesproken dat hij als voorzitter zal optreden.
WIJNHANDEL
GRONINGEN
.ANNO 1876 L~VERIN<7 AAN ~ARTICüLIEREN DOOR HET GEHELE LANDIntussen heeft de Rotterdamse raad in de heer Staab een karakteristieke fi- guur verloren. Hij was een man die zijn fractiegenoten grote vrijheid placht te laten, maar die niettemin zijn schaapjes over het algemeen heel goed in de rech- te koers wist te houden. In de raad wilde hij nogal eens vertellen dat hij zich helema-al geen politicus voelde.
Daar zaten zijn mede-raadsleden dan met vermaakte gezichten naar te luiste- ren. Ja, ja, laat die Staab maar lopen, zo hoorde je ze bij wijze van spreken denken.
De heer Staab was geen man voor scherpe tegenstellingen. Als de burge- meester of een ander lid van het college met de raad weleens hevig in botsing kwam dan konden de luisteraars op de tribunes al spoedig de heer Staab . in.
actie zien komen om te proberen door het uitspreken van een bemiddelend woord de zaken weer in het reine te brengen. Dat lukte hem gewoonlijk wonderwel. Mr. Staab was echt de man van het compromis. Hij heeft ons wat dat betreft vaak aan één van zijn voor- gangers doen denken: de vermaarde mr.
Jaq. Dutilh. ·
Daarbij kon de heer Staab telk~
weer laten blijken van zijn gevoel voor humor. Historisch is zijn gedachtenwis- seling met de socialistische fractievoor- zitter drs. A. Lems, bij de algemene beschouwingen over de gemeentebegro- ting op 19 december 1967. Aan hun woordenspel ontlenen wij het volgende:
Lems: "Ten slotte iets aan het adres van de heer Staab. Ik kan hem niet overslaan want hij was gisteren bijzon- der beminnelijk en hij kreeg daarmee een goede pers. Dat gun ik hem van harte, maar er moet mij één ding van het hart. Hoe komt het nu toch dat ik, als ik de 'heer Staab hoor spreken, altijd
aan de Forsyte Sage denk?"
Binnenstadsproblematiek
• Drs. P. Ressenaar (VVD) heeft aan b. en w. schriftelijke vragen gesteld over de gemeentelijke voorlichting met betrekking tot de volkstelling. Een door de gemeenteraad op 9 december jl. aan-
genomen motie hierover is niet of on- voldoende uitgevoerd.
• De Haagse afdeling heeft op 15 fe- bruari jl. de heren H. P. J. v. Ketwich Verschuur (voorz.), F. Segboer en mr.
C. H. A. van Vulpen herkozen tot be- stuursleden. In de vacature mevr. A.
W. Droog-Hartgrink werd gekozen mevr. A. van Ettekoven-Steenkamp; in de vacature mevr. R. R. Heukels-San- ders werd gekozen mej. J. Leemans en in de vacature mr. G. C. Wallis de Vries de heer J. A. E. M. Ceulen.
• De Haagse wijk Benoordenhout heeft een z.g. open-huis bijeenkomst geconvo- ceerd voor 24 maart. Deze zal verplaatst worden naar 1 april, zelfde plaats, zelf- de uur: Van Alkemadelaan 342, ·vanaf 19.30 uur welkom.
DITMAAL verheugt het ons te kunnen beginnen met een gelukwens.
De secretaris van de Haagse af- deling van de VVD, drs. A. J. B. Hu- bert, assistent van de griffier van de Tweede Kamer, is namelijk met grote meerderheid benoemd tot plaatsvervan- gend griffier van de Kamer.
De benoeming was net nog geen feit, toen de Haagse afdeling haar jaarver- gadering hield, die druk bezocht was en die o.m. de reeds genoemde wijz igingen in het bestuur aanbracht.
Als het alleen aan de socialistische wethouder Nuy ligt, zal de Mauritskade niet worden gedempt, ofschoon zulks een onderdeel moest uitmaken van het zgn. ringwegenstelseL De wethoude,r deed deze toezegging in een zeer druk bezochte vergadering van bewoners van het Archipel-kwartier, waarin nogal wat verzet rees tegen saneringsplannen, waarllij, volgens deze Hagenaars, te veel grond bestemd wordt voor de bouw van kantoorpanden. De Archipelbewoners waren niet kinderachtig. Zij beperkten hun wensen niet uitsluitend tot hun eigen wijk. Zij drongen er sterk op aan, dat nu eindelijk eens de vele open plek- ken in de "binnenstad" zullen worden bebouwd. Daarbij bepleitten zij, voor zo- veel mogelijk de gronden, die zijn vrijge- komen door afbraak van woningen op- nieuw met woningen te bebouwen. Te- gen de plannen op het vrijkomende ter- rein van de oude Frederikskazerne kan- toorgebouwen te zetten, had men geen principiële bezwaren; wel werd kritiek geleverd op de voorgenomen wijze van uitvoering.
Het is interessant, dat de Archipelbe- woners, van wie een niet onbelangrijk deel op den duur ook door sanering wordt "bedreigd", opkwamen voor her- bouw van woningen. Zij hebben daar- mee het grootste gelijk van de wereld.
Afgezien van het probleem, dat het Den Haag toch al aan bouwgrond voor wo- ningen ontbreekt, is het om allerlei re-
denen niet gewenst kantoorgebouwen een te sterk accent op een bepaalde wijk te laten leggen. Gemengde bebou- wing verdient verre de voorkeur en houdt een wijk - ook met winkels - levendig. De opvattingen hierover, ook met betrekking tot de binnensteden, zijn vooral na de tweede wereldoorlog sterk geëvolueerd. Hoe fraai ook in menig op- zicht het nieuwe stadscentrum van Rot- terdam, het grotendeels ontbreken van woningen daar, is oorzaak van het feit, dat het er na zes uur 's avonds de dood in de pot is. Inde['tijd heeft het rijk te- gen dit gevaar al gewaarschuwd met betrekking tot de sanering van het Spuikwartier. 'Het is jammer dat de plannen voor de Nieuwe Hout, ondanks de gesignaleerde evolutie toch weer on- voldoende ruimte laten voor woning- bouw. Voor de gemeente speelt hier na- tuurlijk de grondprijs een zeer belang- rijke rol, maar saneringsplannen zouden hiervan toch langzamerhand niet meer de dupe mogen worden. Een meer even- wichtige herbouw lijkt dringend gebo- den. Als een gemeente dan de op- brengst van de grond voor een deel moet derven omdat anders woningbouw veel te duur zou worden, dan zal op landelijk niveau daarvoor een oplossing
· moeten worden gevonden. De reportage
"De bedreigde binnenstad", onlangs op het tv-scherm, gaf over dit onderwerp bijzonder belangwekkende inzichten, al
Staab: "De heer Lems heeft gezegd dat hij, wanneer hij mij ziet of hoort, altijd aan de Forsyte Sage moet den- ken. Weet u wat nu het gekke is? Als ik hèm zie of hoor, dan denk ik altijd bij mezelf: die man loopt altijd aan de Forsyte Sage te denken. Dat is hele- maal geen schande voor de heer Lems, want dat is op het ogenblik het popu- lairste programma in Nederland. Waar- om kijkt half Nederland, misschien heel Nederland, inclusief de burgemeester, geregeld naar dat programma? Omdat dit het gevoel oproept dat men iets mist. Dat kunt u vinden bij de VVJ:!."
Dat waren van die grapjes waarom de raad onbedaarlijk kon lachen. De vraag is nu wat bestuurlijk Rotterdam van de nieuwe liberale fractievoorzitter mag
verwachten.
Uit een gesprek met de heer Koning hebben wij begrepen dat hij de combi- natie van het Kamerlidmaatschap met het raadslidmaatschap heel nuttig acht.
Een stad als Rotterdam die met lande- lijke problemen te worstelen heeft, kan alleen maar gebaat zijn zijn met goede rechtstreekse contacten met bestuurijk Den Haag. Zulke contacten zijn er van- uit de PvdA, zij zullen er binnenkort ook vanuit de KVP komen. Het is goed
dat de VVD daarbij niet achterblijft.
De heer Koning beseft wel dat hij de handen vol, meer dan vol zal krijgen.
Het raadslidmaatschap is geen sinecure, vooral niet als je het naast het Kamer- lidmaatschap moet uitoefenen. De com- binatie van de twee functies is een uit- daging en als zodanig voor de heer De Koning toch wel een plezierige aangele- genheid. Er spelen in Rotterdam proble- men van zulk een omvang en van zoveel landelijk belang dat het voor een Kamer- lid van onmiske:Jlbare waarde is er uit de eerste hand mee geconfronteerd te wor- den.
Een voorbeeld?
Mr. Koning noemt het zeer actuele vraagstuk vn de de-annexatie: Rotter- dam-Oost naar Capelle a.d. IJssel en Hoogvlfet zelfstandig. Een voorstander van deze afsplitsingen is de heer Koning niet. Maar Rotterdm moet zich naar zijn mening hoeden voor een emotionele benadering van dit vraagstuk. En voor het zwaarste argument dat Rotterdam tot dusver heeft gehanteerd, namelijk dat van de financiën, geeft hij niet veel.
Daar heeft Den Haag het antwoord op klaarliggen. Als Rotterdam succesrijk tegenspel wil geven zal het de zaak vanuit een breder bestuurlijk en plano- logisch kader moeten benaderen.
konden we het dan niet in alles met de aan het woord zijnde architecten eens zijn.
· Intussen hebben b. en w. geantwoord op vragen uit de gemeenteraad naar aanleiding van een krantebericht als zou de Beleggingsraad nog steeds de realisering van het zgn. Nervi-plan - door het Alg. Burgerlijk Pensioenfonds .:_ belemmeren. Blijkbaar zijn b. en w.
daar ook van geschrokken. Men was na- tuurlijk bijzonder verheugd, dat het voor het Spui-kwartier begon te dagen, toen het A.B.P. de grond van de EMS kocht en in uitzicht stelde, dat spoedig met de bouw zou kunnen worden begon- nen. Maar de Beleggingsraad schijnt nog steeds huiverig te zijn. B. en w.
hebben nu geantwoord, dat zij alles in het werk zullen stellen om de Beleg- gingsraad van de noodzaak van de be- bouwing - én van de economische mo- gelijkheden - te overtuigen. Het is te hopen, dat b. en w. daarin spoedig zul- len slagen.
Over de binnenstad zal overigens in de komende dagen wel heel wat worden gesproken in verband met het plan van de gemeente om Gravenstraat, Groen- markt, Driehoekjes en een deel van de rijwegen rond de Grote Kerk verkeers- vrij te maken, hetgeen tevens inhoudt, dat er niet geparkeerd zal mogen wor- den. Het is een oud plan, dat tegelijk in de openbaarheid kwam, toen besloten werd tot de bouw van de raadszaal naast het oude stadhuis en tot sanering van de Driehoekjes. De afsluiting zal voor een periode van vier weken gelden, maar mocht het verkeer op de uitwijk- wegen tot een cllaos le:tden, dan zal de proeftijd waarschijnlijk worden verkort.
In wezen betekent het plan een uitbrei- ding van het voetgangersdomein en daarvoor is veel te zeggen, al zien we bepaald niet voorbij aan de problemen, die de afsluiting vooral voor het auto- verkeer zal oproepen. Ook de parkeer- mogelijkheden worden er door inge- krompen en daartegen zullen stellig
eveneens grote bezwaren zijn.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De VVD 1n het parlement •
In deze rubriek geeft onze Haagse medewerker, J. j:;. van der Wielen, een samenvatting van de activiteiten van de VVD-fractie in de Tweede Kamer.
Hij kan natuurlijk slechts zeer beknopt melding maken van de liberale bijdragen aan de vele debatten en hij zal ook niet aan alles aandacht kunnen besteden.
Wie méér wenst te weten over de stand- punten die de VVD in het parlement heeft ingenomen of over de vragen die de liberale kamerleden aan de regering stelden, kan terecht bij het secretarrorat van de VVD-fractie in de Tweede Ka- mer, Binnenhof 1-A te Den Haag, tele- foon 070-614911.
Aankondigingen
• De kamercentrale Drenthe houdt op 17 maart haar algemene vergadering in café-restaurant Bellevue te Assen. Aan- vang 20.00 uur. Op de agenda staan de verkiezing van een lid van de partijraad (vacature de heer T. H. Hoenderker- ken) en de bespreking van de beschrij- vingsbrief van de algemene vergadering van de VVD op 26 en 27 maart te Am- sterdam.
Nieuws uit de partij
• Het nieuwe bestuur van de afdeling Maarn - Maarsbergen is als volgt sa- mengesteld: N. Cohen, voorzitter, G. A.
Wagenaar, secretaris, H. A. van Beu- ningen, penningmeester en mevrouw Ten Bosch-Braatz en P. Alexander le- den.
• Het dagelijkse bestuur van de afde- ling Boskoop bestaat thans uit de vol- gende leden; dr. J. M. G. Kauer; Spren- gerstraat 20 (tel. 01727-2874) voorzit- ter, A. C. de Waal, Gouwestraat 16, (tel.
01727 - 2607) secretaris en J. A. Kluis, Julianaplein 46 (tel. 01727 - 2066), pen- ningmeester. Bovendien trad de heer L.
M. van Gelder toe tot het bestuur. De heren J. P. van den Broek, J. J. H. A.
Laane en ir. B. C. Soeteman traden af.
• De afdeling Wieringen koos de heer F. van Diepeningen tot voorzitter. Hij volgt de heer P. Paarlberg op die is
benoemd tot wethouder.
• De afdeling Zijpe herkoos .de aftre- dende bestuursleden de heren A. Brak, P. Eriks en C. Oskam.
• De afdeling Heemskerk besloot tot medewerking aan het aldaar op initia- tief van de KVP te openen politieke café.
Gift verkiezingsfonds
De afdeling De Bilt - Bilthoven heeft het hoofdbestuur een bedrag van 2000 gulden geschonken, bestemd voor het verkiezingsfonds. Het hoofdbestuur is de afdeling hiervoor bijzonder erkentelijk.
De internationale schaatsevenementen van de laatste weken bleken de heer Rietkerk niet onberoerd te hebben gela- ten toen hij - bij een heel wat minder emotionele aangelegenheid: .de structuur van de naamloze vennootschap - het woord voerde. Daarbij waren ook aan de orde wetsontwerpen tot aanpassing van onze wetgeving aar! de eerste richt- lijn van de Raad van de Europese Ge- meenschappen inzake het vennoot- schapsrecht, alsmede de regeling van de besloten vennootschap. met beperkte aansprakelijkheid (in het Nederlandse recht een heel nieuw soort vennoot- schap). De samenhang van deze wets- ontwerpen vergeleek de heer Rietkerk met de schaatsmarathon. Het wetsont- werp tot een betrekkelijk ondergeschik- te wijziging van het Wetboek van Koop- handel vergeleek de heer Rietkerk met de 500 meter; dat betreffende de aanpas- sing aan de ~EG-richtlijn met de 1500 meter; dat ïnzake de besloten vennoot- schap met de 5000 meter en ten slotte dat over de structuurwijziging van de NV met de 10.000 meter. Voor de heer Rietkerk kwam onze geestverwante mi- nister van justitie, de heer Polak hier als een soort kampioen tevoorschijn.
Hier werd stellig een verdiende waarde- ring uitgesproken aan het adres van dü bewindsman die zo'n groot aandeel heeft gehad in de hervorming van het onder- nemingsrecht en (dit terzijde) zeker ook op ander wetgevend terrein.
Vennootschapsrecht
Met de wijziging van het Wetboel;:
van Koophandel girig de heer Rietkerk akkoord, omdat deze wijziging beoogt te kunnen blijven waken tegen zwendel- praktijken (in feite gaat het hier om het afgeven van verklaringen van geen bezwaar).
Tegen het wetsontwerp tot aanpassing van onze wetgeving aan de EF~G-richtlijn
had de heer Rietkerk geen bezwaar, maar wel heeft hij hierbij opnieuw zijn grote bezorgdheid erover uitgesproken, dat dergelijke EEG-richtlijnen zonder behoorlijke democratische bestuursvor- ming binnen de EEG tot stand komen, terwijl de leden-landen praktisch ge- dwongen worden ze te aanvaarden;
m.a.w. het Europese parlement is er (weer eens) buiten gehouden.
Met de instelling van de besloten ven- nootschap volgt Nederland nu de be- staande praktijk in de andere EEG-lan- den. Een van de redenen om dat te doen was, dat bij ontstentenis van de besloten vennootschap (BV) de EEG-richtlijnen alle feitelijk bestaande besloten ven- nootschappen zouden dwingen hun ba- lans en winst- en verliesrekening te pu- bliceren. De nieuw te scheppen BV zal publikatie-plichtig zijn voor zover haar balanstotaal de acht miljoen gulden te boven gaat. De heer Rietkerk verklaar- de zich intussen tegen een AR-amende- ment ook de bedrijfsresultaten van de BV te laten publiceren. Voorshands be- hoeven in andere EEG-landen bestaande BV's in het geheel niet te publiceren en de heer Rietkerk voelde er niet voor om overeenkomstige Nederlandse onderne- mingen op deze wijze in een zwakke concurrentie- èn uitzonderingspositie te brengen.
Openheid
Het wetsontwerp inzake de structuur- wijziging van de NV's bleek naar het inzicht van de .heer Rietkerk tegemoet te komen aan het streven van de VVD tot hervorming van het vennootschaps- recht, een streven naar meer openheid, naar een betere rechtsbescherming, een slagvaardiger en bekwamere leiding die het vertrouwen van werknemers en aan- deelhouders geniet en daartoe naar meer inspraak van werknemers en aan- deelhouders bij het ondernemersbeleid.
De heer Rietkerk was de mening toege- daan dat daarmee ook een belangrijke bijdrage kan worden geleverd tot door-_
breking van het proces van vervreem- ding tussen het individu en de leiding en de uitvoering in grotere organisatori- sche eenheden. De heer Rietkerk zei te menen, dat na dit wetsontwerp toch wel niemand meer met recht zal kunnen zeggen dat dit kabinet met deze proble- matiek geen ernst heeft gemaakt of dat
het daarbij - zonodig - ingrijpende wijzigingen zou ·schuwen.
Kort samengevat gaat het bij dit wetsontwerp over de zeggenschap in de grotere onderneming, inclusief verster- king van de positie van de aandeelhou- ders als risicodragende eigenaars van het vermogen, onder meer door het te- rugdringen van de oligarchische clausu- les, Daarnaast acht de VVD ook een
verplichte en sterkere raad van commis- sarissen noodzakelijk, die tevens het vertrouwen van de werknemers zou moeten genieten. De heer Rietkerk meende dat men in dit wetsontwerp in belangrijke mate aan de wensen van de VVD tegemoet komt. In dit verband kreeg de Ser ook nog een compliment voor zijn unanieme aanbeveling t.o.v.
deze materie. Dat we met de voorge- stelde opzet een nieuwe "regentenstand"
krijgen, was niet liet oordeel van de heer Rietkerk. Toch had de heer Riet- kerk wel enige kritische opmerkingen.
Zo vroeg hij zich af of de aandeelhou- ders toch niet op onnodige wijze in hun rechten worden beknot. Hij diende dan ook een amendement in dat beoogt de mogelijkheid te openen van instelling van een zogenaamde aandeelhouders- commissie die namens de aandeelhou- ders in binnen- en buitenland een oogje in het zeil kan houden. Bij het afsluiten van dit overzicht had de Kamer de be- handeling van het wetsontwerp nog niet beëindigd.
Het wetsontwerp, waarin de bestem- ming van de zogenaamde Breedbandgel- den · - f 140 miljoen - wordt geregeld door de instelling van een bezitsvor- mingsfonds, had de instemming van de VVD-fractie. Vooral ook, omdat hiermee, zoals de heer Rietkerk opmerkte, het
~igen woningbezit wordt bevorderd. Daar- naast blijft een deel van het fonds be- schikbaar voor het sparen door middel van effecten, hetgeen de heer Rietkerk toejuichte, in tegenstelling tot de oppo- sitie.
De heer KoudUs ging namens de frac- tie akkoord met het wetsontwerp dat de rechtstoestand van de dienstplichtige militairen van de krijgsmacht regelt.
Groot voordeel achtte de heer Koudijs, dat de lappendeken van regelingen nu in één wetsontwerp bijeengebracht wordt.
Bij de wetsontwerpen inzake het Ha- venschap Terneuzen sprak de heer De , Beer voor de VVD-fractie en bij dat tot wijziging van de wet autovervoer goe- deren, de heer Koning.
Het initiatiefvoorstel Van Thijn c.s.
tot rechtstreekse verkiezing van een ka- binetsformateur en invoering van een vijftien-districtenstelsel (wijziging van de grondwet) is met overgrote rr.eerder- heid verworpen. Alleen PvdA, D'66, en PPR stemden er voor. In feite is alleen over de gekozen kabinetsformateur ge- stemd, want tot een stemming over het districtenstelsel is het niet meer geko- men. Nadat het voorstel inzake de kabi- nesformateur' wàs verworpen, is het ini- tiatiefvoorstel overeenkomstig de belof- te van de indieners ingetrokken.
De heer Geertsema gewaagde van een onvruchtbare gedachte van de initiatief- nemers. Onder het mom de kiezer meer invloed te geven, nemen zij hem in feite vrijwel elke invloed af en geven dat nog ruiterlijk toe ook. Het voorstel is een volstrekte negatie van het vrije beslis- singsrecht van de kiezer. Een stembus- akkoord voor de verkiezingen: ak- koord. Maar de heer Geertsema wil de kiezers alle kans laten om zelf het "ge- recht" te bepalen. De partijen moeten vóór de verkiezingen zeggen met welke andere partijen zij het "gerecht" willen gaan klaar maken. Dat geeft de kiezers het vertrouwen in de koks, maar de kie- zers zullen zelf bepalen uit welke grond- stoffen het "gerecht" zal worden bereid.
Essentieel is dat de kiezers baas zijn in de eigen politieke keuken. Het grootste bezwaar van de heer Geertsema was (en is) dat het voorstel er in de visie van de initiatiefnemers voor de kiezers niet meer toe doet, op welke partij van de combinatie men zijn stem uitbrengt, terwijl zij uitdrukkelijk zeggen dat Ne- derland nog niet rijp is voor het twee- partijenstelsel. De gekozen formateur zou na zijn verkiezing zo'n macht krijgen dat geen partij het zou aandurven, hem vanaf de kandidaatstelling te laten zwemmen zonder zeer duidelijke in- structies. De gekozen formateur ener- zijds en het voor de verkiezingen uitge- werkte regeringsprogram met kernkabi.- net anderzijds horen onlosmakelijk bij elkaar en zij verschillen hemelsbreed van de heer Geertsema's visie op het globale stembusakkoord. Een· kabinets- formate\lr "oude stijl" heeft veel ruime- re mogelijkheden om tot een aanvaard- bare oplossing te komen. In het systeem van de indieners zou deze situatie naar alle waarschijnlijkheid onmiddellijk tot Kamerontbinding leiden, maar over het opkomstpercentage van de kiezers hoe- ven we ons dan helemaal geen illusies meer te maken.
Intussen sprak de heer Geertsema zich wel uit vóór een aanbeveling door de
vrijdag 5 maart 1971 - 5
Kamer van een kabinetsformateur (mo- tie-Kolfschoten), omdat met deze me- thode in deze wereld van openheid de on- schendbaarheid van de Koningin wordt gewaarborgd, Tegen de bestaande me- thode heeft mr. Geertsema naar hij ver- der opmerkte, altijd het bezwaar ge- voeld dat de fractievoorzitters een zo alfesoverheersende rol bij de kabinets- formatie spelen.
De motie-Kolfschoten, mede onderte- kend door mr. Geertsema, werd aange- nomen.
Koninklijk Huis
Uitvoerig heeft de Kamer verder aan- dacht besteed aan de grondwetswijzi- ging met betrekking tot het lidmaat- schap van het Koninklijk Huis. Als essentii!le kwesties van deze materie noemde mr. Geertsema de vragen of de regeling bij de wet of bij algemene maatregel van bestuur moet geschieden en over de bepaling van de kring van de leden van het Koninklijk Huis. In de toekomlilt moet, volgens de heer Geert·
sema, een zo groot mogelijk aantal le- den van de koninklijke familie de moge- lijkheid worden geboden als gewone burgers in de maatschappij te leven, ge- wone, alledaagse baantjes te hebben, lid te zijn - als zij dat willen - van een politieke partij, enz. Het was mr. Geert- sema's overtuiging dat het onvermijde- lijk in die richting zal gaan en dat de personen in kwestie in de toekomst ook niet anders zullen willen wellicht ook niet anders zullen kunnei-I. In dit ver- band zag mr. Geertsema dan ook in staatsrechtelijk opzicht voor beide groepen van de koninklijke familie een verschillende positie. Op grond van ver- schillende overwegingen verklaarde mr.
Geertsema zich dan ook voorstander van een ·beperkte kring van leden van het Koninklijk Huis.
Rijschoten
Tenslotte heeft de Tweede Kamer in haar streven nog zoveel mogelijk zaken vóór de aanstaande verkiezingen af te doen, ook nog behandeld het wetsont- werp tot wijziging van de grondwet met betrekking tot _ge bepaling, inzake de vrijheid van onderwijs. Namens de VVD-fractie stemde de heer Vonhoff hiermee in, o.a. omdat het eerste doel:
de regeling van het rijschoolwezen, daarmee wordt gediend. Hier is immers sprake van een noodsituatie.
Vragen De oogst aan schriftelijke vragen van de zijde van de VVD-fractie wal!t' . . ,..,.
afgelopen 14-daagse periode bijzonder groot:
• Tezamen met leden uit de andere regeringsfracties heeft de heer Port- heine vragen aan minister Schut (volks- huisvesting en ruimtelijke ordening) en staatssecretaris Van Son (economische zaken) gesteld over het feit dat groot- handelsbedrijven, detailhandelbedrijven, cash- en carry-bedrijven en verbruikers- markten in verschillende gemeenten juist de laatste tijd veelvuldig op indus- trieterreinen vestigingmogelijkheden krijgen met alle faciliteiten vandien.
Vragenstellers zijn van mening dat door dit beleid een verantwoorde planning van het winkelapparaat - die ook ruimtelijk moet worden ingepast - wordt ondergraven.
• De heer De Beer heeft zich tot mi- nister Bakker (verkeer en waterstaat) gewend met de vraag wanneer het zoge- naamde tweede rapport-Falkenhagen
(vliegveldproblematiek) wordt gepubli- ceerd.
• De heer Wiegel wenst met de heer Fiévez (kvp) van minister Beernink (binnen!. zaken) de toezegging dat het wetsontwerp opheffing gemeente Erme- lo en instelling van de nieuwe gemeen- ten Ermelo en Nunspeet (met beperkte uitbreiding van Harderwijk) nog in de- ze kabinetsperiode wordt ingediend.
• De heer Vonhoff wil van de bewinds- lieden van onderwijs én wetenschappen weten of zij opnieuw bereid zijn hun standpunt ove.r het roken in leslokalen onder de aandacht van de rijksscholen te brengen.
• De overeenkomst tussen de OPEC- landen en de oliemaatschappijen vormt het onderwerp van vragen van de heer Portheine. Met name wenst de heer Portheïne inzicht in de gevolgen van de- ze overeenkom .. t voor onze nationale
economie.
• In Kampen olijkt grote verontrus- ting ontstaan te zijn over "een golf van aanslagen" van het Waterschap IJssel- delta, opgelegd aan personen, die tot nu toe niet voor waterschapslasten werden aangeslagen. In vragen aan minister Nelissen (ec. zaken) verzoekt de heer Portheïne om betere voorlichting hiero- ver. Voorts meent ons fractielid dat ver- hoging tot het 12- of 13-voudige van de oorspronkelijke aanslag op reeds aange- slagenen niet in overeenstemming is met de prijsbewaking.
• De heer Vonhoff constateert in vra- gen aan minister Nelissen en staatsse- cretaris Grosheide (onderwijs) het ont- breken van coördinatie bij het organise- ren en financieren van (bij- )scholings- cursussen voor docenten bij het hoger beroepsonderwijs voor het invoeren van computers in dit onderwijs.
