~~on [}=i)® o ©J ® [JjJ
democratie
penbaarheid en openheid
In dit artikel bespreekt A. W. Abspoel het rapport van de commissie-Bies- heuvel over de vraagstukken van openbaarheid en openheid in de over- heidsvoorlichting.
Vaka,ntie
In verband met de zomervakantie- periode zal het nummer van 7 augus- tus worden overgeslagen. De volgende editie van Vrijheid en Democratie zal gedateerd zijn vrijdag 21 augustus.
Daarna verschijnen Wij weer elke veertien dagen (4 sept., "18 sept. etc.).
Onderwijscongres
Op 3 oktober a.s. organiseert de VVD in Apeldoorn een onderwijscongres.
Bijzonderheden hierover vindt u op pag. 13.
Ruim twee jaar geleden reeds, in het voorjaar van 1968, kwam de VVD-com- missie-Gcerlsema in haar rapport Kle·
zer en Gekozene in haar grootst moge- lijke meerderheid tot de conclusie dat de openbaarheid van ambtelijke stuk- ken aanzienlijk diende te worden ver- groot en dat "een principiële formule- ring van e11 recht op informatie tegen- over de overheid als grondrecht van de burger" gewenst was. Zij bepleitte als uitwerking van deze gedachte een systematische wettelijke regeling van de vraag, welke overheidsdocumenten openbaar (kunnen) zijn. Ook werd aan- bevolen een hernieuwd onderzoek naar de mogelijkheid van de formulering van algemene beginselen ten aanzien van de openbaarheid van advlezen van de z.g. vaste colleges van advies en bijstanad, zomede een wijziging: van de Archiefwet.
Een resolutie, wellee op deze vraagstukken van openbaarheid en in- formatie betrekking had, werd op orur vervolgcongres van mei 1969 te Leiden
aanvaard.
Die voorstellen vormden voor onze partijcommissie slechts een onderdeel van. een veel meer omvattend rapport van 135 pagina's, dat heel het brede terrein van de verhouding van kiezer en gekozene behandelde (ltiesstelsel, ver- llouding regering en Staten-Generaal, burgemeestersbenoemingen, conununica•
tie en presentatie, enz.). V olgerus haar opdracht had de op initiatief van de regering in september 1968 ingestelde commissie-Biesheuvel zlcll echter te be·
perken tot de vraagstukken van open- baat·heid en openheid in de over•
heidsvoorlichting. De commis·
sie-Biesheuvel Icon dus dieper op dit vraagstuk tilgaan en dat heeft zij in haar onlangs verschenen, niet minder dan 242 pagina's tellende rapport, dan ook inderdaad gedaan.
Het door de Staatsuitgeverij uitste- kend verzorgde boekwerk is tegen beta- ling van ! 12,50 (franco per post f 13,50) voor ieder verkrijgbaar. Na de uitvoerige publiltatlas in de dagbladen behoeft de inhoud van het rapport niet meer systematisch te worden weergege- ven.
De grondgedachte, welke vervolgens in haar consequenties is uitgewerkt ,is in ieder geval dat de burger een bij de wet gewaarborgd recht 'op informatie krijgt. In het vervolg zou alles open- baar zijn wat niet uitdrukkelijk geheim dient te blijven. Het door de commissie gefoi·muleerde ontwerp van "wet open- baarheid van bestuur" noemt in artikel 4 slechts uitzonderingen op het open- baarheidsbeginsel. Die afwijkingen gel- den voor zover openbaarmaking: 1. de eenheid van de Kroon naar buiten in gevaar zou brengen; 2. de veiligheid van de Staat zou kunnen schaden; 3. de goede betrekkingen van Nederland met vreemde mogendheden zou kunnen scha- den; 4. de economische of financiële belangen van de Staat in ernstige mate zou kunnen schaden; 5. de opsporing van strafbare feiten in ernstige mate zou kunnen belemmeren; 6. bij de aan- gelegenheid betrokken personen of der- den onevenredig in hun belangen zou kunnen bevoordelen of schaden.
Iedere minister dient volgens dit ont- werp zorg te dragen voor openbaarma- king (zo nodig en mogelijk met verkla- ring en toelichting) o.a. van het door hem of onder zijn verantwoordelijkheid gevoerde bestuur zomede bestuursvoor- nemens, hetzij in afgeronde, hetzij in voorlopige vorm, zodra met het oog op een goede en democratische bestuursvoering opinievorming daarom- trent van belang is. Daarnaast dienen adviezen van niet-ambtelijke ad- viesinstanties te worden gepubliceerd
zodra deze ontvangen ZIJD. Oolc de ad- viezen van de Raad van State zouden openbaar moeten worden.
De voorstellen van de commis- sie-Biesheuvel hebben over het alge- meen een goede pers gehad. Wat de pers in de letterlijke zin betreft behoeft dat niet te verwonderen. Journalistiek en openbaarheid zijn nauw verbonden begrippen. Een journalist die aa1·zell zover mee te gaan als een adviescom- missie voorstelt, lijkt een vrij onnatuur- lijk geval. De commissie zelf bestond trouwens voor een belangrijk deel uit . leden die direct of indirect bij het publi-
citeitswezen betrokken zijn of waren. Toch is er naar ik meen aanleiding orus niet volstrekt conformistisch aan het hier en daar te enthousia~>te bezem-
complex van de commissie-Biesheuvel over te geven. De commissie zal dat op grond van haar eigen kritische instel- ling trouwens moeten kunnen waarde- ren. Er iR bij ane instemming, ongetwij- feld ook in onze kring met veel van wat de commissie-Biesheuvel voorstelt en nader toelicht, m.i. toch aanleiding ons af te vragen of de commissie hier en daar niet te ver is doorgeschoten, Dat geldt met nalne voor de opvatting van de commissie dat ook Interne ambtelijke nota's aan een minister (be·
houdens de bekende uitzonderingsgron- den) openbaar moeten worden ge- maalct. Eu dan nog wel vóól" de mi·
llister zijn beslissing heeft genomen.
Ambtelijke nota's
Hier past toch wel een zorgvuldige overweging van alle consequenties en bezwaren. De commissie somt trouwens zelt ook een aantal bezwaren op, doch meent ten slotte dat de voordelen over- wegen.
Schrijver dezes wordt in zijn twijfel versterkt doordat hij niet de enige is die hier vraagteleens heeft geplaatst.
Het krachtigst in zijn verzet in dezen is wel prof. mr. F. Duynstee in zijn Tele- graaf-rubriek "Politiek bezien", die de algemene eis der commissie van open- baarheid der werltzaamheden van•het ambtelijke apparaat zelfs als ,.constitu- tionele onzin" bestempelt.
In dit verband maakt prof. Dnynstee een pikante opmerking, waarop m.i.
toch wel een reactie van of namens de commissie mag worden verwacht. De oommissie deelt namelijk op pag. 63 van haar rapport biJ de bespreking van deze materie enigszins laconiek en zonder verder commentaar mee dat zij zich daarbij .,heeft laten ~·oorllchten
door de secretarlssen-generaal van alle departement-en". Men zou, in de filoso- fie van de commlssie, dan toch mogen verwachten dat (in de bijlagen) deze adviezen bekend zouden zijn gemaakt of in ieder geval de t-endens daarvaa zou zijn aangegeven. Prof. Duynstee vermeldt namelijk - kennelijk uit el- gen wetenschap - dat met één uitzon- dering al deze adviezen v er n 1 et 1-
g e n d waren voor de opzet van bet advles der commissle-Biesheuvel.
Met deze .,bijdrage zijnerzijds tot de
openbaarheid'~ licht de schrijver dan zijn verontwaardiging toe over de z.i.
ontoelaatbare · manier waarop de con- missie ,.een soort revolutie in onze constitutie als een sequeel van die onstltutie zoel<t te presenteren''. De commissie erkent, dat staatsrechtelijk een departement één man is: de mi- nister.
. De commissie acht het een paradox, dat het doen en laten van het ambte- lijke apparaat, ofschoon (volgen.'J haar) ,.openbaar bestuur", in beginsel aan ge- heimhouding gebonden is. Prof.
Duynstee acht het echter juist de staatsrechtelijke kernfout van de com-
missie, dat zij onder "bestuur" verstaat de werkzaamheden van het a m b t e - 1 ij k e a p p a r a a t, dat onder minis·
terieel beheer staat. Natuurlijk zijn de ministeriële ambtenaren werkzaam in openbare dienst, doch deze openbare dienst is juridisch het gezag van de minister of, algemener, van de rege- ring. Hun openbare dienst is ministe- riële dienst, c.q. r<:>geringsdienst. De openbaarheid van de gediende, niet die van de dienende functie, is beslissend.
Niet de dienende functie, maar de ge- diende functie is aan staatsrechtelijke regels van openbaarheid gebonden en, als de bestaande regels verbetering be-
hoeven: te binden. .
Een departementsambtenaar is geen openbare persoon. Hij is geen politieke figuur. Hij draagt geen externe verant- woordelijkheid. Zijn standpunt gaat nie- mand aan, tenzij zijn minister. Zijn mi- nister is doot• zijn adviezen op geen
wijze gebonden en zijn minister is, ook (vervolg op pagina 13)
Burgemeester Zoetermee1r
Het ingang van 16 augustus 1970 krijgt de gemeente Zootermeer een liberale burgemeester.
Onze gelukwensen gaan uit naar de heer J. W. Wegst.a.pel, thans nog burgemeest-er van Haastrecht, Stolwijk en ''list, die zonder twij·
tel een Interessante en belangrijke ambtsperiode in het snel groeien.
de Zoetem1eer tegemoet gaat,
Wijziging data vergaderingen
De ''en•roeging van de Tweede Kamerverkiezingen in 1971 van 20 meJ naar 28 april maakt het nood.
zakelijk ook een verandering aan te brengen in de data ''an enkele vergatleringen die door het hoofd·
bestuur in ,. Vrijbeid en Demoera.
tie" van 20 juni 1Jjn aangekondigd.
De buitengewone algemene verga.- dering tot vaststelling van he* ver- kiezingsprogramma 1971 wordt ge·
houden op 6 febTUari in plaats van op 6 maart. De jaarlijkse algemene vergadering is nu ~·astgesteld op 26 en 2'7 maart In plaa.ts van op 23 en U april.
De overige gepubliceerde data '!>lij·
ven ongewijzigd.
. . ~ .. . ~ ... ~ . ~ ' .... '~~·· .~:".. ",•'~ ... ·~-·~
uitgave van de volkspartij voor vriiheid en democratie nummer 1023 vrijdag 24 iuli 1970
2 - vriidag 24 iuli 1970
Kopij voor deze rubriek zen- den aan: mevr. mr. E. de Roock·Beddlng, Stadbouders-
plantsoen Zl2, Den ~aag.
AllE
VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN •
FINANCIERINGEN •
•
a.v. matlelaarskantoor.
I ... i5 ... - . . . 1.01751-51175·
Vrouwenorganisaties in Indonesië ·
- Enige tijd geleden kwam er va.n de zijde van de Indonesische vrouwenorga- nisatie KOWANI het verzoek om op een of andere wijze contact te hebben en samen te werken met het Nederlandse Vrouwen Comité. Toen uiteindelijk een vorm gevonden werd waarin dit con- tact het beste tot stand zou kunnen komen, werd besloten, dat enkele da- mes van het NVC naar Indonesië zou- den gaan om met zoveel mogelijk deel- nemende organisaties van Kowani de verschillende mogelijkheden te bespre- ken.
Kowani (Kongres Wanita Indonesia) bestaat nl. uit 39 vrouwenorganisaties.
Iedere organisatie vaardigt iemand af in het bestuur, dat dus uit 39 leden bestaat, die vrijwel allemaal in Dja- karta wonen. Het bestuur vergadert een .maal per 3 maanden. Het dagelijks bestuur bestaat uit 9 personen, die ie- der·verantwoordelf;lk zijn voor een apar- te sectie. Het voorzitterschap van het DB wisselt eens per 4 maanden.
Tot zover lijkt alles op organisatie- vormen, die ons niet onbekend voorko- men. Maar eenmaal in Indonesië blijkt wel degelijk, dat er grote verschiilen zijn. Behalve de vrouwenorganisaties, die wij kennen (confessionele organisa- ties, huisvrouwen, VV AO) kent men in Indonesië vrouwenorganisaties, waar- van de vrouw automatisch lid is, omdat de man een bepaalde functie bekleedt.
Zo kent men er de organisatie van vrou- wen wier mannen bij de politie werken, of op ééJI of andere wijze aan de land- macht of luchtmacht of zeemacht ver- bonden zijn, bij binnenlands of buiten- lands bestuur werken enz.
Mede daardoor is het aantal vrou- wen, dat deel Uitmaakt van een of ande- re organisatie erg groot. Het totaal le- dental loopt in de miljoenen. De vrou,- wen zijn niet alleen Ud van een vrouwen- orga.nisa.tie, maar zij vaardigen ook vrouwen af naar het volkscongres voor overleg en naar het huis van afgevaar- digden, dat tezamen met de president de wetgevende bevoegdheid heeft. In het volkscongres, zowel als in het huis van afgevaardigden hebben niet alleen de politieke partijen, maar tevens de
• Na Renswoude, Houten en IJsselstein is er een vierde VVD-afdeling tot de ka- mercentrale Utrecht toegetreden. Dat is te danken aan de grenswijziging tussen Zuid-Holland en Utrecht die OUDEWA- TER tet een Utrechts stadje heeft ge- maakt. Oudewater bezit al geruime tijd een actieve VVD-afdeling.
• De afdeling NUNSPEET heeft een nieuw bestuur. Voorzitter is de heer mr.
:r. W. Demmers', vice~voorzitter de heer H. :J. Beek, secretaris de heer E. van de Putte, penningmeester de heer :r. A.
Becker en adjunct-secretaris de heer C.
Rietveld. De ·heren Van de Putte en Demmers vormen teven tezamen met de heer M. R. v~ de Tol de propaganda- cQmmissie. De commissie gaat op· korte termijn een actieve ledenwervingapoli- tiek voeren.
• Het nieuwe bestuur van de afdeling AMSTELVEEN ziet er als volgt uit:
voorzitter :r. D. Luder, secretaris ir. W.
Jensema, penningmeester :r. F. Eger, leden mevrouw J. U. van Eeghen-sir- tema van Grovestins, mevrouw M:. L.
van Houtrijve-Luxwolda, W. Erdmann en K. M:. Slotboom.
• De tekst van de lezing die mr. :r.
Drf;lber op 11 april tijdens de dag voor de kandidaatraadsleden in het Haagse Congrescentrum heeft gehouden, is thans verkrijgbaar. Leden van de vereniging van staten.. en raadsleden kunnen hem gratis op het secretariaat verkrijgen.
Niet-leden kunnen f 1,50 storten op giro.
re~ening 1687886 ten name van. de pen- ningmeester van de vereniging van sta- ten- en raadsleden in De Haag. De titel van de lezing is "De financiën van de gemeente".
vr:jheid en demoera 'tie
De redactie van Vrijheid en Democra- tie is pvestlCd te Amsterdam, Nieuwe Herengradii 89-B. Hoofdredaeteur en voorzitter van de redactiecommissie is de heer Ph. c. Ja Chapelle.
De abonnementen-administratie wordt verzorgd door het algem"en secreta- riaat van de VVD, Koninginnegracht 81 te Den Haag (telefoon 0'70 • 8CM803).
Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen secretariaá.t.
De advertentie-exploitatie wordt ver- IIOrgd door de Nederlandse Dagblad 'Unie, Witte Withstraat 'JS (postbus 824) te Rotterdam. Telefoon: 010 • 111000.
functionele groepen zitting (boeren, ar- beiders, militairen, jeugd, vrouwen, enz.).
Dat is dus al een heel verschil met onze vrouwenorganisaties, maar er is nog een ander, groter verschil. Werken onze vrouwenorganisaties speciaal in het belang van hun eigen leden, in Indo- nesië lijken de vrouwenorganisaties meer op organisaties met een sociaal doel - in de brede betekenis van het woord - geleid door vrouwen. Zij rich- ten scholen op, zowel voor kleuters als voor opgroeiende meisjes (nijverheids- scholen). Zij exploiteren een winkel - waaraan een beautyshop verbonden is - waar gebatikte stoffen, babygoed en ander textiel verkocht wordt en waar- van de opbrengst Kowani ten goede komt. Kowani richtte een bejaardente- huis op, beheert bibliotheken, heeft in Bandoeng een eigen bank, stelt beurzen beschikbaar voor meisjes, die willen stu- deren. Daarnaast zijn ook de afzonder- lijke vrouwenorganisaties actief op soci- aal gebied. Verschillende hebben kraam- klinieken, nijverheidsscholen, vakoplei- ding voor meisjes.
In Bandoeng staat een polikliniek voor spastische kinderen onder leiding van de gezamenlijke vrouwenorganisa- ties van Bandoeng en omgeving. Alle grote plaatsen hebben een "Gedung Wanita", d.w.z. een gebouw met zalen waar cursuswerk voor vrouwen gege- ven wordt. (dus men doet aan vorming van de eigen leden maar het andere werk treedt op de voorgrond). Door het verhuren van de zalen wordt de exploi- tatie van zo'n gebouw mogelijk en le- vert soms nog winst op.
Het is voor ons bijna onbegrijpelijk hoe vrouwen dit alles kunnen doen naast de zorg voor hun gezin en het beroep, dat zij veelal uitoefenen. Hun werk op maatschappelijk gébied dwingt bewondering af, maar dit alles wekt te meer onze verbaziD.g als wij weten, dat al dit werk niet of bijna niet gesubsidieerd wordt. B.v. een instel- ling, die de zorg op zich genomen heeft voor vondelingen ontvangt 20 Rps ( 1 Rp. is 3,6 cent) per kind per dag subsi- die, dat is voldoende om 2 bananen te kopen. Voor het personeel is er geen subsidie. Men heeft 8 kg rijst (65 Rps.
per kg) per dag nodig, terwijl er nog voor 800 Rps. per dag aan bijgereèhten nodig zijn.
e In HOORN is op 16 juni op 53-jarige leeftijd overleden de heer :Jan Drenth. De heÉlr · Drenth is vele jareri ' lid géweest van de plaatselijke VVD-afdeling,. waar- voor h~ sinds 1966 in hèt besiuur zat.
Men heeft hem daar leren keimen als iemand die de plaatselijke problemen op juiste waarde wist tê schatten .. Zijn wel- overwogen mening 'is' de· afdeling steeds van grote waarde gewèest. ·
• Na een langdurige ziekte is op sleep~
41-jarige leeftijd oyerleden de heer A. P.
:r. van Aalderen, sinds enkele jàren lid van het bestuur van de kamercentrale UTRECHT en tevens secretaris van de afdeling MAARN. In beide. functi_es heeft hf;l zich doen kennen als een overtuigd eri geestdriftig VVD-er en ook alS een karak-
tervol vriend, aan Wie allen uit Zijn kring een uitstekende herinnering bewàren.
Groep Nederland Liberale Internationale vergadert
De groep Nederland van de Liberale Internationale houdt op woensdag 19 augustus om 20.00~ uur een vergadering in Pulchri Studio aan het Lange Voor- hout in Den Haag. Er zal gesproken worden over het komende congres van de Liberale ·Internationale, dat van 25-28 september in Rome gehouden zal worden, waarbij in het bijzonder de massamedia en de samenstellin_g van de Nederlandse delegatie aan de oude ko- men.
a:!.gemeen secretariaat Bet algemeen secretariaat V&b de VVD is gevestigd te Deo Haag, Kooioglnnegracht 81, tele- foon (070)-604808. Postrekeoiog:
67880 ten name van de algemeen secretaris van de VVD te Deo Haag.
secretariaat
tweede kamer fractie Bet secretariaat van de VVD·
fractie fD de Tweede Kamer Is gevestigd fD het gebouw van de Tweede Kamer, Binnenhof lA te Deo Haag. Telefoon: (070)-614911.
VRIJHElD EN DEMOCRATIE
Telkens treft men kleine groepen vrouwen aan, vaak bestuursleden van organisaties, die de verantwoording op zich nemen van scholen en inrichtin·
gen, maar die tevens zorg moeten dra- gen, dat daar iedereen te eten heeft en dat er de lonen worden uitbetaald.
Men staat verstomd over de vinding- rijkheid van de vrouw in Indonesië. Om aan geld te komen organiseert zij mo·
deshows, bakt zij koekjes, fokt zij kip- pen, kortom zij staat voor niets o:ll voor alles, zoals men het maar bekijken wil.
Als wij zo het werk van de vrouwen- organisaties in Indonesië bezien, be·
grijpen wij ook waarom zij meer willen weten over kinderverzorging, kadertrai- ning, lichamelijke en geesteljke volksge- zondheid, veranderingen bij het onder·
wijs, opvoedingsproblematiek, kinder- bescherming enz; en dat er een enorme behoefte bestaat aan financiële midde- len om al het werk uit te voeren en uit te breiden. Maar wij willen niet, dat er eenrichtingverkeer ontstaat tussen NVC en Kowani.
Weliswaar ~unnen _wij zorg dragen voor lectuur op de verschillende gebie- den, te meer omdat er een grote groep vrouwen Nederlands leest en spreekt, maar van haar kunnen wij leren hoe vrouwen inspelen op de nood, die er ligt (en is die er b1j ons niet, al ligt die misschién meer in het immateriële vlak?).
Van haar kunnen wij leren wat toe- wijding en uit~oudingsvermogen ver- mag, waar werkelijke liefde toe in staat is.
Nadenkend over hetgeen de vrouwen in Indonesië tot stand brengen zou het er wel eens toe kunnen leiden, dat onze organisaties opnieuw hun werkzàamhe- den en hun doelstellingen gaan herzien.
M. Stollman, lid van de NVC·
delegatie naar Indonesië.
Abortusvraagstuk
Door omstandigheden is de datum van de conferentie over het abor- tusvraagstuk gewijzigd. Deze zal nu plaatsvinden op 9 oktober 1970 in Hotel Noord-Brabant te Utrecht. Nadere bij- zonderheden over sprekers enz, zullen nog worden bekend gemaakt in deze rubriek.
Jaarvergadering van Staten- en raadsleden
De Vereniging van Staten- en Raadsleden van onze partij houdt op 13 november haar jaarvergadering in het conferentieoord Woudschoten. Daarop aansluitend volgt op 13 en 14 november een conferentie, waarop versc_hillende problemen over de provincies en de ge- meenten aan de orde zullen komen.
Het Bestuur van de Vereniging van Staten- en Raadsleden kwam op woensdag 24 juni te Amersfoort onder voorzitterschap van de heer D. W. Dett- meijer in vergadering bijeen.
Naast een ·groot aantal huishoude- lijke zaken, werd uitvoerig van gedach- ten gewtsaeld over het programma van de komende conterentie in Woudscho- ten. Verder werd uitvoerig' aandacht geschonken aan de samenstelling van het bestuur. Dit iD verband met het feit dat enkele bestuursleden iD het najaar aftreden.
COPIJN
GROENEKAN
REEDS MEER DAN *
TWEE EEuwEN EEN BEGRIP VOOR
boomkwekerij- produkten
EN
tuinarchitectuur
TELEFOON 08461 - 12 ·* O'J
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Europees liberalisme
Samenvatting van de rede van dr. C. Berkhouwer,
uitgesproken op 12 juni 1970 te Amsterdam
Bedroevend
Het is met de Europese integra- tie helaas nog steeds droevig gesteld. Alle verdoezelende opti- mistische commentaren ten spijt moet worden geconstateerd dat de jongste Benelux-minist~l':'
·conferentie is mislukt, omdat men op het belangrijkste pUilt, namelijk de harmonisatie van de accijnZen, geen ·overeenstemming heeft bereikt, met het gevolg dat de controles aari de binnengren- zen van de Benelux niet, zoals werd toegezegd, per lnovember van dit jaar zullen vervallen.
Terecht ziet ons Tweede-Ka- merlid mr. Berkhouwer in de nog steeds aan de binnengrenzen van de EEG in functie zijnde doua- niers een tegenstrijdige toestand, aangezien sinds 1 juli 1968 de EEG volledig douanegebied is ge- worden. Even terecht heeft onze geestverwant in schriftelijke vra- gen aan de ministers van finan·
ciön en van buitenlandse zaken geïnformeerd wanneer die te- genstrijdigheid . opgeheven zal zijn en heeft hij bepleit, althans de controle op de zgn. groene kaart af te schaffen aan de gren- zen tussen die landen die- alle de verplichte WA-verzekering ken·
nen. Dit zou volgens hem zeker in de Benelux kunnen worden toe- gepast op auto's afkomstig uit één van de drie landen die toch alle de verplichte WA-verzekering ken.
nen.
Men vraagt zich ten slotte af wat met name de Benelux nog voorstelt als voorportaal van de EEG nu België kennelijk uit elec- torale overwegingen (de komen- de gemeenteraadsverkiezingen) het been stijf houdt uit vrees bin- nen Beneluxverband maatregelen te moeten aanvaarden die in het eigen land mogelijk als impopu- ' lair kunnen worden aangemerkt.
G.STEMPHER
"Spreken en denken over het Europa van morgen kan niet andera dan tegen de achtergrond van Europa's plaats in de wereldpolitieke constellatie," aldus dr. C. Berkhouwer in" zijn rede "Libe- raal in het Europa van morgen," uit- gesproken op 12 juni j.l. voor een partij- vergadering in Amsterdam. "Het is een van de fasJ:inerende facetten van ons huidig tijdvak dat wereldpolitiek voor het eerst in de geschiedenis 'van de mensheid wereldpolitiek is geworden in
de letterlijke zin van het woord. Wat · gebeurt in Moskou, Peking of Washing- ton raakt ons allen en kan alle mensen ter wereld treffen, tot aan het naakte bestaan. We beschikken immers over een mondiaal vernietigingsvermogen dat ettelijke malen zo sterk en groot is als de gezamenlijke mensheid." Dr.
Berkhouwer constateert dat wij kij- kend naar de toekomst voor het dilem- ma staan om samen onder te gaan of samen te overleven. Het zijn de Ameri- kanen en de Russen die daarover in Wenen praten. De Europeanen komen daar nauwelijks aan te pas. "Als ge- volg van twee Europese burgeroorlogen die wij binnen een halve eeuw met el- kaar uitvochten, wordt de wereld- geschiedenis door anderen uitge- maakt ... Wij betalen een zware tol voor de omhelzing der Europese nationa-
lismen." ·
"Weten wij de atoomenergie vreed- zaam te overmeesteren dan worden wij in het ~,technelectronische" over- gangstijdperk waarin wij leven gecon- fronteerd met nog een aantal explosles. · Ik noem die van de wereldbevolking, vrije tijd en de wereldgolfstroom van de informatie .... Mogen wij psychologen werkzaam aan de Universiteit van Call·
fornil! geloven dan zullen na verloop van een tiental jaren onze geestelijke vermogens kunstmatig beinvloed kun.
nen worden. Het is geen wonder dat in het aanzicht van dit soort wereld- opschuddende zaken bepaalde dogmata wankelen en het kerkelijk leergezag van de wereldkerk van Rome een crisis doormaakt. Men denke aan. de pil en het celibaat. Evenwijdig daarmede loopt de gezagscrisis waaraan het totali·
taire, extreem socialistische Sowjetbeo wind bloot staat tegenover de liberalise- ringsbewegingen die de kop opsteken."
In het Europa van vandaag zijn drie politieke stroombeddingen . te on- derscheiden. "Die waarin een verouderd socialistische geloof (nieuw links is ge- lijk oeroud rood) stroomt, de andera die van de politiek op de grondslag der christelijke geloofsleer uitgaat en dan onze liberale idee. Deze gaat uit van de individuele mens. Niet als maat van alle dingen, maar als het wezen waar- van alles uitgaat en alles op aankomt."
Min~erheden
Dr. Berkhouwer kritiseert de minder- heden die hun gebrek aan burgerzin verbergen onder politiek vertoon, nl.
door te weigeren deel te nemen aan onze samEinleving zolang deze niet diep- gaand door een revolutie wordt veran- derd. Hij waarschuwt voor misbruik
van de pubHciteltsmedla speetaal de televisie. die nuttig kan zijn als het gaat om verbreiding van k8Dnls en cul·
tuur. ,,Het zou een goed ding zijn als
de Eurovisie meer zou gaan bieden dan uitzendingen van voetbalwedstrijden om de' Europacup en songfestivals. zou men zich er niet eens toe moeten zetten om met de televisie de blik van de burger over Europa wat te verruimen en hem Europa dichter bij huis te bren·
gen? Niet om een Europees massamens te creëren, maar om alle mensen die ons continent bewonen in staat te stel·
len om samen (op) te groeien in ver- scheidenheid en te profiteren van· onze verschillen. Wat wij willen is niet een gecollectiviseerde en gemassificeerde Europese supernatie, maar een federa- tieve volkerengemeenschap." ·
;,Een der wezenkenmerken van Oberale politiek is, het voortdurend waarderen en herwaarderèn van wat de ontwikke- ling der menselijke samenleving ons biedt. Een liberaal zal nooit klakkeloos mogen zijn... Wat het verleden ons biedt moeten wij niet afwijzen omdat het verleden tijd is, tradities kunnen waat··
devol zijn, evenmin het nieuwe zonder meer omhelzen alleen omdat het nieuw is... Materialisme, hetzij historisch, het-
zij anderszins wijzen wij af. Bij alles waarvoor wij staan gaat het erom de lq'acht. van de geest over de stof te doen zegevieren:•
Solidariteit
Om een zo groot mogeHJke ruimte te bieden aan onze persoonlijke vrijheid i,s
sOlidariteit onmisbaar. ,,Daar zijn de problemen van onze gemotoriseerde ver- plaatsing en het vraagstuk bij uitstek van ~ dag... te weten ·de mllieUhy- giöne ... Denkt u dat WIJ in ons land en in West-Europa tot in het oneindige door zullen kunnen gaan met het rijden van auto's? Weest u niet bang om uw vrij- heid. zou om zo goed mogelijk ontwlk·
keld gemeenschappelijk vervoer (voor- zichtig met opheffen van zgn. onrenda- bele lijnen! ) u niet veel vrijer kunnen maken? In ieder geval vrij van nerveu- ze storingen in files, levensgevaar op volle snelwegen, parkeerzoi'gen, opstop·
pingen· in het spitsuur en gaat u maar door. Ducht u geen dwang van mij, lk denk slechts eraan om ons vrij te ma·
ken van alles en nog wat en zulks door iets gezamenlijk te doen in plaats van ieder voorzich. Iets samen doen kan meer vruchten afwerpen dan alleen doortobben tegen de stroom in. Men denke aan de fusiegolf als vergelijk- kend voorbeeld in het economische Ie·
ven."
"Wat betreft de rnilieuhygii!ne is er het tot gemeengoed geworden misVer- stand dat het "de" industrie zou zijn die de grote schuldige zou zijn. In wet~
kelijkheid begint milieuhygii!ne in de.
gootsteen, in de keuken en de kachel in de huiskamer en eindigt zij in de kosmoa. Daarom is zij alleen maar te dienen door solidariteit van eenvoudig buur tot buur, land tot land en conti-
nent tot continent... Daarbij komt dan voor onze industrie een belang van leven · en dood, nl. dat er Europese normen komen opdat niet de concurrentiemoge- lijkheden worden vervalst, als de in- dustrie in Amsterdam en Rotterdam onder zwaarder normen zou worden gesteld dan die rond Antwerpen en Hamburg ... " Welzijn ·is niet bela.Jig·
rijker dan wei'vaart. · Het gaat om het beretken van een synthese. ,,Afwijzing
BILTHOVEN Hasebroeklaan
Vr.st. vWa met tuin" garage, scbuur. Ind.: woon-eetkamer, serre, keuken, bijkeuken, hobbyruimte; 1e verd.: 4 slaapkamers, toilet, d01!Checel, zolder.
Te aanvaarden sepL Vraagprijs f 85.000.-.
HUIS TER HEIDE van Ostadelaan
Vrijst. landhuis met-grote tuin, garage, e.v.-olie. Ind.: woonkamer, eetkamer, eetkeuken, bijkeuken, toilet; 1e verd.: 4 slaapkamers, badkamer. Zolder met kamer. Prima staat van onderhoud. Direct te aanv. Vraagpr. f 240.000.- v.o.n.
Bemiddeling door makelaarskantoor in onroerende goederen (Lid N.B.M.) ·
J. ' F. BURGERSDIJK
BILTHOVEN RUBENSLAAN 36 TELEFOON 030-78 76 11*
vriidag 24 iuli 1970 - 3
van . industrie is zinloos. Wij hebben deze 'Jroodnodig om de straks 20 mil- joen monden te voeden en de miljoenen nieuwe handen werk te bieden .. .''
Europa
,.Ik kom zo, als vanzelf, tot het zo bitter nodige Europese beleid voor han- del· en industrie. Weliswaar zijn de in- terne tolmuren geslecht maar er zijn nog talloze andere, zichtbare en onzicht- bare, belemmeringen die we zeer zeker als liberalen, zullen moeten slechten.
. Vandaar mijn vreugde over het Memo- randum ter zake een gemeenschappe- lijk Europees industriebeleid van de hand van onze Italiaanse politieke geestverwant de heer Colonna di Palia- no. Het doet goed te lezen dat het privéinitiatief en de concurrentie als de eerste en de onvervangbare factoren voor expansie beschouwd worden.'' Wij staan in Europa voor de opgave het hoofd te bieden aan een concurrentie van de giganten uit Amerika en Ja- pan... Menig Europees bedrijf (heeft) niet de omvang om het hoofd te kun- nen bieden aan concurrentie van buiten de gemeenschappelijke markt. Tot dusverre is deze nog te veel een ge- meenschappeiijke markt van produkten in plaats van ondernemingen en produ- centen. Vandaar de noodzaak, voorlopig zeker, tot . fusies over de landsgrenze.Ji.'' Voor de controle op de economische macht die door managers en eurocraten wordt uitgeoefend is het belangrijk dat een direct gekozen Europees parlement meer zeggenschap krijgt op het stuk van wetgeving die geldt voor de EEG.
Dr. Berkhouwer wijst in verband met de concurrentiepositie van ons land op de wanverhouding in Europees verband tussen de opbrengstpercentages van di- recte en indirecte belastingen en de be- lastingdruk op de werkende geh1lwd.~
VrOuW in·OI)II-land. Hij acii, . . . ,
lijk dat de vrouw evenals lD, Dultslant.!
zelfstandig wordt aangesla~':med'!
als consquentil' .. van. de iD. 1$51 JUUt' dr vrouw toegekende handelingabekwaam held.
.,Waar het (bij een liberale pcjlitlelt 1
in Europa ID eerste en laatste bistantie om zal gaan. althans voor ODB ~m zJI.l moeten aan is, om een zo groot moge- lijk aantal Europeanen zich zo vrij mo- gelijk te laten bewegen over een zo groot mogelijk gebied van Europa, met hun goederen en diensten. De vier vrl:l·
heden, vrij verkeer van personen, goede- ren, diensten en kapitaal in een sociale markteconomie, vormen de grondslag van een modern Europees liberalisme.
In het licht van de uitbreiding der bestaande gemeenschappen (hoe nodig die grotere Westeuropese cohesie tegen- over de dreigingen uit het Oosten!) zal het één onzer eerste taken zijn om aan dat liberalisme partij-politiek reliëf te geven in het kader van de Europese volksvertegenwoordiging, welke thanF nog in onvoltooide vorm functioneert u de vorm van het Europese Parlement Het is in dit teken dat ik mijn getuige nis nier aan u heb afgelegd. Dit tt hebben mogen doen in de u en mt:
dierbare stad Amsterdam, al een ,,Euro city" sinds het Europa van keizer Ka·
rel V, was mij een bijzonder voorrecht".
Congres buitenlandse politiek in Amsterdam
De afdeling Amsterdam van de V', organiseert op 10 oktober een congr over buitenlandse politiek met a hoofdthema de oost-west verhoudinge:
Op dit congres dat in ,.Krasnapolsk;
wordt gehouden en dat van 10.00 t' omstreeks 17.00 zal duren, spreken à
R. Dahrendorf,· lid van de EEG-commL sie voor de Duitse bondsrepu~liek, m drs. C. Berkhouwer, lid van de VVJ · fractie in de Tweede Kamer en fracti voorzitter van de liberalen in het Eurc.
pese parlement en mr. J. L. Heldri:·
hoofdredacteur van de Nieuwe Rotte damse Courant: De heer H. J. de Kost staatssecretaris van buitenlandse za~·
zal als voorzitter van het congres treden.
Het congres is voor alle leden toegar lijk. Leden uit andere afdelingen het willen bijwonen, ·worden verz zich op te geven bij het secretariaat de afdeling Amsterdam, Vondelstr, 60, tel. 020 - 12.89.14.
