Vraag nr. 244 van 9 juni 2000
van de heer JAN LOONES Huismus – Bescherming
Natuurminnend Vlaanderen maakt zich zorgen over de vogel die alle Vlamingen het beste kennen: de huismus (passer domesticus).
Zowel in ons land als in de rest van Europa blijkt de toestand voor deze huismus onrustwekkend (zie berichten in tijdschrift "Mens en Vogel" 2/1999 en 1 / 2 0 0 0 ,b l z .8 ) . De situatie in Vlaanderen wordt nog verergerd doordat de huismus onder bepaalde voorwaarden kan worden verdelgd.
Een voorstel om de situatie van de huismus te ver-b e t e r e n , werd ver-besproken in de Vlaamse Hoge Raad voor Natuurbehoud. Deze raad heeft op 18 november 1999 een brief gericht aan de minister, met het verzoek gepaste maatregelen te nemen. 1. Onderkent de minister de onrustwekkende
situ-atie van de huismus ?
2. Welke maatregelen worden genomen om die si-tuatie te verbeteren ?
Antwoord
1. Sinds 1993 is door het Instituut voor Natuurbe-houd en de Vlaamse Avifaunacommissie V Z W een monitoringproject opgestart voor zeldzame b r o e d v o g e l s, koloniebroeders en exoten : h e t project "Bijzondere broedvogels V l a a n d e r e n " , een project dat nog steeds loopt en voor een permanente monitoring zorgt voor de meest zeldzame soorten in V l a a n d e r e n . Deze gegevens vormden ook de basis voor het opstellen van de "Rode Lijst voor de broedvogels in V l a a n d e-r e n " , die e-recentelijk wee-rd vooe-rgesteld. Uit deze publicaties blijkt dat de meest bedreigde broed-vogelsoorten de soorten zijn van moerasgebie-d e n , kleinschalige lanmoerasgebie-dbouwgebiemoerasgebie-den en moerasgebie-droge habitats (duinen, heide).
Over meer algemene broedvogelsoorten zijn minder gestandaardiseerde gegevens beschik-b a a r. Toch doen zich onder deze groep van
vo-gels belangrijke veranderingen voor die rele-vant zijn voor het Vlaamse natuurbeleid. Zo is de drastische afname van typische soorten van het agrarische landschap onvoldoende gedocu-m e n t e e r d . Voor 2000-2001 staat een groots op-gezet atlasproject op stapel, waarbij het Insti-tuut voor Natuurbehoud, met de medewerking van honderden amateur- o r n i t h o l o g e n , een ge-standaardiseerde inventarisatie zal uitvoeren van de broedvogels over de hele oppervlakte van Vlaanderen.
Uit deze inventarisatie zal ook moeten blijken hoe zorgwekkend de toestand van de huismus in Vlaanderen is. Uit de eerste gegevens blijkt dat de soort in de grote steden wellicht sterk is a c h t e r u i t g e g a a n , maar in de dorpskernen nog vaak algemeen tot zeer algemeen is. C i j f e r g e g e-vens uit het verleden ontbreken echter, z o d a t exacte gegevens over de achteruitgang niet kun-nen worden gegeven.
Het Natuurrapport 1999 van het Instituut voor Natuurbehoud raamt de Vlaamse populatie op 100.000 à 500.000 exemplaren (telgegevens 1995-1996) en achteruitgaand (blz. 217 van het rapport).
2. De achteruitgang van de huismus is waarschijn-lijk aan een veelheid aan factoren te wijten. O p plaatsen waar de soort verdwijnt, is de hoofd-oorzaak een te beperkt voedselaanbod. H e t heeft echter weinig zin om beschermingsmaat-regelen voor één soort te nemen. Er zijn heel wat (tot voor kort algemene) soorten waarvan de afname nog veel drastischer is : r i n g m u s, v e l d l e e u w e r i k ,g r a s p i e p e r, h u i s z w a l u w, b o e r e n-zwaluw, enzovoort.
Voor de traditionele broedvogelsoorten van agrarisch gebied of bebouwd gebied (zoals de huismus) zal het reservatenbeleid nooit een af-doende bescherming bieden. Voor deze soorten is het bereiken van een basis natuur- en milieu-kwaliteit in het buitengebied een noodzaak. Beheersovereenkomsten en het stimuleren van de biologische landbouw kunnen bijdragen tot het herstel van de algemene natuurkwaliteit, e n op lange termijn bijdragen tot het herstel van populaties van deze soorten.
De Vlaamse Hoge Raad voor Natuurbehoud heeft een voorstel van Vo g e l b e s c h e r m i n g Vlaanderen tot een betere wettelijke bescher-ming van de huismus unaniem gunstig geadvi-s e e r d . Deze betere begeadvi-scherming kan worden be-werkstelligd door opheffing van de mogelijkhe-den tot bestrijding van de huismus die actueel zijn opgenomen in de vogelbeschermingsregel-g e v i n vogelbeschermingsregel-g. Ik ben bereid om dit voorstel met de no-dige ernst te onderzoeken.
