VERHAAI LV se DE Z eo ii os Ww : WJ Qa en f "4 oe oe a <I % # a3

DE

VERHAAI

LV se

# a3

%

<I oe a

‘oe

en

^f

"4

Qa

WJ : os

ii Ww

‘eo Z

TWEEDE DRUK ^SS _{ea eae}

;

z

0000000

vlelelelelelelelelelelelelelelelele)

OOOOO0O00 OOOOCOOCOOOOOOO0G!

eleleloleleleleleleleleleleleleleleleleleleleleelelele)

OO00 OOOOOOCOOOOOCOOOOOOOOOO0O:

ez

Als de ganzen ^van ’t

Kapitool slapen

en hun voedsel verteren,

en in de straten van Romenog

siechts

^klinken de

voetstappen

^{van dieven en}

moordenaars,

van

boeven,

^die

teruggaan

^{naar hun}

hol,

en van

politieagenten,

^{die aan aan} ’t slenteren

zijn,

droomend van

loonsverhooging,

^—

op het _uur, dat de nacht het zwartst

is,

^—

schrijden

^{vreemde schaduwen door het hekwerk}

voor het altaar des vaderlands

en zetten zich neer op de laatste der

treden,

die naar ’t altaar voeren.. ^.

Het

verguld-bronzene paard,

dat

volgens

^de

geschiedenis

^des

konings

^voorvader

draagt, spitst

^{dan de ooren en siddert.}

Dat

zijn

d’onbekende soldaten uit d’onbekende

veldslagen

die hun

rijxeren

^{broeder komen bezoeken} ;

en

zij

^worden

ontvangen

in ’n ruime

grootsche zaal,

die den hemel tot

gewelf

^{heeft .}

en zich ontvouwt als een

onmetelijk

^terras boven de schittrende

praal

^{van het derde Rome.}

Zij

^{komen om elkander te troosten}

en te

spreken

^{over de}

folteringen

van hun vroegere leven.

Een ^van hen vertelt dan

bijwijlen,

^somber

spottend,

hoe

hij geworgd

^is

gestorven,

zonder te hebben

geleefd

^!

En

zij

^{lachen tezamen}

met

monden,

^{waaraan de}

lippen ontbreken,

welker kaken

zijn uitgemergeld,

Zij

^{lachen met een heeschen}

lach,

die doet denken aan den

vijl

^{van een} gevangene, die de tralien

doorvijlt

^der

cel,

waarin

hij wegteert.

te

Onbekende

soldaten,

zonder naam in ’t leven en

in

^den

dood, opgeraapte ^geraamten

ult de

loopgraven

^{van den}

daaglijkschen oorlog, hoopen beenderen,

waaraan men een

geschiedenis

^{toedicht —}

om er den roem te kunnen uitbuiten ^—

stille

eerlijke

^{makkers in ’n}

samenleving

^{van schurken —}

die hen

op

^{valsche balansen}

zetten,

^:

om er dividend te kunnen

uitpersen

^—

z66 verzamelen

zij

^zich

,

rondom het altaar des

yaderlands, gedurende

^{de maanlooze}

nachten,

om de

verveling

^{te dooden}

van den

eeuwigen

doodsnacht.

nl

ik _zijn,

te

bereiden.

oe

tos once

toe, ^{zoo oproe}

strafexpeditie” hadden

verdiend a

Brant girece.

) vor s

eg

^hebben

es

^macht

en, getroffen,

voorhoofd

d’een,

^{aan den schouder d’ ander:}

e’n vaandel

verdedigden,

dat

ze’n

^ideaal

beleden,

dat| ^ze der matuur een

geheimnis

^{hadden ontfutseld}

mysterie

^aan "t Heelal :

de

zorg, die heel velen onder hen

doodde, zorg

^voor

licht, grootschheid, zegepraal,

het lijksch

^brood....

uit _het slijk

^{van den}

goot

pt de

vuilniskar

^ze

op!

|

er die

^{in een}

mijn verongelukten,

omkwamen, stikten

^{in ’t ruim van een}

schip, werden

^{vermoord in een}

kiesvergadering,

-zij

^de

belangen verdedigden

^{van een man,}

die,

eenmaal gekozen,

^{de eerste zal}

zijn, -waaraan

^{niemand meer denkt!}

Er a

er, die uit ^de

diepten

^{der oceaan}

^komen,

_ van

de

zolders,

^{waar men de maan zoo}groot

ziet, de catacomben,

^{waar donderend}

rivier doorheenstroomt.

_

Er zijn onder

^{hen helden en}

dichters,

^{arbeiders en}

uitvinders, istenaars, geesten

^{die in ’t}

rijk

^{van Genie ’t}vertoefden....

Er

zijnonder hen,

die verkeerden

-nederlagen ⁱⁿ zegepralen, woeste ^landen

^{ontdekten —}

ce

de dichters

beschrijven ^—

vielen

^{allen onbekend —}

pletterd door

^het

vijandig

^{noodlot —}

-begraven

^{in ’t}

algemeene gral,

et !

begraven....

aan anderen lof,

roem ^en fortuin verschaften.

kende

schimmen der onbekenden

die hen ontvangt

in de ruimeen

grootsche

^zaal

Setgewell beck

wt tot

een onmeetlijk

^terras

van

het ^{derde Ro}

edenis vi

Wanthet verhaal van

den

^:

is

eenvoudig

^{en ve}

kK

:

Maar de levenden kennen het niet

en als ze het kennen,

vertellen

^{ze ’t}

niet,

't

zij

^{uit vrees — uit lafheid —}

of uit

berekening!

Maar de dooden,

zij

^{kennen ’’t}

wel:

de onbekende soldaten vanalle

veldslagen, zij

^{die vochten voor} d’anderen,

zij

^{die bouwden voor d’anderen}

zij

^{die sierden de wereld voor}

danderen,

zij

^{die schatten hebben}

gedolven

^{voor d’anderen}

en die onbekend bleven en zouden

blijven,

zelfs indien ze hun

opoffring

^{hadden overleefd.}

By

Ja,

^{dit verhaal hoort het bronzene}

paard

én het beeft :

¢

»Broeders, benijd mij

^{m’n roem niet!}

Ix heb geen naam!

Bij mijn

^{leven had ik er een,}

maar als ik hem

herhaalde,

zou

hij

^{niemand iets} zeggen.

Er

zijn duizenden,

^{duizenden zoo!}

Het

zijn

^trouwens geen namen,

‘t

zijn

fabrieksmerken!

’k Was dus één van hen ^— dat wil zeggen ^van niemand!

*kBen uit een onbekende moeder

geboren,

die wilde niets weten van

mij...

’*kWas

geheel

^alleen op de wereld...

eenzaam onder millioenen

menschen,

door een ieder vermeden.... ³

’k werkte echter ^— Ais ik dief was

geworden

zou ik geen enkele familie hebben onteerd ^—

maar door een

gril

^{van het noodlot had ik ’n}

eerlijk

^karakter.

Ik werkte dus.

Ik deed erger: ik

ging

^{lief hebben!}

Ik,

^die geen ^familie

had, beging

^{de zonde er eente}

^siichten.

Nu, terwijl

^{ik werkte en}

liefhad,

kwam iets

monsterlijks,

^:

een

gebeurtenis, die,

^{als ze de}

beestigheid

der menschen

bevestigt,

ontkent dat er een

god

^{in den hemel is: ;}

de

oorlog

^brak

uit,

de

oorlog

^{der naties....}

’kWeet niet of die naties het

wilden,

maar

wel,

^{dat ze er aan deelnamen.}

Ik,

^{ik deed ook er aan mee!}

Naar mijn raad had niemand

gevraagd,

^:

niemand had

gevraagd

^{of ik een}

eee ^had,

^eo:

of ik 't

noodig

^{vond andren te dooden of}

gedood

^te

^worden.

Men beval

mij

^te verirekken..., a

fore

Enik vertrok.... ^° aA

tai

zonder

geestdrift,

j

maar met

krachtigen stap!

*kMoest het vaderland

redden;

en ik wilde me niet

ophouden

^{be eee}

door te vragen wie ’tin gevaar had

gebracht.

Ik wilde zelfis niet vragen ^ES:

of

zij,

^{die iets hadden te}

vardedlpes, ^{seam mij}

naast hun onbekenden b

den

ae

De

liefde,

^wie

weet, had

mij

kunnen de

Maarer

zijn

nog

spartaansche

^vro

n

spilt

i

in

^me

^opwellen

^zou,

me

0

^jet

cheer ^{goed: ik}

^{et maar...}

^eee

^{op d’aard !”}

te

en goeie

^soldaat!

die

marcheert zonder ooit

achter

zich te werpen,

marcheert zelis

|

met

^{koorts van een}

veertig graden, darmen

^zich

Eoeees

cheery ^ale

de

rottig conservenvleesch,

^©

de Destiul

^{van karton}

geheel

^{stuk is}

pot zijn

^{van ’t loopen}

ae

acer de sneeuw afteekenen ;

‘zeker

^weet

^zelfs,

^{dat een}

^hinderlaag

^wacht

van

het. pad.

ie ^niet,

^{maar een lafaard toch ook niet:}

werd

de onbekende

soldaat...

soldaat,

^die

vecht,

^{sterit zonder historisch}

^geworden

^frase;

eo

^werdvan alle marschen

^ik,

^{die geen}

^smerig

^— van

^werkje

alle wachten

^ontloopt,

^—

n all stormloope

^n.

verlof gingen ai

^{naar huis.}

zou ^ik

^{aan een verloi}

hebben?!

Om m’n

^{vrouw te verrassen in d’armen}

t

a ^{een handigen}

^{kerel uit een} kruitfabriek ?....

oe

^{men opgeroepen om} ’t vaderland te

dienen,

n

niet

eens een naam had!

hen, ^die

^wat

bezaten,

^{was verlof}

^goed!

:

x

^{was een}

^goeie

^soldaat

en

“shee

^{dan deed}

^ik

^’tmet

overtuiging.

7a ^maar zonder

& ^raal,

dat ik

|

ekenden had;

“e

2 alte ^ik

c

he! some!

omdat ^nu

de

oorlog eenmaal oorlog is ^—

kan ontsnappen

-

dood, ^anders dooden

ze

jou.

sdk ^cee

^we

^Of

^{d of} verminkt....

ee “preeuriee

^op

^{de kaarten,}

peas

^{stierf; zeg}

^je?

—

niet

^{uit berouw zelfs:}

die nooit

eet ee -

^a

E

r :

en wiens beendren verstrooid op | aa

hebben heete en ernstige tranen moet

ae ran ^doodkist.

Want ze zeiden

,,misschien

^is

hij

^hetwel...

3

Een

graf

^{hebben d‘andren}

Serer

? ^voor

^mij:

onder een ruiterstandbeel ^;

opdat

^{m‘n beendren} het voetstuk van ‘t beeld zullen ^sch

t Broeders,

^{omdat ik niet met}

jullie

^{in één}

groot,

^koel

grafslaap

of in de schoot der aarde ^— in de

diepte

^{van den}

grooten

oceaan, of in den

greppel ae

^{den weg,}

broeders,

^denkt

niet,

^{dat ‘k}

gelukkiger

^{ben dan}

jullie.

Christus werd van ‘t kruis genomen,

na een

doodsstrijd

^{van drie uren:}

Men heeft

mij

^{er aan}

gespijkerd,

toen ik was een

geraamte.

Mijn

^smarten

zijn:

^{hier te}

liggen.

Dit altaar is niet het altaar van

mijn

^{roem —}

‘t is

mijn Golgotha!

^:

Elken

dag,

^onder

bloemen,

^dan

kruisigt

^men

mij!

Allen,

^{die werden beheerscht door een}

lage

^eerzucht of die d‘een of andere zaak

in een

goeden

^en

veiligen

^{haven te leiden}

hebben,

allen komen ze bloemkranzen

leggen

op

mijn graf

en

hoogdravende redevoeringen ^aisteken,

waarin men

spreekt

^over

mij

en de

schuld,

^{die men heeft aan}

mij!

yeti

En er kwamen:

ope

de

officier,

^die ae

ons den dood

ingejaagd

^had ; ^etn,

de leverancier van de schoenen met zolen van

karton;

tot de vent die

bij mijn

^vrouw

sliep

^!

En nog andren

zijn gekomen,

nog erger dan die...

de

bewakers,

^{die lieten hen door.... en} salueerden!

En allen

spraken

^ze....

Luistert,

^{m‘n broeders!}

Toen ik

sliep, daar, op

^den

grond,

^{onder de}

sterren,

Jag er naast

mij

^het

lijk

^{van een}

Duitschen soldaat,

66k

^zoo‘n echte en

goeie

^soldaat!

Ook tot hem was

gezegd: ,Het

^{Vaderland is in}

gevaar!*

^if

»Vooruit!* ^En....

hij

^{was z66 ver vooruit}

gemarcheerd,

dat

hij

^{kwam aan den}

loopgraaf

^{van ons,}

eer

zingend

^dan

klagend,

ik weet niet meer welk

droevig

^lied.

Ik vermoordde

hem,

maar nooit heeft

hij

^{‘t me verweten:}

de meest

natuurlijke

^{zaak vond}

hij

^{‘t wellicht!}

Op

^den

grond dus,

^daar

ginds,

op de

bloemen,

werd die Duitsche soldaat m‘n kameraad voor

eeuwig.

Stom vertelden w‘elkaar....

en

wij

^dooden

beklaagden“de levenden,

de

,geredden*

^|....

want

wij

^waren geen

vijanden

^meer!!

Den

oorlog

^verloren

wij beiden,

dat wil zeggen: het leven

en

wij

beoordeelden den

oorlog

^me

duidlijken

^maat:

een

razernij,

^{een, die alles}

vernielt,

^‘

een

slachting

^van onbekenden.

Toen,

op ^een

dag,

^{werd ik}

gehaald....

arme. Duitsche soldaat bleef alleen achter....

ina: ^wordt...

nikt....

ers,

ik

ben moe

en

gebroken

^:

door

^den

^last

^van

^m’n

^{roem |}

ae

^één

^{dag komt,}

^o

5

pahekeniie

soldaten

^vanalle

veldslagen

^-

de

helden, ^die anderen

roem enfortuin

verschaften,

^—

zal

_‘aan

^’kden

’t ^{steen van}

^mijn

^grafwentlen

hoofd

^{van allen}

stellen,

me zacht

komen

vertellen ^—

=< nails

^{te worden van} ,landverraad”,

og n.... bestolen....

i

l¢

boeren,

^{die nooit}

grond

^hebben

gehad, Ge aibiiaers uit

de

werkplaatsen,

arbeiders

uit de steden....

van

al

^de

verminkten,

niet zeker zijn

^{van den}

dag

^van

“norgen..

zal jullie vereenigen, jullie ook, nde soldaten, ^soldaten

^_

eet ^{in ae}

^{en in}

^den

^dood

ae _tot opera _{mij, roepen} ^van elev ^speiparhes

^:

^oorlog....

ee ^zamen,

^{zoo zullen}

wij optrekken....

n

wij optrekken....

Et

^”

^ééne

^keer....!

ecw

^daar

^gloort

^{het licht}

den komenden ^dageraad

^!

Vrij

^{naar GIGI DAMIANI}

-door

MEIJER

^POLAK.

itgave _,DE RIJNSTRAAT ^{52 (1924)}

Door ^ons werden uitgegeven:

A. BERKMAN: Het Russische Treurspel

^{. . ... .}

^£0.30 |

GIGI DAMIANI: Het Verhaal

van

den Onbekenden Soldaat 2e Druk:

|).

:

eh aaa B. DAMME: De Roeping

^van

^{den Mensch} is Mensch te zijn ^{f 0.15}

HENK EIKEBOOM: De Anarchist

en

het Huwelijkk

^{. .}

1025

ES 38

De Ondergaande ^Wereld

^....

^£015

E

Dagboekfragmenten ^uit mijn arresttijdf ^0.12

:

Het Rood Blazoen (verzen) geb. ^{2 ing. ^{f 1.25}

G. "ETIEVANT: Het Vrije ^Communisme

^{=. .--. 2 2)}

0m

JO ^{DE HAAS: Het Kwaad}

^van

^{den Godsdienst}

^{. . .}

^{f 0.15}

JAN ^W. JACOBS: ^De Dag (verzen) (nog ^enkele ex.).

^.

^{f 1—}

ALBERT DE JONG: ^{De Roode} Maagd (Germaine Berton)f 0.15

RUDOLF LEONHARD: Ten strijde tegen ^de Wapens

^.

^{f 0.10}

^—

A. LIBERTAD: Levensvreugde

^{. . .}

a

B. DE LIGT: De Oorlog ^{die Nadert} (3edruk)

^2s

JOHN ^{HENRY MACKAY: De} Vrijheidzoeker, geb. ^f 4, ing. ^{£ 3.—}

R. ROCKER: De grondslagen

^van

^het Revolutionair

Syndikalisme ^{{ 0.05}

AUG. ROSSEAU: Opschietend ^Zaad (tooneelstuk) geb. ^{f 0.50}

^»

AUG. SOUCHY: Hoe leeft de Arbeider

en

Boer in Rusland

en

de Ukraine? f 0:60

^—

MARTIN STAM: Brieven uit de Sel

^{. .} . .. . . .

£010

EDUARD VAN VLIET: Vonken (rev. poézie)

^{. ..}

^.f 0.12

^—

Schaf ^u eens één of meer dezer werken aan!

Kenn ^iS Macht

Wik ge

weten,

^hoe

ge niet alleen

onze

uitgaven,

^maar

ook

^al

mogelijke boeken, brochures,tijdschriften, ^{kranten, muzi¢}

uit

binnen-

^en

buitenland ⁱⁿ _eigendom ^kunt _krijgen,

ee

gemakkelijke betalingsvoorwaarden?

Vraag

^ons

^dan

^{eens om}

inlichtingen, omtrent

^onze

POEKVERKOOP-CENTRALE, Adres

CMGLY ^{OL OLR} OCROCBOC,

Druk Van der Horst &

Co., ^Commel