Stageverslag Masterstage Geschiedenis Vandaag
Afstudeerrichting Media, Cultuur & Erfgoed
Geschiedenis kan best hip zijn
9 maanden op de marketingafdeling van lifestyle-uitgeverij Kosmos
Welmoed van Dijken S2076934
Langestraat 84 3811 AK Amersfoort 06-30005589
b.w.van.dijken@student.rug.nl
Inleiding
Het is voor mij al jaren duidelijk dat ik, eenmaal afgestudeerd, ‘iets’ met boeken wil doen. Maar wat, dat had ik nog niet helder voor de geest. Daarom heb ik tijdens mijn bachelor Geschiedenis een semester werkervaring opgedaan bij Uitgeverij kleine Uil in Groningen. Dit is een kleine uitgeverij, bestierd door twee mannen die louter op vrijdag
uitgeefwerkzaamheden verrichten en daarnaast ander werk hebben. Hier kon ik ervaring opdoen in zowel redactie- als marketingwerkzaamheden. Ik merkte al snel dat de
marketingwerkzaamheden mijn voorkeur hadden. Ik was het vanuit bijbaantjes bij de Universiteitskrant en receptiewerk bij een hotel gewend om communicatief bezig te zijn en vond het bij De kleine Uil interessant om doelgroepenonderzoek te doen en met media in overleg te gaan. Daarom wilde ik voor een Ma-stage een meer specifieke marketingstage doen. De affiniteit met marketing is ontstaan uit een liefde voor boeken, daarom heb ik alleen bij uitgeverijen gesolliciteerd.
Ik wilde ditmaal bij voorkeur bij een grote uitgeverij werken, waar de
marketingafdeling uitgebreider zou zijn en er ruime kennis is van nieuwe media en moderne methoden om boeken op de markt te brengen. Tijdens mijn eerste en enige sollicitatieronde heb ik gesolliciteerd bij WBOOKS, Carrera en Kosmos. Carrera had pas vanaf februari 2017 plaats, bij Kosmos en WBOOKS mocht ik op gesprek komen. Mijn voorkeur ging al voordat de sollicitatiegesprekken hadden plaatsgevonden uit naar Kosmos. Hoewel WBOOKS ook prachtige boeken uitgeeft, vond ik dat ik bij een dergelijke stage te veel in mijn eigen afkomst zou blijven hangen, terwijl ik juist iets volledig nieuws wilde om mijn kennis en ervaring te verbreden. WBOOKS geeft titels uit op het gebied van kunst en geschiedenis en Kosmos non-fictie en lifestyleboeken. Ik kreeg bij Kosmos het idee dat ze een moderne aanpak hebben bij het uitgeven van boeken, niet alleen bij de marketing maar ook bij de ideeën. Ze spelen sterk in op trends, waardoor bewezen kan worden dat de boekenmarkt nog wel degelijk levend blijft.
Voorafgaand aan mijn sollicitatiegesprek was ik ietwat nerveus en wist ik niet zeker of ik serieus zou worden overwogen voor deze stage. Een historica in wording op een
sollicitatiegesprek met WBOOKS, wat de volgende dag zou plaatshebben, afgezegd met als reden dat ik inmiddels een andere stage had gevonden die meer mogelijkheden en ervaring kon bieden. Binnen een paar dagen was alles geregeld met het enige, maar zeker niet kleine, obstakel dat deze stage nog niet was goedgekeurd door de RuG. Het was allemaal zo snel gegaan en ik wilde deze stage zo graag doen, dat ik me voornam om het sowieso door te zetten. Als het niet zou worden goedgekeurd zou het heel jammer zijn maar zou de stage puur dienen als verdieping en ervaring voor mezelf. Idealiter zou ik echter studiepunten aan de stage overhouden.
Gelukkig dacht de begeleiding goed mee, zodat we uiteindelijk tot een stageplan zijn gekomen waar de RuG mee akkoord ging. In eerste instantie ging het om een meewerkstage, met algemene werkzaamheden zoals: beheer van alle inkomende pr- en promotieaanvragen, onderhouden van perscontacten, bijhouden van het recensiearchief, meedenken over en uitvoeren van marketingplannen, schrijven en versturen van persberichten en het ondersteunen bij (het organiseren van) boekpresentaties, beurzen, evenementen,
auteursbezoeken en signeersessies. Omdat ik voor een goedgekeurde stage ook een opdracht nodig had die ik goeddeels zelfstandig zou uitvoeren, kwam de brand manager (senior marketeer) al snel op het idee dat ik de aanwezigheid van Kosmos bij de jaarlijkse KreaDoe-beurs in de JaarKreaDoe-beurs Utrecht zou organiseren, onder begeleiding uiteraard. Hierdoor werd de stage tot medio november verlengd. Vervolgens heb ik voorgesteld om ook mijn scriptie bij Kosmos te schrijven, waardoor ik tot en met januari zou blijven. Hiermee is zowel Kosmos als de RuG akkoord gegaan, en de stage kon beginnen.
Beschrijving van de stagegevende organisatie
Kosmos Uitgevers is een uitgeverij van non-fictieboeken met een speciale focus op lifestyle. Hoewel de uitgeverij teruggaat tot 1919, zijn er diverse verhuizingen en fusies geweest en bestaat Kosmos in de huidige hoedanigheid sinds 1992 en is deze ontstaan uit een fusie met uitgeverij Zomer & Keuning.1 Kosmos valt onder Veen, Bosch en Keuning (VBK), een overkoepelende uitgeversgroep met vestigingen in Amsterdam en Utrecht, waar veertien uitgeverijen onder vallen.2 Het kantoor van Kosmos is in Utrecht. Kosmos speelt als lifestyle uitgeverij sterk in op trends en benadert zelf regelmatig auteurs met een grote naam of groot
1 Bibliopolis, “Kosmos”,, geraadpleegd 14 september 2016, http://bit.ly/2cE8qeG 2 “Bedrijven”, Intranet VBK, geraadpleegd 4 januari 2017,
http://intranet.vbku.nl/organisatie/organisatiestructuur/bedrijven/
bereik op social media om een boek bij ze uit te brengen. Daarnaast worden veel zogeheten coproducties uitgebracht, waarbij Kosmos de Nederlandse vertaling van een buitenlands boek op zich neemt. De boeken die worden uitgegeven zijn onderverdeeld in zes categorieën, ook wel fondsen genoemd:
- Eten & Drinken: bijvoorbeeld de kookboeken van Jamie Oliver en het boek bij het televisieprogramma Heel Holland Bakt.
- Gezin & Gezondheid: informatieve boeken over zwangerschap en opvoeding, zoals de Oei, ik Groei-reeks.
- Reizen & Vrije Tijd: reisgidsen van National Geographic en de eigen imprint Wat & Hoe en (koffietafel)boeken van Lonely Planet (niet de bekende reisgidsen).
- Natuur: samenwerkingen met natuurorganisaties als de Vogelbescherming en Natuurmonumenten.
- Creatief & Art: diverse handwerkboeken en kleurboeken voor volwassenen. - Algemene non-fictie: bijvoorbeeld biografieën en zelfhulpboeken.
Daarnaast heeft Kosmos een aparte afdeling waar titels op het gebied van Persoonlijke Groei & Spiritualiteit worden uitgegeven, zoals de Nederlandse vertalingen van Deepak Chopra.3
De veertien uitgeverijen die onder VBK vallen hebben allemaal een apart, maar niet afgesloten, kantoor. Kosmos is onderverdeeld in twee afdelingen: redactie en marketing & communicatie. Op de redactieafdeling werken de uitgevers, bureauredacteuren en acquirerend redacteuren en bij marketing twee senior marketeers, twee junior marketeers en een marketing manager. Daarnaast werken er drie stagiaires, één bij redactie en twee op de
marketingafdeling. Er is qua functies wel een hiërarchie, maar dit is door de informele en open setting enkel merkbaar in de werkzaamheden. Niemand heeft een eigen afgesloten kantoor. Als mensen een overleg hebben kan dit in één van de vergaderruimten. De stagiaires worden als werknemers opgenomen bij de uitgeverij en hebben vaste werkzaamheden waar ze grotendeels zelfstandig mee aan de slag kunnen.
Rol van de stagiaire en werkzaamheden
Mijn werkzaamheden bestaan uit drie delen: een Ma-scriptie over Kosmos schrijven onder begeleiding van Hans Renders, het organiseren van de aanwezigheid van Kosmos bij de KreaDoe-beurs in de Jaarbeurs Utrecht en de algemene stage-werkzaamheden.
3 “Over ons”, Website Kosmos Uitgevers, geraadpleegd 24 augustus 2016,
http://www.kosmosuitgevers.nl/overons/
Algemene werkzaamheden
Ik heb al kort beschreven waar de stage uit bestaat, maar zal hier meer uitweiden over de algemene werkzaamheden en projecten waar ik aan heb meegewerkt. Ik ben in april begonnen met twee a drie dagen per week, omdat ik nog vakken moest afronden. Dit was een goede manier om bekend te raken met de algemene werkzaamheden, die inmiddels weinig tijd meer kosten.
Voordat een titel wordt gepubliceerd wordt er doorgaans een persbericht en een inkijkexemplaar gemaakt. De stagiaire maakt een concept van het persbericht en stuurt het na goedkeuring van de begeleider naar media die in de doelgroep van het boek passen (zie
bijlagen 1 en 2 voor een paar voorbeelden). Daarnaast wordt het inkijkexemplaar online gezet. Aan de hand van dit persbericht volgen er aanvragen voor recensie-exemplaren en controleer ik of deze geschikt zijn voor de titel, waarna ik ze goed- of afkeur en soms met media overleg wat voor publicatie er over het boek verschijnt. In het begin koppelde ik mijn conclusie nog terug aan de begeleidster, maar inmiddels is dit in de meeste gevallen niet meer nodig en handel ik aanvragen zelfstandig af. Media sturen een bewijsexemplaar van een recensie via een link, pdf of fysiek exemplaar en deze verwerk ik in een recensiebestand. Alle andere promotie-aanvragen voor de fondsen art & creatief, natuur, reizen en algemene non-fictie komen eveneens bij mij binnen. Verder worden iedere dinsdag de nieuwe titels vrijgegeven en moeten deze op de website worden geplaatst. Vrijgeven betekent dat de boeken ‘de straat op mogen’, ze worden dan vanuit het Centraal Boekhuis naar de boekhandels gestuurd en de recensie-exemplaren gaan naar de media. De eerste paar weken waren deze werkzaamheden wennen, helemaal als in een korte periode veel boeken verschenen, maar op een gegeven moment had ik het onder de knie en werd het steeds rustiger, met name sinds 15 juni, omdat ik vanaf die datum 36 uur per week bij Kosmos aan de slag ben gegaan.
In juni heb ik tijdens het tweewekelijkse voortgangsgesprek aangegeven dat de stagewerkzaamheden steeds sneller gingen en dat ik behoefte kreeg aan meer uitdaging. Ik moest hierbij wel in het achterhoofd houden dat ik bij Kosmos ook een scriptie ging schrijven en hier genoeg tijd voor moest worden vrijgehouden. Ik ben geneigd om te veel hooi op de vork te nemen en hierbij de lange termijn te weinig in overweging te nemen. Hier werd goed op gereageerd en mijn begeleidster droeg gelijk ideeën aan die ik tijdens haar vakantie op kon pakken. Zo moet er ieder kwartaal een website analyse worden gemaakt, zodat de
zelfstandig de analyse te maken en nu pak ik dit ieder kwartaal op. Het is voor mij een handige manier om kennis te maken met Google Analytics, aangezien werkgevers tegenwoordig vaak ervaring vragen met dergelijke systemen. Daarnaast werd ik
verantwoordelijk voor de benadering van musea rondom de Nederland Museumgids. Kosmos brengt deze gids, waarin alle Nederlandse musea zijn vertegenwoordigd, om het jaar uit. Musea ontvangen voorafgaand aan de nieuwe editie een mail met inloggegevens, waarmee ze de gelegenheid krijgen om hun gegevens aan te passen of aan te geven dat ze zijn gesloten. Ik heb de postverzending op me genomen en ving alle vragen van musea op.
Verder heb ik in toenemende mate de mogelijkheid gekregen om contact te leggen en onderhouden met auteurs en andere partijen. Zo benader ik media voor titels die wellicht interessant voor ze zijn en regel ik samen met vormgevers advertenties of posters. Verder heb ik voor de KreaDoe contact gehad met diverse auteurs en dit ben ik na de beurs blijven doen, aangezien ze nu weten wie ik ben. Het communicatiedeel van deze stage wordt zodoende steeds uitgebreider. Sinds augustus ben ik ook verantwoordelijk voor de social media (Facebook, Twitter en Instagram) van de art & creatief titels. Hiervoor heeft Kosmos aparte social media pagina’s, waarvan Facebook met richting de 7000 likes de grootste is. Iedere dag moet hier een post met betrekking tot onze titels worden geplaatst en worden winacties
georganiseerd en gereageerd op binnengekomen vragen. Titels waar minder budget voor is kunnen via social media extra worden aangejaagd.
Bovenstaande werkzaamheden heb ik tot november gecombineerd met de KreaDoe. De rustiger periode hierna was bij uitstek geschikt om me op mijn scriptie te richten. Toch vind ik het leuk om daarnaast nog iets te hebben om mijn tanden in te zetten, helemaal aangezien de stageklusjes inmiddels weinig tijd kosten. Ik wil iedere dag voldoende ruimte voor mijn scriptie inruimen, maar zes uur per dag is wat veel van het goede. Daarom heb ik voor de laatste 1,5 maand stage een titel toegewezen gekregen waarvoor ik de marketing en PR op me neem. Het gaat hierbij vooral om het benaderen van geschikte media en publicaties opzetten. Daarnaast denk ik voor een paar toptitels in mijn fondsen mee over geschikte doelgroepen en interessante acties om de boeken onder de aandacht te brengen.
Scriptie
verlengd naar 27 januari 2017. Hans Renders is mijn eerste begeleider, vanwege zijn ruime ervaring met historisch onderzoek binnen uitgeverijen. Ik zou ook binnen Kosmos een scriptiebegeleider hebben maar omdat zij per 1 augustus een nieuwe baan kreeg, heb ik voorgesteld om alleen vanuit de RuG begeleiding te krijgen. Dit gaf me ook meer ruimte om zelf een onderwerp aan te dragen.
Het eerste plan was om een historisch onderzoek te doen naar de reis- of
handwerktitels van Kosmos en dit te linken aan trends die door de jaren heen voor deze genres zijn ontstaan. Hier kwam echter geen sterke analytische onderzoeksvraag uit. Toen ik erachter kwam dat Kosmos al sinds 1919 bestaat en Hans Renders diverse onderzoeken naar uitgeverijen tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gedaan, was de keuze snel gemaakt. Naast mijn stagewerkzaamheden doe ik een onderzoek naar de keuzes die Kosmos heeft gemaakt om de Tweede Wereldoorlog te doorstaan. Ik kan zelf bepalen wanneer ik het
literatuuronderzoek doe, tijdens rustige momenten kan ik hiermee aan de slag. In de paar maanden voorafgaand aan de KreaDoe was hier vanzelfsprekend weinig tijd voor, maar in de maanden november, december en januari is er meer ruimte voor ingeruimd. Daarnaast moet ik voor mijn scriptie archiefonderzoek doen, voornamelijk in de Koninklijke Bibliotheek en het Literatuurmuseum in Den Haag. Hier ga ik op gezette dagen of dagdelen naartoe. Eerdere stagiaires die een scriptie en stage hebben gecombineerd deden een marketingonderzoek, omdat de meeste stagiaires op een marketingafdeling een studie in de richting communicatie of nieuwe media volgen. Daarom werd er in eerste instantie vreemd opgekeken van de keuze voor mijn onderzoek, maar het werd zeker niet ontmoedigd. In het begin vond ik het nog wat onwennig om op kantoor met mijn scriptie bezig te zijn omdat je dan niet met
stagewerkzaamheden bezig bent maar inmiddels heb ik hier een stapel boeken over het
boekenvak tijdens WOII liggen en is het gewoon geworden dat ik daar regelmatig in rondneus of een dag(deel) in de archieven doorbreng. De deadline voor de eindversie van mijn scriptie valt samen met mijn laatste stagedag, 27 januari 2017.
De aanwezigheid van Kosmos op de KreaDoe in de Jaarbeurs Utrecht
Als stage-opdracht heb ik onder begeleiding de aanwezigheid van Kosmos op de KreaDoe 2016 georganiseerd. KreaDoe is een jaarlijkse handwerkbeurs van vijf dagen waar gemiddeld 35.000-40.000 bezoekers op afkomen. Kosmos heeft hier een stand van 54m2 waar
nieuwe baan had en per 1 augustus zou stoppen bij Kosmos. Hierdoor was het even onduidelijk of Kosmos in 2016 op de KreaDoe zou staan. Dit was helemaal voor mij een onzekere situatie, aangezien de contracten met de RuG inmiddels waren getekend en de stage juist door de KreaDoe was goedgekeurd. Uiteindelijk is besloten om het door te laten gaan, onder begeleiding van mijn stagebegeleidster. Het kwam erop neer dat ik het leeuwendeel van de organisatie op me zou nemen en Kelly Weerdestijn hierin zou coördineren en tips en aanwijzingen zou geven.
De eerste actie die ik heb ondernomen was een gedetailleerd plan opstellen. Er moest veel worden geregeld en zonder lijst waarin je kan afvinken raak je makkelijk het overzicht kwijt en zie je cruciale zaken over het hoofd. Een paar voorbeelden van hoofdzaken die geregeld moesten worden voordat de stand gereed was: zorgen voor voldoende auteurs, het aanjagen van het evenement bij (social) media, begeleiden van het standontwerp en het bestellen van boeken voor de verkoop bij het Centraal Boekhuis.
Tijdens de beurs was ik vrijwel iedere dag aanwezig om alles (hopelijk) in goede banen te leiden en als aanspreekpunt te fungeren. Voordat ze vertrok heeft de brand manager een uitgebreide overdracht gegeven en werd duidelijk dat dit voor mij een goede kans zou zijn om echt zelfstandig te gaan werken. De uitgever van de handwerkboeken kon me daarnaast ook van advies voorzien. Althans, dat dacht ik. Niet veel later kondigde de uitgever namelijk ook aan dat ze naar een andere uitgeverij zou overstappen, waardoor we wat handwerktitels betreft met een klein team overbleven. Er bleven gelukkig een paar mensen over die in voorgaande jaren ook op de beurs hebben gestaan. Zij konden ons van praktisch advies voorzien, verder moesten veel dingen vanuit het niets geregeld worden. Een flinke uitdaging, maar één waar ik achteraf gezien heel blij mee ben.
We zijn in juli begonnen met de voorbereidingen van de beurs. Inmiddels was ik al aardig bekend met de standaard stageklusjes, zodat deze niet meer zo veel tijd kosten en er meer plek vrijkwam voor de KreaDoe. De brand manager had al een paar zaken in de steigers gezet, zoals welke auteurs op welke dagen aanwezig zouden zijn en welke barterdeals en
enige regelmaat kwijtraakt, voor herhaling vatbaar vind. Daarna kon ik langzamerhand beginnen met bellen, mailen, vergaderen en afvinken.
In juli heb ik een paar kleine voorbereidende klusjes gedaan, zoals mezelf voorstellen aan de auteurs, leveranciers en partijen waarmee we zouden samenwerken. De maand daarop gingen we echt van start. Omdat dit voor mij de eerste keer was en het, mede door de
afwezigheid van de mensen die normaliter de stand op poten zetten, best spannend was, vond ik het vervelend als ik afspraken niet direct met mensen kon concretiseren. Op een gegeven moment werd echter duidelijk dat wij er qua planning heel vroeg bij waren en andere partijen een beurs die in november plaatsheeft simpelweg niet op de prioriteitenlijst hebben staan. Toch heb ik getracht om direct zoveel mogelijk duidelijke afspraken te maken, zodat ik dat kon afvinken. Met de auteurs konden afspraken worden gemaakt over wanneer ze aanwezig zouden zijn, wat ze meenamen of welke workshop ze gingen geven en welk materiaal hiervoor nodig was. De benodigdheden konden worden doorgegeven aan Brouwer Fournituren, een groothandel in handwerkartikelen die onze materialen op de beurs
sponsorde. Hier stond tegenover dat Kosmos een grijpmachine zou huren die op de stand van Brouwer kwam te staan. Als passanten zich zouden aanmelden voor de nieuwsbrief van Kosmos Creatief, mochten ze een poging wagen om een bol wol van Brouwer te grijpen. De auteurshoek, met auteurs van Kosmos, kwam ook in de stand van Brouwer te staan, zodat er genoeg reuring op hun stand zou zijn. Met Brouwer zijn al jaren samenwerkingen gaande, het was dus belangrijk dat het ook ditmaal goed zou lopen. Er zijn een paar zakelijke
besprekingen geweest met de eigenaren van Brouwer om af te stemmen wie wat doet. Dit kon allemaal in een vrij vroeg stadium.
Vervolgens heb ik contact opgenomen met de leveranciers en andere partijen waar een samenwerking mee stond gepland. De meest relevante leveranciers waren de standbouwers, het Centraal Boekhuis, een koerier voor de materialen en een attractieverhuurder voor de grijpmachine. Dit moest allemaal op de opbouwdag geleverd worden. Met de standbouwers moest verder worden afgestemd wat onze wensen waren qua stand (hoe groot, hoeveel
prettig idee bleef vinden als de stand er gewoon al stond zodat je hem gaandeweg kon inrichten. Het was best wennen om zoveel ballen in de lucht te hebben zonder het eindresultaat voor je te kunnen zien.
Al dit geregel is in oktober doorgegaan. In september en oktober zijn we ook van start gegaan met de marketing rondom de KreaDoe, waarvoor we met name onze social media hebben ingezet. Daarnaast heb ik enkele wervende artikelen geschreven voor Puur Vandaag, een website waarvan de lezers deels in de doelgroep van de KreaDoe vallen. De Jaarbeurs Utrecht vindt het belangrijk dat Kosmos Creatief ieder jaar aanwezig is op de KreaDoe. Daarom krijgen wij ieder jaar een grote standruimte in de vorm van een barterdeal. De Jaarbeurs verwacht er dus iets voor terug. Kosmos zou vanzelfsprekend zorg dragen voor de marketing, maandelijks een winactie organiseren en daarnaast zorgen voor de hoofdprijs die werd verloot onder alle bezoekers van de KreaDoe, een weekend Amsterdam met een privé-workshop van een populaire haakauteur.
Vanaf oktober liepen alle grotere projecten, zoals de opbouw van de stand, gewoon door en konden we ons bezighouden met kleinere klusjes zoals de inrichting van de stand, het regelen van voldoende bemanning voor de stand en het laten ontwerpen van posters en boekenleggers. Op de redactie werden steeds meer spullen vergaard totdat alles op 1
Na de KreaDoe heb ik een evaluatie gemaakt en gestuurd naar alle mensen die met Kosmos Creatief te maken hebben (bijlage 3). Hierin zijn zowel de goede als de
verbeterpunten uitgebreid benoemd, zodat ieder jaar weer wat geleerd kan worden voor de volgende editie.
Feedback van de stagebegeleiding (Kelly Weerdestijn)
Om de week heb ik een voortgangsgesprek met mijn stagebegeleidster. Tijdens de eerste paar maanden waren er nog een paar kleine aanmerkingen, bijvoorbeeld in het mailverkeer met media. De afgelopen gesprekken waren vrij kort en bevatten weinig tot geen verbeterpunten. In augustus heb ik aan mijn begeleidster gevraagd hoe ik over het algemeen functioneer. De reactie was overwegend positief: het is fijn dat ik inmiddels ook taken uitvoer die niet per se stagegebonden zijn en dat dit naar behoren verloopt. Ook heb ik inmiddels meer contact met mensen van de redactie, zodat ik meer in de uitgeverij als geheel zit. Als verbeterpunt merkte ze op dat ik soms beter kan terugkoppelen. Als ik ervoor kies om prioriteiten te stellen en daarom een bepaalde taak een dag of een paar dagen uitstel, is het goed om de begeleiding hiervan op de hoogte te stellen.
De feedback van Kelly op de KreaDoe was ook positief, er hebben zich geen
gigantische problemen voorgedaan die onoplosbaar bleken. Er was meer, zoals vaak bij een beurs, een opeenhoping van kleine hobbeltjes die ter plekke moesten worden opgelost. Dit leidde vooral aan het begin van iedere dag tot een uurtje rondrennen, maar uiteindelijk waren dit geen onoverkomelijke dilemma’s. Na de KreaDoe hebben we een gesprek gehad om op de zaken te reflecteren en waren we het erover eens dat we allebei relatief weinig stress hebben ervaren. De planning was duidelijk en het samenbrengen van partijen (sponsoren, auteurs, leveranciers) is goed gegaan. Waar ik wel rekening mee moet houden is dat ik me niet moet laten overrompelen door adviezen van mensen die ‘hoger op de ladder’ staan dan ik. Soms had ik een gesprek met iemand van de sales-afdeling of een marketeer die plannen wilde doorvoeren waar ik het niet direct mee eens was of waar we geen tijd/budget meer voor hadden. Dan hoefde ik daar niet in mee te gaan omdat het in essentie mijn project was en Kelly me hierin begeleidde, maar toch vond ik het moeilijk om hier niet mee akkoord te gaan omdat ik ‘maar’ een stagiair ben. Kelly heeft me er een paar keer op gewezen om gewoon bij onze plannen te blijven en me niet te bescheiden op te stellen.
komende weken kan oppakken dan over wat er verkeerd gaat. Omdat ik benieuwd was naar een samenvattend oordeel van mijn stagebegeleidster heb ik gevraagd of ze kort wilde opschrijven wat de goede punten zijn en waar ruimte is voor groei en verbetering:
“Welmoed heeft tijdens haar stage bij Kosmos Uitgevers enorme stappen gezet. Ze leert snel, maakt taken zich snel eigen en heeft een professionele werkhouding. Om die reden heeft ze ook steeds meer verantwoordelijkheden gekregen tijdens haar stageperiode. Ze is een harde werker die nieuwsgierig blijft en zichzelf graag blijft ontwikkelen. Ook komt ze
regelmatig met eigen ideeën, iets wat we graag zien bij stagiaires. Mijn punten voor
verbetering zijn: probeer uitdagingen te blijven zoeken binnen je bestaande werkzaamheden; ga buiten de gebaande paden en blijf creatief. Soms kunnen werkzaamheden die je lange tijd uitvoert iets routinematigs worden. Zeker in een marketingfunctie is het zaak om creatief te blijven met de beperkte middelen en tijd die we hebben. En heb vertrouwen in je eigen kunnen en weet de waarde van wat je aanbiedt. Durf meer te onderhandelen met partijen.”
Evaluatie
Ik merk aan deze stage dat er, mits de wil er is, heel veel mogelijkheden zijn om je te
ontwikkelen. Je kan maandenlang inkijkexemplaren maken, mails beantwoorden en recensies inscannen, maar als je het aangeeft is er zeker meer mogelijk. Ik heb me tijdens deze stage breed kunnen ontwikkelen en niet alleen kennis opgedaan over marketing, maar ook over het boekenvak als geheel en dit was precies mijn streven. Omdat ik hier langer dan gebruikelijk stageloop, worden mij steeds meer marketingwerkzaamheden toevertrouwd, waardoor de stage vooral de laatste vier maanden meer het karakter van een traineeship heeft gekregen. Niemand is onmisbaar, maar ik heb wel het gevoel dat ik binnen Kosmos wordt gewaardeerd om hoe ik de organisatie van de KreaDoe op me heb genomen en in een hectische periode, waar een aantal vaste werknemers met verlof gingen of permanent vertrokken, de overige medewerkers iets heb kunnen ontlasten van een plotseling heel drukke agenda.
De marketingafdeling van een uitgeverij is geen werkplek die normaliter
hierop te focussen. De nieuwe en moderne vaardigheden die ik bij Kosmos heb opgedaan, zoals doelgroepenonderzoek, werken met online systemen en social media, kunnen met mijn studieachtergrond een goede combinatie vormen voor werk in het boekenvak.
Conclusie
Deze stage heeft alle verwachtingen, en die waren al niet laag, overstegen. In het begin heb ik getwijfeld of ik de aangewezen persoon zou zijn voor een marketingstage, maar hier ben ik uiteindelijk op teruggekomen. Ik ben aangenomen omdat ik op het juiste moment op de juiste plaats was. Als ik op een ander moment had gesolliciteerd was ik als Geschiedenisstudent waarschijnlijk niet in overweging genomen voor deze stage. Halverwege de stage stelde mijn begeleidster dat het eigenlijk niet zoveel uitmaakt welke studieachtergrond een stagiaire heeft, omdat ik het zonder marketingachtergrond ook oppak.
Literatuur
“Bedrijven”, Intranet VBK, geraadpleegd 4 januari 2017, http://intranet.vbku.nl/organisatie/organisatiestructuur/bedrijven/
“Kosmos”, Bibliopolis, geraadpleegd 14 september 2016, http://bit.ly/2cE8qeG
Bijlage 1 – Voorbeeld van een persbericht
[Persbericht, 1 december 2016]
Special edition:
Make-up
Xelly Cabau van Kasbergen
Speciaal voor de feestdagen is hét make-up boek van Nederland, Make-up van Xelly Cabau van Kasbergen opnieuw uitgebracht. De special edition is in een stijlvol nieuw jasje gehesen en tijdelijk voor slechts €15,- verkrijgbaar!
Weten wat bij je past en hoe je dat gebruikt – dat is het geheim van Xelly. Gebaseerd op haar eigen ervaring met het opmaken van BN’ers als Yolanthe, Sylvie Meis en Kim Feenstra schreef Xelly een praktisch make-upboek waarin je alles kunt vinden om te shinen. De goede foundation, het gebruik van de juiste lipstick en bronzer: na het lezen van dit boek kan iedereen het beste uit zichzelf halen.
Make-up
Auteur: Xelly Cabau van Kasbergen - ISBN: 9789021563138 - Prijs: € 15,- Kosmos Uitgevers Je look afmaken met een perfect kapsel? In mei 2017 verschijnt
Xelly’s tweede boek bij Kosmos Uitgevers. Hair is de ijzersterke opvolger van Make-up.
In Hair deelt Xelly hoe je het beste uit je haar kunt halen, welke tools je kunt gebruiken en welke kleur en haarstijl het beste bij jouw gezicht passen. Een praktisch boek vol step-by-step tutorials, van beach waves, glamourkrullen en steil haar tot simpele updo’s van 2 minuten voor een doordeweekse dag.
Hair
Auteur: Xelly Cabau van Kasbergen - ISBN: 9789043919487 - Prijs: € 17,99 - Kosmos Uitgevers – Verschijnt in mei 2017
Xelly Cabau van Kasbergen (Ibiza, 1988) is visagiste en
Bijlage 2 – Voorbeeld van een persbericht
[Persbericht, 8 december 2016]
Op 28 februari 2017 verschijnt bij Kosmos Uitgevers:
Mijn leven in de wildernis
De sensationele biografie van Miriam Lancewood
De Nederlandse Miriam Lancewood woont sinds 2010 met haar man Peter in de wildernis van Nieuw-Zeeland en legt samen met hem wandelroutes van duizenden kilometers af. Ver weg van de bewoonde wereld moeten zij jagen voor hun eigen eten en ontberen zij elke vorm van luxe. In haar biografie
Mijn leven in de wildernis vertelt Miriam waarom dit
geïsoleerde leven voor haar aantrekkelijker is dan het leven dat zij vroeger leidde. Want hoewel ze haar familie vreselijk mist, zou ze niet meer terug willen of kunnen. Een inspirerend verhaal over keuzes, durf en geluk.
Miriam Lancewood (1983) groeide op in de Achterhoek en ontmoette na haar studie de 30 jaar oudere Peter in India. Samen trokken zij rond en besloten zich uiteindelijk in de verlaten bergen op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland te vestigen.
Mijn leven in de wildernis Auteur: Miriam Lancewood ISBN: 9789021564098 Prijs: €19,99
Verschijnt op: 28 februari 2017 Kosmos Uitgevers
Noot voor de redactie, niet voor publicatie
Miriam Lancewood komt op 27 februari 2017 naar Nederland en is beschikbaar
voor interviews. Interesse? Neem snel contact met ons op.
Bijlage 3 – Evaluatie KreaDoe
Evaluatie KreaDoe 2016 (2 t/m 6 november 2016) Standnummer: 07.D002 (Boekenplein) Bezoekers: 38.394 Woensdag 7.180 Donderdag 6.813 Vrijdag 7.440 Zaterdag 10.117 Zondag 6.844
Omzet (deze is nog niet definitief):
2014 2015 2016
€7.011 €13.046 €9.253
Vorig jaar was de omzet een absolute klapper, ook omdat er toen veel koopjes en restpartijen over de toonbank gingen. Desondanks zijn we dik tevreden met dit resultaat! De omzet van de
boekenverkoop was dit jaar €7.428,96
Inschrijvingen nieuwsbrief (actie grijpmachine):
2014 2015 2016
Workshops: we hebben niet exact bijgehouden hoeveel mensen aan de workshops hebben deelgenomen, maar deze liepen vooral van donderdag t/m zondag goed door. In totaal hebben ongeveer 360 mensen een workshop bij ons gevolgd. Voor de volgende keer is het handig om minder plaatsen per naai- of haakworkshop aan te bieden (bijvoorbeeld zes) en actiever deelnemers te werven, bijvoorbeeld door flyers te laten maken. Als er eenmaal mensen aanschoven voor een workshop trok het publiek en liep het lekker door, maar dit moest even op gang komen.
Auteurshoek: woensdag bleek een opstartdag, waarbij vooral de auteurshoek wat kinderziektes bleek te vertonen. Sascha Blase-van Wagtendonk stond in de stand van Brouwer, maar had geen directe link met Kosmos, wat tot ontevredenheid leidde. Gelukkig was er nog ruimte voor een auteurshoek bij Kosmos en na een verhuizing liep de auteurshoek ook van donderdag t/m zondag goed door.
Conclusie: populaire workshops, tevreden auteurs en een omzet waar we blij mee mogen zijn. De bekende auteurs hadden het smoordruk en de nieuwe gezichten (zoals Mariska Vos-Bolman) konden op deze manier goed worden geïntroduceerd aan het publiek.
Voorafgaand aan de KreaDoe:
We hadden een ruime planning, waardoor we niet in tijdnood zijn gekomen en over het algemeen liep de communicatie met sponsoren en leveranciers prima. Voor een volgende keer is het verstandig om op tijd duidelijkheid te hebben over bezorg- en ophaaltijden van leveranciers, zodat je hier niet op het laatste moment achteraan moet.
De communicatie met auteurs liep ook goed, er zijn een paar aandachtspunten:
- Arda Meijburg zou in eerste instantie workshops geven maar heeft i.v.m. haar werk afgezegd. Dit kon snel worden opgelost (Leonie Schellingerhout had gelukkig tijd), maar volgend jaar zou een plan B kunnen worden overwogen, zodat we iets achter de hand hebben.
- Mariska Vos-Bolman heeft drie dagen workshops gegeven. Ze heeft het erg naar haar zin gehad, maar drie dagen zijn best vermoeiend. Volgend jaar zou hier een betere verdeling in kunnen zitten. Daarnaast is 30 min. voor een haak- of naaiworkshop heel kort en liepen ze vaak uit. Minder workshops (bijvoorbeeld zes per dag) is handiger, hierdoor komen de auteurs aan een welverdiende pauze toe.
Omzet & Boeken:
jaar. Het was al snel duidelijk welke titels het meest in de smaak vielen. Vooral de boeken van auteurs die aanwezig waren en de zentangleboeken en –producten hebben het goed gedaan. Een paar punten:
- Dendennis was mateloos populair in de stand, maar niet alle titels waren ingekocht. Zaterdag stond hij samen met Sascha, ook hun gezamenlijke boek was niet aanwezig. Dit bleek een gemiste kans.
- De kleurboeken deden dit jaar weinig, volgend jaar hoeven hier minder exemplaren van te komen. Er was verder ook geen aandacht voor kleuren in de stand, een sterkere focus zorgt voor een minder breed aanbod maar zo blijf je niet met stapels vrijwel onverkochte boeken over. Dit jaar kon er een palet terug naar het CB.
- Afgaande op de populaire titels van dit jaar was het misschien een gemiste kans om geen boeken van auteurs als Ingrid van Willenswaard etc. in te kopen. 53% van de bezoekers is voornamelijk geïnteresseerd in haken & breien.
Over het algemeen hebben we echter lekker verkocht, een kleine tijdelijke aanbieding (zoals €2,50 korting op Arne & Carlos als introductieaanbieding) werkte ook prima. Bezoekers zijn bereid om de volle mep te betalen van bekende Nederlandse auteurs, vooral als ze aanwezig zijn om te signeren. Tijden:
We hadden een prominente plek aan het begin van hal 7. Mensen kwamen binnen in hal 8, waardoor het even duurde voordat de eerste hoos bij ons arriveerde. Rond het middaguur begon het vol te lopen, dit bleef doorgaans de rest van de middag aanhouden.
Bezetting:
De bezetting was ruim (iedere dag vier mensen van Kosmos en een uitzendkracht voor de
grijpmachine) en dit beviel goed. Iedereen kon tussen de bedrijven door even pauze nemen of een rondje lopen. De uitzendkrachten hebben het uitstekend gedaan en de CZT heeft de verkoop van zentangle-producten zeker gestimuleerd.
Stand:
- Duidelijk en kritisch te controleren wat de standbouwers van plan zijn. We hadden dit jaar bijvoorbeeld twee aparte workshopruimtes aangevraagd en vonden niet dat hier gehoor aan was gegeven.
- Van tevoren helder afstemmen wat de samenwerking met Brouwer inhoudt. De auteurshoek zou in de stand van Brouwer worden geplaatst, maar uiteindelijk kwam de auteur op een locatie te staan waardoor er geen link met onze stand was. Brouwer is gelukkig prettig in de samenwerking en de auteurshoek kon zodoende gewoon naar onze stand worden verplaatst, maar met duidelijke afspraken waar niet van wordt afgeweken hadden we een verhuizing kunnen voorkomen. Het is sowieso verstandig om te overwegen waarom bepaalde
samenwerkingen worden aangegaan en wat voor effect het heeft op onze auteurs. Sommige auteurs, zoals Sascha, hebben verder niks met Brouwer te maken, het is raar als ze dan opeens bij hun in een auteurshoek wordt geplaatst. Een grijpmachine in de stand van Brouwer in ruil voor materiaal was wel een succesvolle sponsordeal.
Kassa:
Geen probleem. Scanner: Idem.
Turfsysteem:
In principe is het turfsysteem heel handig, maar voor volgend jaar is het raadzaam om de zentangle-producten, die dus niet van Kosmos zijn, apart op te boeken. Nu hadden we nep-ISBN’s voor de producten aangemaakt en is er hierdoor in de loop van de beurs een error ontstaan die we niet weg konden krijgen. Uiteindelijk hebben we de omzet kunnen berekenen aan de hand van de pin en contanten en is er een apart overzicht gemaakt van de verkochte boeken, maar de volledige lijst is verloren gegaan. Voor volgend jaar is handmatig turven van de zentangle-producten wellicht verstandiger.
Grijpmachine:
Workshops:
Woensdag bleek een opstartdag en werden de workshops minder goed bezocht. De overige dagen was het vrijwel constant druk bij zowel de zentangle- als de naaiworkshops. We hadden in eerste instantie gezette tijden voor de workshops, maar hebben dit vooral bij de naaiworkshops overboord gegooid.
Auteurs:
Ook hier bleek woensdag een opstartdag, de auteurshoek van Tessa en Dendennis van donderdag t/m zondag was smoordruk. Het ligt voor een groot deel aan de ervarenheid van de auteur. Auteurs die nog wat nieuwer zijn in zichzelf op de kaart zetten kunnen wat ondersteuning en aandacht van ons gebruiken.
Op- en afbouw:
