RAPPORT
KWALITEITSONDERZOEK
NTC-VO STICHTING NEDERLANDS ONDERWIJS PRAAG 'T NOPJE
School : ntc-VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje
Plaats : PRAAG - TSJECHIË
BRIN-nummer : 28VR
Onderzoeksnummer : 127563
Datum schoolbezoek : 5, 6 en 7 november 2012 Datum vaststelling : 28 januari 2013
Inhoud
1 Inleiding 5
2 Kwaliteitsprofiel 7
3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 15
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht ntc-VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de
onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een document ingestuurd dat op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking heeft. Het betrof het volgende document: zelfevaluatie-instrument volgens het format van de Stichting NOB.
Aangezien de voortgezet onderwijs afdeling van de school voor het eerst een inspectiebezoek krijgt, is besloten alle kernindicatoren te beoordelen.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd.
• Schoolbezoek, waarbij in een aantal klassen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Deze lesbezoeken vonden plaats op de locatie van de International School of Prague (ISP) in de klassen vo-2 en vo-1-2-3.
• Gesprekken met de directeur/leerkracht over de kwaliteit van de indicatoren.
• Gesprekken met leerlingen, leraren en ouders evenals een kort gesprek met de directeur van de ISP.
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur, de directeur en enkele leerkrachten.
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje | 5 | 6 en 7 november 2012
pagina 6 van 15
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van ntc-VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht. . z
1.2 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. z
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal
gepland (120 uur). z
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. z 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. z 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. z
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje | 5 | 6 en 7 november 2012
pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. z
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. z
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. z
5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. z
5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. z
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. z
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. z
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. z
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. z
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. z
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. z
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. z 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. z 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. z 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. z 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van
andere toetsinstrumenten. z
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. z
Naleving.
ja nee N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte
onderdelen. z
N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte
onderdelen z
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op ntc-VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Uitgangssituatie
De Stichting Nederlands Onderwijs Praag, 't Nopje is opgericht in 1994 voor onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur aan leerlingen in de
basisschoolleeftijd. Sinds een aantal jaren biedt de school ook onderwijs aan de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Op dit moment bezoeken 82 leerlingen de school, 66 in het primair onderwijs en 16 in het voortgezet onderwijs. Het leerlingaantal wisselt per jaar maar is de laatste jaren tussen de 80 en 90 leerlingen. De school biedt onderwijs aan richting-1 (75 procent) en richting-2 leerlingen (25 procent). De leerlingen volgen overdag lessen aan een diversiteit van niet-Nederlandse scholen: één van de drie internationale Engelstalige scholen, de Franse school, de Duitse school of een lokale Tsjechische school. Het onderwijs wordt sinds dit jaar gegeven op twee locaties, de locaties betreffen de Amerikaanse internationale school (International School of Prague ISP), met 55 ntc-leerlingen en de Engelse internationale school (English International School of Prague EISP), met 27 ntc-leerlingen. Op beide locaties kunnen leerlingen lessen volgen van vo-1 tot en met vo-3. Tot en met vorig schooljaar waren de lessen verspreid over drie locaties. De twee locaties liggen aan
tegenovergestelde kanten van de stad. Op de ISP maakt 't Nopje voor voortgezet onderwijs gebruik van twee lokalen verspreid over het gebouw en heeft daarnaast een kleine kamer in de bibliotheek, die als Nederlandse
bibliotheek ingericht is. In de lokalen zijn moderne ICT voorzieningen aanwezig waar 't Nopje gebruik van kan maken. Op de EISP worden de lessen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs gegeven in een lokaal, dat naast het eigen 'po-lokaal' ligt. Op beide locaties vinden de lessen na schooltijd plaats, op de locatie EISP waren de Nederlandse lessen tot vorig schooljaar nog
geïntegreerd in het lesprogramma van de school.
Aan de school zijn vijf leerkrachten verbonden en een directeur onderwijs. Alle lessen in het voortgezet onderwijs worden dit schooljaar gegeven door de directeur. De directeur en één van de leerkachten zijn al langere tijd aan 't Nopje verbonden. Het bestuur bestaat uit vier leden, die allen de afgelopen twee jaren zijn toegetreden tot het bestuur.
Een relatief groot aantal Belgische kinderen bezoekt de school. De Nederlandse en Belgische expatgezinnen zijn met name werkzaam in de financiële sector en het bedrijfsleven. Een kwart van de leerlingen komt uit gezinnen met één Tsjechische en één Nederlandstalige ouder.
Dit rapport gaat over het voortgezet onderwijs. Het is de eerste keer dat de inspectie hier de kwaliteit beoordeelt.
Algemeen beeld
De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op ntc-VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje als voldoende tot goed. Wel ziet de inspectie nog enkele aandachtspunten voor de school.
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje | 5 | 6 en 7 november 2012
pagina 12 van 15
Sterke punten zijn de resultaten, de taakgerichte werksfeer, de betrokkenheid van de leerlingen en de mate waarin de leerkracht er in slaagt differentiatie aan te brengen in aanbod, instructie en verwerking van de leerstof aansluitend op verschillen in ontwikkeling van de leerlingen. Dit is essentieel in ntc-onderwijs waar leerkrachten over het algemeen les moeten geven aan groepen waarin leerlingen met veel verschillende niveau's zitten. De goede differentiatie en het nauwgezet volgen van de resultaten van de leerlingen uit zich ook in een vroegtijdige signalering van leerlingen die extra zorg nodig hebben.
Als aandachtspunt ziet de inspectie specifiek voor het voortgezet onderwijs het invoeren van methodeonafhankelijke toetsen naast de op dit moment gebruikte methodegebonden toetsen. Als tweede aandachtspunt geldt dat de
diplomagerichtheid kan worden verbeterd evenals de informatie hierover aan ouders.
Net als in het primair onderwijs en kenmerkend voor ntc-onderwijs is de
continuïteit van het voortgezet onderwijs kwetsbaar. Het bestuur is zich hiervan bewust. Veel taken zijn belegd bij de directeur, die dit schooljaar tevens de enige leerkracht in het voortgezet onderwijs is. Vanwege veel wisselingen in het team en in het bestuur is zij de continue factor van 't Nopje, mede door het recente vertrek van een 'oudgediende' leerkracht.
Daarnaast is de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld maar kan deze
concreter en planmatiger worden opgezet en uitgevoerd. Hier ligt mede een taak voor het bestuur voor het nieuwe schoolplan dat in 2013 zal verschijnen.
Gezien het kwaliteitsprofiel valt de school onder de reguliere toezichtsystematiek van de inspectie. Dit betekent dat de inspectie de school over vier jaar weer bezoekt met een kwaliteitsonderzoek.
Toelichting Opbrengsten
De school heeft alleen een aanbod voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Daarom kan de inspectie de examenresultaten niet beoordelen. De inspectie concludeert aan de hand van de resultaten van de methodegebonden toetsen die de school afneemt, dat leerlingen in de onderbouw geen onnodige vertraging oplopen. Wel kan de diplomagerichtheid worden verbeterd. Tot dusver wordt alleen toegewerkt naar het behalen van het niveau van een zeker leerjaar in een bepaalde schoolsoort. Eén leerling heeft vorig jaar het IGCSE certificaat (International General Certificate of secondary Education) voor Nederlandse taal gehaald. Via de English School of Prague bestaat de
mogelijkheid dit certificaat te halen. De inspectie heeft de school erop gewezen dat naast het voorbereiden op het IGCSE, ook het afnemen van examens van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) tot de mogelijkheden behoort. Dat bevordert de kansen van leerlingen om vervolgonderwijs in
Nederland te volgen en vergroot ook de focus van leerlingen, omdat zij naar een concreet doel toewerken.
Onderwijspraktijk
De inspectie beoordeelt de onderwijspraktijk, waaronder het didactisch handelen, als voldoende tot goed. De respectvolle en ondersteunende benadering van de leerlingen is een sterk punt. De situatie op het voortgezet onderwijs van 't Nopje is kleinschalig, in totaal zijn er drie groepen, variërend van vier tot zes leerlingen. Eén groep van zes leerlingen is een homogene groep die op het niveau van havo-vwo 2 les krijgt. Voor de andere twee groepen geldt dat nagenoeg individueel onderwijs wordt gegeven. Het primaire proces van lesgeven en leren is daardoor nauw verweven met de zorg die leerlingen individueel nodig hebben. Het leerstofaanbod is dekkend voor de kerndoelen Nederlands die gelden in de onderbouw. Met methodegebonden toetsen wordt de ontwikkeling van elke leerling nauwgezet gevolgd en geanalyseerd.
Op basis van deze analyse worden doelen gesteld. Op dit moment beoordeelt de inspectie het systeem van instrumenten en procedures om de prestaties en ontwikkeling van leerlingen te volgen op scholen voor voortgezet onderwijs die alleen gebruik maken van methodegebonden toetsen nog als voldoende. In de nabije toekomst zal de inspectie naast het gebruik van methodegebonden toetsen ook van ntc-scholen in het voortgezet onderwijs vragen dat zij minimaal één keer per jaar methode onafhankelijke toetsen gebruiken. In de klassen heerst een prettig werkklimaat. De lessen zijn goed voorbereid en verlopen gestructureerd. De leerlingen zijn actief betrokken en krijgen op hen afgestemde leerinhouden, instructie en verwerking. De leraar differentieert zowel naar leerinhouden als naar instructie en verwerking. De school heeft vorig schooljaar meegedaan aan de pilot blended leren van de Stichting NOB en heeft dit vanwege de positieve resultaten voortgezet. Dit betekent dat in het voortgezet onderwijs een combinatie van contactonderwijs en afstandsonderwijs
plaatsvindt. Het gebruik van ict is een essentieel onderdeel van blended leren, een deel van de stof verwerken leerlingen via digitale begeleiding op afstand.
Een groot deel van de leerlingen is vanuit het onderwijs op de dagschool gewend aan deze manier van onderwijs. De inspectie vraagt extra aandacht voor het kleine aantal leerlingen dat dit zichtbaar minder gewend is.
Het Nopje realiseert met behulp van blended leren de vereiste 120 lesuren op jaarbasis. Vorig jaar waren er te weinig contacturen gepland, dit schooljaar voldoen de geplande uren weer aan de eisen die de inspectie daaraan stelt.
Leerlingen in het voortgezet onderwijs krijgen twee uur per week les, aangevuld met twee uur per week afstandsonderwijs en huiswerk dat aansluit op het programma in de klas en waar de leerkracht in de klas wekelijks op terugkomt.
Als leerlingen niet kunnen deelnemen aan de lessen krijgen zij extra werk.
Daarnaast organiseert de school enkele cultuurdagen. Er is nauwelijks uitval en weinig ongeoorloofd verzuim van leerlingen. Het verzuim van leerlingen wordt wekelijks bijgehouden en bij ongeoorloofd verzuim worden ouders hierop aangesproken, evenals bij het regelmatig niet of in onvoldoende mate maken van het huiswerk.
De lijnen tusssen de ouders en de directeur/leerkracht zijn kort. De
communicatie vanuit school verloopt vlot en goed. Ouders voelen zich betrokken en zijn tevreden over de lessen en over de resultaten van hun kinderen. Als verbeterpunt geven zij aan dat zij beter geïnformeerd willen worden over het einddoel waar hun kind naar toe werkt in het voortgezet onderwijs.
Kwaliteitszorg
Voor het systeem van kwaliteitszorg geldt dat alle indicatoren minimaal van voldoende niveau zijn. Hierin heeft met name de directeur, met ondersteuning van het nieuwe bestuur, de afgelopen periode geïnvesteerd. Verbeteringen zijn duidelijk zichtbaar. De school heeft goed inzicht in haar leerlingenpopulatie en verbindt hieraan concrete conclusies voor de inrichting van haar onderwijs. De uitbreiding naar voortgezet onderwijs en de duidelijke keuze voor richting-1 en richting-2 leerlingen zijn hier voorbeelden van. De resultaten worden door de directeur systematisch vastgelegd en geanalyseerd met het team. Het leerlingvolgsysteem dat aangeschaft is om dit proces te vergemakkelijken, is door ict-problemen nog niet actief in gebruik genomen.
De school evalueert het onderwijsleerproces met jaarlijkse ouderenquêtes en met behulp van het zelfevaluatie-instrument van de stichting NOB. Komend schooljaar staan ook klassenbezoeken van leerkrachten onderling en van de directeur gepland. Tevens zijn recent functioneringsgesprekken ingevoerd. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Jaarlijks maakt zij hiervoor een verbeterplan en een activiteitenkalender. Het evalueren en werken aan
verbeteringen kan aan kracht winnen als het meer in samenhang en concreter wordt gepland en uitgevoerd. Het nieuwe schoolplan aan het eind van dit schooljaar biedt hiervoor kansen. Speciaal voor het voortgezet onderwijs geldt dat op dit moment een heldere visie op het einddoel nog ontbreekt.
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | VO Stichting Nederlands Onderwijs Praag 't Nopje | 5 | 6 en 7 november 2012
pagina 14 van 15
De school verantwoordt zich schriftelijk voldoende over de kwaliteit en resultaten van haar onderwijs met de schoolgids, de nieuwsbrieven, het activiteitenverslag en de website.
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook gekeken naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden.
Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen
aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de school in de steekproef van de jaarlijkse digitale bevraging van de examenresultaten vallen.
