'
L
'.,..
~ Zaterdag J 5eptember 1955
•
No. 364 · I
LEVEN IN ODE STEDEN
E
en vacantietocht binnen de grenzen bracht ons in enkele plaatsen die tot de dode steden van ons land gerekend worden: Hoorn en Enkhuizen.Het toeval wilde, dat zij ons, toen wij ze binnen- reden, allesbehalve doods aandeden. In Hoorn was·
het volop kermis, zodat we slechts voetje voor voet- je .langs de eindeloze rijen kramen en tenten van de "lapjesmarkt" konden sloffen, waar naar 1de volks- mond het wil álles, tot het laatste lapje toe, ver- kocht moet .worden. Enkhuizen bereidde zich voor op de ·feestelijke viering van zijn zeshonderdjarig bestaan als stad en ook daar kon men, zij het met enige overdrijving zeggen, dat ge er over de hoofden kon lopen. We begrepen alweer: alles is betrekkelijk, ook het dood-zijn van een stad.
* * *
W
eet..-.. zo vroegen wij ons af - overig Ne- derland wel welk een rijkdom het in Zijn dode steden bezit? De schoonheid van Hoorn kon- den we in de overvolle straten nauwelijks naar waarde genieten. Die van· de Waag en van het Westfries Museum waren zelfs door het kermisgedoe niet aangetast. En een wandeling langs de ook nu stille wallen met hun uitzicht over de zomers-onbe- wogen zee gaf ons toch wel een sterke indruk van de bijzondere bekoring welke deze "dode" stad op de bezoeker uitoefent.* * *
E
nkhuizen - zo vaak met Hoorn in één adem genoemd - draagt nochtans weer een heel ande.r karakter. Minder bedrijvig misschien dan haar zusterstad, boeit zij wie de oudheid mint door wel- onderhouden antieke gevels die men er in ongekend groten getale aantreft. En de aanblik van haar haven is van een waarlijk ontroerende werking. Een lauw briesje dreef jacht na jacht de haven uit, zonder de stilte rondom er ook maar een ogenblik te versto- ren. Een vlekkeloze hemel overkoepelde de blauw- groene zee. Een eindeloos lijkende kustlijn loste zich heel in de verte op in de grijze horizon.We voelden ons opgeheven in een droomsfeer, zo droom-echt, dat we ons onwillekeurig afvroegen:
waar en wanneer heb ik dit eerder beleefd? En in- eens wisten we het onfeilbaar zeker: hier bij de haven van Enkhuizen moet Frederik van Eeden zijn
"Nachtbruid" geschreven hebben. Wonderlijk: het is meer dan veertig jaar geleden dat we dit boek lazen en nu we bier zaten próéfden we onmiddellijk de mystieke stemming weer, welke deze grote kun- stenaar toen
om
ons lezend bewustzijn weefde. Al- weer: wat is het, dat wij bedoelen als we spreken van onze "dode steden"?(Vervolg op pag. 3) .. Het heilige voor een ander is mii heilicJ in ziin ziel'".
··"
27 Au~l 3 Sept~ 10 September 20 Au~s
.~~·weken ~·weken I~ weken nog 1 week
.THORBECKE
.. ( Thorbecke).
17 I
September
* *
Het ontwerp tot wijziging van de Huurwet prutserig en slecht·
Belasting- en huurvoorstellen ook in de Eerste Kamer aanvaard
Motie van prof. Molenaar verworpen
Op 10 Augustus is nu ook de Eerste Kamer op reces gegaan, nadat zij, als laatste werkzaamheid in de zitting 1954-55, de belasting- en huurontwerpen had af gehandeld.
Hoewel onze fractie, zoals uit de rede van prof. Molenaar duidelijk ~eek, geenszins critieklqos was, heeft zij haar stem aan de voorstellen tot belasting- verlaging toch gegeven.
Zeer ernstige bezwaren had ook onze Eerste-Kamerfractie tegen de wijziging van de Huurwet en met· name tegen de regeling van de onderhoudsplicht, tegen de te geringe huurverhoging en tegen het feit, dat, naar wel vaststaat, in de eerste anderhalfjaar geen nieuwe wijziging van de huren meer zal volgen.
Een motie van prof. Molenaar, waarin verzocht werd, nog in het komende zit- tingsjaar een nieuw voorstel tot huurverhoging in te dienen, werd met alleen de stemmen van de V.V.D. vóór, verworpen, hoewel de meerderheid van de Kamer deze wens in feite deelde.
Voor onze geestverwant mr Dé Vos van Steenwijk was dit aanleiding, zijn stem thans aan het gehele ontwerp tot wijziging van de Huurwet te onthouden.
De overige leden van onze fractie stemden tenslotte voor, omdat zij het voordeel van de (zij het te geringe) huurverhoging toch zwaarder wilden laten wegen dan
de bezwaren tegen het ontwerp.
MR. DE VOS VAN STEENWIJK
• .•. mislukte huurpolitiek ....
O
nze eerste woordvoerder, prof. Mo- lenaar, zag bij het afsluiten van de- ze parlementaire periode .Qp verschillen- de gronden geen reden tot tevredenheid.De financieel-economische politiek ver- toont enige niet te verwaarlozen onzeker- heden.
De woningpolltiek, annex het huurpro- bleem, is een grandioze mislukking ge- worden. Onze parlementaire Regerings- -vorm is de Kabinetscrisis niet zonder
kleerscheuren doorgekQJnen.
De financieel-economische politiek ken- merkt zich reeds nu door een over-em- ployment, zoals wij nooit gekend hebben, en een gestegen koopkracht, die geen ge- lijke tred houdt met de productiviteita- stijging en die een voortdurende druk op de prijzen uitoefent.
Bij de algemene financiële beschou- wingen - een vijftal maanden geleden- had prof. Molenaar nadrukkelijk op een dreigend monetair gevaar gewezen.
Minister Van de Kieft had toen zijn vrees bestreden, maar nauwelijks waren de debatten hier verstomd, of de Rege- ring verklaarde, dat rondom de lonen en prijzen rust moest komen. (maar on- danks die geproclameerde rust, gaan de spoorwegtarieven per 1 September om-
hoog).
In aansluiting op hetgeen prof. Mole- naar destijds over de inflatoire gevaren had gezegd, kon hij zich nu beroepen op de uitlatingen en berekeningen van de president van De Nederlandsche Bank, die in zijn .Jaarverslag over 1954 het to- taal der waarneembare inflatoire finan- cieringen meende te kunnen ·stellen op een bedrag van per saldo f 130 millioen in de overheidssector en f 300 mlllioen in de particuliere sector; te zamen derhalve ruim f 400 millioen.
Onze geestverwant herhaalde van me- ning te zijn, dat op gronden, ontleend aan de zware belastingdruk, die er In het Vl!r- le"dtWf geweest is, dezè belastingvoorstei- len dienden te worden aanvaard.
Een feit is echter, dat van een dergelijk in het verkeer laten van een deel van de middelen, die anders aan belastingen wer- den aangebracht, een inflatoire tendenz kan uitgaan en 4at van de Regering moet worden verwacht, dat zij daar te- genover tot een sterke inkrimping van de overheidsuitgaven zal geraken.
Ten aanzien van de beperking van de bouwactiviteit in de o.verheidssector gaat nu in deze richting iets gebeuren, maar, zo vroeg de heer Molenaar, hoe staat het op andere gebieden? Hier las hij telkens weer alleen van uitbreiden van adminis- tratieve taken en van het instellen van nieuwe administratieve diensten.
En ook het nieuwe huurvoorstel zal door de contróle met betrekking tot het besteden van de sobere huurverhoging van 5 pct in verband met het onderhoud, tot nieuwe administratieve werkzaamhe- den leiden.
Prof. Molenaar bleef V!l.n mening, dat Wij niet moeten komen tot een verder opvoeren van de openbare uitgaven, maar
•
--·~< -· -.-.
tot een beperking daarvan. Werk zal moe- ten worden vereenvoudigd en er zal een grote opruiming moeten komen onder tal van nog vigerende formele voorschriften.
Vertrouwen verloren.
prof. Molenaar meende, dat het huur- ontwerp met zijn 5 pct verhoging een zielige indruk maakt en stelde er prijs op hier nadrukkelijk te zeggen, àat het beleid van de minister van Weder- opbouw het vertrouwen van zijn fractie verloren liacJ.
Wij betreuren dat - zo zeide hij - om- dat wij in de eerste jaren van zijn optre- den, het beleid van de heer Witte met belangstelling en met instemming hebben gevolgd._
Voor zover men wilde betogen, dat de heer Witte niet alléén verantwoordelijk was, wilde de heer Molenaar ook wel zeggen, dat· zijn fractie meende, dat met betrekking tot het woning- en huurbeleid in de afgelopen drie jaren het beleid van het K a b i n e t heeft gefaald.
Ook indien de heer Witte alleen voor zijn verantwoording zou moeten nemen wat er gebeurd is, menen wij toch - al- dus prof. Molenaar - dat ook het Ka- binet een verwijt treft, n.l. dat het dat beleid niet heeft voorkomen.
Men heeft gevraagd, in welk tempo nu de verdere huurverhoging zal plaats vin- den; welk schema de Regering nu voor ogen staat. Men behoeft de M.v.A. maar
te lezen: het Kabinet zal zulk een sche- ma niet geven.
In het resterende deel van het jaar zal dus de overbrugging van het verschil tussen huren en onderhoudskosten n I et .. worden overbrugd.
Vóór de verkiezingen zal er niets meer geschieden en dat betekent, dat ook bin- nen de eerste zes maanden daarna van verdere huurverhogingen nog geen spra- ke zal kunnen zijn.
Het is een betreurenswaardig bewijs van machteloosheid van het huidige Ka- binet om het belangrijkste probleem, dat er in Nederland op het ogenblik bestaat, tot oplossing te brengen.
Terecht vestigde onze woordvoerder er daarbij nog eens de aandacht op, dat het woningvraagstuk niet alleen een mate- rieel aspect heeft, maar ook een ruimere, in feite morele betekenis heeft.
Het gaat erom, dat de samenwoning nog altijd bestendigd moet blijven, met alle ellende, die daaruit voortkomt.
Wanneer om politieke redenen de K.V.P. en de P.v.d.A. in de Regeringa- koets bij elkander willen blijven, wilde de heer Molenaar toch vaststellen, dat dit dan geschiedt met opoffering van de oplossing van een van de kàrdinale vraagstukken, waarvan de volkswelvaart en het volksgeluk op het ogenblik afhan- . keiijk zijn.
Het gebrek ..aan samenwerking, het ge- brek aan bereidheid om zelf offers te brengen, heeft de oplossing van een pro-
DEZE BURGER
richt vandaag zijn· gestrekte wijsvinger regelrecht op Uw (persoonlijke) borst; hij boort zijn ernstige blikken in U w· ogen en hij zegt - speciaal tot U: ,.ik verwacht U over twee welren p1·ompt in Scheveningen, omdat het zonder U, over U en met U, achterblijvend in Uw knusse huiskamer, terwijl alle anderen ook voor U w overtuiging de straat opgaan, waarachtig niet gaat. U beb66rt erbij, omdat U erbij behoort.
Kijlr eens, z6 veel offers vraagt Uw partij niet van U. Contributie betalen en een lceer of vijl-en-twintig in Uw gehele, lange leven een cirlreltje rood maken. Dat is alles.
En wanneer zij U dan één maal in de honderd jaar oproept om te komen getuigen voor de waarde die haar beginselen voor U hebben, dan b e h o o r t ge daaraan, naar eer en geweten, gevolg te geven.
... Dit is, zou ik zo zeggen, Uw eenvoudige plicht als lid van een parlij welker beginselen de Uwe zijn en welker vertegenwoordigers hun best doen Uw beginselen uit te dragen.
Er zijn zo van die dingen in het leven die ge volgens eer en geweten, eenvoudig b eh oor t te doen. En er is een vorm van trouw, die eenvoudig m o' e t worden in acht genomen.
Daartoe reken ik Uw aanwezigheid op Uw eigen liberale hoogtijdag.
Ge zult daar bovendien ruimschools voor worden beloond. Ik weet zeker dat deze zeventiende September U véél meer za] schenken dan gij hem, door Uw aanwezigheid, geeft: ee~:~ blij en trots en hartverbellend en geluk- kig-makend gevoel bij al die duizenden geestverwanten te zijn; deel te zijn van een massa die nastreeft wat U dierbaar is.
En daarom: ilr reken op U.
llc vertrouw erop dat ge komen zult.
Vandaar vandaag, ineens, die gestrelte wijsvinger van
DEZE BURGER
bleem, voor ons volk van enorm belang, ernstig bemoeilijkt.
Sprekend over het eigenlijke huurbe- leid, bracht prof. Molenaar het destijds door de Tweede Kamer uitgebrachte zeer ongunstige verlopig verslag over het oor- spronkelijke huurontwerp in herinnering.
Het Kabinet was toen niet met een bevredigend ander voorstel gekomen, maar had getracht de Tweede Kamer te bruskeren. Gelukkig had dit zich gewro- ken.
Met alle· persoonlijke waardering, wel-, ke prof. Molenaar voor minister Drees zeide te hebben, meende hij toch, dat de- ze hier had gefaald. Het was zijn taak geweest, het Kabinet van het stellen van de Kabinetskwestie te weerhouden.
Hier is met name de minister-president tekort geschoten in politieke visie. Het verdere verloop van de crisis heeft bewe- zen, dat er wel een andere oplossing voor het huurontwerp te vinden was.
Mr Burger heeft daartoe de weg ge- wezen en het Kabinet heeft de voorge- stelde oplossing aanvaard. Zo liet het zich de leiding uit handen nemen. Het feit, dat er een oplossing mogelijk bleek en dat niet de premier zelf haar aan de hand deed, pleitte naar de mening van onze woordvoerder tegen diens stuur- manskunst.
De Regering heeft de leiding uit han- den gegeven in die van de Regerings- partijen, waarin prof. Molenaar een ge- vaar zag gelegen voor onze zuivere con- stitutionele vormen.
De Belastillgvooi'Stellen.
"11erugkerend naar de bela.sting- .1. voorstellen, merkte prof. Mol~
naar o.a. nog op, dat de gevoelige ver- mindering, die de aanvankelijk voor~
nomen verlaging van de tarieven der inkomsten- en loonbelasting had onder- gaan, hem enigszins had teleurgesteld.
Het terugdringen van het percentage van 8 op 6 betekent een vermindering van de aanvankelijk gedachte verla- ging met 25 pct. ·
De verlaging met een gelijk percen- tage van 8 pct (thans 6 pct.) was in zoverre ook niet juist, dat aan de ge- nieters van middelgrote en hoge inko- mens tot nU tot onvoldoende tegemoet- koming is verleend.
Het zou daarom bepaald gerecht- vaardigd zijn geweest om aan hen, die in het verleden te weinig tegemoet ge- komen zijn (of evenredig ver'hoogd), thans een relatief verder gaande ver- lichting van druk te geven.
Prof. Molenaar herinnerde ook aan de pleidooien voor het vaststellen in bepaalde gevallen van aanslagen naar een gemiddeld inkomen (bij sterk wis- selende inkomsten).
De staatssecretaris heeft nu in de M:. v. A. een welwillend standpunt in- genomen tegenover de gedachte om een gemiddeld inkomen althans In extreme
gevallen toe te passen. Prof. Kolenaar hoopte, dat nu inderdaad naar een r~
delijke, aanvaardbare opl0118ing op dat punt zou worden gezocht.
Prof. M:olenaaT betreurde het echter, dat de suggestie tot limitering -.an · de inkomsten- en vermogensbelasting bijv.
tot ten hoogste 80 pct. van het inkomen wederom was afgewezen.
Dat ver gaande consessiee waren ge- daan op het . stuk van de grondbelu- ting, kon sprekers instemming hebben.
Hij kon eeher niet nalaten in herinne- ring te brengen, hoe sterk de staats- secretaris de afschaffing van de opcen- ten op de grondbelasting in het begin van het jaar nog had beStreden.
Instemming van zijn fractie kon prof. Molenaar betuigen met de verho- ging van het afschrijvingspercentage van niet tot een bedr:ijfs- of beroeps- vermogen behorende woonhuizen. Na de toezegging van de staatssecretaria omtrent de. verlaging (In de toekomst) van de z.g. "vrijgezellenbelt\Sting'' wil- de hij daarover thane niets meer zeg- (vervolg op pagina 3)
lr,.;,(Vervolg van pag. 2)
gen. Hij stelde echter vast, dat m.r Van Leeuwen in de Tweede Kamer daar.
voor klemmende argumenten had aan·
gevoerd.
Wat de omzetbelasting aangaat meende prof. Molenaar dat met het verlenen van vrijstellingen zover is ge·
gaan, dat, wanneer compensaties voor de huurverhoging worden gezocht - hij zei niet: moeten worden gezocht - zij eigenlijk niet meer te vinden zijn.
Het wilde hem voorkomen, dat op c'<3 bij de wet behorende tabel IV (vrij.g~
stelde goederen) goederen voorkomen, die nu niet bepaald tot de onmisbare behoren.
Over de weeldebelasting wilde hij nog dit zeggen, dat mea door deze heffin·
gen af te schaffen of te verminderen, de trend van de werkgelegenheid van de belaste ondernemingen (dat zijn de ondernemingen dus die de belaste ar·
tikelen produceren) naar die ondern~
mingen waar men om arbeiders zit te springen, niet bevordert. ·
Grote bezwaren brengt de slechts tijdelijke vrijstelling van textiel en sui·
ker mede. Per 1 Jauari 1957 zullen deze vrijstellingen vervallen. Even on·
gelukkig als het lang van tevoren b~
kendmaken van een verlichting van kostprijsverhogende belastingen is de aankondiging van een verzwaring per 1 Januari 1957.
In het eerste geval doet zich een ko·
persstaking voor en in het andere ge- val krijgt men een sterke druk op de markt in de laatste helft van 1956. En als de Regering de heffing weer gaat instellen, zal in de eerste zes maanden van het daarop volgende jaar een te·
rughouding van de vraagcapaciteit op- treden. Spr. achtte dat in hoge mate
bedenkelijk.
Op het ogenblik was daar echter weinig meer aan te veranderen en wij kunnen ons, aldus de heer Molenaar, nu alleen maar vleien met de hoop, dat nien op 1 Januari 19157 de omzetbelas- ting op textiel en suiker toch zat con- tinueren.
Tot slot van zijn rede in eerste aan·
leg verklaarde prof; Molenaar: On- danks enlrele critische noten, die ik over de belastingvoorstellen heb ge.
kraakt, zal men hebben begrepen, dat wij tegenove·r deze voorstellen een over het algemeen welwillende houding aan.
nemen.
Dat is echter beslist niet het geval met het ontwerp-Huurwet en hij her·
haalde, dat hij en zijn fractiegenoten dat deel van het beleid der Regering beslist afkeurden.
Het Huurvoorstel.
M
r De V.os van SteenwiJk, daarbij in het bijzonder nog zijn visie op de huurvoorstellen gevend, noemde het ontwerp een "pruts-ontwerp". Wat be·tekent 5 pct. huurverhoging met de zekerheid, dat er in de volgende 1%
jaar op het gebied van de huren niets zal geschieden?
Minister Witte bleek telkens weer van mening (ook uit enige interrupties zij·
nerzijds kon men dat opmaken), dat de leden van de Kamer(s) woningpolitiek verwa:rren met huurpolitiek.
De heer De Vos van Steenwijk achtte die tegenwerping echter niet juist. De huurpolitiek hangt wel degelijk samen
~et de gehele woningpolitiek van de minister en is een belangrijk onderdeel daarvan.
Tot zijn leedwezen moest de heer De Vos van Steenwijk constateren, dat de woningpolitiek van< deze minister op een mislukking is uitgelopen. Wat is er ingelopen op het woningtekort?
Op 1 Januari 1954 bedroeg het to·
tale tekort 216.000 woningen en op 1 Januari- 1955 werd het geschat op 200.000. Er is in één jaar dus slechts 16.000 op dat tekort ingelopen. Op deze
(Vervolg van pag. 1)
•••. interrupties ...•
MINISTER WITTE
wijze zullen er nog 13 jaren nodig zijn om dat tekort in te halen.
Dan schrijven we 1968, maar dat is
· juist het jaar, dat degenen, die in het geboortejaar 1946 het levenslicht heb·
ben aanschouwd, over een huwelijk g8.an denken. Er zal dan weer extra behoefte aan woningen optreden. En daarbij komen dan nog de plannen (en ook inderdaad de noodzaak) tot het opruimen van krotwoningen.
Ook daarom stond voor onze geest·
verwant vast: Hoe eerder de prijzen op het gebied van de woningbouw op een normaal niveau zijn gekomen, hoe eer·
der men uit de woningnOOd is.
Op de interruptie van minister Witte, dat het aantal woningen, dat wordt gebouwd, niet afhankelijk is van de animo tot bouwen, maar van de be·
schikbare bouwvakarbeiders, antwoord·
de onze woordvoerder: Ik kan daar te·
genover stellen, dat de invoering van de halve-premieregeling een grotere animo onder de bouwers heeft teweeg gebracht.
J3<>vendien vroeg hij, juist ook in ver- band met die ministeriële interruptie:
Is er dan niet iets voor te zeggen, om ook in ons land buitenlandse arbeiders bij de woningbouw te werk te stellen (in Zwitserland werken tal van Itali·
aanse · arbeiders), in plaats van onze eigen bouwvakarbeiders met subsidie te laten emigreren?
De minister, ·zo zei de heer De Vos verder, houdt een mooi betoog in de M. v. A., waarin hij zegt, dat het eind- doel zal moeten zijn een zodanig huur- peil, dat de nieuwbouw in het algemeen weer zonder financiële steun van over- heidswege zal kunnen geschieden.
Meent, zo vroeg spr. nu, de minister dit te kunnen bereiken met een verho·
ging van de huren met 5 pCt. zonder vooruitzicht op een spoedige verdere verhoging?
Het ongeluk is. dat de huurders eraan gewend zijn geraakt. een te laag percen- tage van hun inkomen voor huur uit te geven. Terwm men vroeger gewend was, 15 pCt. van zijn inkomen aan huur te betalen, is dit percentage langzamer- hand tot ongeveer 8 gedaald.
Ook op grond van de verleende com- pensaties had men nu trouwens reeds met een hoger percentage kunnen ko- men. De compensatie in de vorm . maf- schaffing van de omzetbelasting op tex·
tiel en suiker betekent ongeveer f 70 millioen. De meerdere huur, die moet worden opgebracht, is echter f 40 mil- Hoen.
Ziet men dat naast elkaar, dan had de Regering de huren best wat meer kunnen verhogen en dan was hij nog be-
neden het bedrag, dat met compensatie is gemoeid. gebleven.
Wij hebben, aldus onze geestverwant, het gevoel, dat de minister er Ielij•k tus.
sen zit'; hij heeft goede voornemens, maar de weg naar de hel is met goede voornemens geplaveid.
Aanvankeltjk hebben wij ook groot vertrouwen gehad in de politiek van deze minister, maar dat vertrouwen is er de laatste tijd helaas niet groter op geworden.
Wij hebben het gevoel, dat de goede voornemens van de minister ond~r de druk van zijn ambtgenoten zeer zijn ge- daald. Zo moeten we, nu de eindpaal van zijn huurpolitiek is bereikt (eind- paal, want in zijn ambtsperiode zal er geen nieuwe verhoging meer komen), constateren, dat zijn huurpolitiek op een mislukking is uitgelopen.
De Onderhoudsplicht.
Het tweede bezwaar, dat we tegen dit wetsontwerp hebben, is de on•
derhoudsplicht van de artikelen 8 en Ba, of, zoals de minister het liever wilde noemen: sanctie tegen verwaarlozing, want de onderhoudsplicht vloeit voort uit het Burgerlijk Wetboek.
Nu maakte de heer De Vos van Steen- wijk hier een wel zeer op haar plaats zijnde opmerking. Hij zei: Er is in het V.V. gevraagd, of nu óók niet maatreg~·
Ien op hun plaats waren tegen h u u r • d e r s, die de woningen zó verwaarlo- zen, dat het voor de verhuurders veel voordeliger zou zijn, als zij hun wonin- gen niet hadden verhuurd.
Minister Witte had hierop geant- woord: "In het kader van de onderwer- pelijke wettelijke regeling bijzondere maatregelen te treffen tegen huurders, die hun woning opzettelijk verwaarlozen, lijkt de ondergetekenden moeilijk te ver·
wezenlijken."
Naar aanleiding hiervan merkte onze woordvoerder op: "Ja, Mijnheer de Voorzitter, dat is moeilijk; dat wil ik wel geloven, maar wij hebben juist minis- ters om moeilti'ke kwesties op te lossen.
Zl.i hebben wel meer moeilijke kwesties op te lossen".
De minister vond het terecht, dat "de huurder aanspraak mag maken op een
· woongenot, dat in overeenstemming is met de door hem betaalde huurprijs".
Zeer ter snede merkte de heer De Vos van Steenwijk op, dat men het ook kan omkeren en zeggen: de verhuurder mag aanspraak maken op een huurprijs, die in overeenstemming is met het genot, dat hij aan de gebruiker van de woning verschaft.
Op een huur van f 10 per week bete- kent deze huurverhoging f 0.50 p. week of f 26 per jaar. Wat doet men met zulk een bedragje, wanneer er aan de wo- ning veel vertimmerd moet worden of wanneer de woning moet worden O!,J-
geschilderd?
Spreker achtte htr ook onjuist, dat B.
en W. gemengd worden in een beslis- sing van burgerrechtelijke kwesties. Hij kon er dan ook zeer wel inkomen, dat de Vereen. van "Ned. Gemeenten zich hiertegen had verzet.
Waarom Iaat men dit niet liever aan de kantonrechter, volgens artikel 27 van de Huurwet? De beslissing kan volgens het ontwerp ook aan een commissie wor- den overgelaten.
Met genoemde Vereniging had de heer De Vos van Steenwijk ook tegen deze zeer ongebruikelijke figuur ernstige be- zwaren.
Voegt men daaraan toe, dat de heer De Vos ook nog bezwaren had tegen het feit. dat in het ontwerp een aantal zaken als het vaststellen van richtlijnen ter regeling bij algemene maatregel van bestuur worden overgelaten, dan is het.
wel begrijpelijk, dat bij dit ontwerp niet alleen een "prutsontwerp", maar ook een si e c h t ontwerp vond en dat hij weinig geneigd was, er zijn stem aan te geven.
S SEPTEMBER 1955- PAG. S
De
motie·Molenaat.prof. Molenaar, als voorzitter van onze Eerste-Kamerfractie heeft nog een poging gedaan om de ;aak in de goede richting te sturen, maar de Ka- mer heeft hem in d.e steek gelaten, hoe- wel zijn motie in feite weergaf wat zij in meerderheid als juist zag.
In die motie werd - de heer Mole- naar legde daar met opzet de nadruk op, om de fracties der Regeringspartijen niet af te stoten - geen politiek oordeel uit.
gesproken, doch alleen een zakelijke overtuiging geformuleerd, nl. deze, dat er iets moet gebeuren vÓór 1957.
De motie. welke hij indiende, luiddt!:
"De Kamer, gehoord de beraadslagin·
gen over het ontwerp-Huurwet, van oor·
deel, dat na de thans voorgestelde huur.
verhoging van 5 pCt. binnen korte tij :i een verdere verhoging noodzakelijk is,
doet een dringend beroep op het Ka·
binet. in het komende zittingsjaar een daartoe strekkend voorstel bij de Twee.
de Kamer in te dienen,
en.. gaat over tot de orde van de dag".
Zoals wij reeds opmerkten: de motie gaf in feite het gevoelen van de Kamer·
meerderheid weer.
Ir Kraayvanger (K.V.P.) bijvoorbeeld, zei het met zoveel woorden, dat daarin in het kort precies was neergelegd, wat hijzelf óók had betoogd. Hij maakte er nu echter dit van, dat er thans een schrifteiUke motie was naast de "mon·
delinge" vari hemzelf van de vorige avond en hU verbond daaraan de mede- deling, dat hij genoegen wilde nemen met de toezegging, door de Regering (bij monde van minister Drees en mi·
nister Witte) gegeven, dat dit vraagstuk haar zo na aan het hart ligt, dat zij daaaraan alle aandacht schenkt.
De andere woordvoerders der "Rege·
ringsfracties" maakten zich er op onge·
veer dezelfde w\ize van af en zo werd de motie-Molenaar verworpen met 28 tegen 4 stemmen. Voor alleen onze V. V.D.-fractie.
'Wij hebben in de aanvang reeds ver·
meld, dat dit voor mr De Vos v. Steen·
wijk aanleiding was, zijn stem aan het ontwerp tot wijziging van de Huurwet te onthouden. De overige leden van onze fractie lieten het feit, dat er althans enige huurverhoging 'kwam, zwaarder wegen en stemden zonder enthousiasme voor.
De belastingontwerpen werden atuk voor stuk z.h.s. aanvaard. Het. huuront- werp werd aangenomen met 31 tegen 2 stemmen. Tegen mr De Vos van Steen·
wijk (V.V.D.) en de heer Brandenburg (Comm.).
Behoudens blizondere omstandigheden komt ook de Eerste Kamer (behalve voor de formele sluitingsvergaderlng) dit zittingsjaar niet meer bijeen.
A.
Het Algemeen Secretariaat van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie is gevestigd Konin·
ginnegracht 61 te 's-Gravenhage, telefoon 111768 en 114375, giro 67880.
W
eet - zo vroegen wij daarnet - overig Ne- derland wel welk een rijkdom het in zijn dode steden bezit? Het zou een studie van Deze Burger waard zij~. onze lezers eens duidelijk te ma- ken welke psychologische roerselen de Nederlanders bewegen om zich op hun vacantiedagen in drommen van duizenden te richten op "recreatie-oorden", waar men door de mensenmassa's nauwelijks iets van rust of natuurschoon meer genieten kan, terwijl zij onze dode steden met alles wat deze de ontspanning lóekende mens kunnen bieden hardnekkig negéren.den te vergroten. Overig Nederland zou o.i. te eigen baat het zijne kunnen bijdragen tot nieuwe opbloei dezer heus niet dode steden, door er zich touristisch op te oriënteren. Een weekeinde, daar doorgebracht, doet u verkwikt naar huis terugkeren. Een tocht daarheen.,.- per auto of per bus - voert door een keur van Hollandse steden en dorpen die ieder Ne- derlander toch eigenlijk door eigen aanschouwing moest kennen. Het is geen plat chauvinisme, dat ons drijft, wanneer we hier een goed woord doen voor vacantieverblijf in eigen land en voor tourisme, ook eens buiten de veelbezochte tauristencentra om. Ook voor onze vaderlandse economie geldt: als de ene hand de andere wast, worden ze beide schoon!
In de extra-editie van de Enkhuizer Courant, uitge- geven ter gelegenheid van het zesde eeuwfeest der stad, vonden wij tot onze voldoening een van grote erkentelijkheid getuigend artikel, gewijd aan Prins Joris, die in het begin dezer eeuw door zijn pittige bijdragen de Enkhuizer krant tot een der meest ge·
citeerde bladen maakte, met een goed gelijkend por•
tret van deze Prins, wijlen A. Roodhuyzen, destijds secretaris van de Liberale Unie en trouw paladijn van Goeman Borgesius.
En om toch ook in politiek opzicht nog van enig nut te zijn plakten wij in onze vacantie hier en daar, ook in Hoorn en Enkhuizen, wat sluitzegels van on·
ze V.V.D.-dag, 17 September in Scheveningen Kur- haus.
* * *
1
n Hoorn ·en Enkhuizen beide troffen wij tot onze verrassing een middenstand aan die door ' zijn activiteit het begrip "dode stad" logenstraft.Wij hoorden er ook van succes belovende pogingen om door industrie-vestiging de bestaansmogelijkhe-
* * *
T
ot deze onpolitieke overpeinzing bracht ons een kort verblijf in twee van Hollands mooi- ste "dode" steden, die trouwens elk ook in zekere zin op een eervolle liberale traditie mogen roemen.Want bij al het andere dat er in deze wijde we- reld dient te geschieden zijn wij van oordeel dat deze V.V.D.-dag moet worden tot een daverend succes.
delt
S SEPTEMBER 1955 - PAG. 4
..
17 SEPTEMBER A.S.
elevisie uitzending
V.V.D. dag
·In verband met de overstelpende be-
·tangstelling, die alom in den lande be- staat voor de grote liberale manifestatie op 17 September a.s. is het noodzakelijk gebleken, behalve het Circusgebouw en de Kurzaal, nog verschillende andere za- len van het Kurhauscomplex in te scha- kelen.
Zowel in de Kurzaal als in het Circus- gebouw zullen de bezoekers het~elfde pro- gramma krijgen aangebode~.
Prof. Mr. P.J. Oud en Mr. H. van Riel hebben zich bereid verklaard èn in het Circusgebouw èn in de Kurzaal het woord te voeren.
Het symbolisch aanbieden der partij- vlaggen, omlijst door declamatie van Me- vrouw Roosje Driessen, vindt. eveneens in de Kurzaal en in het Circusgebouw plaats.
· Aangezien het aantal beschikbare plaat- sen in de twee grootste zalen van Scheve- ningen tlians zelfs onvoldoende blijkt te zijn, heeft de Landelijke Voorbereidings- commissie verschillende andere zalèn in het Kurhaus gerese~eerd, waar weer ette- lijke honderden Partijleden en geestver- wanten plaats kunnen vinden.
Om te zorgen, dat diegenen, die noch . in het Circus, noch in de Kurzaal een plaats kunnen krijgen, toch het gehele · programma van begin tot einde kunnen mede maken, is in samenwerking met Phi- lips besloten het gehele programma, zoals dat in het Circus en het Kurha~s wordt
'
gegeven, per televisie over te brengen naar de bijzalen en bij goed weer eveneens naar het Kurhaus~rras. Iedere bezoeker van de V.V.D.-dag, ongeacht de plaats of zaal, waar hij komt te zitten, zal dus volop in de gelegenheid zijn alles mede te ma- ken. Door deze televisie-uitzending is het thans mogelijk een veel groter aantal deel- nemers op 17 September te Scheveningen een plaats te bieden.
Wij rekenen er dan ook stellig op, dat alle afdelingen in deze laatste weken nog eens. extra hard zullen aanpakken om het aantal deelnemers aan de V.V.D.-dag op 17 September a.s. zo groot mogelijk te doen zijn.
Plaatselijke voorbereidingscommissies en afdelingsbesturen kunnen nog, zolang de voorraad strekt, toegangsbewijzen voor de middagvergaderingen bij het Algemeen Secretariaat aanvragen.
V.V.D.-dag smalfilm
De Landelijke Voorbereidingscommissie heeft een hoofdprijs van
f
250.- beschik- baar gesteld, te besteden aan artikelen op filmgebied voor degene, die de beste smal- film van de V.V.D.-dag weet te maken .Aanmeldingen voor deelname aan deze wedstrijd bij het Algemeen Secretariaat.
Aan deelnemers zullen alle mogelijke faciliteiten worden verleend, opdat zij van alle evenementen op. 17 September behoo.e- lijke opnamen kunnen maken.
Programma V.V.D.-dag
12.30 u.: Kranslegging
ophet graf van Mr. J. R. Thorbecke
~gemene
Begraafplaats aan de Kerkhoflaan te ':
venhage. Herdenkingsrede wordt uitgesproken Prof. Mr. P. J. Oud. Muzikale medewerking vë Haags Kamerkoor onder leiding van Cor Backers
•
3.00 u.: Grote openbare vergaderingen in het Circusgebc de Kurzaal te Scheveningen. Sprekers: Prof. Mr.
Oud en Mr. H. van Riel. Aanbieding van partijvl aan het Hoofdbestuur der Partij door Mevrou•
E. A. J. Scheltema-Conradi en Mevrouw A. Fori de Wit. Declamatie door Mevrouw Roosje · Dri Muzikale medewerking van de Koninklijke F4 ,.Sempre Crescendo"' uit Middelharnis-Sommelsdi der leiding van Willem Vernocijs en het FanfarE ,.Palll Kruger" uit Den Haag.
Einde middagprogramma 5 uur.
8.30 u.: Cabaretavond in de Kurzaal. Medewerkenden Alexander Pola, Katja Berndsen, Hetty Blok, Smeele, Jan Oradi en het uit 8 personen best dansorkest van Tom Erich.
Einde van het programma 2 uur.
Onze Partiivlag
17 September a.s. zullen de lichtblauwe V.V.D. vlaggen wapperen aan de vlagge- masten op het Kurhaus en het Circusge- bouw.
Tijdens de middagvergaderingen in het Kurhaus en het Circus zullen deze partij- vlaggen symbolisch aan het Hoofdbestuur der V.V.I) .. worden aangeboden~
Mevrouw Mr. E. A. J. Scheltema-Con- radi, presidente van de Organisatie "Vrou- wen in de V.V.D." zal met een korte toe·
spraak de partijvlag in de Kurzaal aan het Partijbestuur overhandigen.
Mevrouw A. Fortanier-de Wit, lid der Tweede Kamerfractie der V.V.D., heeft zich bereid verklaard in het Circusgebouw de vlag aan te bieden.
Een en ander zal worden omlijst met declamatie door Mevrouw Roosje Dries- sen.
Autowimpels
Hë't Algemeen Secretariaat heeft kleine lichtblauwe autowimpels laten vervaardi- gen met als opschrift:
"V.V.D.-dag - 17 September 1955".
De kosten van deze wimpel bedragen
f
0. 75 per stuk. Bestellingen voor deze autowimpels bij het Algemeen Secreta- riaat. Verzending geschiedt in volgorde van aanvragen.-U komt
toch ook
V.V.D.-dag aHi
Bij het Algemeen Sec1 kunnen nog raambiljetten affich.,es met lichtgeve11 worden aangevraagd.
Laten zoveel mogelijk gen en ook particulier4 raambiljetten of grote ophangen of aanplakkE heel Nederland weten .•
V.V.D. op
17December a demonstratieve vergader Scheveningen belegt.
Goed zo Zutphen
Van de Afdeling Zutphen o Algemeen Secretariaat bericht, afdeling heeft besloten aan de meester der Partij een bedrag t te stellen voor de propagandl V.V.D.-dag.Vanzelfsprekend zijn wij ~
Zutphen zeer erkentelijk voor en wij zouden alle Partij-afd4 overweging willen geven dit vatl-..de afdeling Zutphen na te ·
Wie volgt?
op de
rkeersregeling 17 September
overleg met de Commissaris van de
;se Verkeerspolitie gelden voor Zater- 17 September. a.s. de volgende ver- regels:
.an de toegangswegen naar Den Haag 10gen geen colonnes worden ge- ormd. Alle partiéuliere auto's en
~tobussen moeten op eigen gelegen- eid naar gemeentelijke parkeerterrei·
en te Scheveningen rijden. Colonne·
onning zou een totale ontwrichting an het verkeer in de stad Den Haag
~ gevolge hebben, wat tevens bete·
ent, dat vele bezoekers te laat in de 1len aanwezig zouden zijn.
en ieder, die zijn auto, eventueel 1tobus te Scheveningen wil parke·
n, zal zijn vervoermiddel moeten
>Orzien van een vastgesteld parkeer- ken, dat gratis door het Algemeen
!<:retariaat ter beschikking wordt ge- eld. Auto's, voorzien van dit specia- kenteken, zullen door de Verkeers-
>litie op de gemeentelijke parkeer- treinen in de onmiddellijke nabij- eid der vergaderzaal worden toege·
ten.
anvragen voor dit parkeerembleem efst zo spoedig mogelijk bij het Al- emeen Secretariaat.
1kele leden van het Werk~
mité ter voorbereiding van de . V.D.-Dag op 11 Septemb[!r s. in het Kurhaus i~t gesprek met : Partij-voorzitter, Prof. Mr.
. ]. Oud.
. Verslag van de Landeliike Voorbereidings ..
commissie
Zaterdag, 27 Augustus j.l., kwam te Utrecht de Landelijke Voorbereidings·
commissie voor de V.V.D.-dag onder voorzitterschap van de heer D. W. Dett·
meijer bijeen.
Besproken werd in de allereerste plaats de gang van zaken met de kaartverkoop in de verschillende delen van ons land.
Het alleszins bevredigende verloop van deze kaartverkoop stemde de vergadering.
tot grote vreugde.
Besloten werd, in verband met · het plaatsruimte scheppen voor zoveel moge- lijk deelnemers, contact op te nemen met de Firma Philips te Eindhoven, teneinde de mogelijkheden te onderzoeken de ver- gaderingen per televisie naar andere zalen uit te zenden.
Een exemplaar van de nieuw vervaar- digde nylon partijvlag was ter vergade- · ring aanwezig en werd aan de leden van de Landelijke Voorbereidingscommissie getoond.
* i(
*
Mededeling van het Algemeen Secretariaat
Het Algemeen Secretariaat der Partij is geopend van des morgens 9 uur tot des middags 5 uur. Het secretariaat zal van 12 t.m. 1.6 September a.s. ook des avonds van 7.30 uur tot 10 uur geopend zijn. Te·
lefoonnummers: 111768 en 114375.
SCHEVENINGEN 17 September
Kaarten
cabaret-programma
Bij het Algemeen Secretariaat kunnen de kaarten voor de caba- retavond op de 17e September worden aangevraagd. De toe- gangsprijs voor deze feestavond bedraagt·f 1.-, belasting inbegre- pen.
Aangezien voor deze avond een veel geringer aantal plaatsen be- schikbaar is dan voor de middag- vergaderingen, wordt aan de af- delingen dringend in overweging gegeven thans reeds deze kaarten aan te vragen.
Zodra een overzicht van het aantal aanvragen op het Alge- meen Secretariaat bekend is, zal met de verzending der kaarten worden begonnen.
Men dient er rekening mede te houden, dat aan de zaal geen kaarten voor de feestavond meer beschikbaar zullen zijn.
Uitnodigingen voor de kranslegging
Zoals het programma voor de V.V.D.·
dag vermeldt, zal om 12.30 uur een krans worden gelegd op het graf van Mr. ]. R . Thorbeçke op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan te 's-Graverihage.
Deze kranslegging op het graf van de grote liberale voorvechter symboliseert de band met het '\terleden, die ons bindt.
Prof. Oud zal op de Begraafplaats een korte herdenkingsrede uitspreken, terwijl de plechtigheid zal worden omlijst door zang van het Haags Kamerkoor onder lei- ding van Cor Backers.
Een beperkt aantal uitnodigingen om deze plechtigheid bij te wonen, kan bij het Algemeen Secretariaat worden aange- vraagd. Aanvragen worden behandeld in volgorde van binnenkomst.
Orde-maatregelen V.V.D.-dag
Temidden van de duizenden be- zoekers op 17 September a.s. zul- len de leden van het Werkcomité en de Landelijke Voorbereidings- commissie kenbaar zijn aan een blauwe rozet, die zij op hun linker rever zullen dragen.
De orde-commissarissen, die voor een vlotte gang van zaken in de diverse zalen zorgen, zijn kenbaar aan een lichtblauwe arm- band, gedragen om de linker bo- venarm met daarop de letters V.V.D.
Voor inlichtingen wende men zich dan ook op 17 September tot de leden van het Werkcomité en de Landelijke Voorbereidingscom·
missie of de orde-commissarissen.
3 SEPTEMBER 1955- PAG. 5
G.
J.
Waterinkt
De negende Augustus overleed te Holtheme, op zijn idyllisch gelegen boer-·
derij aan de Vecht, de heer G. J. Wate- rink, tot 1953 gemeenteraadslid van Gramsbergen voor de V.V.D.
Het b~tekent zowel voor onze partij als voor de plaatselijke gemeenscháp een groot verlies. Hij was oprecht en vrien- delijk, geacht door rijk en arm, eenvou- dig en standvastig.
Als raadslid heeft hij vele jaren de be- ginselen van onze partij op waardige en verdienstelijke wijze voorgestaan.
Hoewel hij terecht meende, dat de be- stuurswerkzaamheden door een jongere generatie behoorden te worden verricht, was hij in het begin van dit jaar toch weer bereid om als penningmeester der afdeling op te treden.
Wij van de V.V.D. zullen zeker deze goede mens nooit vergeten. L.
Buitengewone Algemene Vergadering Kamercentrale
Groningen
De Kamercentrale Groningen komt op'
Zaterdag 10 September a.s. te 15 uur in
't Huis de Beurs, A-Kerkhof te Gronin- gen bijeen ..
O.m. zal worden behandeld de samen- stelling van de lijst van personen, die men in aanmerking wenst te doen ko- men om op de definitieve candidatenlijst voor de Kamerverkiezingen te plaatsen.
Algemene Ledenvergadering Centrale Dordrecht De Centrale Dordrecht komt op Zater•
dag 10 September a.s. in een algemene ledenvergadering bijeen, welke zal wor- den gehouden des namiddags te 2.30 uur in Atlanta te R6tterdam.
De candidaatstelling voor de Kamer- verkiezingen is ook hier een van de be- langrijkste agendapunten.
Gela1te dalen buizen van 6·11 4 m.m. blank getrokken Gela1te llelen vlampijp
•
Ga.- en W aterlei.ng buil,
•
~rwart en gegalvanl1eerd tot 4"
N. V. R IJ N ST A AL vlhJ. W.OONK &Co
ARNHEM TEL 24941
