DIE ONTWIKKELING VAN DIE MUSEUMWESE
(D ie tw eed e van ’n reeks vroee-oggend radiopraatjies deur H annes O berholzer w at gedurende D esem ber 19 7 4 uitgesaai is)
O ne o f th e n a tu ra l h isto r y d isp la ys in th e B ritish M u seu m , a b o u t 1800.
"A legacy o f Sir H ans S lo a n e b e c a m e th e n u c le u s o f th e B ritish M u seu m , a n d w ith th e a d d itio n o f th e library o f G eorge I I it was p la c e d in M o n ta g u e H o u s e in th e B lo o m s b u r y se c tio n o f L o n d o n . L a te r o th e r fa m o u s libraries w ere a d d e d to it. T h e in itia l d isp la y m a y se e m o d d b y t o d a y ’s standards. In th e e n tra n c e h a ll w as a s ta tu e o f S h a kesp ea re , stra n g e o rn a m e n ts f r o m a H in d u te m p le , a n d th e h u g e s k e le to n o f a h ip p o p o ta m u s.
" A lth o u g h th e d o o rs w e re o p e n e d to th e p u b lic in 1 759, th e m u s e u m was n o t im m e d ia te ly as accessible as m ig h t have b e e n e x p e c te d . A G u id e B o o k to th e G eneral C o n te n ts o f th e B ritish M u se u m (p u b lis h e d in 1 7 6 1 ) n o te s , .'f i f t e e n p e rso n s are a llo w e d to view it in o n e C o m p a n y , th e T im e a llo tte d is tw o H ours; a n d w h e n a n y n u m b e r n o t e x c e e d in g f i f t e e n are in c lin e d to see it, th e y m u s t se n d a list o f th e ir C hristian a n d S im a m e s, a d d itio n s, a n d p la ces o f a b o d e, to th e P o rte r’s L odge, in o rd e r to en su re th e ir b ein g e n te r e d in th e B o o k ; in a f e w d a ys th e re sp e c tiv e T ic k e ts w ill be m a d e o u t, sp e c ify in g th e D a y a n d H o u r in w h ic h th e y are to c o m e , w h ich , o n b ein g s e n t fo r, are d elivered . I f b y a n y a c c id e n t s o m e o f th e p a rties are p r e v e n te d f r o m co m in g , it is p ro p e r th e y se n d th e ir T ic k e ts b a ck to th e L o d g e, as n o b o d y can be a d m itte d w ith it b u t th e m se lv e s. I t is to be re m a rk e d th a t th e fe w e r N a m e s th ere are in a list, th e so o n e r th e y are lik e ly to be a d m itte d to see i t ’. ”
(Q uoted from Treasure K e ep ers by Joh n F. Mills, Jupiter, L on d on , 1973) DIT was eers in die 16de en 17de eeu dat daar
’n nuw e riglyn in die versamelings en patroon van die on tw ikkeling van m useum s gekom het. D it was naam lik die o p b o u van w etenskaplike versamelings, dit w il se versamelings van gew on e en b u iten gew on e, interessante en ek sotiese na- tuurlike voorw erpe, a sook m ensgem aakte w erk tuie en instrum ente. T o t hierdie versameling is ruim bygedra deur reisigers, filosow e en w eten - skaplikes wat alhoem eer begin belangstel het in die w ereld daarbuite.
N ou verskuif die belangstelling o o k van die ek on om iese en m agiese tot voorw erpe wat die werklike natuur en die m enslike gedagtegang en vindingrykheid uitbeeld. So w ord musiekinstru- m ente, fossiele, harnasse, eierdoppe en skulpe nie meer versamel om rede hul sogenaam de toorkrag nie, maar as b ew ys van die interessante wereld daarbuite.
In 1572 word die V ereniging van A ntikw are ge- stig m et die d oel: “ to separate falsehood from truth and tradition from ev id en ce” .
Baie van die versamelings w at aldus op geb ou is, het gelei to t die ontstaan van beroem de m u seum s. S o het die versameling van John Trade- scant, die 17de eeuse reisiger en botanis, die kern gevorm van die A shm oleaanse M useum w at in 1683 geopen is in O xford .
T oe die reuseversameling natuurhistoriese voor w erpe, w eten sk ap lik e instrum ente en argeolo- giese en etn o lo g ie se voorw erpe van Sir Hans Sloane in 1 7 5 3 , soos in sy testam ent bepaal, vir die reusebedrag van £ 2 0 0 0 0 (R 40 0 0 0 ) te koop aangebied is aan die Britse Koning, die Parle- m ent o f die koninkiike A kadem ies van Peters burg, Berlyn, Parys o f Madrid, was daar nie soveel geld in die Britse staatskas nie.
D ie tesourie was egter vasberade om hierdie versameling in Engeland te hou en het ’n openbare lotery uitgeskryf om die geld te vind. £ 9 5 0 0 0 (R 1 9 0 0 0 0 ) is langs hierdie w eg ingesa- mel, Sir Hans se versameling is aangekoop om die kem te vorm van die nou beroem de Britse Museum, en met die geld w at oorgebly het, is ’n gebou aangekoop om die versameling te huisves. Die Britse M useum is in 1759 oop gestel — o f liewer, ged eeltelik o op gestel. T oegang is slegs verleen aan groepe van nie meer as v yftien persone w at vooraf aansoek m oes d o en , tw ee
T h e First R a a d za a l a n d east w in g as it is to d a y . D raw ing b y Cecilia B le ed en .
tot drie w ek e wag en dan op 'n Maandag, Dinsdag, W oensdag, o f D onderdagoggend tussen 11 en 12 by die m useum kantoor aanm eld. A1 die voornem ende besoekers se persoonlike do- kum ente is noukeurig nagegaan waarna hulle geplaas is in een van die agt groepe wat daagliks deur die M useum gemarsjeer is. Marsjeer was dit w erklik, want niem and m og vassteek om van naderby na iets te kyk nie. A lm al m oes op ’n vinnige pas deurstap en soveel m o o n tlik probeer
raaksien van die duisende uitgepakte voorw erpe wat feitlik almal o o k nog sonder e tik ette was! In Spanje, in 1 8 2 0 , kon lede van die publiek die koninkiike versameling besigtig op W oensdae en Saterdae “ behalw e as dit reen " , terw yl in Wene, in 1 7 9 2 , die k oninkiike versameling w eer op M aandae, W oensdae en V rydae oo p g estel is vir besigtiging “ deur enigiem and met sk o o n skoe- n e” !
R ecently the historic First Raadzaal in St. G eorge’s Street, B lo em fo n tein , in w hich the N ational M useum was established in 1 8 7 7 , was handed back to the M useum , to b eco m e an ex ten sio n o f its historical departm ent. This building, the o ld est in to w n and a declared N ational M onum ent was acquired from the S tate.
T he Raadzaal was built b y Major H enry Warden in 1849. It was originally us'ed as a sc h o o l building as w ell as for the regular sessions o f the Legislative C ouncil o f the Orange River S o vereignty ( 1 8 4 9 —18 5 2 ). It was also used as a church ( 1 8 4 9 —1852) and for the sessions o f the Volksraad ( 1 8 5 4 —1 8 5 6 ). In this building Josias H offm an (1 8 5 4 ) and Jacob u s B o sh o f (1 8 5 5 ) w ere inaugurated as Presidents o f the Free State R ep u b lic and A ndrew Murray was in d ucted as m inister b y his father.
From 1877 to 1915 it accom m od ated the N ational M useum . T w o w ings w ere added to the thatch -roof building for m useum purposes in 1885 and 1 8 9 1 . T he older on e was d e m o lished a few years ago.
A series o f displays d ep ictin g great historical m om en ts in the history o f this building are to be constructed in the existin g east w ing. It is in tend ed that these displays w ill be op en ed to the public o n the centenary o f the N ational M useum o n 20 Ju ly 1 9 7 7 .
