THEMA MET

en

THEMA MET

VARIATIES

H

d:e schlaiacrste op de arbeids- markt. De V'ar'Ï!att!ies? Min of ook meer gesiaagde pogriJngen om het euvel op te heffen: WaàJrbij men dan moe1t ho- pen op een zo mogelijk welluidend en harmon1~sch s•lotaccoord.

Eerste va·v1arbi!e: het beslu:irt van de Minis,ter V1an Defensie omtrent de verkor,bing v:an dd:enslbbiJjd. Het be- trei1t hier, Z!Oail:s bekend, een 4000 die,nstp1ictb.itl1g'en v·an de pa.r1arte land- mac;ü. Met ingang van 21 n10vembe.r zal hun diensttijd met één of twee maanden worden V'erkort.- Het één ma1and vroeger afzwa:aien geldt voor de specia1i•srten e.n voor dienstplich- tig kader. De twee ma:anden ver- vroeg,j,ng wlilit de soldaten, die geen specia:li•sten z&jn,. ten deel.

Dat d·e maatregel k0D.1 worden ge- nomen, houdit verband met de ver- m•indel'ing Vlan de irJJternaltionale spanningen. In wezen kiQirrut het hier- op neer, datt de dienstrbijd-verl!engdng, welke men tlijdens de crisis om Ber- lijn in 1961 terecht nodig achtte,

thans wordit ong:edaan gemaakt. Me-.

de dankZiij een nieuw aarnvulJ.tingssy- steem Zlal helt toch mogelijk :zJijn, op behoorlJi_jke Wijze aan onze NATO- verplrichtlingen te voldoen.

Zoals bekend ha,d Minisber de Jong reeds tevor-en meegedeeLd, in 1964 aam een 1800 bouwv·akarbeid:ers uilt- stel van d:i,enstplicht te zuli!Jen ver- lenen. Na1tuurl!ijk moet het nieuwe besluit V'an de Minister v;an Defen-

sie worden to•e,gejUJicht. Even n'attuur- lijk kan. m,en beweren, dat met een

afzwaai'en van "sleehts" een 4000 mi- üta'iren, het aanbod op de arbeids- markJt ma'a'r in geringe ma.t.e wordt versterk't. Ma,a,r dan vergeet men, dat de spanningen op dtie arbe1ids1narkt nr1et met e'en enkel wondermiddel, maa.r door een vee·lheid van midde- len moeten worden opgeheven. Reeds

da,a.rom begrO'eten wij de "a.fzwa,ai"

der 4000 met dankbaarheid.

* * *

T

arbe~ders opg·eroepen een deel van hun vrije tijd op te offeren voor ver- minderling V'arn de woning:nood. Daar- nalast is herhrua<:LdieLijk de Vl'ruag a,an de orde geweest, of aantrekkel,ijk be- taald overwerk ni€'t een gunst:ige :!Jac- tor kan vormen in het ontspannin,gs- offenslief. Aanttr:ekke·llijk. Dat· wiiJ. in dit gev·al zeggen, dat niet de in ov'er- werk ve.rkregen extra-inkomsten voor een be1ang•ri)k deel door de f•is- cus worden a~geroomd. Dat zou dus be.t·ekenen b.v. een ~e~ere vel'lich- ting van de loon:be,lasbirng op de ver- gD'edingen 'voor overwerk. Of d~t al- les t•e verwezenlijken is, mD'et nrauw-:- keurig worden nagegaan. Nu bliijk- batar de 5-daa:gse werkw'eek geldt als een verworven realiteit, moet juist do·or reële middelen het totale a~r­

beidsaanbod kunnen worden ver- groot.

'-H

Donderdog 17 oktober 1963 - No. 748

Wij spraken met mr. W. J. Geertsema

De Volkskmn1t heeflt nu de Reg,e- ring verwerten, dat :zJij de bevorde- ring van overwerk zo maar ".op tafel smijt". De Regering zou da1armee de schijn hebben gewekt, d!ait "er geen sociale verworvenheden ~ijn" en "dat niets haar heilig is". Dit is bijzonder Hink gezegd. Wij verkeerden in de - blijkbaar onjuiste - veronder- S•tE:lHng, dat de heLH.gheid VO'Or mjn- der profane zaken dan overwerk be- hoort te worden gereserveerd.

* * *

D

Nrie•t aldus Het Vl"ijre Voik, dat het plan als vo·lgt kr>.rakt·eris·eert: "Een paniekerig.e m'a-a<t·regel, kw:as:i- krachrt:.sv·er'toon V'an een re.geriJ:llg die zich nie1t we.rkeliijk srterk voelt, en in de praktijk: het hanteren van het domme poitloüd".

Het sociali·s1Ji,sch d,a,eblad keert zich boven:dlien tegen de heer H. J. de K:oster, de voorZ!Ï:tter van he't Ver- bond van NederLandse Werkgevers, d:i.e voor de verschuiving na,ar later v·an e·en deel van de eig·en investe- ringen van de overheid, waarderring heeiit geuitt. Bij die,z•et!fde gelegenheid constateerde de heer De Koster dat.

"kosltenverhogringen die in het ver-

schie~t l:i.ggen" .. , . "een remmende invloed" uitoefenen op de inv'este- ri.ngern V'an het bedrijfsleven. "Wij moeten ervoor waken, dat de kippen, dd·e de eieren J:eggen, goed verzorgd worden". Dit nu is, mag men He't VI'Iije Volk gel:oV'en, het toppunrt van kortzichtigheid. Doorhollend - men lettre wel: zond.er "paniekerigheid" . - en gezerten op ~ijn eigen stokp•<JJard fa·ntaseert het blad over d:e "verou- derde I.iber.ale gedachte, dat ove,r-

he~ds·investeringen tóch ma,ar impl'o- duetbief zijn en de investedngen van hert bedrijfsleven kippen met gouden eieren zijn." "Paniekerig" of i:üet, in

<Zie pag. 31

ieder gev:al vergeet de schrijver van al da1t moois, dart geen zin!lig libera,al'

èl:e 1lwesteringen van de overheid

met he1t "domme portlood" bewerken

w~l. Scho1en, wegen, gerechitsgehou- wen- O'm ons maar tot enkele voor- beeLden te bepalen- het zijn 1nves- teringen, waar elk dom potlood,

"ZJeUs" het Hbemle, verre blijft. En wat d·e "gouden" eierr:en betreiit, zij werden door de heer De Koster niet ten tnne1e gevoerd.

Nu toch ede:le meta,1en in hert; ge- ding zijn, zouden wij het democr-a- tisch-socialistäsch dagblad wi1len toevoegen, drut ditmaal schrijven als zilv·er, zwijgen a.ls goud te beschou- .wen was.

* * *

V

He,t meer betrekken van de gehuwde vrouw bij het arbeids-proces, het verschaffen van aangepaste arbeid aan beja,arden en tevens i111voering van een uitgesteld hoge,r oude;rdoms- pensiO!en, de ve1·hoging van enkele - inmiddels door Mindsrter Wi,tte- veen aangekondi,gde - indirecte be- lastingen, zij a.Llen vormen een aan- tal faotmen, die in hun samenhang kunnen bijdragen tot het gestelde doel.

Als ma.rkante variatie zien wij ten slo,1Jte heit gehele complex vaa1 on- derhandelingen in de Stich:tin.g van de Arbe,iJd. Wat uit dit bijzonder be- lang·rijk overleg te voorschijn zal komen, moet men afwachten. In ieder gev·al schenen na de besprekingen van de 12de oktober in het S.E.R.- gebouw de s·bandpunten van de werk- gevers- en we,rknemers-orga.n:is,a<ties geenszins "wanhop.]g" ver uit elklaar te liggen. Integendeel.

Overigens, het aa•n:tal vari-aMes op het hoofdthema- de bestrijding van de spanning op de arbeiJdsm.arM- is ni•et ornuitputtelijk. Jui!st daarom

·moet men de "verl:ichtiJ;lJgs"-maa,tre- gelen toepassen met vernuft en in onderling verband. Een oplossing is niet op zeer korte termijn te ver- wachten. Moge het, zo geen slot met jubel, dan toch een oplossing in ma-

jeur zijn. L.M.

E _{IJ K} s

L E OTTERD M

OP ZATERDAG 9 NOVEMBER A.S. DES MIDDAGS OM J UUR.

In deze bijeenkomst treedt prof. mr. P.J. Oud af als voorzitter van de V.V.D.

Alle leden der Partij zijn hartelijk welkom. Gratis toegangsbewijzen voor deze bijeenkomst kunnen worden aangevraagd bij het ALGE M E E N SEC RE TA RI A AT K 0 N I N G IN NEG RA C H T 6 I DEN HAAG

... ..,."... •.. ·.···--···.-.-.-.·.·.·.·~·.,..·.·.-.····rtl.··· ... ·.··· ...,. ... ,1'.·.·.·.·.-.·.-,.·.···.-.·.···J/A···h-..·rl\1'~ ...

!

! '

1 1 1

I

I' lil 'I!

DE LIBERALEN EN DE

EUROPESEINTEGRATIE

Men heeft gezegd, welli.,ht Met ten ·cmroohte, dat einde 1963 een. kriti- - sche periode zal zijn voor het lot van een geïntegreerd Europa, althans voor de integratie van de zes landen van Europa, die in het vo.orjaar 1957 de verdragen van Rome hebben gesloten.

Het kritische element vindt zijn oorzaak in het ultimatum van president De Gaulle, dat uiterlijk 1 januari 1964 et' met name een geïntegreerd Europees landbouwbeleid moet zijrn.

Ondergrond van dit ultimatum is, dat de Fr~se granen vrije toegang moeten hebben to·t de overige nationale markiten. President De Gaulle denkt nu eenmaal uitsluitejnd nationaal.

In hèt Europe des patries wil hij de leider van het orkest zijn. Frank- rijk zi:et hij als leidende na,tie in een continentale Un!Île. Om welke reden dan ook heeft bondskanselier Ade- nauer hiertegenover te weinig tegen- druk geboden.

Aldus ·heeft generaal De Gaulle in het begin van dtt jaifl,r ook het Ve,renigd Koninkrijk bui;ten spel kunnen stellen. Dit is de grote tegen-

slag van begin 1963 voor de Europe- se Geme•enschap. De hoop is gew€11:- tigd, da.t na het einde der Adenau- er-periode onder het kanselierschap van Erha.rd de Duits-Franse alliian- tie anders gericht zal worden. Er- hard zelf heeft deze maand reeds beke,nd gema.akt, da.t het Duits- Franse verbond ·niet los gezien ka.n worden van de Europese éénwor- ding. Int'e•gendeel.

Zowe1 me't het Conti·nen;t als met Gt•oo,t Bri:ttannië aan de overzijd-e van hett Continent di•ent verder ge- werkt te worden aan de integra,tie van Eur·opH.

Erhard versus De Gaulle

De visie Erha.rd staat aldus dia- metra-al tegenover de opvattingen van pres,ident de Gau11e. In wezen mag zij a.ls liberaal, naar de letter- lijke zin van het woord, worden aangemerkt. Men zou van een inter- nationaal politieke vrijzinnigheid mogen spreken.

RDhert Schuman, na zijn overlij- den alom herdacht als de Vader van de na-oorlogse Eumpes·e ge- dachte, formuleerde zijn ideeën op dezelfde grondslag.

Binnenkort zal een posthuum werk verschijnen "Voor Europa". De in- houd van het eerste hoofdstuk is al bekend. Men kan eruit leren op welke grondslagen de pioniers van de Euro:- pese éénwording zich stellen:

"Geen verloochetning van het verle- den der verschillende landen. Ook gaat het niet om het samensmelten der sta1ten of he't instell:en van een Supersta,at.

Onze Europese sta,ten zijn een his- torische realiteit. Het zou psycholo- gisch onmo•gelijk zijn om hen te doen ve.rdwijnen. Het is zelfs geluk- kig, da.t zij een verschillend karak- ter hebben en wij willen hen niJet nivelleren of samensmelten".

Moge hieruilt blijken ho·ezeer .tH··e- sident de Gaulle e·rnaast was toen hij de a·a·nhangers der inte.gr·atie uit- maakte voor "apa-triden", vader- landslozen.

Degenen, die aldus gediskwalifi- ceerd werden, zijn van oDrdeel, dat zij meer oog voor de o·ntwikkeling hebben dan president de Gaulle. De

n~RJtuur is sterker dan de leer. Poli- tiek kan men misschien nog Groot Br:iJtta.nnië weren van het Conünent.

Door de modern-e techniek wordt het er intus.!>en mee verbonden.

DE GAULLE

•.. Verenigd Koniitkrijk buiten spel . .•

De liberalen van di:t ogenb1ik be- zinnen zich niet sleethts op d.e begûln- selen der i:ntegt'a.tie. Zij zouden v;a;n

onwerkelijkhe~d getwgen · indie1n zij ni:e1t ook da.adwerkelijk akti:ef wa- ren.

In dit licht wordt de belangrijl~e

f1·aktievergadel'1ng bezien welke op 4 en 5 oktober 1963 door de frakit.ie va.n liberalen en geestverwa.nten i111 het Europese Parlement beleg·d werd te Pal'ijs onder de eminenrte leiding van oud-premier Ftené Ple- ven.

Deze vergadering, wa.ar-a.an werd deelgen:omen door ons Ee,rste Ka- merHd de he.er Baas en onde<r·gete- ken:de, was gewijd a,a.n de a.lgemen.e integra-tie-problematiek en aan en- kele bijzondere facetten da·arvan.

In het centrum der belangstJeJ.ling stond de landbouwi:ntegratre. De li- berale groep is van oorde,el, dat zo- wel in de landbouw als ook in de verkeers- en energ1esektor tot een uitstippeling van algemene Europe- ,.se beleidslijnen gekomen di-ent te

worden. Enige bijzOIIldere verorde- ningen, hoewel op zichzelf nodig,.

geven geen zicht op langere termijn.

De liberale groep was van mening,. dat daar>C~Jéllll in het bijzon- der door de landbouwende bevol- king van Europa grote behoeiite ge- voeld wordt. Wij ~a,ten hiieronder de inhoud volgen van de reso·lutie wel- ke de liberale groep aanvaard heeft en wam·in aan de hand van eill!Î.g,e algemene desiderata enkele bijzon- dere wensen a:an de orde gestteld worden:

Doelstellingen der Gemeentelijke Landbouwpolitiek

"Tussen de liberale vertegen- woordigei'S der zes landen ~·t

overeenstemmiJng ten a·anZJien v;a,n het verlangen, dat de Raad van Mini.s:ters der Gemeenschap en de Europese Commissie zonder V'er- wijl,een duidelijke omschrijV'ing geven van de uLteindelijke dool- stellingen der GemeenschappeHj- ke landbouwpol1tiek.

Volgens de liberalen moeren deze doeleinden gericht zijn op een verbetering van het land- bouwinkomen in de zes landen teneinde de verschillen te ov·er- bruggen, welke in elk der landen besttaan tussen het iJnko'men van de landbouwende bevolking en da.t van andere groepen in hett produktieproces.

Een snelle correc·ti.e van de ver- schillen is geboden om een einde te maken a,a.n de ontvolking van het p1atteland, welke thans in de landen der g·emeenschap a1an de gang iJS, aLthans om deze te be!Jeu- gelen. Het huidige tempo van de- ze ontvolking vormt een bedrei- ging voor het ma1atschappe- 1ijk evenwicht 'en brengt dl€ toe- komstig·e bevredigi,ng van de be- hoeften aan voeds·el van de gehe- le we:reld - :roals deze bere:lrend zijn door de F.A.Q. - in ge:va.a'l'.

De li.bera,le afgevaardigden deT zes landen verklaren unanli1CI!D dat de vaststelling der Europese graanprijzen dient te geschieden op zooa:nige wijze, da;t zij in g.een der zes Landen van de gemeen- schap leidt tCJit een inkomstenve.r- minder1ng van d·e landbouwe,rs.

ADENAUER

•.. te weinig tegendruk ...

Deze doelsl!elling kan v;er- wezenHjk;t worden indien de ge- meenschap getuigt van haar soli- dar1teit, welke ten deze tot ui;t- drukking dient te komen door de vorming van een intervenbiefcmds.

Dit fonds dient gevoed te worden door fina.nciële deelneming der zes landen, rekening houdende m.et de voordelen, welke elk hun- ner zal behalen als gevolg van het inwerk1n.gsteUen va.n een gemeen- schappelijk 1ailldbouwbeleid.

De libevale afgeV'a~ardi·gd'en der zes Landen s!Jellen. un;an:iem va:st, dat het verdm.g van ·Rome de strekking heeft om de landbou- wers der verdi'agspartners een voorkeur tOe. te kennen, doch geen uitsluiting van derden be- oogt.

El.kie gedachte ^a,a.n een Europe- se landbouw-auta!l"chie dient uit- gebamlen te WOI'den. En tevens behoort ·· ^de gemeenschappe1ij;ke Europese 1andbouwpoàiiltiek be- g:eleid te wo:rden door gemeea- schappelijke aktlivjjte1ten, welke gericht moeten zijn op een verbe- tering Véllll het mechaniSIID.e van de wèreldmarkten.

De l!i!beraJ.•e afgev·aardigden der zes landen hebben besLoten om t.tich bij hun aklliv1te1ten en hun besliiSS'.ilngen, zow·el in hun na,ti:o- nale parleme.n.t als in het Europe- se parlement te richten na.aT d:e vooromschreven beginselen".

Geluid van het moderne liberalisme

De liberale groep is voornemens In de nabije toekomst op dezeliide wijze de Europese v-erkeers- en energiepo11tiek onder de loep te ne- men. Zij wil op die matllier bew&k- stelligen, datt ook in het kader van het Europees Parlement het geluid van het moderne libe11alisme kHnk:t en, naar zij hoopt, weerklank vin.dit.

Wat onZle visie op Lange:re termijn betreft, moge tegenover het verlies- punt gewezen worden op 'n belang- rijk winstpunt voor Europa, dat gele- gen is in president Kenned.y's aanbod van een At1antisch "partnoership".

Zodanig partnership is nie1t in strijd met een . verder doorgevoerde integra:bie van Europa. Het gaa.t .llliielt om de keuze tussen een Atlan:t.isohe Geme,enschap en de Europese Ge- me1enschap. Een Atlan1t:isch "part- nership" als voorgesteld door prooi- den;t Kenn:edy kan een schakeil vor- men tussen beide concepties. Hett is hier nog niet de platruts om in een gfldeta:illeerde uitwerkM1.g te treden van het door president Kennedy ge- lanceerde partnershtp.

Wel mogen wij voorshands stel- len, dat het in 6DZe liberale lijn ligt. Deze vergt toch van ons, dat wij de E.E.G. altijd "open" hou- den· en er geen autarkisch conti- nentaal blok van maken. Al was het alleen maar vanwege het eco- nomisch mo·tief, dat vele produit- ten goedkoper van buiten dan binnen de E.E.G. tot o·ns komen.

Ook op het mi11taire vlak liggen de plann:en van pre•siden1t Kennedy ons bete:r dan de sepa.r1sbische op- vattingen van pres~dent de Gaulle en al degenen, die voor de nationale belastingbebwlers onbe1Ja:albare af- zonderlijke atoommacht•en vooT- staan.

Wij veroorloven ons om ten d.eze te besluiten.. met het overnemen van.

de conclusie uit een bijwnder be- langwekkend artikel van prof.

Kymmell in de Nieuwe Rotterdam- se Couran:t vatn 27 september 1963, wa•arin een directief neergelegd ge- acht zou mogen worden voor een buiJténlandse beleid op het stuk van Europese en At1antisch'e politiek naar liberale trant:

Amerikaanse atoomparaplu

"Laten wij als Nede-rlanders toch zo nuchter zijn te erkenne·n, da't een een eensgezind optredende At- la.ntische groep, beschUit door de Amerikaanse atoomparaplu en onder een zeke·re Ameri:ka,anse lei- ding op het wereldtoiilieel o.neindig veel meer kan bereiken ook voor de beveili.gÏnJg van onze fundamen,tal-e idealen, dan het Europa v;an de Zes onder Franse, of straks wellicht zelfs Duittse leiding".

C. BERKHOUWER

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Wij spraken met: Mr. W. J.

Kleine oorZJa:ken: gr'Ote ge·volgen.

z·egt het sp11eekwuord niert ten on- rechte. Deze zegswijze lijM ons ze- keT van taepassdn,g als wij nader ingaran op helt levensjouim1a1al van mr. W. J. Geertsrema, burrgeme•ester van Wasse·nJrua,r en vo.oorûtlter van de VVD-fractie ~n de Tweede Kamer, mert wi:e wij dezer dargen een on- derhoud mochten hebben.

Immers, Wals mr. Ge:el"tsema in 1949 geen 1i'd van de gemeentera·ad van Leiden geworden, dan zou hij zeer wa.arsch!ijnlijk niet de funcî.:ies hebben ulitgeoefiend, die hij op het ogenblik 'bekleed,t. Het is vl"ijwel zeker, dat ook zonder di;t raadslid- maatschap de pulitt.iek hem toch nLet onberoerd zou hebben gela:tea1, doch de weg naar het burgeme·es- tlersambt ern naar 's Lands Verga- derz;a.al zou hij ongetwijfeld anders, of wellicht in het geheel niert heb- ben betreden.

Waarom wij dirt ra·adsr1idmaat- schap van mr. Geertsema in zijn le- vensloop cellltraral stellen? Omdat, zoa.Js onze ga;sttheer ons toever- trouwde, hij to<t 1947 eigenlijk po- litiek niet was geïnteressreerd.

Politieke be:J.angSltellin.g kreeg hij van huis ui:t ndert mee. Dat kon ook moeilijk anders, omda.t z,ijn vad.er, di:e bankdirrel~teur was, reeds op 40 jarige leeftlijd overleed en helaas dus nie•t in sta·a.t was zijn zoon voor de poütiek te interesseren.

N}ettemin hebben de Geertsema's in ons nationale politieke leven al eërder een ru.l gespeeld. Zo was de grootvader van onze fractieleider een volbloed liberaal en lid van de Tweede K·amer, terwijl zijn over- groo•tvader in de tijd van Thorbecke minister van Binn:enlands·e Zaken was. "Onz.e" mr. Geertsema behoort dus tot het derde geslacht van z.ijn famili·e, elialt in de Tweede Kamer is vertegen woo.rdigd.

Deze omS'tandigheid moet toch er- gens wel op onze gastheer, zij het in den beginne nog in het v·erborgene, een zekere invloed hebben gehad.

Wie9 in Utrecht

Mr. W. J. Geertsema werd op 18 oktober 1918 te Utrecht geboren. Na- dat hij zijn jeugd in Den Haag had·

doorgebracht vertrok hij in 1937 naa,r Le>iden om er rechten te gaan studeren. Een studie di:e tijdens de oorlogsjaren werd onderbroken zo- dat de he·er Geertsema ee:rst in 1947 kon afstuderen. Na zijn meesterti- tel te hebbe:n behaald vestigde hij zich in Le1id:e:n als repetitor burger- lijk recht. Het was tevens in dat ja·ar dat de he·er Gee,rtsem>a ûch metrterdaad met de politiek gi:ng be- moeien.

Zoals reeds opgemerk;t werd hij in 1949 lid van de gemeente:raad in de plaats van zijn inwoning, terwijl hij tevens als afdelingssecreta.ris op- trad. Doo1r ûjn madS!lidma.atschap begon mr. Ge:ertsema in toenemen- de ma1te be1~gstellin,g voor de ge- meentelijke bestuursproblemen te krijgen, met het gevolg, dat hij in 1953 sollietteerde n:a.ar de functie Vian burgemeester van Warffum. En met succes.

Dit burg:emeesbersambt heeft mr.

Geerrts·ema bek1eed tot 1957, in welk j<lla;r hij door de toenmalige sta,ats- secretarris drs. Schmelzer nrarar Den Haag werd geroepen om de functie te aanvaarden van hoofd van de af- deling A1gemel'l!e Zaken van het

staatssecreta11~La:at bij het ministerie van Binnrolandse Zaken. Zijn taak

bèst<Jnd in hoofdzaak uit het behar- tigen varn de public relation.s voor de p.b.o. en bezitsvorming.

In 1959 deed de heer GeePisema voor onze paPtij zijn intrede in de Tweede Kamer en werd hij als ambtenarar op · non actief gresteld.

Weer twee j.a.a:r later werd mr.

Geerrts.erna tot burg·emeester van Wassenaar benoemd.

Dubbele taak

Met di't a•l raken wij de kem- vraag of het me,t be,tr·ekkirng tot de indeling van de dag•ta~ak en de fy- sieke gesteldheid niet bijzonder mooilijk is het burgemeerstersambt te combineren met het voorziltter- schap van de Kamerfrac>bire.

,.Na1tuurlijk is dat niet e•envoudi~g"

anrt:woo·rdt mr. Geertsem·a. "Maar ik ZJie het frac>trie-voorzitrtersschap als een tijdelijke taak, die ik slechts tot 1967 zal vervullen. Ik hoop, da,t doorna mr. Toxopeus weer beschik- baar is. En wart het fysi'eke aspect betreft: ik ben een late werker. Na de I~amerdebabten ga ik naar het ra:adhuis in Wassenaa.r, waar ik vaak tot 2 uur 's nachts werk".

Dit belet de heer Geerü;ema ove- rigens nriet om de volgende mo•rgen omS!treeks zeven uur 'Neer op te staan, hetgeen op een lichamelijke conrutie wijs·t, wa·arom wij hem op- recht benijden.

Als wij verder over deze combina- tie van beide belangrijke functies spreken, komt u~teJ'aard ook de cri- tiek ter sprrake, die sommigen in on- z;e partij op de vere•nigiong van bei- de taken hebben.

"Ja", zegt mr. Geertsen1a, "die critiek wordt dan gemotiveerd door de sterlling, d<~~t een burgemeester niet onafhankel!ij.k zou zijn van de minister van Binneruandse Zaken.

Deze opvatting is staatsrechtelijk ge- zien, volkomen onjuist. Door een dergelijke redenering wordt de posi- tie van een burgemeester in een ab- soluut verkeerd da;gliaht gepl:aatst.

Een burgemeester is n.l. volkomen

EE TSE ^A

onafha·nkelijk van de minrister van Binnenlandse Zaken. Noch de mi- nister, noch de comnüss·a·ris der Ko- ningin kunnen een burg·emeeste.r op- drachten geven. Zeker, hij kan ge- schorst en ontslagen worden, doch bevelen kan hij naast zich neerleg- gen.

"Trouwens", zo m.erkten wij op, .een burgemeeSlter ka"n zich als Ka-

merlid in het deba,t met de mÎ!tl•is- ter toch tegen deze te \-Veer stellen?"

"Da"t komt 1n de pPakbijk dan ook wel eens voor", aldus mr. Geertse- ma.

"Bevalt U deze combinartie va.n fractievoorlitler en burgemeester?"

zo vroegen wij verder.

"Ongetwijfeld, dat komt wäa,r- schijnlijk, omda.t beide functies zo geheel verschi:Uend zijn. Het burge- meesterschap is dynamischer dan

17 OKTOBER 1963- PAGINA 3

da·t van Kamerlid. Als ee:n burge- meester b. v. voor zijn gemeente een n1euw poli,tiehureau wense~ijk acht en hij krijgt daarvoor de medewer- kimg van d:e gemeentera:ad dan kan hij aan het werk gaan met het ge- volg, da;t na verloop van tijd dat bureau er ook werkelijk staa,t. M.a.

w. als burgemeester schep je rets.

Het Kamerwerk is dikwijls meer een con:tro•lerende taak. Doch, zoarls gezegd, het samengaan van deoze twee funct•ies bevredigt mij bes!Lis:t".

De steeds stijgende uitgaven

"Bentt u nrie,t van mening, da1t u het voorzJttltet·schap van de Tweede Kamerfraot.ie in e.en moe,i!l:ijke tijd aanva;ardt en datt vooPal d:e n~euwe

re·ge:ring zich voor een· bijzonder 1asttige sHua,He gep1atatst z.iet, voo.r- al als wij denken aan de loonpoli- tiek?

Mr. Geertse,ma gl'imlacht. ·"Ach", zegt ruj, "elke reger1ing word.t in haar ambts·per:iode wel met beparal- de stormen geconfrollllte•erd. Na"tuur- 1ijk ba.atl'lt de situat~e met betrek- kilnog tort de lo!onpoliltiek zorgen.

Ma!ar ik word eigenilijk nog meer verontrust door de enmme srtijging van de uitg.:wen, een sbijgin,g, die gro.ter is dan di:e van he:t nrution:ale inkomen. Het za;l bijzonrderr mo·ei- lijk zijn dre u1tg.aven weer terug te dra·a>iern. Onze VVD-frtact.ie zal dan ook in geen geval extm uitga,ven mogen bepled:ten. EvenlaJls bij het loonvra,agSituk z:al de rregering er voorts voor dienen te waJk:en, dat de s:odatal zwakkeren niet het s:lacht,of- fer worden.

Weinig vriie tiid

Ui't he1t gesprek is ons. wel ge>ble- ken, dat mr. Ge,er'tsema een zware ,taak op z.ijn schouders heeft g'eno- men, die hij evenwel met he1t nordi- ge en thous.~a.sme en de vereiste wils- kPacht venicht. Het is zeker zdjn dynamiek, waarover hij beschikt, die hem in s¹ta•at zal stellen deze ta•ak te volbrengen.

Zijn vrouw en drie zoons (varn 7 9 en 14) zullen hem vaak in de ge- zellige hui'sEjke kring missen. Dat iJs nu eenmaal de consequentie van de zwaar be·ze:tte dubbele 1:J3lak.

Over veel vrije tlijd beschikt mr.

·Gee.r'tsema dus uiteraard niet. Maar a1s he't even k;a,n vertoeft hij graag op het hockey- of cricketveld om :LichameHjk ii~t te blijven.

Wij wensen onze fractieleider van hapte n31ast veel voldoenin•g het grootSit mogelijke succes toe.

s.

De Rivièra-hal Rotterdam

De Rivièra-hal in R()tterda:m is een van de gro()ts:te zalen in deze steeds groeiende, vooruitstrevende stad.

Het is de stad waar pmf. mr. Oud vóór en na de tweede wereldood()g burgemeester ~s geweest en waar hij nog steeds WO()nt in zijn flat, .waar hij zo'n prachtig gezicht heeft, op wat de hartader van R()tterdam ge- noemd wordt, de Maas.

Van deze flat op het Willemsplèin zal hif zaterdag 9 november naar de Rivièra-hal kome•n, om daar voor de laatste keer als vo·orzitter van 001-

ze partij op te treden.

Dat moet voor allen, die in RO'tterdam en omgeving wonen een exh'a aansporing zijn om op die dag te zorgen, dat men niet merkt, dat de Rivièra- hal een van de grootste zalen van Rotterdam is en ^{dat de} Rivièra-hal vol met mensen zal zijn.

Vol met mensen, die gekomen ZIJn om nog een keer prof.Oud als Vl)i)r~

zitter van O<nze partij in zijn k~>rte pakkende uitdrukkingswijze te horen spreken.

Het oude Hoofdbestuur zal practisch VO<ltallig aanwemg zijn.

Het is de laatste daad die het oude Hoofdhestuur van u vraagt. Wilt u aan deze vraag dit keer voldoen?

D. W. DETTMEIJEK

,.

jl ,,

j':

I·

congresseerden _ Oosterbeek

•

an

Een vrolijk wapperende VVD-vlag begroette het grote aanrtal bezoek- sters van de inmidd~ls tradiltJioneel gew()rden najaars-conferentie in Oos,ter- beek. Gedurende de thee, die buiten in de zon werd geserveerd en waa,r de prachtige herfstkleuren werden bewonderd, ontmoetten ni:euwe en oude ge- tr()uwe congressisten. elkaar, vol verwachting van de k()mende evenemen- ten.

De presidente, mevr()UW E. ·A. J. Sche.ltema-Conradi betrok in haar we-l- komstwoord in het bijzonder de 80-jarige mevrouw H. Ch. Weber-Evelein en mr. H. van Riel die minister H. J. Witteveen verving.

Als bewijs van vriendschap aan onze eerste liberale vrouwelijke mmls- ter werd aan mevrouw Schouwena,ar-Franssen een telegram gestuurd.

Volgens de nieuwe statuten kunnen de Vrouwen in de VVD twee dubbeltallen kandidaat stellen voor twee leden in het hoofdbestuur van de Partij.

Het zijn de dames: 1. Sdheltema-Oonradi en De Vries-v. d. Hardt Aberson; 2.

Buschkens-Dijkgraa>f en Schlemper-Van Gijn.

Mevr. E. Veder-Smit is voor het da- gelijks bestuur kandidaat gesteld.

Vervolgens- gaf presidente het woord aan mr. van Riel, die sprak over het

Loon- en prijsbeleid

Men moet teruggaan tot 1945 om het ontstaan van de tegenwoordige situatie te begrijpen. Gedurende de oorlog wa- ren er plannen gemaakt door mr. D. U.

Stikker en anderen om te komen tot een stichting, waarin werkgevers en werk- nemers samen zouden kunnen werken.

Ook dr. Drees voelde hiervoor en de Stichting van de Arbeid werd opgericht.

Het land was arm en door de bezetter geplunderd, prof. Lieftink zorgde, dat luxe onmogelijk bleef. Er werden hoge loon- en il1komstenbelastingen geheven.

Wij brachten allen offers voor de op- bouw van het land.

Langzamerhand nam het bedrijfsleven een grote vlucht, de welvaart kondigde zich aan, loonsverhogingen buiten de CAO's werden niet toegestaan en de vak~

bonden koo1den niet veel voor hun leden·

doen. Deze zijn ontevreden geworden, vooral, toen er na '59 géén socialisten meer in de regeril'lg werden gekozen.

Er kwamen mL11der · gesubsidieerde wo- ningen en meer peemiewoningen en de gr=dprijzen liepen schrikbarend op on~

der de li-beralisatie. De kopperbazen-affai-- re en de bereidheid van sommige werk- gevers hogere lonen te betalen deed de maat overlopen en zo is de tegenwoordi- ge situatie ontstaan.

Onze nationale economie groeit per jaar met plm. 4 pct. en hiermee zullen de lonen zonder schade verhoogd kunnen worden.

Komt men daarboven dan volgt de be- kende spiraalwerkmg: hogere lonen - hogere prijzen en weer hogere lonen enz.

enz.

Dit moet vermeden worden om zo min mogelijk bevolkingsgroepen te benadelen Een huurverhoging is noodzakelijk voor de huiseigenaren, de prijzen mogen niet te sterk stijgen voor de gepensio- neerden en lijfrente trekkers.

Overleg met werknemers en werkge- vers moet gecontinueerd worden. De be- stedingen kunnen wat geremd worden door de huurverhogingen en hogere be- lasting op sigaretten en ^benzme.

Mr. van Riel besloot met het verzoek ons achter de li-berale ministe1·s te stel- len, die zich door OltlS gesteund moeten weten. Er bestaat geen systeem zonder onbillijkheden voor enkele groepen, maar äe regering tracht de n-adelen zo klein mo~lijk te houden. Het zou rampzalig zijn als het oplbouw systeem van na 1945 zou w~den vernietigd.

Er volgden tal van vraga1, die op vlotte en briljante wijze werden beantWoord.

SchÓOI for freedoni

· Dft was het onderwer-P dat werd inge- Wd door mej. A. Kappeyne v. d. Copel-

lo.. ·

In 1947 werd te Oxford de Liberale Inte:rnattonale opgericht en een manifest opgesteld, aldus spreekster. Nederland sloot zich pas in 1960 aan.·

Nadat zij hierop nader was ingegaan kwam zij op haar eigenlijke onderwerp.

- De "School fur Freedom" is een cur- sus voor jonge liberalen, studenten mees- tal, die critisch denken in liberale zin.

Leiding wordt gegeven door buitenland- se hoogleraren. Er wüirden twee cursussen per :laar gegeven waaivan één altijd in Berlijn, die door spreekster werd be- zocht. Er kwamen cursisten uit Europa en van het :Sritsche Gemenebest cfie in Londen studoorden..

Het doel is de liberale beginselen door opgeleide jongeren te doen v&Spreiden en als het ware de geïndoctrineerde an- dersdenkenden beter van repliek te kun- nen dienen.

VO<Yr j.ongeren spreekt de gebruikelij- ke kennismaking met de liberale pOili- tiek, via Thorbecke, begÏllSel program- ma, saaie lezingen en compromissen om

"de kunst van het mogelijke" te berei- ken, weinig aan.

Spr. vindt politiek zonder emotionele bewogenheid een idealisme voor jonge- ren ongeschikt, omdat voor hen de praktische zijde, het laten lopen van de politieke machine nog niet belangrijk is.

Zij droomt van een centrum een soort hogeschool, met een bibliotheek met bin- nen- en buitenlandse lectuur over libera- lisme en alle materiaal waarvoor jonge- ren zich interesseren en zij ziet deze school als een ontmoetingsplaats voor studie, ook voor anders denkenden.

Pas als de ideologische problemen ver- sterkt zijn kunnen de practische maat- regelen volgen.

li1 lichtere trant

Zo als gebruikelijk werd op de eerste dag het laatste onderwerp in lichtere trant gehouden toen mevr. M. van Brink-Poort sprak over Politiek Vraag en Antwoord spel, dat zU al enige tijd met de lezers van. Elsevier's Weekblad speelt.

We werden o.m. geconfronteerd met de politieke onwetendheid van de vrouw.

Spreekster hoopte dat de vrouwenbla- den ook nog eens met een behoorlijke voorlichting zullen komen.

De ·eerste dag werd besloten met de beroemde café-filter en andere heerlijk- heden.

De tweede dag

Op de tweede dag sprak ds. Thomsen een bezinningswoord waarna werd overgegaan tot het vragenuurtje.

Het foriun van Tweede Kamer-leden was als steeds bereid te antwoorden. De eerste vraag ging over de verdubbeling van kinderbijslag voor studerende kin- deren indien beide ouders inkomsten hebben. Mevr. Stoffels vond het een moeilijke materie. Er is bovendien een speciale regeling voor ambtenaren en onderwijzend personeel waarbij dubbele uitbetaling onmogelijk zal blijken te zijn.

Ook het onderwijsprobleem ~am ter . sprake, waarbij o.m. werd -geconstateerd dat het achteruitlopen van het lt~erlin­

gental op de openbare scholen veel re- denen heeft:

1) De bijzondere scholen zijn meestal moderner en mooier;

2) Het drukke verkeer noopt de ouders de kinderen vlak bij op school te doen.

:n .De openbare school werkt veelal met socialistisch personeel.

Mevr. Van Someren sprak nog over het katholieke onderwijs beneden de ri- vieren dat niet zo best is. Laat ons toch zoveel mogelijk de openbare school steunen.!

De onvermijdelijke vraag over huis- vesting van bejaarden kwam eveneens aan de'· orde. Mevr. Kuiper en mej. Ten Broecke Hoekstra bekeken de bouwtech- nisC'he . en de sociale aspecten. Laat de bejaarden zo lang mogelijk in eigen huis, desnoods met hulp bi~ kleine handrei- kingen en warme maaltijden (UVV), maar laat hen zo lang mogelijk zelfstan- dig blijven-

Groot gebrek is ·er aan verpleeghuizen voor chronisch zieke en geestelijk ge- stoorde bejaarden Moeilijk is het pro- bleem t.o.v. le,venl9beschouwing. De bui- tenkerkelijken moeten nog te veel on- dergebracht worden in confessionele te- huizen . omdat hun groep klein is "

Het forum achtte bijzondere :maatre- gelen t.o,v. het parallel lopen van de ope:nings en sluitingstijd€n voor kleute:P<- dagverblf3ven met de w.er}ttijden yan de

min als voor het part time werk moeten er voor de vrouwen bijzondere maatre- gelen in het leven geroepen worden.

's Middags sprak eerst de vertegen- woordigster van de JOVD die het kon- takt met de vrouwen in de VVD zeer op prijs stelde. Zij vroeg belangstelling voor de radio-uitzending op woensdag 16 oktober a.s. om 18.20 uur.

Rede van de heer Corver

Hierna sprak het Tweede Kamerlid, de heer J. C. Corver over Onze begin- selen en de sociale voorzieningen. Spre- ker noemde het een teclmisch, maar be- langrijk onderwerp. De strijd gaat tus- sen algemene rechtvaardigheid en onze Hberale beginselen waarop het antwoord moeilijk is want zelfs in de Stichting van de Arbeid is momenteel geen overeen- stemmmg mogelijk.

Prof. A. N. Molenaar schreef hier al O'Ver toen in 1927 de wet op de collectie- ve arbeidsovereenkomst tot stand kwam.

Veel van onze wetten zijn sterk verou- derd en eigenlijk onbruikbaar voor de tegenwoordige tijd. De vraa-g is voorna- melijk hoe de nieuwe maatregelen moe- ten worden bekostigd..; Moet dit door middel van Arbeidsverzekering of door Volks-verzekering, zoa1ls de AOW en WW, en waarbij de premies wocden betaald door allen van 16-65 jaar? De loon- grens lag in de f 8000 en wordt nu bij een compromi-s voorstel tot f 14.000 op- getrokken. Maar bij het akkoord van Wasserraar zou deze grens komen te ver-

UIT DE P

LIBERALE KRING

HOOGEVEEN EN OMSTREKEN

Op maandagavond 7 oktober j.l. kwam in Hoogeveen voor de eerste keecr de "Li- berale Kring" bijeen.

Er was een flinke opkomst. Niet alleen de Hoogeveners gaven acte de presence, maar ook de afde1ingen Ruinen, Pesse, Zuidwolde ·en Oosterhesselen (Zwinde- ren) waren goed vertegenwoordigd.

Na een welkomstwoord door de voor- zitter van de afdeling Hoogeveen de heer B. R. de Vries, werd het gesprek geo- pend.

De centrale figuur van deze avond was mr. H. van Riel voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de V.V.D. Mr. van Riel gaf direkt gelegenheid om vragen te stellen, waarvan een druk gebruik werd gemaakt en waarop de heer Van. Riel op zeer duidelijke en kundige wijze antwoord gaf. Zo werd er b.v. gesproken over de loon- en prijspolitiek. Dit onderwerp werd uitvoerig behandeld.

Verder kwamen ter sprake: de moei- lijkheden in de landbouw, de koppelba- zenaffaire, de invloed van de arbeidsor- ganisaties, de ombudsman, enz., enz.

Het was een gezellige en leerzame avond Verwacht wordt dat de belangstelling voor de volgende bijeenkomsten van deze kring, die iedere eerste maandagavond van de maand in Hotel Homan gehouden worden, zal groeien.

SLIEDRECHT HULDIGDIE JAN DE JONG

De afdeling Sliedrecht van de V.V.D.

heeft op ha.rtelijke wijze afscheid geno- men van het aftredend raadslid Jan de Jong en hem gehuldigd in verband met zijn benoeming tot ereburger van Slie- drecht. Hiertoe was een buitengewone ledenvergadering belegd op vrijdag 4 ok- tober j.l., die zeer druk was bezocht.

Nadat enige huishoudelijke zaken wa- ren afgewikkeld richtte de voorzitter, de heer A. A. Bogaard zich tot het schei- dend raadslid.

Onder bijval van de aanwezigen deelde hij o.m. mede, dat het bestuur besloten heeft de heer De Jong, naast het erelid- maatschap, ook het erevoorzittersschap te verlenen. Als stoffelijke blijk van waardering bood de voorzitter vervolgens een :foto-reportage aan van de raadsver- gadering van 7 september j.l. en twee vergrotingen in lijst.

Vervolgens sprak de heer Van der Graaf, secretaris van de afdeling Alblas- serdam, namens verschillende afdelingen uit de · Ol!lltrek. Ook déZe bracht de heer De Jong dank vooralwat hij voor de li- berale idee had gedaan. Namens de afde- lingen, waarvoor hij sprak en de Kamer- centrale Dordrecht bood hij hem het boek "Delta, Poort van Europa" aan,

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

KoninÇJb1r~~e9rac:ht 61

"s-GravenhaCJe Telefoon (070) 60 48 03

(3 lijnen) Giro 67880

vallen. Voor ons is vooral de loonvor- mmg van belang. "Loon naar prestatie"

is van oudsheT ons beginsel geweest en de Kinderbijslagwet heeft de ongezonde- situatie gebracht, dat grote gezinnen profiteren van kleine gezinnen.

Hierna volgde een geanimeerde dis- cussie.

In haar slotwoord, dankte de presi- dente uit aller naam mej. Springer, <:lie elk jaar met haar assistente voor een feilloze organisatie van de conferentie zorgt. Aan mevrouw Scheltema, die met grote slagvaardigheid en humor de lei- ding stevig in handen houdt werd door allen hartelijk dank gebracht.

En zo eindi.gde weer een ,,Pi€tersbèrg conferentie", die elk jaar aan het begin van het seizoen de VVD v'rouwen inspi- ratie verschaft voor het komende jaar.

G. HUESE--LAMING

TIJ

alsmede een kist sigaren. Mevr. De Jong werd bedacht met een fraai bloemstuk.

· De heer De Jong bedankte beide spre- kers. Het deed hem goed, dat deze ver- gadering werd bijgewoond door verschil- lende vrienden uit zijn jeugd. Hij heeft het werk, verbonden aan het raadslid- maatschap altijd met vreugde gedaan en zal het ook verder met belangstelling volgen. Veel vreugde heeft het hem be- reid, dat bij zijn afscheid alle frac- tievoorzitters gesproken hebben. Hieruit blijkt immers, dat men de mens in hem altijd gewaardeerd heeft.

Spr. eindigde met te zeggen, dat het be- ginsel hoofdzaak is en als men dat voor ogen houdt, zijn er beslist grote mogelijk- heden vooc de V.V.D.

EELDE/PAiERSVVOLDE START WINTIERACTIVITEITEN

De eerste bijeenkomst in het nieuwe seizoen van de liberale sociëteit vond plaats op 7 oktober. Ter activering van deze avonden hield de heer M. P. Drop, gespreksleider van de liberale sociëteit der afd. Groningen, 'n algemene beschou- wing over doel en werkwijze en de wijze waarop dit werk in Groningen is gegroeid.

Zijn vlotte betoogtrant over diverse al- gemene en politieke zaken lokte een vlot- te discussie uit, hetgeen de bedoeling was.

In de praktijk is bewezen, dat deze b1j- eenkomsten, waar ook niet-leden toegang hebben, in een behoefte voorzien. De or- ganisatie is in handen van een commissie voor liberale vorming onde·r leiding van de heer J. v. d. Meer.

LEDENVERGADERING AFDELING RIDDERKERK

Op 7 oktober j.l. vond in het Polder- huis te Ridderkerk een ledenvergadering plaats.

Voornaamste punt van bespreking was de candidaatstelling voor leden van Hoofdbestuwr en Dagelijks Bestuur der Partij.

J.O.V.D. CONGRESSEERT IN GRONINGEN

De JOVD houdt op 26 en 27 oktober a.s. haar jaarlijkse congres in het Con-.

eerthuis te Groriingen. Aanvang 3 UJlL De landelijke voorzitter drs. E. Ny-- pels zal het congres operien met een rede getiteld: De ziel van het Liberal.isme.

Voorts zal op de eerste congresdag het woord WOii"den gevoerd door de heer 0.

Vanaudenhoven, voorzitter van de Bel- gische Liberale Partij voor Vrijheid en Vooruitgang.

De tweede congresdag zal geheel aan huishoudelijke aangelegenheden zijn ge- wijd.