Zijnde een versameling van een goedt getal uitgesochte geestelijke liedekens en psalmen
Hendrik Rintjes
bron
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele. Zijnde een versameling van een goedt getal uitgesochte
geestelijke liedekens en psalmen. Hendrik Rintjes en Karst Teunes, Leeuwarden 1683
Voorreden. Aen de Christelijke Sangers en Sangeressen
Waerde Vrinden, Beminners van het Christelijke Gesang, en die, uit een Godvrugtigen yver, de Psalmen, Lofsangen en Geestelijke Liedekens liefhebt, de selve in alle zeedigheid by u selven, of in uwe Godsdienstige Vergadering, gaerne gebruikt, of hoort gebruiken: hier hebt gy, op ‘t versoek en ernstig verlangen van veelen, den Derden Druk van de Geestelijke Goudschael; zijnde dit alsoo genoemde Liedboek by onse Vrinden, d’eerste Uitgeevers tot sulken einde, voordeesen, in ‘t licht gebracht.
‘t Is doenmaels elk, onder dese naem, aengepresen, op dat hy ‘t soude gebruiken tot Gods eere, tot bysonder nut van sijn selven, en stichtinge van sijn Naesten. Als
‘t alsoo geschiedt,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
wanneer iemant, uit dit boek iets leest of singt, en het selve, niet alleen, uitwendig, met een aenghename Stem, voordraegt, maer ook inwendig van Herten overweegt, als op een Schaele sijns gemoeds; en daer dan op lette, als op het Goud gedaen wordt, wanneer men ‘t malkander, in tijdelijke handel, toepasse, daer sal hier dan wel somtijds iets van volle waerde en gewichte by bevonden worden; is ‘t niet altijds even mooy van munt of maeksel, de stoffe sal ‘t doorgaens vergoeden; dese Schaele weegt Geestelijk Goud, en gelijk men op des Titelplaet plag te seggen:
Men weegt met deese Schael, Geen Mammons vuil geprael, Maer ‘t Goud uit Godes Woord, Door ‘t Oor in ‘t Hert geboort;
Als elk met Hert en Mond, Des Heeren Lof verkondt.
Verquikt dan hier uw Geest.
En stichtelijk singt of leest.
‘t Is een kostelijk dink, seit den Koningklijken Propheet David Psalm. 92: 2. den Heere te danken ende sijn Lof te singen. Den Apostel Paulus seit, Col. 3: 16. Laet het woordt Christi rijkelijk in u woonen, in alder wijsheid. Leert en vermaant malkanderen met Psalmen, ende Lofsangen, ende met Geestelijke Liedekens in der genaden, ende singt den Heere in uwer Herten. Ende spreekt met malkanderen, seit hy Eph. 5: 19. van Psalmen ende Lofsangen ende Geesteleijke Liedekens, singet ende speelt de Heere in uwer Herten. Iacobus seit in sijn 5. Capittel vers 13. Isser jemand onder u in ongemak die bidde. Isser iemand goeds moed, die singe Psalmen.
Het voornaemste oogmerk deeses Werks, de versameling deeser geestelijke Gesangen, is geweest, ende het
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
herdrukken daer af nu, is als noch, om te dienen voor en na de Predikatie, tot een stichtelijk gebruik, volgens d’aenprijsinge, en het bevel van deese onveilbare Mannen Gods, gedreeven door den H. Geest.
Dit boek bestaet dan in twee Deelen, om het selve alsoo de Vergaderingen ten dienst en nut te weesen.
In deesen herdruk, voor de derde mael, om dat ook de twee eerste Drukkene uit
verkoft en by na over al verbruikt of ten einde waren, en daerom nu, by onderlinge
berading, van veelen, goed gevonden wederomme ter persse te brengen, is sonderling
geen verandering ten principale geschiedt; Het tweede Deels Register, gelijk het
eerste, na ‘t A.B.C. gestelt, is, op de begeerte van een der voornaemste onser Vrinden,
met nieuwe aenwijsing van cijffers gemaekt, verhoopen dat een jegelijk dit aengenaem
sal sijn. In dit tweede Deel ook voor het drie
entwintigste Liedt, dat’er voor deesen in was, beginnende: Hoort Vrindekens gepreesen, en noch eens in ‘t eerste deel het achtentwintigste is, en daerom dubbeld en overtollig soude zijn, so hebben wy een Danklied, op ‘t houden van ‘t Heilig Avondmael in die plaets gepast, beginnende: Heff aan, ootmoediglijk, der Heeren Heer te danken, &c. Zijnde van sommige onser Vrinden geoordeelt hier in iets van sulken stoffe noodwendig te weesen, alsoo’er tot dat Hoogwaerdige gebruik, niets soo eigentlijk toepasselijk was, als wel behoefde, en wordt gewenscht, dat hier meede, na de allerheiligste wille Godts, tot stichting, troost en behagen veeler Menschen, het rechte Wit getroffen mogt weesen.
Hier of daer zijn in wel eenige Liedekens sommiger misstellingen verbetert;
bysonderlijk daer de maet in de regelen gebrak, die meestendeel met
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
een woord of twee, dat’er te veel in was, uit te neemen, en desgelijks met iets in te brengen, als’er te weinig Sillaben waeren, verholpen is, soo ‘t de sake in sin en meening mogte lijden, gelijk de ervaren Sangers en Sangeressen, wel somtijds hier of daer, sullen bemerken, gelijkse van gelijken ook wele? iets, in deesen gevalle, met verandering van Woorden, doch weinig, sullen gewaer worden dat’er in geschiedt is.
Vorders om dat de geneegentheden en natuirlijke begeerten der Menschen,
doorgaens daer toe strekken, om iets, datse vernieuwt sullen ontvangen, seer gaerne
het selve vermeerdert en verbetert sien: soo is’er een Byvoegsel, van verscheiden
onser Vrinden hier bygebracht; Dit is, om verscheiden redenen, hier mede niet
doorgaens vermeerdert, maer als een derde Deel in een afgesondert Lichaem
beslooten, ook met een eigen
Registertje versien, achter aengevoegt.
Daer zijn alhier, in dit bygevoegde, op aenprijsing toegedaen, twee gesangen uit het Liedboek van Ian Iacobsz, van Harlingen; en een Lof- en Dank-gedicht, zijnde een Liet of Gesang ter eeren Gods gemaekt, by Lambert Claessen, op sijn genadige verlossing uit het groot gevaer, dat hem over Ys, van der Schelling na Vriesland, ontmoet is, in den Iaere 1670. Meede een Liedt op d’acht Zaligheden, volgens des Heeren Woorden, by den Euangelist Mattheus aen ‘t 5. Capittel beschreven, uit het boekje van den Iongsten Dag genoomen, ende daer beneffens, noch drie Psalmen Davids, als de vijfentwintigste, d’eenenvijftigste, en de neghentigste, die alle gemeen zijn geweest, ende in druk bekent; maer de rest deeser Liederen zijn alle nieuw, en noit anders als hier in uitgegeeven, door ses bysondere Persoonen gemaekt. Wy hebben,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
volgens voorbeeld van ‘t geheele voorgaande Werk, hier onder niemands naam of Letteren geplaetst.
Neemt dit Werk dan aen, ter eeren Gods, en t’uwer stichtinge, om met zedigheid
te gebruiken, in dank. Wy wenschten wel, dat dese, aldus toegestelde, Goudschaele
allen goedgesinde Gebruiker aengenaem toequam; maer alsoo de volmaektheid, by
de Menschen, in alles noit aengetroffen wordt, soo sal ‘t hier ook wel bevonden
worden, dat alles aen allen niet eeven goed en behaeglijk sal zijn; soo hier na gewacht
worde, daer quam nimmermeer iets goeds in ‘t licht, of voor den dag, aen ons
onvolmaekte Menschen. Om die reedenen, mogt ook in deesen druk, hoe wel in
veelen verbetert, by een naeuw toesiende, oog noch wel een Drukfout hier of daer
bevonden worden, tot ons leedweesen, tegen ons vlijt en waerneeminge ingesloopen,
die van elk uit sijn
verstandt kan gunstighlijk verbeetert worden, volgens het spreekwoord: Dat missen Menschelijk, en ‘t verbeteren Christelijk is. Vaertwel meede, na Ziel en Lichaem, en merkt de volgende Verssen aen tot uw voordeel.
Wel singens Wet
Strekt u ‘t gemoed naer het gesang, Vermaekt u geest het soet geklang, De Voys of Stem alleen niet kiest, Seer snel en haest men die verliest Geen konstig Stem of Snaers-accoort, Mag God behagen, luidt sijn Woort, Dus schept de rechte vrucht en sin, En drukt het vast ter herten in, Tot lof en prijs van Godes naem, Soo hoort of singt gy seer bequaem.
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Elkeen sijn Plicht, Leert dit Gedicht
Sangers, en gy Sangeressen, Onthout dit voor uwe Lessen,
Dat u hier wordt voorgeleidt,
‘t Wordt u duidelijk geseidt:
Als gy singt met d’een of d’ander, Past gestadig op malkander.
Voorts gy Hoorders in ‘t gemeen, Wilt uw tijdt dan niet besteen, Onderwijlen om te praeten, Als men singt dient sulks gelaten,
Maer elk in der zedigheit,
Houd’ hem stil tot dat men scheidt.
Het eerste Liedt
Stem: Sy lieten my daer alleyne staen
+1 Cor. 1. 2 Aenhoort uwen roep al t’samen,+
Lieve Broeders en Susters ghemeyn, Niet veel Rijcke nae ‘t betamen, Noch Edel van state reyn,
En zijnder gheroepen in ‘s Hemels pleyn, Die lust hebben in de werelt,
En Gods Woordt achten seer kleyn.
+1. Cor. 2. 26 2. Niet veel Wijse nae den vleesche,+
En zijnder gheroepen voorwaer,
+Maot. 5. 3 Maer die arm zijn van Gheeste,+
Die sullen verblijden hier naer, Al zijnse vervolght hier ende daer, Godt heefts’ al uyt-verkoren, Dus vreest niet ghy kleyne Schaer.
+Luc. 12. 32 3. Denckt hoe veel datter waren,+
Bevrijdt en behouden voor scha, Doen Noë sijn achster gingh varen,
+Genes. 7. 7. en 13. v. 21 En de Werelt vergingh om het qua,+
En als de vijff Steden van Sodoma,
+Gen. 19. 24 Met den vyere verginghen,+
En wasser maer drie door Godts ghenae.
4. Van ses-hondert-duysent personen
+Euo. 13. 37 Quamender maer twee in ‘t Landt+
+Num. 13. 27 Van beloften seer schoone,+
‘t Welck was seer triumphant,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Dat is een Figuyr, vaet dit verstant, Al op dat eeuwigh leven,
Dat lieflijck is ende playsant.
5. Sy waren niet al aen-ghename, Die met Gideon souden slaen, Dan drie-hondert eersame,
+Ludic. 7. 6
+Die uytter handt leckten saen
Die bevrest zijn hietmen t’huyswaerts gaen, Want sy niet zijn bequame,
Om teghen den Vyant te staen.
6. Zacharias, wilt dit mercken, Schrijft in sijn derthiende klaer:
+Zacha. 13. 1
+Dat het volck in drie percken, Sal ghestelt zijn, en de twee voorwaer, Werd’ uyt-gheroept, maer de derde schaer Werdt als gout door den vyere
Gheloutert, dit is openbaer.
+4. Esdr. 7. 6
+7. Een Stadt vol alder goeden, Wees d’Engel Esdras goedertier, Wiens wegh (wilt dit bevroeden,) Is maer eens menschen voetbreet schier, Op d’eene-sijd water, op ander vyer, Hoe kondt ghy daer in gheraken, Ghy en doorgaet dat nauwe eerst hier.
+4. Esdr. 8. 2
+8. Noch schrijft Esdras ghepresen In ‘t vierde Boeck in ‘t achtste klaer, Datter veel gheschapen sal wesen, Maer weynich behouden hier naer, En ghelijck men vint veel aerde awaer, Om aerden vaten te maecken,
Maer luttel om gouden ‘t is openbaer.
+4. Esd. 9. 15
+9. Ghelijck die groote vloeden alle, Meerder zijn dan een druppel soet, So is der Godtlooser ghetalle
Meerder dan Godts Kinderen goet.
Och! hoe klagelijck ist, zijt dies wel vroet O menschen wilt u bekeeren,
Ende niet meer zonde en doet.
Pause.
+4. Esdr. 7. 7 10. Oock spreeckt Christus verheven,+
Dat de wech is smal en kleyn, Die daer leyt tot den leven, En luttel vinden hem certeyn.
Dus wilt u maecken van zonden reyn, En loeven nae ‘t Woordt des Heeren, Op dat ghy komt by Christum ghemeyn
+Mat. 7. 13 11. De wegh is groot en seer wilde,+
Die ter Hel leyt, wilt dit verstaen, Sy gaen derwaerts aen alle zijde, So de Schriftuyr ons doet vermaen, Want de Hel heeft haer wijt op-gedaen,
+Esai. 9. 14 So wy in Esaias lesen,+
En veel zijnder die daer in gaen.
12. Noch stater klaer wilt hooren, Datter veel gheroepen zijn,
+Mat. 20. 16. en 22. v. 14 Maer weinich uyt-verkoren,+
Spreeckt Christus, verstaet wel mijn, Want sy niet treecken al eene lijn,
+Ioan. 1. 9. en 22. v. 14 Maer beminnen duysterheden,+
Meer dan het klare Sonne schijn.
13. Schickt u nae de behoorte,
+Luc. 13. 22 Spreeckt de Heere, verstaet dit al,+
Dat ghy al door de Poorte In gaet die daer is seer smal, Want mensch daer nae arbeyden sal, En hy sal daer niet in komen, Om dat hy niet en is van ‘t ghetal
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
+1 Pet. 4. 19
+14. ‘t Is tijt (heeft Petrus gheschreven)
+Prov. 11. 31
+Dat ‘t Oordeel haer sal komen aen,
+Luc. 23. 30
+Al die gherechtelijck leven,
+1. Pet. 4. 8
+Ghelijck Kinderen Gods onderdaen,
+Apoc. 13. 8. en 17. 5. 8. en 21. 5. 27
+Ist dat de rechtveerdighe nauw’ sal staen In ‘t Boeck des levens ghepresen, Hoe sal ‘t met de ongheloovighen gaen?
15. Broeders en Susters reene, Bidt voor my so doen ick voor dy, Op dat wy al-ghemeene
Moghen gaen door desen wegh vry, So sullen wy namaels wesen bly Als wy by een vergaren,
Daer niet dan eeuwighe vreucht en zy.
Het tweede Liedt
Stemme: Adam was een verlooren Man
Aenhoort een Liedt ghy Adams zaet, Siet dat ghy hem niet nae en gaet,
+Genes. 4
+Maer volght Christum ghepresen, En doet altijdt nae sijnen raet, So suldy zaligh wesen.
+Ioan. 3. 6
+2. Wat van den vleesche is ghebaert, Dats vleysch, so ons Christus verklaert, Alsoo wy moghen hooren.
O menschen bedwinght uwen aert, Wort uyt den Gheest gheboren.
+Rom. 8. 6
+3. Want vleeschelijck ghesint te zijn, Dats Godts vyantschap, hoort wel mijn, Menschen neemt dit voor ooghen.
Weet dat wy in alsulcken schijn
Godt niet behagen moghen.
+Rom. 8. 52 4. Die vleesch’lijck zijn, also men vint,+
Die zijn oock vleeschelijck ghewint, Men leest van deser saken,
+Sap. 1. 5 Een vleesch’lijck mensch is soo verblindt,+
+Eccl. 15. 22 Godts Gheest kan hy niet smaiken+
5. De wijsheyt Godts so wy verstaen, In gheen quaedtwillighe ziel wil gaen, Noch in gheen lichaem mede
Dat der zonden is onderdaen, Hierom staet nae den vrede.
+Sap. 1. 5 6l. ‘t Boeck der wijsheydt geeft klaer bediet+
Dat Godts Gheest den gheveynsden vliet, Dus wilt, nae Petri segghen,
+Ephes. 4. 25 Gheveynsheyt en list nu ter tijdt+
+Col. 3: 8 Beginnen af te legghen+
+1 Pet. 2 7. Treckt uyt den ouden mensch onklaer,+
+Col. 3. 9 Met zijn quae wercken allegaer,+
En wilt daer op niet slapen,
Doet aen den nieuwen mensch eerbaer, Die nae Godt is gheschapen.
+Rom. 13. 22 8. Leght af die onreynigheydt nu,+
+Col. 3. 7 End’ van alle boosheydt weest schuw,+
+Iac. 1. 21 Wilt u hert niet verherden,+
+Heb, 3. 7. en 4. vers 8 Met sachtmoedigheydt laet in u+
+Iac. 2. 8 Godts woort gheplantet werden+
9. O menschen al, vaet dit bediedt, Ontfanght uyt liefden doch dit Liedt, Want liefde dedet dichten,
En dat uyt sulck een meningh siet, Oft yemant mochte stichten.
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Het derde Liet
Stemme: Van den 42. Psalm
Als wy ons te samen voeghen,
Daermen spreeckt van ‘s Heeren woort, Sal ‘t vergaren hem ghenoeghen,
‘t Moet gheschieden soo ‘t behoort, Niet uyt Oud’ ghewoont’, maer om
‘t Heyligh Euangelom,
+Dat tot zalicheyt is krachtich
Alsmen Godts woort hoort aendachtich.
2. Om daer nae leven ter deghen, So ons herte zy bereyt,
+Ondertastend’ onse weghen, Oft wy die hebben gheleyt, Nae Gods woort en will’: des neen Gheneycht ‘t quaet et te scheen Met opset, nae ‘t woordt des Heeren Ons voort aen te reguleeren.
3+Want Gods gheest in boose zielen, Noch in ‘t lijf sond’ onderdaen, Niet en komt: maer sal vernielen Die quaet doen: dus laet voortaen
+Aflegghend’ onreynicheyt t’Samen met alle boosheyt, En ootmoedich met verlanghen
+’t Woort tot zalicheyt ontfanghen.
4.+Salich wort men uyt ghenade Door ‘t gheloof, antwoort devijn, Als men hoort vroech ofte spade,
+En bewaert in ‘t herte zijn,
+Datter nieuw gheboorte uytrijst,
+Nae Gods beelt so schrift uytwijst,
+Met Christo gheestelijck verresen,
+In een nieuw Godsalich wesen.
5. Soeckende (door betrouwen,
+Op ‘t woort Gods) een Stadt playsant Voller goeden, om t’aenschouwen Noyt so schoon in eenich landt,
+Welcxk bouw-Meester ghe-eert God is, die sijn kinders leert,
+Hem nae volghen, haer versaken,
+Hemels, en niet aertsch te smaken.
6. En op dats geests nieuw gheboorte
+Tot een man op-wasse doch, In Christi outheydts behoorte
+Laet ons (als jonck Kint het soch Begheerich is, t’alder stont)
+In ‘t gheloof vast en ghesont, Nae de suyver melck oock dorsten
+Die daer vloeyt uyt Syons borsten.
Pause.
7.+Want de mensch leeft by den Broode Alleen niet, houdt dat ghewis
Maer by ‘t woort Gods, ons van noode
+’t Welck oock gheest en leven is,
+Soeter dan honich: Gods wet David heeft ghesmaeckt veel bet:
Och of wy oock van ghelijcken, Ons begheert’ soo deden blijcken.
8. Meer Gods wet had hy in waerden.
+Dan veel duysent stucken goudt,
‘t Was sijn vrucht sijn troost op aerden In sijn lijden menichfout,
+ 1 Petr. 23 + Eph. 4. 24 + Col. 3.10 + Rom. 6. 44 + 4. Es. 7. 6 + Hel. 11. 10 + Mat. 16. 24 + Col. 3. 2 + Eph. 4. 13 + 1 Pet. 2. 2 + Tit. 2. 2 + Can. 4. 10
+ Deut. 2. 9. Mat. 4. 4 + Ioa. 6. 65
+ Ps. 19. 15. en 119. 103 + Ps. 119. 72
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
+Nacht en dach sprack hy daer van Prees oock zalich sulcken man, Die ‘s Heeren wet soo gheluste En van zonden altijt ruste.
9.+’t Woort Gods dat eeuwig sal blijven,
+En oyt krachtich is gheweest, Kan de zonden wel verdrijven, Van hem die den Heere vreest, Door ‘t Gheloof der woorden Gods
+Die als hamer de Steen-Rots Brekende, ‘t hert’ doen vervaren Voor de straffe der zondaren.
10.+Nu op dat ‘t hert’ niet versteene, Door ‘t besdroch der zonden quaet En wy nae bevrijt van weene Moghen zijn ‘t Goddelijck zaet
+Mat. 13. 23. Heb. 6. 7
+In ons hert diep zy gheplant, Als in een goet vruchtbaer lant, Dat in drinckt des Heeren reghen En daer door verkrijght den zeghen.
11. Hierom vrienden onverlaten
+By komst en ‘t vermanen dient Want de Heer dat t’onser baten In-ghestelt heeft: ende wy sient, Soo men daer in niet verstijft.
Dat Gods liefde onbeklijft,
+By den mensch quaet van natuyren Diet behoeft, schier alle uyren.
12. Vermanen te meer wy moeten
+Elck-ander, want ‘s Heeren dach Ghenaeckt, en den tijdt der boeten Dan voor by: nu noch elck mach Waer nemen in tijdts, so hy Van des Heeren straffe vry
Gaen wil, en niet zijn bevonden,
+Buyten by Toovenaers Honden.
13. Hooren wy Gods stemme heden
+’t Gert dan en verharde niet Noch (soo d’Isralijten deden) Van Gods woort hebben verdriet,
+Maer veel meer elck een bewijs,
‘s Gheests begheert’ tot zielen spijs, Op dat God ons hert verstandich, En in liefde maeckte brandich.
14.+Honghrich den Heere bidden Altoos laet ons om dit broodt,
+En dat hy hier in het midden Zy: vervullend’ onsen noodt, Baten salt, soo wy oprecht, Eens zijn, want ‘t is toe-ghesecht,
+Roept en bidt, u wert ghegheven
+’t Hemels broot om eeuwich leven.
Het vierde Liedt
Stemme: Dewijl de tijdt voor-handen is
+Psal. 18. 1 Al die lief hebben ‘t eenigh goedt,+
+Mat. 22 En nae waerdy aen-kleven,+
Die toone dat in reyn ootmoedt,
+Mich. 6. 8 Om ‘t goedt zijn eer te gheven:+
+Ier. 13. 16 Bloot sonder selfs te nemen aen+
+Psal. 25. 1 Wilt vyeruch tot den Heere gaen,+
+Rom. 2. 11 Verschijnt danckbaer met beven+
+Psal. 2. 11 2. Ons God is almachtich en groot,+
+Gen. 17. 1 De wijsheydt sonder dolen+
+Psal. 50. 15 Die altijdt helpt al in den noodt,+
+ Ap. 22. 25 + Heb. 3. 15 + Num. 21.6 + Mat. 22. 5. 6 + Ma. 18. 20 + Mat. 7. 7 + Ioa. 6. 9
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Alst hem maer is bevolen:
+Psal. 37. 5
+Hy is de liefde die ‘t al siet,
Voor wien gheen dingh verborghen schiet,
+Hebr. 4. 13
+Hoe heymelijck verholen.
+Colos. 1. 12
+3. Toont dan, o Christen menschen al
+Apoc. 3
+U danck, u eer, u trouwe:
+Ephe. 4. 14
+Wijckt gints noch weer door gheen toe-val
+2. Cor. 13. vers. 28
+In gheenderley benouwen:
Alleen weet Godt hoe nae, hoe veer, Mistrout noch twijffelt nimmermeer,
+Ioa 11: 40
+Ghy sult wonder aenschouwen.
+2. Ioa. 4. 16
+4. Ghy kont Godt doch niet liever doen Dan voor die liefde kennen,
In desen wegh wilt vyerich spoen,
+Psal. 55. 23
+U hert tot hemwaerts wennen,
+Psalm 23
+Dit is recht danckbaer wesen reyn,
+Exodi. 11. en 12. ende voort
+Godt al u wegh bevelen pleyn, Weydt in dees groene vennen.
5. Aenschout Gods wonder wijsbeleydt Sijn Vaderlijck natuyre,
In als, voor ziel en lijf bereyt Hy ons uyt liefde puyre, In ‘t leven, en in ‘t sterven al, Op datmen doch be-erven sal,
+Apo. 14. 13
+’t Leven, nae stervens uyre.
+Psal. 19. 1
+6. Wat hebben wy ghetuyghen al Aen Hemel en op Aerden:
Die Son seer schoon verlicht dit dal, Tot lof van dees vermaerden, De aerde spruyt // met menigh kruyt:
Kooren, vruchten, het wijst al uyt
+Ioan 3. 16
+Sijn Liefde die hy niet spaerden.
7. Voor al, in ‘t schencken van sijn Soon,
+Rom. 8. 32
+Daer blijckt sijn groote minne,
Die hy ons gaf tot een patroon
+1. Pet. 2. 20 Om ons te drucken inne:+
+Apoc. 41. 4 Hoe wy moeten leven perfeckt+
In sijn voetstappen onbevleckt,
+Mat. 26 Dit is een groot ghewinne+
Pause.
8. Dees sterf voor ons den bitt’ren doodt, Om ons daer door te vrijden
Van onse schulden overgroot,
+Luce. 22 Om eeuwigh te verblijden:+
Heeft de Vader uyt liefden aert Sijn Soon voor ons dan niet ghespaert Maer liet hem soo swaer lijden.
+Rom. 8. 32 9. Hoe soud hy dan ons gheven niet+
Met dees al wat is noodigh, Die ‘t meeste gaf, het minste siet
+Luce. 2 Sal hy oock gheven spoedigh,+
+Matth. 6 Iae al wat wy behoeven hier+
+Luce. 6 Daer over heeft Godt sijn bestier,+
+Matt. 19 En hier nae overvloedigh+
10. Als wy hier door niet sijn bereydt, Door weder liefde schoone,
+1 Ioa. 4. 19 Te dancken Godes Majesteyt,+
+Colos. 3. 1 Die daer sit in den troone,+
+Mar. 16. 19 Met sijnen Soon ter rechterhandt,+
+Hebr. 1. 13 Dan is verduystert ons verstandt,+
+Ephe. 18. 4 Schand’ sal dan zijn ons loone+
+Rom. 12. 1 11. Ick bid u alle vriendelijck:+
+Heb. 10. 38 Wijckt niet uyt gheloofs paden,+
Betrout Gods ghenaed’ over rijck,
+1. Pet. 1. 13 Die alleen kian versaden+
+Iohan. 1. 1 Soeckt het doch niet in creatuyr,+
Maer in Gods suyver Liefden puyr,
+Psalm 103 Want hy is vol weldaden+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Het vijfde Liedt
Den xlij. Psalm
Als een Hert ghejaecht, o Heere, Dat versche water begheert:
Alsoo dorst mijn ziel oock seere Nae u mijn God hoogh ghe-eert.
End’ spreecken by haer met gheklach, O Heere wanneer komt dien dagh, Dat ick doch by u sal wesen, End’ sien u aenschijn ghepresen.
Sijn mijn spijs die my steedts voet:
Als men my vraecht met verachten, Waer is nu u Godt soo goedt:
Ick smelt als ick denck daer aen, Hoe ick voormaels plach te gaen Met een hoop volcks hier te lande, Om u, Heer te doen off’rande.
3. Waerom wilt ghy u soo quellen End’ beroert zijn, o ziel mijn?
Wilt gansch u hoop op Godt stellen, Van u sal hy ghedanckt zijn.
Als hy door sijn aenschijn klaer Sal wegh nemen u kruys swaer, Dies o Godt van my niet wijcket, Want mijn hert my gantsch beswijcket.
4. Ick ben uwes seer ghedachtigh, Oock aen der Iordanen kant, End’ uwer goedtheyt seer krachtigh, In Hermon dat koude Landt,
End’ aen Mizar den Bergh bloot, Daer d’een dieper d’ander groot, Toeschreyt, end’ haer de tempeesten Over my gaen minst end’ meesten.
Pause.
5. Al de groote Water-Stroomen, Zijn Heer, over my ghegaen, End’ my over ‘t hooft ghekomen, Maer ghy hebt my by ghestaen.
‘s Daeghs toont ghy my u goetheyt, End’ ‘s nachts u barmherticheyt:
Dies sal ick u, Heer, belijden, Ghy hoedt mijn ziel t’allen tijden.
6. Ick sprack tot God: o God krachtich Waerom vergheet ghy my gaer?
Waerom moet ick wesen klachtigh, Benaut door de Boos eenpaer?
Ick ghevoel haer smaden quaet,
‘t Welck my door de beenen gaet, Als sy tort uwer oneere
Spreecken: waer blijft nu de Heere?
7. Waerom wilt ghy u soo quellen End’ beroert zijn, o ziel mijn?
Wilt gantsch u hoop op Godt stellen, Van u sal hy ghedanckt zijn.
Om dat hy is, soo men siet, Mijn heyl die my jonste hiet:
Dies mijn ziel wilt u verblijden, Godt ist dien ick bid in ‘t lijden.
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Het seste Liedt
Stemme: Van den 23. Psalm
Almachtich Heer Wy bidden u aendachtich
Van herten seer,
Door uwen Soon waerachtigh, Gheeft ons altijdt
U Heyl’gen Geest ghepresen, Dat ons ghemoet
Ledigh mach zijn bevonden, Al metter spoet,
Van ‘t quaet tot allen stonden.
2. Wilt doch als nou O onsen Godt ghepresen,
Nae u woordt trou.
In ‘t midden by ons wesen, Met uwe kracht, Van boven in ons wercken,
Dat wy met macht Uwes naems eer verstercken:
Want sonder u
+Ioh. 15. 6
+Konnen wy niet bedrijven, Daerom wilt nu
+Ma. 1. 8. 10
+In ‘t midden by ons blijven.
3. Opent den mondt Van uwen knecht ootmoedich,
Tot deser stondt,
Dat hy u woordt voorspoedigh Ons recht voor-draecht, Nae u goed wel-behaghen,
Heel onvertsaeght,
Den rechten sin voor-draghen:
Dat wy ‘t oock bly Ghetrouwelijck bewaren,
Daerom dat wy By een zijn, en vergaren.
4. Lof eer en danck Sy u Vader verheven,
Ons leven lanck,
Door uwen Soon ghegheven, Ende oock wijs,
Den Heylighen Gheest seer goedich Sy lof en prijs,
Van ons ‘t samen eenmoedich, U Heyl’ge naem,
Loven wy al te samen, Vyerich bequaem, Tot in eeuwigheyt, Amen.
Het sevende Liedt
Stemme: Wel ben die in Gods vreese staen
+Dan. 2. 9 Als ick peynsende ben allien,+
Wat hier nae desen sal gheschien, Salmen dan nae dit leven,
+Mat. 12. 36 Van elck woort reeckeningh-gheven?+
+Dan. 12. 12 2. Wie sal dan worden bevonden goet,+
+1. Thes. 4. 4. vers. 16 Die inde aerd nu slapen vroet,+
Sullen op-gheweckt wesen,
+Ioan. 5. 28 In ‘t Oordeel soo wy lesen+
+4. Esd. 7. 33 3. Komende voor Gods aenschijn klaer,+
In Esdras leestmen openbaer,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Dan sal vergadert wesen,
+Gal. 5. 20 Lanckmoedicheyt ghepresen+
+Rom. 3. 13
+4. Kijf, nijdt en strijt, wellusticheyt, Paulus voor wercken des vleys uyt-leyt Die nae ‘t vleys leeft moet sterven,
+1. Cor. 6. 10
+Dat Hemelrijcke derven.
+Psal. 38. 5
+5. Hierom kom ick met gantscher vlijt, Tot u o Heer ghebenedijt,
+Psal. 51. 1
+Met zonden swaer beladen,
+Psal. 39. 1
+Heer gheeft my u ghenaden.
6. Ick neem dickwils een goet opstel, Altijt te leven nae u beval,
Daghelijcks in mijn ghedachten,
+2 Tit. 3. 14
+U toe-komst te verwachten
7. Dan komt mijn vleys seer broos en quaet Dat wil my leyden op ruymer straet,
Het gheeft my quade manieren, Heere helpt my bestieren.
8. Dus moet ick woonen vroegh en laet
+2. Pet. 5. 8
+Al daer den Sathan rontom my gaet, Die my veel pijlen doet schieten,
+Tsa. 51. 14
+Heer laet my u hulp ghenieten.
+Psa. 130. 1
+9. Ellendich en uyt dieper noot, Roep ick tot u o Heere groot, Gheeft my nieuwe sterckheden,
+Gen. 3. 15
+Sathan ‘t hooft te vertreden.
+Psa. 51. 13
+10. Schept in my een reyn hert o Heer, En eenen nieuwen gheedt bick ick seer,
+Ier. 18. 16
+Laet my uyt u handt niet vallen, Mijn kracht is niet met allen.
11. Ick weet op aerden geen beter raet Als vyerich bidden vroech ende laet,
+Eph. 6. 18
+Exempel ‘t Vroucken dede,
+Luce. 8. 3
+Met aen-houdende bede.
+Lev. 11. 44 12. Al was een Rechter boos en quaed,+
+2. Pet. 1. 25 Mijn Godt is volder van ghenaet,+
+2 Pet. 3.10 Door hem moet men oock wesen,+
Reyn, heylich, soo wy lesen.
13. Als ‘t Element van herte smelt, Hemel en Aerd vergaen met ghewelt, Soo moet dan zijn ons handel, Oprecht en heyl’ge wandel.
14. Oock moeten wy dan geschickt zijn, Met een Godtzaligh wesen fijn,
Op dien dach haesten en wachten, Heer gheeft my daer toe krachten.
15. Nieuwe Hemelen verwachten wy, In welck rechtveerdicheyt woont bly, Als ‘t oudt sal zijn vergangen, Naer ‘t nieuw staat mijn verlanghen.
+Luc. 23. 43 16. Gheeft my ghenade o Vader wijs,+
+Mat. 25. 28. en 25. v. 47 By u te woonen in ‘t Paradijs,+
+2 The. 4. 17 Daer groote vreughd sal wesen+
In eeuwigheyt soo wy lesen.
Het achtste Liedt
Stemme: Ick heb ghedraghen wel seven Iaer
+Essa. 51. 9 Broeders en Susters en vreest doch niet+
+Mat. 10. 28 Al zijt ghy hier in dit verdriet+
+Luce. 12. 4 Al om Gods woort,+
Ghy moet doch met ghewelde siet,
+Mat. 11. 12 Door d’Enghe poort+
+Mat. 31. 39 2. Het rijcke der Hemelen lijdt gewelt,+
Ghy zijt nu in de proeve ghestelt, Als ‘t gout in ‘t vier,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
+2 Par. 32. 3. 1
+De Hayren uws hoofts zijn ghetelt,
+Iob 23. 30
+Weest goedertier.
+Psal. 60.10
+3. Al is het vleesch ghelijck een glas,
+Prov. 17. 3
+De Heere kan u stercken ras,
+Prov. 17. 3
+In uwen noot,
+Zach. 13. 9
+Blijft dochvolstandich op dit pas
+Malc. 3. 3
+Tot in den doot.
+Sapie 3. 5
+4. En vreest doch niet gy kleyne schaer,
+Eccles. 2. 5
+Het is de rechte waerheyt klaer,
+1 Pet. 1. 6
+Zijt dies wel vroet,
+Ma. 10. 30
+Al vallet hier den vleesche swaer,
+Luc. 21. 26
+Hebt goeden moet.
+Mat 10. 22. en v. 24. 13
+5. Soo wie vast op den Heer betrout
+Marc. 11. 13
+Hy troost haer dick en menichfout
+Luc. 12. 32
+Door sijnen Gheest,
+Esai. 51. 7
+Och vrienden, als is ‘t vleesch benout
+Ma. 10. 28
+Zijt onbevreest.
+Luce. 12. 4
+6. Laet uwe lichten schijnen klaer,
+Mat. 5. 16
+Al voor de werelt openbaer,
+Mar. 4. 20
+Als ghy sult staen,
+Luc. 8. 5. en 11. v. 33
+Al voor de wreed Tyrannen daer,
‘t Oordeel ontfaen.
+4 Esdr. 7. 6
+7. De groote Stadt is u bereyt, Die seer vol alder goede leyt,
Treet vromelijck aen,
Sijn armen zijn wijt op ghespreyt Om u t’ontfaen.
8. Blijft tot den eynd volstandigh sijn
+Mar. 10. 12. en 24. v. 12
+Soo sal ‘t gheloov behouden zijn Bidt ende waeckt,
Godt en vergheet tot gheen termijn,
+Ma. 33. 29
+Die hem ghenaeckt.
+Ma. 26. 20
+9. Al sijn zy rasende, ende verwoet,
+Luc. 12. 33
+Al om te storten u lieder bloet
Iae ‘t lichaem schent,
Ghedenckt dat d’een vleesch d’ander doet, Dat neemt een endt.
10. ‘k Hebt geschonken uyt liefden stout, Begheer dat ghy ‘t ten besten hout,
Dit kleyn vermaen,
Gods liefd die nimmermeer verkout Sal blijven staen.
Het negende Liedt
Stemme: Ick heb ghesien den tijt
+2 Cor. 7: 5 Bedroeft ende beswaert,+
+Gal. 5. 17 Ben ick van herten seere+
Over mijn vleesches aert,
+Rom. 7. 15 Die ick niet wel kan weeren,+
Want ick my dickwils keere:
O Almachtighe Godt Te doen nae uwe Leere, Maer ‘t wort by wijlen spot.
+Psal. 14. 1. vers. 53. 1 2. Als ick aensie den gangh,+
+Rom. 8. 9 Van haer die nae ‘t vleesch leven,+
+Iob. 21. 6 Soo wort my alsoo bangh,+
+Mat. 25. 1 Ick dencke daer beneven,+
+Ioan. 8: 30 Al heb ick my begheven+
+Rom. 7. 24 Onder Christus regaert,+
+Gen. 8. 21 Vol struyckelen en sneven+
+Gen. 6. 5 Soo blijft noch mijnen aert+
+1 Ioa. 2. 16 3. Rebel is alle vleysch,+
+Rom. 8. 13 Vervult met lust der ooghen,+
+Col. 2. 18 Die ‘t gheeft zijn eyghen eysch+
+Rom. 9. 1 Die is heel diep bedroghen,+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
+Psal. 22. 5
+Ick segghet sonder loghen,
+Deute. 6. 5
+Die hier niet nau op past
+Sap 5. 2
+Nae alle zijn vermoghen, Die wort deerlijck verrast.
+Phil. 3. 13
+4. Bekennen moet ick slecht,
+2 Co. 12. 5
+Gehelijck als Paulus dede,
+Gal. 5. 17
+Iae met veel meerder recht
+Rom. 7. 18
+Dat in mijn vleysches leden
+Mat. 14. 53. en 16. v. 16
+Gheheel niet goets woont mede,
+Rom. 7. 24
+O Iesu Soone Godts Wie sal my doch ontleden, Van dit lichaem des doodts.
+Luc. 17. 10
+5. Ellendich ende kleyn Ben ick o Heer van krachten,
+Mat. 5. 48
+U Woort dat eyscht my reyn,
+Iob. 13. 15
+2 Cor. 3. 5
++Maer ick kan niets verwachten:
Het goets, niet een ghedachten, Uyt mijn eyghen waerdy,
+Phil. 2. 13
+Soudt ick yets goets betrachten,
+Iob. 15. 6
+O Heer dat wercket ghy.
6. Roem ick my van verstant
+1 Col. 2. 28
+Of van eenighe daden,
+Ier. 9. 22
+Beyde sotheyt en schant
+Psal. 94. 21
+Soud’ ick meer op mijn laden,
+Psal. 51. 2. en 32. vers 5
+Want zondich, vele schaden, Zijn door mijn vleesch gheschiedt, Soud ick nae prijs noch raden Soo waer ick min dan niet.
7. Vol suchten ende rou
+Phil. 3. 18
+Ben ick tot vele tijden,
+2 Cor. 11. 30
+O Godt des Hemels dou,
+Ioan. 7. 38
+Die sou my wel verblijden, Kondt ick boosen schijn mijden:
+1 Tes. 5. 22
+En doen recht alst behoort,
Het komt van veele zijden Dat my hier in verstoort.
8. Elck actie speciael Die my wel doet beswaren, Te noemen altemael
Dat wil ick hier noch sparen, Godt die ons wil bewaren
+2 Tes. 3. 3 Die isset wel bekent,+
+2 Cor. 7. 5 Die kan mijn weder-varen+
Eens maken op een endt.
Pause.
+2 Cor 1. 9 9. In hem wil ick alleen,+
+Psa. 46. 5 Mijn hoop en troost nu soecken+
+Eph. 6. 18 Met vyerighe ghebeen+
+1 Tim. 1. 8 Altijt in alle hoecken:+
+Ioan. 4. 23 Want die Heylighe Boecken,+
+Luc. 8. 1 Doen ons hier toe vermaen,+
+Rom 8. 16 In alle ons versoecken+
+Psal. 118. 8 Tot hem alleen te gaen.+
+Ier. 17. 70 10. Komt al die zijt belaen,+
+Mat. 11. 28 Met zonden overvloedich+
+Mat. 2. 17 Ick sal u wel ontfaen,+
Spreeckt Christus, ick ben goedich Dus leert van my ootmoedich Te zijn met herten lust,
+Gal. 5. 23 Ende leeft heel sachtmoedich+
+Ier. 6. 16 Soo vint u ziele rust+
+Psal. 51: 5 11. Een Sondaer ben ick Heer,+
+Psal 31. 23 Mijn hert dat is verslaghen,+
+Psal. 38. 4 Mijn moet die leyt ter neer+
Om u recht te behaghen,
+Psal. 6. 3. en 55. vers 18 Maer bidden ende klaghen+
Moet ick en latent niet,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
+Apo. 21. 8
+Die aen u niet versaghen,
+Psa. 34. 18
+Verlost ghy van ‘t verdriet.
+2 Tes. 5. 17
+12. Door bidden sonder ent,
+Iacob. 16
+En dat met vast betrouwen Wert’s Rechters hert ghewent
+Luc. 18. 3
+Al totter Wedu-Vrouwen, Al hadt hy gheen berouwen Tot Godt voor zijn misdaet,
Noch voor gheen menschen schouwen,
+Luc. 8. 5
+Nochtans hy haer ontslaet.
13. Oock die daer badt om Broodt
+Luc. 11. 5
+Al wordt hy af-ghesleghen, Hy klaeghd by nacht zijn noodt, En stont aen als stoffreghen, Al wast vrientschap gheen deghen,
+Luce. 11. 8
+Door onschamel ghelaet,
+Mat 7. 7. en 21. v. 22
+Heeft hy zijn beedt verkreghen, Sijn gast die wert versaet.
+Luc. 11. 11
+14. Komter wel soo een Vaer,
+Mar 7. 9
+Als hem sijn Sone bede, Om Broodt off goede waer, Die hem een Steen dan dede?
Kont ghy wat goets doen mede:
Spreeckt Christus, en zijt boos,
+Luc. 11. 13
+Sou Godt dan niet sijn vrede Gheven die bidt altoos?
+Rom. 15. 5
+15. Hierom door troost der Schrift
+1 Tes. 5. 8
+Ghelooff en Hope noch duyren,
+Eccle. 8. 8
+En want hier niemant blijft,
+Psa. 144. 4
+Dan gheheel korter uyren:
+1 Pa 30. 14
+En komen niet uyt-vuyren
+Eccl. 18. 12
+Door ons kracht, baet of schaet, Soo sal ons Godt toe-stuyren,
+2 Cor. 8. 9
+Rijckelijck sijn ghenaet.
+Act. 4. 12 16. Tot Godt door Christum schoon,+
+Rom. 3. 25 Wil ick alleene vluchten,+
+Rom. 8. 26 Tot den ghenaden throon:+
+2 Ioa. 2. 15 Met smaken en met suchten,+
+Rom. 12. 9 Schuwende ‘s Werelts kluchten,+
+2 Col. 6. 8 Dit is nu mijn propoost,+
+Mat. 5. 12 Gaen daerom qua gheruchten,+
+Luc. 6. 23 Des ben ick wel ghetroost+
+Phil. 4. v. 4 17. Eer ick noch sluyt het lest,+
+1 Pet. 3. 13 Die door den Gheest verblijden,+
+Rom. 15. 30 En al die staen na ‘t best,+
+1 Tes. 5. 17 Wilt my nu helpen strijden:+
+Eph. 6. 18 Met bidden t’allen tijden,+
+2 Tes. 3. 12 Voor my tot onsen Heer,+
+Rom. 15. 31 Dat hy my wil bevrijden,+
+Iob. 2. 1 Voor ‘t quaet, bidt ick u seer+
+Iob. 2. 3 18. Recht ende slecht behoedt,+
+1 Ti 6. 15 U knecht in al ‘t benouwen,+
+Exe. 8. 21 Bidt ick u Prince goet,+
+Luc. 15. 7 Met al die van ‘t quaet rouwen,+
+1 Tes. 4. 17 Op dat wy dan aenschouwen,+
+Mat. 25. 32 U ghenadigh aenschijn,+
+2 Cor. 5. 10 Als ghy Oordeel sult houwen,+
In het leste termijn.
Het thiende Liedt. Op Pinxter Stemme: Van Ionas
+Act. 1. 3 Christus zijnde verresen,+
+Ioan. 20. 19 Heeft veertigh daghen hy+
+1 Cor. 15. 5 Hem levendigh bewesen,+
+Mar. 6. 19 Den Apostelen vry,+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Op eenen Bergh te Bethany,
+Luc. 24. 10
+Ierusalem by,
+Act. 1. 9
+D’ op-vaert Christi
Ten Hemel openbaer daer saghen sy.
+Act. 1. 12. en 1 vers 14
+2. Van den Bergh der Olijven.
Gekeert weer in de Stad, Maria met de Wijven:
Oock by hen-lieden sat, Vergadert op een Solder, dat
Elck deughdigh vat
+Act. 2. 15
+Neerstelijck bat,
Om te ontfanghen den beloofden schat.
3. Een Apostel verkoren,
+Psal 41. 9
+Hebben sy voor Iudas
+Lev. 23. 15
+Wiens Bisdom was verloren,
‘t Lot viel op Matthias,
+Act. 2. 1
+En als nu Pinxter vervult was, Snellijck en ras,
Een wint gheblas,
Quam uyt den Hemel daer op ‘t selve pas.
+Act. 2. 2
+4. ‘t Huys wert vervult van desen, Ghedeelde Tonghen klaer,
Quamen vyerich gheresen, Op yeghelijck van haer,
+Ioan. 7. 39
+Vol des Heylighen Gheest eerbaer, Werdt al die schaer,
Wy lesen, maer
Ontrent hondert-en-twintich wasser daer.
5. Sy Predickten en spraken
+Mar. 16. 17
+Met ander Tonghen leest, En seyden sulcke saken
+Act. 2. 5
+Als haer in gaff den Gheest,
Veel Ioden die Godt hebben ghevreest, Die quamen meest,
Door dit tempeest,
Om te weten van desen recht en Geest.
6. Van onder ‘s Hemels Wolcken,
+Act. 2. 5 Woonden op dat termijn,+
Al daer uyt alle Volcken, Elck sijn tael hoorde sijn,
Den eenen sprack uyt vreesens pijn, Wat wil dit zijn?
D’ander in schijn
Van spot, seyden: sy sijn vol soeten Wijn.
+Act. 2. 14 7. Petrus hem excuseerde,+
+Ioel. 2. 28 Van dronckenschap ter noot,+
Dan Ioel Propheteerde
Sprack hy, gheschiedt nu bloot, Iesum van u ghekruyst ter Doodt,
Dien heeft Godt groot, Verweckt minjoot,
Desen op ons den Heylighen Geest goot.
8. Doet boet alle te same, En laet u Doopen vroet,
+Act. 2. 38 In Iesu Christi name,+
Tot verghevinghe soet, Van uwe zonden over-vloet,
Soo ghy dit doet, De gave goet,
Des Heyligen Geests ontfanght gy met spoet.
Pause.
9. Petrus heeft met sijn Preken,
+Act. 2. 37 En krachtich goet vermaen,+
Haer-lieder hert ontsteken, Sy lieten haer beraen,
Die sijn Woordt gheerne namen aen, Hebben belaen,
+Act. 2. 41 Den Doop ontfaen+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Haer werter by drie duysent toe-ghedaen.
10. Dese loofden den Heere,
+Act. 2. 47
+Bleven met goet opset, In d’Apostelsche Leere, In die ghemeynschap met
+Act. 2. 42
+Broot brekinghe, nae Christus Wet, End’ in ‘t Gebedt,
End’ oock quam het, Een vreese over alle zielen net.
11. Haer goet was al ten besten,
+Act. 2. 41
+Elck een ter noodt ghemeyn, De Heer om te bevesten,
‘t Euangely certeyn,
Dede wonder dinghen niet kleyn,
+Act. 2: 43
+Openbaer pleyn, Gheschien alleyn,
Door sijn lieve Apostels handen reyn.
12. ‘s Gheests vruchten nu in stede
+Ephes. 5. 9
+t’Onser op-voedigheyt, Sijn liefde, vreughde, vrede, Ende langhmoedigheyt,
+Gal. 5. 22
+Vriendelijckheyt en goedigheyt
‘t Gheloofs bescheyt, Sachtmoedigheyt,
Matigheyt, tot der zielen spoedigheyt.
13. Broeders dit zijn de vruchten Daer men den boom aen kent,
+Mat 7: 25
+Of daer met soete luchten
+Luc. 6: 44
+’s Heeren Gheest is ontrent,
+2 Cor. 1. 16
+In den Olijf-Boom excellent,
+Rom 11: 17
+Gheplandt, ghe-ent,
+Esa. 2. 6
+Blijft ongheschent
+1 Pet. 2: 6
+Op Christum, Syons eenigh fondament.
Het elfde Liedt
Stemme: als ‘t begint
Dat Wet-Boeck was verloren, Verborghene menich jaer,
+4 Reg 22: 12 Maer Iosias verkoren,+
+2 Pe. 34: 20 Heeftet vonden voorwaer,+
Die ‘t Wet-Boeck naer Wil volghen, nae ‘t behooren,
+Ioan 3: 8 Dient herboren seer klaer,+
2. Om dat herboren klaerlijck Niet is de werelt blent,
Verloren heeft sy waerlijck Noch ‘t Wet-Boeck excellent, Den Vader kent
Gheen kinderen eerbaerlijck,
+Mat. 10 Dan die zijn om-ghewent+
3. De om-ghewende sinnen Soo ‘s Heeren Wet-Boeck raet, Godt hert-grondich beminnen Vreesende sijn Mandaet, Niemandts Placcaet Kan haer yet doen beginnen Dan in dat Wet-Boeck staet.
4. Soo in ‘t Wet-boeck verheven Staet gheschreven seer fijn, Daer nae moet Gods volck leven Ghesticht in elck termijn, Naemen noch schijn:
Kan gheen Christendom gheven, De daet moeter by zijn.
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
5. Daermen gheen daet kan mercken Die licht, als licht minjoot,
Hoe ongeloovighe Klercken
+Luc. 21. 26
+Zijnde, in ‘t roemen groot, Iacobus bloot
Ghetuyght, dat sonder wercken Sulcken gheloov is doot.
6. Veel van ‘t gheloove spreken
+Mat. 5. 15
+Sonder vruchten perfeckt, Dats als een licht t’ontsteken En te houden bedeckt, Sulck roem bevleckt
Van Godt, die ‘t al sal wreken Werdt ‘t sijnder tijdt begheckt.
7. Ghy roemers traech van zede, Vol gheloovich samblant,
+2 Par. 3. 20
+Merckt wat Iosias dede, Doen hy het Wet-Boeck vant, Kloeck en vaylijant
Gheboodt in Dorp en Stede Te doen des Wets verstant.
8. Oock deed’ hy derghelijcke
‘t Geen ‘t Wet-Boeck uyt gaf net, Uyt-roepende publijcke
+4 Par. 34. 4
+Baals vaten seer besmet, Als Christen ledt
‘t Gheloove autentijcke Beleefd’ hy nae de Wet.
9. Nae ‘s Heeren Wet-0Boeck prijslijck Leefde Iosias wel,
Vernielende advijslijck Den Altaer te Bethel, Gheensins rebel
Was hy, maer in als wijslijck Volghd’ hy ‘s Heeren bevel.
Pause.
10. Die name willen draghen Te sijn van ‘t Christen zaet, Die moeten al haer daghen Doen nae Iosias daet,
+2 Pet. 3. 11 Laten het quaet,+
Goet doen, nae Gods behaghen Alsoo in ‘t Wet-Boeck staet.
11. Maer die als Waterschoten Vruchteloos sijn bekent,
Voor dien is nu ghesloten Het Wet-Boeck excellent, Christenen jent
Zijn Gods medeghenoten, Doende ‘s Wets mandament.
12. Die hoort Gods woort onwijckelijck
+Mat. 6. 24 En doet soo ‘t selve leert,+
Is een wijs Man ghelijckelijck, Op den steen ghefondeert, Wiens huys ghe-eert
Door storm, reghen, perijckelijck Gheensins werdt gheraseert.
13. Contrarie van desen
+Mat. 7: 25 Die ‘t woort hoort, en niet doet,+
+Luc. 6: 40 Moet als een sot Man wesen,+
Die oyt op drijf-zant wroet, Wiens huys niet goet Door storm-winden gheresen Moet vallen onder voet.
14. Nu machmen tusschen scheyden Uyt dit Schriftich bediet,
Wie ‘t Wet-Boeck vindt van beyden Of ‘t vinden niet gheschiet,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Elck voor hem siet,
Gheloovich roem verbreyden Sonder daet, gelt al niet.
+Iac. 1: 29
+15. Door siet u al-ghemeene In de klare Wet vry,
Gheen hoorders zijt alleene, Maer doenders oock daer by, Hier by sult ghy
Zalich zijn in ‘t werck reene In dien ‘t nae Gods woort zy.
16. Die dan nae ‘t woorts vermonden Doen des Heeren Ghebodt,
Hebben ‘t Wet-Boeck ghevonden, Wien dat naeckt ‘t zaligh lot:
Oorlof voor ‘t slot
Recht ghelovighe gronden, Blijft dus bevolen Godt.
Het twaelfde Liedt
Stemme: Al wat men hier op dese Werelt siet
Den soeten dwanck, Van ‘t Evangely soet,
+1 Ioan. 5: 3
+Maekt mijnen ganck, Ghewilligh tot het goet,
Soo dat ick moet Tuyghen voor yder man,
+2 Tim 1: 7
+De liefde doet Dat vreese niet en kan.
2. Vrese der Wet,
+Rom. 8: 15
+Slaefachtigh my ghebiedt, En al-te-met
Uyt vrede doen ick yet,
+Gal. 3. 24 En om ‘t gheniet,+
Begin ick wel den strijdt, Maer liefde siet
+1 Ioan. 4. 18 Maeckt alle vreese quijt+
3. Liefde verteert
+Ioan. 2. 25 Haer selven onbeswaert,+
En s’ en begheert
+Phil. 1. 14 Niet dat onwille baert,+
Haer edel aert,
Noyt op vergheldingh sagh,
+Rom. 11. 35 Want haere waerd’,+
Niemandt betalen mach.
+Cant. 8. 7 4. Liefde ontfanght+
Alles met danckbaerheyt,
+Phil. 4. 18 En wat s’ uyt-langht,+
Gheschiet uyt mildicheyt,
+2 Cor. 9. 7 Wijt uyt ghebreyt+
Is sy boven natuyr, Haren arbeyt
+2 Cor. 1. 35 Valt nimmermeer te suyr+
5. Dit is den sin, Van al wat Godt beveelt,
+1 Tim. 1. 5 Spieghelt u in,+
+Heb. 1. 30 Dat Goddelijcke beelt,+
Uyt hem gheteelt,
+Colos. v. 19 Den Soon vol liefden gloet,+
+Ioa. 1. 18 Dit niet en heelt,+
Van al sijns Vaders goet.
6. Elck disch-ghenoot, Hy aen sijn Tafel reyn,
+Cant. 5. 8 Willigh onbloot,+
En maecktet al ghemeyn,
+Ioan. 7. 37 Uyt sijn Fonteyn+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Drinckt elck wie daer komt,
+Ioan. 8: 11
+Dit edel greyn
+Ioan. 5: 45
+Heeft noyt yemandt verdoemt.
7. Sijn wesen soet,
+Ioan. 10. 10
+Elck een het leven gaf,
‘t Verkeerdt ghemoet
+Deut. 32. 5
+Valt selver van hem af, Ghelijck het kaf
Verweystert van den windt,
+Rom. 6. 15
+Sijn eyghen straf, Is hy, die ‘t quaet bemint.
8. O Liefden vyer!
Dat deught volbrenght alleen, Seer goedertier
Maeckt u met ons ghemeen, Op dat ons gheen Verkeertheyt en bevanght,
+1 Cor. 6. 17
+Want met u een
Wordt hy, die u aen-hanght.
Het dartiende Liedt
De eerste Psalm
Die niet en gaet in der Godloosen raet, Die op den weg der Sondaren niet staet, En niet en sit by den Spotters onreyne, Maer dag en nagt heeft in Gods Wet alleyne Al sijnen lust, jae spreekt daer van eenpaer, Die mensch is wel gheluckzaligh voorwaer.
2. Hy sal gelijck zijn eenen schonen boom, Gheplant by eenen klaren water-stroom, Die sijn vruchten geeft in bequame tijden,
Van welcken geen drooght bladt valt besijden Soo sal den mensche zaligh zijn bekent, Met al sijn doen, tot welcken hy hem went:
3. Maer so en ist met den Godloosen niet, Die als kaf verstroyt werden daer men ‘t siet, Welk van den wint hier en daer wert gedreven So sullen sy voor Gods gherichte beven, En niet bestaen maer haest vergaen beschaemt Met den vroomen werden sy niet ghenaemt.
4. Godt kent den weg en der vromen gemoet Hy draegt sorghe voor hen en voor haer goet, Dies sullen sy wel gheluckzalich wesen, Maer naedemael dat onse Godt ghepresen:
Op der Godloosen weghen niet en acht, Sy en haer doen werden tot niet ghebracht.
Het veertiende Liedt
Den xcj. Psalm
Die in Godes bewaringh sterck, Begeeft hem onbesweken,
Die woondt in een vast bollewerck, Dies hy seer wel mach spreken,
En segghen by hem t’aller stont, Godt is mijn hulpe krachtich,
Mijn borght en oock mijn vaste gront, Daer ick op hoop eendrachtigh.
2. Van des Iaghers val-stricken al, En van ‘t ghewelt seer machtigh, Van schaedelijcke Pesten sal Hy u oock helpen krachtigh.
Hy sal met den vleughelen fijn,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
U decken en bevrijden, Sijn hulp sal u u noot en pijn, Een schilt zijn t’allen tijden.
3. ‘s Nachts sult gy dat ding vreesen niet Dat de menschen doet beven,
Noch de pijlen die ‘s daeghs met vliet Gheschoten zijn daer neven.
Oock voor geen sterven scherp noch groot Dat ‘t volck des ‘s nachts bespringet.
Noch voor ‘t haestighe, ‘t welck de doodt Den menschen ‘s daeghs toe-bringet.
4. Al storven aen u slincker zijdt Duysent, en thien duys’ t’same, Ter rechter, noch zijt ghy bevrijdt Voor schaden onbequame.
Ghy sult onbevreest schouwen aen, De boos’ in haer verderven,
End’ hoe sy haren loon seer saen Ontfanghen en be-erven.
Pause.
5. Om dat ghy tot Godt spreeckt eenpaer Ghy behoet my, o Heere,
En op Godt in alle ghevaer Hoopt, en hem doet dees eere.
Met geen schaden wert ghy beswaert:
Noch gheen plaghen met allen En sullen u huys wel vermaert Gheensins dan over-vallen.
6. Hy gheeft den Enghelen bevel, Zijnde tot u gheneghen,
Dats op u steedts acht hebben wel, In alle uwe weghen.
Sy sullen in handen, dits klaer,
U draghen sijn besloten,
Dat ghy niet vallen sult daer naer, Noch u aen den Steen stoten,
7. Ionge Leeuwen en Slangen wreet, Leeuwen en Draken mede,
Sult ghy al sonder schaedt oft leet Onder den voeten treden.
Want dit spreeckt Godt tot u voorwaer Om dat hy my vereeret,
Ick sal hem helpen uyt noot swaer, Want mijn naem hy vermeeret.
8. Roept hy my aen, hy wert verhoort, In den noot sal ick wesen
By hem t’aller tijdt van nu voort Hy werdt van my ghepresen.
Ick sal hem vervullen seer goet, Met veel vrolijcke daghen, End’ hem oock laten smaken soet Mijn hulp nae mijn behagen.
Het vijftiende Liedt Stemme: Als’t begint
+2 Co. 2. 17 Die als nieuwe creatuyren,+
+Gal 6. 17 Met Christo zijn verresen,+
+Colo. 3. 1 Dat eeuwich sal gheduyren,+
Wilt dat soeckende wesen, Wat aertsch is, dient mispresen:
Binnen ‘t swerelts woestijn, Ghy Christenen by desen Mijdt allen boosen schijn.
+1 Tes. 5. 22 2. Al wat boos is in ‘t schijnen,+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
‘t Zy woorden ofte wercken Dat moet gheheel verdwijnen, Door ‘t Heylighs Gheest verstercken:
Dus wilt neerstelijck mercken Op de ghebreken dijn,
+1 Tes. 5. 22
+Ende voor leecken en klercken
+Mat. 12. 36
+Mijdt allen boosen schijn.
+Mat. 10. 16
+3. Van alle onnutte woorden, Moet men reeckenschap gheven, De Christenen behoorden Dies voorsichtigh te leven, En simpele beseven, Trecken aen eenen lijn, Hierom vrienden verheven, Mijdt allen boosen schijn.
4. Ydelen klap onweerdigh, Haet Godt in allen dinghen,
+1 Pet. 3. 10
+Daer af moetmen boetveerdich
+Iaco. 1. 26
+Ons Tonghe neerstigh dwinghen, En eer wy klap voort-brengehen,
+Colo. 4. 5
+Die woorden fout en sijn, Dus Ouders Ionghelinghen Mijdt allen boosen schijn.
5. Den boosen schijn kleyn achten, Brenght in der zielen schade
Hierom sullen wy wachten, Van al dat streckt tot quade, Ende oprecht van dade, Voor alle menschen zijn, Dus vrienden vroech en spade, Mijdt allen boosen schijn.
6. Want wy aderkens blijcken, Van des levens Fonteyne Wat bitter is moet wijcken,
En ‘t soet waterken reyne:
Dat vloeyen moet alleyne Uyt ons, in elck termijn Hierom voor groot en kleyne, Mijdt allen boosen schijn.
Pause.
+1 Io. 2. 27 7. Wat boosen schijn is vonden,+
Kan ons ‘t salven wel leeren, Van den oorspronck der zonden, Ons selven af te keeren:
Hierom ghy volck des Heeren, Menght gheen water met Wijn,
+1 Tim. 2. 21 Maer als vaetkens ter eeren,+
Mijdt allen boosen schijn.
8. Haestighe toornichede, Ofte lichtveerdigh spreecken,
+Eph 5. 4 Boerden en jocken mede+
+Deu. 32. 35
‘t Zijn al boose ghebreecken,+
+Rom. 12. 19 Voor hem die ‘t al sal wreken,+
+1 Tes. 4. 6 Hierom is de raet fijn,+
+Heb. 10. 30 Dus eer ghy wert versteken,+
Mijdt allen boosen schijn.
9. Des vleesch oude kostuymen, Die tot boosheden strecken, Die moet een Christen ruymen, En door ‘s Gheest kracht bedecken, Niemandt tot quaet verwecken, Waer uyt spruyt swaer ghepijn, Wilt ghy u niet bevlecken,
+Heb. 12. 1 Mijdt allen boosen schijn+
10. Wat ons noch druckt ten gronde, En maeckt een quade fame
Met d’aen-klevende sonde,
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
Dient af-gheleyt al t’same, Dus Christenen bequame, Ghelooft Schriftuyr devijn, Ende nae den betame Mijdt allen boosen schijn.
+Luc. 16. 10
+11. Die in de kleynste weghen, Niet trouwigh toe-siet nouwe, Hoe sal hy dan ter deghen In ‘t meeste zijn ghetrouwe?
d’Ooghen Gods aenschouwe, Zijn klaer als een robijn Hier by voor Mans en Vrouwe,
+Apo. 1. 14. en 2. v. 18. en 19. v. 12
+Mijdt allen boosen schijn.
12. Gods vyer-vlammighe ooghen, Zijn so reyn t’allen tijden,
Dar sy ‘t arch niet sien moghen Noch ‘t boose konnen lijden,
+Deut. 10. 16
+Dus wilt ‘t herte besnijden
+Iere. 4. 4
+Van ‘t listighe fenijn, En om eeuwich verblijden, Mijdt allen boosen schijn.
13. Ghemerckt dat Godt almachtich,
+Rom. 2. 29
+Geen boosheyt kan verdraghen,
+Col 2. 15
+Vrienden wandelt eendrachtich,
+Psal. 5. 5
+Recht of Gods ooghen ‘t saghen,
+Sap. 14. 9
+Wilt u zonden beklaghen Voor d’hooghste Medecijn, End’ nae Pauli ghewaghen Mijdt allen boosen schijn.
14. Om hier elck een te stichten, Doors Heylichs Geests viertuyten
+Mat 5. 16
+Als licht moeten wy lichten
+Phil. 2. 15
+Van binnen ende buyten, Duysterheyt moet in muyten
Blijven als bitter sijn Oorlof vrienden in ‘t sluyten, Mijdt allen boosen schijn.
Het sestiende Liedt Stemme: Als’t begint
+Luc. 12. 47 Die den wille des Heeren,+
Weet en niet en doet, Wil hy hem niet bekeeren, Hem naeckt veel teghenspoet, Veel slaghen sal hy verwerven:
Al hy sal moeten sterven En eeuwelijck bederven, Al in de Helsche gloet.
+Luc. 9. 62 2. Die de handt aen den Ploegh-slaen,+
Ende te rugghe sien, Diens rijcke sal vergaen In alsoo korten tien, Want sy leven in blame, Tot Gods Rijck onbequame, Sy verliesen haer name, Lijden sal haer gheschien.
+Mat. 25. 15 3. Hoe dorst ghy ‘t pondt aenvaerden,+
+Luc. 19. 13 Van Godt werdt ghy begaeft,+
Ghy hebbet in der aerden Met grooten angst begraeft, Maer als de Heere sal vraghen U van sijn pondt ghewaghen, Hoe sult ghy hem behaghen Als ghy sult sijn versaecht?
+Mat. 10. 30 4. Wie sijn leven wil vinden,+
Hendrik Rintjes, De geestelijke goudschaele
