Vraag nr. 143 van 21 februari 2002
van de heer FRANCIS VERMEIREN
Elektrische apparaten – Recyclage en verwerking De consument wordt verondersteld bij de aankoop van nieuwe elektrische of elektronische toestellen een bijdrage te betalen voor de recy c l a g e. Het gaat om computers, k o e l k a s t e n , elektrische apparaten, e n z o v o o r t . De bijdrage varieert op basis van een aantal criteria, waarvan de consument uiteraard geen enkel idee heeft en waarover hij zich dan ook meestal geen vragen stelt.
Toch kan men zich dienaangaande een reeks vra-gen stellen. Bepaalde onderdelen van de ingelever-de of ingezamelingelever-de apparaten lenen zich duiingelever-delijk niet voor hergebruik in welke vorm dan ook. Ook voor auto's was dit aanvankelijk het geval. Deze regeling zou evenwel, naar verluidt, zijn stop-gezet.
1. Kan de minister de percentages meedelen van de ingezamelde onderdelen die voortkomen van de recyclage van de diverse apparaten ?
Omvatten deze gegevens de hoeveelheden me-t a l e n , k u n s me-t s me-t o f f e n , me-toxische sme-toffen (uime-t bame-tme-terij- batterij-en) ?
2. Zijn er gespecialiseerde firma's die deze grond-stoffen verwerken en voor hergebruik ter be-schikking stellen van de industrie ?
Voor welke bedrijven zijn deze inzonderheid bestemd ?
3. Welke zekerheid heeft men dat dit materiaal wel degelijk dient voor de productie van nieuwe a p p a r a t e n , en niet op een of andere stortplaats of terrein belandt ?
Welke controle wordt hierop door de diensten van Leefmilieu uitgeoefend ?
4. Wat gebeurt er met de toxische stoffen die bij de verwerking van lege batterijen vrijkomen ? Welke zekerheid heeft men dat deze geen ge-vaar opleveren voor de volksgezondheid ?
5. Welke controle wordt uitgeoefend op bedrijven die instaan voor de recyclage ?
Moeten zij geregeld de ingezamelde hoeveelhe-den opgeven en melhoeveelhe-den welk hergebruik ervan werd gemaakt ?
Antwoord
1. Bij de inzameling en verwerking van afgedankte elektrische en elektronische apparaten ( A E E A ) dienen wettelijk bepaalde doelstellingen inzake hergebruik en recyclage gerealiseerd te worden. R e c u p e l , het beheersorganisme dat zorgt voor de inzameling en verwerking van AEEA in Bel-g i ë , rapporteert de hoeveelheden per inBel-geza- ingeza-melde fractie aan de gewestelijke controlerende o v e r h e d e n . Deze fracties zijn : k o e l- en vriesap-p a r a t e n , grote huishoudelijke avriesap-pvriesap-paraten, c o n s u-mentenelektronica (tv, h i f i , v i d e o, . . . ) , k l e i n e huishoudelijke toestellen en huishoudelijke computer- en telecommunicatieapparatuur. De gerapporteerde gegevens bevatten cijfers over herbruikte apparaten en over de recy c l a g e van niet-herbruikbare toestellen. Voor de sorte-ring in herbruikbare versus niet-h e r b r u i k b a r e apparaten staan in Vlaanderen voornamelijk er-kende kringloopcentra in. De verwerking en re-cyclage van de niet-herbruikbare apparaten is op nationaal niveau door Recupel uitbesteed aan gespecialiseerde en vergunde verwerkers. Deze verwerkers rapporteren hoeveelheden en percentages herwonnen materialen en hun be-s t e m m i n g. In het bijzonder worden gegevenbe-s ge-rapporteerd over ferro- en nonferrometalen, g l a s, k u n s t s t o f f e n ,. . . evenals over de verwijder-de schaverwijder-delijke stoffen en gevaarlijke componen-ten.
De algemene hergebruiks- en recy c l a g e d o e l s t e l-lingen voor 2001 voor de verschillende stromen ingezamelde apparaten werden als volgt be-paald :
koel- en vriesapparaten 90% groot huishoudelijk witgoed 90%
consumentenelektronica 70%
Aangezien het inzamelsysteem pas nu op kruis-snelheid komt, is het te vroeg om te weten of die doelstellingen worden gehaald.
2. De nuttige toepassing van de herwonnen frac-ties bestaat uit de aanwending als grondstof bij de productie van metalen, glas en kunststoffen, en uit de verbranding met het terugwinnen van energie.
De voorlopige recyclagepercentages voor de verwerking van de in 2001 ingezamelde A E E A bedragen :
geshredderd ijzer 95%
geshredderd non-ferro 95%
kunststoffen 20%
3. Zowel de inzameling, het transport als de ver-werking worden op verschillende niveaus ge-controleerd.
Bij de toewijzing van de opdracht door Recupel aan inzamelaars, vervoerders en verwerkers werden strenge selectiecriteria gehanteerd. D e gewestelijke administraties werden geïnfor-meerd en moesten hun goedkeuring geven voor de toewijzing. De inzameling vindt plaats door één ophaler, ofwel bij de eindverkopers of tus-senhandelaars die afgedankte apparaten van hun klanten in ontvangst hebben genomen, ofwel bij de containerparken, die voor hun in-spanning trouwens door Recupel worden ver-goed.
Alle gecontracteerde verwerkers werden gese-lecteerd op basis van een uitgebreid lastenboek dat eisen stelt op het vlak van (milieu)kwaliteit en transparantie.
Inspecteurs van de Openbare A f v a l s t o f f e n m a a t-schappij voor het Vlaams Gewest (OVA M ) houden toezicht op alle schakels in de keten en besteden prioritair aandacht aan bedrijven die niet aangesloten zijn bij Recupel en niet bijdra-gen aan het inzamelings- en verwerkingssys-teem.
4. Zowel batterijen als alle andere gevaarlijke af-valstoffen die bij de ontmanteling en deconta-minatie van de afgedankte apparaten ontstaan, worden aan gespecialiseerde en vergunde be-drijven voor verwerking aangeleverd. S p e c i f i e k voor de afvalbatterijen verschilt de verwerking naargelang de aard van de batterijen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen :
– knoopcellen ;
– herlaadbare batterijen : NiCd en NiMeh (nikkel-cadmium en nikkel-metaalhybride – red.);
– overige batterijen : voornamelijk zinkkool-stof en alkaline.
De knoopcellen vergen, vanwege het hoge ge-halte aan kwik, een specifieke behandeling. H e t kwik wordt uit de knoopcellen gedestilleerd. Het kwikvrije residu wordt vooralsnog afge-voerd naar een klasse 1-stortplaats, uit voor-z o r g. De mogelijkheden voor verantwoord her-gebruik worden onderzocht.
Bij de nikkelcadmium- en nikkelmetaalhybride-batterijen wordt het cadmium eveneens door middel van destillatie gerecupereerd. Het residu vormt door het nikkelgehalte een hoogwaardige grondstof voor de producten van roestvrij staal. Bij alkaline-, zinkkoolstof- en andere batterijen worden de ferrofractie, het zink en het mangaan g e r e cy c l e e r d . Plastics worden thermisch gevalo-riseerd en een beperkte restfractie wordt ge-stort.
5. Zoals boven vermeld en zoals bepaald in de mi-lieubeleidsovereenkomst moeten bepaalde ver-werkings- en recyclagedoelstellingen worden gehaald.
Hiertoe dienen de verwerkers aan Recupel een gedetailleerde opgave te doen van de recy c l a g e van de aangevoerde hoeveelheden A E E A , evenals van de eindbestemming(en) (met ver-melding van alle tussenstadia van verhandelin-gen) en de respectieve hoeveelheden van de volgende fracties na (manuele) demontage, d e-pollutie en/of vermaling :
– schadelijke onderdelen / gevaarlijke stoffen (opgave van de verschillende bestanddelen en de wijze van behandeling / transport) ; – ferrofractie ;
– n o n-ferrofracties (opgave van de verschillen-de fracties) ;
– bedrading ;
– beeldbuizen ; – bedrukte borden ; – computeronderdelen ; – andere materialen.
