Samenvatting Geschiedenis Het interbellum (1919-1939)
Samenvatting door Safaa 4e klas vmbo
3006 woorden 2 maanden geleden
0
1 keer beoordeeld
Vak Geschiedenis
Methode Feniks
Hoofdstuk 3 Geschiedenis Samenvatting:
Paragraaf 3.1
De Russische revolutie:
Door de ellende van de eerste Wereldoorlog kwam er een VOLKSOPSTAND
Tijdens deze Russische revolutie van 1917 moest de keizer TSAAR NICOLAAS 2 aftreden De nieuwe machthebbers konden de grote problemen van het land niet oplossen Na driekwart jaar werden ook zij afgezet, dit keer door een groep COMMUNISTEN Daarop brak er een BURGEROORLOG uit
Het leger van de communisten vocht tegen zijn vijanden
Dat waren niet alleen soldaten, want ook veel BURGERS waren tegen het COMMUNISME
Miljoenen mensen zijn door GEHEIME AGENTEN: OPGEPAKT, GEMARTELD OF DOODGESCHOTEN
Ook verdwenen veel mensen in STRAFKAMPEN die de communisten op afgelegen plaatsen hadden gebouwd en leden daar onder DE KOU, HONGER, MISHANDELING EN ONMENSELIJK ZWARE DWANGARBEID
In 1922 hadden de communisten de burgeroorlog gewonnen Rusland kreeg een nieuwe naam
Het land heette voortaan: DE SOVJET-UNIE
De Sovjet-unie werd een TOTALITAIRE SAMENLEVING (samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk)
Wie was Lenin?:
Lenin was geboren in 1870 en is overleden in 1924
Lenin was de SCHUILNAAM die VLADIMIR OELJANOV koos toen hij communist werd
In 1887 werd zijn broer ALEKSANDR OELJANOV ter dood veroordeeld, omdat hij een aanslag op de tsaar zou hebben voorbereid De toen 17 jarige Lenin werd hierdoor een nog grotere TEGENSTANDER van de tsaar dan hij al was
Lenin werd de LEIDER van de groep communisten Maar hij werd opgepakt en uit RUSLAND verbannen
Tijdens de RUSSISCHE REVOLUTIE kwam hij terug naar zijn land
Toen de communisten eenmaal aan de macht waren werd LENIN de EERSTE LEIDER van de SOVJET-UNIE
Wie was Stalin?:
Stalin was geboren in 1878 en is overleden in 1953 JOSIF VISSARIONOVITSJ groeide op in een arm gezin
Zijn vader was een ALCOHOLIST die zijn zoon vaak MISHANDELDE EN VERNEDERDE
Tijdens zijn studie besloot Josif dat hij zich wilde inzetten tegen de TSAAR en voor het COMMUNISME Hij noemde zichzelf STALIN: MAN VAN STAAL
Toen de communisten aan de macht kwamen nam zijn invloed snel toe
In 1928 werd hij de LEIDER VAN DE COMMUNISTISCHE PARTIJ en daarmee LEIDER VAN DE SOVJET-UNIE
Hij zag in alles een aanval op het communisme en dacht voortdurend dat de mensen om hem heen tegen hem SAMENSPANDEN
Iedereen kon het slachtoffer worden van Stalin en door de GEHEIME POLITIE worden opgepakt Dat bleef zo tot aan Stalins dood in 1953
Terreur:
Stalin maakte gebruik van TERREUR (geweld gebruiken of daarmee dreigen tegen willekeurige personen door of namens de overheid)
Hij liet miljoenen mensen OPPAKKEN EN MARTELEN
Nadat ze hadden bekend tegen het communisme te zijn, werden ze DOODGESCHOTEN OF OPGESLOTEN IN EEN STRAFKAMP Omdat niemand wist wie bij de geheime politie werkte, kon iedereen een VERRADER zijn
Ook iemand uit je EIGEN FAMILIE, EEN BUURMAN, COLLEGA OF VRIEND
De geringste kritiek, zoals een opmerking over de prijs van het brood was al LEVENSGEVAARLIJK Niemand kon geloven dat al die mensen die werden opgepakt, volkomen onschuldig waren De overheid zou toch geen onschuldige mensen straffen?
Om die gedachte te versterken, organiseerde Stalin: SHOWPROCESSEN (rechtszaak waarvan de uitkomst vooraf al vaststaat) Dit waren openbare rechtszaken waarin mensen zichzelf moesten beschuldigen van allerlei misdaden
Planeconomie:
Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een PLANECONOMIE (economisch systeem waarin de overheid besluit wat en hoeveel er geproduceerd wordt)
Dat wil zeggen dat de overheid besliste wat een land nodig had en hoe dat het best geproduceerd kon worden
De gedachte daarachter was dat de Sovjet-unie meer moest produceren dan andere landen om zo MACHTIGER te worden Bedrijven die de vaak erg hoge PRODUCTIEDOELEN niet haalden, werden ervan verdacht tegen het COMMUNISME te zijn Ook in de LANDBOUW kwam een grote verandering
Tientallen, soms honderden kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd tot 1 groot boerenbedrijf DE GROND, HET VEE, DE GEREEDSCHAPPEN & DE OOGST was van iedereen
Deze COLLECTIVISATIE (samenvoegen van kleine zelfstandige bedrijven tot 1 groot, gemeenschappelijk bedrijf) moest zorgen voor een HOGERE OPBRENGST
Boeren die zicht hiertegen verzetten, omdat ze hun eigen boerderijtje niet wilden opgeven, werden gezien als VIJANDEN van het COMMUNISME
Paragraaf 3.2
Republiek van Weimar:
Aan het einde van de eerste Wereldoorlog vluchtte de Duitse keizer naar Nederland Duitsland werd een REPUBLIEK
De REPUBLIEK VAN WEIMAR zoals Duitsland toen heette, was een PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE De regering kreeg te maken met enorme problemen
Volgens het VERDRAG VAN VERSAILLES moest Duitsland een enorm bedrag aan HERSTELBETALINGEN doen Omdat te kunnen betalen, liet de regering geld bijdrukken
Het gevolg was een HOGE INFLATIE: de waarde van het geld daalde razendsnel
Hitlers mislukte staatsgreep:
Veel Duitsers geloofden dat de oorlog was verloren door VERRAAD
Ook de voormalige soldaat ADOLF HITLER geloofde deze zogeheten DOLKSTOOTLEGENDE In 1919 werd Hitler lid van een nieuwe POLITIEKE PARTIJ, de DAP
Al snel werd hij de LEIDER van deze partij, waarvan hij de naam veranderde in NSDAP In 1923 kon Duitsland geen herstelbetalingen meer doen
In het verdrag van Versailles stond wat er dan zou gebeuren
Betaalde Duitsland niet meer dan mocht FRANKRIJK het RUHRGEBIED bezetten In dat deel van Duitsland was veel INDUSTRIE EN MIJNBOUW
Dawesplan:
Tijdens hitlers gevangenisstraf bedacht de Amerikaanse bankier DAWES een oplossing De Verenigde Staten zou geld lenen aan DUITSLAND
Duitsland kon dan weer de herstelbetalingen betalen
En Frankrijk zou een deel van het geld besteden aan HANDEL met de Verenigde Staten Het DAWESPLAN werd uitgevoerd en als snel ging het goed met de ECONOMIE
Toen de Fransen zich TERUGTROKKEN uit het Ruhrgebied 1925 en Duitsland lid mocht worden van de VOLKENBOND 1926 geloofden veel Duitsers dat ze het ergste achter de rug hadden
Crisis in de Verenigde Staten:
Na de eerste Wereldoorlog ging het erg goed met de economie van de VERENIGDE STATEN De fabrieken draaiden op volle toeren
Ze maakten vooral: LUXEPRODUCTEN zoals: AUTO’S Bedrijven maakten enorme winsten
De prijzen van de aandelen stegen, omdat de mensen dachten dat de economie zou blijven groeien
In 1929 begrepen sommige dat de waarde van veel aandelen inmiddels veel hoger was dan de werkelijke waarde van het bedrijf Zij gingen hun aandelen verkopen
Andere mensen werden bang en verkochten ook snel hun aandelen
Hierdoor kwam er een BEURSKRACH (snelle waardedaling van aandelen) aandelen werden in 1 klap veel minder waard Veel bedrijven gingen daardoor failliet
15 miljoenen Amerikanen raakten hun baan kwijt
Amerika raakte in een ECONOMISCH CRISIS (periode waarin het slecht gaat met de economie)
Een steek leider:
De crisis sloeg over naar EUROPA doordat de Verenigde Staten veel minder producten kochten van de Europese bedrijven Hierdoor gingen ook in Europa bedrijven FAILLIET en ontstond ook hier grote WERKLOOSHEID
Vooral in Duitsland waar de economie toch al zwak was kwam de crisis hard aan
Toen bleek dat de regering van de REPUBLIEK VAN WEIMAR geen goed antwoord had op de economische crisis, dus nam de ontevredenheid toe
Zij gingen verlangen naar een STERK LEIDER die de problemen zou aanpakken
Fascisme:
Ook in Italië waren veel mensen ontevreden over HUN REGERING Hoge werkloosheid zorgde voor veel ONRUST EN DEMONSTRATIES
Oud soldaat BENITO MUSSOLINI vertelde het volk dat hij de problemen zou oplossen als hij de macht zou krijgen Zijn aanhangers noemde zich FASCISTEN
De belangrijkste kenmerken van FASCISME (nationalistische politieke stroming die een sterk leiderschap wil en geweld goedkeurt) zijn:
Geen democratie, maar 1 sterke leider die alle macht heeft en aan wie iedereen gehoorzaamt Nationalisme
Gebruik van geweld wordt goed gevonden. Een volk dat geen geweld gebruik, bestaat uit slappelingen In 1922 werd MUSSOLINI minister-president
Binnen enkele jaren maakte hij een eind aan de DEMOCRATIE Ander meningen dan de zijne waren NIET WELKOM
Tegenstanders werden met GROF GEWELD aangepakt
Om de Italianen van zijn ideeën te overtuigen, maakte Mussolini gebruik van PROPAGANDA
Via: POSTERS, RADIO-UITZENDINGEN, TOESPRAKEN, BIJEENKOMSTEN, FOTO’S EN FILMS werden de ideeën van de FASCISTEN verheerlijkt
Deze PERSOONSVERHEERLIJKING (propaganda voor een politieke leider) moest iedereen ervan overtuigen dat Mussolini een GROOT LEIDER was
Paragraaf 3.3 Nationaalsocialisme:
Door de economische crisis ging het in Duitsland steeds slechter
De regering van de republiek van Weimar stond machteloos tegenover de grote problemen Daardoor raakten meer mensen geïnteresseerd in de ideeën van HITLER
Hitler hield overal TOESPRAKEN
Daarin sprak hij vol passie over het NATIONAALSOCIALISME (politieke stroming die uitgaat van een sterk leiderschap, nationalisme, militarisme en racisme)
Hitler benadrukte de volgende punten:
Democratie is verkeerd, want een parlement kan de problemen niet oplossen. Duitsland moet een sterke leider krijgen aan wie iedereen gehoorzaamt
Geweld gebruiken is een goede manier om je doelen te bereiken Duitsland is een geweldig land en het Duitse volk is een geweldig volk
Duitsland moet weer een sterk leger krijgen. Herbewapening mag niet volgens het verdrag van Versailles, maar Duitsland hoeft zich niet aan dat verdrag te houden
Haat tegen joden oftewel ANTISEMITISME (haat tegen joden)
Het antisemitisme was onderdeel van de RASSENLEER (idee dat je de mensheid kunt indelen in rassen, waarbij het ene ras beter is dan het andere) van de nazi’s, de aanhangers van HITLER
Volgens die leer kom je mensen beoordelen op hun AFKOMST
Mensen die afstammen van GERMANEN, de volken die in die tijd van de ROMEINEN in het noorden en westen van Europa leefde, werden door de nazi’s ARISCH genoemd
Zij waren ÜBERMENSCHEN: MENSEN DIE MEER WAARD ZIJN DAN ANDEREN
Mensen die niet van de GERMANEN afstamden, zoals: Oost-Europeanen waren NIET-ARISCH Zij waren UNTERMENSCHEN
Ook mensen met een ERFELIJKE ZIEKTE, PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN EN HOMOSEKSUELEN waren UNTERMENSCHEN De meeste untermenschen waren volgens de nazi’s weliswaar MINDERWAARDIG, maar ongevaarlijk
Hitler als Führer:
De nazi’s behaalden GROTE VERKIEZINGSOVERWINNINGEN en in 1933 werd Hitler RIJKSKANSELIER (minister-president) van Duitsland
Enkele maanden later gaf het parlement Hitler tijdelijk het recht om wetten in te voeren zonder toestemming van het parlement Op die manier kon hij SNEL EN EFFECTIEF problemen oplossen, was het idee
Maar 1 van Hitlers eerste beslissingen was het AFSCHAFFEN van de PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE
Daarna was Duitsland een DICTATUUR (manier van een land besturen waarbij 1 leider of een kleine groep alle macht heeft) onder leiding van Hitler die zich FÜHRER (leider) liet noemen
De nazi’s begonnen een politiek van GELIJKSCHAKELING (alle maatregelen die worden genomen om van 1 land een totalitaire samenleving te maken)
Alles werd herschreven op de manier van de nazi’s en alles wat werd geschreven wat de nazi’s niet beviel werd verbonden De Duitse bevolking hoorde op die manier nauwelijks nog andere ideeën dan die van de nazi’s
Daardoor namen veel mensen die ideeën over, zonder daar zelf over na te denken
Dit heet INDOCTRINATIE (ervoor zorgen dat mensen niets anders horen of zien dan bepaalde ideeën, zodat ze geloven dat deze ideeën waar zijn)
Wie was Adolf Hitler?:
Hitler was geboren in 1889 en is overleden in 1945 Hitler werd geboren in OOSTENRIJK
Aan het begin van de eerste Wereldoorlog verhuisde hij naar de Duitse stad MÜNCHEN en nam dienst in het leger Na de oorlog keerde hij terug naar München, waar hij zich met de politiek ging bemoeien
Omdat Hitler een goede spreker was kreeg hij steeds meer AANHANG Uiteindelijk werd Hitler FÜHRER van Duitsland
6 jaar later begon hij de TWEEDE WERELDOORLOG
In 1945 toen hij wist dat Duitsland zou verliezen pleegde hij ZELFMOORD
Nazi-organisaties:
De SA was in 1921 opgericht als een KNOKPLOEG om de vergaderingen van de NDSAP te bewaken
Enkele jaren later marcheerden overal groepen SA-MANNEN door de straten en sloegen COMMUNISTEN, JODEN EN ANDERE MENSEN in elkaar
Hitler vond de SA te machtig worden en liet de leiders vermoorden
De SS werd in 1925 opgericht als LIJFWACHT van Hitler en later ook andere belangrijke nazi’s De SS was een ELITE-ORGANISATIE, want alleen de beste nazi’s mochten erbij
De Gestapo was de GEHEIME POLITIE van de nazi’s die tegenstanders opspoorde en hen verhoorde
De HITLERJUGEND was een jeugdorganisatie waarvan vanaf 1941 alle Duitse jongens vanaf 10 jaar lid moesten zijn Zij werden voorbereid op een leven als soldaat die zonder nadenken de bevelen van de Führer opvolgde
De BUND DEUTSCHER MÄDEL was de organisatie voor meisje tussen de 10 en 18 jaar
Zij leerden er hoe zij een GOEDE HUISVROUW konden zijn en dat de ideale Duitse vrouw veel kinderen baarde
Terreur:
Mensen die zich tegen de NAZI’S verzetten, werden streng gestraft
Al 2 maanden na Hitlers machtsovername werd het eerste CONCENTRATIEKAMP (plek waar groepen mensen worden opgelosten) gebouwd, waarin hij POLITIEKE TEGENSTANDERS liet opsluiten
In 1935 werden de NEURENBERGER rassenwetten ingevoerd Hierin stond welke mensen ‘echte’ Duitsers waren
Mensen van wie 3 of 4 grootouders geen ÜBERMENSCHEN waren, waren dat niet Daarmee bedoelden de nazi’s vooral JODEN
Voor deze mensen golden veel VERBODEN
Ze mochten bijv: NIET TROUWEN MET DUITSERS, GEEN DUITSER IN DIENST NEMEN EN NIET VOOR DE OVERHEID WERKEN 3 jaar later, in 1938 werden in de nacht van 9 op 10 november in heel DUITSLAND EN OOSTENRIJK JODEN AANGEVALLEN WONINGEN, WINKELS EN SYNAGOGEN van JODEN werden geplunderd en soms afgebrand
Deze zogeheten KRISTALLNACHT was door de nazi’s georganiseerd
Appeasement:
De nazi’s vonden dat alle Duitsers in Duitsland moesten wonen HEIM INS REICH (terug in het rijk) noemden ze dat
Gebieden buiten Duitsland waar veel Duitsers woonden, moesten deel worden van het DUITSE RIJK Oostenrijk was zo’n gebied en het land was het daarmee eens
In 1936 marcheerde het Duits leger Oostenrijk binnen
Miljoenen Oostenrijkers juichten de Duitse soldaten toe: de ANSCHLUSS (aansluiting) van hun land bij Duitsland was een FEIT Maar de nazi’s wilden meer GEBIEDSUITBREIDING
Het Duitse volk had een groter land nodig, vonden zij
Die LEBENSRAUM (leefruimte) kon vervoerd worden in Oost-Europa
De UNTERMENSCHEN die daar volgens de nazi’s leefden moesten verdwijnen
Ondanks het negeren van het VERDAG VAN VERSAILLES, DE ANSCHLUSS EN DE DREIGENDE TAAL OVER LEBENSRAUM wilden Groot-Brittannië en Frankrijk geen nieuwe oorlog met Duitsland beginnen
Ze voerden een politiek van APPEASEMENT (politiek waarbij alles gedaan wordt wat nodig is om een dreigende oorlog te voorkomen)
Tijdens een vergadering in 1938 beloofde Hitler aan de BRITSTE ministers-president CHAMBERLAINdat hij geen andere landen meer zou aanvallen
In ruil voor deze belofte mocht Hitler zijn inmiddels GROTE EN MACHTIGE LEGER aanhouden en hoefde de Anschluss met Oostenrijk niet te worden teruggedraaid
PEACE IN OUR TIME (vrede in onze tijd) had volgens Chamberlain de conferentie van München opgeleverd In 1939 sloten Duitsland en de Sovjet-unie een NIET-AANVALSVERDRAG
Paragraaf 3.4 Crisis:
De grote economische crisis raakte ook Nederland
Honderduizenden mensen verloren hun baan en veel bedrijven gingen failliet. Werklozen kregen een kleine UITKERING van de overheid
Ze moesten daarvoor 2x per dag STEMPELEN: zich melden bij een kantoor van de overheid, zodat die zeker wist dat ze niet stiekem ergens werkten
De overheid zette een deel van de werkloze in bij grote klussen, de WERKVERSCHAFFINGSPROJECTEN (project waaraan werklozen tegen een laag loon werken en dat voor de hele samenleving van nut is, zoals de aanleg van een park of een weg) Werklozen die dit werk weigerden of de zware arbeid niet volhielden kregen GEEN WERKLOOSHEIDSUITKERING
Als het slecht gaat met de economie, heeft de overheid minder BELASTINGINKOMSTEN De regering kan er dan voor kiezen om SCHULDEN TE MAKEN, OF OM MINDER UIT TE GEVEN
De regering van minister-president COLIJN koos dat laatste en voerde een AANPASSINGSPOLITIEK (economisch beleid van de regering om niet meer geld uit te geven dan dat er aan inkomsten is)
Het resultaat was dat het nog slechter ging met de economie Pas na ruim 10 jaar verbeterde de ECONOMISCHE SITUATIE
Wie was Hendrik Colijn?:
Hendrik was geboren in 1869 en is overleden in 1944
Hendrik Colijn was afkomstig uit een CHRISTELIJK BOERENGEZIN Hij wilde geen boer worden en ging het LEGER in
Als OFFICIER vocht hij jarenlang in oorlogen in NEDERLANDS-INDIË Weer in Nederland ging hij de politiek in
Hij werd steeds belangrijker in de PROTESTANTS-CHRISTELIJKE ARP
Na de dood van ABRAHAM KUYPER volgde COLIJN hem op als PARTIJLEIDER
In de periodes 1925-1926 en 1933-1939 was Colijn MINSITER-PRESIDENT van Nederland Hij stierf tijdens de TWEEDE WERELDOORLOG als gevangene in Duitsland
De verzuiling zet door:
De Nederlandse bevolking was verdeeld in 4 ZUILEN: KATHOLIEK, PROTESTANT, SOCIALISTEN & LIBERALEN Doordat bijna iedereen binnen een zuil leefde was er voor nieuwe politieke stromingen weinig belangstelling Het COMMUNISME, FASCISME EN NATIONAALSOCIALISME kregen daardoor weinig aanhang in ons land
Nederland werd GEEN TOTALITAIRE SAMENLEVING zoals de Sovjet-unie, Italië en Duitsland, maar bleef PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE
De NATIONAAL-SOCIALISTISCHE BEWEGING (NSB) van ANTON MUSSERT, kreeg nooit meer dan 8% van de stemmen
Neutraal blijven:
In de loop van de JAREN DERTIG van de TWINTIGSTE EEUW werd duidelijk dat er weer een oorlog zou komen Colijn hoopte dat Nederland NEUTRAAL kon blijven, net als tijden de eerste Wereldoorlog
In 1936 werden de OLYMPISCHE SPELEN in Duitsland gehouden
Sommige sporters weigerden mee te doen uit PROTEST TEGEN HITLER en zijn beleid
Ook Nederlandse sporters zoals de Joodse bokser BEN BRIL, probeerden de overheid ervan te overtuigen dat alle sporters thuis moesten blijven
Jaartallen:
1877: Broer van Lenin werd vermoord 1918: Einde eerste Wereldoorlog
1919: Hitler werd lid van een nieuwe politieke partij de DAP 1919: Verdrag van Versailles
1921: SA opgericht
1922: Communisten hadden burgeroorlog gewonnen 1922: Mussolini werd minister-president in Italië 1923: Fransen bezetten het Ruhrgebied 1923: Mislukte staatsgreep door Hitler 1924: Dawesplan
1923: Kon Duitsland het geld voor de herstelbetalingen niet meer opbrengen 1925: Fransen trokken zich terug uit Ruhrgebied
1925: SS opgericht
1925-1926: Colijn minster-president van Nederland 1926: Duitsland werd lid van de Volkenbond
1928: Stalin werd leider van de communistische partij en daarmee leider van de Sovjet-unie 1929: Verkochten mensen hun aandelen
1929: Beurskrach in de Verenigde Staten
1933: Hitler werd rijkskanselier (minister-president) 1933: Machtsovername door Adolf Hitler
1933-1939: Colijn minister-president van Nederland 1934: SA had 3 miljoen leden
1935: Neurenberger rassenwetten ingevoerd 1936: Marcheerde het Duitse leger Oostenrijk binnen
1938: Nacht van 9 op 10 november werden joden aangevallen in Duitsland en Oostenrijk
1938: Beloofde Hitler aan Britse minister-president chamberlain dat hij geen andere landen meer zou aanvallen 1938: Anschluss van Oostenrijk met Duitsland
1938: Conferentie van München 1938: Kristallnacht
1939: Sloten Duitsland en de Sovjet-unie een niet-aanvalsverdrag
1941: Hitlerjugend waar alle Duitse jongens vanaf 10 jaar lid van moesten zijn 1945: P leegde Hitler zelfmoord
1953: Stalin overleden
