Auteursrechten : iedereen wil ze, slechts weinigen krijgen ze ?

(1)

P 309340 – Afgiftekantoor 9000 Gent X – Tweewekelijks – Verschijnt niet in de weken 28-36

BIBF | Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten

INHOUD

p. 1/ Auteursrechten : iedereen wil ze, slechts weinigen krijgen ze?

p. 5/ Welke regels gelden er sinds 1 januari 2018 voor nalatigheids- en moratoriuminteresten?

Auteursrechten : iedereen wil ze, slechts weinigen krijgen ze ?

Iedereen heeft ongetwijfeld al van auteursrechten gehoord, het fiscale gunstregime dat slechts een be- lastingdruk van 7,5 % ondergaat. Daar wil iedereen graag onder vallen. Waarom ook niet ? Het is echter zeer belangrijk om de juiste draagwijdte van deze re- gelgeving te begrijpen. In dit artikel nemen we jullie mee doorheen de basisbeginselen van de auteurs- rechten.

1. Waar gaat het over ?

Algemeen bekend is dat inkomsten uit de cessie of de concessie van auteursrechten of naburige rechten belast worden aan 15 %, waarbij tevens nog eens gebruik gemaakt kan worden van een forfaitaire kostenaftrek, die in eerste instantie oploopt tot 50 %. 15 % belasting op 50 % van het inkomen, dat is slechts 7.5 % totale belastingdruk. Daar zou iedereen toch voor tekenen ? Jammer genoeg is het principe niet voor iedereen van toepassing. In dit artikel bekijken we de belangrijkste voorwaarden, de eigen- schappen en praktische toepassingsmodaliteiten.

Cessie of concessie

Het moet dus in eerste instantie gaan om de cessie of concessie van auteursrechten en naburige rechten. Dit zijn juridische begrippen, maar het komt er praktisch gezien op neer dat cessie wordt

aanzien als een verkoop, daar waar concessie kan worden gelijkgesteld aan een verhuur¹.

Auteursrechten, naburige rechten en wettelijke licenties

Om onder deze specifieke regeling te vallen, moet er in eerste instantie wel kunnen aangetoond worden dat er effectief auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties zijn.

Auteursrechten zijn rechten die verbonden zijn aan de exploitatie van een auteursrechtelijk beschermd werk. Dit kunnen letterkundige werken, maar evengoed kunstwerken zijn². Om auteursrechtelij- ke bescherming te genieten, is geen enkele regis- tratie vereist. Het volstaat dat het werk het gevolg is van de intellectuele of artistieke inspanning van zijn maker, voldoende origineel is waarbij het werk de persoonlijke stempel van de auteur draagt, en in een concrete vorm gegoten is.

Onder letterkundige werken worden verstaan ge- schriften van welke aard ook, lessen, voordrachten, redevoeringen, preken of andere mondelinge uitingen van de gedachte. Niet alleen literatuur

1 Com.IB 17/3-7.

2 Boek XI van het Wetboek economisch recht.

(2)

wordt beschermd, maar even goed educatieve, we- tenschappelijke en vulgariserende werken. Zo kan dit bijvoorbeeld worden toegekend voor boeken, tijdschriftartikels, schilderijen, beeldhouwwerken, toneel, film, scenario’s, muziekopnames, choreogra- fieën, bouwplannen, illustraties, foto’s, brochures, bepaalde voordrachten, databanken³, software⁴, enz. Hoewel deze databanken en software technisch gezien niet tot de regeling der auteursrechten be- horen⁵, heeft de minister van Financiën gesteld dat computerprogramma’s, en naar analogie dus ook de databases, niet worden uitgesloten van de forfaitaire regeling van de auteursrechten⁶. Deze stelling wordt tevens gevolgd door de rulingcommissie⁷.

Naburige rechten, of soms ook nevenrechten ge- noemd, zijn meestal vergoedingen betaald aan uitvoerende kunstenaars, muzikanten of acteurs, van een auteursrechtelijk beschermd werk. Een bekende acteur die een (al dan niet literaire) tekst inspreekt voor een radio-uitzending, de opvoering van een klassiek toneelstuk door een bekend to- neelgezelschap, enz. Aangezien het om beschermde werken gaat, zal er in eerste instantie allicht een auteursrecht worden toegekend aan de oorspron- kelijke artiest of auteur. De vergoeding voor het uitvoerend gezelschap of de uitvoerende kunstenaar, zal dan als een naburig recht eveneens onder deze voordeelregeling kunnen vallen.

Wettelijke licenties daarentegen zijn collectieve vergoedingssystemen die de rechthebbenden ver- goeden voor het feit dat de wetgever de kopie, de publieke mededeling of het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken zonder toestemming van de auteur in bepaalde omstandigheden toelaat.

Het gaat hier dan om de reprografie, de thuiskopie en het openbaar leenrecht.

2. Roerend inkomen versus beroepsinkomen

De kwalificatie van roerend inkomen, zijnde inkomsten uit roerende goederen, is zeer breed. Zo kan het bijvoorbeeld gaan om interesten (inkomsten op uitgeleende gelden), dividenden (inkomsten uit aandelen), huurinkomsten uit de verhuur van een wagen of meubilair, enz. Als wij echter een

3 Titel 7 boek XI van het Wetboek economisch recht.

6 PV 5-1265 dd. 9 februari 2011.

7 Voorafgaande beslissing 2013.230 dd. 10 september 2013.

beroepsactiviteit uitoefenen in een bepaalde sector, wij verhuren bijvoorbeeld auto’s, dan kunnen we niet meer stellen dat de verhuur van deze wagens roerend inkomen is, maar zullen al deze inkomsten worden aanzien als beroepsinkomen.

Voor de auteursrechten geldt een andere regeling.

De kwalificatie als roerend inkomen is absoluut voor de eerste 37 500 euro (59 970 euro voor aanslagjaar 2019), waarbij deze eerste schijf dus niet als beroepsinkomen kan worden aanzien. Zolang we dus kunnen spreken over auteursrechten, valt de eerste 59 970 euro onweerlegbaar onder deze voordelige regeling⁸. Is de ontvangen vergoeding voor de cessie of concessie van auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties hoger dan dit bedrag, dan valt men terug op de gebruikelijke criteria om uit te maken of de inkomsten roerend, dan wel beroepsmatig zijn.

Om van auteursrechten te spreken, moet er in eerste instantie dus een werk zijn dat auteursrechtelijk beschermd is. Bovendien moet het gaan om een cessie of concessie van deze auteursrechten.

Als er effectief sprake is van auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties, is het nog steeds niet mogelijk al het inkomen onder deze voordelige forfaitaire regeling te steken. Er moet namelijk eerst een onderscheid worden gemaakt tussen inkomsten uit deze werken (bv. de verkoop van een schilderij) en de inkomsten uit de vermogensrech- ten verbonden aan dat auteursrechtelijk beschermd werk (bv. het volgrecht of tentoonstellingsrecht van dat schilderij). Het eerste kwalificeert als een ondernemingswinst, en dus beroepsinkomsten, het tweede kwalificeert als een auteursrecht.

In eerste instantie is het dus van groot belang dat dit onderscheid ook duidelijk kan worden aangetoond.

Hoewel er wettelijk geen enkele verplichting bestaat om dit in een geschreven contract vast te leggen, heeft de dienst voorafgaande beslissingen gesteld dat indien de overdracht van auteursrechten niet expli- ciet in een geschreven overeenkomst is vastgelegd, deze overdracht per definitie «kosteloos» gebeurt⁹. Een deel van de vergoeding zal aldus een vergoeding zijn voor het materieel uitgevoerde werk, wat steeds als ondernemingswinst of beroepsinkomsten wordt aanzien. Indien contractueel voorzien kan het andere gedeelte van de vergoeding wel als een vergoe-

8 Art. 37 tweede lid WIB 1992.

9 Ruling 900.052 en 900.053 dd. 10/11/2009.

(3)

ding voor de cessie of concessie van auteursrechten worden aanzien. Hier is een goede overeenkomst van belang, zodat er achteraf niet kan worden beweerd dat deze overdracht kosteloos is gebeurd.

Welk percentage van de vergoeding mag dan als auteursrecht worden aanzien ? Hiervoor verwijzen we naar een vorige uitgave¹⁰ waarin voor heel wat verschillende beroepscategorieën de algemeen aan- vaarde opdelingen worden meegegeven.

3. Toepassingsgebied

De kwalificatie als roerend inkomen van de cessie of concessie van auteursrechten geldt voor alle na- tuurlijke personen, ongeacht of het gaat om auteursrechten betaald aan zelfstandigen (baten) of aan werknemers. Een werkgever die een vergoeding betaalt aan haar werknemers voor de overdracht van de exploitatierechten van auteursrechtelijk beschermde werken kan ook worden belast als roerend inkomen (in hoofde van de werknemer). Opnieuw verwijzen we naar onze uiteenzet- ting hierboven waarbij de aandacht wordt gevestigd op het feit dat dit in een overeenkomst moet worden vastgelegd. Indien er geen overeenkomst beschikbaar is, gaat de administratie er vanuit dat de auteursrechten gratis zijn overgedragen.

Bovendien bekijkt de administratie deze regeling ook zeer restrictief. Het kan volgens de administratie niet de bedoeling zijn om inkomsten die op dit moment als bezoldiging of baten worden belast om te zetten in auteursrechten. De werknemer die door zijn werkgever wordt betaald om teksten op te stellen, krijgt een bezoldiging. Wanneer de tekst wordt gepubliceerd en de publicatie recht geeft op auteursrechten, zijn enkel de laatstgenoemde rechten auteursrechten.

4. Roerende voorheffing

Het belastbaar bedrag voor de cessie of concessie van de auteursrechten is het nettobedrag, na aftrek van beroepskosten. Deze beroepskosten kunnen ofwel de werkelijke beroepskosten zijn, ofwel forfaitaire beroepskosten. Op de eerste schijf van 10 000 euro (15 990 euro voor aanslagjaar 2019) geldt een kostenforfait van 50 %, op de volgende 10 000 euro (voor aanslagjaar 2019 de inkomsten tussen 15 990 euro en 31 990 euro) geldt een kostenforfait van 25 %.

10 Pacioli nr. 430.

Het nettobedrag, na aftrek van beroepskosten is onderworpen aan een tarief in de personenbelasting van 15 %. De inkomsten zijn bovendien in principe onderworpen aan roerende voorheffing, tevens 15 %. Sinds aanslagjaar 2013 is deze roerende voorheffing niet meer bevrijdend, dat wil zeggen dat de inkomsten uit de cessie of concessie van auteursrechten steeds moeten worden aangegeven in de aangifte personenbelasting of in de aangifte der niet-inwoners/personenbelasting. De roerende voorheffing wordt aangegeven via het formulier 276S.

Van zodra het maximumbedrag van 37 500 euro (59 970 euro voor aanslagjaar 2019) wordt over- schreden, blijft de inhoudingsplicht van roerende voorheffing gelden, ongeacht of dit inkomen in hoofde van de natuurlijk persoon die de vergoedingen ontvangt als een beroepsinkomen, dan wel als een roerend inkomen zal worden aanzien. De roerende voorheffing op het inkomen dat dit maxi- mum overstijgt is 30 %. Wanneer kan worden aangetoond dat het effectief om roerend inkomen gaat, blijft het tarief personenbelasting echter 15 % en kan het surplus worden teruggevorderd.

5. Ficheverplichting

De betaalde auteursrechten alsook de ingehouden roerende voorheffing worden vermeld op fiche 281.45. De verplichting tot het indienen van de fiche 281.45 is opgelegd door een bericht uit het Bel- gisch Staatsblad¹¹, maar dit bericht gold enkel voor de inkomsten over 2008. Voor de jaren nadien is het indienen van de fiche 281.45 bij gebrek aan wettelijke bepaling dus niet langer verplicht. Facultatief kunnen deze fiches echter steeds worden ingediend.

In enkele parlementaire vragen werd dit overigens bevestigd. Betaalde auteursrechten, die als roerend inkomen belastbaar zijn, kunnen niet als beroepskosten worden verworpen wegens het feit dat ze niet verantwoord zijn door individuele fiches cf.

artikel 57 WIB92¹².

6. RSZ

Een van de grote struikelblokken zijn de sociale bijdragen. Daar waar de fiscale wetgeving effectief voorziet in een absolute, niet te herziene kwalificatie als roerend inkomen voor de cessie of concessie van auteursrechten, is dit voor de RSZ niet bepaald. Vergoedingen voor cessie of concessie van

11 Bericht B.S. dd 9 december 2008.

12 PV 21 dd. 14 december 2011 en PV 505 dd. 11 juli 2013.

(4)

auteursrechten vallen in principe niet onder toepassing van de RSZ, maar van zodra deze vergoedingen eigenlijk bezoldigingen uitmaken zal hier toch RSZ op moeten betaald worden, zelfs indien ze inzake directe belastingen onder de roerende inkomsten vallen. En dit zowel langs de werknemers- als langs de werkgeverskant.

Het Hof van Cassatie¹³ heeft dit bevestigd. De vergoedingen die een, door een arbeidsovereenkomst verbonden, uitvoerend kunstenaar van zijn werkgever ontvangt voor de overdracht van zijn vermo- gensrechten waartoe hij zich bij het sluiten van de arbeidsovereenkomst had verbonden, vormt een tegenprestatie voor de overdracht van rechten met betrekking tot een in uitvoering van de arbeidsovereenkomst geleverde prestatie. Deze vergoeding is bijgevolg een voordeel waarop de werknemer ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van zijn werkgever en maakt aldus deel uit van het loon op basis waarvan de socialezeker- heidsbijdragen berekend worden. Tenzij uiteraard kan worden aangetoond dat het hier effectief om vergoedingen gaat die volledig buiten de uitoefening van enige arbeidsovereenkomst vallen. Maar dit zal allicht niet eenvoudig aan te tonen zijn.

Voor zelfstandigen is dit eigenlijk geen probleem, de sociale bijdragen der zelfstandigen worden namelijk berekend op het aangegeven fiscale belastbaar inkomen, waarbij in essentie dus de fiscale kwalificatie wordt gevolgd.

7. Btw

Moet er btw worden gerekend op de auteursrechten ? Ook hier geldt het algemene principe. Occasio- nele handelingen worden niet als een beroepswerk- zaamheid beschouwd. Eenieder die in de uitoefening van zijn economische activiteit echter geregeld en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdza- kelijk of aanvullend, levering van goederen doet of diensten verricht is een btw-belastingplichtige.

Wanneer de cessie of concessie van auteursrechten enige vorm van economische activiteit vertoont en er een vergoeding voor gevraagd wordt, moet er in principe btw aangerekend worden.

Er moet echter wel rekening worden gehouden met de normale btw-regels en desgevallend de btw- vrijstellingen.

13 Cassatie 15 september 2014.

Zo zijn bijvoorbeeld lesgevers die onderwijs ver- strekken aan erkende instellingen vrijgesteld van btw. Op de eventuele auteursrechten die hiervoor verkregen worden, moet geen btw worden gerekend. Geeft dezelfde persoon dezelfde opleiding ook aan een commerciële onderneming, dan zijn de auteursrechten toch onderworpen aan btw.

Het blijft echter een grijze zone waarin niemand een definitief standpunt durft in te nemen. Navraag bij de btw-specialisten op het kabinet van de minister van Financiën leert ons dat zelfs daar ook niet met eenduidigheid wordt geantwoord op de vraag of auteursrechten nu al dan niet onder toepassing van btw moeten vallen. Het antwoord klonk eerder als «in principe wel, maar we zijn tolerant». Vol- gens bepaalde bronnen zou er echter in de nabije toekomst meer duidelijkheid over gegeven worden.

Wanneer er echter op regelmatige basis vergoedingen worden ontvangen voor de cessie of concessie van auteursrechten, kan er uiteraard ook worden geopteerd voor de kleine ondernemings- regeling. Als de omzet uit deze auteursrechten de 25 000 euro niet overstijgt, kan men zich regis- treren als een kleine btw-onderneming waarbij er geen btw moet worden aangerekend.

Besluit

Auteursrechten zijn interessant. Zeker als zelfstandige, want als zelfstandige speelt het probleem van de sociale bijdragen niet.

Geen wonder dat de meeste mensen interesse heb- ben in dit stelsel. Meestal moeten deze echter worden teleurgesteld, in de zin dat het in die gevallen niet gaat over een vergoeding voor de cessie of concessie van auteursrechtelijk beschermde werken, naburige rechten of wettelijke licentierechten.

Maar valt een bepaalde vergoeding wel onder deze bepalingen, dan is het fiscaal regime bijzonder mild.

Qua btw is er in principe wel een bijkomende verplichting, maar deze btw is dan wel in de meeste situ- aties recupereerbaar bij de uitbetalende organisatie.

Roel VAN HEMELEN Partner TaxQuest

(5)

Welke regels gelden er sinds

1 januari 2018 voor nalatigheids- en moratoriuminteresten?

De wet tot hervorming van de vennootschapsbelas- ting van 25 december 2017 (BS 29 december 2017) heeft de bepalingen over de nalatigheids- en mora- toriuminteresten inzake inkomstenbelastingen ge- wijzigd. In dit artikel zetten we uiteen welke regels sinds 1 januari 2018 gelden.

Nalatigheidsinteresten

Wanneer kunnen er

nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn ?

De belastingschuldige kan nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn wanneer hij een voorheffing of belasting laattijdig betaalt, of wanneer bepaalde vrijgestelde inkomsten om bepaalde redenen belastbaar worden.

Nalatigheidsinteresten wegens de laattijdige betaling van een voorheffing of belasting

Zowel de roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing als de inkomstenbelastingen die worden ingekohierd, d.w.z. waarvoor een aanslagbiljet wordt opgesteld (personenbelasting, vennootschapsbelasting, rechtspersonenbelasting, belasting van niet- inwoners en onroerende voorheffing) moeten binnen een bepaalde termijn worden betaald.

Die termijn is :¹

– voor de roerende voorheffing : vijftien dagen na de toekenning of de betaalbaarstelling van de belastbare inkomsten;

– voor de bedrijfsvoorheffing : vijftien dagen na het einde van de maand of het kwartaal² waarin de inkomsten werden betaald of toegekend³;

1 Art. 412 – 413/1 WIB 1992.

2 De aangifte per kwartaal is mogelijk wanneer de bedrijfsvoorheffing op de inkomsten van het vorige jaar minder bedroeg dan (ongeïn- dexeerd) 25 000 euro. Voor de aangiftes van 2018, is het grensbedrag 39 980 euro. Merk op dat kwartaalaangevers in de bedrijfsvoorheffing bovendien uiterlijk op 15 december een voorschot op de bedrijfsvoorheffing van het vierde trimester moeten betalen gelijk aan de werkelijk verschuldigde bedrijfsvoorheffing voor de maanden okto- ber en november van het lopende jaar. Ook wanneer dat voorschot laattijdig wordt betaald zijn er in principe nalatigheidsinteresten verschuldigd.

3 Of waarin de bedrijfsvoorheffing als verschuldigd wordt beschouwd

– voor de ingekohierde belastingen : twee maanden na de verzendingsdatum van het aanslagbiljet, of na de datum waarop het elektronisch aanslagbiljet aan de belastingplichtige werd aangeboden.

Nalatigheidsinteresten wegens het belastbaar worden van bepaalde vrijgestelde inkomsten

Er zijn nalatigheidinteresten verschuldigd op de belasting die proportioneel verband houdt met⁴ : – het gedeelte van vrijgestelde meerwaarden op be-

drijfsvoertuigen, binnenschepen en zeeschepen, van gespreid belastbare meerwaarden, en van investeringsreserves dat belastbaar wordt omdat er niet tijdig voldoende werd herbelegd, of (voor vennootschappen) de onaantastbaarheidsvoor- waarde niet langer werd nageleefd vóór het einde van de herbeleggingstermijn, of omdat (voor de investeringsreserve) een herbelegging geen drie jaar werd behouden;

– de bij toepassing van de aftrek voor innovatie- inkomsten vrijgestelde winst met betrekking tot een intellectueel eigendomsrecht die belastbaar wordt omdat de aanvraag voor het intellectueel eigendomsrecht niet langer lopende is en het intellectueel eigendomsrecht niet werd verleend;

– de bij toepassing van de tax shelter voor de pro- ductie van audiovisueel werk of van een podium- werk vrijgestelde reserves belastbaar worden omdat de voorwaarden voor de uitreiking van een tax shelter-attest niet worden nageleefd, omdat de in aanmerking komende investeerder op 31 december van het vierde jaar volgend op het jaar waarin de raamovereenkomst wordt getekend, het tax shelter-attest niet heeft ontvangen of omdat ze hoger is dan de definitieve vrijstelbare winst.

wegens het niet lang genoeg behouden van een arbeidsplaats voor de vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing (zie art. 275/8,

§ 1, vijfde lid en 275/9, § 1, vijfde lid WIB 1992).

4 Art. 416 WIB 1992.

(6)

Vanaf welke datum en tot welke datum worden de nalatigheidsinteresten berekend ?

Nalatigheidsinteresten wegens laattijdige betaling

De nalatigheidsinteresten wegens de laattijdige betaling van roerende voorheffing of ingekohierde belastingen worden niet berekend vanaf de vervaldag, maar pas vanaf de eerste dag van de maand volgend op de vervaldag⁵. Dit betekent dat wanneer de voorheffing of belasting na de vervaldag, maar wel nog uiterlijk op de laatste dag van de vervalmaand betaald is⁶, er geen nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn. Anderzijds worden de interesten berekend tot de laatste dag van de maand van de betaling, wat betekent dat bij een laattijdige betaling in het begin van een maand, toch nog een volledige maand interesten worden gerekend.

Voorbeeld. BVBA X ontvangt op 20 maart 2018 een aanslagbiljet in de vennootschapsbelasting, met als verzendingsdatum 16 maart 2018, en een te betalen bedrag van 5 879 euro. De vervaldag is 16 mei 2018, twee maanden na de verzendingsdatum. Er worden echter pas nalatigheidsinteresten gerekend als de aanslag niet uiterlijk op 31 mei 2018 betaald is. Betaalt de vennootschap bv. pas op 28 mei 2018, dan is dat weliswaar een betaling na de vervaldag, en dus laattijdig, maar als het geld uiterlijk op 31 mei 2018 op de rekening van het ontvangkantoor staat, zal de BVBA geen nalatigheidsinteresten moeten betalen. Staat het geld echter pas op 1 juni 2018 op de rekening van het ontvangkantoor, dan zijn er wel nalatigheidsinteresten verschuldigd, voor de volledige maand juni.

Voor de bedrijfsvoorheffing is dit anders. Wanneer die na de vervaldag wordt betaald, wordt er een halve maand nalatigheidsinteresten aangerekend voor de maand van de vervaldatum⁷.

Voorbeeld. Werkgever Y is kwartaalaangever in de bedrijfsvoorheffing. Voor het eerste trimester van 2018 moet hij 7 552 euro aan bedrijfsvoorheffing betalen. De vervaldag is 13 april 2018⁸. Betaalt Y de bedrijfsvoorheffing pas op 16 april 2018, dan

5 Art. 414, vierde lid WIB 1992.

6 D.w.z. op de rekening van het ontvangkantoor staat.

7 Art. 414, vijfde lid WIB 1992.

8 Omdat 15 april 2018 een zondag is.

is hij voor een halve maand nalatigheidsinteresten verschuldigd.

Een bijzondere regel geldt voor sommige aanslagen die gevestigd worden na 30 juni van het jaar na het aanslagjaar, dus na de zgn. gewone aanslagtermijn⁹. De nalatigheidsinteresten worden dan in principe berekend vanaf 1 juli van het jaar na het aanslagjaar¹⁰. Aangezien deze regel be- doeld is om te vermijden dat belastingplichtigen die inkomsten niet of laattijdig aangeven een inte- restvoordeel zouden genieten, geldt hij niet voor : – belastingen gevestigd na 30 juni van het jaar na

het aanslagjaar, maar wel nog binnen de mini- male aanslagtermijn van zes maanden¹¹ vanaf de datum dat de geldige aangifte is ingediend;

– belastingen begrepen in een nieuwe¹² of subsidi- aire aanslag¹³ in vervanging van een aanslag die uiterlijk op 30 juni van het jaar na het aanslagjaar was gevestigd;

– aanslagen zonder belastingverhoging of met een belastingverhoging van minder dan 50 %;

– belastingen gevestigd na het verstrijken van de twaalfde maand na de datum van afsluiting van het boekjaar, ten laste van (ontbonden) vennootschappen die hun boekhouding afsluiten na 30 juni van het aanslagjaar.

In het laatste geval worden de nalatigheidsinteresten gerekend vanaf de dertiende maand na de af- sluitingsdatum van het boekjaar¹⁴.

Tot slot vermelden we nog dat wanneer een belastingverhoging¹⁵ of administratieve boete¹⁶ samen met de voorheffing waarop ze betrekking heeft wordt ingekohierd, de nalatigheidsinteresten op de verhoging of boete verschuldigd zijn vanaf het verstrijken van de betalingstermijn¹⁷.

Nalatigheidsinteresten wegens belastbaar worden van vrijgestelde inkomsten

De nalatigheidsinteresten wegens het belastbaar worden van vrijgestelde inkomsten worden berekend vanaf 1 januari van het aanslagjaar waarvoor

9 Zie art. 353 WIB 1992.

10 Art. 415 WIB 1992.

11 Zie ook art. 353 WIB 1992.

12 Art. 355 WIB 1992.

13 Art. 356 WIB 1992.

14 Art. 415, § 1, tweede lid WIB 1992.

15 Art. 444 WIB 1992.

16 Art. 445 WIB 1992.

17 Art. 415, § 2 WIB 1992.

(7)

de vrijstelling werd toegestaan¹⁸, of voor de belastbaar geworden tax shelter inkomsten, vanaf 30 juni van het jaar dat volgt op het aanslagjaar waarvoor de vrijstelling voor de eerste keer werd gevraagd¹⁹.

Hoe worden de nalatigheidsinteresten berekend ?

De nalatigheidsinteresten worden per kalendermaand berekend op de nog verschuldigde som, die wordt afgerond op het lagere veelvoud van 10 euro²⁰. De interestvoet wordt sinds 1 januari 2018 jaarlijks aangepast, en is gelijk aan het gemiddelde van de referte-indexen J met betrekking tot de lineaire obligaties op 10 jaar van de maanden juli, augustus en september van het jaar vóór datgene waarin de rentevoet van toepassing is, zonder dat ze minder dan 4 % of meer dan 10 % mag bedragen²¹.

De interestvoet voor een bepaald kalenderjaar zal telkens door de FOD Financiën worden bekendge- maakt in het laatste trimester van het eraan voorafgaande jaar, via een bericht in het Belgisch Staats- blad. Dit geldt echter niet voor de interestvoet die in 2018 wordt toegepast. Deze interestvoet staat in de wet tot hervorming van de vennootschapsbelasting²² en bedraagt 4 %.

Er zijn geen nalatigheidsinteresten verschuldigd als ze niet meer dan 5 euro per maand bedragen²³.

Voorbeelden. Wanneer de BVBA X uit het hoger ge- geven voorbeeld de aanslag van 5 879 euro pas begin juni 2018 betaalt, zal ze 19,60 euro nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn, nl. 5 870 euro x 4 % x 1/12.

Wanneer werkgever Y uit het tweede voorbeeld de bedrijfsvoorheffing van 7 552 euro pas op 16 april betaalt, zal hij 12,58 euro nalatigheidsinteresten verschuldigd zijn, nl. 7 550 euro x 4 % x 1/24.

Welke gevolgen heeft de indiening van een bezwaarschrift op de nalatigheidsinteresten ?

Wanneer een bezwaarschrift wordt ingediend, wordt de aanrekening van de nalatigheidsinteresten op het betwiste gedeelte van de aanslag op-

18 Art. 416, eerste en tweede lid WIB 1992.

19 Art. 194ter, § 7, vijfde lid WIB 1992, in afwijking van art. 416, derde lid WIB 1992.

20 Art. 414, § 1, vierde lid WIB 1992.

21 Art. 414, § 1, tweede lid WIB 1992.

22 Art. 90 van de wet tot hervorming van de vennootschapsbelasting.

23 Art. 414, § 1, zesde lid WIB 1992.

geschort als de adviseur-generaal of de door hem gedelegeerd ambtenaar geen beslissing heeft geno- men over het bezwaarschrift binnen zes maanden na de datum van ontvangst ervan²⁴. De opschorting begint op de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin de termijn van zes maanden is verstreken en eindigt bij het verstrijken van de maand waarin de belastingplichtige het geschil voorlegt aan de rechtbank, of, wanneer hij dat niet doet, en dus wacht tot de adviseur-generaal een beslissing neemt, tot het einde van de maand waarin die beslissing hem ter kennis is gebracht.

Een aandachtspunt is dat deze opschorting niet geldt voor het niet-betwiste gedeelte van de aanslag.

Kan de administratie

nalatigheidsinteresten kwijtschelden of verminderen ?

Ja, in bijzondere gevallen kan de adviseur-generaal onder door hem bepaalde voorwaarden, vrijstelling verlenen voor al de nalatigheidsinteresten of voor een deel ervan²⁵. De belastingschuldige moet dit vragen in een verzoekschrift²⁶ waarvoor geen specifieke termijn geldt. De adviseur-generaal moet zijn beslissing motiveren²⁷.

Moratoriuminteresten

Wanneer kunnen er

moratoriuminteresten verschuldigd zijn ?

De belastingadministratie kan moratoriuminteresten verschuldigd zijn wanneer ze effectief betaalde belastingen, voorheffingen, voorafbetalingen, nalatigheidsinteresten, belastingverhogingen of administratieve boeten moet terugbetalen²⁸ en de termijn voor de terugbetaling verstreken is²⁹.

Een belangrijke wijziging door de wet tot hervorming van de vennootschapsbelasting van 25 december 2017 is dat sinds 1 januari 2018 moratoriuminteresten niet meer automatisch worden toegekend. De belastingplichtige moet de administratie in gebreke stellen met een aanmaning, die per gewone brief kan worden verstuurd of een

24 Art. 414, § 2 WIB 1992.

25 Art. 417 WIB 1992.

26 Voor dit verzoekschrift geldt geen specifieke termijn.

27 Wet van 29 juli 1991 (BS 12 september 1991) betreffende de uitdruk- kelijke motivering van bestuurshandelingen.

28 Art. 418, eerste lid WIB 1992.

29 Circulaire 2018/C/2 van 12 januari 2018.

(8)

Noch deze publicatie, noch gedeelten van deze publicatie mogen worden gereproduceerd of opgeslagen in een retrievalsysteem, en evenmin worden overgedragen in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch of door middel van fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de in haar uitgaven opgenomen info, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Verantwoor- delijke uitgever : Mirjam VERMAUT, B.I.B.F. – Legrandlaan 45, 1050 Brussel, Tel. 02/626 03 80, Fax. 02/626 03 90 e-mail : info@bibf.be, URL : http: //www.bibf.

be. Redactie : Mirjam VERMAUT, Gaëtan HANOT, Geert LENAERTS, Frédéric DELRUE, Chantal DEMOOR. Adviesraad : Professor P. MICHEL, Professor Emeritus, Universiteit Luik, Professor C. LEFEBVRE, Katholieke Universiteit Leuven. Gerealiseerd in samenwerking met Wolters Kluwer – www.wolterskluwer.be

andere daarmee gelijkstaande akte. Een bezwaarschrift en een dagvaarding in rechte zijn met een aanmaning gelijkstaande akten³⁰.

Er wordt geen moratoriuminteresten toegekend in de volgende gevallen³¹ :

– wanneer ze per aanslag, voor eenzelfde aanslagjaar minder bedragen dan 5 euro per maand;

– wanneer de terugbetaling voortvloeit uit de kwijtschelding of de vermindering van een boete of een belastingverhoging toegekend als gena- demaatregel;

– in geval van terugbetaling van het overschot van bedrijfsvoorheffing, roerende voorheffing of voorafbetalingen aan de verkrijger van de inkomsten, uiterlijk op het einde van de tweede maand die volgt op de maand waarin de gewone aanslagtermijn is verstreken;

– in geval van terugbetaling van als roerende voorheffing of als bedrijfsvoorheffing gestorte bedragen aan de schuldenaars ervan;

– in geval van de ambtshalve teruggave van voorafbetalingen die nog niet met de werkelijk verschuldigde belasting werden verrekend;

– wanneer de administratie redelijkerwijze in de onmogelijkheid verkeerde om de terugbetaling te voldoen, omwille van onder meer de afwezig- heid van gegevens over de identiteit of de bank- gegevens van de begunstigde of begunstigden. In dat geval worden de moratoriuminteresten opge- schort van de eerste dag van de maand volgend op deze waarin de terugbetaling zou moeten zijn voldaan indien de administratie over de noodza-

30 Wetsvoorstel tot hervorming van de vennootschapsbelasting , MvT, Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54 2864/001, p. 119 en Circulaire 2018/C/2 van 12 januari 2018.

kelijke gegevens had beschikt tot het einde van de tweede maand volgend op deze waarin een nieuwe ingebrekestelling werd verstuurd en de administratie wel over de nodige gegevens beschikt.

Vanaf welke datum en tot welke datum worden de

nalatigheidsinteresten berekend ?

De moratoriuminteresten worden zoals de nalatigheidsinteresten berekend per kalendermaand. De begindatum is de eerste dag van de maand na die waarin de administratie in gebreke werd gesteld door een aanmaning of door een andere daarmee gelijkstaande akte³², en de einddatum het einde van de maand voor de maand waarin de terugbetaling wordt voldaan³³.

Hoe worden de moratoriuminteresten berekend ?

De moratoriuminteresten worden per kalendermaand berekend op het bedrag van elke betaling, afgerond op het lagere veelvoud van 10 euro³⁴. De interestvoet is de interestvoet voor de nalatigheidsinteresten min twee procentpunt³⁵. Voor 2018 is dat dus 2 %.

Felix VANDEN HEEDE fiscaal jurist

33 Art. 418, derde lid WIB 1992.

34 Art. 418, derde lid WIB 1992.

35 Art. 418, tweede lid WIB 1992.