1
Over het Gilde dat wil worden
Derde open brief aan het Gilde voor schalig wereldverbeteren naar aanleiding van de geboortebijeenkomst van het Gilde op 8 november 2019
Beste Gilde-TransforMaatjes,
Zoekend naar een vorm, ben ik ook nu weer uitgekomen bij iets dat veel wegheeft van een open brief. Dit vooral omdat ik plezier beleef aan het schrijven daarvan - anders dan aan het schrijven van een plat verslag - omdat het schrijfproces aan een brief voor mij bewustwordend en verbindend werkt. En ik hoop natuurlijk dat deze brief iets soortgelijks teweegbrengt voor wie dit leest.
Ik heb met de inhoud geprobeerd een midden te vinden tussen een brief aan wie er bij waren op 8 november en aan wie er wel bij hadden willen zijn maar er om uiteenlopende redenen toch niet bij konden zijn.
Nieuwsgierigheid naar de clou van de dag is niet meer nodig: Het Gilde is geboren op 8 november en het kent drie draagkrachtige pijlers:
➢ De onmetelijke ruimte verkennen met het open bewustzijn: samen stamelen om zo de toestand in de wereld (en omstreken) aan te voelen/te duiden en de ontwikkelingsruimte daarin aan te leren voelen. Het betere ‘Toekomst voelen’ dus.
➢ De toestand in ieders binnenwereld en het belang van de interne gesteldheid bewust worden, leren beïnvloeden en inzetten om de wereld te verbeteren.
➢ Met onder de Gilde-leden levende praktische, echte vraagstukken, ervaringen en projecten aan de slag en het geleerde (en transformatie) praktisch maken.
Toen ik deze drie-eenheid bij terugluistering van de opname kort na de bijeenkomst helder kreeg, heb ik deze uitkomst alvast gemaild. Ik kreeg diverse ‘feestje van herkenning’- reacties terug en daarmee durf ik het wel aan om het fundament met deze eerste steen hier maar meteen te leggen.
Ik heb er ook meteen maar een blije tekening bij gemaakt:
In deze brief ga ik dadelijk uiteenzetten hoe we samen tot deze steen gekomen zijn: via welke stappen en input. Daarna doe ik een persoonlijk verslag van wat er nog meer in de opname te
2
beluisteren viel dat bij mij bewustwordend doorwerkt en de verbinding zocht met eerder opgedane inzichten. Tot slot een klein inkijkje in de vervolgstap.
De input van 8 november
De belangrijkste input is een groep van ongeveer 15 nieuwsgierigen naar wat het Gilde kan worden, Zij hadden vooraf hun verlangen in verlangbrieven aan elkaar geopenbaard. In het ochtenddeel is aan de hand van die verlangens een elkaar-bevraag-gesprek ontstaan. Pareltjes daaruit zijn tijdens dat gesprek terecht gekomen op een groot vel papier > de collage van het Gilde van verlangen (zie de bijlage aan het eind van deze brief).
In de middag hebben we wandelend handen en voeten gegeven aan een aantal uit de collage geprioriteerde verlangens:
➢ Transformatie naar de praktijk brengen
➢ Creëren van en in de tussenruimte
➢ Openheid
➢ TransforMaatje zijn
➢ Werkplaats
Op basis van het geheel van alles dat is uitgewisseld, kwam de hamvraag aan het eind van de middag op tafel: doemt er iets op dat gemeenschappelijke toekomstkracht heeft en waar je in wilt stappen?
Een breed gedragen ‘ja’ was het antwoord.
Glansrijke inzichten
Zoals gezegd, een persoonlijke inkijk in wat de bijeenkomst op 8 november nog meer gebracht heeft.
Begripsontwarring
Als opmaat tot het elkaar bevragen over de verlangens, had ik zelf een voorliggende vraag aan Cees.
In de aanloopbijeenkomsten was ik in verwarring geraakt van de begrippen het lege midden, de lege ruimte, het open bewustzijn, de tussenruimte …... Die verwarring wilde ik graag aan Cees’ duidende kwaliteiten voorleggen.
Zijn antwoord was dat we het midden en de ruimte door elkaar mixen, terwijl dat in wezen twee categorieën zijn. Het midden is iets tussen twee polen. Samen vormen de polen en het midden - dwz.
alles wat zich tussen de polen bevindt - een drie-eenheid. In onze tijd wordt het midden vaak
weggedrukt of weggeorganiseerd door te polariseren. Het echte midden is niet leeg, dat lijkt hooguit zo als we het op de wijze in de vorige zin leeg ‘maken’. Het midden heeft de functie om te verbinden, evenwicht te zoeken, te helen.
De lege ruimte staat in Cees’ duiding voor het (bewustzijns-)moment van (gaan) transformeren, het nulpunt, het moment waarop het besef doorbreekt dat het oude afgedaan heeft, niet levensvatbaar meer is, maar het nieuwe zich nog niet heeft kunnen manifesteren als het mogelijke (objectiv Mögliche à la Ernst Bloch, een van de dragende gedachten van Over Hoop). De lege ruimte vult zich met het bewustzijn.
Dan het open bewustzijn: daar doet het begrip ‘onmetelijke ruimte’ beter dienst dan lege ruimte, vond Cees. Die onmetelijke ruimte staat tegenover de dagelijkse ruimte. Dat is de fysieke ruimte van
3
lengte, hoogte en breedte, dus de ‘metelijke’ ruimte en die is begrensd. Die grens is doorwaadbaar met open geest, hart, ziel, oor, oog en/dus met meditatieve (in-)activiteiten.
Later in het gesprek verbeterde Cees zijn eigen duiding door het woord ‘ruimte’ te vervangen door
‘ontwikkelingsruimte’.
Dat geheel herkauwde ik zo eens een tijdje en ineens kreeg ik iets in het vizier (je weet wel, die
‘oogafwijking’ die de potentie heeft om het zicht te verhelderen):
Want zou het ook een heel klein beetje zo kunnen zijn dat het midden zich in ‘het tussen’ op de verhaallijn bevindt, tussen er was eens en wat wil worden als ‘tegendelende’ krachten (en op de andere tegendelende krachten die met de OntwikkelMobiel – zie tweede open brief – zijn op te sporen). En zou het zo kunnen zijn dat de ruimte te vinden is op ‘het tussen’ van de bewustlijn? Vast een te eenvoudige voorstelling van zaken, maar hij is voor mijn verbeeldingskracht en voor
toepassing in de praktijk goed hanteerbaar. En met die verbeeldingskracht doorassociërend: verbindt het begrip ‘ontwikkelruimte’ misschien ook wel de beide assen van het vizier, als een soort pupil in het oog van het vizier die meer licht binnenlaat als hij wijder openstaat? Oké, ik draaf vast door in de metafoor…
Het inzicht dat zich – alles nog eens herkauwend – aan mij opdrong, is dat zowel het midden als de ruimte helemaal niet leeg zijn. Ze zijn gevuld met heel veel (das objectiv Mögliche, inhoud en mogelijkheden in een kwestie/een vraagstuk, een derde weg, een hogere waarheid, het tussenmenselijke…….). Wat wel leeg is (moet zijn) is het bewustzijn waarmee we tasten in het midden en de ruimte, om het waar te nemen.
Over Lichtpuntjes
‘Schalig’ in schalig wereldverbeteren kan heel goed opgevat worden als lichtpuntjes ontwikkelen op aarde. Dat was een van de langskomende inzichten in de bijeenkomst. Daarop duidde Cees onze tijd met het beeld dat we de ‘atmosfeer’ rond de aarde heftig verdichten – zelfs ondoordringbaar maken - met ‘clouds’ van informatie (het www/ the cloud, e.d. fenomenen). Daar kan de geestelijke wereld zich niet goed meer doorheen werken, was zijn stelling. Een transformerende gezichtspunt, zo bleek in/voor mij de afgelopen weken. Cees’ idee is het dat de geestelijke wereld daarom aan mensen vraagt om een lichtpuntje te zijn op aarde, zodat de ze zich daarop kan oriënteren. Daarmee vraagt de hemel ons in feite om ons te openbaren, waar mensen in eerdere tijden de ogen opsloegen naar de hemel om ‘iets’ zich te laten openbaren.
4
En ook dit kreeg ik verhelderend verbeeld met het vizier: de verhaallijn (van laten we het even samenvatten met ‘onze informatiesamenleving’) is een verdichtende mist van informatie-overload, ook van profileringsdrang, ‘like’- honger, van nieuws en nepnieuws. Die laag verstikt het dagelijks bewustzijn op de bewustlijn. Die geesteswereld in/van het open bewustzijn kan ons daardoorheen niet meer goed bereiken. Wat kan helpen, is de lijn vanaf de andere kant door te ploppen: dus dat we zelf met ons lichtje uitreiken naar het open bewustzijn. Zo ging mij een lichtje branden…
Hoe werkt Het?
Een vraag die een paar keer terugkwam: Wat is er nodig om het midden tussen de polen
bewust/werkend te maken? Of werkt het gewoon, ‘ís’ het als het ware? Een hele grote vraag die vaker meekan in het Gilde, dacht ik, toen ik de portee ervan begon te zien. Wat flarden van het gesprek rondom deze vraag, vooral in de vorm van vragen: de onmetelijke ruimte is er, maar ontstaat Het daar ook? Kunnen we deze bron/het veld ook zelf laden met de goede dingen die we bedenken (‘transmitten’)? Er lijkt een derde instantie nodig tussen de polen die maakt dat het bewustzijn ontstaat. Wat is die derde instantie? Kun je dat zelf (Zelf) leren zijn? Wat kun je inbrengen? Is het wat de jongere generatie met een ‘van zichzelf’ al verhoogd bewustzijn komt (in)brengen? Wat begon met een smaldeel van Nieuwe Tijdskinderen, grijpt nu veel breder om zich heen en transformeert het collectieve bewustzijn. De vroegere ‘Jeugd van tegenwoordig’ transformeert in ‘de jeugd van
tegenwoordigheid van geest’.
Over het tussenmenselijke
Zoals Martin Buber in het boek Ich und Du toelicht, is het echte tussenmenselijke datgene wat zich tussen twee polen – ene mens en andere mens –weeft en beweegt. Als de schijn daar buitenspel wordt gezet, kan de goddelijke vonk indalen en kunnen de polen tot elkaar komen.
Oefenmateriaal voor het Gilde: dialogisch leven, transparant worden, openheid, de schijn
wegwerken, de ziel tot rust brengen, ‘instant’ bewustzijn van wie je bent en wat je doet (leeft en weeft) in een gesprek, inclusief schaduwwerkingen (dus ‘all-inclusive’) en het sociale oerfenomeen beproeven. Met dat sociale oerfenomeen ben ik al een paar maanden bezig, met tussenpozen uiteraard, want daarin gebeurt ‘Het’. Mijn uitdaging is vooral om het oerfenomeen in
‘binnenzakformaat’ te krijgen voor dagelijks gebruik. Wordt vervolgd. Heel graag met ervaring in het Gilde.
Over het begrip Gilde
In aanloop naar de aanloopbijeenkomsten was de naam ‘Gilde van schalig wereldverbeteraars’ al getransformeerd in ‘Gilde voor schalig wereldverbeteren’. Voor de meeste potentieel
geïnteresseerden was het werkwoordkarakter een duidelijke verbetering. Wat daarmee niet was opgelost, was dat het woord Gilde hier en daar ook op wat twijfel stuitte. Toch is dat woord een hele bewuste keuze geweest, geënt op de Gildes zoals ze bedoeld waren toen ze ontstonden in de Middeleeuwen. We nemen dus geen voorbeeld aan de verworden en gecorrumpeerde variaties op het thema Gilde (met het ‘dievengilde’ als moreel dieptepunt).
In de kern was een gilde een groep mensen die zich uit vrije wil aaneensloot om als leerling-gezel- meester van elkaar te leren. Een verbinding van leren en werken, gericht op vervolmaking van een ambacht. In ons Gilde is het ambacht schalig wereldverbeteren. En dat laatste was het vroegere Gilde ook niet helemaal vreemd, omdat ze zeker ook een maatschappelijke en vaak ook bestuurlijke verantwoordelijkheid hadden, bijvoorbeeld in de armenzorg. ( Zo puzzelden we in de loop van bijeenkomst een Gilde-beeld bij elkaar).
5
Cees vertaalde dit weer naar ons Gilde door zijn oproep aan de Gilde-TransforMaatjes om als tijdgenoten verantwoordelijkheid te delen en ontwikkelingsperspectief te creëren. Dat heeft als horizon dus wereldverbeteren. En dat sluit dan weer mooi aan bij mijn verlangen in mijn tweede openbrief om de vragen verbetert dit de wereld en hoe verbetert dit de wereld steeds expliciet aan tafel te nodigen in het Gilde. Ik oefen daar al regelmatig mee en de vragen blijken krachtig (door) te werken.
Van broederschap naar…
Ergens in het verlengde van het onderwerp Gilde ging het over gelijkwaardigheid en broederschap en de ingewikkeldheid om met dat begrip het vrouwelijke broederschap aan te spreken. Toen kwam er een ‘Gildebroeder’ op het idee om mij in mijn geliefde hoedanigheid van ‘woordspeler’, uit te dagen om daar maar eens iets op te verzinnen. Als ik terugschiet in oud-denken zou ik hebben kunnen antwoorden dat het best rechtvaardig, compenserend en confronterend zou zijn om de mannen de komende twee eeuwen mee te nemen onder het begrip ‘zusterschap’, maar dat ongemak wil ik ze niet aandoen. Geheel in de geest van het wereldverbeterschap ging ik op zoek naar iets beters . Zo kwam ik uit bij het begrip ‘verwantschap’. Dat past in de lijn van de familiaire leefwereld- band van zusterschap en broederschap en betekent volgens het woordenboek ‘het verwant zijn’ en ‘een in het wezen verankerde betrekking’.
Veerkracht
Dat fenomeen heb ik ‘genotuleerd’ uit de bijeenkomst maar nog niet voldoende herkauwd.
Misschien moeten we dat een volgende keer samen doen. Veerkracht werd door Cees geridderd als de drijvende kracht van transformeren en de kernopdracht van het Gilde: innerlijke veerkracht actualiseren. Innerlijke veerkracht ontstaat als de ruimte tussen mensen gezuiverd wordt van schijn.
Ook is veerkracht essentieel om om te kunnen gaan met wat niet (meteen) lukt. Wat mij betreft een
‘wordt vervolgd’ voor dit onderwerp.
Vervolgstappen
De volgende Gilde-bijeenkomst is op vrijdag 24 januari van 10 tot 16.00 uur. Bij voldoende belangstelling wederom in De Maalderij in Leur. Het zal in ieder geval gaan over wat we verstaan onder wereldverbeteren en uit welke bron(nen) het ontspruit.
Voor deze bijeenkomst zijn de TransforMaatjes van het eerste uur uitgenodigd (iedereen die betrokken was bij de aanloop naar de 8ste nov). Een volgende bijeenkomst kunnen we kijken hoe we de kring kunnen uitbreiden van binnenuit (dus via ons).
Barbara stelde in haar verlangbrief voor het elkaar brieven schrijven tot Gilde-gewoonte te maken.
Vooral vanwege het kostbare dat de interne dialoog tijdens het schrijfproces te bieden heeft. Ik beaam dat volledig en gun dat kostbaars iedereen. Hou je daarom niet in als je de behoefte voelt om de pen ter hand te nemen. Dat draagt simultaan bij aan de eigen bewustwording en de bewuste wording van het Gilde; twee nastrevenswaardige doelen.
Hoopvolle groet, Anne
6 Bijlage: de Collage van Verlangens
De collage van verlangens
➢ Samen stamelen over de toekomst en positiviteit de hemel insturen
➢ Creëer het lege midden
➢ De transformatie naar de praktijk brengen
➢ Verandering van tijdperk, toekomst toevallen, met open bewustzijn
➢ Bewustzijn verhogen, verandering van mindset > opnieuw leren kijken
➢ Mensheidsontwikkeling, menselijke maat, medemenselijkheid, menswaardig
➢ Bron ven wijsheid in die bron, in die wijsheid ontmoeting, dialoog, halen en brengen
➢ Mensheidsont-wikkeling en transformatie
➢ Inspiratiebronnen voor toekomst voelen en waarom ze dat zijn
➢ Openheid tussen mensen om te zeggen wat je denkt en voelt en geaccepteerd wordt in wat je denkt en voelt
➢ Voeding, uitdelen en inspireren
➢ Doorleven en vandaaruit handelen en transformatie in praktijk brengen
➢ Werkplaats
➢ Drinkplaats
➢ Ontwikkelingsruimte ‘maken’
➢ VAN elkaar leren
➢ Wat zijn de dingen waar je van opveert? > innerlijke veerkracht
➢ Het Gilde als mobiele drink- of werkplaats, om innerlijke veerkracht te genereren op de plaats waar je bent (Martin Buber, De weg van de mens)
➢ De hemel vraagt (ieder van) ons zich te openbaren
➢ Wat er in mensen leeft en tussen mensen weeft
➢ Tijdgenootschap delen
➢ Waar is het goddelijke in mezelf?
➢ Inspiratie <-> wilskracht
➢ Doorleven en handelen
➢ Openheid
➢ Bij je eigen licht kunnen, hoe?
➢ Wat kan ik doen om lichtpuntje te worden voor de hemel?
➢ De liefde leven
➢ Het hogere en het tussenmenselijke
➢ Eigen bron, positieve energie uitdelen, door voorleven
7
