Sinte Kerstine · dbnl

editie M. Gysseling

bron

Sinte Kerstine. In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998.

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/broe021mgys01_01/colofon.php

© 2012 dbnl

i.s.m.

Sinte Kerstine

Hier begint de prologus uan sinte kerstinen De uader di euwelec es sonder begin.

Daer alle dinghe euwelec sijn in.

De sone die dbegin es van den beginne.

De heilege geest dien men de minne.

5 approprieert, verclere mijn sinne.

in dit gedichte daer ic ben inne.

dat ic moegh spreken hen the eren.

want si den minsche wel conen leren...

De uader hi vermaght al gader.

10 de sone hi es die wijsheit dies vader.

de helegeest hi es so goet.

wat men hem werdelec bid, dat doet hi sonder twiuel altemale.

hem bid ic dat hi geweghe mijn tale.

15 dat ic spreken moge dies hi gheloeft si, ende oec de maghet vri de moder ons heren sinte marie.

Dies oec geloeft moet werden de vrie di edele maght sinte kerstine.

20 dies leuen dat ic vten latine maken wille in dietscher spraken.

sonderlinghe om tweherand saken...

Sinte Kerstine

Dierste sake es van den tween.

dat voel liede sijn die en geen 25 latijn en conen noch en verstaen.

daer om so docht mi welgedaen.

dat ict latijn in dietsche soud keren.

der goeder sinter kerstinen theren.

den genen te troeste die nyet wale 30 en verstaen latijnsche tale.

oec heb ict sonderlinghe gedaen om dat mi alte ernsteleke bat

een ersam ionfrou ende een vroede een geesteleke ende een goede 35 van hoye so heed si ionfrou femine

dat ic om haer bestonde de pine si dunckes mi so wale weert dat ict moet doen want sijs begeert.

Om haren wille heb ict bestaen 40 haer bid ic dat sijt wille ontfaen

lieflec, ende datd haer danclec si ende dat si bidden wille voer mi

ende voer mi doe bidden leuende en doet want ics sekerleke heb noet

Sinte Kerstine

45 ende si ind cloester es dach ende nacht daer ionfrouwen in sijn di wel de macht hebben the biddene voer enen man die selue nyet wel gebidden en can.

dies getruwe ic onsen here 50 god geue hen allen geluc ende ere

di in dat cloester begeuen sijn.

daer sijn mijn vriende binnen ende mijn suster, ende ander mine vrient

die dies dicwile hebben verdient 55 dat ic hen met hauen nyen can vergelden

daer om so bid ic gode den melden di alle dinghe vermach wel ende ic anders en heb nyet el dan roc abijt , ende solen ende corde 60 dat hi geweghen moet so mijn woerde

dat dit gedichte moet troestelec wesen den ionfrouwen van mielen alsijt lesen ende ic hen doch moegh doen daer mede in eneger manyren troest ende vrede 65 ic brueder geraert een minderbroeder

in dien dat ic van der goeder

Sinte Kerstine

heileger werder kerstinen dichte Dat dunct mi de beste gichte di ic hen gesinden can 70 nv wil ic ind beginsel dan

segghen ende oppenbaren van enen bescop een ersammen man di bescop toet achonen was als ic in latine las

75 ende cardinael the rome wart na hi screef alsus op dat ict versta in sinte marien van oingnies leuen dat hi van hare heft bescreuen daer in gedinct hi kerstinen voer waer 80 ende sprect van haer sus oppenbaer

waer moghdi een ander kerstine verstaen daer god so wonderlec gewracht heft aen dat si lach doed een langhe stont

als meneghen minsche wel was cont 85 ende eer si begrauen wart nochtan

wart si leuende ende ghewan van gode dat si op ertrike hier

Sinte Kerstine

soud leuende liden haer veghvier ende daer om wart si so wonderlec sere 90 ghetraihijnt van onsen here

langhen tijt op ertrike hier

so dat si haer warp sulcwile int vier sulcwile te wintere bleef si oec onder dijs, lange merrende, nyet sonder wonder.

95 Jn der doder liede graue plach si oec te gane de maget vri namaels doen si had voldaen haer penitentie, al sonder waen so leefde si in so groten vrede 100 ende vercregh van goede oec mede

so grote gratie ende genade

dat si dicwile beid vroech ende spade op gevuert was in den geeste

daer haer gesciede wel dat meeste 105 wonder, dat noyt ymanne gesciede

so dat si dicwile geleidde der liede zielen, toten veghviere, ende oec

doerd veghuier slechs ende doer dien roec sonder quetsincghe toet hemelrike 110 wie vernam ye dies ghelike

Sinte Kerstine

Dit dat ic v nv geseght heb van kerstinen, getueght di ersam man die bescop, ende daer om dunct mi dat gijs moeght geloeuen vele the bat.

115 Ende de gene di in latine

bescreef haer leuen nyet sonder pine hi seght dat hi getughen nyet min en hadde te getugene, dan in de stat van sintruden waren liede 120 die redene hadden doent gesciede

ya in den menechten dat si dede dat leid hi di dit maecte daer mede.

Dat si oec wrachte dat en gesciede niet in winkele maer onder de liede 125 en waes oec so langhe leden nyet

dat mens vergeten wel mocht yet want doen hijt bescreef soen waren maer na dat si starf leden acht iaer.

ander haer werke di nyman en conste 130 geweten dan si ende dien sijs onste

die brachten haer heymelec vriende voert diet van hare hadden ghehoert.

Sinte Kerstine

Gi die dit leest selt weten wale dat dit puer waer es altemale 135 want et hebben getueght die gaste

die so gewarech sijn ende so vaste dat si der waerheid nyen souden af gaen al soud men hen haer hoed af slaen.

Jc lye dies oec ende et es waer 140 dat vele dies wi lesen daer

bouen der minschen verstennesse geet want ic dat voer waer wel weet ende ic dat merke ende ic dat kinne dat hier vele gescreuen steet inne 145 van deser heilegher creaturen

dat na gemeynen loep der nature en geensins nyet gescien en mochte weer dat men daer toe redene sochte maer god ons sceppere vermaght al wel 150 dat bouen natuer es ende nyman el.

Nu wil ic hier beginnen haer vite al sier sunden werd hi quite

di dit sal lesen ende hoeren met sinne nv hoert hier na dan ic beginne....

Sinte Kerstine

Hier begint sinte kerstinen heilege leuen.

155 Die werdelec kerstine di maghdelec ionfrouwe.

Si was gheboren op hasspegouwe van eenre stat die al daer steed die tsintruden op hasspegou heed si was oec als ic hebbe vernomen 160 van ersamen vader ende moeder comen.

Ende als dalmachteghe god geboed dat si moesten comen ter doet bleef si met tween sustren allene de ioncste dat was dees maghet rene 165 Doen gincghen haer sustre henen toe

ende viseerden in wat manyren ende hoe dat si haer leuen mochten kieren ende ordineren na geestelec manyeren.

ende vueghdent also datd ouste van desen 170 met haren gebede becommert soud wesen.

De middelste si soude den huesraet houden ende van kerstinen vuechdensi ende wouden dat si dat quec ter weiden soud leyden ende oec soud hueden, doen sonder beyden

Sinte Kerstine

175 also vollec ende also saen als dit was ghedaen

ende der ioncster suster was gegheuen

dat omoedechte ambacht, so steet daer gescreuen dat hare haer troestere nyen ginc af

180 jhesus cristus, maer hi gaf

haer gracie der inwendeger suetechheit ende metter hemelscher heymelecheit so visenteerd hise menechwerf sint nochtan bleef si al onbekint

185 van allen mannen, maer gode was si kinleke ende heymeleke de maghet vri daer omme verblides haer met rechte wale ende sprac met ysaias dese tale

mijn heymelecheit es mine es mine 190 di mint hi pleght gerne scamelec te sine

Hier na uolght wie dat si doet was..-- Hier na geuielt so met gods gracien dat si haer so vffende in contemplacien dat si daer af wart so cranc.

dat si daer na starf eer yet lanc.

195 doen leydmen den lichame in midden al doet.

de vriende de sustre maecten groet

Sinte Kerstine

seer, ende weenden the uollen genoech.

men droechse ter kerken des morgens uroech ende doen men de messe sanc uoer hare 200 stont op de lichame in de bare

ende vloegh opte balken staen van der kerken, also saen

als enech uogel geulieghen mocht daer ende als de liede dies worden ghewaer 205 die daer waren, so vlouwenghe gemene

sonder die oudste suster allene bleef daer met anxte the haren onwille ende kerstine si bleef daer al stille toet dat de messe vt was bracht 210 doen dwancse de priester metter cracht

dies sacramends, dat si daer neder van den balken moest comen weder.

Sulke liede lieten verstaen dat haer gheest had aengedaen 215 sodeneghe suptijlheit dat hi nyet wale

en const geliden sonder quale

den roke van den minschleken lichamen.

doen leyddenghe haer sustre tehueswert tesamen.

Sinte Kerstine

ende vermaectenghe ende dedens eten 220 doen wouden haer geesteleke vriende weten

ende gincghen toet haer ende vreghden hare wat si gedoeght hadde, ende wiedwijs datd ware.

Jc salt v sprac si laten verstaen wat ic daer sach, want also saen 225 als ic geuaren was van ertrike

so namen di incgele van hemmelrike mijn ziele ende voerdenghe haesteleke op een stat die was so vreseleke ende so donker, dat datd nyman 230 met tonghen nyet wel vertellen en can

die tormente di ic sach daer

si waren so gruwelec vreselec swaer datd tevertellene were the groet ic sach daer vele liede doed 235 di ic wel kindde hier in ertrike.

ende als ic de zielen so iammerlike sach quellen, ontfarmes der herten mijn ende vreghde wat stede dat mocht sijn ic piensde dat datd de helle ware

240 doen andwerdden mijn leidere mi oppenbare

Sinte Kerstine

dat datd seker ware tfeuyer

daer si haer sunden in arnden di hier haer penytentie nyen voldeden ende daer vore daer de pine leden 245 van daer so vuerdenghe mi ter hellen

daer ic de gene sach iammerlec quellen di ic oec leuende kindde wijlneer Dat seer ginc bouen alle seer Daer na was ic in hemmelrijc geleid 250 ten trone der godleker maiesteid

ende als ic sach dat hem mijn here verblijdde schegen mi so sere so ward ic bouen al verblijd ende pensde dat ic sonder tijt 255 met hem soud bliuen euweleke

Doen seidde mijn here, sekerleke vtenemende suete vriendinne mijn ghi selt hier namaels met mi sijn maer nv so geue ic v den coere 260 ende legh v thehant hier twe dinc vore

ocht nv te bliuene hier met mi

ocht weder ten lichame te kerene, daer gi

Sinte Kerstine

in uwen ghewaregen sterfleken lichame selt liden sonder sijn selfs mesquame 265 pine der zielen di onsterfleke

es, ende daer met sekerleke so seldi verlosen de zielen al di gi saght ind iammerlec dal

dies ueghuyers, di v soe sere ontfarmden 270 ende so ontfarmeleke carmden

ende met exemple vs leuens, seldi vele liede di leuen bekeren toet mi di haerre sunden selen af staen ende als gi al dit hebt ghedaen 275 so seldi keren mijn dochter scone

toet mi ten euweliken lone.

doen andwerdic al onberaden weder dat ic op dese voerwerde hier neder gerne woude weder keren op derde.

280 Doen sonder merren, als mijn antwerde ghehoerd hadde mijn vriendelec here so waest hem dancleke alte sere ende geboed dat men soud weder mijn ziele vueren ten lichame hier neder.

Sinte Kerstine

285 nv siet ende merct wie snel dat waren tons heren gebode di yngelsche scaren.

Op di vre dat men voer mi

sprac in de messe, dierste agnus dei so was mijn ziele voer den trone 290 der godleker maiesteit claer ende scone

Ende alsi dat derde agnus dei seiden so ward mijn ziele al sonder beiden gevuert the minen lichame sciere.

Dit was themale de manyere 295 dat ic van ertrike henen sciet

ende dat ic weder quam, anders nyet ende op dat de liede betren haer leuen so been ic hen weder te troeste ghegeuen.

nv en ontsiet v nyet wat ghi 300 siet ocht hoert hier na van mi

want dat god met mi werken sal dat sal sijn bouen verstennes al ende dies gelijcs en wart gesien noyt onder sterflec minschen gescien.

305 Dit hoerden haer vriende ende wonderde hen ser[e]

ende wachten met wondre na dees mere.

Sinte Kerstine

hoe dat si van haren vrienden was geuaen. ende hoe dat si was gevu

ed van haren maeghdeleken borsten Hier na so vlau de heileghe kerstine

der liede geselscap in de wustine want et docht haer sorchlec ende pine 310 onder de liede van ertrike the sine

daer omme so clam si op die boem et es de waerheit, en es geen droem op douerste der torrene ende der kerken so sachmenghe vlien als ment woud merken.

315 op alrehande dinge di hoghe waren mocht menghe menechwerf sien varen so dat men waende seker van hare Dat si al vol van vianden ware the lest met pinen alsise vanden

320 so vincgen sise ende bondenge met yseren banden daer dogese groet ermode ende leet

maer die den sinen nyet af en geet noch en begeeft, di hemelsche vader hi brac beide bande ende vetren algader 325 ende verloeste sijn werde vriendinne.

Doen vlause verre henen, inne den welden bosche, ouer waer ende in den bomen so leefde si daer

Sinte Kerstine

na uogel manyre na vogel wise 330 ende als haer lichame behoefde spise

als was hi suptijl behindech ende snel sien conste nochtan geleuen nyet wel sonder spise, sien moeste groten hongher liden, als ander liede moten 335 swaren honger so dogde si

nochtan soen woude di maget vri weder keren doer gene pine

maer bleef daer allene in de wuestine met gode, dien si innechleke bat 340 ende vriendelec ende omodechleke dat

hi aensaghe haer iammerechheit metten oghen siere ontfarmhertechheit ende sonder merren daer na saen alsi haer ogen op soud slaen

345 so sach si haer maghdelec borste aen di droge waren sonder waen

dat si melc schegen nature gauen daer si haer seluen met mocht lauen dat was een wonderleke dinc 350 dat melc vt maghdelec borste ginc.

Sinte Kerstine

[w]ant na gods moeder soen quam [n]oyt dies gelijcs dat ic vernam.

[N]u hoert wat si doen uoerwert dede si nam dat melc ende vuedde haer daer mede 355 so dat si spise en geen en at

[i]n negen weken anders dan dat.

[H]ier binnen was si gesocht ende vonden ende met yseren banden gebonden also alsi oec was the voren

360 maer et was te vergeefs, et was verloren.

wied wijs dat si ind water ginc ende ter ander ziden ouer qu[am.]

Als god haer dies gemaect hadde quite ende verledecht, steet in haer vite [d]at si the ludeke quam ind stat [e]nde had gerne gode ontfaen, en bat 365 [d]en priester van sinte kerstolfels sere

dat hi haer gaue onsen here de priester hi geloefde haer wel maer hi seide dat hi el

hadde te done op dien tijt.

370 maer hi geloefde haer seker dat hijt namals soud doen de goede man.

Sinte Kerstine

doen ward si onverduldech ende ran ter ander kerken priester daer bi ende bat hem innechleke dat hi 375 gode haer gaue, dat dede hi saen

ende doen si gode hadde ontfaen So liep si haestlec met groter vaert vtter stat ter masen waert

Dies uerwonderde den priester sere 380 di haer gegeuen had onsen here

ende liep haer na saen opde stede ende dander van sinte kerstolfels mede toter masen ende woudenge vaen want si sagen scheghen haer staen 385 de mase daer si nyet ouer en mochte

als hen sekerlike dochte

so dat sijt nyen const weder staen sien soudenghe daer ommer vaen maer op dat water en achtese nyet 390 si ginc daer in dien diepen vliet

ende in de wiele di harde diep waren, so ginc de maeght ende liep daer dore, toet in dander side

Sinte Kerstine

ende als de priestere saghen dat si, de 395 mase, so wonderlec ouer woed

so wonderet hen sere in hoeren moed dat eenre morwer vrouwen name jn enen sekeren gewaregen lichame ouer so diepen water mocht comen 400 men heues selden meer vernomen

wiedwijs dat si was gepijnd in den viere.

DOen begonst si te doene die dincge daer om dat si was sunderlincge gesint hier weder in ertrike [e]nde croep ind ovene wonderlike 405 [die] daer waren alte heed

[om] te backene broet gereet [d]aer leet se heite menechuoide [a]l yman van ons liden soude [s]o dat sijt hadde daer so heed 410 [d]at si van groter pinen creed

nochtan van buten so en sceen

[a]en hoeren lichame quetsinge en geen.

[e]nde alsi geen ouene en const gewinnen so warp si haer seluen te male binnen

Sinte Kerstine

415 der liede hues al in den brant

daerd vier meest was, ocht uoet ocht hant ende lietse so lange daer inne staen dat si sijn mochten taschen vergaen en had god met miraclen gedaen.

420 Si ginc oec sulwile in ketele staen di vol uan wallende watere waren toter borst al sonder sparen

ocht toten lyndenen oec, daer weder dat si waren hoge ocht neder.

425 Ende de lede der goeder kerstinen di buten bleuen los van pinen daer op so goed si so gruwelec heed water, dat si van pinen creed als di van kinde in arbeid geed 430 nochtan alsi quam vte, god weed

soen sceen van buten en gene quetsinge aen haren lichame sunderlinghe....

wiedwijs dat si lange lach ind water Te wintere so merde de ionfrou wijs dicke ende langhe onder dijs 435 jn de mase, daerd alder diepst sceen

Sinte Kerstine

ses dage ende oec meer tinden een toet dat de priester quam toet hare di haers lichamen nam cure ende ware en beswoerse met gods lichame 440 dat si toet heme op vuer quame

doen quam si weder want si was van den priester bedwongen dien goeden man.

Jn den winter ginc si oec staen daer de moelen om soud gaen 445 onder der moelen rat al recht

daer dwater ouer haer lede al slecht [li]ep, ende te mits oec ouer haer hoed [da]t was miracle ende wonder groed.

[S]i quam oec somwile ouer waer 450 [m]etten watere swimmen daer

[s]i viel op omkeren van den rade [n]ochtan ouermits gods genade [s]oen oppenbarden hen tekene en gene [i]n de lede der maget rene.

[H]oe dat si gepijnt was opten radren ende opte#n galgen.

455 [Op]ten radren daer men op leyde [s]ulcwile de roeuere, vlacht si beyde

Sinte Kerstine

been ende arme, di maget goet also als men den mordren doet nochtan alsi af quam soen sceen 460 jn haer lede quetsincge en geen

Si ginc oec ter galgen ende hinc haer daer onder de dieue al oppenbaer

ende bleef daer verhangen met enen stricke twe dage ocht enen, si ginc oec dicke 465 jn der doder liede graue, ende bat

met groten sere gode dat

hi hen woude haer sunden vergeuen sus leidde kerstine henen haer leuen.

Hoe dat si vlau doer de doerne voer de h[onde].

Si stont oec sulcwile te middernach[t oppe]

470 ende locte vte tenen cloppe al de honde van der stat

ende deedghe bassen ende vlen so dat si liep vore wat si conde

als een beeste, daer iaghdenge de hond[e]

475 buten weghs al sonder sparen

doer doerne di scaerp ende stekende waren.

daer wart si gequetst so sunderlinghe

Sinte Kerstine

sere, dat sonder grote quetsinghe en geen let aen haren lichame en bleef 480 dat seid hi died wiste ende died bescreef.

nochtan alsi de maghet goet van haer had af geueght dat bloed

soen scenen daer tekene van quetsingen en gene dat selue deed si oec allene

485 metten dornen de maget vri so dat haer lichame sceen ocht hi met roden bloede weer ouergoten

Daer omme meneghen died dicke sach vloten.

[v]t hare, verwonderde wanne dat quame 490 [so ] ouervluedech bloed vt enen lichame

[al]s vt haren lichame ran

[s]onder dat sturten van bloede nochtan [d]oe liet si vter adren dicke

[v]eel bloeds dies ic nyet sere en micke.

wie suptijl dat haer heilege lichame was.

495 HAer lichame was oec so sunderlinghe suptijl ende licht, dat hi op dinghe [d]i hoge ende nauwe waren ginc [d]at si oec als een musche hinc

Sinte Kerstine

aen den suptilen riseren van bomen 500 dies heft men selden meer vernomen.

Alsi woude beden de maget urome so ulau si op di hoghe bome ocht op torrene ocht ander dincge di hoge waren sonderlincge

505 om dat si haer van den lieden woud verren daer men se nyen moght stoeren noch erren ende daerse raste vonde aen den geeste dat was haer bouen al dat meeste.

Alsi nochc woud beden weder 510 ende in haer de gracie sturte neder

ya de godleke spreec ic gracie ende de suete contemplacie

so worden haer lede al, cleyne ende groet te gader gedruct in enen cloet

515 als geheit was dat loept in een

so dat haer lichame nyet anders en scee[n]

noch dat men nyet els en wart gewar[e]

dan enen ronden lichame aen hare.

maer als die geestelec dronkenscap 520 verteert was, ende dat suete sap

Sinte Kerstine

dat haer scincte de godleke fonteyne di suete suuer es ende reyne ende als haer lede weder quamen ende haer irste vorme namen 525 di als een ygel waren in een

gecluntert, alst aen haer wel sceen so wordden haer lede vte gerect die te uoren waren bedect

ende onder een onvormlec materie besloten 530 ende temale te gader geuloten

ende haer lichame quam weder saen [t]sier vormen, dat had al god gedaen.

[m]aer na. dat dit sus was uergaen [s]o ginc si menechwerf al sonder waen 535 [o]pte tun staken al rechte staen

[d]aer si met groter deuocien haer [psa]lme sanc, want wetd dat voer waer [d]ad haer was pijnlec ende swaer [d]at si der erden soude geneken 540 [a]lsi haer gebed soude spreken

[w]ant sien sochte en geen gemac [a]lsi haer gebedeken sprac....

Sinte Kerstine

Wiedewijs dat haer scene was ghebroken.

Om dese dincghe ende deser gelike

so scaemden hen haer uriende arm ende rike 545 ende oec haer sustre scaemdens hen sere

want et dochte hen groet onere dat de liede hielden van hare dat si vol van vianden ware.

Doen hurdense enen starken man 550 di alte quaet was ende starc, di ran

ende liep haer na ocht hise mocht uaen ende binden met yseren banden saen.

als hise sus iaght dese quade man ende hise nyet geuaen en can 555 geuielt te lesten dat hise gereen

ende brac haer met eer coluen haer be[en]

doen droechmense tehues vert ter seluer vr[en] \ haer sustre gingen enen meester huren

di haer scene soude achterwaren 560 also deedmense te ludeke wert uaren

op enen wagen, maer als di ersetere wart geware dat si

so starc was in den geeste, deed hise jn enen kelder legghen, van prise

Sinte Kerstine

565 wel gemuert in allen sinnen ende daer besloet hise uaste binnen ende bantse met yseren banden aen ene columne vaste de maget rene

ende als hi haerre scenen toe ginc 570 ende daer op leide alrehande dinc dat sienre meestryen behoerde toe ende hi ewech ginc, nv hoert hoe dat si toet haerre scenen sach si tract al af dat daer op lach 575 ende dat hi daer op had gebonden

want har had onwert dat haer wonden [s]oud achterwaren anders yman dan di den sieken genesen kan [e]nde die met enen woerde gesont 580 maect die sijn toter doet gewond.

daer om di here die als heft macht

[h]i en bedroeghse nyet, maer op enen nacht als in haer viel de geest ons heren

wart si verloest met groten eren 585 van banden daer si met was gebonden

ende gegenst van allen wonden

Sinte Kerstine

alsi der bande was los ende quite so steet daer gescreuen in har vite

dat si ginc wandelen daer tuschen di moere 590 jn den kelder ouer den vloere

vroleke, ende loefde uan herten sere ende gebenendide dien here

dien si beuolen had steruen ende leuen ende di haer dleuen had gegheuen.

595 alsi sus van den banden was vri ende dan haer geest geuoelde dat hi noch was besloten binnen den moer[e]

gegreep si enen steen vten vloere van den keldere, ende warp den moer 600 met sturen geeste dat hi voer

van een, so dat men daer doer mocht [gaen]

nv mogh di dit bi gelikenes uerstaen men neme gescut in enen boghe ende spanne so men al der stijfs moghe 605 so menne stiuer spant ende dwinct

so hi starcleker scied ende swinct.

also waest met haren geeste slecht hi was bedwongen bouen recht

Sinte Kerstine

daer omme moest hi so stuerlec vt springen 610 want gods geest en mach nyman duingen

daer gods geest es daer es vriheit daer om so uloeghsi sonder arbeit met haren lichame doer de locht rechs als een vogel die nyet en docht.

wiedwijs dat olye uloide van haren borsten.

615 NOchtan dat dit al was ghescied

soen lieten noch sustre noch vriende af nyet maer alsi quam weder gingen sise vaen en in een hultenen bloc uaste slaen

[e]nde ginghen se met banden vaste binden 620 om dat si de cracht har geestes kinden

[e]nde gauen har tetene als menegen was cont [b]roet ende water als enen hont...

ende om dat god woud tonen sijn macht [e]nde in der miraclen de groetheit sier cracht 625 [e]nde dat mens vermanen soud verre ende wide

so liet hise dogen thenen tide als hi al sinen vrienden doet alst hem dunct tijt end hen es goet.

want et geuiel also daer mede

Sinte Kerstine

630 dat scoudren, lynden, ende ander har lede verweerden, ende verherden als een houd verrotten, ende hadden leet menechvout so dat si daer af leet wee so groet dat si nyen conste ge eten har broet.

635 Als hars sus nyman en woud ontfarmen ontfarmde de gene hars di den armen es ter noet een toe verlaet

hi dede aen hoere een lijflec daed

ende toende aen hoere dat teken, ende dye 640 miracle, dies gelijcs dat nye

op ertrike en was vernomen te uoren sint dat cristus was gheboren.

Haer maeghdelec borste di droege waren begonsten te vloyene van alter claren 645 olien, daer si met doer de noet

cundde ende weicde har droge broet dat was haer salue daer si mede bestreec haer wonden ende har lede die verrotden, ende oec was dat 650 pulment ende spise di si at.

Als dit sagen beid sustre ende vriende

Sinte Kerstine

dat hare hoer god so wonderlec diende

begonstense te wenenne ende maecten groet seer ende en wouden gods wille nyet meer

655 jn haren miraclen wederstaen maer loestensen van den banden saen ende vielen neder op haer knyen ende baden haer genade van dyen dat si haer pijlecheit hadden gedaen 660 ende lietense vri ende ledech gaen.

hoe dat de geestlec liede gemeyn gebed deden uoer hare.

Als si haer vriheit na haren wille gebruken mochte, soen lach si nyet stille [m]aer si uoer toe de werde kerstine [e]nde leed uoer der liede sonden pine 665 [a]lsi theuoren had gedaen

[e]nde ghi hier bouen hebt verstaen.

[d]oen men dies wonders wart geware [s]o quam daeglijcs ueel uolcs te hare [v]an verren landen ende van bi 670 [o]p dat si sagen dat wonder dat hi

[d]e wonderlec god met har doen wrachte [b]eid met dage ende met nachte.

Sinte Kerstine

doen waren tsintruden inde stat geestelec manne ende vrouwen die dat 675 ontsagen, dat des mynschen sin

nyen conste begripen meer noch min dat grote wonder dat si wrachte want et ginc bouen sminschen gedachte ende bouen sminschen sin the male 680 daer om so sorghden si dies wale

dat de liede die daer quamen die beestelec herten, alsijt vernamen dat sijt in quade souden verkeren ende gode daer in nyen souden eren 685 ende dat sijt nyen souden in goede verstaen

maer souden , den viant dragen aen de miraclen di si dede

daer om so badense in haren gebede met innegher herten den name ons her[en]

690 dat hi woud maten ende tempereren kerstinen mirakelen ende har daet na der liede gemeynen staet

daer en versmede god nyet haer trane di hem al wenende riepen ane ...

Sinte Kerstine

Hoe dat haer leuen was gemaed metter liede leuenne 695 Et geuiel ende et ghescach

onlange daer na op enen dach dat si gruwelec was bestaen van den geeste di har ginc aen ende diese moide so sere dat si 700 liep toeter kerken di stont daer bi

jn een dorp dat guellen heed daer si vant open ende al gereed een vunte der heileger doepen staen daer si haer seluen sonder waen 705 te male in doepte, ende also saen

als dat gescied was ende gedaen so seghtmen dat har daer wart gegeuen dat har manyren ende har leuen van dier tijt was meer gemaed 710 ende na der liede wesen gesaed

ende had har rastleker namals ende bat dan si teuoren dede, ende dat

si bat der liede roeke mocht liden ende onder hen wandelen in allen tiden.

wiedewijs dat si was gedwongen van den geeste dat si van aelmosennen moeste leuen als een minsche

Sinte Kerstine

715 Dat sacrament dies lichams ons heren ontfinc si dicke met groter eren ende sunderlinge te hare salechheid met groter deuotien ende ynnechheit ende sunderlinge op sondage, so ginc 720 si gerne te gode, daer si ontfinc

cracht aen den lichame alsi sede ende aen den geeste bliscap daer mede.

also oec als men van hoer leest al dat hoer eygen had geweest 725 dat si gelaten hadde om gode

ende om te houdene sijn gebode ende dat hoer toe behoerde van erue daer en woud se met doen en geen bederue noch dies en woudse en geenre wisen 730 jn dranke nutten noch in spisen

maer dat leuen had si vercoren

dat si ginc daeghlijcs van doren te doren bidden almosene gemeynelike

beide van arme ende van rike

735 ende daer met leuese, dat drancse dat atse dat deedse te male daer omme, om datse

Sinte Kerstine

der liede sonden draghen soude dier almosene dat si leuen woude si seid oec dat dad de sake was meest 740 dat si geduongen was van gods geest

dat si bade almosene van den sonderen om dat sise daer met woude uerueren ende dat sise weder woud roepen daer mede te penitencien alsi dede...

745 Si seid oec dat gode en geen dinc meer te genaden en duonge, ende daer hi eer omme ontfarmde des armen sondaren dan dat si onderlinge ontfarmhertech waren daer omme so sprect dit woert de uroede 750 dat nommermeer anders dan in goede

ontfarmehertechheit en mach [b]esluten des minschen lesten dach om dat men dit te bat versta so volght hier een exempelken na 755 daer wi dit mede confirmeren

der werder sinte kerstinen theren

want dat men gods uriende loeft ende eert daer werd sijn lof oec inne gemeert

Sinte Kerstine

hoe dat si van enen quaden man drinken eyschte Et geuiel op enen dach

760 als ic te wondere vertrecken mach dat haer en onverdrachlec groet honger, quam ane, dat si doer noet alst god woude, quam haesteleke gelopen, daer verwendeleke 765 en alte quaet minsche sat ende at

dien si om gode drincken bat ende et geuiel dat hi gewan genade toet hare di ondedege man ende ontfarmhertechheit, als hise sach 770 dier si te nymanne te hebben en plach

so dat si al luttelken wijns daer nam ende dranc, dat heme ten besten quam want si propheteerde van

dien quaden boesen sundegen man 775 schegen al der geenre waen

di en kinden, dat hi ontfaen jn sier doet soude gods genade di nymanne oec dan en comt te spade op dat hi gewareghen rouwe heft 780 wi qualec dat hi heft gheleeft.

Sinte Kerstine

hoe dat har te moede was alsi der ondegeer liede almoesene at

Dit was de sake sunderlinghe waer bi dat si geduongen was, dat si

der oppenbaerre sunderen almosene bat ende nochtan alsi yet at

785 dat qualec gewonnen was ocht tonrecht bleuen ende haer in almosen dat was gegeuen so docht der maght van doghden nyet arme dat si at vorschen ocht padden darme ocht van serpenten dyngewede verslant 790 ende alsi dat at so riep si tehant

als di in arbeit gaet met kinde

o criste mijn vrient ende mijn geminde wat haydi met mi mijn vriendelec here waer om so pijndi mi sus sere.

795 mettien so clopte der vrouwen name aen haer borst ende aen haren lichame ende sprac haer seluen alsus toe o iammereghe ziele o arme, ende hoe geberdi sus, wat wildi begeren 800 daer gi v te rechte soud af verueren

waer om so nutti dees onreyn dinge.

Dat was har pine sunderlinghe

Sinte Kerstine

dat si yet at dat was genomen

ocht dat van onrechte goede was comen 805 en#de di werdege heilege kerstine

si en leed daer af nyet mynder pine alsi enegen sundere yet bat ende haer de sundere ontseide dat.

Et geuiel op enen tijt hare

810 dat haer ontseght was van enen sondare dat si heme met crachte nam

ende alsi sach dat hi was gram so sprac si toet heme, als es dat sake dat gijs nyen sijt nv wel te gemake 815 ende gijt nv noede geeft goet man

en sal v na nyet rouwen nochtan dat ict v hebbe met crachte genomen ende dan so salt v seker vromen ende vre zielen in staden staen 820 ende selt daer groten loen af ontfaen.

Als haer in haren roc een mouwe gebrac, soen deedse maken geen nouwe ocht als aen haren scappularijs

gebrac een cappruen in eengerwijs

Sinte Kerstine

825 en#de schegen ymanne gaende quam daer si af in den geeste vernam

ende daer si van binnen gemaen was ave dat sijt hem bade dat hijt haer gaue ende daer si af woude nemen dan 830 so bat sijt dan den genen man

Ende was dat sake dat hijt har gaf so dankesse heme sere daer af ondseid hjt so nam sijt gereet waest hem lief ocht waest hem leet 835 ende nayet aen haer clederkine..

Sijn scaemde haer oec nyet de werde kerstine van hauen arm van doghden rijc

als waren haer mouwen ongelijc haer clederkine si waren oec dit 840 een roc di altemale was wit

ende een witte scappularijs di haren lichame in alrewijs bedecte toten voeten toe

haer cledere waren oec menechwerf doe 845 genayt, als wi gescreuen vinden

met draden di waren van scursen van linden.

Sinte Kerstine

ocht van suptilen wissen gespleten ocht van cleynen hultenen speten.

Si ginc oec baeruoet als ic las 850 tijr tijt dat onbescedelec coit was.

verworpen spise ende cranke at si..

dwater daer men de scotelen in wiesch, dat mi vte soude gieten, dat maecte si

heed, ende deed wallen de maget vri 855 met watre dat si dede daer toe

dat was haer spise, nu hoert dan hoe broet dat van semelen was gemaect dat alte hert was ende ongeraect

dat nam si de maght ende weiket daer inne 860 ende also at sijt de gods vriendinne

daer met so vastese tinden een

twe dage ocht drie, ende anders en geen spise, en atse binnen dien tiden

dat nv yman qualec mocht liden

Van den iammerre dat si maecte uoer de gene d[ie]

uerdoe[md] waren

865 Si vlau oec alte ernstelec sere werelec glorie prijs ende ere ende seide dat daer om sunderlinghe

Sinte Kerstine

voel meer dan van andren dinghe de gene torment souden liden 870 vroech ende spade in allen tiden

jn die helle ocht int veghvier dien xpistoc in dit leuen hier

verstennesse der waerheit heft gegeuen ende daer na nyet en willen leuen ...

875 Als drueue ende rouwech plach si te gane altoes, als dier god gaf te verstane der geenre loen di dagelike storuen, beide arm ende rike weder dat si worden verloren 880 ocht dat si waren vtuercoren ...

Als yman in de stat was doet

dies mesdaet dat had geweest so groet dat hi verdoemt was, ende si dat kinde [j]n den geeste, die gods geminde 885 so wenesse sere ende maecte groet seer

ende quelde haer seluen ende quelde har noch meer crumde haer arme op ende neder

ende broecte har vingere ginder ende weder ende broekesse so geredelec, datd sceen

Sinte Kerstine

890 dat si morv waren sonder been.

De rouwe dien si daer af moest dragen was onverdrachleke hen allen died sagen want si toende so groten rouwe

dat nyman so hert en was man noch urouwe 895 Die sonder groet iammeren consten gedraghen

Dat iammer dat si aen haer saghen ..

Voer die oec die stoeruen, ende di souden te hemelrijc comen, ende wenden behouden so spranc si oppe ende was so blide 900 datd wonder was tien seluen tide

te scouwene di grote bliscap di si Daer omme dreef di maget vri.

daer om de gene die de cracht hars geests bekinden ende die macht 905 si mochten wel merken oppenbare

aen haren rouwe ocht aen hare bliscap die si dreef, wat dien die inde stat staruen soud gescien.

Si stont genedechlec ende willechlec oec bi 910 dien lagen ende staeruen, ende troestese dat s[i]

hen biechten van allen haren mesdaden

Sinte Kerstine

ende daer af penitensie daden ende boedscad hen troest ende geual ter bliscap di euwelec duren sal 915 ende oec verueresise metter pinen

daer men den sundere sal met traiynen sonder inde ende euwelike

dier pinen es en geen gelike Dat en deed oec de maget rene 920 aen de kerstene liede allene

maer aen de ioden deed si oec dat dier alte vele doen was ind stat ende had met hen so groet meedogen dat sise bekeert hadde, had si gemogen 925 alle watter was ind stat

[e]nde seid hen ende getuegde hen dat [d]at xpistoc ware in allen dinghe [o]ntfaermehertech , maer sunderlinghe [d]en genen dien waren haer sunden leet 930 [e]nde te bekerene te hem bereet

[e]nde dat hi alte node nemt wrake [o]uer den sundere, maer dat hi suect sake [a]lsi hen in sunden hebben versoemt

Sinte Kerstine

daer si omme souden werden verdoemt 935 so suect hi ocsuen hoe hine mochte

verlosen, dien hi diere cochte ende hoe hise selech mochte maken di onselech waren met sundeleken saken.

alsi dit seide van onsen here 940 so waert si ouergoten sere

met wonderleker gracien van haren monde op di selue vre ende op di stonde ...

Si seid oec dat di stat, weer bi der hellen, van gode geleght, daer si 945 moten in liden haer veghuier

di met suaren sunden hier op ertrike, hebben omgeghaen daer god sijn gracie hadde met gedaen ende had hen in dinde docht rouwe gegeuen 950 daer si met also behouden bleuen.

na de woerde sinte kerstinen so es die stat so gruwelec van pinen dat tuschen de helsche pine ende de gene en geen ondersceden en es, dan allene 955 dad dat hoer hoep es ende hoer troest

Sinte Kerstine

dat si doch moten werden verloest.

Si seid oec dat voer seker waer datte viande bi hen sijn daer

ende datse den vianden van der hellen 960 geleuert sijn diese daer quellen

also vele te suarleker , al sijt wel weten, dat si corteren tijt selen mogen de gene daer quellen dan die si quellen in der hellen

965 dies nommermeer inde werden en mach des werd doch inde voer doemelsdach ...

hoe dat si hadde den geest van prophesyen DEn geest van prophecien had si

[i]n menegerand dingen, de maget vri si maende oec menegen nacht ende dach 970 daer sijn salechheit aen gelach

van heymeleken sunden ende quaetheiden beresspese menegen in heymelecheiden ende brachtse te penitencien weder [d]i ouermits sunden lagen daer neder hoe dat si voerseide een slachtinghe 975 Op dien dach ende op dien tijt

Sinte Kerstine

datte steps di iammerleke strijt was, tuschen den hertoghe van brabant ende sijn wedersake sijn viant

daer vele hondert minschen bleuen 980 verslaghen, als men vint bescreuen.

doen lach kerstine ende riep ende creet als di in arbeit van kinde geet

ende sprac ay aymi god de goede ic sie van suerden ende van bloede 985 de locht al vol, loept sustre sere

loept, ende bid nv onsen here sturt trane ende weent betterlike dat god van den hemelschen rike toene sijn grote genadechheit 990 jn sier groter tornechheit

ende sijn abolghe moet laten sinken

ende sier ontfaermhertechheit moet gedink[en]

mettien sprac si eenre nonnen toe die in sinte katlinen cloester was doe 995 loep dochter haestelec te dinen gebede

ende bid gode dat hi doe ghenede dinen vader di nv es

Sinte Kerstine

jn groter noet, geloef mi des

hoe dat si voerseide van enre nonnnen dat si vte haren cloester sou[de] gaen.

IN dselue cloester daer was oec inne 1000 een nonne di dachte in hoeren sinne

dat si soud vt gaen, alsi dede

den cloester te scanden ende haer oec mede van haer so sprac kerstine met staden o vat idel van alre genaden

1005 daer den cloester af sal comen grote scande ende luttel vromen...

Daer na nyet lange al luttel voert ginc si vte na kerstinen woert

ende deed den cloester scande ende blame 1010 [i]n oncuesheiden met haren lichame...

[d]aer na gevielt dat dese ionfrouwe van haerre groter mesdaed had rouwe [e]nde penitencie daer af doen woude [e]nde mense ontfaen te beteringh soude 1015 [s]o gaf hem tcouent suaer sunderlinge

[d]at mense te beteringhe weder ontfinge.

doen berespte de maghet reyne dcouent , ende seide, als achtijs cleyne

Sinte Kerstine

dat si uerloren bleue euwelike 1020 gode nochtan van hemelrike

en coste haer ziele nyet so luttelgoet daer om dat hi woud sturten sijn bloet ende oec gewerdeghde te lidene de doet daer scheen sijn minne tons wert groet.

1025 Dit seidse dicwile op ende neder ende liet nyet af toet dat si weder de nonne ontfingen the ghenaden

ende te penytencien van haren mesdaden.

hoe dat si enen edelen man met haren gebede bescermde

Et geuiel oec in haren tiden 1030 dat een edel man soude riden

ouer zee ten heilegen graue.

di ridder had een wijf, daer aue kerstine ernstelec was gebeden ende besuoren toe met eden 1035 dat si met haren heilegen gebede

aen gode dat verwaerue ende dede dat haer man moeste weder comen gesont, wel varende ende oec met uromen.

Dat nam svaerlec de goede kerstine

Sinte Kerstine

1040 dat sise besuoer, ende gaf haer pine.

nochtan so offeres menech gebed voer den riddere, ende arbeit daer met onsen here te meneger stont

ende brachten ridder weder gesont...

1045 Doen sprac si als vter quader magen toet sinen wiue, wat heb di gaen yagen...

Om v groet ongebadechheed

dat gi mi besuoert ende deed groet leed heb ic gesont bracht uwen man 1050 maer gi selt weten voer waer nochtan

dat gi nyen selt sijn langen tijt sier schegenwerdechheiden verblijd.

dat woert wart oppenbaerler waer niet lange daer na, den wiue te suaer 1055 want daer na leet onmenechdach

dat di edel man neder lach

ende starf, ende liet beide kindere en wijf bedroeft ende ongetroest na sijn lijf.

hoe dat si den dach uoerseide dat iherusalem wart gestoe[rt]

Teuoren langhe uoerseide kerstine 1060 dat di felle sarrasine

Sinte Kerstine

jherusalem ende theileghe lant vercrigen souden in haer hant want doen di selue dach quam, dat jherusalem di heileghe stat

1065 ende theilege graf ende dcruse ons heren gewonnen wart den kerstenen toneren van den coninc van persen salahadine was in de borgh te loen kerstine ende kinde in den geeste sunderlinghe 1070 de gesscienesse te male der dinghe

van welken dingen dat si haer sere verblidde de maght in onsen here so dat haer de gene di bi haer waren baden, dat si woude oppenbaren 1075 ende segghen hen de sake waer bi

si ware so blide, doen antwerdde si ende seide, ic mach wel wesen vro want et es heden comen also

dat xpistoc es blide ende wel te gemake 1080 hi heft gegeuen ocsuen ende sake

dat heden van lieden en groet getal werd behouden, dies ic mi sal

Sinte Kerstine

ende oec elc minsche te rechte verbliden vroegh ende spade ende tallen tiden..

1085 te rechte wel so achtet ons here sine versmeetheit ende sine onere dat men den vtuercorenne lande van ouer zee, duet lachter ende scande.

Als heuet god gheconsecreert 1090 ende geheileght ende ghe eert metter presencien sienre pinen daer de tekene noch in scinen nochtan saelt metter werelt inden also als wi ghescreuen vinden 1095 ende dan saelt metter werelt vergaen

als de ziele sal weder onfaen

den lichame, daer si met moet euwelec wonen als mense van haren werken sal lonen dan sal hem menech minsche bekeren 1100 also als ons de heilege leren

van den weghe der quaetheiden ten weghe der gerechtechheiden dan sal in oerbere dies heileges lands menech minsche sijn bloed sturten, wands

Sinte Kerstine

1105 dan sunderlinghe sal wesen noet ende selen dan gode vergelden de doet begerleke ende deuoteleke

die hi doer hen leed betterleke...

doen wonderd hen allen died hoerden, wie sijt 1110 mocht geweten, ende mercten den tijt

ende beidden so lange datte fame

van daer mocht comen, dat ment vername ende vonden datd also ghescach

al sijt voerseide, beid tijt ende dach hoe dat si groten dieren tijt uorseide 1115 Si uoerseid oec di vteuercoren

godes dochter, langhe te voren een alten dieren tijt eer hi quam also al sine van gode vernam.

Di dier tijt viel doen, doen men screef 1120 dusentech, hondert, ende oec bleef

daer, seuentech iaer, di daer toe horen van dien tide dat god wart geboren.

Alte uele anders dincs es ghesciet ende sulc dat noch vervult en es nyet 1125 dat wi wel wanen dat gescien noch sal

Sinte Kerstine

dat si vore propheteerde al...

Den nonnen van sinte katelinen was si harde heymelec, de maghet vri die woenden tsintruden buten der stat 1130 so dat si somwile met hen sat

ende sprac van gode, ende daer na saen so ward si onuersienleke bestaen ende wart daer in den geeste gevueret op so dat haer lichame als een dop

1135 daer kinder met te spelene pleghen ryndelde, ende kerde hem weder scheghen ende want si so haesteleke kerde al omme ende oec so stuerleke met, daer omme so en const nyman met sinen sinnen 1140 aen haren heilegen lichame bekinnen

vorme van haren leden en gene Doen langhe alsus de maget rene was geclotet ende geryndelt Om gekeert dicke ende gewindelt

1145 so dat hen van stuerheiden dies kerens dochte dat si verginc ende nommeer en mochte.

Doen rustese met haren leden te male

Sinte Kerstine

ende luedde daer een wonderlec sanc so wale tuschen haer borst ennde haer strote

1150 dat ict voer wonder segghen mote dat en geen minsche en leefde doen, dye verstaen conste die wonderlec melodye ocht na geuolgen met eengerand list di yman leuende conste ocht wist 1155 gebroecsam musike had hi gemene

ende tone, met andren sangen allene.

maer van der melodyen de woerde di men daer metten sanghe hoerde ocht nochtan woerde mochten heten 1160 dien const nyman nyet wel geweten

noch verstaen in sinen moet maer concordancien haddense goet.

Binnen dien dat si sus sanc

ende men daer hoerde dat suete geclanc 1165 en ginc noch stimme noch adomtocht

vte haren nese dat ymanne docht noch oec met vte haren monde dat yman aen haer vernemen conde maer tuschen haer borst ende kele, daer

Sinte Kerstine

1170 luedde een armonya so claer dat si den yngelen van hemelrike van suetheiden luedde genoech gelike.

Binnen dien dat al haer lede rusten, ende si haer ogen to dede 1175 na die manyre ende die wise

dies si plegen di slapen lyse so quam di edele creature

daer na thehaer seluen ouer een vre ende stont oppe ende had gebere 1180 als ocht si gewaerlec dronken were

ende riep hoge, nv brinct te mi tconuent al tenenmale, dat wi

den genadegen ihesum xpistum daer bouen jn sinen wondre mogen louen.

1185 tehant so quam tconuent te samen ende worden seer blide doense vernamen dat kerstine had troest ontfaen

ende doen begonst kerstine al saen te deum laudamus met groter begeringen 1190 ende tcouent ginc al na singen

ende brachtent vte met groter eren.

Sinte Kerstine

Aen dien lof so moegh wi leren als ons god heft yed goeds gedaen so seel wi hem louen en dancken saen 1195 met lesene met sincgene in allen manyren

dat hi ons geweest heft goedertiren...

Namaels doen si thehoer seluen quam volcomeleke, ende si vernam

ende haer anderliede deden verstaen 1200 wat si onwetens hadde gedaen

ende wiedwijs dat si te gader riep tconuent tons heren loue, so liep si henen, ende toende oppenbare als ocht si sot ende snoedel ware

hoe dat si der werelt verwed dat si haren scepp[ere]

nye[n] kin[t].

1205 Al si thaer seluen was weder comen ende si haer cracht had weder genomen so seid se met dogene ende met smerten met groter betterheit van herten

van den state daer hier bouen 1210 es af geseght, ay o uerscouen

o onselege werelt, di nyet en kint uwen sceppere noch oec en mint

Sinte Kerstine

o werelt waer om en diend di hem nyet waer om en mercti nyet ende siet 1215 dat hi v lange heft gespaert

Ontfarmen ende sparen dat es sijn aert woud di sijn goetheit noch besien gien soud uan heme so sere nyet vlien als were een ander werelt nochtan 1220 died weder seide, ende di v van

hem woud keren, gien constes gelaten gien moesten minnen sere vtermaten O wonderlec werelt du hefst di gekeert van hem die di al goetheit leert 1225 du hefst dijn ogen gesloten van binnen

ende dinen sceppere en wilstu nyet kinnen.

Alsi dit seide so riep si ende creet als di in arbeit van kinde geet

ende quelde haer lede, ende viel op derde 1230 met groten geruechte, ende geberde

harde ontfarmeke , ende gelied ende vertrac weder, waer om dat nyet de werelt haren sceppere en kinde die haer selechheit so sere minde

Sinte Kerstine

1235 dat hi om haer euweghe goet

gewerdeghde te sturtene sijn heilege bloet dies moet hi sijn gebenendijt

vroegh ende spade ende allen tijt

hoe dat si verstont alle scrifture vander godleckeit$

hoe dat si dat haer was begaf ende quam te loen.

Hier na so ginc si vte ende ran 1240 van haren eygenen huse ende van

haren geslechte, de ionfrou vri jn een borgh di loen hied, die bi almaenghen was geleghen, daer si wonende bleef wel negen iaer 1245 met eenre clusenersen hiet juete daer ouermits kerstinen, de suete de minnelec god, groet wonder wrachte welc juete hem veel dincs te oren bracht[e]

dat gewracht hadde de werde kerstine 1250 di haer leuen maecte in latine

want hi getueght dat oppenbare dat hi van verren lande quam te hare om dat hi haer leuen woude weten

ende dat bescreef hi, om dat mens vergeten 1255 nien soude, ommermeer in ertrike

Sinte Kerstine

God hi loent hem in hemelrike

ende geef hem daer om dat euwege leuen want et waer scade waert achter bleuen.

Uoerweert vintmen bescreuen, dat 1260 de heilege kerstine, ind selue stat

alle nachte te mettenen ginc nv hoert een wonderleke dinc

gi moeght hier alte groet wonder merken...

Doen alle de liede waren vter kerken 1265 so bleef de maeght daer binnen allene

ende sloet di doeren toe alle rene

ende ginc daer al omme wandelen ende scerken ouer dat pauyment van der kerken

ende liet daer vt gaen so sueten sanc 1270 ende maecte daer so edel geclanc

dat di sanc vele bat jngele sanc scheen dan erdersche sanc ocht els en geen Di sanc hi was so wonderleke te horene, ende soe sunderleke 1275 dat heme niet en conste geliken

[e]n geen jnstrument van eenger musiken

Sinte Kerstine

so dat in desen sterfleken liue noch uan manne noch uan wiue so sueten stimme noyt wart gehoert 1280 als doen vt haren lichame quam uoert

hi was oec claer suptijl ende rijc nochtan so was hi onghelijc

dien sange daer ic af seide hier voere want hi was suete ende goet tercoere 1285 Dese sanc was minder vele dan dye

di had so edele suete armonye daer si so sere in jubilerde daer si oec gode so sere jn eerde want hi ginc bouen alle sin

1290 men consten verstaen noch meer noch min dat was de sanc die men van hare

te uoren hoerde suet ende clare die tuschen borst ende strote gaf so sunderlinghen luet, dat nyman daer af 1295 en geen gelikenesse vinden en conde

di hem so wel op sanc verstonde.

Dees edel sanc hi was latinen

gessyert met wonderleken ende met finen

Sinte Kerstine

clauselen van concordansien die wel 1300 luedden, ende bat dan enegh dinc el...

Als was dat sake dat si en gene letteren en kinde de maghet rene van dymale dat si wart geboren nochtan verstont di vtuercoren 1305 jonfrouwe, wel, al latijnsche tale

ende daer toe kinnesse volcomelec wale van der scrifturen alle den sin

ende alle di donker questien die daer in verworren lagen, ontbant si cleerleke 1310 ende daer toe oec harde meesterleke

als hare , haer geesteleke vriende baden dat quam haer al van gods ghenaden nochtan so deedsijt alte noede

want maeghde si selen natuerlec sijn bloede 1315 Boude maeghde sijn selden bleuen

langhe staende sijn moesten sneuen Daer omme so was dees maget bloede ende quam daer toe oec alte noede dat si de heileghe scrifture ontbant 1320 ende dat si haer dies onderwant

Sinte Kerstine

want dat seid si dad proper ware der papen, daer omme en woud sijs hare ten nausten nyet onderwinden doe want si seide en hoerde haer nyet toe.

1325 Clerke di eresse, ende sunderlinghe priestere ende papen voer alle dinghe om di groete minne die si

te gode wert hadde de maget vri nochtan dat si haer deden weder 1330 meneghe versmeetheit op ende neder....

Papen priestere ende clerke

di sunden deden ocht sundelec werke die manesse lieflec ende heymeleke met reuerensien eersamleke 1335 oude ende ionghe alle gadre

als ocht si hadden geweest haer vadre dat deed se daer omme als ic merke dat ouermits haer quade werke nien worde de name gods blasfemeert 1340 jn den volke, dat merct ende leert

ende nemt meer bispel aen de papen dan aen riddre ocht aen knapen.

Sinte Kerstine

hoe datse ge eerd was uan den greue lodowike uan loen$

DOen verre ende wide sus uloech har fame ende sus gebreid wart haer heilege name 1345 geuielt dat ouermits de mere

di groet uan haer uloech hier ende dere een alte groet vri edel man

de greue loedwic van loen, gewan minne toet hare ende genade 1350 ende leefde sere met haren rade

ende sprac oec gerne scheghen hare beid heymeleke ende oppenbare waer hijse oec de graue sach

so stont hi scheghen haer op, dies plach 1355 hi, ende quam haer vriendelec tontmoete

ende hietse moeder ende boet haer groete.

als di edele graue yet dede [d]aer hi gode vertoernde mede

[d]at schegen gode was ocht schegen recht

1360 [o]cht schegen goeds kerke ocht scegen sijn knecht [d]aer af so doeghde de gods gheminde

[r]echs als een moeder van haren kinde [e]nde ginc the heme al daer hi was [i]n sinen paleyse, ende daer las

Sinte Kerstine

1365 si heme, sijn lesse, om sijn bate met moederleker toeuerlate ende dan berespte sine, so dat si van hem vercregh temale, dat hi genoech dede van alre mesdaed 1370 na recht ende na kerstinen raed

hoe dat se wecke#n#de woerde hadde.

Et gheuiel op enen dach datte greue lodwic lach opten kerchof endede leende

daer om hem stonden vele verweende 1375 riddre, als plegen om heren te done

ende om grote hoghe barone..

Ende also alsijt vernam

geuielt dat si daer ouer hen quam ende leide haer hoed bi dgrauen hode 1380 ende hief op hande ende ogen te gode

ende begonst hem te sprekene toe met gracioyser talen, hoert hoe O here sprac si wie scone sijd di...

Als doen de riddere hoerden wat si 1385 seide, so sprakensi den greue sus toe

Sinte Kerstine

o here her greue, en hoer di nyet hoe dat v dees ionfrouwe prijst so sere doen sprac de greue die grote here ende andwerde hen daer op dees tale 1390 wien dat si loeft dat weet ic wale

jn bens nyet dien si prijst so sere maer si prijst haren hemelschen here die makere es van allen scoenheiden van gracien ende van lieflecheiden 1395 endedi allene es scoenre dan al

dat hi noit maecde ocht maken sal Doen antwerdde hem kerstine daer oppe, ende seide, here gi seght waer na dien dat gine so scone kint 1400 wie comet dan dat gine nyen mint

hoe datse den seluen greue uoerseide ongeuoech dat hem w[as] te geschie[n]

Eenwerf was oec die selue graue te loen jn sinen paleis, dat aue nu es gebroken, daer hi inne lach te somertide in midden den dach 1405 op enen culc te sinen ghemake

daer hi doen hadde alrehand sprake

Sinte Kerstine

met heren die daer waren doe

den hertoghe van lymborgh ende daer toe een andren greue, dies ic nyen las 1410 jn latine wie hi was ...

Ende daer si stonden ende spraken te hope so quam kerstine met snellen lope ende riep sus ane den greue lodewike onverueerlec ende stoitelike.

1415 O alder onselechste, met wien hef stu dijn heymelec sprake, dat segh mi nv een sprect hier als dijn vrient met di nochtan so eest daer harde bi dat hi sal doen aen di sijn hant 1420 di te uerradene, als een viant.

Tehans doend wijf die stimme vt gaf so gruwelde den verreder daer af

nochtan ontlicsende hijt, ende suegh alstille teer tijt, als hoerde hi daer sinen onwille 1425 maer men pruefde dit, ende vernam

datd waer was eert dinc ten jnde quam.

wat si dede doen de greue starf.

Die selue greue lodewic doen hi

Sinte Kerstine

soud steruen, ende hi sijn doed sach bi so deed hi kerstinen de heilege ionfrouwe 1430 te hem roepen, ende bat har op trouwe

liefleke, der heileger creaturen dat si toter seluer vren

dat hi van ertrike sceden soude bi hem getrouwelec bliuen woude.

1435 Doen hem kerstine geloefde dat si bi hem soude bliuen, so deed hi vter kameren gaen tfolc alrene

ende hieltse met hem daer heimelec allene ende sonder merren daer na saen

1440 als allet folc was vt ghegaen

so richt hi hem oppe, jnde selue stonde met al der cracht dat hi gheconde ende viel te male met lichame neder voer haer voete hier ende weder 1445 ende vertrac daer voer die ionfrouwe

met alte groten tranen ende rouwe al de sunden di hi had gedaen ende daer hi met had om geghaen van dien dat hi was ellef yaer oyt

Sinte Kerstine

1450 dan deed hi nyet der ridder stoyt dat hi haer uertrac sijn leuen

om afflaet dies si nyen mochte geuen maer dat die edele greue dat dede

dat deed hi daer omme, op dat hi daer mede 1455 haer herte berrurde, dat si bade

uoer al sijn sunden gode genade.

Hier na als dit al was ghedaen so deed hi weder roepen saen jn sijn kamere alle sijn liede 1460 ende daer na dat hem kerstine riede

woud hi berichten als hi dede

hem seluen ende al sijn goet oec mede als dat gedaen was wand god geboed so lach hi neder ende was doet 1465 ende si sach inder seluer vren

zijn ziele te swaren veghuier vuren daer si soud liden alte groet pine

maer die verlichte heme de gode kerstine.

hoe dat si mets greuen siele deilde de pine uan den veg[h]uie[re]

Om dat haer sijns ontfarmde so sere 1470 so uercregh si aen onsen here

Sinte Kerstine

dat si met heme soud deilen hier de pine die hi leet int ueghuyer Doen oppenbaerdi hare na sijn doet ende bat haer in der groter noet 1475 dat si hem woud helpen in die pine

Doen seide toet heme de goede kerstine gaet henen also alst god welt

ende na dat godlec oerdeel, so geld de pine di gi hebt hier verdiend 1480 om v sunden mijn lieue vrient

jc wille in minen lichame nv liden grote tormente voer v ende neme op mi de pine half uoert di v int veghujer te done behoert.

1485 Als dit ons here had laten gescien so mocht mendse daer na langen tijt sien jn der nacht groet pine liden

jn den heten baden, ende ondertiden jn den baden die waren so coit 1490 dat si daer pine leet menechuoit ...

Daer om eest seker want dliegen nyen mach dat ommer ouer andren dach

Sinte Kerstine

dies greuen siele leed grote pine

die dies eens daeghs uoer hem leed kerstine.

1495 De stede daer hi te sundegene plach inne die maecte de werde gods uriendinne met haren tranen iammerlec nat.

Ende daer si wiste oec eneghe stat daer hi hem verblijd hadde ideleke 1500 daer dreefse rouwe jn betterleke.

hoe dat si har hadde ind leste iaer uoer har doed INd leste iaer uoer dat si scied

uan ertrike, soen woudse nyet onder de liede wonen kerstyne maer dicke so wonese in de wustine.

1505 Si quam oec weder ouer lanc maer selden, dan alse de geest duanc dat si weder comen moeste

ter liede salechheit ende te troeste ocht alsi soude nemen spise 1510 weder oppenbaer ocht lyse.

Alsi oec gaen woude inde wustine ende haren lichame woud doen ane pine soen constse nyman ten dien male die leefde op ertrike behouden wale

Sinte Kerstine

1515 alsi van vter wustinen quam weder soen dorstse nyman groet noch neder jn eneger manyren grueten nyet ocht vregen haer op ertrike yet.

Somwile des auons alsi quam weder 1520 ginc si in midden thues op ende neder

rechs als een geest op deerde daer datd coym yman conste voer waer geweten ocht geest ocht lichame were dat was een wonderleke mere

1525 daer si ginc datd kinlec daer sceen dat si coyme di erde ghereen.

Jn dalder leste iaer dat si van ertrike sciet de maghet vri so had haer geest die gracie vercregen 1530 dat hem de lichame coyme iet was siegen

ende had oec al de lede so onder dat men daer af mach seggen wonder so dat noch minschlec ogen noch sin ende const aen sien noch meer noch min 1535 de scade uan haren lichame, sonder

anxst van geeste, ende was dat niet wonder.

doen si was weder comen jnd stat

Sinte Kerstine

so was haer wonynge al dicst in dat cloester van sinte katerinen daer bi 1540 daer was si gerne de maghet vri.

de redene die her thomas dabt van sin truden seide$

De gene di sinte kerstinen leuen te latine heft bescreuen

hi seget ende bescriuet dat dat tsintruden inde stat

1545 te sinen tiden een ersam abd was di also hiet als hi, thomas

di abd hi was doen priester ind stat van sintruden, doen daer geuiel dat dat men terechte sal uertrecken 1550 et weer onrecht soud ment bedecken

dees eersam man dees abd thomas hi seid dat, doen hi priester was dat hi enwerf uan mettenen soude gaen thehues weert doense waren gedaen 1555 met enen geselle als hi plach

jn der dagerraet daer hi sach dat si met eer groter vaert leed ende ginc ter kerken waert

Sinte Kerstine

Daer uolghden si haer in der kerken 1560 om te siene wat si soud werken

ende gincghen heymeleke staen achter een columpne, ende saen so saghense ende mercten waer

kerstine haer nederwarp voer den outaer 1565 ende lach daer als een sac allene

ya di al uol es drogher bene

daer gaf si menech suchten ende carmen dats elken minsche mochte ontfarmen ende ginc daer haren lichame ane 1570 ende begonsten gruwelec te slane ende haer borst daer toe met beide haren vuesten, ende seide

toet haren lichame, de maget vri.

O arme lichame, wi langhe seldi 1575 mi quellen sus utermaten sere

wie langhe seldi mi van minen here ende van sinen anscine verren wi langh seldi mi hier doen merren waneer seldi begeuen mi

1580 dat mijn siele quite ende vri

Sinte Kerstine