MvN ja blijven of weggaan. het was voor haar een duivels dilemma. lang duurde de
1
twijfel. ze zit al twaalf jaar in de kamer. is nu zeven jaar het boegbeeld
2
van haar partij en wordt het dan niet eens tijd voor een nieuw gezicht?
3
bovendien schreven de spelregels van groenlinks niet voor dat drie
4
kamertermijnen eigenlijk een maximum is? en is dit dan niet het moment om
5
haar droom na te jagen en met haar gezin naar het buitenland te gaan? of zijn
6
er misschien toch belangrijke redenen die haar hier in nederland zullen
7
houden. ze heeft de knoop (.) hoop ik doorgehakt. femke halsema.
8
FH [hai matthij-
9
MvN [de vraag is je zo vaak gesteld.
10
FH ja als je het zo formuleert dan ga ik bijna weer twijfelen.
11
MvN maar je hebt de knoop doorgehakt.
12
FH ja! ik wil eh heel graag nog een keertje eh ehm de lijsstrekker van
13
groenlinks=
14
MvN =de knoop >door< is (dat)
15
Pbk ((applaus))
16
Tfh het wordt wel TIJ::D! ((hahaha)) BRAVO!=
17
MvN =je knoopt er een vierde termijn aan vast=
18
FH =ja [als mijn] partij dat goedvindt, [want] je zei dat inderdaad al een
19
MvN [en is ] [ja ]
20
FH beetje dreigend en dat klopt. eh bij groenlinks is het niet vanzelfsprekend
21
dat mensen eindeloos aan ’t pluche pl:akken, [dus
22
MvN [nee
23
Tfh [maar is dat echt een regel?
24
FH [ja]
25
Tfh staat dat ergens in [een], op een pap[ier?
26
FH [ja ] [ja dat staat in de regelementen is- je
27
hebt drie termijnen, als parlementariër en die heb ik gehad, (.h) en ehm
28
daarna ben je foetsie. (.h) omdat je omdat het niet de bedoeling is dat je,
29
nou ja, >laat maar zeggen< van je twintigste tot pensioen[gerecht]igde
30
MvN [↑mmh ]
31
FH leeftijd in de kam[er] doorbrengt. (.h) opzich is dat ook een hele goeie
32
MvN [ja]
33
FH regel en ik als ik dus nog: een keer de lijst ga trekken, zal ik dus ook mijn
34
congres om toestemming moeten vra[gen
35
MvN [je zal ’t deemoedig moeten vrag[en]. de
36
FH [ja]
37
MvN regel was er misschien ook omdat ze dan denken ja: op een gegeven moment is
38
de scherpte er wel een beetje af de verveling slaat misschien een [beet]je
39
FH [ja ]
40
MvN toe, misschien wordt ’t tijd voor een nieuw gezicht. allemaal (.) dingen die
41
door je hoofd hebben gespeeld?
42
FH ja. ik vind ook dat je kijk die regel is daarom ook goed, omdat je best
43
indringend bij jezelf mag nagaan of je de kracht ervoor hebt=
44
MvN =↑mmh=
45
FH =of je ehm (.) nou ja, of je voor mensen nog voldoende aansprekend bent, of
46
je denkt dat je je eigen partij naar een overwinning kan helpen. nou bij mij
47
luidde na eh (.) denken dat ik denk dat ik en de kracht heb en groenlinks nog
48
naar een overwinning ga toe[(sturen)
49
MvN [was ’t een moeilijk besluit?
50
FH ja! omdat het eh omdat ’t natuurlijk een eh een eh zwaar vak is, [eh ] omdat
51
Interview nr. : 6
Datum : 02-02-2010
Interviewer : Matthijs van Nieuwkerk (MvN) Politicus : Femke Halsema, GroenLinks (FH) Tafelheer/-dame : Halina Reijn (Tfh)
Overig : Publiek (Pbk)
MvN [↑mmh]
52
FH ik kleine kinderen heb=
53
Tfh =wat vind je man ervan?
54
(.)
55
FH nou als ie het er niet mee eens was geweest, had ik een groot prob[leem]
56
Tfh [ºjaº]
57
gehad, dus dus vanzelfsprekend is ie het ermee eens en dat komt ook doordat
58
ik ook in de loop van de van de ja:ren, mijn kinderen zijn imiddels zes
59
jaar, (.h) eh denk ik een betere verhouding heb weten te vinden tussen eh
60
thui[s ] en eh (.) en natuurlijk ook omdat ik professioneler ben geworden,
61
MvN [↑mmh]
62
FH ehm en daarmee ‘t ’t eh ’t politieke werk denk ik ehm met minder ehm laat
63
maar zeggen enorme krachtinspanning hoef te doen.=
64
MvN =j-i-i- ’t kan ook zijn dat je denkt zelf ik vind ’t veel te leuk, dan denk
65
je een beetje aan jezelf, je moet ook vooral af en toe aan jezelf denken
66
FH ja dat is ook zo
67
MvN maar je kan ook denken ik kan nu even niet gemist worden in deze ra:re
68
woelige politieke tijd.=
69
FH =ja=
70
MvN =dacht je dat ook?
71
FH ja het is een combinatie van argument[en ( )
72
MvN [maar begin eens met ’t laatste
73
FH ehm ik denk dat we ehm eh echt een heel belangrijk eh moment in onze
74
geschiedenis zijn. we kampen met een gro:te economische cris[is ], de
75
MvN [↑mmh]
76
FH grootste in tachtig jaar. onze culturele verhoudingen zijn scherp, de
77
polarisatie is diep (.h) in onze samenleving en we moeten voor al die heel
78
ingewikkelde verantwoorde probelemen moeten wij verantwoorde oplossingen
79
[vinden. nah-
80
MvN [mmh. maar dacht je toen dus misschien daar hoor ik wel bij want=
81
FH =ja!=
82
MvN =want ik ben namelijk een ervaren politica en ik kan nu effe niet gemist
83
worden?
84
FH ja die hier ook de afgelopen jaren veel over nagedacht [heeft], want ik heb
85
MvN [↑mmh ]
86
FH ook ehm en ik denk dat ik visie daar op [heb ] die op dit moment de moeite
87
MvN [↑mmh]
88
FH waard is=
89
Tfh =maar was het ook omdat je geen goeie opvolger zag?
90
FH nou: ik geloof niet dat ik dit besluit uit armoede hoef te nemen. ik denk dat
91
in groenlinks voldoende mensen op dit moment ook (.h) ehm eh geschikt zijn,
92
’t kan ook heel goed zijn (.h) dat ik in ’t lijsttrekkersreferendum
93
tegenkandidaten krijg, [(.h)] ehm maar ik wil er ook eigenlijk wel graag
94
MvN [↑mmh]
95
FH bij zijn de komende tijd, want [ik (wil)
96
MvN [had de aanwezigheid van wilders er iets mee
97
te maken?
98
FH (.hh)
99
MvN je had het over polarisatie?
100
FH ehm=
101
MvN =daar hoort hij zeker bij.
102
FH ja maar ’t is voor mij niet bepaald een doorslaggevend argument, ik vind ’t
103
toch veel belangrijker (.h) is dat wij een periode ingaan van he:le grote
104
hervormingen=
105
MvN =mmh=
106
FH =he economische hervormingen, daar ligt (.) een opdracht van vijfendertig
107
miljard en de opdracht voor een linkse en progressieve politicus zoals ik is
108
om te zorgen dat de samenleving niet daardoor ehm ja armoediger en schra:ler
109
wordt, maar eerlijker [en
MvN [had ’t er ook iets mee te maken dat je hebt twee
111
verkiezingen verloren, daar moeten we eerlijk in zijn, [je bent]
112
FH [↑mmh ]
113
MvN een formidabel debater, daar win je ook veel prijzen mee. de verkiezingen nog
114
nooit [gewonnen
115
FH [ach ho ho ho de europese verkiezen hebben wij <werk[elijk> ] met
116
MvN [troostprijs]
117
FH overmach[t ]nee kijk de ontwikkelingen die je bij groenlinks
118
MvN [troostprijs]
119
FH [ziet ], kom. ’t begin van de klim noemen wij dat.
120
MvN [poedelprijs]. oke ’t begin van de klim.
121
FH [nee maar ( )
122
MvN [maar dat k-kom dan met dat soort antwoorden weet je wat, ik wil een keer
123
winnen en je staat er nu in de poll[s,]’t is allemaal virtueel, sta je er
124
FH [ja]
125
MvN goed [voor ]. wil je ook regeren?
126
FH [absoluut] nou kijk je hebt ei- bij groenlinks zie je gewoon een
127
gestaagde groei. wij heb- zijn vanaf tweeduizendtwee ongeloofkijk ingewikkeld
128
gehad=
129
MvN =↑mmh
130
FH en dat was precies op ’t moment dat ik aantrad. (.h) en we hebben inderaad
131
een aantal verkiezingen verloren. overigens niet heel dramatisch. één
132
zeteltje d’r af. maar verlies is verlies.=
133
MvN =ja=
134
FH =je ziet dat dat omdraait en je ziet dat
135
[ehm (’t vertrouwen in ons neemt toe) ] en
136
MvN [met andere woorden dat wil u meemaken]
137
FH ik denk dat ik daar ook een rol inspeel. ehm je ziet dat onze oplossingen ten
138
aanzien van klimaa:t, ten aanzien van eh bijvoorbeeld de noodzaak om de
139
hypotheekrente [ehm ] aan te gaan pakken in de periode van bezuinigingen
140
MvN [↑mmh]
141
FH dat onze oplossingen veel meer ingaan vinden en ja! daar wil ik graag bij
142
zijn.
143
MvN klimaat( ). je wil oogsten.
144
(.)
145
FH ehm we gaan oogsten. [alleen mijn partij gaat oogst-.
146
MvN [we gaan oogsten? gis[teren gisteren
147
FH [ja ik ga hier niet zo’n
148
aankondiging doen en dan v-v-vervolgens een beetje (.) ehm=
149
MvN =hoe ziet de oogst eruit? is dat regeren?
150
FH wat mij betreft wel.
151
MvN hm=
152
FH =ja. kijk da- wat dat is natuurlijk onze onze politiek is op dit moment echt
153
heel instabie:l en kwetsbaar he d-d-d’r zijn nauwelijks coalities te vormen,
154
wat je nodig hebt (.h) zijn stabiele partijen die bereid zijn
155
verantwoordelijk te dragen voor grote (.h) hervormingen, die ook goed weten
156
wat ze willen, [nou ]
157
MvN [↑mmh]
158
FH mijn partij en ik weet goed wat wij willen, ehm en ik denk ik inderdaad dat
159
wij broodnodig zullen zijn in de volgende regering en eh wij willen graa[g
160
Tfh [maar
161
als je gaat regeren betekent dat dat je dan nog minder thuis bent of maakt
162
dat niet uit?
163
FH nou kijk daar hoort ook bij dat ik van de bolkensteindoctrine v:ind dat de
164
politieke leider in de kamer hoort, want anders dan krijg je van dat
165
onduidelijke gedoe waar wouter bos nu steeds mee kampt, en [om m]aar even zo
166
MvN [ja ]
FH handzaam samen te vatten. ehm dus ik ben ervoor dat ik in de kamer eh zit als
168
politiek leider van groenlinks, als ’t congres mij dat toestaat, dan zorgen
169
wij ervoor dat
170
MvN [is er enige kans dat dat niet, dat dat niet zou gebeuren? nee toch ( )
171
hamerstuk toch daar, op die gezellige middag?
172
FH nou daar ga ik echt niet op vooruitlopen want eh wij kennen een interne
173
democratie die ( ) buitengewoon levendig is, dus en ehm dus ik ben
174
reuzebenieuwd.=
175
MvN =mag ik even terug naar de eerste stap in de kamer? negentienachtennegentig.
176
d’r gaat een roltrap omhoog en daar stond dan een verslaggever en volgens mij
177
ging jij toen voor het eerst (.h) als kamerlid omhoog.
178
(1.0)
179
FH ºokeº
180
((videofragment wordt gestart))
181
MvN ja twaalf jaar later. welke illusies ben je verloren? want ’t is een hard
182
vak. ’t is ook een je moet ook een aantal teleurstellingen slikken zou ik me
183
zo kunnen voorstellen. wat ben je echt kwijt toen je daar kan je je nog
184
verplaatsen in [’t mei]sje wat daar die rol[trap op ging]?
185
FH [hmm ] [ja:a heel erg] en ook in
186
[mijn eerste, in mijn eerste
187
MvN [(m)erk je daar nog op?
188
FH in mijn eerste desillusies. nee ik ben wel veranderd daardoor. niet in mijn
189
idealen, ehm maar wel in de snelheid waarmee je ze bereikt terwijl ik weet
190
dat ik toen de kamer in ging en dacht (.h) weet je wat, dan ga je achter dat
191
catheder staan,dan hou je gewoon een prach:tig verh[aal ] en dan is iedereen
192
MvN [↑mmh]
193
FH het met je eens. nou, da’s een illusie die je wel verliest in de: in de loop
194
van de tijd, ehm gelijk krijgen kost ontzettend veel t[ijd ] en gaat bij
195
MvN [↑mmh]
196
FH kleine beetjes. en ’t vereist dus uithoudingsvermogen en eh ik denk dat ik
197
dat wel heb.
198
MvN j[a
199
Tfh [je bent echt mooier geworden nog. >zie je ‘t?<
200
FH wat zeg je?
201
MvN lijkt mij een typisch feminine opmerking
202
Tfh ((hahaha))
203
FH ((haha[ha))
204
Tfh [wat ga je doen wat ga je doen als ’t als ’t als ’t allemaal niet
205
doorgaat, want ik hoor je over buitenland, wat is [dan je plan
206
MvN [nou omdat je ’t daar zelf
207
zo vaak over hebt gehad, ik wil nog een buitenlandse reis maken, ( )
208
daar kon ik me ook zoveel bij voorstellen eigenlijk. je hebt twaalf jaar de
209
partij in dit land gediend en denkt nah mooi geweest.
210
FH ja. ja: nou ja kijk ik kan me nu niet voorstellen wat ik in dat andere geval
211
had gedaan, want anders kun je zo’n beslissing niet nemen, >terwijl< ik ben
212
nu bereid en ik heb er ook zin om er echt vier jaar nog eens hard tegenaan te
213
gaan [en hoe ik daarna wie ik daarna be:n en wat ik wi:l. ik heb geen idee.
214
MvN [hoe zou zo’n regering daar kunnen ( ). hoe zou die regering eruit
215
kunnen zien eig[enlijk?
216
FH [nou zo links en progressief mogelijk
217
MvN ja is dat is dat niet een beetje illusoir op dit moment?
218
FH ik weet het niet ik bedoel we zijn van de partij van de arbeid bijvoorbeeld
219
gewend dat ze ’t ene moment op vijftig staan en ’t andere moment op vijftien=
220
MvN =ja=
221
FH =’t is echt in dit politieke ehm eh eh gewricht onmo:gelijk om een jaar voor
222
de verkiezingen een v- een uitspraak te doen over (.hh) dus ik heb geen idee
223
hoe ’t gaat worden. ik hoop wel=
224
MvN =worden er nog wel eens kopjes koffie gedronken? of is dat nu dat ter ho-
d-225
d-at mochten we ook vaak [lezen
Tfh [wat betekent dat kopjes koffie drinken.=
227
MvN =ja dan worden ze dan zitten ze bij mekaar te [kijken ( )
228
FH [nou: kijk in de in de vorige
229
periode toen de drie linkse partijen in de oppositie zaten is er met name en
230
in tweede instantie door de heer marijnissen ook erg druk op de partij van de
231
arbeid uitgeoefend (.h) om een links kabinet te=
232
MvN =↑mmh=
233
FH =vormen. ik zie dat agnes kant nu net ehm eh weer dat dat geop[end heeft
234
MvN [mmh, stelt dat
235
u (teleur)?
236
FH weer een appél doet op de partij van de arbeid, (.h) nou ja, dat zal moeten
237
blijken het betekent ook dat de espee bereid zal moeten om na te denken over
238
hervormingen, want d-de espee is wel heel erg behoudzuchtig (.h) en ik weet
239
niet of je in staat bent een driepartijen kabinet te [vormen],
240
MvN [º↑mmh ]
241
FH ehm in dat geval zal ook deezessenzestig de beslissing moeten nemen of zij
242
bij links of bij rechts wil gaan hor[en.
243
MvN [gezellig met ( ) pechtold.
244
FH ja gezellig zeker.245
MvN ja toch?246
Tfh ((hahaha))247
MvN nou veel veel e:h veel succes, want voorlopig zijn we nog niet van u af.
248
FH nee zeker niet.