Bedrijf
Essent Energie B.V.
H andelsregister
17 12 64 10
Ban k
40 42 12 425
Bezoekadres St at enlaan 8
5223 LA 's- Hert ogenbosch Post adr es Post bus 689
5201 AR 's- Hert ogenbosch Telefoon 073 853 15 00
Fax 073 853 13 36 Dienst uit voering en t oezicht Energie
Post bus 16326 2500 BH Den Haag
E- m ail energie@essent .nl
Dat um 21 april 2005 I nt ernet www.essent .nl
Onderwerp Onderzoek m arkt werking groot handelsm arkt gas
Van Helm a Kip
Doorkiesnr. 073 85 31096
E- m ail Helm a.Kip@essent .nl
Uw ref Onderzoek gr oot handelsm arkt , kenm erk 101991
Onze ref 05U0004159
Geacht e heer / m evrouw,
Graag m aakt Essent Energie van de gelegenheid gebruik t e reageren op het door u uit gevoerde onderzoek naar de werking van de groot handelsm arkt gas.
Wij zullen op basis van de door u gest elde vragen in het bet reffende inform at ie- en consult at iedocum ent de opvat t ingen van Essent Energie weergeven en daarnaast nog een aant al opm erkingen plaat sen over de analyses die t en grondslag liggen aan de door u get rokken conclusies.
Voor de goede orde wij s ik u erop dat v ert rouwelij ke gegev ens onderst r eept zij n weergegev en.
Deze gegevens dienen dan ook t e worden verwij derd indien u besluit t ot openbaarm aking over t e gaan.
1 An t w oor de n op ge st e lde vr a ge n
Vraag 1: Hoe beoordeelt u de analyse van DTe over de m arkt st ruct uur op de groot handelsm arkt en de conclusies in de t abel m et indicat oren?
Essent Energie onderst eunt de conclusie van de DTe m et bet r ek king t ot het vast st ellen van de indicat oren van de m arkt st ruct uur. Echt er m et bet rekking t ot de hieraan t en grondslag liggende analyses en de navolgende conclusies hebben wij een aant al opm erkingen.
De st ellingnam e dat er voldoende fysieke capacit eit op de m arkt aanwezig is voor t ransport en kwalit eit sconversie is ons inziens ont erecht .
Datum
21 april 2005
Bladnum m er
2
Geadresseerde
Dienst uit voering en t oezicht Energie
On ze ref
05U0004159
Gas Transpor t Services ( Gt s) heeft m eerdere m alen aangegeven, naar aanleiding van
verzoeken van Essent voor ext ra t ransport capacit eit en capacit eit voor kwalit eit sconversie, dat er geen capacit eit beschikbaar is t ot en m et 2009. GTS is bovendien op dit m om ent bezig via een procedur e van ‘Open Season’ shippers en eindafnem ers op de beperkt e
capacit eit st raj ect en langj arig capacit eit t e lat en com m it t eren. Zonder een der gelij k com m it m ent zegt GTS niet t e invest eren.
Dit gegeven is volgens ons in st rij d m et de bepalingen in de Gaswet , in het bij zonder art ikel 8 van deze w et . Dit art ikel schrij ft nam elij k voor dat de beheerder van het landelij ke
t ransport net ervoor m oet zorgen dat er voldoende capacit eit voor het t ransport van gas m oet zij n om t e kunnen voorzien in de t ot ale behoeft e. Volgens lid 2 van dit art ikel dient de
net beheerder j aarlij ks aan de direct eur van de DTe een docum ent t e overleggen waarin hij dit aannem elij k m aakt , het zogenaam de capacit eit splan. Ons inziens heeft de Minist er voldoende m ogelij kheid op basis van art ikel 9 Gaswet om dit capacit eit sprobleem aan t e pakken door de net beheerder op t e dragen voorzieningen t e t reffen t eneinde zeker t e st ellen dat er voldoende capacit eit aanwezig is.
Tot op heden is niet gebleken dat op dit punt enige vooruit gang is geboekt .
Met bet rekking t ot de analyses kunnen wij ons niet vinden in een aant al observat ies van DTe.
Navolgend zullen wij punt sgewij s onze opm erkingen naar voren brengen.
•
I n punt 48 wordt gesuggereerd dat GUTS m arkt part ij en som s de keuze biedt t ussen levering op TTF en levering op GOS. Eveneens wordt hier veronderst eld dat handel op GOSSEN m ogelij k zou zij n. Met beide suggest ies zij n wij het niet eens: GUTS heeft nog nooit een shipper de m ogelij kheid gegeven gas t e k open op het TTF. Wel heeft Gut s onlangs voor het eerst een zeer geringe hoeveelheid gas voor de m aand j uli verkocht onder handelscondit ies. Dit beschouwen wij niet als een vervanging voor levering op GOS.Aangezien de volum es, condit ies en het feit dat het m aandcont ract en bet r eft , niet vergelij kbaar zij n m et de bilat erale cont ract en die Essent Energie m et Gut s heeft voor levering op GOSSEN. Daarnaast wordt handel op GOSSEN niet gefacilit eerd door Regionale Net beheer ders en GTS, conform de afspraken in PVE- verband.
•
I n punt 52 wordt aangegeven dat GUTS sinds novem ber 2004 m et beperkt e hoeveelheden handelt op TTF. Dit is onj uist . GUTS is voorlopig alleen van plan gas t e verkopen op het TTF, overigens in zeer beperkt e hoev eelheden en alleen in “ m aandcont ract en” .•
I n punt 53 wordt aangegeven dat de v oorwaarden voor bilat erale handel op het TTF onderdeel uit m aken van de Transm ission Service Condit ions ( TSC) . Wij st ellen vast dat de TSC voorwaarden, in het bij zonder voor balancering, voor financiële inst ellingen een obst akel vorm en om de voorwaarden t e accept eren en deel t e nem en aan de handel op het TTF. Het niet deelnem en aan de handel door deze inst ellingen vorm t een ernst igebelem m ering voor de verdere ont wikkeling van de groot handelsm arkt .
•
I n punt 55 wordt naar aanleiding van een door DTe uit gevoerde enquêt e geconst at eer d dat door de int roduct ie van een gasbeurs in Nederland, de handel op het TTF significant zalDatum
21 april 2005
Bladnum m er
3
Geadresseerde
Dienst uit voering en t oezicht Energie
On ze ref
05U0004159
t oenem en. Wij delen deze conclusie niet : De gasbeurs voegt waarde t oe door dat zij product en financieel ‘cleart ’. Hierdoor hebben de handelende par t ij en geen krediet risico.
De exposures en dus krediet risico’s van de gashandel liggen vooral in de handel van lange t erm ij n product en ( m aanden, kwart alen, seizoenen, j aren) . Hoew el wij het APX init iat ief van hart e t oej uichen en act ief onderst eunen, is de verwacht ing dat sec hierdoor de handel st erk zal t oenem en niet reëel. Hiervoor is allereerst de t oenam e van het volum e belangrij k, en daart oe is het nodig dat GUTS direct of indirect ( via de huidige ‘wederv erkopers’) act ief gaat deelnem en.
•
I n punt 71 wordt geconst at eer d dat er geen indicat ies zij n van discrim inat ie in t oegang t ot onderst eunende dienst en. Die const at ering delen wij niet om dat GUTS exclusieve t oegang t ot het Groningen veld heeft waarm ee ze een zeer dom inant e posit ie heeft zowel in laagcalorisch gas als in flexibilit eit ,•
I n punt 75 kom t naar voren dat er in de m arkt behoeft e best aat naar m eer t r ansparant ie.Wij onderst repen dit punt en willen aangeven voor w elke gebieden wij van m ening zij n dat t ransparant ie ont breekt / m eer t ransparant ie gewenst is:
-
hist orische flows op uurbasis van alle ent ry- en exit punt en,-
m axim ale capacit eit en van individuele ent rypunt en en gasvelden,-
w it hinday dem and en linepack,-
dayahead vr aagvoorspelling van het gehele syst eem .De const at ering in punt 78 dat er in het verleden alt ij d voldoende t ransport capacit eit is geweest om aan de t ransport vraag t e voldoen is onj uist . ( ………….vert rouw elij k)
•
I n punt 84 wordt gesuggereerd dat er bij een econom isch inefficiënt e verdeling van capacit eit op de prim aire m arkt , dienst en op de secundaire m arkt efficiënt kunnen worden verhandeld en daardoor herverdeeld.Dit is alleen zo als part ij en geen belang hebben bij het blokkeren van de secundaire m arkt .
Vraag 2: Hoe beoordeelt u de analyses van DTe over de m arkt uit kom st en op de groot handelsm arkt en de conclusies in de t abel m et indicat oren?
Wij onderst eunen de conclusies van de DTe op dit punt t en dele.
Oneens zij n wij het m et het st andpunt dat een hoge prij svolat ilit eit per definit ie een indicat or is voor het slecht funct ioneren van de m arkt .
Daarnaast kan ons inziens een GOS niet beschouwd worden als een m arkt plaat s: gas
verhandelen is hier niet m ogelij k. Vanwege het com m erciële beleid van Gut s, waarbij al het in Nederland benodigde gas verkocht wordt op een GOS, is er sprake van een onderont wikkeling van het TTF .
We bepleit en dan ook dat Gut s deel zal nem en aan de handel op het TTF, bij voorbeeld door onder bilat erale cont ract en w aarin nu op een GOS wordt geleverd op het TTF t e gaan leveren, t enm inst e voor part ij en die dit aan Gut s verzoeken.
Datum
21 april 2005
Bladnum m er
4
Geadresseerde
Dienst uit voering en t oezicht Energie
On ze ref
05U0004159
Als laat st e punt m et bet rekking t ot dit deel van het onderzoek willen wij opm erken dat we de observat ie m et bet r ekking t ot het niet volledig benut t en van de arbit ragem ogelij kheden t ussen TTF en Zeebr ugge niet onderschrij ven. Bedacht m oet worden dat het gas fysiek alleen m aar binnen kan op Zelzat e, en niet naar buit en. Er kan geen sprake zij n van een fysieke st room van TTF naar Zeebruggehub. Export is dus alleen m ogelij k door het afnet t en van im port flow s.
Hierdoor kan de arbit rage niet volledig worden uit genut .
Vraag 3: I n hoeverre bent u van m ening dat er t en aanzien van de eer st e sleut elfact or ( lage concent rat iegraad) beleidsm aat regelen m oet en worden get roffen en welke zouden dat naar u oordeel m oet en zij n?
Wij kunnen ons vinden in de uit kom st en van het DTe onderzoek. Wel wensen wij op t e m erken dat hoewel de randvoorwaarden van het TTF r edelij k goed zij n, de “ grot e spr ong voorwaart s”
naar een volw assen m arkt nog m oet kom en. Dit kan bereikt worden indien er een st erke t oenam e plaat svindt van het verhandelbare volum e. Gut s als groot st e speler op de
Nederlandse m arkt zou naast levering op GOS ook gas op het TTF m oet en aanbieden, voor de m arkt part ij en die hierom verzoeken. Dit zal in posit ieve zin bij dragen aan het verhogen van de liquidit eit , w aardoor het bereiken van een st adium w aarin er sprake is van een volw assen m arkt , eerder en efficiënt er ber eikt zal worden.
Vraag 4: I n hoeverre bent u van m ening dat er t en aanzien van de t weede sleut elfact or ( t ransparant ie) beleidsm aat regelen m oet en worden get roffen en welke zouden dat naar uw oordeel m oet en zij n?
Uit gaande van de definit ie van het sleut elbegrip “ t ransparant ie” op pagina 13 het consult at iedocum ent :
Op TTF is er de m ogelij kheid om 4 kwalit eit en gas t e verhandelen. Om het doel van een t ransparant e, liquide m arkt t e bereiken is het niet wenselij k m eerdere deelm arkt en t e creëren waar een ver schillende kwalit eit gas wordt verhandeld.
Het m anagen van de kwalit eit van het gas is een TSO t aak. Evenzo dient het gebr ek aan kwalit eit sconversie een pr obleem t e zij n voor de TSO, niet van de shippers.
Deze verplicht ing ( zie punt 1) vloeit voort uit de verplicht ingen voor landelij ke net beheerder op basis van art ikel 8 van de Gasw et .
I ndien de TSO de t aak niet uit voert en er geen sprake is van t ransparant ie op dit punt ( waardoor en waarom is er onvoldoende capacit eit ) , voornam elij k vanwege een gebr ekkige inform at ievoorziening, dan dienen er m aat regelen t e worden genom en. De m aat regelen dienen als doel t e hebben de t ransparant ie t e vergrot en voor de m arkt part ij en die daar behoeft e aan hebben.
Wij vert rouwen erop u hierm ede van dienst t e zij n geweest en zij n graag bereid nader op een en ander in t e gaan.
Datum
21 april 2005
Bladnum m er
5
Geadresseerde
Dienst uit voering en t oezicht Energie
On ze ref
05U0004159
Met vriendelij ke groet ,
W.N. Kip
Manager Regulat ory & Public Affairs
