F Fflexfibfiflfiserfing zorgt voor taakverzwarfing

Onderwijs

F

begeflefiden metfleeractfivfitefiten en toetsvormen dfie bfij hen passen. Fflexfibfiflfiserfing betekent dat opflefidfingen vaste currficuflaflosflaten,fleerufitkomsten formufleren enfleerwegonafhankeflfijke toetsen ontwfikkeflen. Het Besflufit experfimenten flexfibefl hoger onderwfijs maakt verschfiflflende soorten experfimenten mogeflfijk(zfie kader), zodat ervarfing kan worden opgedaan met verschfiflflende aanpakken. Bfij de evafluatfie van het experfimentfin 2023 zafl bflfijken weflke voor- en nadeflen de verschfiflflende benaderfingen hebben.

Sfinds september 2016flopen er bfij acht hogeschoflen projecten gerficht op flexfibfiflfiserfing van opflefidfingen, fin september 2017 zfijn nog eens dertfien hogeschoflen gestart. Omdat bfij de pfiflot nog veeflfin ontwfikkeflfing fis,fis het voor management, docenten, examfinato- ren en deeflnemers beflangrfijk om te bepaflen hoe het flexfibefle onderwfijsconcept bfijdraagt aan hetfleren van studenten: dat staat nfiet bfij voorbaat vast. Dfit heeft consequentfies voor de aard enfintensfitefit van

de werkwfijze van de examencommfissfie. Hetfis zaak dat de examencommfissfie van een flexfibefle opflefidfing sterkfin haar schoenen staat, zfich goed posfitfioneert en haar mogeflfijkheden optfimaafl weet te benutten.

Deze flfde taken , toch meer werk

In artfikefl 15 van het besflufit over flexfibfiflfiserfing van het hoger onderwfijs zfijn de taken van de examencommfis- sfie bfij de experfimenten vastgeflegd. Hoewefl andere formuflerfingen zfijn gehanteerd danfin de WHW, houdt de examencommfissfie dezeflfde taken afls bfij reguflfiere opflefidfingen. Zfij moetfin de eerste pflaats vaststeflflen dat de student aflflefleerufitkomsten heeft behaafld dfie verefist zfijn voor het(afsflufitend en propedeutfisch) examen. Onderdeefl van dfie taakfis de verantwoor- deflfijkhefid om studenten vrfijsteflflfingen te geven voor eerder verworven kennfis en vaardfigheden. Daarnaast dfient de examencommfissfie de kwaflfitefit van de toetsfing –fin termen van vaflfidfitefit, betrouwbaarhefid en transparantfie – te borgen. De examfinator bflfijft, zoafls vastgeflegdfin artfikefl 7.12c van de WHW, degene dfie vaststeflt of een student een toets heeft gehaafld of nfiet; de examencommfissfie heeft nfiet de bevoegdhefid om een cfijfer zoafls vastgestefld door de examfinator te wfijzfigen.

F flex fib fi fl fiser fing zorgt voor taakverzwar fing

Examencomm fiss fies aan de bak bij fex fibe fle op fle fid fingen fin het hbo

Om de dee flname van vo flwassenen aan het hoger onderwijs te vergroten ,

starten steeds meer hogescho flen pro jecten ger ficht op fex fib fi fl fiser fing van

op fle fid fingen . Het Bes flu fit exper fimenten fex fibe fl hoger onderwijs u fit 2016

maakt deze pro jecten moge flijk . Examencomm fiss fies staan voor de taak

ook bij fex fibe fle fleerroutes het e findn fiveau te borgen . Hoe z fiet hun ro fl

eru fit? En hoe kunnen ze d fie ro fl zo goed moge flijk finvu fl flen? Een verkenn fing

van enke fle jur fid fische , onderwijs finhoude flijke en prakt fische aspecten van

kwa fl fite fitsborg fing bij exper fimenten met fleeru fitkomsten op hogescho flen .

Procedureefl verandert de taak van de examencom- mfissfie dus nfiet, maarfin de praktfijk wordt dfie taak wefl omvangrfijker én zwaarder.

Adv fiserende ro fl bij toe flat fing

Hoe zfiet dfie verzwaarde taak van de examencom- mfissfie erufit? En hoe kan ze zfich daarbfij het beste posfitfioneren? Afls het gaat om vrfijsteflflfingen zafl de examencommfissfie vakerfin een eerdere fase betrok- ken worden, nameflfijk nog voor toeflatfing van de student. Net afls bfij eflke opflefidfing moeten potentfiëfle studenten bfij een flexfibefle opflefidfing beschfikken over dejufiste kennfis en vaardfigheden om de opflefidfing te starten. Vaak wfifl de student nfiet de gehefle opflefidfing voflgen omdat hfij denkt afl bepaafldefleerufitkomsten fin zfijn werkkrfing te hebben verworven. Het manage-

ment heeft daarbfij de wetteflfijke taak over de toefla- tfing te besflfissen en gaat dan ookfin gesprek over de fleerufitkomsten dfie de student nog moet behaflen.Is de student eenmaafl toegeflaten, dan kan de examen- commfissfie de student vrfijsteflflfingen verflenen. Dat voeflt onflogfisch: studenten wfiflflen weten wat hun te wachten staat en weflke vrfijsteflflfingen mogeflfijk zfijn, flfiefst voor hunfinschrfijvfing. Het management kan er daarom voor kfiezen om de examencommfissfie te betrekken bfij de toeflatfingsbesflfissfing. Afls de examen- commfissfie over de toeflatfing advfiseert en het manage- ment dat advfies voflgt, kan de vrfijsteflflfingsprocedure vervoflgens een formaflfitefit worden.

Hoewe fl andere

formu fler fingen z fi jn gehanteerd , houdt de examencomm fiss fie deze flfde taken a fls b fi j regu fl fiere op fle fid fingen

De examencommfissfie kan haar advfies over toefla- tfing baseren op eenfleerwegonafhankeflfijke toets afls het gaat om een of enkeflefleerufitkomsten, of op een assessment om meerdere, wat omvangrfijker vrfijstefl- flfingen vast te steflflen. De examfinator of assessor steflt vast of de(werk)ervarfing van de aanstaande student heeft geflefid tot het reaflfiseren vanfleerufitkomsten. Op basfis daarvan beoordeeflt de examencommfissfie of dfit vofldoende basfis geeft om de deeflnemer(een grote kans op) een vrfijsteflflfingfin het voorufitzficht te stefl-

Drs. Janfine van Drfieënhufizen- Kokfis afls CHE-dfirecteur verantwoor- deflfijk voor het Deefltfijd Onderwfijs van de CHE. Zfijfis vanaf de start van het flandeflfijke experfiment nauw betrok- ken bfij de ontwfikkeflfing van hetfleren met behuflp van fleerufitkom- sten. Janfine maakt deefl ufit van de advfiescom- mfissfie voor deefltfijdonder- wfijs bfinnen de Verenfigfing Hogeschoflen.

Drs Martfine Pofl-Neefsfis finspecteur hoger onder- wfijs, zfij doet nu onderzoek naar het functfio- neren van het accredfitatfie- steflsefl, eerder was ze project- flefider van het onderzoek naar opflefidfingscom- mfissfies(2016) en examen- commfissfies (2015).

Exper fimenten met

fleeru fitkomsten fin het hoger onderwijs

De flexfibfiflfiserfing van het hoger onderwfijs fis een advfies van de commfissfie-Rfinnooy Kan, vastgeflegd fin het advfiesrapport Fflexfibefl hoger onderwfijs voor voflwassenen(2014). Met het Besflufit experfimenten flexfibefl hoger onderwfijs van 8 aprfifl 2016 heeft de mfinfister dfit advfies overgenomen. Het besflufit maakt drfie soorten experfimenten op het gebfied van flexfibfiflfiserfing mogeflfijk: metfleerufitkomsten, met onvoflfledfige opflefidfingen en met de educatfieve modufle. De examencommfissfie heeft, ongeacht het type experfiment, de rofl om de kwaflfitefit van de tentamfinerfing en examfinerfing te borgen. Het experfiment metfleerufitkomsten – waar dfit artfikefl over gaat – maakt de omsflag mogeflfijk van aanbodgerficht onderwfijs naar flexfibefl en vraaggerficht onderwfijs, waarfin deflerende voflwassene centraafl staat. Leerufitkomsten komen hfierbfij fin de pflaats van een vaststaand studfieprogramma. Daardoor kan de opflefidfing op maat aansflufiten bfij wat de voflwassen student afl aan kennfis en vaardfigheden heeft verworven, bfij de mogeflfijkheden omfleeractfivfitefiten op de werkpflek ufit te voeren en bfij de behoeften van de werkgever. Fflexfibfiflfiserfing kan bfijdragen aan een aantrekkeflfijker opflefidfingsaanbod voor voflwassenen en een versterkte samenwerkfing met de arbefidsmarkt. Het experfiment bfiedt een goede mogeflfijkhefid om te onderzoeken wat de effecten zfijn van het werken met flexfibefle trajecten op basfis vanfleerufitkomsten, en waar mogeflfijke kneflpuntenflfiggen.

Deze flfde examencomm fiss fie voor vo fltijd en fex fibe fl

Om te voorkomen dat het efindnfiveau van een flexfibefle opflefidfing afwfijkt van de vofltfijdroute, fis fin de WHW vastgeflegd dat er per opflefidfing(of groep van opflefidfingen) een examencommfissfie fis. Dat wfifl zeggen dat de vofltfijd- en

flexfibefle varfiant van een opflefidfing dezeflfde examencommfissfie moeten hebben.In de praktfijk worden vaak deeflexamencommfissfies van verschfiflflende flexfibefle routes

fingerficht, met personefle overflap met de examencommfissfies voor de verschfiflflende (vofltfijd- en flexfibefle) opflefidfingen. Zo deflen de fleden van de verschfiflflende examencommfissfies fintensfief eflkaars kennfis en ervarfing. De examencommfissfie van de efigen opflefidfing bflfijft hfierbfij efindverantwoordeflfijk.

flen. Hoe beter de beoordeflfing en hoefintensfiever de betrokkenhefid van de examencommfissfie, hoe kflefiner het voorbehoud bfij de toegezegde vrfijsteflflfing. Een kanttekenfing hfierbfijfis op zfijn pflaats. De geschets- te routefis eenfintensfieve en kostbare procedure. Het vergt een ufitgebrefidefintake en vaak ook veefl bege- flefidfing bfij het maken van een portfoflfio om defleerufit- komsten aan te tonen. De WHW bepaaflt dat de student voor toeflatfing nfiet verpflficht kan worden extra kosten te maken, tenzfij er een kostefloos aflternatfief bfinnen de opflefidfing bestaat. De reguflfiere procedurefis zo’n aflter- natfief, maar dfie bfiedt de student geen zficht op zfijnfleer- route voordat hfij zfichfinschrfijft – en datfis nujufist waar het hfier om te doenfis. Dus betaflen veeflfinsteflflfingen de procedure zeflf, waarbfij vaak de experfimentsubsfidfie ook wordtfingezet om defintake ufit te voeren. Dfitflfijkt een kneflpuntfin het experfiment: de subsfidfiefis nfiet bedoefld voor de ufitvoerfing van defintake, maar voor de ontwfik- keflfing van defintake en het onderwfijsprogramma. Voor sommfige hogeschoflen, zoafls de Chrfisteflfijke Hoge- schoofl Ede(CHE),fis dfit reden om een efigen aflternatfief te ontwfikkeflen(zfie kader).

Adv fiserende ro fl bij fleeru fitkomsten

Afls het gaat omfleerufitkomsten verandert de rofl van de examencommfissfie op vergeflfijkbare wfijze. Een voorwaarde voor deeflname aan het experfiment met flexfibefle trajecten was dat aflflefleerufitkomsten van de opflefidfing geformufleerd waren; op basfis daarvan kan de examencommfissfie de kwaflfitefit van de toetsfing borgen. Defleerufitkomsten vormen de operatfionaflfi- satfie van de efindkwaflfificatfies van de opflefidfing; ze moeten dus heefl heflder omschreven zfijn. Datfisfin de praktfijkflang nfiet afltfijd het gevafl. Een compflficerende factor daarbfijfis dat er geen achterflfiggend currficuflum meerfis dat de examencommfissfie afls referentfiepunt kan hanteren. Het komt bfij reguflfiere opflefidfingen nog regeflmatfig voor dat de efindtermen van een vak nfiet zo heflder beschreven zfijn, maar dat het nfiveau door het achterflfiggende currficuflum toch eenfindficatfie geeft. Bfij flexfibefle trajecten kan de examencommfissfie daar nfiet op teruggrfijpen. Dat maakt het moefiflfijker om de kwaflfitefit van de toetsfing te borgen.

Hetfis aan de opflefidfing om te zorgen voor goede fleerufitkomsten. Het formufleren van de efindtermen of fleerufitkomsten en vandaarufit de toetsfing en het currfi-

De praktijk : dee fltijdonderwijs aan de CHE

De Chrfisteflfijke Hogeschoofl Ede (CHE) neemt sfinds 2016 deefl aan het experfiment metfleerufitkomsten. Aflfle deefltfijdopflefidfingen – momenteefl zes – partficfiperen fin het experfiment. De CHE wfifl fin het experfiment de ontwfikkeflfing van de student en hetfleren centraafl steflflen. Toetsfing fis daarfin een mfiddefl en geen doefl op zfich; ufitgangspunt fis dat toetsfing de student verder brengt fin zfijn ontwfikkeflfing(formatfief) en vaststeflt wat hfij beheerst(summatfief). Hoe krfijgt het experfiment fin de praktfijk vorm, en weflke rofl vervuflt de examencommfissfie daarbfij?

De CHE heeft gekozen voor een moduflafire opbouw van de currficufla. Eflke bachefloropflefidfing bestaat ufit acht modufles.Iedere student voflgt modufle 1 en 8. Modufle 1 fis bedoefld afls orfiëntatfie op het beroep; studenten werken fin deze modufle aan het portfoflfio en een assessment. Modufle 8 fis de afrondende modufle waarfin de student het efindnfiveau aantoont. In de tussenflfiggende modufles werkt de student aan het reaflfiseren van de fleerufitkomsten. Studenten kunnen op basfis van hun efigenfleerweg en

vrfijsteflflfingen zeflf bepaflen weflke modufles zfij gaan voflgen. Het fis daarbfij mogeflfijk twee modufles tegeflfijkertfijd te voflgen, voor studenten dfie afl veefl kennfis of ervarfing hebben.

Iedere modufle bestaat ufit 30 EC met drfiefleerufitkomsten. Voor fiedere fleerufitkomst zfijn zes findficatoren gedefinfieerd op basfis waarvan vastgestefld kan worden of de student defleerufitkomst gereaflfiseerd heeft. De CHE heeft een aantafl modufles generfiek ontwfikkefld, voor aflfle deefltfijdopflefidfingen dfie de hogeschoofl aanbfiedt. Generfieke modufles zfijn, naast modufle 1 en 8, de modufles

‘Persoonflfijke professfionaflfitefit’,

‘Samenwerken en netwerken’ en‘Regfie en werkprocessen’. Van studenten wordt gevraagd defleerufitkomsten van de modufles fin de context van de efigen opflefidfing aan te tonen. De findficatoren van de modufles zfijn daarom(deefls) opflefidfingsspecfifiek.

Toeflatfing

Studenten dfie een deefltfijdopflefidfing aan de CHE wfiflflen voflgen, vuflflen eerst

cuflumfinvuflflen,fis het basfisprfincfipe van constructfive aflflfignment. Maar hoewefl dat een bekend prfincfipefis, worden efindtermen offleerufitkomstenfin de praktfijk heefl vaak te gflobaafl omschreven.

Wat kan de examencommfissfie hfierfin betekenen? De fleerufitkomsten staan beschrevenfin de OER(fincflusfief de documenten waarnaarfin de OER wordt verwezen), dfie wordt vastgestefld door het bestuur. De examen- commfissfie heeft, net afls bfij reguflfiere opflefidfingen, for- meefl geen rofl ten aanzfien van de OER. Wefl advfiseert zefin de praktfijk vaak. Dfie advfiserfing neemt bfij de flexfibefle trajectenfin beflang toe: zonder goed gefor- mufleerdefleerufitkomsten staat de examencommfissfie fimmers metflege handen. Zoafls de examencommfissfie bfij reguflfiere opflefidfingen aan de opflefidfing kan vragen om de ufitwerkfing van de efindtermenfin toetsmatrfij- zen en rubrfics teflaten zfien, kan ze dat nu ook voor defleerufitkomsten doen. Zo kan ze beoordeflen of de fleerufitkomsten concreet genoeg zfijn geformufleerd om ze te vertaflenfin toetsmatrfijs en rubrfics, en of dat ook adequaat gebeurt.

Verderflfigt het voor de hand dat de examencommfis- sfie het management van de opflefidfing vraagt om het toetsbeflefid waarfin beschreven wordt hoe defleerufit- komsten worden aangetoond.In een experfiment zafl de ufitvoerfing van het toetsbeflefid en het toetsprogram- ma zfich geflefideflfijk ontwfikkeflen. Examencommfissfies worden daarbfij geconfronteerd met onzekerheden en werkwfijzen dfie nog nfiet ufitgekrfistaflflfiseerd zfijn. Dfit begrenst hun mogeflfijkhefid tot borgen – een rfisfico dat nu eenmaafl verbondenfis aan experfimenteren. Een constructfieve, advfiserende opsteflflfing van de examen- commfissfie kanfinhouden dat zfij de rfisfico’s expflficfiteert en daarmee aandachtspuntenfin de verdere ontwfikke- flfing van het experfiment benoemt.

R ficht flijnen voor toets fing

Jufist daar waar de toetsfing nogfin ontwfikkeflfingfis, kan de examencommfissfie een beflangrfijke rofl vervufl- flen. Aanpakken dfie nog nfietfin het toetsprogramma, toetsbeflefid of andere afspraken bfinnen de opflefidfing zfijn vastgeflegd, kan zfijfin rfichtflfijnen voor examfi- natoren vastfleggen. Dfie mogeflfijkhefidfisjurfidfisch

een qufickscan fin. De ufitkomst daarvan wordt besproken fin een fintakegesprek. Doefl van dfit gesprek fis om samen met de student hefldere verwachtfingen over de studfieroute te scheppen. Voor veeflvoorkomende studfiepaden, bfijvoorbeefld voor studenten met een mbo- of hbo-dfipfloma, vaflt goed te bepaflen weflke vrfijsteflflfingen reaflfistfisch zfijn. Bfij finformeeflfleren en reeds opgedane werkervarfing fis het moefiflfijker fin te schatten fin hoeverre de student recht heeft op vrfijsteflflfingen; daarvoor fis een assessment nodfig. De route hfiernaartoe maakt deefl ufit van modufle 1. Tfijdens het fintakegesprek wordt samen met de student fingeschat of een traject rfichtfing een assessment zfinvofl fis. Deze studenten hebben dus vooraf nog geen zekerhefid over de vrfijsteflflfingen dfie ze kunnen verwachten.

Toetsbeflefid en toetsprogramma De toetsfing bfinnen de

deefltfijdopflefidfingen van de CHE fisfleerwegonafhankeflfijk: nfiet het fleerproces, maar defleerufitkomst fis het ufitgangspunt.In defleerufitkomsten fis beschreven wat de student moet aantonen om fin aanmerkfing te komen

voor een dfipfloma. Eenfleerufitkomst (10 EC) wordt fin zfijn geheefl beoordeefld en nfiet fin deefltoetsen. De separaat getoetste kennfis wordt getoetst fin kennfistoetsen van 2,5 EC. Aflfle fleerufitkomsten moeten worden aangetoond. Dat kan op verschfiflflende manfieren: met vrfijsteflflfingen,

met een assessment waarfin de student aantoont weflke kennfis en vaardfigheden hfij eerder heeft verworven, en met beroepsproducten tfijdens de opflefidfing. Er zfijn aflflerflefi soorten beroepsproducten mogeflfijk om eenfleerufitkomst of meerdere fleerufitkomsten tegeflfijkertfijd aan te tonen. Naast het beroepsproduct dfient de student een theoretfische verantwoordfing en een reflectfie op het beroepsproduct teflaten zfien.

Toetsbeflefid en toetsprogramma ontwfikkeflen zfich gaandeweg. Zo fis de CHE momenteefl bezfig om het aantafl summatfieve kennfistoetsen te verflagen en de toetsen formatfief te maken. De examencommfissfie

De CHE heeft een examencommfissfie voor de flexfibefle routes fingerficht dfie bestaat ufit deeflnemers van de examencommfissfies van de

betrokken vofltfijdopflefidfingen. Deze DTO-examencommfissfie heeft gemandateerde bevoegdheden, wat finhoudt dat de examencommfissfies van de vofltfijdopflefidfingen wefl de ufitefindeflfijke efindverantwoordeflfijkhefid bflfijven dragen.Iedere twee

weken vfindt er overfleg pflaats tussen het management van de deefltfijdopflefidfingen en de voorzfitter van de examencommfissfie DTO. Beflangrfijke gespreksonderwerpen zfijn onder andere het toetsbeflefid, de vrfijsteflflfingsroutes en de finrfichtfing van het assessment. De examencommfissfie heeft een proactfieve rofl: ze denkt mee en geeft advfies over de wfijze waarop de toetsfing kan worden fingerficht. De gezamenflfijke zoektocht draafit om de vraag: hoe kunnen wefleerufitkomsten goed vaststeflflen zonder dat we (opnfieuw) ufitkomen bfij gedetafiflfleerde afvfinkflfijsten? Studenten én docenten vragen om dufideflfijkhefid. Tegeflfijkertfijd fis er veefl rufimte om op efigen wfijze eenfleerufitkomst aan te tonen. De CHE werkt daarom veefl met voorbeeflden om de mogeflfijkheden te verdufideflfijken.

verankerdfin de WHW(artfikefl 7.12b WHW bfiedt de examencommfissfie de bevoegdhefid rfichtflfijnen en aan- wfijzfingen te geven aan de examfinatoren; artfikefl 7.12 c tweedeflfid WHW verpflficht de examfinatoren om de examencommfissfiefinflfichtfingen te geven, bfijvoorbeefld afls zfij zou wfiflflen nagaan of haar rfichtflfijnen en aan- wfijzfingen worden nagefleefd). Maar dezejurfidfische verankerfing krfijgt pas betekenfisfin een professfionefle cufltuur waarfin examencommfissfie, examfinatoren en docenten gewend zfijn hun werkwfijze naar eflkaar toe te expflficfiteren en daar waar nodfig te verbeteren.

In haar rfichtflfijnen neemt de examencommfissfie punten op voor zover dfie nog nfiet door het manage- ment zfijn bepaafld. Zfij kan bfijvoorbeefld bepaflen dat er voorfiederefleerufitkomst een toetsmatrfijsfis, met daarbfij de voorkeur om de toetsmatrfijs te bespreken voordat een assessment pflaatsvfindt of de examfinator het cfijfer vaststeflt. Een andere mogeflfijke rfichtflfijnfis dat defleerufitkomsten van bepaaflde toetsen door vfier ogen worden vastgestefld, of dat de examencommfis- sfie aflfleen examfinatoren aanwfijst dfie bekwaam zfijn of een professfionaflfiserfingstraject voflgenfinfleerwegon- afhankeflfijke toetsfing. De examencommfissfie kan ook voorschrfijven om bfij nfieuwe toetsvormen de beoorde- flfingen van aflfle examfinatoren te kaflfibreren.

Kwa fl fite fitsborg fing door verge flijk fing

Door goed te advfiseren, mee te denken en rfichtflfijnen op te steflflen kan de examencommfissfie een beflang- rfijke bfijdragefleveren aan de kwaflfitefit van de toetsfing, en bovendfien haar efigen taak verflfichten. Maar zoflang toetsbeflefid, toetsprogramma enfleerufitkomsten nog nfiet voflfledfig op orde zfijn, zafl zfij zfich meer dan anders ook op steekproefsgewfijze beoordeflfing van toetsen moeten beroepen om de kwaflfitefit van de toetsfing te borgen. Omfin defloop van het experfiment het nfiveau van de geflexfibfiflfiseerde opflefidfing te bewaken, kan zfij(of namens haar de toetscommfissfie) steekproefs- gewfijs het efindnfiveau van bepaafldefleerufitkomsten ufit de flexfibefle route vergeflfijken met de resufltaten zoafls dfie berefikt worden vfia de vofltfijdopflefidfing. Vaak worden er bflokken vanfleerufitkomsten geformufleerd dfie beperkt zfijn qua breedte, maar wefl meteen tot het efindnfiveauflefiden. Dat bfiedt de examencommfissfie de mogeflfijkhefid om nfiet te wachten tot een student aflfle fleerufitkomsten heeft behaafld, maar afl op onderde- flen het efindnfiveau te onderzoeken en zo nodfig bfij te sturen.

Bfij de beoordeflfing van het efindnfiveaufis contact met het werkvefld van groot beflang.Intensfieve contacten met werkvefldpartners kunnen benut worden om finformatfie te krfijgen over het gereaflfiseerde efindnfi- veaufin vergeflfijkfing met het‘oude’ deefltfijdonderwfijs en vofltfijdopflefidfingen. De examencommfissfie kan het management vragen om de beoordeflfing van het gere- aflfiseerde efindnfiveau door deze partners.

Hetfisflogfisch dat, gezfien aflfle onzekerheden bfij een experfiment, de examencommfissfie meer danfin een stabfiefle sfituatfie steekproeven neemt om haar borgen- de taakfinvuflflfing te kunnen geven. Mocht zfij daarbfij tot het oordeefl komen dat een student van de flexfibefle route onvofldoende heeft aangetoond bepaafldefleer- ufitkomsten te beheersen, dan kan ze dfie student nfiet aflsnog een onvofldoende of een aanvuflflende opdracht geven. Wefl kan de examencommfissfie aanvuflflende rfichtflfijnen of aanwfijzfingen voor examfinatoren formu- fleren, om zo een herhaflfing te voorkomen.

Aandacht nodfig voorfleerwegonafhankeflfijke toetsfing Tot sflot: bfij een experfiment horen kfinderzfiektes. Intensfief overfleg tussen management en examen- commfissfie kan de rfisfico’s beperken. De examen- commfissfie kan daartoe van het management een kwartaaflrapportage vragen over de toetsfing van de fleerufitkomsten, waarfin het management expflficfiteert hoe bfij de toetsfing de pdca-cycflusfis doorflopen en wat de concflusfies zfijn.

Om dfit zfinvofl te kunnen doenfis professfionaflfiserfing finfleerwegonafhankeflfijke toetsfing door management, examfinatoren en examencommfissfie nodfig. Op dfit moment maakt defleerwegonafhankeflfijke toetsfing veeflafl nog onvofldoende deefl ufit van de BKE of SKE. De kennfis dfie op dfit vflak aanwezfigfis, voflstaat nog nfiet om van eflke flexfibefle opflefidfing een succes te maken. Geflukkfig wordt nu wefl gewerkt aan kennfisop- bouw(zfie bfijvoorbeefld Kflarus, Peeters en Joosten-ten Brfinke, 2017) en aan het deflen van ervarfingen met fleerwegonafhankeflfijke toetsen. Om van de expe- rfimenten met flexfibfiflfiserfing een succes te maken, zouden aflfle betrokkenen daarvan de vruchten moeten pflukken.

De auteurs schreven dfit artfikefl op persoonflfijke tfitefl. Zfij steflflen reactfies op prfijs.:jadrfieenhufizen@che.nfl en m.pofl@owfinsp.nfl

Lfiteratuur

Commfissfie‘Fflexfibefl hoger onderwfijs voor werkenden’(2014). Fflexfibefl hoger onderwfijs voor voflwassenen. Advfiesrapport. Den Haag: Mfinfiste- rfie van Onderwfijs, Cufltuur en Wetenschap(OCW).

Kflarus, R., Peeters, A. & Joosten-ten Brfinke(2017). Toetsen en vaflfideren vanfleerufitkomstenfin flexfibefl onderwfijs.In Berkefl, H. van, Bax, A. &

Joosten-ten Brfinke D.(red).Toetsenfin het hoger onderwfijs. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Een comp fl ficerende factor fis , dat

er geen achter fl figgend curr ficu flum

meer fis dat de examencomm fiss fie

a fls referent fiepunt kan hanteren