Vraag nr. 78 van 6 maart 2003
van de heer CARL DECALUWE Voorkooprecht – Stand van zaken
In Vlaanderen geldt op bepaalde woningen en per-celen bestemd voor woningbouw een recht van v o o r k o o p. Dat betekent dat wanneer de eigenaars van dergelijke woningen of percelen deze goede-ren wensen te verkopen, zij verplicht zijn die even-eens aan te bieden aan de begunstigden van het recht van voorkoop, en dat tegen dezelfde prijs en voorwaarden als definitief overeengekomen met de kandidaat-koper.
Het recht van voorkoop heeft tot doel die begun-stigden in staat te stellen bepaalde woningen en percelen bestemd voor woningbouw te verwerven om die vervolgens aan te wenden om sociale huur-of koopwoningen huur-of sociale kavels te realiseren. De begunstigden van het recht van voorkoop zijn de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij, de sociale-huisvestingsmaatschappijen binnen hun werkge-b i e d , de gemeenten op hun grondgewerkge-bied en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Dit recht van voorkoop is onder meer van toepas-sing in specifiek daartoe door de minister erkende woonvernieuwings- en woningbouwgebieden. 1. Kan de minister een overzicht geven van de
ge-bieden die reeds afgebakend zijn ?
2. Hoeveel keer werd het recht van voorkoop bin-nen deze afgebakende gebieden reeds toegepast en door welke actoren ?
Welke middelen gingen hiermee gepaard ? 3. Wat wordt als reden opgegeven voor het niet
toepassen van een recht van voorkoop ?
Antwoord
Het Vlaamse gewest telt momenteel 38 gemeenten waarin woningbouwgebieden zijn erkend als bij-zonder gebied met recht van voorkoop.
In eerste instantie werden – overeenkomstig art. 2 8 , 3° van het besluit van de Vlaamse regering van 6 oktober 1998 -alle woningbouwgebieden van de 26 gemeenten van de Vlaamse rand rond Brussel erkend als bijzonder gebied.
Het betreft de gemeenten A s s e, B e e r s e l , B e r t e m , B e v e r, D i l b e e k , D r o g e n b o s, G r i m b e r g e n , H o e i-l a a r t , H u i-l d e n b e r g, Ko r t e n b e r g, K r a a i n e m , L i n k e-b e e k , M a c h e l e n ,M e i s e, M e r c h t e m ,M e s e n , O v e r i j-s e, R o n j-s e, S i n t-G e n e j-s i u j-s-R o d e, S i n t-P i e t e r j-s-L e e u w, Te r v u r e n , Vi l v o o r d e, Vo e r e n , We m m e l , Wezembeek-Oppem en Zaventem.
Op basis van artikel 28, 2° van datzelfde besluit kunnen ook gemeenten, op basis van een gemoti-veerd voorstel, bijzondere gebieden laten erkennen door de minister. Ondertussen heeft dat voor 12 gemeenten een afbakening opgeleverd van de vol-gende statistische sectoren :
– Mechelen : A20, A301, A332, A70, A921, A952 ; – Antwerpen : A 1 5 ,C 2 2 , C 2 3 ,C 2 4 ,C 4 1 , C 4 2 ,C 4 3 ,
C 4 4 , C 4 5 , F 6 0 , F6 1, H 4 0 , H 4 3 ,H 4 4 , H 8 4 , J 8 2 0 , J 8 3 , J 8 4 , J 8 5 , Q 0 0 1 , Q 0 2 1 , Q 0 5 2 , Q 0 7 2 , R 1 0 1 , R 1 2 , R I 3 ,S 0 0 , S 0 1 , S 0 2 , S 0 3 ,S 0 4 , S 0 5 ,S 3 0 , S 3 1 , T00, T01, T02, T05 ;
– Koksijde: A00, A23, B00, B01, B02, B062 ; – Zemst : A 0 0 ,A 0 1 ,A 0 2 ,A 0 3 2 ,A 2 0 2 , B 0 0 , B 0 1 1 ,
B 0 2 2 , B 1 9 , B 2 1 2 , B 2 2 3 , C 0 0 , C 0 1 , D 0 0 , D 0 1 2 , D022, E000, E01, E022, E043 ;
– Oostende : A 0 1 , A 2 0 1 , A 2 3 2 , A 5 3 2 , A 4 2 , A 4 3 , D30, E400, E42 ; – Sint-Niklaas: A021 ; – De Panne: A 0 1 0 ,A 0 2 ,A 0 3 ,A 0 4 ,A 1 0 ,A 1 1 ,A 1 2 , B001, B01, B02, B032 ; – Geraardsbergen : A05 ; – Izegem: A211, A052, A021 ;
– Gent : A 0 0 , A 0 2 , A 0 3 , A 0 5 , A 1 0 , A 1 3 , A 2 0 , A 2 2 1 ,A 3 2 1 ,A 5 0 ,A 5 3 1 ,A 5 4 2 , A 6 0 , A 6 2 ,A 6 3 , A 6 4 ,A 7 1 1 ,A 7 4 2 ,A 8 0 1 ,A 8 1 2 ,A 8 7 3 ,C 7 2 ,C 8 0 0 , C 8 1 1 , D 0 0 1 , E 0 0 , F 0 0 1 , G 0 0 , H 0 0 1 , J 0 0 , K 0 0 1 , L00, M00 ;
– Wervik: A00, A01, A03, A20, B001 ; – Kaprijke: A001, B00.
statisti-sche sectoren selecteren waarbinnen het recht van voorkoop het meest aangewezen wordt geacht. De gemeente is vrij om een dergelijke afbakening aan te vragen; de lokale actoren worden maximaal geresponsabiliseerd.
Ook de uitoefening van het recht van voorkoop is een lokale keuze. In die zin bestaat er op V l a a m s niveau geen centrale databank waarin het aantal toepassingen in een bijzonder gebied systematisch wordt geregistreerd.
Enerzijds worden deze gegevens bijgehouden door de respectieve gemeenten die zelf begunstigde zijn, en anderzijds door de Vlaamse huisvestingsmaat-schappij voor de uitoefening door de sociale huis-vestingsmaatschappijen.
In een eerder opgemaakt evaluatierapport van de instrumenten van woonkwaliteitsbewaking ( M e n s & R u i m t e, 2000) werd vastgesteld dat 80% van de aanbiedingen gesitueerd zijn in een bijzon-der gebied. Maar het is niet bekend hoe het aantal toepassingen zich verhoudt tot het aangebodene. Niet alles wat aangeboden wordt in een bijzonder gebied komt in aanmerking voor de realisatie van sociale huisvesting. Sommige panden zijn onbruik-baar (kelders, g a r a g e s, a p p a r t e m e n t e n ,. . . ) , te klein of te duur en maken het project niet rendabel. B o-vendien dient kort op de bal gespeeld te worden. In het geval van een bijzonder gebied in de V l a a m-se rand rond Brusm-sel blijkt vooral de marktprijs een doorslaggevende reden voor het niet toepassen van het recht van voorkoop.
