Dienst uitvoering en toezicht Energie
BESLUIT
Nummer : 00-025
Betreft: Besluit tot vaststellen van de tarieven die Continuon ten hoogste in het jaar 2000 mag berekenen voor een aansluiting op het door hem beheerde net
I Voorstel
1 Op 7 oktober 1999 heeft de directeur DTe het voorstel ontvangen van Continuon met betrekking tot de tarieven voor het transport van elektriciteit en de
aansluiting op het net, als bedoeld in artikel IV van de wet tot wijziging van de Elektriciteitswet 1998 (Stb. 260). Bij besluit van 17 december 1999 heeft de directeur DTe de maximum transporttarieven voor Continuon voor het jaar 2000 vastgesteld.
2 Op 31 mei 2000 en 15 juni 200o heeft Continuon het voorstel van 7 oktober 1999 gewijzigd en aangevuld.
II Procedure
3 In het besluit tot vaststelling van de maximum transporttarieven voor het jaar 2000 heeft de directeur DTe aangegeven dat hij er vanaf heeft gezien de
aansluittarieven vast te stellen, aangezien een aantal bedrijven nog niet in staat was goed onderbouwde voorstellen te leveren. Vanwege het ontbreken van die voorstellen was het onmogelijk de verschillende tariefelementen en de totale kosten van de verschillende standaardaansluitingen te vergelijken, hetgeen nodig is om te komen tot reële starttarieven.
4 De aansluittariefvoorstellen die door Continuon op 7 oktober 1999 zijn ingediend hebben betrekking op aansluitingen met een maximale gewenste
aansluitcapaciteit van 3 MVA, of de door Continuon gekozen grens voor deze categorie (aansluittarieven tot en met 3 MVA). In artikel 2.3.3 A van de TarievenCode is vastgelegd dat voor aansluitingen met een gewenste
aansluitcapaciteit van meer dan 3 MVA (aansluitingen boven 3 MVA) tot 30 juni 2000 een aansluittarief geldt dat gebaseerd is op voorcalculatorische
projectkosten met betrekking tot een dergelijke aansluiting.
5 De directeur DTe heeft een nader onderzoek uitgevoerd naar de
standaardelementen waaruit de diverse aansluitingen bestaan. De resultaten van
dit onderzoek zijn vastgelegd in het Toetsingskader Aansluittarieven. Op 4 mei
netbeheerders toegezonden (brief met kenmerk 00030061). De directeur DTe heeft de netbeheerders verzocht voorstellen in te dienen voor aansluittarieven boven 3 MVA. Daarnaast heeft de directeur DTe de netbeheerders de
mogelijkheid gegeven de voorstellen voor aansluittarieven tot 3 MVA nader te bekijken aan de hand van de nadere definiëring van aansluitingen in het
Toetsingskader Aansluittarieven en eventuele wijzigingen in het voorstel aan te brengen voor 8 juni 2000.
6 Op 31 mei 2000 heeft de directeur DTe de netbeheerders een aanvulling op het Toetsingskader Aansluittarieven gestuurd met name inzake de aansluiting van openbare verlichting. De directeur DTe heeft de netbeheerders verzocht bij nader bekijken van de reeds ingediende voorstellen tot en met 3 MVA rekening te houden met deze aanvulling.
7 Op 31 mei 2000 ontving de directeur DTe het voorstel van Continuon voor aansluittarieven boven 3 MVA. Op 15 juni 200o ontving de directeur DTe het aangepaste voorstel van Continuon voor aansluittarieven tot en met 3 MVA.
8 Op 30 juni heeft DTe vragen gestuurd per fax naar aanleiding van de door
Continuon ingediende voorstellen. Op 6 juli 2000 ontving DTe het antwoord van Continuon op de door de directeur DTe gestelde vragen.
9 Op 26 juli heeft de directeur DTe Continuon nader geïnformeerd over de beoordeling van de voorstellen en de wijze waarop de aansluittarieven zijn verwerkt in het tarievenreguleringsmodel dat zal worden gebruikt bij de vaststelling van de efficiency kortingen.
10 Op 17 augustus heeft DTe een voorlopige zienswijze gegeven op de voorgestelde tarieven. Op 31 augustus 2000 heeft Continuon hierop gereageerd.
openbare voorbereidingsprocedure
11 De directeur DTe heeft besloten de openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) toe te passen op de voorstellen voor aansluittarieven. De voorstellen voor aansluittarieven tot 3 MVA hebben tezamen met de voorstellen voor transporttarieven vanaf 19 oktober 1999 voor een periode van 4 weken ter inzage gelegen op het kantoor van DTe.
12 Belanghebbenden hebben de gelegenheid gekregen hun zienswijze te geven op
deze voorstellen. Van deze mogelijkheid hebben 14 organisaties gebruik
gemaakt. De zienswijzen die betrekking hebben op de voorstellen voor
aansluittarieven zijn meegewogen bij het opstellen van dit besluit.
13 De voorstellen voor aansluittarieven met een gewenste aansluitcapaciteit van meer dan 3 MVA zijn vanaf 8 juni voor een periode 4 weken ter inzage gelegd.
Hierop hebben een viertal organisaties schriftelijke hun zienswijze gegeven. Het betreft twee zienswijzen op alle voorgestelde tarieven boven 3 MVA en twee specifieke zienswijzen op het voorstel van TenneT. Een van deze vier organisaties heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om mondeling zijn zienswijze op de voorstellen te geven. Voor zover de zienswijzen geheel of gedeeltelijk aanleiding zijn geweest tot het vaststellen van de tarieven in afwijking van het voorstel, is dit in het navolgende vermeld.
14 Op 17 augustus heeft DTe een voorlopige zienswijze gegeven op de voorstellen voor aansluittarieven van Continuon. In zijn reactie geeft Continuon aan dat bij de beoordeling van de periodieke vergoeding voor de aansluiting wordt
teruggekomen op de toetsing van het 1996=2000 principe zoals dat in 1999 is uitgevoerd. Continuon is van mening dat hiermee de spelregels achteraf worden gewijzigd. Continuon geeft ook aan dat de door DTe gehanteerde
beoordelingsmethode van de eenmalige aansluittarieven niet is gebaseerd is op het Toetsingskader aansluittarieven.
III Wettelijk Kader
15 In gevolge artikel IV, tweede lid, van de wijzigingswet 1 baseert iedere
netbeheerder zijn voorstel op vergelijkbare tarieven die bij afnemers in rekening gebracht werden in 1996. In 1996 hanteerde netbeheerders een systematiek waarbij een afnemer een eenmalige bijdrage leverde aan een nieuwe aansluiting en de kosten van onderhoud en instandhouding voor rekening van de
netbeheerder kwamen.
16 De aansluittarieven bestaan uit ten hoogste de volgende tariefdragers 2 : - een eenmalige bijdrage voor de initiële investeringskosten (het eenmalige aansluittarief),
- een periodieke vergoeding ter dekking van de onderhoudskosten (de periodieke vergoeding voor de aansluiting) en
- een periodieke vergoeding voor herbruikbare activa (de periodieke vergoeding voor herbruikbare activa).
17 De directeur DTe heeft het voorstel voor aansluittarieven van Continuon van 31 mei 2000 en 15 juni 200o en aanvullingen daarop beoordeeld. De directeur DTe heeft bij de beoordeling van het voorstel apart aandacht besteed aan de tarieven die betrekking hebben op aansluitingen met een maximale gewenste
aansluitcapaciteit van meer dan 3 MVA.
18 De vast te stellen aansluittarieven zijn maximumtarieven. Bij de toetsing van het voorstel heeft de directeur DTe bezien of het voldoet aan de formele vereisten van de wet en of het voorstel past binnen de door hem vastgestelde
TarievenCode en de nadere interpretatie van DTe neergelegd in het
Toetsingskader Aansluittarieven. In het geval er onduidelijkheid was over het naleven van het gestelde in het Toetsingskader Aansluittarieven zijn daar vragen over gesteld en opmerkingen over gemaakt in de fax d.d. 30 juni en de voorlopige zienswijze d.d. 17 augustus.
IV Beoordeling
aansluitingen met een gewenste aansluitcapaciteit boven 10 MVA
19 De directeur DTe zal voor aansluitingen met een gewenste aansluitcapaciteit van 10 MVA of meer geen standaard aansluittarieven vaststellen. De directeur DTe heeft na nader onderzoek geconcludeerd dat het maken van dit soort grote aansluitingen maatwerk is waarbij het vastleggen van een standaardtarief geen recht zou doen aan de daadwerkelijke kostprijs van de aansluiting. Het aantal aansluitingen wat op dit niveau wordt gemaakt is ook zeer beperkt, wat het niet redelijk maakt een gemiddeld standaardtarief te bepalen. Insprekers geven aan het redelijk te vinden boven 10 MVA geen standaardtarieven vast te stellen.
Insprekers geven aan dat zij voor aansluittarieven boven 10 MVA een gedetailleerde opbouw van de kostprijs noodzakelijk vinden en van te voren willen weten welk tarief zij voor een aansluiting moeten betalen.
20 Het aansluittarief voor aansluitingen boven 10 MVA dient door de netbeheerder bepaald te worden op basis van een vooraf te bepalen gespecificeerde kostprijs.
Deze kostprijs is gebaseerd op indicatieve tarieven voor de standaardelementen waaruit de aansluiting bestaat. De netbeheerder dient aan te geven welke componenten hij gaat gebruiken en welke werkzaamheden hij gaat verrichten.
Daarbij mag hij alleen de werkzaamheden die betrekking hebben op de aansluiting zoals bedoelde in de wet en uitgewerkt in de TarievenCode en het Toetsingskader Aansluittarieven in rekening brengen. Diepe aansluitkosten worden niet in rekening gebracht voor de aansluiting. 3
De vooraf bepaalde gespecificeerde kostprijs is in principe de prijs waartegen de aansluiting wordt gerealiseerd. De netbeheerder kan echter bepalingen opnemen dat in zeer uitzonderlijke onvoorziene situaties een deel van de eventuele
meerkosten van het aanleggen van de verbinding op de afnemer wordt verhaald.
Hij dient deze onvoorziene situaties van te voren vast te leggen. Mogelijke situaties zijn het doorkruisen van vervuilde grond of het omleggen van een kabel omdat een bepaalde vergunning niet verkregen wordt.
3
Elektriciteitswet, Memorie van Toelichting, Tweede Kamer 1998/1999, 26 303, nr. 3
21 De netbeheerder dient indicatieve tarieven te bepalen voor de
standaardelementen waaruit de aansluiting is opgebouwd. 4 De netbeheerder dient deze indicatieve tarieven bekend te maken en actueel te houden.
periodieke vergoeding voor herbruikbare activa
22 In de TarievenCode is de mogelijkheid opgenomen een periodieke vergoeding voor de kapitaalslasten van herbruikbare activa te bepalen. Continuon heeft geen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Aangezien slechts een zeer beperkt aantal netbeheerders een vergoeding voor herbruikbare activa gebruikt, stelt de directeur DTe geen periodieke vergoedingen voor herbruikbare activa vast. De netbeheerder kan echter het eenmalige aansluittarief verlagen met de
investeringskosten van de herbruikbare activa en deze kosten door middel van een periodieke vergoeding voor herbruikbare activa vergoeden.
23 De directeur DTe stelt geen vergoeding vast voor herbruikbare activa die betrekking heeft op transformatoren. De directeur DTe kan namelijk alleen tarieven vaststellen die betrekking hebben op de onderdelen die deel uitmaken van de standaardaansluiting zoals gedefinieerd in de Elektriciteitswet en uitgewerkt in het Toetsingskader Aansluittarieven. In het Toetsingskader
Aansluittarieven wordt aangegeven dat een netbeheerder een transformator bij de aansluiting kan aanbieden, maar dat het aanbieden van zo’n transformator moet worden gezien als een vrije activiteit die de netbeheerder in concurrentie met derden mag aanbieden. 5
eenmalige aansluittarieven
24 Ingevolge de wet dienen voorstellen gebaseerd te zijn op de tarieven die werden gehanteerd in 1996. In 1996 bestond er een aparte eenmalige bijdrage voor de aansluiting. Richtlijnen voor deze bijdrage zijn neergelegd in een
aansluitbijdrageregeling. De gehanteerde eenmalige bijdrage verschilde per netbeheerder. In de wet wordt een nieuwe systematiek aangedragen voor het bepalen van het aansluittarief. Deze systematiek verschilt van de in 1996 gehanteerde uitgangspunten. Dit heeft tot gevolg dat de eenmalige
aansluittarieven 1996 niet één op één vergeleken kunnen worden met de nu voorgestelde eenmalige aansluittarieven. Om te komen tot een redelijke
vergelijking en tot een eenduidige definitie van de aansluiting heeft de directeur DTe het Toetsingskader Aansluittarieven opgesteld, dat tot doel heeft gehad deze eenduidige definitie te geven. De op basis van dit Toetsingskader door de
netbeheerders ingediende nieuwe tariefvoorstellen zijn dus, in tegenstelling tot de in het verleden gehanteerde tarieven, vergelijkbaar.
25 De directeur DTe constateert grote verschillen tussen de hoogte van de voorgestelde tarieven. In hun reactie op de voorlopige zienswijze geven
netbeheerders ook aan dat zij grote verschillen constateren. Netbeheerders geven aan dat er verschillende methoden voor kostentoerekening worden gehanteerd wat de vergelijkbaarheid verminderd. Een aantal van hen geeft aan voornemens te zijn gezamenlijk een onderzoek te verrichten om tot uniforme definities te
komen, die tot een harmonisatie in tarieven zullen leiden. Een tweetal organisaties, die een zienswijze geven, geeft aan dat de verschillen in de voorstellen niet worden onderbouwd en derhalve niet acceptabel zijn. Deze organisaties geven ook aan dat de nu voorgestelde tarieven substantieel hoger zijn dan de in het verleden gehanteerde tarieven. Een van deze organisaties geeft aan dat de voorgestelde tarieven naar beneden bijgesteld moeten worden, naar een gemiddeld niveau.
26 De directeur DTe stelt een totaal tarief vast voor het eenmalige aansluittarief. In de TarievenCode wordt aangegeven dat het eenmalige aansluittarief een van de drie tariefdragers is. 6 Dit totale eenmalige aansluittarief is gebaseerd op een opdeling in knip, verbinding en beveiliging zoals aangegeven in tabel 2.3.3 C van de TarievenCode. Alle netbeheerders hebben hun voorstellen gebaseerd op deze driedeling.
27 De directeur is van oordeel dat de netbeheerders geen deugdelijke verklaring hebben kunnen geven voor de grote spreiding van de tariefvoorstellen. Hij ondersteunt het voorstel van de netbeheerders om een onderzoek te doen naar uniforme definities. Hij acht het echter niet acceptabel nog langer een situatie te laten bestaan waarin er grote verschillen zijn tussen aansluittarieven. Hij neemt daarbij het belang van alle (potentiële) aangeslotenen in acht en houdt rekening met de zienswijze van organisaties dat de tarieven te hoog zijn en teveel
verschillen. Daarbij wordt in de wetgeschiedenis aangegeven dat oneigenlijke niet objectiveerbare verschillen in tarieven in de eerste periode van tariefstelling moeten worden weggewerkt 7 .
28 De directeur DTe oordeelt op grond van het bovenstaande dat de spreiding van de voorgestelde tarieven onaanvaardbaar is. Het zou in de rede liggen de gestandaardiseerde tarieven vast te stellen op het laagst voorgestelde tarief in een bepaalde categorie. Het is blijkbaar mogelijk voor een netbeheerder een dergelijk laag tarief te hanteren. Dit zou echter een forse ingreep betekenen in de bedrijfsvoering van de netbeheerder en de door hem gehanteerde kostenallocatie.
6
TarievenCode, 30 september 1999, artikel 2.3.1
7
Artikel IV, Elektriciteitswet 1998, Memorie van Toelichting, Tweede Kamer 1998/1999, 26303, nr. 3
29 De directeur DTe heeft onderzoek gedaan naar een goede methode om te komen tot vaststelling van de aansluittarieven, waarbij recht wordt gedaan aan enerzijds het wettelijk systeem en anderzijds het uitgangspunt dat niet objectiveerbare verschillen moeten worden weggewerkt. Het vaststellen van een tarief op basis van een gewogen gemiddelde acht de directeur DTe het meest transparant en objectiveerbaar. Door een gewogen gemiddelde te nemen worden de
voorgestelde aansluittarieven van netbeheerders die een groot aantal aansluitingen in een bepaalde categorie realiseren zwaarder meegenomen.
Daarbij ligt het in de rede dat zo’n netbeheerder beter in staat is de gemiddelde kosten van zo’n aansluiting en dus het daarop gebaseerde tarief te bepalen. Daar waar het aantal aansluitingen zeer klein is, is een rekenkundig gemiddeld tarief het meest zuiver.
Het verschil tussen het laagste tarief en het gemiddelde biedt ruimte voor de bestaande verschillen in kostenallocatie. Deze wijze van beoordeling vergroot de transparantie en vergelijkbaarheid van de tarieven.
30 De directeur DTe heeft per categorie een gemiddeld tarief bepaald voor het totale standaardtarief voor een aansluiting met een maximale verbindingslengte van 25 meter en dit gemiddelde tarief als maximum gehanteerd bij de beoordeling van de tarieven. Ook voor het tarief per meter meerlengte is per categorie een gewogen gemiddelde als maximum gehanteerd. De directeur DTe heeft de verschillende type aansluitingen zoals die in het toetsingskader worden beschreven apart vergeleken 8 . De TarievenCode staat toe dat netbeheerders de grenzen van de aansluitcategorieën uit tabel 2.3.3 C van de TarievenCode wijzigen. De meeste netbeheerders maken gebruik van deze mogelijkheid waardoor de aansluitcategorieën verschillen. Uitgangspunt van de beoordeling van de tarieven van Continuon door de directeur DTe zijn de categorieën die Continuon heeft voorgesteld. Voor de door Continuon voorgestelde categorieën worden referentietarieven bepaald gebruikmakend van de tarieven die door andere netbeheerders worden voorgesteld. Het gewogen gemiddelde is het gemiddelde van het door Continuon voorgestelde tarief en de per netbeheerder bepaalde referentietarieven. 9 Voor aansluitingen op het laagspanningsnet en
8
Dit is de aansluiting op het laagspanningsnet, een aansluiting op de secundaire zijde van een
laagspanningstransformator, een aansluiting op het middenspanningsnet met een laagspanningsmeting, een aansluiting op het middenspanningsnet met een middenspanningsmeting en een aansluiting op de
middenspanningsrail.
9
Bij de bepaling van dit gemiddelde voor een categorie van één netbeheerder (netbeheerder A) zijn per netbeheerder
referentietarieven bepaald. Zo’n referentietarief is gelijk aan het tarief dat de andere netbeheerder in de categorie van
netbeheerder A hanteert. In het geval een netbeheerder B andere categorieën met andere grenzen hanteert dan
netbeheerder A, wordt bepaald welk deel van de door netbeheerder A gehanteerde categorie overlap heeft met de
aansluiting op de secundaire zijde van een laagspanningstransformator is een gewogen gemiddelde berekend. Voor alle middenspanningsaansluitingen is een rekenkundig gemiddelde gehanteerd. Voor zeer kleine aansluitingen bedoeld voor openbare verlichting en dergelijke is ook een rekenkundig gemiddelde bepaald.
De per netbeheerder bepaalde gewogen gemiddelde voor de door hem onderscheiden categorieën zijn vergeleken met zijn voorstellen in die
categorieën. In elke categorie stelt de directeur DTe het laagste tarief van beide vast. 10
31 De directeur DTe heeft de door hem bepaalde gemiddelde tarieven vergeleken met referentietarieven onder andere met de tarieven die in de
Aansluitbijdrageregeling nutsproducten uit 1994 zijn vermeld. 11 Beide tarieven zijn in de meeste gevallen lager en in sommige gevallen gelijk aan het gewogen gemiddelde.
periodieke vergoeding voor het onderhoud van de aansluiting
32 In 1996 bestond er geen aparte periodieke vergoeding voor het onderhoud van de aansluiting. Deze kosten werden in 1996 vergoed met de geïntegreerde
elektriciteitstarieven die in 1996 werden gehanteerd. 12 De beoordeling van de periodieke vergoedingen voor de aansluiting dient dus gebaseerd te zijn op de tarieven in 1996. Tijdens de beoordeling eind 1999 van de voorstellen voor de tarieven voor het jaar 2000 is reeds rekening gehouden met de eind 1999 voorgestelde tarieven voor de periodieke vergoeding voor de aansluiting. Deze eind 1999 voorgestelde tarieven zijn de tarieven die binnen de 1996 = 2000 vergelijking maximaal toelaatbaar zijn. Nieuwe voorstellen voor de periodieke vergoeding voor de aansluiting, die op 31 mei 2000 en 15 juni 200o zijn gedaan, die hoger liggen dan de tarieven die op 7 oktober 1999 zijn voorgesteld, kunnen niet worden vastgesteld.
33 Bij de beoordeling van de voorstellen voor de tarieven 2000 heeft de directeur DTe het 1996=2000 principe zodanig geïnterpreteerd dat de gemiddelde omzet per kWh in 1996 gelijk is aan de gemiddelde omzet per kWh in 2000. Tijdens deze beoordeling is reeds rekening gehouden met de voorgestelde tarieven voor
netbeheerder B twee categorieën voorkomen, waarvan één categorie 20% van de categorie van netbeheerder A beslaat en een andere categorie 80% dan wordt het referentietarief van netbeheerder B bepaald door de som van 20% van het tarief in de eerste categorie en 80% van het tarief in de tweede categorie. Om een gewogen gemiddelde te kunnen bepalen moet ook het aantal aansluitingen dat netbeheerder B in de categorie van netbeheerder A maakt worden bepaald. Hiertoe moet bepaald worden welk aandelen van de categorieën die netbeheerder B hanteert in de categorie van netbeheerder A vallen.
10
Zie bijlage 4.
11
De tarieven worden teruggerekend van 1994 naar 2000 met een consumentenprijsindex van 2,3% per jaar.
12
