Vraag nr. 24
van 14 oktober 1996
van de heer MARC OLIVIER
Experiment sociale vernieuwing – Projecten Om de afstand tot de doelgroep van het welzijns-beleid te verkleinen, probeert de Vlaamse regering het lokale beleid te responsabiliseren.
In Leuven, G e n t ,A n t w e r p e n , Genk en Mechelen is daartoe in 1995 het experiment "sociale vernieu-wing" van start gegaan. Dat wil in kansarme wijken de buurtontwikkeling bevorderen, samen met de b e w o n e r s. De Vlaamse regering trok daarvoor 192 miljoen frank uit, waarover de stadsbesturen vrij kunnen beschikken.
1. Welke projecten werden door vermelde steden met het ter beschikking gestelde budget opgezet ? 2. Werden deze projecten reeds geëvalueerd en zo
ja, wat is het resultaat van deze evaluatie ? 3. Worden deze projecten in de toekomst
voortge-zet en eventueel uitgebreid naar andere steden of gemeenten ?
4. Worden deze projecten naar de toekomst toe gefinancierd via het Sociaal Impulsfonds ?
Antwoord
1. In Antwerpen loopt het project "sociale ver-nieuwing" in de wijken Antwerpen-Noord en O u d - B o r g e r h o u t . Het project bouwt voort op het wijkontwikkelingsplan dat reeds bestond voor A n t w e r p e n - N o o r d . Voor Oud-Borgerhout werkt men aan een wijkontwikkelingsplan. E r worden acties opgezet rond volgende thema’s : wonen/huisvesting (intensief renovatieprogram-m a , hertekening stedelijke reglerenovatieprogram-mentering), werkgelegenheid (wijkgerichte bemiddeling, begeleiding en opleiding), economie (winkel-straatmanagement), infrastructuur voor culture-le- en welzijnsinstellingen en participatie van de doelgroep.
In Genk is als actieterrein voor sociale vernieu-wing cité 2 en 4 van Winterslag gekozen. Er is een wijkanalyse gebeurd. Van het beschikbare budget is een wijkmanager en een buurtop-bouwwerker aangesteld. Verder worden volgen-de initiatieven gefinancierd : inrichting wijkbu-r e a u , s p e e l p l e i n w e wijkbu-r k i n g, opwijkbu-ruimactie vallende
b l a d e r e n , Winterslag werkt, Winterslag sport, bebloemingsactie en het muurschrijfproject. In G e n t is Muide-Meulestede uitgekozen tot werkgebied voor het experiment "sociale ver-n i e u w i ver-n g " . Er werd eever-n iver-ntegraal plaver-n opge-s t e l d . Dit document geeft een aantal aanzetten om tot een wijkontwikkelingsplan te komen, maar de stad Gent oordeelde dat het werkge-bied Muide-Meulestede te klein is om er een wijkontwikkelingsplan voor op te stellen. I n Gent is de LENS-methode (leefbaarheid nieu-we stijl) toegepast om te komen tot participatie van de bewoners. In dit kader hebben de bewo-ners een hele reeks acties voorgesteld.
In L e u v e n loopt het project "sociale vernieu-wing" in vier sociale woonwijken, waar er heel wat spanningen tussen de bewoners zijn. D i t wegens concentratie van risicogroepen in de wijken en de afwezigheid van een voorzienin-genaanbod. Op korte termijn wil men een pro-ces met de bewoners in de vier wijken op gang brengen. De vier wijkmanagers zijn in dit proces de spilfiguur. In een tweede fase werkt men aan de opmaak van wijkontwikkelingsplannen in samenspraak met de bewoners.
In Mechelen is de uitvoering van het experiment "sociale vernieuwing" gestart in augustus 1996. Deze laattijdige start is het gevolg van een late beslissing omtrent de middelen die Mechelen zou krijgen. Er werd gekozen voor de wijk Nek-k e r s p o e l . InhoudelijNek-k is het de bedoeling een wijkontwikkelingsproces op gang te brengen. De keuze van de wijk werd mee ingegeven door het feit dat er zich geen urgente problemen op buurtniveau aandienden die een hypotheek zouden kunnen leggen op het verdere proces. Er werd gekozen voor een beleid waarbij de wijk de invalshoek is waarlangs beleidsuitvoe-ring verloopt. Concreet werd de aankoop en inrichting van een wijkhuis gepland. Er werd een wijkmanager aangeworven, een maatschap-pelijk werker en een straathoekwerker. H u n opdracht in een eerste fase is het inventariseren van de concrete verwachtingen van de bewo-ners (via totnogtoe ruim 150 huisbezoeken), het in kaart brengen van de mogelijke antwoorden daarop (welke diensten organisaties kunnen in het proces betrokken worden) en het onderken-nen van onderhuidse problemen (door de straathoekwerker).
2. Het experiment wordt in de verschillende ste-den begeleid door een externe procesevaluator,
die geregeld met de overkoepelende rapporteur van de Koning Boudewijnstichting tussentijdse evaluatierapporten publiceert. Tot nu toe zijn er twee trimestriële rapporten aan de V I CA - t h e-magroep "experiment sociale vernieuwing" ver-schenen (Vlaamse Intersectoriële Commissie A r m o e d e ) . Een eerste eind januari 1996, e e n tweede in mei 1996. Verder heeft de Ko n i n g Boudewijnstichting ook het "tussentijds verslag aan de VICA-themagroep sociale vernieuwing : een conceptverkenning" gepubliceerd in juni 1996.
Buiten deze algemene evaluaties is er in A n t-werpen nog geen evaluatie geweest.
De externe procesbegeleider van G e n k h e e f t een eerste evaluatie van het experiment gemaakt in maart 1996. Zijn bevindingen zijn neergeschreven in "Project sociale vernieuwing Genk : eerste tussentijdse evaluatie". Eind juni 1996 heeft de dienst Sociale Vernieuwing van Genk een stand van zaken van het project opge-maakt.
Het "Eerste tussentijdse verslag over het pro-cesmatig verloop van het programma sociale vernieuwing op het werkgebied Muide-Meule-stede" is in Gent uitgebracht in januari 1996. In Leuven is totnogtoe geen evaluatie gehouden op lokaal niveau. Men wil het experiment op korte termijn wel evalueren in het licht van de meerjarenplanning 1997-1999 van het Sociaal Impulsfonds.
Gezien de late start van het experiment in M e ch e l e n is de evaluatie ten gronde nog niet gebeurd.
3. Het experiment "sociale vernieuwing" wordt via het Sociaal Impulsfonds de facto voortgezet. Betekenisvolle projecten worden door de admi-nistratie gepromoot naar andere gemeenten toe. In dit kader heeft de Koning Boudewijnstich-ting de opdracht gekregen een ideeënboek samen te stellen ten behoeve van het Sociaal Impulsfonds.
4. Het beleidsplan 1996 van de gemeente Antwer -p e n in het kader van het Sociaal Im-pulsfonds wordt volgende maand op de administratie ver-wacht. De administratie kan derhalve geen uit-spraak doen of Antwerpen haar projecten in het kader van het experiment "sociale vernieuwing"
v o o r t z e t . Dit wordt wel verwacht, omdat A n t-werpen via het Sociaal lmpulsfonds verplicht is te werken in de achtergestelde wijken en bijge-volg wijkontwikkelingsplannen moet opzetten. Voor Genk is wijkontwikkeling een prioriteit in het kader van het Sociaal Impulsfonds. D e bevindingen van het experiment "sociale ver-nieuwing" zullen worden opgenomen in het Sociaal Impulsfonds. Voor het beleidsplan 1996 wordt geopteerd om het experiment "sociale vernieuwing" voort te zetten en tevens uit te breiden naar andere wijken toe.
Gent neemt de participatie-idee en de wijkont-wikkelingsgedachte uit het experiment "sociale vernieuwing" op in het beleidsplan 1996 voor het Sociaal Impulsfonds. Bovendien breiden ze het experiment uit naar andere wijken. H e t beleidsplan 1996 is reeds goedgekeurd.
De projecten opgezet in L e u v e n in het kader van het experiment "sociale vernieuwing" zul-len in het Sociaal Impulsfonds verder worden g e f i n a n c i e r d . Het beleidsplan 1996 van Leuven in het kader van het Sociaal Impulsfonds is reeds goedgekeurd.
Het gemeentebestuur van M e ch e l e n heeft de optie genomen om de methodiek van wijkont-wikkeling naar de ander wijken in Mechelen uit te breiden, onder meer via het Sociaal Impuls-f o n d s. Dit moet nog worden bevestigd via het beleidsplan van het Sociaal Impulsfonds. Dit is tot op heden nog niet bij de administratie inge-diend.
