VliJBEID EN DEMOCIATIE
Zateflat f2 11tef f954 - Mo. H9
V erslag van on&
Cqngres
CZie pag. 3>
WEEKBLAD VAN Of VOLKJP.ARTIJ VOOR VRUHEID EN DEMOCRATII
·Het Urgentieprogram van de V.V.D.
De teerling is geworpen. Medio. dezè _week zijn de kandidatenlijsten voor de Tweede Kamer ingediend. De verkiezingsdatum is defi- nitief bepaald op woensdag 13 juni.
Met groot vertrouwen gaat de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie de verkiezingsdag . tegemoet. Zij grondt dat vertrouwen op vele fado ren.
Een der belangrijkste factoren is de kenne- lijke instemming, welke het werk van de V.V.
D.-Kamerfractie in de afgelopen vierjarige parlementaire periode in brede lagen van ons volk heeft gevonden.
· Deze instemming bleek ook uit de onbestre- den wijze, waarop in alle stadia van de ·voorbe- reiding der kandidaatstelling voor ieder heeft vastgestaan, dat iD. de eerste plaats àlle zit- tende leden van de KaDÏerfractie opnieuw dien- den te worden gekandideerd en dat als lijst- aanvoerder weder zou optreden onze partij- en fractievoorzitter, prof. mr. P.J. Oud.
Tegelijk ongeveer met de kandidaatstelling zijn ook ons Verkiezingsmanifest en ons Ur- gentieprogram definitief vastgesteld, ·waarbij zoveel mogelijk is .ve~enmg gehouden _met de opmerkingen, die daarover op de Jaarvergade-:
ring zijn gemaakt.
. De tekst van het Urgentieprogram laten we hier thans volle_dig volgen.
1. Het buitenlands beleid moet blijven ge- richt op de samenwerking van alle democrati- sche staten. De eenheid van Europa moet wor- den bevorderd. Daarbij moet echter worden ge- waakt tegen het aanvaarden van politieke con- structies, waarvoor een voldoende reële grond- slag, ontbreekt. Economische eenheid is een onmisbare voorwaarde voor het bereiken van politieke eenwording. De totstandkoming van een gemeenschappelijke markt is. urgent.
De Atlantische samenwerking moet uit- groeien tot een ' Atlantische·· gemeenschap, waarin naast de ~itaire de gemeenschappe- lijke culturele, economische en sociale vraag- stukken worden behandeld.
Het individuele klachtrecht, bedoeld in de Europese conventie aangaande de rechten van de mens behoort door Nederland te worden aanvaard.
2. In de verhouding tot Indonesië moet worden vastgehouden aan hetgeen bij de sou- vereiniteitsoverdracht is overeengekpmen om- trent het zelfbeschikkingsrecht der Indonesi- sche bevolkingsgroepen. De ·strijd der Zuid- Molukken voor de verwezenlijking van dit reent dient naar vermogen te worden gesteund.
Binnen het Koninkrijk blijve het streven bij voortduring gericht op versterking der banden tussen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen. De economische en èulturele ontwik- kelirig van Nederlands-Nieuw-Guinea behoort te worden bevorderd. ,
. Recht voor en steun aan de gerepatrieerden uit In.donesië, die als voortreffelijke Nederlan-
de~ veel voor ons land hebben gedaan.
3. Opgetreden moet worden tegen de toe-
•
PROF. MR. P. ]. OUD ... onze ltjstaanvoerder ...
nemende centralisatie va!J. het overheidsgezag, in het bijzonder door herstel der zelfstandig- heid, bovenal op financieel gebied, van provin- ciën en gemeenten.
-BijzoQ4el'e · ~~~t .worden gewijd•
aan de besch~ va:D. de burger, tegen on- redelijke ~passing •\1an overheidsvoorschrif·
ten.
Niet alleen· Vw stem!
N atuurlij~ ! Wij zijn er van overtuigd, dat de V. V.D. op 13 juni a.s. uw stem zal krijgen. Gezien het vele en belangrijke werk, dat door onze Aa.merfracties in de afgelopen vier jaren is gedaan, is dit een vanzelfsprekend iets.
Heel' zeker weten wij ook, dat u met ons van mening bent, dat een vergroting van ons stemmental n dus een grotere V.V.D.- fractie, eeu abso.ute eis is. Onze kansen staan zeer gunstig. V oor- en tegenstander is daarvan overtuigd.
Een zeer intensieve en zorgvuldig voor- bereidl verkiezingscampagne gaat binnen- . kort starten. Een verkiezingscampagne,
die er op gericht zal zijn, stemmen te WÏB·
nen voor de V.V.D.
Uw stem behoeven wij niet meer te will·
nen. Daarvan .· ztln, wij reed8: "'!nek~
Maar . . • Wij heboon niet alleen uw stem nodig. Wij behoeven dringend uw steUil.
En wel uw financiële steun.
Wij weten heel zeker, dat wij op deze financiële steun van u net zo vast kunnen rekenen als op uw· stem, omdat u beseft, dat een goede verkiezingscampagne slechts gevoerd kan worden, wanneer daarvoor de nodige middelen beschikbaar zijn.
En dan nog dit: Het moet voor u toch zeer zeker een prettige gedachte zijn, wan- neer u op 14 juni a.s. zult weten, dat de verkiezingsoverwinning, die de V.V.D. dan heeft behaald, niet alleen dank zij uw stem, maar mede dank zij uw steun tot stand is
gebracht. .
Ingewikkeld is het voor u beslist niet.
Eenvoudig zelfs ! .
Een overschrijving op giro 67880 t.n.v • Secretaris V.V.D., Den Haag is alles wat u er voor moet doen !
De V.V.D. doet dan voor u de rest !
' c'
4. Bev.ordering van de bouw van woningen·
door het verschaffen van een ruime gelegen- heid tot ontplooiing aan het particulier initia- tief. Zo spoedig mogelijk herstel van het even- wicht tussen huren en bouwkosten.
5. Versterking van de positie der openbare school met handhaving van het beginsel der f~anciële gelijkstelling tussen openbaar en bij- zonder onderwijs. Bij de hervorming van het onderwijs behoort het hoofddoel te zijn, dat . aan iedere geltieken. bekwaamheid gelegenheid zal bestaan tot volle ontplooiing; ruime be- schik baarstelling van beurzen bij alle takken van het onderwijs is ter bevordering van dit doel noodzakelijk.
Het tot stand brengen van een nieuwe wet voor het middelbaar- en voorbereidend weten- schappelijk onderwijs is urgent. De bouw vatl scholen moet worden geactiveerd.
6. Uitbreiding van de lichamelijke opvoe- ding in alle sectoren van het onderwijs.
Bevordering der ontwikkelingskansen voor de vrije s~ortoz:ganisati~. .
'1. ' Be~orderiilg van de . ontplooiingsmoge._. · '•
lijkheden ·va.B de kunst èn de'kunstenaanf, op ,..
zodanige wijze, dat de zelfstandigheid van·· de kunstenaar volkomen blijft gewaarborgd. ·
Rijk, provincie en gemeente dienen de voor- waarden te scheppen, waardoor het kunstleven tot bloei kan komen.
De jeugd moet worden opgevoed tot het leren genieten van kunstuitingen.
Cultuurspreiding maet worden bevorderd, mede door een grotere spreiding der oplei- dingsinstituten voor kunstenaars.
8. Gestreefd moet worden naar een rege- ling van het radio- en televisiebestel op een meer nationale basis, met waar mogelijk ge- meenschappelijk verzorgde programma's en daarbuiten gelijk recht der v~rschillende rich- tingen voor bijzondere uitzendingen.
9. Instandhouding van een ~rachtige, zelf-·
standige boerenstand door het bevorderen van een evenwichtige landbouwbeleid, dat de land- bouw in staat stelt een redelijk inkomen te ver- werven en de aan de gang zijnde koude sociali- satie van het boerenbezit vervangt door een welbewuste instandhouding van dat bezit.
Krachtige bevordering van voorlichting, on~
derwijs en cultuur-technische verbeteringen.
Beperking van het steeds toenemend staatsbe·
zit van landbouwgronden en van staatsexploi- tatie van boerderijen.
10. Erkenning van de grote betekenis van een krachtige middenstand. Daarbij uit te gaan van het beginsel, dat de. krachten het best in gezonde concurrentie worden gestaald. Daar- om moet een gezondè bedrijfsontwikkeling worden bevord~rd en moeten ongezonde be- drijfsmethoden worden bestreden. Bij de wet- geving op de vestiging van bedrijven moeten . deze beginselen leidinggevend zijn.
(Zie vervolg pag. 2 onderaan)
VRIJHEID EN DEMoeBATIE
Flitsen· van Het Binnenhof (I)
Het initiatiefvoorstel-Oud betreffende het parlementaire va·
cuum • Eerste Kamer ontdekte formeel bezwaar - Nieuw voorstel in Tweede Kamer wederom met algemene stemeen aanvaard • .. Briliante verdediging" in de Eerste Kamer zette minderheid in een meerderheid om.
Het doet altijd wee. goed te kunnen vaststellen, dat men zich ook in het parlementaire debat door een klem- mend betoog wel laat overtuigen.
Iedereen wist, dat het initiatiefvoorstel- Oud, dat de heer Oud in opdracht van de Tweede Kamer (nadat deze het zelf
~Wnder debat en z.h.s. had aanvaard) nu in de Eerste Kamer kreeg te verdedigen, daar niet zo heel ve'el kans maakte.
Er is een historische tegenzin van de Eerste Kamer tegen ·initiatiefvoorstellen en bovendien waren er - het bleek wel uit het voorlopig verslag - veel bezwa-.
t>en tegen het voorstel geuit.
Daar kwam dan nog bij, dat -op 25 april ln deze Kamer het debat min of meer was vastgelopen op een formeel bezwaar.
De heer Oud en zijn mede-ondertekena- ren hadden hun wijzigingsvoorstel, dat betrekking had op de artikelen 95 en 101 van de Grondwet, uiteraard moeten base- l"en op de b e s t a a n d e tekst van de Grondwet.
Het toeval wilde echter, dat in de Re- geringsvoorstellen tot Grondwetswijzi- ging, welke op de ochtend van die dag in de Eerste Kamer waren aangenomen, juist óók een wijziging in de tekst van artikel 101 was aangebracht.
Het was de heer Tjalma, van de A.R.•
fractie, die dit had ontdekt. Of precieser gezegd: in de A.R.-fractievergadering van die ochtend had men zitten puzzlen over de nummering en de vernummering van de Grondwet en zo was men daar op deze .coïncidentie gestuit.
De heer Oud gaf toe, dat dit een tot op dat ogenblik door niemand ontdekt , formeel obstakel was, dat eerst door aan-
passing van de teksten uit de weg diende te worden geruimd. Daarom werd dan ook besloten, dat de verdere behandeling zou worden· geschorst tot de oplossing hiervoor was gevonden.
Die oplossing liet niet lang op zich wachten. Nog dezelfde middag wijzigde . prof. Oud in overleg met zijn mede-onder- . tekenaren uit alle fracties zijn voorstel in
,die zin, dat de teksten thans volledig op . elkander pasten. De volgende dag bereik- . te het nieuwe voorstel de Tweede Kamer
en wederom een dag later - op 27 april - verkreeg ook dit voorstel weder de al- gemene instemming· van de Tweede Ka- mer. Het werd daar z.h.s. aanvaard.
Over de materiële inhoud ook van het nieuwe voorstel bestond in deze Kamer geen verschil van mening. Het korte de- bat, dat gevoerd werd, liep .uitsluitend over de vraag, wat er moest geschieden met het oorspronkelijke, reeds ten dele in de Eerste Kamer in behandeling geno- men voorstel. Kon dat nu nog door de Tweede Kamer worden ingetrokken ?
Voor ontwerpen, ingediend door de . Kroon, staat het vast, dat zulk een
· intrèkking nog te allen tijde (zolang de .·Koningin ze niet getekend heeft) kan ge- , echieden. Daarin voorziet de Grondwet .. -nadr11kkelijk. Voor initiatiefvoorstellen bestaat zulk een nadrukkelijke bepaling niet.
Het leek de heer Oud en zijn mede- ondertekenare:u. aanvankelijk beter, af te wachten, wat de Eerste Kamer in dit ge- val besliste. Het zou ook eenvoudig kun- nen blijven liggen en zij zou het ook eerst kunnen verwerpen, voordat zij het nieu- we voorstel in behandeling nam.
Prof. Romme, de K.V.P.-voorzitter, bleek echter van mening dat men hier zeer wel naar analogie kon interpreteren en dat de indieners van een initiatief- voorstel geacht konden worden hetzelfde
"recht vim intrekking" in dit stadium te hebben.
Daarbij hebben ook de heren Oud c.s.
zich neergelegd en zo werd dus besloten, het eerste ontwerp in te trekken.
Ondertussen bleek de heer Oud toch wel juist te hebben aangevoeld, dat niet _ leder in de Eerste Kamer van deze be- voegdheid geheel overtuigd was. Dat gold ook voor onze V.V.D.-fractie, die, zoals prof. Molenaar toelichtte, toch wel gaar- ne over deze staatsrechtelijke vraa1 een debat zou hebben gevoerd.
Ook enige leden van de K.V.P.-fractie dachten er zo over, maar het voorstel van voorzitter mr. Jonkman om de intrekking van het initiatiefvoorstel te aanvaarden, kreeg toch een grote meerderheid:. 26 te- gen 7 stemmen. Tegen stemden, op de genoemqe grond, onze V. V.D.-fractie, twee KVP-ers, namelijk de heren Kropman en Kraayvanger, zomede mr. Cammeibeek (P.v.d.A.).
* * *
Keren we nu terug tot de materiële inhoud van het intiatiefvoorstel, dan mogen we voor het ontstaan daar- van en de bedoelingen verwijzen naar het hoofdartikel, dat we daar nog niet zo lang geleden aan hebben gewijd.
Het komt hier op neer, dat de initia- tiefnemers een z.g. "parlementair va- cuum", zoals dat na het einde van de be- ll!lettingstijd naar veler mening was ont- staan, voor het vervolg onmogelijk willen maken door te bepalen, dat de leden van beide Kamers niet eerder aftreden dan op de dag, waarop de nieuwe Kamers voor de eerste maal zullen samenkomen.
Voor dit voorstel stonden de kansen hl de Eerste Kamer, als reeds gezegd, wei- nig gunstig, gelijk ook bleek uit hetgeen In eerste aanleg door de sprekers werd aangevoerd. Uit het door de heren mr . Cammelbeeck en mr. Kropman gespro- kene viel vooralsnog niet anders op te maken dan dat de fracties van de P.v.d.
A. en de K.V.P. zouden tegenstemmen en de A.R.-woordvoerder de heer Tjalma had zich beperkt tot zijn formele bezwaar tegen het aanvankelijke ontwerp, maar had toch niet gezegd, dat hij, afgezien van dat bezwaar, zou voorstemmen.
Het waren alleen de heren prof. Mole- naar (V.V.D.) en mr. Pollerna (C.H.), die het onmiddellijk warm kwamen steunen.
En hier komen we nu tot het verblij- dende nieuwe bewijs, dat men zich ook in het parlement (anders dan door buiten- staanders wel eens gedacht en beweerd
wordt) toch wel in en door het betoog van medeleden laat overtuigen.
"De Telegraaf" van 5 mei j.l. kon dan ook in een kort hoofdartikel vaststellen:
"Dat.het tenslotte een niet onbeduidende meerderheid heeft verworven, dankt het uitsluftend aan de briljante verdediging van de, heer Oud. Het doet goed te con- stateren, dat er nog momenten zijn in het parlementaire leven, dat niet de voor- af vastgestelde stem der fractie, maar inderdaad de kracht van de in het debat naar voren gebrachte argumenten over het lot van een ontwerp beslist".
MR. JONKMAN ... welkom ...
Voordien had o.ok de Haagse redac- teur van het "Handelsblad" in gelijke termen reeds gewaagd van , "de bril·
jante verdediging" van het voorstel door prof. Oud.
De kern van de bezwaren van de aan- vankelijke tegenstand:lrs wa.S, dat de heren Oud c.s. hier "staatsnoodreciht"
wilden regelen; een materie, waarvoor men geen regeling k a n geven.
Op uiterst scherpzinnige wijZe en toegeliciht met talrijke voorbeelden, heeft de heer Oud, nadat hij vooraf op plechtige wijze de Eerste Kamer was lrinnengeleil en door voorZitter mr.
Jonkman. was wel·kom geheten, aan-ge- toond, dat deze tegenstanders het ver-
"ohil over het hÓofd zagen tussen staatsnoodrecht en wetgeving voor noodtoestanden. Dat laatste redlt, dat langs de normale weg tot stand komt, is geen noodrecht.
Voorbeelden van wetgeving voor toe- standen, die van de normale verhou- dingen afwijken, vinden we, naar prof.
Oud aantoonde, vele ~alen in onze Grondwet. Hij noemde: de regeling van de staat van oorlog en van ·beleg, de toestand van verhoogde waakzaamheid en <!e burgerlijke uitzonderingstoestand en ook bijvoorbeeld het voorschrift, dat de- wetgever bevoegd is om bijzondere regelen te treffen wanneer een gemeen- tebestuur het bestuur· ·en de regeling van de huishouding van de gemeente grovelij·k verwaarloost .
Het is dus zo, dat men. ook voor die mogelijkheden van afwijking van nor- male omstandigheden het op prijs heeft gesteld, daarvoor bij voorbaat een rege:.
ling te treffen, omdat men zoveel mo- gelijk onder a I 1 e omstandigheden bin- nen het kader van de Grondwet wü blijven. Dergelijke regelingen kon prof.
Oud bepaald n i e t ,,noodrecht" noemen,
1! MEI 1958- PAG.!
N. V. Rubberfabriek
Bakker & Zoon
Ridderkerk
Technische rubberartikelen
________________/
Nu was het voor de heer Oud per- soonlijk aldus, dat ten aanzien van de kwestie van het "parlemen- taire vacuum" de Grondwet eigenlijik voldoende duidelijk was. Wij hebben het vroeger al eens vermeld, dat de heer Oud het altijd aldus heeft gevoeld, dat het gehele systeem van de Grondwet met zich brengt, dat er continuïteit zal zijn in de Staten-Generaal; dat er, bui- ten het ene nadrukkelijk voorziene
"hiaat" van de Kamerontbinding, nooit een parlementair hiaat zal zijn (zqals ook prof. Molenp.ar nadrukkelijk van mening bleek te zijn).
Het was echter in de praktijk van 1945 gebleken, dat niet ieder d&t zo in- ziet en vandaar nu dit voorstel.
Als dit voorstel wordt aangenomen - zo betoogde de heer Oud - Al men dus niet meer gedwongen zijn_ tot nood·
recht zijn toevlucht te nemen wanneer het gaat over deze eenvoudige vraag, of de zittingsduur is gei!x:pireerd of
met.
Zijn er nu geen omstanchgbeden denk- baar, dat aan deZe regeling niet kan
~rden vastgehouden? Inderdaad! De Kamer kan - om nu maar een héél ernstig geval te noemen -- na een oor- log wel vrijwei geheel blijken te zijn uitgemoord. D a t is dan inderdaad een omstandigheid, waarin s t a a t s n o o d- r e c h t zal moeten worden toegepast.
Het is dit betoog (dat we zeer kort hebben samengevat} geweest, dat velen in de Eerste Kamer alsnog hee~ over- tuigd en zo behaalde het voorstel, oil- dan·ks voorspellingen van het tegendeel in verschillende persorganen, toch nog zelfs een vrij grote meerderheid. Op 2 mei aanvaardde de Eerste Kamer het nieuwe initiatief-voorstel met 21 teg~n
12 stemmen. ·
Tegen stemden de gehele P.v.d.A.- fractie, maar slechts 3 leden van de K.V.P.-fractie (de heren Kropman, Van LieShout en De Gou}. Vóór stemden: de . Y.V.D., dè A.R., de C.H., de C.P.N. e:u.
vier leden van de K.V.P-fr,ctle De vr~ is nu, of de Regering het voorstel nu bij de" overige Grondwets- herzieningsvoorstellen zal opnemen en dus zal overnemen Op het ogenblik, dat we dit schr\lven, is zulks nog niet be- kend. Het zou ons niet alleen spijten, maar, gezien ook de unanieme uit- spraak van de Tweede Kamer, tevens zeer verwonderen, wanneer zulks niet het geval zou blij·ken te zijn. · A.
,(Vervolg van pag. 1)
11. Met volledige erkenning van de beteke- nis van bedrijfsorganen als produkt van de vrije samenwerking der verschillende groepen in het bedrijfsleven onthouding van iedere po- ging om dergelijke organen· van bovenaf aan dat bedrijfsleven op te dringen.
vrijere loonvorming, behoudens het toezicht der overheid ter voorkoming van excessen, zo- wel naar boven als naar beneden. Gestreefd moet worden naar een redelijke verhouding tussen prestatie en beloning, waarbij in het bij- zonder is te denken aan een meer juiste bezol- diging van geschoolde arbeid.
schaft aan de voorstanders van crematie en
die van begraven. •
16. Bespoediging van h~t streven naar uni- ficatie van de inhoud der sociale verzekerings- wetten, mede met het oog op vereenvoudiging van de administratie.
Matiging van het overheidsingrijpen op het gebied van het, ziekenfondswezen. Bestrijding van het steeds verder doorgevoerde perfectio- nisme, waardoor dit ziekenfondswezen zijn doel voorbij geschoten is. Handhaving van de zelf- standige positie van artsen en apothekers . Gewaakt moet worden tegen een samenwer-
king van werkgevers en werknemers, die het belang van de consument aan dat der bedrijfs- genoten zou opofferen.
12. Zo goed mogelijke waarborging der •
rechtspositie van alle leden der maatschappij, zonder ondermijning van het individuele ver- antwoordelijkheidsbesef.
Geleidelijke terugkeer tot een systeem van·
13. Bevordering van individuele bezitsvor- ming.
14:. Wettelijke gelijkstelling van man en vrouw. Verbetering der huwelijkswetgeving.
Vrijheid van arbeid voor de gehuwde vrouw.
Gelijke betaling voor gelijkwaardige arbeid van mannen en vrouwen.
15. Onverwijlde herziening van de wet op de lijkbezorging, opdat ~lijk recht warde ver-
17. Ingrijpende beperking van overheids- uitgaven. Vereenvoudiging van het belasting- stelsel. Geleidelijke verlaging van de belasting.:.
druk. Vermindering van het geschil in belas- tingdruk voor geh~wden, en _ongehuwde~.
VRUHEID EN DEMOCRATIE lt MEI 191i6 - PAG. I
r
erslag ·con~res Jl.V.D.VERKIEZINGSMANIFEST ZONDER S1-,EMMING IN -OPENBARE
VERGADERING V ASTGESTELD
Beleid der Kamerfracties ondervond we1n1g kritiek en veel • • b~jval
Zaterdagochtend U april om 10 uur werd de openbare vergadering door de partij- voorzitter, prof. mr. P. J. 0 u d, heropend.
Aangezien in de periodieke vacature wegens aftreden van de heer S. J. van den Bergh te w-naar als penningmeester als enig candidaat de aftredende was gesteld, werd deze zonder stemming opnieuw benoemd.
De v o o r z i t ter felleiteerde hiermede de partij en ook de penningmeester, die zich in de loop der jaren zeer verdienstelijk heeft gemaakt (applaus).
Ook mevrouw mr. E. A. J. Scheltem-Coenrad'i,"te Haarlem, die als Hd van het dagelijks bestuur aan de beurt van aftreden was, werd als enige candidate zonder stemming herbenoemd, waarmede de voorzitter haar gelukwenste.
Als Hd· van het Hoofdbestuur waren aan de beurt van aftred~m de heren B.
Doedes Breuning ten Cate te Almelo, A. Caljé te Alblasserdam, Ir. A. J. Engel te Velp, J. Krooshof te Deventer en Ir. A. Voet te Groningen, die zich allen herkiesbaar hadden gesteld.
Bovendien was door de afdelingen Al- melo en Enschede can4idaat gesteld de heer A. Nawijn te Olst.
Nadat het stembureau was benoemd, werd tot schriftelijke stemming overge- · gaan met het resultaat, dat - zoals later werd medegedeeld werden uit- gebracht op
B. Doedes Breuning ten Cate 292 stemmen
A. Caljé ... ,. ... 300
Ir. A. J. Engel ... 300
J. Krooshof ... ·... 61
Ir. A. Voet ... 295
A. Na wijn ... 274
zodat als hoofdbestuursleden werden ge- kozen de heren B. Doedes Breuning ten Cate, A. Caljé, ir. A. J. Engel, A. Nawijn en · ir. A. Voet.
De secretaris, de heer D. w. De t t- m e ij e r, deelde mede, dat alle gekozenen hebben verklaard een eventuele benoe- ming te zullen aannemen. De v o o r z i t- t er voegde hieraan een gelukwens toe en bracht dank aan de heer Krooshof voor het werk, dat hij in de loop der jaren voor de partij heeft verricht.
Zoals. gebruikelijk ging aan de stem- ming een aanbeveling van gestelde can- didaten vooraf, waarbij het woord werd gevoerd door mevrouw H. ·A. A. L. de Vries-v.d. Hardt Aberson, mr. J. Kamp, M.D. Scheer, S. Bree~rt en J. J. Korff.
Vaststelling van het Verkiezingsmanifest
Vervolgena was aan de orde de vast- stelling van bet verkiezingsmanifest, dat aan alle afdelingen en centrales ter be- studering was toegezonden en bovendien tn ons weekblad werd gepubliceerd.
De v o o r z i t t e r deed een beroep op de afgevaardigden· om zich bij het be- ttleiten van wijzigingsvoorstellen te be·
perken tot politièke hoofdlijnen en ziéh niet te veel in details te verliezen. Niet alleen moet dit stuk zo kort mogelijk worden gehouden en derhalve alleen hoofdpunten bevatten, doch bovendien is het praktisch onmogelijk om staande de vergadering een verantwoorde redactie
van nieuwe ()f gewijzigde· punten vast te stellen.
De heer M. D. Scheer (Heemstede) achtte het gedeelte betreffende de kabi- netsformatie van 1952 niet geheel juist.
Mr. Th. Bakker ('s-Gravenhage) oor•
deelde het stuk veel te lang. Het is im·
mers de bedoeling, . dat de kiezers bij le- zing een indruk krijgen van hetgeen de partij voorstaat. Daarom zou het urgen•
tieprogram voldoende zijn en kan de lan·
ge, hoewel interessante inleiding bèter worden weggelaten. Verder bepleitte spre·
· ker het opnemen van een punt betref- fende de positie van de Nederlanders in Indonesië noodzakelijk, omdat onder deze groep vele vrijzinnig denkenden schuilen.
. Ook vermindering van belasting op de inkomsten van de gehuwde vrouw is een urgente kwestie, want door samenvoe- ging van de inkomens van man en vrouw ontstaat een zware progressie.
Dr. J. N. v. d. Ho ut en (Wassenaar) meende, dat een paragraaf 'moet word~n gewijd aan !ie lichamelijke opvoeding en de sport. Hij verwees daartoe naar het congres van de Vereniging van Staten- en Raadsleden over de vrijetijdsbesteding en naar het gemeenteprogram, waarin
wel aa,ndacht aan dit belangrijke onder- werp wordt gewijd.
Dr. H. J. R o e t ho f ('s-Gravenhage) ging uit van de openingsrede van de voorzitter, waarin deze terecht heeft ge- zegd, dat men de beginselen voorop moet stellen en niet daarmede mag transigeren.
Onze volkspartij zoekt naar een brede basis in het kiezerskorps en moet dus ook personen uit confessionele kring kun- nen aantrekken, mits zij onze beginselen aanvaarden.
De beschouwingen over inflatie en loonronden mag men niet te beperkt stellen. Verder is er ook nog een pro- bleem van de middengroepen, waartoe ook vele, vooral intellectuele werknemers behoren. In deze kringen heerst" dikwij1s
"deftige" armoede en loonronden komen daa.r . wel vanc: pas •.. Terecht bepleit één onzer. verkiezingsbiljetten "hoger inko- men voor harde werkers". Daarom is een nadere aanvulÏing van bedoelde passage nodig. Dat op een ander verktèzingsbi1jet de leuze wordt aangeheven :"In Over- heidaketenen gaat het niet", doe het met de "vrijheid", acht spreker een juiste re-
a~tie op de gevolgen van de na-oorlogse rooms-rode politiek ten aanzien van de woningbouw.
Dr. ir. A. P. A. Vink (Wageningen) besprak in de eerste plaats de kwestie van het zelfbeschikkingsrecht van de Zuid-Molukken, welke hij in het manifest te eenzijdig belicht en onvoldoende uit.
gewerkt vond. Hij is het eens met de verklaring over de zaak-.Jungschläger, doch meent, dat deze in het manifest niet thuis behoort. De ontwikkeling van de betrekkingen met Indonesië heeft een stormachtig verloop.
De Unie is reeds van de baan en de R.T.C.-overeenkomsten werden niet na- geleefd en zijn nu eenzijdig opgezegd. Wij verspelen in Indonesië grote belangen, omdat onvoldoende wordt gereageerd op de uitdaging van het Oosten. Men "dient Indonesië op verantwoorde wijze tegemoet te treden en zal moeten volst;aan met een schulderkenning tegenover àfstand doen van voorkeursrechten. ·
Economische en technische hulp kan op bilaterale voet, Zc?nder bijzondere voorwaarden, worden aangebo4en. Aan·
gedrongen dient te worden op handha- ving van de rechten van de mens en een hanteerbare arbitrage-clausule.
Ir. H. van Raalte (Hilversum) zeide met de strekking van het manifest wel te ku.nnen instemmen. De kwestie van het mandement moet iets sterker worden be- licht. Bezwaar bestaat tegen de formu- lering betreffende het arbeidersaandeel in de gestegen welvaart. De bezitsaprei- ding moet positiever worden gesteld en de koude socialisatie veroordeeld.
Verder zou de afdeling Hilversum de volgorde zodanig willen herzien, dat de meest urgente punten voorop komen. Bo- vendien acht men een nieuw punt betref- fende de positie van het overheidsperso- neel nodig. De zinsneden betreffende wo- ningbouw en scholenbouw behoren krach- tiger te worden geformuleerd, terwijl in de middenstandsparagraaf om taktische redenen de vermelding betreffende on- gezonde bedrijfsmetboden achterwege moet worde11 gelaten.
Mr. Dr. H. Fortuin (Hilversum) merkte op, dat in de eerste zin van punt·
1 niet voldoende tot :uitdrukking wordt gebracht, dat de samenwerking ia het
verband van de U.N.O. eveneens dient te worden bev~rderd.
.De heer H. J.-L. Vo n hof f (Amster- dam) zeide te betreuren, dat het ont- werp-manifest door publicatie in het weekblad publiek is geworden voordat het in definitieve vorm is vastgesteld.
Ds. J. H. Rit ze ma -Bos (Doetin- chem) verklaarde, dat de passage be- treffende het zelfbeschikkingsrecht der Zuid-Molukken te negatief il! gesteld.
Overigens bracht spreker hulde aan de Tweede Kamerfractie, in het bijzonder aan de leden Oud en Ritmeester, voor hun activiteit ten aanzien van de Am- bonese kwestie, waarin van de Anti-Re- volutionairen alleen prof Gerbrandy woord heeft gehouden. Wij moeten blij- ven opkomen voor het recht van Ambon, dat ons 350 jaar trouw bleef. (Applaus).
Ir. H. Th. B a k k e r (Delft) sloot zich aan bij de kritiek van Amsterdam op de publicatie van het manifest. Verder be- pleitte hij meer aandacht voor de econo- mische ontwikkeling van Nieuw-Guinea.
Hij was het eens met de kritiek van Hil- versum op de zinsnede betreffende de uitgroei van het overheidsapparaat en de toeneming van het aantal ambtenaren.
Mr. Th. F. Ra e d t (Soest/Soester berg) achtte een punt betreffende de bevorde- ring van de veiligheid van het verkeer
,~eer actueel.
., Mr, J. D rij b er (Leiden) onderschreef de opmerking,, dat het manifest te lang is. Duidelijk behoort tot uitdrukking te komen, dat de Nederlandse Antillen, Su- riname eli. Nieuw Guinea met Nederland één Koninkrijk vormen. Hij steunde gaarne het betoog betreffende een sport- paragraaf, verheffing van de midden- groepen · en zou in het gedeelte over het onderwijs ook de Hoger-Onderwijswet ge- noemd willen zien.
De heer S. B r e e b a a rt (Wieringer- meer) vroeg meer aandacht voor de be- loning der plattelandsbevolking.
De heer J. K e y (Delft) bepleitte schrapping van de zinsnede, waarin wordt gewaarschuwd tegen het aanvaarden van politieke constructies, waarvoor een vol- doende reële grondslag ontbreekt. Deze verzwakt het voorafgaande betoog.
De voorzitter, de sprekers beant- woordend, merkte op, dat de gevolgde procedure volkomen democratisch Is. Wij behandelen dit manifest in bet openbaar en ook de partijleden moeten in de ge- legenheid zijn van het ontwerp kennis te . nemen. Een behandeling achter gesloten deuren wijst het hoofdbestuur dan ook af.
Met de gemaakte opmerkingen wil het hoofdbestuur zoveel mogelijk rekening houden. Men moet echter bedenken, dat het manifest niet bestemd ia voor massa- propaganda, doch beschouwd moet wor- den als . intern vastleggen van ons stand- punt. Het Is .een richtsnoer ftOr de -partij en de Kamertr.cties. ~m _Is ook een algemene inleidbig onmisbaar. Het stuk dient uit één pen te vloeien, wil het har- monisch en leesbaar zijn. Daarom dient de eindredactie aan het hoofdbestuur te worden overgelaten. Spreker vroeg hier- voor machtiging. Naast het manifest blijft het werkprogram, dat veel meer in dé- tails afdaalt, bestaan.
Er bestaat geen bezwaar tegen toevoe- ging van een zinsnede betreffende de Ne- derlanders in Indonesië.
De belastingheffing van de gehuwde vrouw is een technisch te ingewikkeld probleem om dit zonder meer in het manifest te stellen.
Een beknopte sportparagraaf achtte spreker wel nuttig.
Uitvoerig zette de voorzitter nog eens
· het standpunt ten aanzien van de Indo- nesische politiek uiteen. Daarover zal wel geen verschil van inzicht bestaan, maar de te volgen taktiek moet men aan
· de Kamerfracties overlaten. Een vriend- schapsverdrag zal een holle leuze blijven . zolang dè verhoudingen zo moeilijk zijn.
Wat de internationale politiek betreft
· 111 het einddoel de samenwerking van alle staten, maar dit Is in werkelljkhetcl
DOg nièt ·bereikbaar, reden waarom -
eerst de krachten van de democratische staten moet bundelen.
Er bestaat geen bezwaar tegen een wat positiever redactie inzake het zelf- beschikkingsrecht der Zuid-Molukken.
Tegen het noemen van de Nederlandse Antillen, Suriname en Nieuw-Guinea heeft spreker alleen de bedenking, dat het manifest weer uitgebreid.er wordt.
Hetzelfde geldt voor een zinsnede be- treffende veilig verkeer.
Overwogen zal worden iets op te ne- men omtrent de beloning van de platte- landsbevolking.
Bestrijding van ongezonde bedrijfsme- tboden is in het belang van de bonafide zaken en van een ordelijke ontwikkeling.
Met betrekking tot de eenheid van Europa mogen wij de realiteit niet uit het oog verliezen. Zo zijn de West-Europese landen nog niet rijp voor rechtstreekSe verkiezingen voor de Raad van . Europa.
Het gebeurde met de E.D.G. leert oris, dat het niet verstandig is altijd in het eerste gelid te lopen.
Daarom staat spreker gereserveerd 'te..
genover de actie van Monnet inzake Euratom. Spreker kan zich de veront- waardiging van de regeringen zeer goed begrijpen, wanneer getracht wordt derge- lijke belangrijke zaken in een particulier -onderonsje op te lossen. Dit is geen 'erh-
stige methode. Het standpunt van de heer Korthals,_ die een voorzichtige ·tie- . nadering " voorstaat, acht spreker· ~eer
juist. 'Ons Kamerlid heeft in Straats- burg en Luxemburg, maar ook· in' de 'Enquête-Commissie voortreffelijk wèr'k
· gedaan,' dat weliswaar· niet zo spectàell- lair aandoet, maár riiettèmin ·-zeer ntift•g is. (Applaus). In overleg met de hèer Korthals zal de buitenlandse paragraaf nog eens onder het oog worden gezien.
Hierna wordt punt 1 met enkele kleine wijzigingen aangenomen.
Bij punt 2 zal rekening worden ge., houden met het amendement van de afdeling Doetinchem.
Dr. it. A. P. A. V i n k (Wageningen) merkte nog op, dat men inzake de Indo- nesische problemen de psychologie niet uit het oog moet verliezen en ook reke- ning moet houden met de Indonesische visie.
De v o o r z i t t e r antwoordde, dat zulks ook geschiedt, maar dat het niet mogelijk is in een verkiezingsmanifest deze ingewikkelde zaken volledig uit de doeken te doen. Wij moeten uitgaan van de rechtsbasis en daarom is de eenzijdige opzegging van de R.T.C.-accoorden vol- strekt onaanvaardbaar. (Applaus).
De punten 3, 4, 5 en 8 worden vervol- gens goedgekeurd.
Er zal een apartparagr~Uof worden in- gelaat, doch spreker· vraagt zich af, of men daarin voor een voetbalpool moet pleiten (Geroep uit de vergadering: J'a, ja!). Het hoofdbestuur zal dit nader OftJr- wegen.
De punten 7 en 8 worden vervolgens goedgekeurd.
Bij de replieken merkte ir. H. van Ra a 1 te (Hilversum) op, dat het on- juist zou zijn alleen in de middenstands- paragraaf van bestrijding van ongezon- de bedrijfsmetboden te spreken. ·
Besloten wordt het laatste . deel van de betreffende zin te schrappen.
De punten 10 tot en met 15 wordèa
goedgekeurd. '
Bij de voortgezette discussie over punt 18 verzocht dr. M. C. G e e r 1 i n g (Rot- terdam) alsnog een en ander op te ne- men betreffende de positie van de mede- werkers aan het ziekenfondswezen_.
De v o o r zitter moest dit ontraden, omdat men niet in details moet afdalen.
Eenzelfde opmerking maakte hij ten aanzien van de wens van mr . ., Ra e d t (Soest/Soesterberg) betreffende veilig verkeer. Wij moeten alleen datgene op- . nemen, dat specifiek is voor onze partij.
Ten aanzien van het hernieuwde plet- clooi van mr. J'. D rij b er (Leiden) oaa
(Venois op PilS·~.
