~
emaorili1t
uitgave: politieke partij democraten '66 3 77
KIJK EN LUISTER
C A M P A G N E N I E U W S
Radio- en T.V. -uitzendingen van DEMOCRATEN '66
Op het moment van verschijnen van deze Demo- craat bent U waarschijnlijk al benaderd doo1 Uw regio-contactpersoon met het verzoek bij- een te komen voor de geplande acties in ver- band met de verkiezingscampagne.
Indien dit nog niet gebeurd is of als U nog niet voldaan hebt aan dit verzoek dringen wij vrijpostig aan om zelf contact op te nemen of om aan het verzoek wel gehoor te geven.
Na de val van het kabinet Den Uyl zal de cam- pagne van de drie grote partijen - mogelijk - hard tegen hard gaan. Daarom hebben wij veel man/vrouwkracht nodig om onze eigen campagne te voeren.
lees verder blz 2
T.V.:
RADIO:
In deze Democraat is het verkiezingsprogram- ma ingevoegd. Wegens tijdgebrek is de uit- voering daarvan niet zoals wij ons die hadden voorgesteld. Een nieuwe uitgave volgt derhalve later. Daarin zal tevens nog een aanvulling komen op het punt van Cultuur- en Mediabeleid
20 april a.s.
van 19.50-20.00 uur op Nederland I
13 april 1 27 april, 11 mei,
24 :!lei.
van 18.20-18.30 uur op Hilversum 2
secretariaat : Javastraat 6, Den Haag
telefoon : 070-453271 en 467188
CAMPAGNE-NIEUWS (vervolg van blz 1)
STRAATACTIE D•66 RADIO-UITZENDING 2 MAART 1977
In de vorige Democraat kondigden we deze reeds aan. De regio-contactpersonen zijn inmiddels in het bezit van de D'66 KIESSCHIJVEN. Hier- mee wordt de straatactie voortgezet, Deze wor- den niet rechtstreeks aan de leden verstrekt, U kunt deze via Uw contactpersoon in ontvangst nemen na Uw aanmelding tot deelname.
Via Uw regio-contactpersoon ontvangt U ook de inmiddels verstrekte verkiezingsmaterialen met de daarbij te behartigen adviezen, Het succes van de straatactie is afhankelijk van een zo groot mogelijke deelname van U al- len,
Als U inmiddels gerustgesteld mocht zijn door de prettige boodschappen van de heren de Hondt en Lagendijk, dan vooral dringen wij erop aan om die geruste zucht pas op de avond van de 25ste m~i te slaken, nadat U deze twee tussen- liggende maanden deelgenomen hebt aan het veldwerk, Dan hebt U eraan meegewerkt dat de kiezers beide onderzoekers in het gelijk heb- ben gesteld of ,,,,,nou ja, we zullen wel zien!
ADVERTENTIE - ACTIE
In deze Democraat vindt U een groot aantal voorb"elden van advertenties, die U zelf kunt plaatsen in de door U gewenste bladen. In verschillende gevallen kunt U ze laten voor- zien van Uw portret en/of naam. Lees vooral de instructies,
Deze actie is bedoeld om U de kans te geven de advertentie van Uw voorkeur te plaatsen.
Voor de campagnecommissie is deze a~tie
noodzakelijk omdat de middelen ontbrWÁen om zelf in deze mate te adverteren,
Coördineer Uw actie met de regio-d',0!itactper- souen, opdat een spreiding kan plaatsvinden.
Aanvang van deze actie: ongeveer een maand voor de verkiezingen,
VEHKIEZINGSFONDS
In de vorige Democraat deed Henk Zeevalking het verzoek Uw bijdrage te storten op giro 1.000,000, Mocht dit U ontschoten zijn, en dat kunnen wij ons best voorstellen in deze opwindende dagen, dan dringen/verzoeken/
zeuren WlJ om dit naar vermogen alsnog en met spoed te doen, Er liggen nog enige aar- dige - al zeggen we het zelf - plannen klaar die verwezenlijkt kunnen worden als we op korte termijn over meer middelen kun- nen beschikken.
Gebruik de toegezonden accept-girokaart of stort direct op giro 1.000.000 t.n. v. de penningmeester van D'66, Amsterdamo Dank U!
Jan Veldhuizen
publiciteits-coBrdinator H:B 2
Tekst uitgesproken door Jan Terlouw
De laatste tijd is weer veel gesproken over de rivier waarvan de naam zo'n bittere grap geworden is: De Rijn.
We waren met een stel parlementari~rs uit de
Rij~erstaten bij elkaar om te zien wat er aan de smerigheid te doen viel - U hebt er misschien iets over gelezen in de krant.
Daarbij is me weer eens duidelijk geworden hoe groot het verschil is tussen de manier waarop buitenstaanders vaak tegen de politiek aankijken en de manier waarop het aanvoelt als je er zelf middenin zit.
Van buitenaf - en het is nog niet eens zo lang geleden dat ik daar zelf stond - krijg je de politiek bijna uitsluitend gepresen- teerd als een gevecht. De verkiezingen zijn een strijd, een competitie, met kamerzetels als inzet.
Debatten - in de Tweede Kamer, op de tele- visie, en straks weer in de bekende zaaltjes overal in het land - lopen haast altijd uit op een tweekamp: ik ben vóór, jij bent tegen, ik heb wit, jij hebt zwart, ik krijg de meeste stemmen, wat jij krijgt, dat zie je maar.
In de politiek kun je winnen,verliezen of gelijkspelen, maar dat laatste is al een beetje verdacht. Het riekt naar compromis.
En als je alles herleidt tot een overzichte- lijke strijd van goed tegen kwaad, wij tegen zij, wit tegen zwart, dan is compromis na- tuurlijk een groezelig woord. Mensen denken al gauw dat het iets heel lelijks is, dat het te maken heeft met gesjacher achter de gordijnen, of in elk geval met het ongeoor- loofd verdunnen van wijn.
Let maar eens op. Als straks de verkiezings- koorts stijgt dan zul je weer zien dat ook heel rustige, verstandige mensen, die in hun gewone doen best bereid zijn tot geven en nemen, de politiek ineens weer gaan be- schouwen als welles-nietes, waarbij jijzelf alle goeie argumenten hebt en de tegenstan- der alle slechte,
Zo'n Rijnconferentie is er een goed voor- beeld van hoe andera het meestal in werke- lijkheid in de politiek toegaat. Als ik daar heenga om te vechten voor een schone Rijn, liefst weer zalm erin, dan zit ik er niet tegenover een tegenpartij die de Rijn juist lekker smerig wil houden, die de Rijn liefst zo dood als een pier heeft. Zo eenvoudig is het niet.
In werkelijkheid wil iedereen een schone Rijn maar de een heeft er meer voor over dan de ander, en de een heeft er iets ánders voor over dan de ander: wat méér offers van de buurman, wat minder van zichzelf. Er is geen sprake van een frontale botsing, maar eerder van het zijdelingse geduw dat je ziet bij mensen die dezelfde tram in willen.
Dat soort situaties zijn veel typerender voor de dagelijkse gang van zaken in de politiek dan de regelrechte knokpartij. Je hebt er uithoudingsvermogen voor nodig, en bereid- heid tot onderhandelen, en de vindingrijk- heid om toch weer een nieuw weggetje te be- denken als de boel dreigt vast te lopen, En het hoogste wat je bereiken kunt is altijd ••
een compromis, Dat is nu eenmaal niet anders, Je kunt je er mee troosten dat er bij over- winningen altijd verliezers zijn, terwijl een goed compromis de enige oplossing is waarbij iedereen tenminste iets krijgt.
Ik wil de tegenstellingen in de politiek en in de maatschappij niet uit de wereld pra- ten, Ik vind dat er plaats moet zijn voor het debat, de strijd, de keuze voor of tegen, zowel in kleine dingen als in oe grote lijnen. Ik verzeker U dat we dolgraag een schone Rijn willen en dan bedoel ik echt schoon.
D'66 gaat de politieke strijd niet uit de weg, niet in het verleden, ook bij de komen- de verkiezingen niet.
We zijn bezig de laatste hand te leggen aan een uitvoerig verkiezingsprogramma, waar heel gedetailleerd in staat waar we voor z~n
en waar tegen.
Maar ik wou, nu het wederzijdse afkatten en vliegen afvangen op gang begint te komen, nog eens even duidelijk zeggen dat elke keer dat het in de politiek om ja of nee gaat, elke keer dat het op stemmen aankomt, een periode wordt afgesloten waarin het onder- werp in kwestie ter discussie stond. Zonder kiezen kom je niet vooruit, zonder nadenken,
B I J E E N K 0 M S T W E R K G R 0 E P
bepraten en onderhandelen, zonder het tijdig herkennen van nieuwe obstakels, loop je met je kop tegen de muur.
Neem de stakingen; achteraf gezien wil ik best geloven dat die krachtmeting nuttig en nodig is geweest, maar je moet er niet aan denken dat het altijd zo toeging, en niet alleen vanwege het productieverlies. Confron- tatie betekent altijd versimpeling, de inge- wikkelde wereld wordt een bord met 64 velden en uitsluitend witte en zwarte stukken, Sta- ken is schaken, Hoe goed dat soms ook zijn kan, niet alles komt in zo'n verhit klimaat aan bod wat aan bod moet komen, Werklozen kunnen moeilijk staken, bejaarden ook niet.
En Juan Valdèz komt weer niet aan bodo Weet U nog wie Juan Valdèz was? Die Zuid- amerikaan met zijn koffiebonen uit de STER- spot. Sinds jaar en dag krijgt hij te weinig voor zijn koffie, hij kan er bij ons te wei- nig machines voor terugkopen, en dus blijft ie zéér arm, Doet ie een gulden op z'n kof- fie, dan klagen wij over de koffieprijs en we compenseren die automatisch, zodat die machine een gulden duurder wordt en Valdèz is wederom het haasje, Nu het gevecht om die automatische compensatie is afgelopen en het gesprek erover weer kan beginnen, hoop ik dat er naar het probleem van Juan Valdèz ook eens geluisterd wordt.
De grote kracht van D'66 ligt niet in de eerste plaats in een frontale botsing met politieke tegenstanders, maar in een andere, minder in het oog lopende kwaliteit: herken- nen van de problemen van morgen en het zoe- ken van oplossingen daarvoor. Voor het spel dat daarbij gespeeld wordt is vooral vin- dingrijkheid van belang,
Voûr verhitte strijd over ideologie moet U niet in d~ eerste plaats bij D166 zijn, maar in de idee~nguerilla vindt U ons in de voor- ste gelederen. En we zijn zo vrij te denken _ dat U daar allemaal méér mee opschiet.
V R E D E E N V E I 1 I G H E I D
Nu de partij zo veel nieuwe leden heeft, moeten de werkgroepen die zich met landelijke politiek bezighouden, zich ook landelijk organiseren.
Op donderdag 21 april a.s. organiseert de landelijke werkgroep Vred€ en Veiligheid een bijeenkomst in Restaurant Vredenburg, Vredenburg 13, Utrecht (aanvang 20.00 uur), waar gesproken zal worden en waar regionale werkgroepen Vrede en Veiligheid opgezet kunnen , worden. Tevens zal aan de orde komen de samenwerking tussen deze regionale werkgroepen en de landelijke werkgroep en wat er in de periode na de verkiezingen te doen valt.
Allen die geïnteresseerd zijn in de buitenlandse politiek, ontwikkelingssamenwerking en defensie en die actief willen deelnemen aan het werk van de werkgroepen, kunnen zich voor deze bijeenkomst opgeven bij de Stichting Wetenschappelijk Bureau D'66, tel. 070-453271.
3
BESTELFORMULIER T -SHIRTS Hierbij bestel ik:
MET OPSCHRIFT: d'66 HET REDELIJK ALTERNATIEF
BUTTONS d'66
HANDTEKENING:
maat S(small) ... . M(medium) ..
L(large) ... . aantal D
aantal O
Verzendkost~n
11. 12,50 . à fl. 12,50 11. 12,50
B à fl. 1,50 c
Bijgaand sluit ik een volledig en met dit totaal bedrag ingevulde bank/girocheque ondertekend, in, t.n.v. de PENNINGMEESTER VAN d'66
ti: .... . fl. ... .
!L_,_,_'-'-'-'-'-'-'-'- fl. ... . fl.. ... .
fl. 2,50
I ~~---1
NAAM:--- Doe dit formulier, samen met de bank/girocheque in een gefrankeerde enveloppe en stuur dit naar:
ADRES:--- SECRETARIAAT d'66 JAVASTRAAT 6 WOONPLAATS:-·----·----··---·· DEN HAAG.
Bestelkaart EIGEN FOTO-POSTER: IK STEM d'66
Doe dit formulier, samen met een bank/girocheque en een pasfoto (met uw naam achter op) in een gefrankeerde enveloppe en stuur dit naar Secretariaat d'66
Javastraat 6 Den Haag.
FOTO-POSTER: formaat 50 x 70 cm
TEKST: Ik stam <:1'66 het redelijk alternatief OOK DOEN! Lijst 6 Met uw eigen portret. VERZENDING: franco thuis.
Hierbij bestel ik: ex. à 11. 15,-- fl. . . . . ... ex. à fl. 13,--(alleen met dezelfde foto)
fl. ... .
Voorbeeld: 2 dezelfde posters kosten fl. 28,-·
2 verschillende posters kosten fl. 30,-·.
Hierbij sluit ik in: een recente pasfoto (met naam er achter op)
een volledig ingevulde en ondertekende bank/girocheque t.n.v. de penningmeester van d'66
Handtekening: . . . . '·,
HET ONDERSTAANDE DUIDELIJK INVULLEN, 2 x, ÉÉN ADRES FUNGEERT ALS VERZENDADRES NAAM:--- NAAM:--- ADRES:--- ADRES: ---- ·--- WOONPLAATS--- WOONPLAATS---··---·
VOORLOPIGE BESTELKAART:
Hierbij teken ik m voor d'bG l,,ut.·"
De levering van d'66 I\JL:1 1f'f':> q .. wt dllt:l"n do'H rl.J ·.1cdduf-'nde Î11ll•ku1ingen
Ik bestel ... . . X 500 llt.t+Jt·' ("lt""'' ""e:vourlen van 500) à fl. 37,50 · fl. ..
(•Iu·- 1 (H.10 hn,:~ !1'" koJsten ,nel. verlendkosten Tl. 75,-
Handtekening: Op te sturen nddt: SECRETt~HIAAT d'bb
JAVASTi,.<\AT 6 DEN HJ\AG
HET ONDERSTAANDE DUIDELIJK 2 x INVULLEN, EÉN ADRES FUNGEERT ALS VERZENDADRES NAAM···
ADRES···
WOONPLAATS · · ·
NAAM···-·-···
ADRES···-···-···-·- .. ···
WOONPLAATS···--····-···-··-···
~el~ I<
Altet'n~t-itf
U I T D E FRf.CTIE
Advies aan H.M. de Koningin, uitgebracht op 24 maart 1977 door de voorzitter van de
Tweede Kamerfractie van D'66, Dr. J.C. Terlouw 1, De fractie van D'66 is van oordeel dat de
Tweede Kamer moet worden ontbonden. Immers, als de Tweede Kamer niet zou worden ont- bonden, dan zouden de kiezers niet door hun op 25 mei nieuw gekozen vertegenwoor- digers invloed kunnen uitoefenen op de kabinetsformatie na 25 mei.
2. De fractie van D'66 meent dat de Kamer niet mag worden ontbonden door een demis- sionair Kabinet, Dat zou een gevAarlijk precedent zijn. En wel te meer, nu het conflict dat aanleiding was voo< de ont- slagaanvraag van zes ministers en het ter beschikking stellen van portefeuilles en functies door de overige tien ministers niet in het openbaar tegenover de volks- vertegenwoordiging is beslist en het Kabinet een confrontatie hierover met de Kamer uit de weg is gegaan. Dit was op zichzelf al schadelijk voor het functio- neren van ons parlementaire stelsel en bemoeilijkte het voeren van oppositie tegen het regeringsbeleid. éleze schade voor de democratie zou nog werden vergroJt, indien het Kabinet, dat geen verantwoor- ding aan de volksvertegenwoordiging heeft afgelegd over deze zaak, nu ook nog als demissionair Kabinet de Kamer zou ontbin- den.
3, Op grond VGn het bovenstaande adviseert de fractie van D'66 de vorming van een nieuw Kabinet van dezelfde politieke en personele samenstelling, met als opdracht de Kamer te ontbinden en de spoedeisende, alsmede de niet-controversi~le zaken af
te handelen.
Interpellatie Van Mierlo
De Europese Gemeenschap zal vertegenwoordigd zijn op de economische topconferentie begin mei in Londen! Dit is onder meer te danken aan het werk van premier Den Uyl en minister Van der Stoel op de topconferentie van rege- ringsleiders te Rome op 26 maart jl.
Dit is nu een zaak waaruit blijkt hoe belang- rijk het kan zijn dat de regering door een unanieme Tweede Kamer in haar beleid werd vastgepind door een krachtige motie van Hans van Mierlo, die van de regering een krachtige houding eiste. Aanvankelijk zag het er naar uit dat sommige lidstaten een vertegenwoor- digin~ van de E.G. als geheel wensten tegen te houden, Dit nu zinde Hans van Mierlo niet en hij vroeg onmiddellijk een interpellatie aan. Hij zei daarbij onder meer:
'Hoe moet het Europa van de grond komen, als er tussen de lidstaten niet althans een mini- mum aan onderling vertrouwen bestaat. Hoe kan men dat minimum aan vertrouwen handhaven, als de 'grotere' landen met zo'n botte bijl te werk gaan, arrogante machtspolitiek voeren ten opzichte van hun directe partners, de basisgedachte van de Gemeenschap aantasten, namelijk die van gelijkwaardigheid der lid- staten, de onderlinge solidariteit ondermij- nen en vooral een overeenkomst van 13 juli jl. schenden71
En: 'dat Europa soms aan een lagere school doet denken, waar de kleine jongens met zuurtjes mogen rondgaan om VRn het school- plein te worden getrapt Rls het speelkwartier van de jongens uit de hoogste klas begint. 1 De motie sprak als Jordeel uit 'dat, indien het punt van vertegenwoordiging van de E.G.
in Home niet bevredigend wordt geregeld, a) besprekingen van het ovarigo deel ven de
agendD weinig zinvol meer is,
b) helaas de situatie zou kunnen ont!taan, waarin bezien moet worden of er nog ter- men aa'ltuezig zijn VO•>r het voeren van de Noord-Zuid dialoog in communautair ver- band',
met andere woorden, Van Mierlo was van mening dat de Nederlandse regering dan in Rome mocht.
opkrassen. De motie werd met algemene stemmen aangenomen,
Het was de laatste, voor het heilloze uiteen- vallen van het Kabinet.
Ernst Bakker fractiemedewerker
5
V 0 0 R L 0 P I G E A D V I E S R A A D
Op 12 maart j . l . heeft de ALV besloten tot het instellen van een Voorlopige Adviesraad
(VAR) die -vooruitlopend op de (weder)op- bouw van de volledige partijorganisatie -, direct na de Kamerverkiezingen als schakel tussen fracties èn hoofdbestuur èn de leden kan gaan fungeren. De organisatie van de verkiezingen voor de VAR is opgedragen aan de contactpersonen en fungerende regiobestu- ren gezamenlijk.
Wat is de Adviesraad ?
De adviesraad is een de Eerste en Tweede kamerfractie en het hoofdbestuur adviserend orgaan, dat bestaat uit regionaal verkozen leden. De adviesraad kan adviserende uit- spraken doen over vraagstukken van landelijke, politieke en organisatorische aard en kan
~esluiten het hoofdbestuur op te dragen een Algemene Ledenvergadering bijeen te roepen.
De raad neemt besluiten met enkelvoudige meerderheid van stemmen, waarbij minstens de helft plus een van het aantal leden aan- wezig moet zijn. Zij bepaalt overigens zelf haar werkwijze.
De adviesraad bestaat uit vijftig leden, die tijdens algemene regio-vergaderingen worden gekozen. Elke regio kan minstens één lid verkiezen en bovendien een nader te bepalen aantal leden, dat evenredig is af- geleid van het aantal partijleden in de be- treffende regio. Hiertoe berekent het hoofd- bestuur de verdeelsleutel. De regio kiest bovendien voor iedere vertegenwoordiger een plaatsvervangend lid.
De verkiezinggeschiedt in een tenminste 10 dagen tevoren geconvoceerde algemene regio vergadering door middel van een schrifte- lijke stemming. Elk lid in de regio kan zich kandidaat stellen tot 48 uur voor de vergadering. Men stemt door op een stembil-
jet de namen van tenminste één en ten hoog- ste het te verkiezen aantal kandidaten in volgorde van voorkeur in te vullen. De door de vergadering aangewezen stemcommissie be- paalt de uitslag door aan de kandidaten voor elke maal dat zij op de n-de plaats op een stembiljet voorkomen een stemwaarde 1/n toe te kennen. De kandidaat die aldus de hoogste stemwaarde vergaard heeft ver- vult de eerste plaats en zo vervolgens.
De verdeelsleutel voor het per provincie af te vaardigen aantal leden is door het RB aan de hand van een ledentelling op 18 maart j . l . als volgt vastgesteld:
6
Friesland - 2 Noord-Holland - 10 Groningen - 3 Zuid-Holland - 12
Drente - 2 Zeeland 1
Overijssel - 2 Noord-Brabant 4
Gelderland 5 Limburg 2
Utrecht - 6 IJsselmeerpolders 1 Hoewel de adviesraad vrijwel alleen advise- rende bevoegdheden heeft, ligt het voor de hand dat zij tijdeLs de kabinetsformatie een belangrijke politieke en publicitaire rol kan gaan spelene Het is daarom van belang dat de VAR, ook al is ze slechts "voorlopig"
representatief is voor de opvattingen van onze tegenwoordige leden. De presentatie van de kandidaten en het betrekken van zoveel mogelijk alle leden bij de verkiezing ver- dienen daarom bijzondere zorg. Hoewel het HR spreekt van "de" algemene regiovergadering, is er geen enkel bezwaar meerdere regiover- gaderingen te houden. Het hoofdbestuur heeft de regiobesturen aangeraden meerdere verga- deringen te beleggen, zodanig, dat elk lid binnen maximaal 50 km van zijn woonplaats aan de verkiezing kan deelnemen. (Formeel kunnen deze vergaderingen gelden als één vergadering, uitgesmeerd over meerdere data).
Het beleggen van meedere bijeenkomsten bete- kent voor de regio's een extra belasting.
Het hoofdbestuur is echter van mening dat het belang van een representatieve VAR dit beroep op de regio's rechtvaardigto
HET HOOFDBESTUUR ROEPT ALLE LEDEN OP AAN DE REGIO-VERGADERINGEN EN DE VERKIEZINGEN DEEL TE NEMEN.
Frans Rogier
V E R T R E K D I R E C T E U R S.W.B.
Met ingang van 15 maart is Piet van Baarsel, sinds de herfst van 1'974 directeur van de Stichting Wetenschappelijk Bureau D'66, officiëel als zodanig afgetreden wegens een benoeming elders. Hij zal voorzover de tijd dat toelaat de werkzaamheden blijven ver- vullen tot een nieuwe directeur is penoemd.
BEREKENINGSTABEL VOOR ZETELS ADVIESHAAD
'
REGIO/PROVINCIE Aantal Vaste Aantal Variabele Rest Rest- Totaal leden zetel leden/deler zetels zetel
FRIESLAND 123 1 - - 123 1 2
GRONINGEN 282 1 274 ? 8 - 3
DHEHTE 86 1 - - 86 1 2
OVERIJSSEL 186 1 137 1 49 - 2
GELDERLAND 582 1 548 4 34 - 5
UTHECHT 679 1 548 4 1 31 1 6
NOORD-HOLLAND 1283 1 1?33 9 50 - 10
ZUID-HOLLAND 1467 1 1370 10 97 1 12
ZEELAND 47 1 - - 47 - 1
HOOHD-BRABANT 355 1 274 2 81 1 4
LIHBill1G 73 1 - - 73 1 "
IJSSl!!!J',lEERPOLDERS 27 1 - - 27 - 1
T 0 T A A L 5190 12 4384 32 806 6 50
Toelichting:
Totaal aantal leden per 180377: 5205, waaronder 15 in het buitenland wonende leden. Bet aantal leden dat geldt voor het bepalen bedraagt dientengevolge 5190. De kiesdeler voor het bepalen van het aantal variabele zetels bedraagt 5190 : 38 = 136,57894,afgerond 137. De restzetels vallen toe aan de regio's met de hoogste absolute rest.
De Democraat wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van het Hoofdbestuur van Democraten •66
Losse nummers: Democraten •66, Postbus 1966, Amsterdam of via het secretariaat Den Haag tel.: 070- 453271 of 467188
Advertentietarievan: 1/1 pagina 1/2 pagina 1/4 pagina 1/8 pagina
f 400.-- f 240.-- f 160.-- f 100.--
Eindredacteur / opmaak: P.W. van Baarse!. Druk: F. Coene, Den Haag
7
15/4
16/4 18/4
19/4
21/4
22/4
23/4 25/4
26/4
27/4
28/4 29/4
8
S P R E E K B E U R T E N F 0 R U M D I S C U S S I E S
AMSTERDAM VEENDAM ROTTERDAM ZEIST DEN BOSCH
Kon. Inst. voor de Tropen
Politieke discussie.Schouwburg Veenlust Regio Zuid-Holland. Rest. Engels,
Stationsplein Forum, Jordan Lyceum, Jordanlaan 3 D166 bijeenkomst
ZEIST regio bijeenkomst D'66
DEN HELDER Pedagogische Akademie, Molenplein 1 DELFT
GOUDA NIJMEGEN HELMOND TILBURG DEN HAAG
AMSTERDAM LEIDEN
UTRECHT
GENNEP HAARLEM ARNHEM
WEE SP
Soci~teit Phoenix, Phoenixstraat 30 D'66 bijeenkomst
Liberale Studenten Vereniging Ned. Katholiek Vakverbond Hogeschool, Hogeschoollaan 25 D'66 bijeenkomst
Krasnapolsky
Minerva, Breestraat 80-81 Poort van Kleef, Mariaplaats 3 Debat JOVD
D166 forum
D'66 bijeenkomst. Schouwburg Plattelandsvrouwen
Werkbezoek
PATERS'WOLDE Politiek Caf~, Hoofdweg 215
UTRECHT Soci~teit Ph. R.M., St. Janskerkhof 'WASSENAAR
HEERLEN AMSTERDAM AMSTERDAM AMSTERDAM ROTTERDAM GRONINGEN DELFT
Vrouwencafé, Rijksstraatweg 759 H.T.S., Dr. Jaegersstr. 40 Cleyndertweg 63 a
H.T.S., 'Wiltzanghlaan 60
Soci~teit Akademie, Karthuizerplein 2 Sociëteit Exit, Eendrachtsstr. 87 a D'66 bijeenkomst
Soci~teit Alcuin, Oude Delft 57
11.00 19.30 20.00
13.15 20.00 20.00 20.00 19.30 20.00 20.00 20.00
J.Terlouw J.Glastra van Loon J.v.d. Bazel Ch. Mertens J.Glastra
van Loon H. Zeevalking J. ten Brink
J. Terlouw H. Zeevalking J. Glastra
van Loon W. Dik 's middags H. Zeevalking
20.00
14.00 20.00 20.00 20.00 20.00 10.00 20.00 20.00 20.00 20.00 10.00 20.00 13.30
19.15 19.00 20.00 19.30
M. Engwirda en E. 'Wessel
E. Maas J. Glastra
van Loon E. Nypels Ch. Mertens J. Terlouw L.J. Brinkhorst
J. Terlouw J. Vis J. Glastra
van Loon M. van Beek J. Terlouw J. ten Brink Jo Glastra van Loon J. de Lange H. Zeevalking L.J.Brinkhorst
J. Glastra van Loon (zie verder blz 9)
politieke partij democraten '66
HET REDELIJK ALTERNATIEF
verkiezingsprogramma 1977
(VOORLOPIGE UITGAVE)
politieke partij democraten '66
HET REDELIJK ALTERNATIEF
verkiezingsprogramma 1977
(VOORLOPIGE UITGAVE)
H E T R E D E L IJ K A L T E R N A T I E F
Democraten '66 is een partij die liever een goed plan bedenkt dan een mooie leus. Wij zien de politiek niet als een slagveld of een nreekstoel maar als een onafzienbare reeks grote en kleine problemen die zo goed mogelijk moeten worden opgelost.
Voor dat werk is verbeeldings- kracht nodig - niet alleen van een handvol beroepsbedisselaars en allesweters maar van zoveel mogelijk mensen.
De wijze waarop een democratie functioneert kan op verschillende manieren worden getoetst.
Bepaald niet de slechtste daar- van is het kijken naar de rechts- bescherming die de zwaksten in de samenleving hebben, nagaan hoe het staat met de keuze- vrijheid van de zwaksten wát betreft hun persoonlijke omstandigheden. Als zwakken kunnen we definiëren de mensen die kwetsbaar zijn, omdat ze om enigerlei reden niet ~oed passen in het maatschappelijk systeem.
Dat kunnen zijn mensen met lage inkomens, maar vooral hulp- behoevenden.
Mensen verdienen de kans het beste uit zichzelf te halen.
Allemaal, niet alleen degenen die het toch al aardig · getroffen hebben in de wereld.
In saamhorigheid en vrijheid - want mensen hebben elkaar nodig maar zijn gelukkig niet allemaal eender. Dat is ons uitgangspunt; vanuit die overtuiging willen we de problemen te lijf.
Welke problemen? Het ZlJn er veel, maar de meeste komen voort uit één onrustbarend verschijnsel: onze welvaarts- machine is dolgedraaid. Het was en is een indrukwekkende machine, een wonder van techniek en industrie die ons in staat heeft gesteld steeds meer din~en
te maken en vervolgens te verteren.
We zijn daardoor samen een stuk beter af dan onze voorouders en zeker dan de mensen in de derde wereld. Steeds groter leek de rijkdom en het enige probleem was eigenlijk nog die rijkdom
zo'eerlijk mogelijk te verdelen - bij ons zelf en tussen arm en rijk in de wereld.
Maar nu begint de welvaartsmachine zelf uit de hand te lopen. 7ij verslindt in snel tempo de natuur- lijke hulpbronnen en brengt on- herstelbare schade toe aan het leven op aarde. De mensen zelf worden steeds meer willoze radertjes in een onpersoonlijk en ondoorzichtig gehee~. De wereld wordt kouder en harder, doorgewone hartelijkheid en kameraadschap wordt verdrongen door de ~everfde ~limlach
van de rec:te.me en de kilheid·· van formulieren en loketten als je hulp
nodi~ hebt. De kosten van dit soort welvaart beginnen de baten te over- treffen. De machine kreunt onder
de last die zij zelf heeft veroorzaakt.
Werkloosheid, inflatie, dure producten die het buitenland niet meer wil kopen zijn het geval~.
Wat moeten we daaraan doen? Bek- vechten over de vraag wie meer moet hebben (loontrekkers-of winstmakers, werkers of werklozen) is niet meer voldoende. Het hele systeem moet op de helling. De hele race naar meer
(productie, consumptie, loon, winst, subsidie, uitkering) moet worden om- gebogen in een streven naar beter.
Dat kan alleen als het hele probleem wordt aangepakt en in samenhang wordt opgelost.
Dat aanpakken is een kwestie van samenwerken, besluiten en uitvoeren - zeg maar van politiek. Bij dit alles is ret van doorslaggevend belang dat zoveel mogelijk mensen meedoen.
Mannen en vrouwen, overal waar mensen samenwerken. De v.hdingrijkheid van gewone mensen is de enige krachtbron die nooit uitgeput raakt.
Aan iedereen die op die manier wil meewerken heeft D'66 een aantal voorstellen te doen.
De voornaamste daarvan staan in dit verkiezingsprogramma.
Wie dat doorleest zal ont- dekken dat een paar
bedoelingen steeds centraal
staan. Dat zijn het streven naar
~eestelijke vrijheid en individuele ontwikkelinfsmogelijkheden,
democratisering door spreiding van macht, en de ontwikkelin~ van een gezond bedrijfsleven in een gezond milieu.
1.
V R E D E E N V E I L I G -
H E I D
Duurzame vrede en veiligheid zijn niet mogelijk zolàng de toestand in grote delen van de wereld is gekenmerkt door uitbuiting en onderdrukking.
Richtsnoer voor ons buitenlands beleid zal moeten zijn een streven naar gerechtigheid en eer-
biediging van de Rechten van de t-1ens.
- De Nederlandse buitenlandse politiek dreigt in een impasse te geraken door zich te blijven baseren op verouderde con-
cepties en organisatievormen.
Om tot een effectieve buiten- landse politiek te komen moet het beleid sterker gebaseerd worden op een conceptie: Europese samen-
werking, eenwording en inte~ratie.
Het Atlantisch kader blijft vooralsnog centraal voor onze veiligheid.
- Voor een land als Nederland, dat voor zijn economische groei en welvaart zozeer af- hankelijk is van andere landen, hangt de verwezenlijking van binnenlandse politieke doel- einden sterk af van de ont- wikkeling in het buitenland.
Een progressief binnenlands beleid zoals D'66 zich dat voorstelt.is niet mogelijk zonder de totstandkoming van een democratisch Europa.
Dit Europe moet naar buiten zijn gericht. Ook 9oor de Oost-West en de Noord-Zuid betrekkingen is
Europese samenwerking noodzakelijk.
- De Europese GemeenschRppen moeten versterkt worden door uitbreiding van de bevoegdheden van het
Europese Pariement en de Europese Commissie. Democratiserinr van de besluitvorming is de voornaamste voorwaarde die bij deze versterkinr gesteld moet worden.
- Europese landen met een democra- tische structuur zoals Griekenland en Portugal, en in de toekomst hopelijk Spanje, moeten worden toe- gelaten tot de gemeenschappen, zowel om de democratie in die landen te ondersteunen als uit solidarjteit.
- Voor een goed Nederlands beleid op het gebied van de ontwikkelings- samenwerking moeten huloverlenin~
(geld, kennis, voedsel) en
structurele ontwikkelinr,ssamenwerkin~
(verbetering van exportopbren~sten,
toegang tot markten e.d.) hand in hand gaan. Bij de onderhandelingen over dit laatste punt, die moeten leiden tot een nieuwe internationale economische orde, moet Nederland zich in de eerste plaats inzetten voor een positief EG-beleid.
- In de komende jaren zal de inter- nationale hulpverlening, dus ook de Nederlanrlse, zich vooral moeten richten op de armste ontwikkelings- landen en op nrojecten ten gunstè van de armste groepen: de mensen die nu geholpen moeten worden en niet morgen. De ontwikkelingslanden met een hogere ontwikkelingagraad ~ijn
vooral gebaat bij een herstructurering van de internationale economische orde.
- Nederland moet minimaal li% van het Netto Nationaal Inkomen aan zuivere ontwikkelingshulp besteden.
- Niet de armoede zelf mag invals- hoek zijn van het ontwikkèlings- beleid. Centraal moeten staan de beperkingen, waaruit die armoede is voortgevloeid. In de eerste plaats gaat het hier om de ont- plooiing van de mens en om de organisatie van zijn gemeenschap.
Hijzelf zal vanuit eigen cultuur- patroon en -normen bepalen hoe hij zich wil ontwikkelen, in welk temno en hoeveel aan middelen hij ont- vangen wil, opdat eigen waarden en onafhankelijkheid behouden kunnen blijven.
- De ontspanningspolitiek moet ondanks de dikwijls teleurstellende ervaringen van de laatste jaren worden doorgezet. Voor ontspanning is militair evenwicht onontbeerlijk.
Dit houdt voor Nederland in dat wij lid blijven van de NAVO en onze defensieinspanning op een redelijk peil houden.
- Nederland moet een initiatief nemen om in Europees en/of Atlantisch verband te komen tot een grotere parlementaire controle op de wapenproductie in Europa en Amerika en tot een aan banden leggen van de wapenexport naar de Derde Wereld.
- De veiligheid van Nederland ver- eist de handhaving van een
defensieve macht als een onder-
oeel van de inspanning tot het voorkomen van oorlog. Dat betekent nadruk op kleine, parate en mobiele eenheden en een beleid dat vóór alles
gericht is op crisisbeheersing.
- Vooral voor kleine en middel- grote landen als Nederland zal het instandhouden van een vol- doende defensieve kracht al in de komende jaren onbetaalbaar worden. Alleen door samen- werking, specialisatie en takenruil in bondgenootschap- pelijk kader zal het hoofd kunnen worden geboden aan de stijgende kosten. Dat betelent een grotere afhankelijkheid tussen de NAVO-landen onderlin~. D'6h maakt deze keuze, waarbij wi~ de nadruk le~gen op integratie tussen de Euronese landen van de NAVO.
- De omvanr, van de defensie uitgaven dient niet uitsluitend te worden ve- baseerd op een percentar,e van het nationaal inkomen of het nationaal product. Hij moet vooral berusten op een nuchtere en zakelijke be- oordelinr, van de veiligheidssituatie.
- Het is in de huidige veiligheids- situatie niet verantwoord de niet- nucleaire defensie en de nucleaire defensie gelijktijdig te verminderen.
D'(h wil in de eerste plaats de rol van het kernwapen terugdringen.
Daarvoor is een meer evenwichtige krachtsverhouding in niet-nucleair opzicht noodzakelijk. Hierover wordt onderhandeld in de MBFR-besprekin~en
in Wenen. Zolang deze onderhandelingen geen resultaat hebben opgeleverd moet de vredessterkte van de landmacht worden r,ehandhaafd.
- D'f6 wjjst, een vrijwj lligersleger af vanweFe het gevaar van een maat- schappelijk isolement van de krijgs- macht. Veeleer moet worderi gestreefd naar een stelsel waarin militaire dienstplicht een onderdeel is van een alp:emene sociale dienstplicht ("maat- schappelijk corvé") voor ,ionr;eren.
- Nederland moet zeer hor,e prioriteit geven aan het voorkomen van iedere verspreiding van kernwapens. Eén van de middelen die het daarbij tot zijn beschikking heeft is zijn deelname aan het ultracentrifuge project te Almelo.
Nederland moet hiervan gebruik maken om internationale rer,elinFen te be- vorderen die de levering van opwerkings- fabrieken en/of verrijkingsfabrieken aan landen als Brazilië en Pakistan uitsluit. De uitbreiding van Almelo hangt af van de totstandkoming van
dergelijke re~elingen, ja, kan daar- binnen zelfs noodzakelijk zijn, om aan dergelijke landen de levering van nucleaire brandstof te kunnen ver- zekeren.
Tot het moment dat der~elijke inter- nationale regelingen bereikt zijn moet het besluit tot uitbreiding engeschort worden.
2.
B I N N E N L A N D S B E S T U U R
Het huidige overheidsapparaat kan door zijn enorme omvang en door zijn grote bevoegdheden een bedreiging voor de burger vormen.
Om te zorgen dat dit apparaat werkelijk democratisch
functioneert kan niet worden vol- staan met het toezicht van het parlement. Andere maatregelen zijn noodzakelijk zoals:
- de instelling van een ombudsman.
Deze moet zowel op klachten van burgers als op eigen initiatief kunnen nagaan of de burgers behoorlijk tegemoet worden ge- treden en of een voldoende duidelijk beleid wordt gevoerd.
Daarvoor is nodig dat de ombuds- man over méér bevoegdhedèn beschikt dan in het door de regering ingediende wetsontwerp is voorgesteld. Bovendien zou de ombudsman ook het optreden van gemeente en provincie moeten onderzoeken omdat juist daar de contacten met de burger veel- vuldig zijn.
- een grotere mate van openbaar- heid ook op provinciaal en gemeentelijk niveau (het einde- lijk ingediende wetsontwerp laat provincies en gemeenten buiten schot).
- het democratiseren en over- zichtelijk maken van het in- gewikkelde overheidsapparaat door dit op te splitsen in een aantal duidelijk herkenbare eenheden van niet te grote omvang. De taak van de ministers zou beperkt moeten
worden tot de algemene beleids- vorming; de uitvoering moet worden opgedragen aan door burgers bestuurde organen (naar·
Zweeds voorbeeld).
- Onderzocht moet worden welke taken van de rijksoverheid voor decentralisatie in aanmerking komen. Dit onderz.oek moet niet alleen geschieden door rijks- ambtenaren, maar ook door on- afhankelijke derden. Tevens moet de warwinkel van ongeveer honderd over het gehele land werkzame rijksdiensten, rijksinspecties, etc. kritisch worden doorgelicht.
- reorganisatie van het binnen- lands bestuur. Daarbij moet vooral ook de verhouding van de verschillende overheden en hun manier van samenwerken worden veranderd. Zonder dat zijn omvangrijke organisatorische veranderingen, zoals het aan- zienlijk vergroten van het aantal provincies, nauwelijks zinvol, zeker wanneer zij plotseling worden ingevoerd.
3.
D E F I N A N C I E L E R U I M T E
Belastingen en sociale premies
Het heffen van belastingen en sociale premies is niet alleen nodig voor de financiering van de collectieve uitgaven, maar moet tevens dienst- baar zijn aan een rechtvaardiger inkomensverdeling (heffing naar draagkracht).
- De druk van de collectieve sector (voornamelijk belastingen en sociale verzekeringspremies) behoort in een overgangsperiode tot 1980 per jaar in ieder geval niet meer te stijgen dan 1/5 % voor elk percent groei van het nationale inkomen. In dat geval blijft van iedere ~ulden welvaarts- groei tenmhste 25 cent over voor de werknemersinkomens en bedrijfs- inkomens (winsten). Na 1980 dient gestreefd te worden naar een stop- zetting van de stijging van
belasting- en premiedruk.
- Hiertoe zal, ook in de periode tot 1980, een belangrijke beperking nodig zijn in de uitgavenstijging.
Nagegaan moet worden of deze te bereiken is door:
• het voorges~elde stelsel van gezinssubsidies (zie: Sociale Zekerheid),
. een beter huur- en subsidiebeleid voor woningen,
beperkinv. ziekenhuisbouw, een bet·ere berekening van amhtenarensalarissen,
minder beroep op de sociale voor- zieningen (o.a. bestrijding werk- loosheid),.
vergroting efficiency overheids- apparaat en sociale zekerheicts- stelsel
Als verdere beperkingen noodzakelijk blijken, dan behoort daarover
tussen overheid en sociale partners overleF. gepleegd te worden bij het sociale contract
(zie: Economisch stelsel).
- Aan verhoging van indirecte
belastingen zal in de toekomst niet zijn te ontkomen. Hierbij zullen effecten van productie en
consumptie op het milieu in aan- merking moeten worden genomen.
Dit kan leiden tot een hoger BTW- tarief op luxe goederen, milieu-
vervu~lende ~n grondstoffen- of
enerr-:~everkw~stende producten.
- Bij de loon- en inkomstenbelastinp is een verhoging van de belasting- vrije voet alsmede verlichting van de druk voor de middengroenen wenselijk. Er moet een strengere regeling voor de aftrekposten komen. Bepaalde
onderhoudskosten van het door de eigenaar permanent zelf bewoonde eigen huis zullèn weer aftrekbaar worden. De aftrekbaarheid van
hypotheekrente blijft; voor tweede woningen wordt deze evenwel
afgeschaft.
- Bij de vermogensbelasting wordt invoering overwogen van een pro~ressie
in het tarief (oplopend van n,8 tot
1,2%)~ De belastingvrije voet dient hierhij te worden verhoo["d en jaar- lijks via een inflatiecorrectie te worden bijgesteld. De hoogte van de
successie~ en schenkingsrechten wordt voortaan mede beoaald door de
vermogenspositie-van de verkrijger.
Inkomens
- Er moet een algemene verr,elijks- basis worden ontwaroen om inkomens met elkaar te kunnen ver~elijken. P.et
~aat daarbij om de totale arbeids- beloningen. Deze han~en niet alleen af van de loonhoogte, maar ook van bijkomende arbeidsvoorwaarden, zoals pensioenrechten, en van werkgevers-
bijdra~en en fiscale discdminaties (zelfstandir,en). Op dit moment bestaan er onvoldoende gegevens over de totale inkomens van vele
bevolkingsgroePen; een verdergaande nivellering bij de lagere en midden- inkomensgroepen is daaro~ in het algemeen niet meer verantwoord.
-- In de komende jaren zal slechts een zeer ~erin~e stijving van het door de consumenten vrij
beperkt door de noodzakelijke arbeidstijdverkortinr, voor de bestrijding van werkloosheid, door het tegen~aan van milieubederf en door de totstandkomin~ van een betere internationale arbeidsverdeling
ten behoeve van de ontwikkelin~s
landen. Daarnaast vragen de vele, noodzakelijke collectieve voor- zieningen een nog groeiend deel van het nationaal inkomen,
terwijl herstel van de bedrijfs- rendementen noodzakelijk is om werkgelegenheid te behouden.
- Bij de wettelijke regelin~ voor gelijke belonin~ voor mannen en vrouwen dienen de pensioenkosten mee- geteld te worden. Door de huidige uitzondering van pensioenkosten kunnen vrouwen thans toch nog belangrijk minder verdienen dan mannelijke collega's.
- Er moet een onderzoek worden in- gesteld naar de totale arbeids- beloning van ambtenaren en die van
ver~elijkbare functionaris~en bij het particuliere bedrijfsleven door naast de lonen en salarissen alle bijkomende arbeidsvoorwaarden, waaronder ook de pensioenkosten, te vergelijken. Eventuele benodi~de
correcties moeten geleidelijk worden aangebracht.
- Er moet een wettelijke regelin~
voor vermofensaanwasdeling (VAD) ingevoerd worden. Uitvoering door
~~n centraal fonds wijst D'FF af wegens de hieraan verbonden machts- concentratie. Het aandeel van de individuele deelgerechtigde wordt uitsluitend aangewend voor verbeterin~
van persoonlijke pensioenaansnraken en beheerd door een door de deel-
·gerechtigde zelf aan te wijzen spaar- of verzekeringsinstellin~. Het collectieve deel van de VAD wordt gestort in het Al~emeen Ounerdoms- fonds voor verlaging van de AOW- premie of verhoging van de AOW- l.litkerinr,en.
N.B. D'F6 Reeft ernstige bezwaren tegen het ingediende wetsontwerp voor de VAD wegens de vermogensopeenhoning in ret voorgestelde centrale fonds en het ~ebruik van vermoedelijk slechts een klein gedeelte in·de pensioen- sfeer.
Economisch stelsel
D'66 streeft naar een democratische markteconomie en democratisering van de arbeidsverhoudingen.
- De overheersende positie van de producent op de markt moet worden weggenomen door een versterkinr van de positie van de consument, o.a. door:
De Directie Consumentenbeleid van het Ministerie van Economische Zaken moet meer taken krijgen en worden uitgebreid (o.a. met een centrale Prijzenkamer voor de coördinatie van het prijzen- beleid en een aparte afdeling voor de consumentenvoorlichtin~).
Er dient een Consumenten Ombuds- man te komen, onder te brengen bij de in te stellen "commisaris van onder.zoek".
ue voorlichtin~ en klachtenbe-
nadelin~ door overheidsdiensten en -bedrijven (zoals belanting- inspectie en nutsbedrijven) moet worden verbeterd.
Het toezicht van de Economische Controle Dienst op product- veiligheid en de toepassin~
van nieuwe wetgeving moet worden verscherpt.
Consumentenonderzoek naar de milieu- en gezondheidserreeten van producten moet worden aan- gemoedigd en financiëel onder- steund. Toevoeging van nieuwe stoffen dient te worden ver- boden, tot is bewezen dat zij niet kankerverwekkend zijn.
De Warenwet moet met spoed bij de tijd worden gebracht.
Hierbij moeten consumenten- vertegenwoordigers nauw en niet in een minderheidsrol worden betrokken.
