ege
Dinsdag is de Tweed e Kamer b egonnen met de behande- ling van de machtigingswe t en de daaruit voortvloeiende maatregelen . Daarover d it a r- tikel , dat geschreven moest worden toen het deb at nog in volle gang was. Maar de af- loop lijkt wel vast te staa n : de mach tigingswet komt er - zij het zonder instemmin g v an de VVD.
Nieuw nummer
Het telefoonnummer van het algemeen secretariaat van de VVD, Koninginnegracht 57 te Den Haag, is gewijzigd.
Het nieuwe nummer luidt:
070-61.41.21
Het algemeen secretariaat in Den Haag zal op 24, 27, 28 en 31 december gesloten zijn .
Rad io-uitzendingen v an de VVD op : woensdag 26 de- cemb er en op woen sd ag 9 januari , beide van 18.20- 18.30 uur, over de zen de r Hilvers um I (402 m.) .
Verschijning van ons blad
In verband met de j aarw is- seling zal het volgende num- mer van ons blad gedateerd zijn vrijdag 11 januari. Daar- na wordt de 14-daagse cyclus hervat: 25 januari etc.
e machtigingswet
De VVD heeft zich verzet tegen >de machtigingswet. VVi.i behoren niel tot deg·enen. die zich "als één man·· scha1·en ac·hter. het crisi ·beleid van de regring.
Vinden wij de toestand dan niel veJ·ont- rustend? Zijn wij alleen maar tegen de
n~gel"ingsplannen om der wille van de oppositie? Natuurlijk niet, ook al zijn onze tegenstander~ geneigd dat te sug-
~ren~l'en.
Door de vennindt>r•cle olietoevoer en de ,;lerk gestegen en nog sleede st\jgende gron,lslofprijzen dt•eigt een produltlie- ver·rnindering en dalneloor e~n aantas- ting Yan tle werkgelegenheid. Dat is een zorgelijk \'ooruit:.~kht en de daarmee sa- menhangende problerneu hagalelliseren wij allerminst. Ooi< wij zijn van mening dat er in deze situatie iets dool' de rege- t·ing moet wonJen gedaan. Er staal een e.·onomisch ongunstige ontwikkeling- voor· de cteu1· en het spreelü vanzelf dal het dan de plicht van iedf're regf'ring is maatregelen Le n<'ml'n.
Voo1· paniekreacties voelen wij echte1·
niets. TPnslolte wijzen offieiële cijfers en n•rw~rhtinf"en P'' niet op dat r]p iT'- der·daad op handen zijnde economische inzinking vun. een kwantitatief andere ortle zal zijn, dan andere inzinkingen waarmee \\ij sinris de tweede werelrtoor- log in ons land zijn g·eeonfl'onteerd.
Contr. ole
De regedng heeft een ontwf'rp-mach- Ugingswet ingediend, waarin zeer vcr- gaande bevoegdheden werden gevt·aagd.
De bedoeling \\'aH dat de regering het pal') mPni sleehls zou behoeven in te lichten o\·er de door haat' genomen maatt·egelen. De parlementaire controle op het regeringsbeleid, een wezensken- mcrl{ van onze d!.'mocratie. zou vrijwel geheel onlbrt>lten. Niemand zal ontl{en- nen cl:ll zich ooit situaties kunnen voor- doen, die een der·gelijk zeer drastisch ingrijpen vereis«>n. Wij menen echter dat than-'> van zo'n buiténgewoon uitzon- derlijk«> toestand geen sprake is en dat het onder deze om!<landig·heden te licht- vaardig zou zijn de grondwetteli.jke wnarborgen, die de wetgeving in ons land omringen, opzij te zetten.
Het is begrijpelijk dat de regering een slagvaardig beleid wil kunnen voeren.
M:nar ook als de normale procedures worden gevolgd kan een wet op zeer korte termijn tot stanel komen. En àls dan niet te ontkomen zou zijn aan c n stuit noodwetgeving, dan zijn nog ande- re OJJloo;:-;ingen denkbtw e (bijvoorbeeld algemene ma:ltl'<•gelcn van beshlUI").
Wi'lai·bij het pa.rlernent niet builen spel g·czet \l·ordi.
Dezt> bezwaren lePfrten niPt allen bij d • VVD, zoals o.a. uit rle schriflelljke voorbereiding lot het cl•l.tu.t bleek. De 1·egt>ring is ec ?.elfs, up rle valreep in een nol•• van wijzigingen. op een aantal punten auu Lt•g•'moet gekomen. Mis- ::;chi n wordt de wel nog wHl beter door vertlere a mender·ing tijdens het debat.
maar liHt n('emt allë"maal niet weg ebt de normale spelreg<•l>' oveJ·hoorcl worclen g('zet. terwijl d:u11toe naar om:e opvat- ting geen reclen ÏJs.
Onze bezwaren richlt'n zich ook tegen hel feit drtt rle hewindsman die de grootste bevoegdheden lu-ijgt de minis- tet· van sociale zaken is. De crisis hf'eft een striJd economiseh karakter en het zou du}l meer voor de hanrt liggen de minister van economische zak~>n als de coördinator van het te voet·en beleid aan te wijzen. Die keuze heeft de reget·ing echter niet gemaakt en dat lijkt ons tekcmend voor de hele wijze waarop zij de probl matiek denkt aan te pakken.
Opniel!.w is de wereld deze week in machteloze woede getuige geweest van een afschuwelijke terreur-actie. Gelukkig heeft nu ook een groot deel van de Arabische~
wereld de moordpartij te Rome en de kaping van het Lufthansa-toestel veroor- deeld. Maar het is wel de vraag in hoeverre de Arabische leiders en zelfs die van
het Palestijnse verzet, de terroristen nog in de hand kunnen houden. Deze mensen zijn in niet geringe mate door diezelfde leiders in een situatie gebracht, die zij als wanhopig en uitzichtloos ervaren en die tenslotte tot dit . .soort onmenselijke daden heeft. geleid. Verstandige Arabieren beginnen in te :z:ien dat deze acties hun zaak slechts schaden, maar het zal heel moeilijk zijn de losgeslagenen weer in het gareel te brengen - zelfs (of misschien wel juist) als het tot een vergelij~ met Israël komt. Eerder moet men vrezen da1: de wereld nog meer opgeschrikt zal worden door daden, die voortvloeien uit een op onverantwoorde wijze gestimuleerde en gekoesterde haat.
Zij wekt <laarmee in ieder geval de schijn op. te miskennen d.at wij pl'imair met economische moeilijkheden te kam- pen hebb-en.
Niet gef' ust
Hel ziet er naar uit dat het parll"- ment, zij het met enige wijziginge·n, <Ie mncliligingswet znl aanvaarden. Onmid- llr>lklijk rijst dan de Vlaag hoe de rege- l'ing van haHI' nieuwe he•:m,gdlwden gP- bl·trik znl maken. \Yij zijn rl~wrop niet gf'J u st. Duidelijk is dat zij tUe bevoegd- heden slechts zon mog·1'n gebnriken oln het hool'cl te bieden aan de te verwach- ten ongunstige ontwikkeling- en niet om andere politieke doeleinden na te stt·e- Yen of tP veJwe:-~t'tllijken. I~len·en weet dal dit l'abinet een gmte \'OOrkeur heeft voor het nivelleren der particulierl' in- konwns. Onze vrl'e.~ is dat h t d<' mach- tigingswet 7.al misbnliken om dit troe- telkind te koe.o;;teren. Ook daarin staan wij niet a Heen: de CHU heeft zich in dezelfde geest uitgelaten en KVP'er An- driessen liet zich dinsdagavond in een uilzending van Achter het nieuws .,ont-
vallen'' dnt er natuutlijk voor gew<takt moet worden dat de wet slechts ge- bruikt wordt waarvoor hij bedoelel is.
In het pakket van maatreg·elen, dat de regering heeft aangekondigd, proeven wij een voorkeursh(>han•1eling van de loontrt>kkenden bovPn de zelfstandigen met vergelijkbare inkomens. He-t hele kabinetsbeleid tot rlusv>r wijst tr·ouwen.-;
ook in die richting en het op het laatste moment in belangrijke mate toegeven aan de eh,en van de vaklwweging (met
b~lr<"kking lot de bekende 15 en 30 gul- den 1 nie:t minder.
Sterkste schouders
De reget·ing zegt dat de sterkste schouoe1·s de zwaarste lasten moelen dragen. Daar z\in wij het in principe graag mee eens, maar het is dan wel van belang l.e weten wie, naar ht't oot·- deel van rte regering, de sterkste schou- ders he-bben. Daarover blijft z,ij beden- kelijk vaag. En zij lijkt te vergeten rtat de overheid zelf de a llerstet1{sle scbou-
Vervolg van pagina 11
veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1099 2.1 december 1973
2- vrijdag 21 december 1973
In deze rubriek vindt men aankondigingen van spreek- _beurten en VVD-vergade-
ringen, bestuursmutaties en andere wetenswaardigheden
uit afdelingen, kamer- en statencentrales. Kopij voor de volgende rubriek dient de redactie te bereiken uiterlijk vrijdag 4 januari. Adres:
Redactie Vrijheid en Demo- cratie, Pieter de Hooghlaan 87, Hilversum.
Motie-Portheine over
gevolg~n van crisis
De VVD-fractie heeft bij talloze gele- genheden in de Tweede Kamer (begro- tingsbehandelingen en mondelinge en schriftelijke vragen) de aandacht van de regering gevraagd voor de schade die de oliecrisis aan enkele bedrijfstakken toebrengt. De voornaamste woordvoer- der van de fractie op dit terrein was mr. Portheine, maar ook mr. Geurtsen en mevr. drs. Smit-Kroes.
. Tijdens de behandeling van de begro- tmg voor economische zaken eind no- vember boekte de heer Portheïne een succesje doordat de meerderheid van de Kamer zich achter een motie hierover schaarde. In de motie drong de heer Portheïne bij de regering aan op verde- re maatregelen, dan,alleen, het opheffen van het zondagsrijvèrbod op de kerstda- gen. Hij bepleitte wijzigingen in de be- perkende maatregelen voor het oliever- bruik, om met name de getroffen be- drijfstakken, maar ook sport- en cul- tuuractiviteiten tegemoet te komen. "Ik weet dat het moeilijk is," aldus mr. Por- theïne, "maar ik had van de staatsse-
?retaris (de KVP-er Hazekamp) wel Iets meer verwacht dan wat hij nu ge- zegd heeft. Ik had verwacht dat hij zou zeggen dat de moeilijkheden voortdu- rend onderwerp van gesprek in de rege- ring zijn. Er moeten voortdurend aan- P3:Ssingen, modulaties en tegemoetko- mmgen voor de getroffen groepen ko- men, waartoe niet alleen de horeca be- hoort, maar ook bepaalde activiteiten op cultureel en sociaal gebied de sport bijvoorbeeld." En verder
wee~
hij erop dat wanneer er verdergaande maatrege- len zullen komen, dat die dan evenwich- tig zullen moeten zijn en niet moeten drukken op één bepaalde groep van de bevolking.De motie-Portheïne werd een week la- ter aangenomen, met alleen de stemmen van de kleine rechtse fractie tegen. Het meest positief over de motie was de CHU-er Van der Mei: "De motie van de heer Portheïne wijs op de ernst van de situatie in de verschillende in de motie genoemde sectoren, waarbij het zowel om werkgevers als om werknemers gaat. Het staat voor ons buiten twijfel dat de regering daarbij alert moet zijn.
In die zin zullen wij dan ook onze stem aan de motie geven."
VVD van A tot Z
ARNHEM - Op dinsdag 8 januari belegt de afdeling een bijeenkomst in
"een VVD-café"; aanvang 17.30 uur.
Spreker de heer H. J. L. Vonhoff (lid Tw. K.).
ASSEN - Op maandag 7 januari spreekt mr. H. van Riel (lid E.K.) op de traditionele "nieuwjaarsvisitie" van de afdeling in hotel Oversingel; aanvang 20 uur. Op donderdag 3 jan.: in Bellevue te Assen. Bijeenk. Kamercentr. Assen;
aanv. 20.30 u. Vaststelling kand.lijst Prov. St. en rapport Drenthe Anno.
BAARDERADEEL - Op donderdag 17 januari spreekt mevr. mr. E. Veder- Smit (lid Tw. K.) voor de afdeling.
(Plaats en tijd door afdeling niet opge- geven).
BATHMEN - In het bestuur van de afdeling zijn gekozen als voorzitter: W.
:Reenalda, als secr. A. A. Dees en als penningm. A. J. Muil.
DE BILT-BILTHOVEN - Op maan- dag 28 jan. in de "Magneet" debat tus- sen drs. D. J. D. Dees (lid Tw. K. VVD) en J. v.d. Doef (lid Tw. K. PvdA).
BUSSUM - Op maandag 7 jan. De Gooische Boer; aanv. 20.15 ur. Bijeen- komst afdeling over gemeenteprogram- ma.
CAPELLE ajd IJSSEL - Donder- dag 10 jan. politiek café in café Oud- Capelle, Dorpsstraat 148, Cap. a. d. IJs- se!. Spreker mr. H. E. Koning (lid Tw.
K.). (Aanvangstijd niet opgegeven).
DIEPENVEEN - In het bestuur van de afd. hebben zitting als voorz. L. P.
Pentermann, als secr. mevr. J. C. E.
Bakker Schut-Hes van Zweeden en als penningm. mevr. G. W. Brink-van Du- ren.
DIRKSLAND - Op vrijdag. 25 jan. in De Schakel, Dirksland feestavond onder- centrale Goeree-Overflakkee· aanvano- 20 uur. Spreker: H. J. L. V~nhoff (lid Tw. K.). •
FRANEKER --- Op vrijdag 11 jan. in hotel de Korenbeurs; aanvang 20 uur.
H. Wiegel spreekt voor de Statencen- trale Franeker.
GRONINGEN - Op vrijdag 25 jan.
in 't Huis de Beurs; aanvang 20 uur.
Mr. W. J. Geertsema (Commissaris van de Koningin in prov. Gelderland) spreekt over liberalisme voor de Libe- rale Sociëteit.
GROOTEBROEK-BOVENKARSPEL :- In het voorlopig bestuur van de afd.
Is R. Broersen, secr. Lindelaan 7 Groo- tebroek, tel. 02285-2197. '
HA VEL TE - In het bestuur van de afdeling Havelte zijn W. A. Klaus voorz.
en R. E. D. Barmen 't Loo secr.-pen- ningm. Parkkamp 22, Havelte.
. DE~ HELDER - Op maandag 21 Jan. m foyer Schouwburg in Den Hel- der; aanvang 20 uur. A. Ploeg (lid Tw.
K.) spreekt voor de afdeling over defen- sie en de gemeente Den Helder.
HOGE EN LAGE ZWALUWE - Er is een nieuwe afdeling opgericht. In het bestuur hebben zitting: W. J. Poessé, voorz., W. Schrader, secr., Oudlandstraat 37, J:age Zwaluwe en M. Akkermans, pennmgm.
HOORN - Op donderdag 10 jan. in hotel-rest. De Keizerskroon; aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de Kamercentrale Den Helder. Spreker drs. G. M. V. van
~~rdenn:
(li?
Tw. K.) over: gemeente- liJke hermdelmg en liberale vakbond.KAMPEN - Op maandag 21 jan.
s~reekt H. Wiegel in Kampen (plaats en hJd door afd. niet opgegeven).
KLUNDERT - Voorlopig secr. van de afdeling Klundert is A. A. Rijstenbil, Postbus 7, St. Philipsland.
LEEUW ARDEN - Op woensdag 9
jB:~- in De Prinsentuin; aanvang 10 uur.
BIJeenkomst Ver. van Huisvrouwen.
Spreekster mevr. mr. E. Veder-Smit (lid Tw. K.) over de vrouw in de poli- tiek.
MONTFOORT-LINSCHOTEN - In het afdelingsbestuur hebben thans zit- ting als voorz. R. H. J. Oudman, als
sec~. mevr. G. M. Hilgeman-Wijchers, Meidoornlaan 22, Linschoten, tel. 03480 -5710 en als penningm. R. van Wou- denbergh.
NIEUWLEUSEN -- In deze plaats is een nieuwe afdeling opgericht. In het bestuur hebben zitting als voorz. B.
Reehorst, als secr. J. ·de Vries, Vijver-
l~an 8, Nieuwleusen en J. Künzel pen- nmgm.
NIJ_MEGEN ~- Op vrijdag 4 januari
orgam~eert_ het Stadsgewest Nijmegen een NieuwJaarsborrel in hotel Metropo- Ie in Nijmegen; aanvang 20 uur. Spre- ker _A. ~loeg (lid Tw. K.). Op woensdag 16 JB:n. IS er in Nijmegen een politieke schohngscursus voor de vrouw (plaats en tijd niet opgegeven).
NUTH -·-· In Nu.th wordt een nieuwe
a~deling opgericht. Voorlopig secr. is L.
T1mmermans, St. Havostraat 10.
OOST-LAKREE Nieuwe secr.
van de afdeling is J. J. A. Nikkels, Langstraat 25, Achthuizen.
ROSMALEN - In het bestuur van de nieuwe afdeling in Rosmalen hebben zitting als voorz. H. Lorier, als secr. drs.
J: Sprij, tel. 04100-42706 en als pen- nmgm. mevr. mr. J. van den Berg-De Jong. De afdeling is sinds haar oprich- ting . begin sept. met 50 procent ge-
~roeid _tot 119 leden. Op vrijdag 11 jan.
m cafe De drie linden; a'anvang 20.30 uur wordt voor leden en introducées een Nieuwjaarsborrel geschonken.
. ROTTERDAM - Op maandag 7 jan.
m de Beatrixzaal van het Groothandels-
Cursussen voor raads- kandidaten
De commissie kader<'nrsussen heeft het plan om evenals in vorige jaren in het voorjaar van 1974 regionale kadercursussen te organiseren. De
~~rsussen zullen weer zoveel moge- liJk over het land gespreid worden gegeven en speciaal zijn gewijd aan de liberale gemeentepolitiek.
Hiertoe heeft de commissie gemeend samenwerking te moeten zoeken met de vereniging van Staten- en raads- leden.
Het ligt in de bedoeling om partij- leden die zich voor de komende ge- meenteraadsverkiezingen beschik- IJaar hebben gesteld voor een ver- kiesbare plaats, vertrouwd te maken met VVD-opvattingen ten aanzien van:
• Ruimtelijke ordening en grond- politiek
• Gemeentefinanciën en subsidiebe- leid
• Woningbeleid
• Milieuwetgeving·
Het spreekt overigens vanzelf dat ook zittende gemeenteraadsleden welkom zijn.
In verband met de te verwachten be- langstelling, mede veroorzaakt door de hoop op een sterke uitbreiding van het aantal VVD-zetels, zal worden geprobeerd in iedere kamercentrale een cursus te organiseren. Als inlei- ders zullen worden gevraagd libe- rale burgemeesters, wethouders en leden van gedeputeerde staten. De kosten zullen evenals de vorige jaren
f
25,- per persoon bedragen.De commissie verzoekt de afdelings- besturen aankomende en zittende ge- meenteraadsleden op de cursus attent te maken en hun namen aan de se- cretarissen van de kamercentrales door te geven.
De cursussen zullen zo veel mogelijk om de veertien dagen op vier zater- dagen worden gegeven. In verband met het feit dat de definitieve ge- meenteraadslijsten pas omstreeks eind januari-begin februari zullen zijn vastgesteld hoopt de commissie in de tweede helft van februari te kunnen starten.
Nadere informaties kunnen binnen- kort bij de secretarissen der Kamer- centrales worden ingewonnen.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
g~?ouw, Stationsplein; aanvang 20 uur.
BIJeenkomst van de afdeling Rotterdam met als spreker mr. dr. C. Berkouwer (_voorz. Eur. Pari.) over Europese poli- bek en Europees energiebeleid.
SMALLINGERLAND -~ Mevr. J. I.
v. Beukering-Dijk is op 4 dec. beëdigd als raadslid voor de VVD. Sinds 1967 is mevr. Beukering bestuurslid van de plaatselijke afd. van de VVD en lid van de propagandacommissie.
UTRECHT - Op maandag 14 jan. in Esplanade; aanvang 20 uur. Buitengew.
Alg. Vergadering Kamercentrale Utrecht. Onderwerp: Vaststelling kan- didatenlijst Prov. Staten en ontwerp verkiezingsprogramma. Donderdao- 24 jan. in Pays-Bas; aanvang 20
uur~
Bij- eenkomst afdeling Utrecht met als spre- ker H. J. de Koster (lid Tw. K.) over"Socialisme via de olie".
VELSEN - Op vrijdag 25 jan. in De Bleijenhoevenlaan 2, Velsen-Noord;
aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de afd. Velsen met als spreekster mej. mr.
A. Kappeyne van de Coppello.
VENRAY -.Op vrijdag 18 jan. in
fo.~er Schouwburg; aanvang 20.30 uur.
BIJeenkomst afdeling Venray met als spreker H. J. L. Vonhoff (lid Tw.K.).
VRIES - Op maandag 14 jan. in ho- tel Sint-Nicolaas; aanvang 20 uur. Bij- eenkomst van de afdeling Vries met als spreekster mevr. mr. E. Verder-Smit (lid Tw. K.) over het kabinet-Den Uyl en de volksgezondheid.
WISCH - In het bestuur van de af- deling hebben thans zitting als voorz. ir.
B. P. Rauwerda, als secr. D. J. van Bek- kum, Patrijsplein 45, Silvolde, tel. 08350 -4909 en als penningm. mej. J. Eenink.
WOUDENBERG- In het bestuur van de afdeling hebben thans zitting als voorz. mevr. G. J. de Rijk-Smit en als secr.-penningm, J. Karis, W. de Zwij- gerlaan 31, tel. 03498-2203.
ZEIST - Op 14 jan. in Boschlust·
(aanvangstijd niet opgegeven). Bijeen~
komst van de afdeling Zeist met als spreker H. J. L. Vonhoff (lid Tw. K.).
Algemene vergadering JOVD
De Jongeren Organisatie Vrijheid en
~emocratie (JOVD) houdt op 5 januari
In de Reehorst te Ede een buitengewone algemene ledenvergadering. Dan zullen de zaken worden afgehandeld waaraan men tijdens het laatste congr~s te Ois- terwijk niet toe kwam, omdat men toen wegens de autoloze zondag in tijdnood geraakte. Het gaat o.m. om enkele mo- ties over buitenlandse politiek en om ontwerp-resoluties over defensie-vraag- stukken.
Op 5 januari wordt de vergadering ge- houden van 12.00tot 17.00 uur.
vrijheid en democratie
• De redactie van Vrijheid en Democratie is· gevestigd te Hil- versum, Pieter de Hooghlaan 87.
Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie is de heer Ph.
o.
la Chapelle.• De abonnementen-administratie wordt verzorgd door het alge- mee!! secretariaat van de VVD, Komnginnegracht 57 te Den Haag (telefoon 070 - 604803). Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen secreta- riaat.
• De advertentie-exploitatle wordt verzorgd door de Nederlandse Dagblad Unie, Westblaak 180 (postbus 824) te Rotterdam, tele- foon 010 • 147211.
algemeen secretariaat
• Het algemeen secretariaat van de VVD Is gevestigd te Den Haag, Koninginnegracht 57, tele- foon 070- 614121. Postrekening:
67880 ten name van algemeen se- eretaris van de VVD te Den Haag.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Internationale gesprekken
van onze redacteur buitenland
voor de aankoop van uw
BUNGALOW of LANDHUIS in EINDHOVEN of omgeving is er:
~ft-HUISERS B.V. -
MAKELAARSKANTOOR augustijnendreef 4 eindhoven tel. 040-22121
De afgelopPn twep weken stonden in het teken van de international(' c-onferenties.
De vredesconferentie over het Midden- Oosten · als ct.- bijPenlwmst deze naam waardig zal blijken zal onze aandacht in de !wnwnde tijd opeisen. Het ware te wensen dat de vooruitzichten op suc- ces in dit g-Pvnl gunstigPr '"'aren dan z~
helaas z\jn. Weliswaar hebben de Egyp- tenaren zi!"h eindelijk tot een ontmoeting met de Jsraëliër·s bereid verklaard en wijzen ze ieder contact met hen niet meer af zoals na de Zesdaagse oorlog in KhartoPm werd afgesproken, maar van een direet gesprek willen zij ook nu nog steects niet weten. Dat heeft presi- dent Sadat van Egypte gezegd. En dan nog maar gezwegen van de mogelijk- heid dat hd tussen Syrië en Israël tot een gesprPI{ komt nu dat eerste land zo hardnekkig blijft weigeren de krijgsge-
vangenen uit te wisselen.
Het jongllle bloedbad op het vliegveld van Rome doet immer!' niets af aan het feit dat de regeling van het Palestijnse probleem van het gi"Ootste belang is voor de tott>tandkoming van een be- trouwbare vredesregeling. Overigens ziet het er nog steeds niet naar uit dat de Palestijnen zullen worden betrokken bij zo'n rt>gPiing, hetgeen - hoe droe- vig het ook is dat te moeten beseffen -- niet i1111ft>r·s kan betekenen dan dat nog meer drama's te wachten staan.
Vast staal d;lt het Arabische zelfver- tr·ouwen na <lP jongste oorlog versterkt is. De m:~nipulatiC's met de voor het Westen nog stePels onontbeerlijke ener- giebronnt>n in lwt Midden-Oosten heeft hun eerr illusie van eenheid verschaft die het zijne tot de prestigewinst bij-
dra<~gt. Dt• oliPsjciks g-rijpen de g·ele- genheid aan om dt> om economische re- denen g<~w•·n~l<' politiek van produktie- vermindering t'n pl"ijsverhoging<•n aan te wen<lPn orn politit'ke druk op l11Pt nil- me Westt•uropese afnemer·s uit te oe- fpncn ten batP van Pen voor Israël on- gunstige lll'lPidsomhuiging. De verkla- ring van de l!Juropese ministers van 6 november toonclc dat zij daarmee suc- ces lmnnPn lwhben en de solo-pogingen van l!~ngPland en Franlo·ijk om ieder voor zi("h in et•n go"d blaadje te komen bij de AraiJil•r·pn kan llE'n alleen maar in clat idt'<' v<"rsterkt·n.
De positil• \"an Israël is dan ool\ niet gun- stig. De y,.r·l•nigdl' Slatl~n \vaarvan het land in grolt• mate afhankelijk is Ot'fe- ncn stpr]\<' drul< op de Israëlische rege- ring· uit Pil wilkn dat :r.ij dl' leiding ovei' de confpn•nl i<' van dt• VN. zoals de Ara- bit>ren dit• in dat lichaam op veel steun kunnen n•lwnen willl'n, aanvaardt, dat dè tcrugtn·l<ldng- van de Egyptische en Israëlist:IH' l<'gers .. naar de bestandslijn van 22 ol<tolwr" '""'Pnaan de agenda lwmt en d<• Palt•stijnt•n. diP op de Ara- hisdlP top .. onfer·entiP in Algien,; steun is toegezf'gd. nid opnieuw wonl('n ver- waarloosd hij <'Pn eventuele regeling.
Ook de tt•rugtrekldng van Israël uit de in 19Gï ht•:r.ettt• gehit'dPn wordt in wPlkc nu:~n<"e dan ook door de VS gewenst. I >a a rhij moett•n de Israi'liërs dan altijd nog maar afwacht(•n of hun
"veilige gTt'nZPn", ool< die van de _.\.ra- bieren :r.ullt•n zijn. HPt w<tntro'l\\"en in hun bPdot\lingen is leven~groot overeind gebleven.
Europese top
De E:m·op••st• top-<"onfp,·enl ie in Kopen- hagen. waar dl• VL'I"l<ic:r.ingsovet·winning
van anti-belastingbetaler Mogens Glis- trup voor een politieke ehaos heeft ge- zorgd, stond uiteraard geheel in het te- ken van de zorgen die het Avondland teisteren als gevolg van de energieeri- sis. Veel concreets kwam er niet uit de bus en dat werd ook door niemand ver- wacht. Maar president Pompidou en pre- mier Heath bleken tenminste bereid toe te geven dat men gezamenlijk het hoofd moet bieden aan de crisis. De Europese Commissie lueeg opdracht vóór eind ja- nuari een plan op te stellen dat tot een gezamenlijk energiebeleid zou kunnen leiden. De Europese ministerraad zal vóór eind februari bijeen komen om over dit plan te praten en dat zal dan meer moeten zijn dan het .. volslagen on- substantiële" gepraat waarmee minister Van der Stoel de gesprekken in Kopen- hagen meende te moeten kenmerk('n.
Van een nadere uitwerking van de Ame- rikaanse plannen om te komen tot een gemeenschappelijk energiebeleid van de VS, Europa en Japan is het zeker nog niet gekomen en de zelfstandige rol die Frankrijk Europa wil blijven toedieh- ten op vrijwel elk gebied zal daarvoor voorlopig nog wel een str-uikelblok blij- ven. Misschien dat de beter voorbereide topconferentie die voor mei op het pro- gTamma staat meer spijkers nwt kop- pen slaat.
Nato
De Frans-Amer·ikaanse en voor een dPPI Amerikaans-Britse tegenstellingen speelden ook een belangrijke rol op de bijeenkomst van de NATO-ministen·aad die enkele dagen eerder in Brussel werd gehouden. Het Amerikaanse vPrlangen dat er een Europese politieke unie gt•- vormd zal worden kreeg in Pompidou's voorstel een Europese ,.veiligheidsraad'"
op te richten een nauwelijks adequaat antwoord. Deze veiligheidsraad zou niel bedoeld zijn om de Europese landen in het geval van een crisis in staat te stel- len als eenheid op te treden, maar als een orgaan voor intergouvernementeel overleg om Europa binnPn 24 uur een klinkende uitspraak te latl•n chwn. Dat Van der Stoel het nodig vond van de bij- eenkom;;t gebruik te makPn om epn paar niet te bewij:r.en stellingen te poneren over de rol van de Russen in de jongste crises. past in zijn beleid maar i,.; nau- welijks geschikt om elP Nedel"landse po- sitie te verbeteren. OvPrigens hadden de RusHcn meer rnoPite met de woonlen van NATO-secretaris-gt•m,raal Luns clie op de .. onrustbarende ovcrPenlwmst"
wees tussen de houding van het \Vesten tegenover de Sowjet-Unie nu en de hou- ding van de anderp regel"ingPn tegen- over nazi-Duitslanel na 1939. Toen en nu was een mogpndheid bezig zich snel te bewapenen en anderzijds niet-aanvals- verdragen af te sluiten zonder· dat ande- re regeringen hier veel tegenin durfden te brengen, aldus onze vroegere minis- ter van buitenlandse zaken. Deze verge- lijking moge nogal onzuiver zijn, een feit is dat de oliecrisis Europa in een verzwakt<' positie achterlaat. Grotere eenheid lijkt de beste remedie. Dat men een top-conferentie nodig heeft om vaRt te stellen dat het vrije verkeer van goe- deren binnen de gemeenschappelijke marlü ook voor olie geldt is lleélenkelijk en hPt is te hopen dat de Europese Cmn- missie et• inderdaad in slaagt dezt' voor de hancl liggt>nde politit>k snel in daden om te zetten.
Friesch Gror1ingsche Hypotheekbank N.V.
pandbrieven
een veilige belegging met zeer hoog rendement
vrijdag 21 december 1973 - 3
De uitreiking van de bonkaarten voor een basis-toewijzing in verband met de benzine-distributie is in het algemeen vrij soepel verlopen. Natuurlijk waren er wel wat administratieve problemen, maar er waren in ieder geval geen lange rijen wachtenden bij de postkantoren.
Gevreesd moet worden dat het straks, bij de bonnen voor de zakenrijders, aan- zienlijk minder goed zal gaan. ledereen kan zien aankomen dat de tijd tussen aanvraag (2 januari) en rantsoenering (7 januari) veel te kort is om alles naar behoren te regelen. De VVD heeft dan ook in een motie op enig uitstel van de rantsoenering aangedrongen.
Op verzoek van de VVD en de CHU heeft vorige week een gesprek plaats- gehad tussen enerzijds premier Den Uyl en minister Van der Stoel, anderzijds de heren Wiegel en De Koster (VVD) en Kruisinga en Meij (CHU). De oppositie- partijen wilden nader geïnformeerd wor- 'den en met de regering van gedachten
wisselen over het buitenlandse beleid.
Vorige week zaterdag kwamen KVP, CHU en ARP te Rotterdam in aparte vergaderingen bijeen in een krampach- tige poging de z.g. eh risten-democrati- sche samenwerking te redden. Doordat KVP en ARP het kabinet-Den Uyl steu- nen, terwijl de CH U in de oppositie is, dreigt er van de toch al moeizame sa- menwerking helemaal niets terecht te komen. Met veel moeite is besloten bij de volgende Kamerverkiezingen met een gemeenschappelijke lijst uit te komen, als althans aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Dat is vooralsnog zeer twijfelachtig. Wij houden het er maar op, dat een afspraak voor de vorm is gemaakt, waarmee men nog alle kan- ten op kan. ·
Een ware hamsterwoede heeft zich meester gemaakt van een deel van het publiek. Dat is volstrekt overbodig en zinloos. Het is een duidelijke paniek- reactie. Wij moeten alles doen - op regeringsniveau en ieder in zijn eigen omgeving - om die tegen te gaan.
4- vrijdag 21 december 1973 VRIJHEID EN DEMOCRATI
Begroti·ngsbehandelingen grote steden
In vrijwel alle Nederlandse gemeenten zijn thans (vaak nog maar nèt voor de jaar- wisseling) de begrotingen voor 197 4 behandeld. Een on- zer redacteuren stipt in dit ar- tikel enkele punten aan uit de debatten, die gevoerd wer- den in Amsterdam, Rotter- dam en Den Haag.
Herindeling Z.-Limburg
Het college van Gedeputeerde Staten van Limburg is duidelijk ontmoedigd en teleurgesteld door de "salto's mortale"
van minister De Gaay Fortman op het gebied van herindeling en gewestvor- ming. Deze minister heeft in een wat zij noemen chaotische brief, het herinde- lingsplan voor Zuid-Limburg, waaraan dit college sinds 1965 heeft gesleuteld, gewoon van de kaart geveegd. Wat men de minister vooral kwalijk neemt is het feit dat hij in enkele maanden tijd ken- nelijk volledig van mening is veranderd en zich in diezelfde periode ook nog meermalen heeft tegen gesproken. Tij- dens een persconferentie in Maastricht - enkele maanden geleden - sprak de minister nog van een goed overwogen en goed doordacht plan en liet hij door- schemeren dat herindeling voor een deel van Zuid-Limburg zó urgent is, dat er niet zou kunnen worden gewacht op ge- westvorming. Onlangs echter liet hij
De gemeente Den Haag gaat een stu- die eitvoeren naar de mogelijkheid om een deel van het contingent gemeente- woningen af te stoten en huurders de betreffende woningen te laten kopen.
Den Haag heeft een groeiende vooraad gemeentewoningen (nu 23.000) en veel huurders hebben te kennen gegeven hun huurwoningen best te willen kopen. De motie die tegen de zin van wethouder Nuy (huisvesting) werd aangenomen, was een van de successen die de VVD- fractie gedurende de recente begrotings- behandeling in de gemeenteraad heeft geboekt.
Tijdens de algemene beschouwingen heeft fractievoorzitter drs. P. Ressenaar zijn verontrusting uitgesproken over de positie van het lokale bestuur die door de centralisatietendens van de landelijke overheid steeds meer wordt bedreigd.
Het kabinet dat het inspraakbeginsel zo hoog in het vaandel voert, handhaaft dat niet ten opzichte van het Haagse gemeentebestuur door bijvoorbeeld in te grijpen in bestemmingsplannen van de gemeente, terwijl de overheid alleen maar in uitzonderingsgevallen aanwij- zingen mag geven, vindt hij. "De over- heid heeft de neiging om als een soort overvalcomité op te treden en de burge- rij voor voldongen feiten te stellen," al- dus drs. Ressenaar. Als voorbeelden haalde hij de inmenging in het plan Waldeck en in de herbouwplannen van Scheveningen aan.
De balans van het gemeentelijke beleid opmakend, merkte de VVD-fractievoor- zitter op dat er veel toezeggingen door b. en w. zijn gedaan, maar dat er veel werk is blijven liggen. Er wordt hier een duidelijk ad-hoc beleid gevoerd, meende hij.
Drs. Reasenaar gaf blijk van de veront- rusting van zijn fractie over de veilig- heid van Den Haag. Er is hier sprake van een complete terreur. De uitgaven ten bate van het stedelijke politiekorps zijn aan de te lage kant. "Dergelijke begrotingsposten worden in de raad be- handeld als de defensie-uitgaven op lan- delijk niveau" vindt hij. Dat het perso- neelstekort bij het politie-apparaat pas over vier jaar wordt ingelopen, is naar zijn mening een onverteerbare zaak.
Perfectionisme
Wat de tekorten op de Haagse begro- ting aangaat - veel kleiner overigens dan die in Amsterdam en Rotterdam - merkte drs. Ressenaar op dat die ten dele kunnen worden opgelost door een revisie van het uitgavenbeleid. "Er is hier meestal te weinig bezwaar tegen de de te overdadige en perfectionistische wijze, waarop sommige plannen worden uitgevoerd. Hij verweet de linkse wet- houders dat zij de consumptiemaat- schappij stimuleren door onnodig be- paalde behoeften aan te wakkeren.
In een motie pleitte de VVD-fractie ver- der voor meer aandacht aan de herecho- lingsproblematiek. Er is in Den Haag weliswaar werkloosheid, maar niet door een tekort aan vraag. Er zijn genoeg vacatures, maar veel werkzoekenden missen voor bepaalde functies de ge-
G.S. weten dat er naar zijn mening een geheel nieuw plan zal moeten worden opgesteld, waarin de gemeentelijke her- indeling in het kader van de gewestvor- ming moet worden bezien.
Zoals bekend willen G.S. in hun oor- spronkelijke plan de huidige 58 gemeen- ten in Zuid-Limburg terugbrengen tot elf gemeenten. Daarbij uitgaande van de stelling dat er primair behoefte is aan sterke bestuurskrachtige gemeen- ten en als aanvulling aan gewesten, waarbij hun voorkeur uitgaat naar één gewest voor Zuid-Limburg.
De minister wilde in eerste instantie cir- ca 20 gemeenten overhouden, verdeeld over drie gewesten, maar zijn nieuwste inzichten zouden weer de voorkeur ge- ven aan één gewest.
Protesten
Gedeputeerde Staten hebben tegen deze gang van zaken, tijdens een onderhoud met de minister in Den Haag, fel ge- protesteerd. Zij hebben hem duidelijk gemaakt dat zij sinds 1965 nimmer enig initiatief hebben genomen terzake van de herindeling zonder dat men daarover eerst uitvoerig had gepraat met minis- ters, staatssecretarissen en topambtena- ren. Die hebben steeds - in grote lijnen - de Limburgse opvattingen - ook in
schiktheid. Voor de omscholing ZlJn te weinig faciliteiten verleend. Een andere liberale motie bepleitte het monumen- tenbeheer uit, de sector openbare werken en vervoer te halen en op te nemen als integraal deel van het kunstbeleid. Bei- de moties van resp. de heer 0. S. Hovin- ga en mevrouw Sicman werden aange- nomen.
Amsterdam
In de Amsterdamse gemeenteraad heeft de VVD zich geschaard onder die partijen die uiterst kritische geluiden lie- ten horen over het beleid van de KVP wethouder voor verkeer, mr. Evert Brau- tigam. Behalve de confessionele partijen
strooiden de raadsleden zoveel kritiek uit over zijn hoofd dat het er even naar heeft uitgezien dat de heer Brautigam had moeten aftreden. Maar de PvdA reikte de wetsouder op het kritieke moment de hand. VVD-er drs. P. Roe- mer merkte tijdens de vinnige debatten op dat de wethouder een volstrekt onge- coördineerd, warrig en benedemaats be- leid heeft gevoerd. De heer Roemer had eerder bij de begrotingsbehandeling ver- keersbeleid, opgemerkt dat hij zich met enige tegenzin op dit onderwerp had gestort, omdat de VVD-fractie het ge- voel heeft dat er langzamerhand niets meer klopt van het verkeersbeleid, "Iede- re bijdrage is water naar de zee dragen en daarom zijn behandelingen als deze volstrekt zinloos", aldus drs. Roemer.
"In vele toonaarden en op vele plaatsen heb ik de laatste jaren gehamerd op een ons inziens rampzalige richting die dit college met zijn verkeersbeleid inslaat. Ik bedoel met name het op alle mogelijke manieren bemoeilijken van de midden- stand en het bedrijfsleven in deze stad."
Drs. Roemer wees in zijn betoog ook op het z.i. volstrekt onvoldoende taxibeleid.
Willen wij de taxi gaan beschouwen als een aanvulling op het openbaar vervoer, dan moet er wel het een en ander wor- den veranderd.
.,Misleidend"
Bij de behandeling van het langzamer- hand berucht geworden metro-vraag- stuk werd de raad opgeschrikt én ge- amuseerd door een meningsverschil tus- sen VVD-raadlid dr. A. Pais en burge- meester Samkalden. Tijdens een inter- ruptie over de metrokwestie liet dr. Pais zich ontvallen dat in 1968 misleidende
cijfers waren gebruikt voor wat de kos ten van de oostlijn betreft. Toen zou d lijn volgens de calculatie,s 250 miljoe gulden gaan kosten. Maar' de prijs voü de lijn is inmiddels al tot een miljar gestegen. Burgemeester Samkalde schoot het woord "misleidend" in he verkeerde keelgat. Hij eiste dat dr. Pai deze kwalificatie zou terugnemen. He VVD-raadslid wees er op dat in dit g val misleiding zonder opzet was bedoel en adviseerde de raadsvoorzitter e maar eens een woordenboek over t raadplegen om na te gaan wat "mislei dend" inhoudt. De opmerking van ka bouter Hakkenberg dat de metrocijfer er niet om liegen, bracht burgemeeste Samkalden tot de oprisping dat dr. Pai
"er wel om loog." Op zijn beurt eiste d Pais dat de burgemeester die wom·de zou terugnemen. Het ruzietje leidde e toe dat het woordenboek inderdaa werd geraadpleegd. Na een korte onder breking kwam de burgemeester met d mededeling dat Pais zijn woord mislei dend had vervangen' door onjuist. "1 heb er onder de huidige omstandigbede geen behoefte aan om mijn opmerkin als zou de heer Pais onwaarheden spr ken, te handhaven," aldus dr. Saml<al den.
Rotterdam
In Rotterdam heeft mr. H. Konin fractievoorzitter van de VVD in de raa ter plaatse en Tweede Kamerlid, gezeg het reëel te vinden als de nieuwe Rot terdamse burgemeester uit kringen va de VVD zou komen. Burgemeester Thü massen van Rotterdam gaat volgen . jaar november met pensioen. "De VV heeft er als toekomstige tweede parti van het land recht op een burgemeeste in één van de drie grote steden," aldu mr. Koning. De PvdA heeft in Amste dam dr. I. Samkalden en de KVP, i Den Haag Mr. V. Marijnen. PvdA-frac tievoorzitter in de Rotterdamse Taa Lems heeft in dit verband opgemerk dat in januari of februari een concept profiel voor de nieuwe burgemeeste van Rotterdam zal worden opgesteld De fractievoorzitters in de raad zulle . worden uitgenodigd hierover te spreke Lems streeft naar een speciale .raads vergadering op of kort nà 1 mei. D commissaris van de koningin in Zuid Holland kan dan aanwezig zijn om d wensen aan te horen. Rotterdam's laat ste liberale burgemeester tot dusvcrr was mr. P. Oud.
VERZEKERINGSADVJ.EZEN
Specialist in: Oudedagsreserve Zelfstandigen Omzettingen B.V.
Directie Pensioenen
ASSURANTIE ADVIES BUREAU "RENKUM"
· sakkershaag 32 - Renkum - Tel. 08373 • 4251 - 085-450931
orde van grootte - onderschreven. Zij hebben de minister er opmerkzaam op gemaakt dat het onmogelijk is om te- gen de achtergrond van een gewestelijk functioneren het oorspronkelijke plan te herzien, zolang niet vast staat of er ge- westen komen, hoe ze er uit zullen zien, welke taken ze krijgen, enz. En ze heb- ben hem gevraagd liever het oorspron- kelijke plan te laten rusten tot mei-juni 1974, het tijdstip waarop volgens de minister de landelijke structuurschets voor gewestvorming en het daarbij be- horende ontwerp van wet voor de ge- westorganisatie op tafel ligt. De minis- ter echter liet spoedig daarna schrifte- lijk weten dat hij tóch een nieuw plan wilde, waarop G.S. hem in een vrij la~
koniek briefje mededeelden dat men op dat verzoek om bovenvermelde redenen niet in kon gaan. Tijdens de recente be- grotingsvergadering hebben de grootste fracties van Provinciale Staten, KVP, PvdA en VVD, laten weten het daarmee eens te zijn.
Ontmoediging
De ontmoediging van G.S. over deze gang van zaken is voor een groot deel terug te voeren naar het feit dat in alle tot nu toe verschenen herstructurerings- nota's voor Zuid-Limburg, en in het bij-
zonder in die van de toenmalige nums ter Den Uyl, steeds een duidelijk ver band is gelegd tussen hEft welslagen va die herstructurering en de activiteite van Gedeputeerde Staten met betrek king tot de bestuurlijke reorganisatie Volgens het college maken verder no tal van andere zaken een spoedige her indeling van Zuid-Limburg zeer urgent Daarbij denkt men aan de hele ruimte lijke ordening, de problemen van subur banisatie en urbanisatie, van landschaps opbouw, enz. die dringend om een nieu we aanpak vragen. "Maar vergeet he feest maar als dat met al die afzonder lijke gemeenten moet gebeuren," aldu het college, dat nu vast van plan is on gewoon te blijven afwachten. "Ons stu ligt nu al twee jaar op het ministerie e er is nog niet op gereageerd. Laten w dan ook nóg maar een half jaar lange wachten. Dan weten we tenminste iet over de structuurschets. Gaat de minis ter daar niet mee accoord, dan moet hi eerst beginnen met ons plan officiee naar huis te sturen. Dat kan hij zelf nie want ons plan is bij de Kroon gemeld De minister zou dat dus moeten doe via K.B., de Raad van State gehoord heb bende. Welnu, wij willen daarover we eens graag met de Raad van State pra ten," aldus Gedeputeerde Staten va Limburg.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 21 december 1973 - 5
VVD-succes in woningbouwdebat
L. M. de Beer, woningbouw- specialist van de VVD-Twee- de-Kamerfractie, kijkt in ne- venstaande bijdragè terug op de recente woningbouwde- batten.
MINISTER Gruijters, geflankeerd door staatssecretaris Van Dam tijdens het debat over de begroting van volkshuis- vesting.
A. J. Evenhuis nieuw lid
kamerfractie
De woningbouwdebatten hebben de re- putatie van een zekere levendigheid.
Waaraan dat ligt, is niet recht duide- lijk. Komt het soms doordat vrijwel iedereen heel rechtstreeks bij de pro- blematiek is betrokken? Ook bij dit eer- ste optreden van de drie nieuwe be- windslieden op Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Gruijters en zijn beide staatssecretarissen Schaefer en Van Dam, vielen incidenteel weer heel wat felle discussies te beleven.
Toch werd het debat in hoofdzaak ge- kenmerkt door een zekere behoedzaam- heid van beide kanten. Dat kwam voor- namelijk doordat het eigenlijke beleid van dit nieuwe kabinet op het gebied van de volkshuisvesting pas volgend voorjaar gestalte gaat krijgen in een al- les-omvattende nota, waarin het nieuwe huur- en subsidiebeleid uit de doeken zal worden gedaan.
Inmiddels was wel de "Huurnota korte termijn" verschenen, waarin in afwach- ting van de grote nota bij wijze van overgangsmaatregel werd voorgesteld om de status quo van de huurliberalisa- tie te bevriezen (dus geen uitbreiding te geven aan de huurliberalisatie, maar deze ook niet ongedaan te maken) en om de huurharmonisatie aan een maxi- mum van 7 pct. te binden. Over de huur~
liberalisatie zei ik namens de VVD- fractie:
"De huurliberalisatie wordt niet voort- gezet, maar ook niet teruggedraaid. Ar- me huurombudsmannen van de PvdA!
Zij zijn immers tijdens de laatste ver- kiezingscampagne het land doorgetrok- ken als moderne profeten, een banvloek uitsprekend over de woningbouwpolitiek van het kabinet-Biesheuvel en het be- loofde land predikend als PvdA, D'66 en de PPR in de regering zouden gaan zitten? Want dan zou immers de huur- liberalisatie ongedaan worden gemaakt?
Arme huurombudsmannen - maàr nog meer: arme kiezers op de PvdA die dit hebben geloofd en thans tot de ontdek- king komen, dat ze door de linkse par- tijen In de boot zijn genomen."
Namens PvdA en PPR diende mej. Salo- mons een motie in, waarin werd geëist dat de huurharmonisatie geheel onge- daan zou worden gemaakt. Hoewel het er aanvankelijk naar uit zag dat de uit- slag van de stemming zeer onzekl!r zou worden, bleek uiteindelijk. dat de motie met ruime meerderheid werd verwor- pen. Niet alleen vrijwel de gehele oppo- sitie en de confessionele partijen stem- den tegen, maar ook D'66. Hiermee heeft de Kamer het prinl'ipe van de huurhar- monisatie heel nadrukkE>lijk aanvaard.
Een fikse nederlaag voor de linkse par- tijen!
Machtigingswet
Tussen de eerste termijn van de Kamer en de beantwoording door de bewinds-
lieden verliepen liefst drie weken als gt•volg van de vreemde agendering
door de Kamer. En in die tussentijd was de Machtigingswet om de hoek komen kijken. En zo gebeurde het dat staats- secretaris Van Dam in zijn beantwoor- ding reeds - vooruitlopend op de behan- deling van de Machtigingswet - een aantal beleidsvoornemens op het terrein van de huren bekend kon maken. Heel duidelijk bleek dat zeker wat de huren betreft, 'de maatregelen van de rege- ring véél en véél verder dreigden te gaan dan strikt nodig was om de gevol- gen van de oliecrisis het hoofd te bie- den. Van de zijde van de VVD en de CHU kwam daar dan ook flinke kritiek op.
De KVP en ARP hielden zich echter opvallend rustig. Een duidelijke aanwij- zing over hun opstelling ten aanzien van de Machtigingswet? Bij het verschijnen van dit nummer weten we meer.
Eigen-bezit-woningen
Een belangrijk deel van het debat werd aan het woningbouwprogram gewijd.
Door de VVD was een amendement in- gediend dat tot doel had om 6000 wo- ningwetwoningen minder te bouwen maar daarentegen 8000 premie-eigen- woningen méér. Een totale verhoging van het program dus met 2000 wonin- gen. Behalve dat dit meer aan de in het land bestaande behoefte voldeed (met cijfermateriaal aangetoond) betekende deze wijziging van het woningbouwpro- gram: bevordering van het eigen-wo- ningbezit en werk voor 1600 bouwvak- kers meer. Minister Gruijters wees het amendement af I)let de argumentatie dat het kabinet op die manier minder greep zou hebben op het woningbouw- belleid. Zelfs mijn opmerking dat die vervangende koopwoningen toch ook door de woningbouwcorporaties kon- den worden gesponsored, kon hem niet van zijn standpunt brengen. Wel zegde hij toe het woningbouwprogram in de loop van 1974 alsnog te zullen wijzigen, indien daartoe aanleiding mocht zijn.
Dit was voor de KVP en de ARP vol- doende reden om tegen het amendement te stemmen, dat daardoor werd verwor- pen.
100 <fo hypotheek
Op een ander punt boekte de VVD ech- ter wel een groot succes. Door de VVD was de motie-De Beer ingediend, mede ondertekend door DS'70, waarin werd voorgesteld voortaan een 100 pct.-garan- tie te geven op de hypotheken van alle woningen, die door de eigenaar worden bewoond; dus zowel oude als nieuwe wo- ningen. Hoewel minister Gruijters aan- vankelijk wat kritische kanttekeningen plaatste, verklaarde hij zich uiteindelijl{
voorstander van die gedachte. Ook bij de meeste andere partijen viel de motie goed. Zij werd aanvaard met alleen de stemmen tegen van PPR, RKPN, Boe- renpartij en SGP. Wij verwachten, dat wanneer de motie in de loop van 1971 in praktijk zal worden gebracht, dit een enorme stimulans zal vormen voor de bevordering van het eigen-woningbezit
Na het applaus dat mr. Geertse- ma bij zijn afsdwid van de Tweede Kamer kreeg, is er t>nige weken een vacature gewpest in de Tweede-Ka- merfractie van de VVD. Tot zijn op-
\"Oiger werd benoemd verklaard de 82-jarige Albert-Jan Evenhuis uit Meppel. l\tlet Drentse bedachtzaam- held t>.chter nam de heer Evenhuis twen de tijd alvorens dt>finitief ja te zeggen. "Tenslotte is het ook voor mijn vrouw en twee kinderen een be- langrijke stap, maar ook voor wat mijn werk bt>treft," aldus Evenhuis.
Vorige week dinsdag legde hij de drie eden af in de Tweede Kamer.
Evenhuis' tweede (of is het ZIJD
eerste?) liefde is de politiek. Na een aantal enerverende jaren als JOVD- bestuurder werd hij gekozen tot lid van de Raad van Staten van Dren- the en benoemd tot hoofdbestuurslid van de VVD. Zijn werkzaamheden als leraar legt hij na de Kerstvakantie neer, behalve dan de zes lesuren per week die hij nog wil besteden aan de examenklassen. l\tlaar in april komt daar ook een eind aan. "Ja ik ben wel verslingerd aan het onderwijs. Dan begrijp je wel dat het niet zo'n een- voudige beslissing is om - wellicht definitief - een politieke carrière te gaan beginnen," aldus Evenhuis.
"Tot Kerstmis zal ik nog mijn werk voortzt>tten, maar ik heb mij alvast laten beëdigen in verband met mogelijk dringende stemmingen," al- dus Albert-Jan. Hij is thans nog Ie- raar geschiedenis en adjunct-direc- teur van de Rijks Pt>dagogische Aea- demie te l\tleppel. Zijn hart heeft hij wel aan het onderwijs verpand, want behalve zijn werk in l\tleppel gaf hij ook bijscholingscursussen voor 1.\tia- vo- en Havoleraren en is hij lid van het hoofdbestuur van de Vereniging Openbaar Onderwijs en van het be- stuur van het Algt>meen Pedagogisch Studiecentrum.
In de provinciale staten is hij de VVD-woordvoerder op het gebied van de ruimtelijke ordening, cultuur, on- derwijs en sport. l\tlaar wat wil hij in de Kamer gaan doen?
Evenhuis: "Een moeilijke vraag is dat. Ik hoop natuurlijk onderwijs te krijgen en onderwerpen die verband houden met mijn historische kennis, zoals internationale verhoudingen.
l\tlaar ja, ik ben benoemd in de vaca- ture-Geertsema en daardoor zijn er in een aantal andere Kamercommis- sies lege plekken gekomen. Binnen-
en dat vooral de lagere inkomensgroe- pen hiermee gebaat zullen zijn.
Leegstand
Ernstige bezorgdheid kwam van VVD- zijde over de leegstandsubsidieregelin- gen die door het kabinet waren aan- gekondigd. Ik vroeg mij
at ot
de belastingbetaler nu ook maar automa- tisch moet gaan bloeden voor alle leeg- stand, ook wanneer die het gevolg is van slechte planning en kostenbewaking, zo- dat de huren onnodig hoog uitvallen. Ik eiste van de minister, dat deze er scher- per op zou toezien, dat de woningbouw- corporaties en beleggers voldoende markt- en kostenbewust zouden bouwen."Anders zal de leegstand ons als een fi- nanciële molensteen om de nek gaan hangen," merkte ik op.
Klusjesbaas
Het kabinet wil de komende jaren de nieuwbouw van woningen langzamerhand verminderen, en daar dan meer ver- nieuwbouw tegenover stelle:p.; geheel in de lijn van Keerpunt '72, dat een pro- gram van "170.000 nieuwe en ingrijpend verbeterde woningen" beloofde. Uit ver- strekte gegevens bleék echter dat staats- secretaris Schaefer reeds verbeteringen van f 6000,- en hoger als ingrijpende verbeteringen zag. Een ieder die iets van bouwprijzen afweet, kan vertellen dat je vandaag de dag niet veel begint met f 6000,- als het om een volledige vernieuwing gaat. Vandaar dat ik de opmerking plaatste dat deze staats-
secretaris wanneer hij niet oppast, de geschiedenis in zou gaan als "de eerste klusjesbaas, die zich excellentie mag noemen". Hierover had de heer Schaefer zich nogal boos gemaakt en een vinnig debat was daar het gevolg van. Ik hield echter voet bij stuk en zei dat "hij zich niet wilde laten bedonderen" door kleine verbeteringen op die manier als ingrijpende verbeteringen te laten voor- stellen; zeker niet, wanneer het een al- ternatief voor nieuwbouw beoogde te zijn.
Het debat eindigde met de toezegging van Schaefer dat hij voortaan bij de pu- blikaties van de aantallen verbeterde woningen zou aangeven over welke or- de van grootte het gaat, zodat het parle- ment voldoende inzicht kan krijgen in de vraag, of dit kabinet zijn beloften waarmaakt voor wat de vernieuwbouw betreft.
Al met al een debat. waar we rret eni- ge tevredenheid op mogen terug zien.
Ruimtelijke ordening
De heer Scherpenhuizen voerde voor de VVD het woord over de ruimtelijke ordening. Hij verkreeg van de minister de toezegging dat de z.g. Oriënteringa- nota midden 1974 zal verschijnen.
Voorts drong hij erop aan dat bij nieu- we of wijziging van de oude bestem- mingsplannen de direct ~?elanghebben
den (bv. omwonenden) zullen worden ingelicht door het gemeentebestuur.
landse Zalien lijkt mij ook wel in- teressant; spedaal gewestvorming in- tf'rt>ssef'rt mij, maar ooi• landbouw."
Landbouw?
Evenhnis: "Jazeker, landbouw. Ik lwm uit een Drents agrarisch gezin en voel me nog sterk met de landbouw verbonden." Maar als ik het voor het zeggen zon hebben, dan zou ik het liefst onderwijs doen. Ik ben nu een- maal in hart en nieren onderwijzer.
Na de l\tlulo en de kweekschool ben ik een aantal jaren een doodnormale onderwijzer geweest op een lagere school en dat was ik met plezier. En nu op de pedagogische academie heb ik natuurlijk constant te maken met onderwijszaken.''
!\laar er is al een aantal onder- wijsspecialisten in de fractie.
Evenlmis: "Ik weet het en mocht ik ouderwijs niet krijgen, dan is er ool< geen man overboord. Schrijf maar 1Iat ik een brede belaugstelling heb en· ik hoop dat ik me snel ergens in zal kunnen werl<en. Per slot van re- kf'ning kun je als Kamerlid niet al- lef'n van één vak op de hoogte blij- ven. 11• heb zin om - wat dan ook - aan te pa.kken."
L. RHIJNSBURGER
