'n Tentatiewe skaal vir die meting van geskiedeniskennis van leerlinge van st. I tot V

Deur

M.J. van der Westhuizen

Ter verwerwing van die M.ED. Graad Desember 1953

( i)

INHvUD

Jjoofstuk I

~ Neting_9I- sko,J_ __ en die netipg vo.n e;eskiedeniskennis

l. Die d.oel en nut vo.n r:.etine in C.ie skocl.

2. \vat verstc..o.n wore: onder sosic:.le studies en die netine; op do.crdie terrein, en ueer ~e~o.o.ld in Geskiedenis. 3. Die houding in ons lo..nd ten or;sigte vcn e;eskieclenis ns

va.k~ volgens die leerr;lan vc"n die lcerskool.

4. ~lut reeds gecloen is ten 01-si[~te vcn r_:etine; orJ hierdie terrein, elders en in ons l::md, net ~Jesr:-rekine en ont-leding vnn enkele netine;skc"le wat in e;e~Jruik is .•••••

'n Kort historiese o orsig van die ontwikkeling vo.n kennistoetse.

l .

2.

,.3.

J.Jie doel L:et hierclie ondersoek.

Sar.1estellirle vc:.n~ie toetsskno.l.

(a) Keu?e vo.n qie Yrhj wc.c,rui t ,die ~sk1:,o.'l ~Jesto.o..n. (b) J..nrd:vc..n~die vrue in c~ie verskillende toetse {c) KeUse vo.n die vorn van die skao.l

Voorlorige toedienin~ van (a) Doel. die skao.l. (b) Die ~roefpersone {c) Die proefneners (d) (e)

Kort ui teensetting vo.n die r_:etode vo.n toecliening Besprekine; van die ~esultnte.

(i) Resulto..te vir die verskillende toetse ( ii) Beswc.rine vc"n sekere vro.e

{iii) Rang skikking in orC..e van r:o eilikhei d en toekenninc van punte ~en elke toets.

~Jls. 1 .7 9 l l 23 23 23 24 24 25 25 25 26 27 27 27 28

4.

(iv) Ro.ne;skikking va.n iter.1s in elke toets in

Meting va.n geskiedeniskennis

(a.) Druk vun die toetse en Eoeilikhecle do.o.rnee onder-vincl.

(b) Tyd e;ekies vir c.~ie toets

(c) Keuse vnn pro efpersone en skol e vir die to ets (d) Lie proefneners

(e) Die gebruikte toetssko.a.l

(f) Resultnte en bes~reking dnnrva.n

(i) Tento.tiewe norne vir die skno.l

( ii) Geslne;sver skill e in g eniddelde pr esto.si t s (iii) Verskille tussen ea1iddeldes vnn seuns vir

o~eenvolgende sto.nclerds

(iv) Verskille tussen geniddeldes van dogters vir

o~eenvolgende stnnderds

(v) Sm~evnttende vergelyking vnn presta.sies va.n

Bl. 29 33 33 34 35 35 38 30 30 41 43 43

seuns en dogters vun die verskillende stcnderds 43 (vi) Tenta.tiewe norne en o.nnlise vc..n die

a.fsonder-like toetse.

B.

c.

Norne vir die stnndercls

Bes:prekinr: vnn prestc.:.sies in C1fsonderli-ke toetse

Na.dere begkouing vnn prestusies in a.f-sonderlike toetse volgens gegewens in Tnbelle VI, VII en VIII.

(o.) Toetse 1~2,3,4,5. (b) Toetse 5,7 en Go

Do Korrelo.sie vo.n nfsonderlike toetse net die ska.nl ns geheel, d.w.s. hulle kohe-rentheid.

E. Onderlinge korrelnsie vo.n die toetse

44 44 45 4? 4? 48 51 53

(iii)

(vii) Bes~reking van hierdie toetssk~~l as geheel ... li'unksi e

B. Sc.L1estelline; C. Geldigheid

( n) Obj ektivli tei t (b) B etr ou"j o.c.rhei d

(c) :C.,i cl::r iuuinc.s i e (d) Hewersie

(e) Punte

(viii) 'n Pnnr Ol;irced.kuY~r'lj~c sevole;trekkine;s no.

54 55 55 55· 55 57 5'7 58

c..unlejdine; vc.11 C1.ie resultc-te vc.n c~ie toets 58

1~. li~kl:l.kheid vo.n toetse B. Geslue;sverskille -·~- oOo---:SYL .. ..ES 50 63 1. Geskiedenis-toetssknc..la••••••••••••••••••·••••••••• 64 2, Instruksies vir toedienjne; -J~Il cUe sknnl • • • • • • • • • • 73 3. Gerc.c.d~l eegde bronne •••••.•••••••••••.••••.••• , • • • • G2

---oOo---Tnb el blc..dsy I Tye en :prest2..sies v2..n snelste werker~ hooe;ste

pres-t2..sie en ga3iddelde telline vir elke toets ••..••••• II (c.), (b), (c), (d), (e), (f), (e), (h).

Rnneskik-kine v:::n i tens vo.n toetse in orde vc..n ::·:oeilikheiC: •• III Verspreiding vc..n proefpersone oor skole en standards

IV Verspreidine VC'..n proefpersone voleens stc..nderds en

1 eeftye. • a D 0 0 0 G I 0 0 0 0 a . 0 0 • G 0 0 G 0 0 G Ill a a e II) 1:1 0 0 0 Q a C1 Iii • • • • • •

V Geniddeldes, sto.ndo.a.rd -fout en st::-.nd.na.rd-o.fwykine;

VI

VII

VIII

IX

v 1 r s t OJ1 C~. er d s . e 0 Ill • • • a • II I') • • 8 • 0 • 0 ., D 0 • • • Q 0 0 It • • • • • • • • • •

Horne vir sto.nderd~ vi-r toetse c.fsonderlik •••••••••

Persentc..sie nul1:·unte vir stc.nderc~s in c.:pc.rte toetse. Hooeste persentc..sie behc..o.l in elke toets deur seuns

en doeters vc..n die verskillende stc..nderds ••••••••••

Persentc..sie korrekte cntwoorde vir toets 7 .•...•••• X Korrelnsie-ko~ffisi~nte v~n afeonderlike toetse net die slco.cl cs g ehe el. 0 0 0 0 a C) 0 0 0 0 0 0 D 0 0 G 0 e 0 Q 0 0 0 G 0 0 0 0 0 0

XI Korrelnsie-ko~ffisi~nte van toctae onderling vir gegroepeerde eeeewens •••••.••. ·•••··•••. 0 • • • • • • • • • •

XII Geniddelde prestnsies in die twee o.pnrte helftes va.n toets

o,

cleur die verskil1ende st::mderds

(persento.-81 es 0 • G 0 8 0 a D G 0 0 I 0 0 0 0 G a G 0 0 0 0 0 8 0 0 • • 0 a a D G ~ 0 0 0 D • 0 I 0 m 0 0 •

XIII ..:"c.nto.l korrekte c..ntwoorde vir sekerc ooreenster1nende pcre vrae van toets 0 • • • • • . . • • • • . . . • . • • • • •

---oOo---2? 30-33 36 37 33 ~14 ·1-6 46 50 52 53 61 62

l.

"The worth of the methods and materials of

instruc-1

tion is unlcr:own until their effect is measured," s~ McCo.llr en do.c"rm.ee stel hy die stm dpunt vm die moderne opvoedingp wat ten opeigt-4l van die probleme van die opvoeding subjek+ie··· beoordeling en waardesko.tting wil vervnng deur meting.,

Die funksie vo.n die skool is in die eerste plek di.c; meedeling vc.n kennis5Wo.tter kennis o.ongebring moet word in die; verskillende leervnkke,ie vo.sgel~ in die leerplan vir do.crdie

va.kke,s~os cpgestel vir die verski.llende vo.kke en vir die verski11ende klo.sse of stnnderds~ As di~ onder"~ser nou wil vasstel hoeveel kenf'is 'n leerling von 'n sekere vo.k besi t,moet hy 'n betrouh:J.re mo.o..tst~f vind wo.c.nnee die leerling se kennis

dcc.rdi g,:;erdc to ~t ~ !:!kr:Lrcl~ do.arom etre't/e mod erne 0pvo edl:und tges d<1orna om vir elke 1 ecrvo.k van die skool eo 'n sko.ol op te stel,.

~'..rao.rrJ.ec ke:c1nis gcneet ko..n word.

Die idee y:::m meting va.n kennis,w.:1t in Amerika ontstn.on het en wat do .. ::-.r nou ock die L1eeste toegepo.s word, is besi~ 0!:1

'r: belo.ngrike plck in te neer.1 ook in die onderwys vo.n c.nder lOJJ de,one eie l~nd inkluis~

Deur neting kn.n die pro'bleroe van die onderwya wetensko.:p-lik onc1~rnoek en obj :-kt.i t':!f bern twoord vrord.

Die problems , .. rai"'orvoor die onderv,1Jrser te stao.n kom is

1 egio. Cp l;.i erd.i e vrae moet 'n o..ntwoord gevinr1 _{·~vord.Al t.e ::Ul(wel p} '0'?:"d dr:c:r d~.:.n bec.;;~"d''Cl -,rolgens cQgemene indruk en word do.r.-r

:Je:t:~J,~.t"' z:;vcrn Kc,t niks 1~w8r is n:!.e o.s persoonlike opinie,

.::~t ni e o.s 'n finD.l E; Grct~,,;c ::Jrd o.nnvnnr mo,g word ni e,

'I

Dis mee~ us eens ul bewya dat persoonlike oorde~l,selfa ul is dit die oordeel vo.n'n ervure onderwyser,nie kan opwe;eg teen ob,. jektiewe ceting nie,da~r sod~nige oordeel geen bewyse knn ann-veer wo.urop dit gegrond is nie,en dit ken dikwels heelteno.l feu~

tief wees. Foute van hierdie aurd kom moklik en veelvuldig voor in al die aspekte van die onderwys.

Die onderWy"ser mo.g geen beelui t neem omtrent 'n leerling m1 ey onder~s ten opsigte van 'n sekere leervak nie,olvorens hy

geetel het hoe die l.eerling se kennis etaun ten opsigte vo.n d~:_--.r · die vak nie. Dit probeer elke onderwyser den oak doen d.m.v.

klae~tetse en persoonlike beoordeling,mo.o.r hierdeur bekom

ey

geen betroubnre gegewens nie. Alleen deur kenni~~eting is dit vir die onderwyser moontlik om die werklike presto.sie van in-diwiduele leerlinge en die peil von sy klae us geheel objektief vas te atel. As 'n leerling bv. 60

%

behacl in 'n eekere vok met gewone klo.etoetee,het do.nrdie 60-punt in werklikheid min beteke··

nis. As ens egter 'n toetaekonl gebruik en one weet dat die ge-middelde telling van getoetate kinders 40 is vir dacrdie klcs,

en 'n leerling behanl nou 60 in 'n toeta met hierdie skcal,dnn weet one do.t die kind ee presto.sie in hierdie vo.k bo die gemid·-delde is. So 'n vergelyking het vir die onderwyser beslis

wo~r-de. Hierdeur kan nie o.lleen die presto.sie va.n indiwidue in die, selfde klae en klo.sse van dieselfde skoal met mekucr vergelyk word nie, mo.o.r deur middel van norme,wut met gestando.crdiseer-de akale verkry ~rd,kan indiwidue en klo.sse vergelyk word met die indiwidue en klo.sse von ander skole en ander or.~ewings.

So kun die onderwyser dun oordeel op wo.tter peil sy klus eta.cn en kun hy ook besluit omtrent die orgnnieo.sie van sy onderwys. Op grand vo.n sodo.nig e meting en verg ely king ken die on-derwyser besluit omtrent die inspo.nning en ven~oe von elke in-diwiduele leerling,watter epesiule talente elke kind besitt wo.or die kind geklo.ssifiseer behoort te word ten opsigte vcn

elke leervak,wntter leerplan vir hom vooreien moet word,ena. wuo.rdeur dit do.n moontlik word om acn elke indiwidu reg te

3

lc.a.t geskied. Henige besondere figu· !;: was in sy skoolda.e beaten· pel as lui,dooierig,dromerig en onnoeel,( dink bv.uun Froebel) terwyl da.c"r in werklikheid 'n groat gees gesi t het mo.c.r wa.t nie·~

ontdek wc.s nie. Deur metine wil one dc.crC.ie groat geeste ontdek~

net soos ons oak die normele en die r::Linderbega.c.fde kind wil ken: om die onderwys den so in te rig da.t a.l hierdie leerlinge werk doen wa.artoe hulle in stn.n.t is en wn~rdeur hul ontwikkeling tot sy ree kom.

Di t is in one skole die gebruik om leerlinge te klc~s

sifiseer en te groepeer in kln.sse volgene klasprestneie en~of

ouderdon1.0f dit

'n

gesonde bosis vir klaasifika.sie is hierditr word bety,yfel. In die eerste plek is 'n sekere ouderdou nie 'D , .• .-borg vir 'n sekere leervermoe nie.Pl::::,c.s bv. twee twa.o.lf,Jc.rie:e leerlinge,die een met

'n

I.K.vnn 90 en die c.nder met

'n

I~K: van 130,in dieselfde kla.s en dit sal in die pra.ktyk d~delik blyk dc..t hierdie twee leerlinge nie dieselfde werk behoort te doen nie,wnnt die een sal cedryf en die under verveel word,net die g~

vole dnt albei niskien belangstelling in en liefde vir die werk verloor.Hoewel one dua,van sosiole kent gesien,wil probeer om kinders in sekere ouderdomsgroepe sa.run te lc.nt werk,ie dit on~

billik teenoor die cfwykendes no. beide kcnte om vir hulle net die werk van die gemiddelde kind besig te hou.

Klaspresto.sie is 'n ietwo.t veiliger b2..sis vir klc:.ssif5.kc.-sie,r.1o.o.r noe; nie 'n betrouba.re nie. Twee leerlinee mc:.g diesclf·· de prestnsiepunt beha~l,oaar die een beho.nl dit deur ooreisenc te werk terwyl die o.nder di t beho.:J.l sander om te leer. Die eer·· ate kind se gesondheid eo.l do.nronder ly terwyl die lncete se ontwikkeling so nie sy toppunt sul bereik nie,en die uitwerkin~ op sy ka.rctktervormine en werkhoucl.ing beslis nie gunstig sal \"ees nie.

---·---l A---·---l---·---le veertienjarige ---·---leer---·---linee word ooreep---·---lucs van die 1~er­ nu die hoerskool,waar hulle,nfgesien va.n hul ~eil van kennis

sa.amgegroepeer word in 'n e.g. ".A.nnpc.ssinesklns."

'n Veiliger

kl~eeifikasie s~ w~ee

volgens leervermoe.1 Hier.mee bote one met die regulneies met betrekking tot die bevor

dering van leerlinge,wat deur die Trcnsvnalee Departement van Onderwys in werking gestel is sedert 1944,2wacrby die

oude~don­

ne vir a.l die etanderde bepnal word en va.sgel~ is op wo.tter ou-clerdom kinders oorgeplo.c.s moet word van die lner- no. die m50or-bare skoal. Of die middelba.re skole e;ereed is r.1et leerpla.nne

c~pas

by en reg sal lnat geskied o.an a.l hierdie leerlinge, 3

ao.l die betrokke skole nlleen weet,en of hierdie besluite die regte uitwerking op one volksonderwys go.cn h~1 snl die toekons nog noet wys.

Die wetenskaplike onderwyser aa.nvc.o.r die feit 'io.+ die leerplo.n Doet a.o.npo.e by die leervermoe vo.n die kind .. By die opstelling vo.n die leerplo.n moet one due gelei word deur die k:i ' Die na.tuurlike distribueie het dit so gewil dn.t die e;root raeer·r derheid nie erootliks verskil wut versto.ndelike vemoe betref nie,dncrma is dit moontlik om ann die meerderheid dieselfde lee~ plo.n c..cn te bied.Nnc.r tog is do.nr indiwidue wut deur een of o.n~

der oorso.ck eo ver no. onder of n~ bo o.fwyk,do.t die leerplcn vun die e;cr.1iddelde nie by hulle annpa.s en hul ontwikkeling nie to~

ey reg lnut kom nie. Deur die kennie te I:'leet va.n 'n klo.s wo.t nog nie na.n one gebruiklike intelligensietoetse ko.n deelneem nie word dit moontlik om die oinderbegao.fdes te ontdek en in 'n spe~

sio.le klo.e net 'n speainle leerplan en metode te pla.o.s, aLl die no~.'

na.le leerlinge ea.o..m te groepeer en on die superieure kind te

on·~-dek eodo.t da.c.r vir hon voorsiening kun gemo.c~ word vir 'n a.nder of verrykte leerplan.

Ook vir die klnssifiko.sie vo.n leerlinge ten opFiigts

''""l'l

-·-~····-··---1

Ek wil ouderdom nie ui tsknkel nie, terwille vo.n die sosio.le o.r;-pek van die opvoeding, rnunr i.p.v. verba.nd tuesen leerplnn en ouderdam wil ek pleit vir die verbcnd tussen leerpl~ en 10er· vermoe.

2 Omsendbrief no. 7/1944, 1/1946, 5/1946

3 In die praktyk het dit geblyk dnt sornr~ige van die leerlinse wnt oorgepla~s is no. die midQelbnre skool,in st.lV en sel~s i~

die

5

die verskillende leervokke kan kennistoetse nuttig ccngewend word,om die kind in a.lle vokke reg te plo..o.s. In die verlede,

( en ~iskien is dn~r skole wa.nr dit nog gedoen word) moes a.l leerlinge vnn 'n sta.nderd in a.l die leervckke dieselfde werk doen-dieselfde rekenkunde doen,dieselfde boeke lees,ens •• Die Hoderne onderwyser stuur ee;ter 'n nuwe rictine; in., Hy hou rekr-.,··~

nine met die feit da.t cl die lecrline;e vo.n 'n klc.s nie dieselfuc peil in o.lle va.kke het nie en probeer ook volclocn o.:;,n die eis va.n die opvoedkunde da.t elke kind sa.l vorder op sy eie tempo ~r

vole;ens sy eie vermoe. Die onderwyser probeer dus on elke kind

I

in elke vs.k te lcc.t werk volgens sy eie peil en verr.10e. Byvoor~

beeld : die een leerling vnn st.lV mo.g in rekenkunde so 'n uit-blinker wees da.t hy ma.klik :met st. V kn.n sn.cu:1Werl<, te:r·..zyl h.i'" suv kel met 'n leesboekie wn.t deur st.lll gclees word~Leerling

no~-r.1er twee mo.g weer so 'n goeie leser wees dnt hy net eex:w.k 'n st., V leesboek ka.n lees, terwyl hy nog r:~kkel met die so:r:uae van st.llL Deur gebruik te mo.c.k vnn kennistoetse knn die werklike peil van

elke leerling in el)· 6J -r.~a1tbepnn.l word en knn hy do..a.rvolgens on-derrig ontvo.ng. 'n Kind sal da.n bv, vir rekenkunde no. st. V go.o.n en vir leeswerk r.1iskien 'n st.lV bock e;ee;ee word.

Deur meting ka.n die onderwyser ook die wo..~rde vcn sy me-to de bepo.DJ. en ka.n die meri ete vo.n verskillende neme-todes met meko.nr vere;elyk word. Die onderwyser wil bv. vnsstel wo.tter nr:. ·

tode vo.n o.ftrekking in rekenkunde die beste resulto.te in sy klc.s gee, die netode van eelyke-bytellinG of die oorclr~-netodee

Deur gebruik te mack

vc~

die twee-grcep-meton81, en dan na.'n tyd beide klo.sse se vordering te meet met dieselfde toetsskc.c~,

vind hy 'n betrouba.re o.ntwoord op sy vrnae~

'n Algemene stelsel va.n kennismsting :c1et e;oedgek-P·,rrle -~-r)et~

slw.le deur a.lle skole in ons land, so..J!. b"-•il'3~'<':::n w.srk in die

e;e-va.l vnn oorplo.sine; van leerlinge va.n die een skoal no. die

vn-der. Die Tra.nsvo.a.lse Onderwysdepa.rtement het, in soE1ewerking

---1 _{~1cCa.ll, W .A. : How to experinent in Educntior .,.., , 18~19}

met die ~eugrnnd,in ons Skole'n stelsel van verslngkuarte inge-voer,wo.c.rmee do.a.r 'n a.o..neenlopende versla.e; v:tn elke leerling opgc

stel word vanda.t hy in die skoal kom totdo.t hy die niddelbare skoal deurloop het of die skoal verla~t om te gacn werk. As~ le ~

line; vc.n die een skoal n.:::. 'n under e;o.:::.n, word sy vcrsla.e;k~.c.rt deur die vorige skoal a.a.ngestuur no.. clie nuwe skool.Op hierdie ,ka:.rt word dun o.n. o.cngedui wo.t die kind se peil is volgena 'n vier-punt sko..DJ.~ uitstekend,goed,ger.1idcleld of swo..k. Die idee met hier, die kacrte is gesond en goed,uo.o.r die bo.sis wa.o.rop dit voltooi word mo.ck dit in werklikheid van min wncrde. Veronderstel 'n middelbo.re skool ontvang twee st.Vl leerlinge vo.no.f twee upnrte

ln.erskol e. Skoal A gro.deer sy 1 eerline c.s 11_Ge:micldeld 11 _terwyl

skoal B syne a.s 11 _{Ui tstekend} 11 _{sertifiseer. vla.tter wncrde het}

hierdie twee sinbole nou in werklikheid vir die nuwe ekool? .: ... in een skoal as 11 _e;emiddeld 11 _{beskou word,r.lC.{'; in 'n nnder skoal}

;.:.-11coed " en in 'n derde. o.s "swak 11 _{e;ereken word • .h.s genoemde twee}

leerlinge nou o.lbei net di eeelfde sko.l e [ieto ets wo.s, het die nuH'e · hoof dudelik ceweet wo..cr die twee leerline;e sto.c.n,w.::.c..r hy hulle moet plans en wo.t vo..n hulle ko.n verwoe word.

Bo sta.2..nde is enkele vo.n eli e b cla.ngrikst e do el a tell jrul"

.-met kenni~1eting in die skool,wnt do.n ook die nut,betekenie en onontbeerlikheid vo.n sulke toetse vir die wetenskaplike onderwys bcwys. Dit is wel wo.o.r do.t ons op hierdie sto.diilln nog nie olle aspekte vo.n die opvoeding kun meet nie,na.o.r dit spreek ono nie vry on die wo.t ons wel met ons huidige kennis kcm meet,nie we-tensko,plik te beno..der nie. Vir die leervo..kke if'i dit~m<:l'Oi'it:H'k•1V.::.1:­ ons om toetsskale op te stel en die ideu~l en strewe,in ons eie l~nd sowel o.s elders,is dun oak om'n toctssk~~ vir elke leerv~~ te ht. Die POGine;s wo.s dun oak nie v:rugteloos nie,en hoewel die idee van meting in ons lo.nd noc nie op so 'n p;root sko.2..l soos bv~ in .Amerikn toepassinc vind nie,ka.n ons dnrer.1 nl wys op rn pnc..r bestncnde eko.le,soos lo.ter o.ungetoon so.l word.

7

2. WQ:_t_ Y..§£S_ta..nn wo£..9: ond_e!:.._13...Q.§ip.._1&__~tudi es en die meting_Qp_ ££g.rdi e terrein,me_s:r bepa..cld in _.£..&ski ede_ni s. ·

Die leervo.kke ka..n in groepe verdeel

word,bv.vn~.rdigheids-vakke,soos rekenkunde,lees,spelling,ens. en kulturele vakke

wa..cronder die sosia..le wetensknppe soos Geskiedenis,a..a..rdrykskunde• ekonomie,ens.tel,nlma..l vo.kke wa.t da.c.rop nik o.o die kind in te lei in die o.ktiwiteite vo.n die ma.a.tska..ppy,on vir hom die ontsto.o.n, pctroon en bedrywighede von die ma.a..tska..ppy te leer verstncn en hom voor te berei om us burcer van die la.nd 'n wna..rdige plek in te neem in die s~1elewing.Die a.lgenene neiging is da.n oak om hier• die sosia..le stu~ies as 'n eenheid sa.~~ te beskou en te meet. Uit hul aord is hierdie va.kke moeilik om te neet. As one hier wil meet kom one dudelik voor twee problene te sta.a.n,nl.die preble-me va.n doelstelling en stof. Vra.e soos die volgende doen hulle voor : Wnt is die eintlike doelstelling met die onderrig ? En wa.tter leerstof meet gekies word on da.a.rdie doelstelling te be-reik? " The most important single consideration in the whole problem of measurement in the social atudi es, 11 s~ Horn, 1 11 _is

the meaningful end o.uthorita.tive description of the iomediate objectives of instruction and of the specific instructional ma-terials which are assumed to contribute to these and to the ul-tima.te objectives." Die sosia..le wetensko.ppe ho.nteer hoofsa.o.klik die probleme vnn menslike verhoudinge. Die leerstof het betrek-king op die wisselwerkinee vun 1:1ense soos hullc net meka.a..r

asso-sf'~\~r in verskillende poli tieke, ekonooiese en under sosic.le a.kti• witeite. Hierdie aktiwiteite en assosia.sies is veelvuldig en

samegesteld, en gevolglik is dit moeilik om 'n enkelvoudige,ek-sa.kte doelstelling in die sosic:.le studies te fornuleer. In werk-likheid is da.a.r geen wetensknplik-opgestelde doelstelling soos vir spelling,lees,ta.a.l,rekenkunde,ens.nie.

Ocr die a.lgemeen kan one s~ da.t die doelstelling in die

sosi---

---~---~----1 Horn,Ernest : An~~er Chapter on Tests for the Volur~e on con-clusions nnd recommenda.tions,The Social Studies,

ale wetenskc.ppe is om. die kind sosinnl rege;te stel,d.w .. s. by

hom d~e ree;te sosic.le houding en e;edrag te ontwikkel,om hom'n begrip te lnc..t vo:::-m vo.n die o.o.rd, behoeftes en probleme von die mo.atsko.ppy,sodc.t die kind uiteindelik ontwikkel tot 'n intelli-gente9 onsel:E'sue;tie;e, ree;e;esincle bure;ero 11 The socic.l studies, 11

s~ Phillipss1 '' vihich nie;ht_be co.lled the science of getting o, ... long H:i_t;_-,_ people7 inc~ude the \-Jhole ro.ne;e of humo.n c.ctivi ties,po.et,

p::-esent o.nd future;vrith spcio.l emphnsie on those fc..cte and con-di tions v.:hic1_{'1 ore conccrnr?.d \<ii th nen' s well-beine o.s they strive}

for the best which :r:1c.y be secnredo" Die kind noet due leer ui t die verlede,noet invc.l ne-t die gede en moet die heil von die toe-koms help ui hrr:;rJ;:" Hy mo et dus ni e o.ll een kenni s ht vo.n die

mo.o.t-ree;te sosic.le e;edrne; o.n~~1 pp·.:- aoclo.t hy die erunelewing help dro. en bevordere D:l.t veronderstel'n oordro.e va.n leerstof no. e;edr~. Nou ontstao.n die vl~<.:wg : V5,nd so 'n oordro,e werklik plo.o.e? En

in-dien wel1 in wc/:.te:r· :r:1o.t.::; ? In hoeverre verwek die stof wo.t geleer

word die wensLi.ke ideeG~gewoont.es en gedrog? Om dit presies te kan weet,noet ons mee·co J:b;:.'.r idees e:1 gedro.g is moeilik meet-bao.r ; hulle sto.c.n n.~-e so duidelik ui t clat ons knn meet watter vorderiTig dao.r kon c.s e;e,rolg vo.n ons onderwys nie. Do.p.rom is

dit moeiliJ:<: om die onm.iddellike resulto.o.t vo.n one onder_rie; in

die cos::..:JJ.e -r--::2~l:c ~;C~.s -~o ;:;tel in sove:- di t sosio.le e;edrag ao.n-e;ac.n(: Mm::.r c.:.:..n clie o.ncler ko.nt noet ons o.c!.l'meem do.t sooi['..le

ge-drag r~rus op en o.lleen :r:1oontlik is deur 'n kennis van sosiale feite. As~ kind dio regt8 foite ken, is dit noontlik do.t die

Ui t

u::

e YO ora.fgo.c.~nde is di t duidelik dc.t di t moeilik

:_ 8 om d:l.e wer]:like u-i_ tkons vc.n die onderrig in geskiedenie te

meet in te:r::1c -;-':.:·1 gerli'o,e;" Tot so ver is dao.r dan ook nog min o.o.ndo..{: gesJ<:enl~ c.::-~n d:i_e E1Frcine; va.n sosio.le gedro.e;,gewoontee,

idenlerhondtncP:- e:.1sr.: D::.e cnkele sko.le w:J.t wel probeer on in

1 Phillips,

c

.A. : lloclern~JY[e:thoda-·a.nd the .r;lenento.ry

9

hierdie rigtiqe probeer toe ts is so onbevredieend dnt Greene en

Jore;ensenl bulle sk~~rs noe.m en eladnie eens bespreek nie.

Meting op hie~die terrein was noe; hoofsnLklik toegespits op fei-te wat cnthou is,party preoiee en Qnder by benn.derine;.Hierdie feite hondel vernl oor datums,menee,gebeurtenisse,beweeines,ens •• lYbc:.r oak met die neting van hierdie feite koo one voor 'n pro-bleen tf; stoc.n,nl.d.ie proble~.:.XJ OL1 tE: besluit wo.tter feite ns

ba-sies ~ercken behoort te word. Die feite vun die eeekiedenis is

legio en word vinnie meer. Alles knn nie celeer word nie,en nou

ontstn~n die vruce~ Wntter feite moet one kies om te leer en te toets en wntter kn.n wee;eeltJ.C',t word? Hierclie noeilikheid is een vo.n c_ie redes wna.ron dc.cr nog betreklik nin toetse in ceskiedenie opeestel is.In hul poc;ine; om hierdie .noeilikheid te oorbrue;,het opstellcrs van toetse hul leerplnn en toetse c.l ocvo.ttencler

e;e-nack,teneinde nlrnal se opvattine omtrent wa.tter feite us busies behoort eereken te word,te bevredic. Greene en Jorgeneen2 klo.

den in ve~band met hierdie feitekennis dot ~ie onderrie in eeskie-clenis dikwels uitloop op blote menoriserine: vron feite,r.1et die

e;e-vole; <.lnt hierdie fcitc bloat as sodLnie; e;eleer word en nie oodot dit die leerline; 'n beter insue in die lewe en die oenslike ver-houdin{56 DO.C (~Be nie.

3.p~e. h.2Y£in£Li!! one lfH!.9--.iE£rl.--..9.P-~}...£.t.Q._)[..Q~.L£...~_ski.§l£enie as

~.J...Y:.9J.eens __ die lc,er:Qlnn vnn die lcerskqol.

Wo.tter houdinr~ word ingeneeo. in one eie provinsiule skole ten opsie;te vun die onderwys vo.n eeekiedenis? In c,i~:; inleidine tot die huidie;e ceskiedenisleerplun3 word die volEende ns doelein-cles vir die onderric; vnn hierdie le.Jrvo.k e;estel ~ Die a.:::~nkwekine; en ontwikkelinE vnn ~esonde bureerskap.Tiie onderrie ooet by die

---·---1 Greene,H.J .... en J"orr;ensen,A.: The Usu o.nd Interpretation of

El~.1entnry School Teste. 2 Gret:lne,u ... ~.en Jorgenso,J ... : op.cit.420

1 ee~cl:L:;g 'n 'T"ersto.nd:i.e; e er. v0rliet e va.derlcnclsli efde kweek en by hom die ree;te e;cel:1eF1.eid ontwikkel teenoor elkeen, clmo.l en alles -.veto.n;.1ee d2-e l:i:~lc~. in a.nnroJdng kon,Die ree;te gesindhi;id en ideo.le no r.:t d.l.'..S b~r C:.~-e lcirld ont1<Til.~kel 1•Tord..,En di t word a.s een van die

bel~nsrlks~e ~oelstelli~e;s ~eskou~ Tweedens beooe die onderrig eli c e!"J.tv:UckF.i i ~:c; ··.co..r:. '1. s:Ln:;::t:c:~ eke b egrip van die r.mo.t skc.plike

pro-w~reld~ DerQ~ns uoet die onde~rie die kind leer on histories te :r·cxler"eer,e;ebe'J.rt':3n:.sse lo13:i.es tt; bene~.der en 'n e;E::soncle oordeel te

kenn:ls,'.!c/c n:cer be:p~'-"J.ci. o.1s eie vr-,clerJ.o.nC.se e;eskiedenis betref, noet clie kind lee:::- hoe c~o..·;; die; 'iles~·}~uropest;: beska.wine no. one

land o 0rG;'3!JL:'J'.t i f-3 t::1 ~~'J ~-e:·:- ont\"·ilckel het tot 'n ei e selfsta.ndig-,~ :.::.:..:~ .. vJ..l u.JJo o:.:.~:c;l..~:>:;.n ::.·." o-nt•·r~kkelinr: vcn hic:rdie beska.wing reg

en goed tc ~eeryp ooet do.cr ~ot in die verr~ verlede terugge~ e;o..::.n word~ ~~Y_c:; J::~;"l.'~l uoet lee!· bese~ da.t clio hedc uit die

verle-die ui. tl:oms v2.n ':1 eeu :;J~nnrr,e onhvikkeline;, c~ie vrue; van baie

in-H:~erc~j_c doE;~_c::·cr:;llj.ne;e ly~~ ideo.listics .. Di t klink rJ.ooi om

o:p die h')_:Ldie;e t~rdstip ko.:.1 ons noc nic oortuie;end vc.sstel of aJ.

In d~e cerste plek knn ors ~lleen billik en reg oordeel deur te

ons n~e i~ die ~indErlewe ul vasstel iL hocverre die

geskiede-die e;eskicdenisonderrig geskiede-die e;c\·Jens·ce L;.it.\Ie:-:!::ine; f;ehc.d het op die vorninc vc.n die mens ..

l.l

l'lcar va.nda.g is meting nog hoofao.o.klik beperk tot die skoolgo.Wl-de j eug. Die ui teindelike doelsfelling vc.n one g_eskiedenisonder-rig vel dus vir one buitekunt die oetingsveld,One noet ons ge-volglik bepa8l by die onmiddellike doelstelling,nl.die kennis von feite en die meting vo.n feitekennis. Hiskien sal die dog

wc.n-neer ons d~e genoemde moeilikhede sal corwin het,nie meer eo ver wees nie \·rnnt die ontwikkeling von die eksperinentele opvoed-kunde en ook die tegniek van neting,wut net russe skrede voor-uit gegu~n het gedurende di~ ln~ste ~crt eeu,vorder nog steeds vinnig,.,

t err ei n, ~1

.

.9-:~.lL .. §!Ll.!L.Q_IUL_l o.n .9-1 tl ~ ~

p

e BEF ~ing en __ on tl

e-diQB., vo.n~kele ne~ingsko.le wa.t in e;ebruik ia1

Die idee van gestand~ardiaeerde toetssknle,wut geb~saeer

is op leeftydsprestasie,en wnnrdeur skoolae bekwaamheid en ont-wikkeling gemeet knn word, is nie 'n o.l te moderne idee n1e.1 Reeds meer us 'n eeu gelede het opvoedkundiges in hierdie rigting

ge-werk;\leliswcc,r het die c.~~rd. en inhoud vc.n toetsskc.le, sowel a.e die tegniek vo.n toepc.ssing duc.rvo.n,net die tyd ver-c.nd.er en verbeter,

_.

het meting 'n meer a.kkuro.te en 'n b etroubo.c.rder inetrurJ.en t geword

en het dit 'n veelsydiger toepussing 0evind.

Burt2 vind die begin van hierdie bewecing in Engelnnd,in die j2.cr 1852, us 'n gevolg van die " Report of the Newcastle CotJmie-sion on the State of popular Educo.tion in Englc.nd, 11 _gepublieeer

in 1861.

In

geno~1de rapport het die kor~1issie o.n.aanbeveel dat

dn~r 'n toelne sou bet~~l word ten opsigte vo.n elke kind wa.t na'n ·

skooljo.o.r 'n eksOJ!len in leee, skryf en rekene::t,ifl~. Die 11_{Commi ttee}

of Council on Educa.tion"het hiertlie ncnbevelinc; D.:::,nceneeo en in hul "Revised Code11 _{vir l862 die voleencle vereiste vir die} toeken-ninc; vc.n 'n toelne bygevoee : Dut elke leerling virWi_e 'l1 toelae,

1 ~.c.Coetzee: Eksperinentele Opvoec~undiee Studies, 155.

2 _{Burt Psychological Teets of Educable hbility,Re~ort}

of Co:triJ:li ttee to Boc.rd of Educa.tion(Enc;lc.nd} 1924,43.

nc.neevrn "Vl0rcl9 ce8ksru:1ineer ac..l word vole;ene een von see sto.nderds·,

in die voore;eskrewe vnkkeoDie uiteindelike

eevole

vnn hierclie

re-eul~sie wns dnt die Ene;else lo.erskole eeore;o.niseer is op ~ basis vo.n j o.o,rlikst:: bevorclerine .. Die verskillende sl®:olklaese ~is.

van·· toe

o.f cenoen stGnderds,en wel stnnderds een tot en met eee,terwyl el-ke sto..nd.erd ooreene;estem het net 'n bepno.lde leeftyd., nl. 7 tot en

Die skoolinspekteure wc..t vero.ntwoordelik wne vir die be-vorderine; vo..n leerline;e vc..n stonclerc.l tot etc..nd.erd,het in die

~'Three R1 _s

!r toetskc.c.rte opeestel.Hierdie toetekc.a.rte het 'n

be-C.us oak vir die verskillende leeftye-wns dc.nr 'n npo.rte toetskc.nrt, 'n -:-.:;;Ja.rte e;roep vro..e.Hierdie toetskc..c..rte lyk in sekere opsiete

sprekencl op ons :ooderne e;roeptoetee vir skoolee bekwa.aLl.heid en

l

ontwikkelinem- In 1873 is dieselfde ore;onisc.sie in die skole van diG Kc..npkolonie ine;evoer, 2 soclo..t one met rec ko..n beweer da.t die raetine; van skoolse kennis oak in Suid-i~..frika. nie a.lte nod.erne is

nieo

Teen hisrdie boe;t::noeocle sto.nclerds net hul vnse;eetelde kur-rikulc as net inc m::1iclclele,na.c.k Bo.llc..rd 3 eli e vole en de b eswa.re: ".As

excnina. tion sylla:bus es nncl scher.1es of stud:;i the sto.nclc.rds were nc.rred by serious fa.ults." In die eerste plek wa.s hulle pc.rty-keer so vn::.e; do. t hull e vcm weinie of

e

een pro.kti eee wc.c.rcle wa.e nie,bv.,clie vereiste vir stelll se lees wns " to rend c. po.sso.ee fran c. re:::clinc book:en vir st ..

lV

se lees" to rea.d a. pa.ssaee fran c. reo..dins book or history of Ene;lo.ncl." Da.:t.r word e;een

a.a.n-~Jsine; ~ee;ee vnn die oo.nier van beoordeline; of die kind die ver-eiste sto.nderd bereik het of niepof vr~ wa.t die e;eha.lte va.n die lees vo.n kinders vnn 9 en lO jno.r( die cemiddelde ou~erdomme vir sta.ndercls l l l en lV) behoort te wees nie. In die tweede plek het

1 Coetzee~.J.C. Opccito 156. 2

Great Bri tD..in }Bduca.tion Depo.rtnent Specio..l Reports, Vol, 5, London,l901,45.

13

die skanl 'n tc hocstnnGnnrd van neeaniese noukeurigheid vereie. In di~derde plek was die prestnsie-nor.oe,~ie etandanrd van

eken

-nen,eebrekkig.En dnn het die skedule von st~nderds nie 'n werklike ouderdonokocl verteenwo or dig ni e, wo.nt Din kinder a ko.n eli e st.o.nd.erd vir hul ouderdom verei s o.f:l~, bv. die ger.1iddelde le.oftyc1.. vir at. Vl is eerder 14 ne 12 janr,en die ouderdoLtr~e vir leerline;e in die-selfue st~nuerd loop ook onderline ver uiteen. Die gevolg wo.e d.o.t

dn~rdie stelscl vannf ongeveer 1892 nl nincer gebruik is,totdnt dit c.nn die bee;in vo.n hierdie eeu d.eur die "Board of Educc.tion" heel temc.l o.fgeska.f is, 11 _{exce:Pt for a fe\v specinl purposes, such tLB}

exru:1ininc cnndidotes for Lc.bcur Certifico.tes. 111

Die nodernc beweginc vir ~ie eeeto.ncnnrdieeerde metinG von skoolkennis,het sy ocrsprone in li!.wrikc..Die eerste persoon wa.t op

'n

siste:o..:~ti ese wyee e eprob eer het ol:J die kenni

s

von eko olkindere tt: onclersoek,wo.s

u.r.J

.H.Hice, in 1894-95.2 By hor.i het die idee ont-etna.n vo.n 'n verc,elykende toete wa.c..rnec c'..ie reaul tate van <lie on-derwye vcn 1

n groat nnntol skole ee.oeet en vere;elyk kon word. Rice het toetse in sekere vakke ope;estel wo.c~ce hy probeer vns-atel het wo.t.die bcste leerkursue,tydbep~linc,onderwy~letodes en so oeer sou wees. Deur ey ondersoek het hy ~ie a.c~doe cevestig op die r.wontlikheicl von d.ie metine vcm kinC..ers se skoolprestneie. Met sy eerste toets het hy 'n ond~rsoek ineestel nn die spelline-. bekwospelline-.spelline-.:<nheid vaspelline-.n skoolkin<lere. Verder het by ook toetse so.c.r.l5eate1

vir rekenkunde en ta~.

Dnc.rno. het Thorndike no. vor 8 g okoD 01:.1 die ui tvinc!sel van Rice verder. te~ontwikkel.Vnn alle on~crsoekers het hy die groot•

ste stoat ann die bewee;ine vir die netinE: v.:m skoolkennia geeee, en hy ka.n terl:l?, die V.::l.c1er vo.n rlie bewec;ine eenoen word. 3

1

Burt :

---~-Peycholor~icc.l Teets of Educable J .. bili ty(Report of Cor.ni ttec to Boo.rC.. of Educoti oE (li:nglandJ 19 24,44.

2 Nonroe : An Introduction to the Theory of Educational Heo.eure-r.lent,l923,2.

Ann Thorndike het ons die ontdekkine; van 'n ska.c.l-eenheid vir

die·lJ.et.Hl{~ vo.n skoolkennis te danke. Sonder so 'n eenheid is weten-sko.plike netine onnoontlik; cla.crsonder ka.n slegs getoets,mo.ar nie e;emeet word nie. In 1903 hot hy, so.om net Fox,'n stu.C.ie gel ewer oo~

die verhoucling tussen die verskillende bekwo.cmhec.e by die o.anleer vo.n rekene,1 wo.arvoor hy sekere rekentoetse vir die hoofbewerkinge

ea.nmeestel het. In 1904 publiseer hy 'n handleiding oor verstands-en sosinle :metine;s wcarin hy die verno.cnste beginsels vir die so.c..o.stelline; va.n kennistoetse o.o.ne;egee het.2 In 1909 publiseer hy

'n sko.oJ. vir

handskrif~wo..:1.rin

hy 'n wee; o.cnwys on 'n beskrywing vun die a.1e;enene r.1eri~te va.n hcnc.~skrif te gee in kwantito.tiewe teroe. Die bee;insel wo.t in Thorndike se skrifeka.o.l l~~is in 1912 toee;e-pes deur Hi11igns om 'n sko.Ql te antwerp vir die meting van konpo~ sisieo 4

Do.o.mee het die bewee;ine; vnn wetenskaplike meting von akool~

kennis in lili1eriko. riGtine eekry,en weldro. was verskeie ondersoe-kere besie or..1 sko.le vir verskeie skoolva.kke so.DD te stel;_ o. ::J.. kun e;enoeo word Stone en Courtio se toetssko.1e vir rekenkunde,

hyres se handskrif-sko.c~(l912) en spelline;-skno.l(l915) .Do.o.rop vole Woody ee reken-ska.nl,Hotz se o.1gebra-sko.al en van Wo.e;enen se

ge-akiedenis-sko.o.1c5

Kyk ons nou no. under lande,Qo.n vine ons dat Binet ook op hierdie c;ebied £~ewerk het (hy is bekend vir sy e;esto.nclo.ardiseerde intelligensietoetse). In werklikheid het clie eerste kennistoetse wa.t op dieselfde be[Sinsels o.s die intelligensietoetse

r:;esto.ndo.o.r.-diseer is, ook van Frc.nkryk e;ekoLI, en wel vo.n die Fro..nse sielkunci-ges Binet, Simon en Vo.ney~ Ges01:1enlik het hierdie drie e;eprobeer

om 'n 11_{Bo.rilne d}1 _Instruction 11 _{sa.on te stel-,'n bo.ro1:1eter vir die}

on-1 Thorndike & Fox ~ Rel~tion between the different ~bilities in

the Study of Ari tl1Betic, 1903. 2 _Thorndike

~

Thornclik e Sto.rch

l'1ento.l o..nd Socio.l 1'1eo.surenents,Teo.chers'Collec;e, Colw:1bio., 1913~

Ho.ndwri tine;, Teachers' College Record,Ho.rch 1910. Ecluco.tiono.l Neasuremente, 133-145

5

15

1 de::::-;·.rys vmar.mee die geha.lte van die onder\oJYs gemeet kon word. In hierdie '1_{J:3areme d'Instruction,wat in 1905 e;epubliseer is,het}

hul1e die gerniddelde prestasie van 'n groot aantal kinders in Parys v.reere;ec;ee9 in die drie vernaaru.ste skoolva.kke,nl.lees,rekene en

spelli:.1e;.,Deur m:!.dclel van hul ba,r§me wou hulJ.e a<m die skole 'n :;ready reckoner"e;ee waarui t afgelees kon word of 'n gegewe proef-persoc'1 uit sy skoolbesoelc voordeel trek of nieoHierdie bar€me

':JJ..8 egter te. ::-u om eniee deurdrine;enc.le ondersoek moontlik te mauk.

In Eneelo,nd 'I.'Jas die pioniers van hj_erdie beweeing

EUJ.rt,Bo.l-. EUJ.rt,Bo.l-.EUJ.rt,Bo.l-. , G 2 B t 3 .. . lk '. . d' L d

lard)~l~Cn en reenc ur • vroeer s1e unu1ge v1r 1e on on County Cour.cl}.~ l1.e:. op hul instruksi es 'n st el cestandaardi seer de

toetse so.runcestel,nie alleen vir die algemerie intellieensie nie nJ.c,c,:c ool;: Yir die prestos:J.e in die ver:nn20s:te vakke van die

lo.er-s::oo:tleerpl::tn,bV,'t:t:;_~ lees,spe1~rekene,skryf₇ teken en koraposisie., Die r..eeste to et se vCLn Burt is g erons skik op 'n leeftydsbo.si s;

do.~:,::- is bv.,. vi~:- eJ..ke opeenvolgende leeftyd tien woorde wat die e;e--..wne kind kc..n lees~tien woorde wo.t hy ko.n spel,tien somme in hoof~,

L18t.:::.-:'1iesu en :probleeDrekene wo.t hy kcm doen~ by die toegekende

ou-derdomcllc"o.rdenr wo::-cl dit. moontlB: om vinnie; en maklik die skoal-werklee:tycl. vcm elke leerJ.ine: in c,l die verno.c .. mste skoolva.kke vnn

~ie lo.ers~ool te bereken.

Bo.JJ.;),rd4wo.s een vo.n d5.e eerste •tTerkers, en het eerste een-voudise e:-: doel treffende toetse vir lees en rekene so.ec.mgestele Lo.tcr het hy ook toetse v5.r C.ie c:.ncler skoolva.kke sc.ru-.1c;estel vvo.t gcpubliseer is in sy vrerke.

·;,r-11~"'"5 _{he;- ' · t · ·"}

"--L• ... '" G 110:n v-ercu ,oee;eJ..e op d5.e ondersoek vc"n oordro.-t;L':'g vc,~ oefeni:::lc;;e;eheue,vennoeiclheid~redcnerinc en die beste -

.

.. t. Binet 8:. Simon.~ l~el1tL~12.y J)t;f ecti ve Chi~dl~en, 52.

2 Coetzse,J.C. : Eksperimentele Opvoedkundige Studies,l60. 3 _{Bnrt Tlr::-ee Proliminctry 1\femoro.ndc:. on the distribution and}

relc.tion of Educo.tionc,l l>-bilitieB,l9l? Mental and Scholastic Tests,l92l.

11_{l:Iento..l 'I'ests} 11 _en 11_{The Nm,..r Exwniner 11 ..}

2"om:-ual of Educo.tj_ono.l Psycholoey,l910,l,i & ii, 1916 s· Vll9 L:Sri ti ah .Journal 'Jf Psychology, 1911, l V 9 ii,

J_ S JA , Vll ~ i i i ,

.Journc.l of Experimento.l Pedo.gogy"l913~ll,ii, l 9 21 , Vl , i i i "

netodes vir die onderwya van die vier hoofbewerkinc:s in rkenkun-de,voro.l von <:Lftrekking.Vir hierdie cloel het hy oorspronklike toet-se in c.~ie skoolvnkke sa.DJ:l[';estel en toegepo.s. 'Green,in lewe prof-feasor in die opvoedkunc:e an.n die Sheffieldse Universit.eit,redo.k·

teur van die enicste Eneelse tydskrif vir die eksperimentele be-studerinc vo.n opvoedkundice problexJ.e, ( Journal of Experir.wnto.l Pec'..c.goe;y) eewese sekretnris va.n die konmiseie deur die 11_{Bri tiah}

Associo.tion 11 _{benoem " to inquire into mental factors in}

Educa.-tion11

, het 'n besonclere belnncetellinr; c:etoon,nie nlleen in die

Binet-Simon intellic;ensietoetse nie nno.r ook in die skoolwerktoet• 1

a e.

In ons eie lnnc.~ is opvoecJ.kundiee L.letine cec:Lurende c.lie lo.o.e-te kwa.rt-eeu ook redelik bevoruer deur eowel privalo.o.e-te ondersoekers o.e deurcli e Buri:J vir Opvo eclkunclig e No.voreinG ~ .. wtlllf, .'in ''1g29 :'iin ·· d:ie.'Tl

e--we e;eroep ie.2

Een vo.n die eerste toeteska.le wn.t in one la.nd verskyn het, wa.s 'n toets in rekenkunde deur J.C.Coetzee3wo.t in 1925 so.DD[;estel en cesto..ndc.c..rc~isecr ia. In Julie 1929 het clie Unie-onc'..erwysclepo.r-tenent die No.siono.le Buro vir Opvoedkundiee Navoraine in die lewe cera ep.Hi erclie lif!;ca.ct1 sou opvo edkunclice stu ti sti eke versDLJ.el, op-tree c..s skokel tuasen c1_{.ie verekillenc'..e oncJ.erwyeclep2...rtenente in die}

U11ie en sou opvoec'..kunclice probler,1e ondersoek o.sook die no.vorsine:a #

deur universiteite en indiwiduele persone koorclineer. Hierclie lie-ea.on het die nukleus ui tc~rw.c..k vo.n die Suid-Afriko.cnse Rno.d vir Opvo ecl.kunc~ie;e en So sial e Na.voreinc wo.t in 1934, onc~er voorsi tter~

sko.p vo.n die ninister vcn On~erwye,eestic is,net die doel o~ die beste c;ebruik te :mo.o.k vo..n 'n toelo.e vo.n 812,500 wat d.eur die 11

Cnr-necie Corporation 11 _{va.n New York a..:u1 Suid.-~~friko. e,eskenk ie vir}

opvoeclkundice en sosio.le ncvorsine;.Die beheer van nnvorsine is

1 _{Co etzee. J. C. :Eksperinentel e Opvo ec'.kund.ir~e Studi ea.l925.161.} 2 lio.lherbe,E·.a.: :Educo.tiona.l.·-

ii.nd.

Socinl. R.esec.rch iii South l1.frica.,

19 39,49. 3

Coetzee,J.c. : EkE:q;'wrirjentele' Opvoec"'.kund.lce Studies,l92cS, J.L.vo.n Scho.ik,Bpk.,Pretorin.

1?

toeges~ aru1 clie Buro wc.c..rvan die onkoste von o.dr.1ini.etraeie en werk eefinansieer sou word deur eli~ Carnegiefonde en toeloee von receringskont.Die re~ering sou die acilninistrnsiekoste dra en die fonds die koste vun ondersoek.1

Die Buro het vimnig eeeroei en sy oktiwiteite uitGebrei on-der vyf afdelines,t.w.die vir opvoec~undice novoraing,vir sielkun-dige no.vorsinc;,vir sosiale no.vorsing,die biblioteek-o.fc~eling en die rolprent-nfdeling.Die Buro het wnnrdevolle werk gedoen met die stando.crC.tserine; vo.n beide incliwiduele en eroep-inte1lieenaietoet-se, wo.cmee die opvo eclb:~.o.rheid van 1 eerlince c; e1:1eet ko..n word. Ook ekolaetiese en kennietoetse is cestanda.urcliseer.Verder het die Rand opvoedkundice ncvorsinc nune;emoedic deur celdelike steun nan bevoesde ondersoekers o.on te · bi ed.Di e Ro.o.d het deur r:1idc~e1 vo..n die pers dit bekend gestel dot dncr celd beskikbcnr is vir die doel.

In sy rapport oor die werk von die Buro oor die· ja.re i9-34· ...

3s?.

kla clr.E.G.Nalherbe, direkteur van c~ie Buro, dat die o.:Jn.soeke vir

celdelike steun meeeal teleuratellend was, of deurG.o.t die prob1eec wnt vooreeste1 is vo.n 'n minderwo.::.rc~ic;e c.::.rC: woe, of deurdot die ap-pliko.nt nie bevoec was om wetenskuplike ondersoek te onderneeo nie. 'n Nnvruc:.e by uni versi tei te en depo.rtemente V:l.n onderwys het

a.o..neetoon dc.t te r1in ondersoekine; op onclerwyee;ebieC. in Suid-.i""fri-ka. e;ecloen word. 1~s redes het hy o .• a. c:.a.nee£~ee ~ die e;ebrek ac.n fonclse ter ondersteunine; van sodm ie;e ondersoek, die eebrek n.o..n be-voecde ondersoekers3 en die fei t dct ondersoekers ver en lanes moeilike wee hul gegewens moet versamel,wo.t hoe koste en bo.ie

op-offerine: beteken. Nieteensta.o..nde die eenoeode moeilikhede wo.s die clirekteur toe in sto.::.t om'n lys op te stel van

sewe-en-der-ti~ probleme wut ondersoek ie,of deur die Buro self of deur lie-gone of persone met finnnsiele hu1p vnn die Buro.

1

Malherbe,E.G. op.c1t.50 2 Jvlo.lherbe,R.G. op.cit.68

3 Gewoonlik is bevoee;de persone voltyds in diens in die prak-tiese onderwys co..n universiteite en skole.

DirJ direkteur noer1 in sy verslo.g ook nee;e verslo.e vo.n ondersoe-kings vrc,t gepubliseer is met gelclelike steun vc,n die Buro, bene-v.rens tien :nubliko.sies w:::..t denr die Buro self uite;egee is.Die be-lo..ncsrikste vc:..n cl;:1.:~rdie publiko.sies vir ons hier is die boekie van F.l'Elne~setitel~'·'rhe Use of Scholo.stic Tests in South Africa.n

§Jchools;' Dit :i.s 'n eesto.nd:::.:J.rdiseerde toetsskc.al in rekenkunde vir

leerlir:se op die W'itv;c.tersrond.,Hierdie werk, tesome met die

reken-s~:o.:1.l vo..n dr~J.Chris Coetzeo;cee vir die onderwyser 'n betrouba.-re mo..o.tsto.f binne sy kla.skcm1er om die rekenkundicse ver1:1ee va.n ey leerlinge vetenska.plik te -Dep:::..nle So 'n toets moet nog kom v:Lr el ... lee st·c.dievclc in die skool.Hoewel ons in AfrikD.o.ns nog mac.r oor

m~.n e;esta.ndc,o:rd:i see:rde ska.le oeskik7\IT'J meer en neer indiwiduele

., onde:r.soekers sm..rel o.s die 1-bsiono..le Buro o.andar:; c"an die so.c.k..,.J..

Uit die vooro.fgo..o..nde blyk dit do.t die eerste en ::neeste onder-so eker s tot dus ver sko.J.e sa.o::.·JC: estel het vir eli e vD.crdie;heidsvD.k-keGDie ]culturele '!::::..l<:ke het lc,ter nan die beurt e;ekm:1,.Wa.t

e;eskie-deni s betref ~ het verc.l .hmeriJ:o..e!lse. onder so ekers die neest e skcl e

s~2w~estel~ Tiie weeste vnn dc.nrdie sk~le kun egter net in

Ameri-ho....ndels

:D:i.e besto.c.nde -'coetse k~:.1.n in d.rie e;roepe verdeel wordo Eer-stens kc"n e;enoem wo:.~c. die w:::.t fei tekenn~.s meetr, Hiervo.n bestu::m

dc.cr:..~ die meeste,Di t is bee;ryplik v.r<111t 'n kennis vo.n sekere fei te

k:m :r:w.kl:..l:: ontdek \'ro:rcl en dis ook hierdie feite wo..t meeste deur onde!'wysers beno.drul< wore_ en wc..t do..n e;etoets word9 terw-yl die

ver-\V'JC~erde cloelstell~_nge vc.n eeskieclenisonderrit-:7 soos onhrikkeline;

vc..:1. iG.ec.lG, e;esinc1hecle en houdine;e, ni e so mc..klik meetbo.c.r is nie, soo8 vroe81~ reeds c.nngetoon i s ( b l . 8 - l l vo..n hierdie tesis)" As voo:.:-beeld vcm cUe fei tekenn5.stoetse kan genoem vJOrd die "Iowa GeneraJ. Kno\,.,lede>~ Test in J~2.ericn:n IEstory. 11 _{:Ji t bestc.nn ui t}

1

On:J beskik o.l o~o.<.oc:- die rekensknlg;vo.n drroCoetzee en Nilne~

1_{n skTifsko.c"] .. Ynn Heese,'n tento.ti ewe· s:r~o..QJ. in Bybelkennis. van}

ch· eBlnGle en 'n l..eesslw.~l YC?Xl die Buro .Hi erdi e skc:.l e dui dc,c.rop dat de..;::~:: ook in A:L:·ilw..c.ns deeglik vorderine in hi erdi e verb and

.19

twee vro.estelle wet elk 100 feite vra,o.s vole

ingedeel,ooreenkome-.

tie die tipe nntwoord wnt verwoe word~

Vrn.eetel A

Name van mense - - - 18

-Datums - - - 5

-Gevegte Wetgewinee Nasiee Oorlo'e Induetriele vrae

Nome van steele en plekke Nome vcn skepe

Nome vo.n po.rtye of ero'epe Houdinge of idees

Abetrokte be~rippe

Getclle

Name von spesiule dince

5 2 11 3 1 2 12 6 6 1 21 3

-4 Toto.o.l

J."b(fc ..

-Yro.estel. B ~? 6 10

-

3 8 3 1 2 14 2 ? 4 13 3 ? 100 Vir 'n dio.c;nostiese doel is hierdie soort toets ee wo.nrde be-perk.Di t ko.n bv,nie vir one c.c..ntoon wo.::-.rom leerline;e daardie fei-.

te nie ken nie,o.e hulle dit nie ken nie,en dit help die onderwy-ser ook nie veel om te bepo.o.l wo.tter vermoe die leerlinge het om hierdie feite in hul sosio.le denke toe te pas en te e;ebruik nie. :Ho.o.r o.c.n die o.nder kant meet toee;ee;ee word do.t do.c.r min c.lenke en probleem-oplossing knn weee sender 'n e;enoegsume kontrole .van fei-te.Hoe e;roter fei tekenni s 'n kind het,hoe vBiliger ka.n one

::w.n-neem dct hy bevredie;end -eo.l handel met sosinle probleme.Wo.t one uiteindelike doelstelling met geskiedenisonderrig ooko.l is,bly dit

eto.o.n do.t 'n aekere hoeveelheid feite fund~1enteel is o.s one die werklike doel. van geakiedenieonderrig wil veretuo..n.Hierin

le

dan

die wuo.rde van die skaol,nl.dat dit toets hoeveel feitekennis die kind het,waarop ens dank~ ao.nneem hoe hy die feite sal o.o.nwend in sy sosiale lewe.

'n Tweede soort toets is bedoel om die deHke en oplossing van probleme te toeta.Een vnn die belanerikste ooemerke in die onder-ric; vo.n ceskiedenis is die ontwikkeling van die vemoe om feite

en bo.siese besinsele c.a.n te wend en te gebruik o.s die kind met 'n nuwe soaic.le eituo.aie te doen kry;d.w.s. die kind leer om beken-de begrippe te gebruik in sy sosio.le beken-denke,om probleme wo.t hul voordoen te ontleed en te beoordeel. Hierdie tipe

probleemoplos-sing stem ooreen met die trappe in die gewone denkprosee: die kind lees die probleem of matik kennis da.nr.mee,kiee die besondere uit die probleem,kies dan 1_{n oplossine en toets sy oplossing in die}

lie vo.n die kennis wot hy besit.

Hierdie eoort toets is moeilik om op te stel en die bestao.n-des lnut oneetwyfeld plek vir verbetering.Een vo.n die vroeeste en mees-omvuttende poginga om geskiedenis te ontleed in ~ gedag-tesontlokkende aspekte is die 11 _{Bar Dioenoetic Tests in ilmerico.n}

History." Hierdie toets probeer om o.nder elemente e.a net feite te toete.Die akc.o,l beva.t vyf toetae wa.t die volgende probe~r meet:

o..Geskiedeniswo.urdering en -begrip (comprehension), b.Kronologiese oordeel,

c.Geskiedkundige wo.nrhede (evidence) 1

d.Beoordeling von feite(eva.luntion of facts), e.Oorso.nklike verbund van gebeurtenisse.

Do.ur hierdie toets nie vir die lo.erskool bedoel is ni~;wy

ek nie verder dncroor uit nie.

'n Derde soort toets is die wa.t probeer om sosio.le houdings te meet~Hierdie is die moeilikste soort toets om op te stel en derhalwe is die pogings wa.t in do.a.rdie rigtine eedoen is,nog eo swak da.t Greene en Jorgeneen1hierdie toetee net noem mc.o.r eeen voorbeelde do.crvan gee nie.

Behalwe die genoemdes bestaan dunr in Amerika nag 'n uuntnl toetsskale in geskiedenis.Ek noem hier slegs enkelea wat die mees• te gebruik word: Een van die po:pult:rste sknle is die "Vo.n ·wage ...

~

Greene en Jorgensen

---·'---The Use nnd Interpretation of Elementary School Tests.

21

nen American History Sco.les 111 Hierdie sko.cl besto.o.n ui t elf toet• se,wanronder tel:

i.Denktoets R11_{2 in o.le;emene geskiedenis.}

ii.Kennistoetse sl en s2 in o.lg~aene e;eskiedenis en hul alter-no.tiewe vonns Rl en R2 •

iii.Kennistoetse cl en c2 wat ho.ndel oor die periode vnnaf die Rewolusie tot ann die Bure;eroorlog.

iv.Kennistoetse K1 en K2 wat handel oor die geskiedenis vnnaf die Burgeroorlog tot die noderne tyd.

Die telling word gebaeeer op berekening van die foute en weg-lo.tings

van

die drie verskillende groepe items waarin elke toeta verdeel is.

Tweedens noem ek die rt Ely-King History Testa. 112 Hierdie

sknnl bestaan uit:

i. die "Ely-King .Americo.n History Teet" en

ii. die " Ely-King Interpretation Test in hmerico.n History"~ Vir hierdie sko.cl is norme beskikbo.nr in terme von verstondelik~

ouderdom en in p~rsentiele.Die 11 _{History Tests" toets die}

ken-nis vo.n feite in Ameriko.nnse geskiedenis. Die " Interpretation Test" bestaon uit twee toetsvorms en probeer meet wa.tter vernoe die kind besit oz:1 betekenisse te interpreteer,om geskiedkunige situosies no. waarde te sko.t'en wat die leerline se houdine

en

beskouings is.

Dan

ko.n oak

noe

e;enoem word die "Odell Americnn History Sco.les.113 Hierdie sko.c.l probeer om

1

die leerling se reuksie te toets op die vo]}eende nege eoorte denkvra.e: ontleding, oorscm.k

en gevole;,vere;elyking,kritiek,bespreking,verduideliking,reor&~"~~~~' nis&sie en opeonuning .. Hierdie toets is in opetelvorm en heatocn uit werklike o.ntwoorde wat verkry is op apesifieke vrae.No. elke antwoord in die skao.l word 'n kri tiek gee;ee wat ay krp.g of

swa.k-1

Verkrybo.or van:Public School Publishine; Company,Bloomine;ton, Illinois.

2 _{Verkrybo.nr vnn:Southern California School Hook Depository,} Los Angeles.

3 Verkryb~nr vnn~ Bureau of Educntionnl Research,University of

heid wys,en da~rmee word die toetspersoon ee antwoord vergelyk. Do.n kan hier verder net melding eemo.o..k word vo.n die "Gregory Tests in American History11_{,vir die toetsing vo.n die middel-o.fde•}

ling van C::.ie midctelbc.re skool, en die "Pressey-Richo.rds Teets on Understanding of American History11_{.Lo.c.genoemde 'beato.o..n ui t vier}

toetse vir meting van die vermoe von ko.rnkterbeoordeling,vun

die geskiedeniswoordeskat,gevolee van gebeurtenisse en begrip vo.n die oorsaD.k-gevolg verhoucline;. Hierdie twee toetse is vo.n die denk-tipe.

Die besto.o.n vnn so 'n o.o.nto.l toetssknle lnc,t eeen twyfel nie, dat ook hierdie studievc~,net soos die onder,in Amerikn ol deeg-lik acndag geniet het en bewys ook weer wo.tter houding dno.r in-geneem word ten opsigte van opvoedkundige meting.

In ons eie la.nd besto.o.n clo.o.r egter nag eeen toeteska.nl. vir geskiedenis nie en vind ek eeen verslo.e vo.n enie;e ondereoek met die doel om so 'n toetssko.o.J. op te etel nie.Die doel va.n hierdie ondersoek is do.n om 'n tento.tiewe toetssko.o.l vir geskiedenis vir die lnerskool op te stelo

--cOo--EIE ONDERSOEK

..,..._.,,._.,

.

...

-

..

-...-.-...-I.J>,!E . .P.Q~L

J1!L

HIERDIE · OliDERSO~ :

Die doel met hierdie ondersoek ko.n kortliks o.s volg e.estel

word:

l.Di t wil die e;eskiedeniskennie in die verskillende stc.nderds

vo.n die lo.erekool in Tro.nsvo.aJ. meet.

if.Hierdie onderaoek is beperk tot die metine vo.n

geskiedenis-kennie van Afriko.aneeprekende leerlinge van etanderds l tot V in

Transvaalee Afrikcanemediumlo.erskole,wo.t in geskiedenis onderrig

ontvang eoos voorgeskrewe deur die

leerplo.n~ wo.t in alle lo.ersko

le in Tro.n.svo.cJ. gebrtiik word.

iii. Di t pro beer om sl ega tento.ti ewe norme do.o.r te stel vir

bogenoemde sto.nderds.

2~STELLING VAN~E TOETS8:£U~J:...!.

.- ( o.)

K~'Y:§e

vo.n die vro.e wo.o.rui t die ska.a.l siu bestao.n,.t

Hoewel

ek

self geskiedenis ao.n

o.l

die klo.sse van die

lo.er-skool onderrig het en die vok

al

vir

vier~en-twintig

jaar in die

lo.erskool onderrig,en

'n

deeglike studie gemaak het van die

de-po.rtementele leerplo.n vir' Transvao.lse skole,wou ek tog nie

o.l·

l.een beslu1 t watter fei te as bela.ngrik in ens geskiedenisleerpltlll

halwe het ek vyftig onderwysers en onderwyseresse,tien vir elke

standerd van sto.nderd

1

tot V,wat ac.n eroot lc.erekole in Trtllle•

vo.al die vak onderrig,gevra om 'n lye

vo.n

vra.e op te st'el wat hul.

le sou stel as 'n groot toets om die betrokke standerd te toets

cor die hele leerplan vir da.o.rdie sto.nderd. Ek het self ook so

'n vraestel opgeste~ vir elke stonderd.N~'n vergelykende studie

van

oJ.

hierdie vrc.estelle ken ek toe 'n keuse mc.ak vo.n die mees

popultre vro.e,l20 a.ltesa.am, wo.t ek in die ska.aJ. sou insluLt.

Die vorm van die vrc.e is na.tuurlik so vero.nder dc.t dit inpcs

by die ac.rd van die vra.e waa.ronder dit ressorteer.

1 Voorgestelde Leerplanne vir Grade tot Sto.nderd Vlll,l948.

Sta.atsdrukker,Pretorio.,

bl.~38-153.

(b} Ao.rd va.n di9 vro.~ ~~ vere~!ll..!m£le, __ :ts.§.t.P.~.·.

Die vrne wat ek vir die verekillende toetse Rekies het.wae o.e vole;:

Toeta·~ - Toestnnde in die ou tyd en die entwikkeli~ no. die mederne geskiede.nie.

Teets 2 - No.eies wc.t e;eekiedenia gemo.ak het. Wo.ar 'n peraoen ge-ne eiJ word, i e hy gege-ne

em

o.e verteenweordig er vo.n da.o.rdi e naele. Toets 3 - Persone von belang.

Toete 4 - Prestc.eiee vun persone en no.sies.Die gebeurtenie of die posisie en die pereoon is onafskeidelik von meknnr.

Toets 5 - Belone;rike e;ebeurtenisse.

Toete 6 - Jo.nrto.lle en eeue.Die een helfte e;a.o.n oor jc.arto.lle en die o.nder helfte oor eeue.

Toete ? - Oorenck en gevolg.Die tien vrae is om die helfte ver-deele

Tbete 8 -· Plekke van besondere belong in die eeskiedenie.

Hierdie vro.e is so gekies do.t do.o.r in elke toets so ver mocmt• lik vrne ineeslui t is oor die e;eskieclenis vir elke atanderd

'n ~oets von 10 vro.e sal due besto.o.n uit min of meer

twee

TrQo b~~

"

at.l..- ee e;eak1ettenie, twee oor et.ll s,n, twee oor st.lll e,n, ene. Hier en da.a.r kom enkele vro.e voor wnt nie direk· in die leerpl~

voorkom ni.e mt!.o..r wo.t die kind ee o.lgemene kennie in hierclie rig• tine toeta. 1

(c) Keuse vo.n die vorm vun die sko.ul.

By die keuse vc.n die vorm van die toetee vir die sko.c.l. het ek hoofaa.o.klik gebruik e;eoa.c.k vo.n dr.H.J.J.Bingle se toete.;

skoal vir die metine; van Bybelkennia. 2 Die vor.m

wo.c~in

ek toe die 120 vrae ine;edeel en geetel het is die volgende:

i.Die skoal is ingedeel in 8 verskillende toetae. 3

---

---1Bv.Toets 2 vr.8,Toete 4 vr.l3,Toets 5

vr.~O,ens.(f'ino.le

sko.c.J.) 2:sinele, H. J". J. en Potgi et er, G. J. :Studies oor die Go dedi ens op

Skool,Bylae l,bl.69-?6. 3

Die volgorde van die toetse is aoo~ in die aka[~ vir die voor-lopige toediening.

.Toetse 1,2,:3,4,6,7 van

en toete 6 vo.n die ,·reg-verkeerd' tipe. Nada.t hierdie 8 toetse enome;estel wa.s

persone, o.kademiee en profeseioneel,

3,. VOORLOPIGE TOlll.DIENING V

---

~ DIE SKh.iJ:,.

. •-:"""""'-' ... -... ----·.-·--~

( o.J..

;oo~eJ...i..

Die doel met die voorlopige toedienine va.n die kL\n onder die volgende punte sc..c.mgevo.t wordl 1. Om die 1ye vir die verekillende toetse

om die items vo.n elke toete en ook die verekill se te ro.ngskik va.n mv..klik nn moeilikJ

vas te etel of die skO.Dl. wel va.n eo 'n le proefpereone in die betrokke etanderd~. se geski·ederds k~ meet.f .~

indien

Vir die voorlopi~e toedienil'ig va.n die sko.ol h

vir elke etcnderd,v~ lilY eie ekool gekies~Di.t skoal wo.o.r

75 leerl,.inge,l5 vir elke stO.nderd, vo.n 'n dorpakooa a.:c;"''"'"' skool,geneem. Ek het due 100.

verekillende en twee is ouderdomme rite in

... ..,.a.to.sies wel, eodo.t die groepe van die kno.pete ook vo.n die ewo.kker l·e:cl'l~nee

vo.n

elke . eta.nderd

eweveel eeuns eJ z<tcigtere is gekies.

In my eie skool wne sel.f die proefnemer ekool is

ii. Toetse 1,2,7 en 8 bevat elk 10 items, terwyl toetse 3,4,5,en 6 elk 20 items bevat iii.

bevoegde

is die skaal aan

vir kommentaar voorgelê.

ontwerpte

toet-is dat dit al-van (b) Die proefpersone leer-was ñ plat-het ek ñ groot die keuse maar skool die gemiddelde ingesluit het. Min of In die an-wat goed- bekend is met die tegniek van toets afneem. Ek het met hom

af

pereoonlik die toetee en die proeedure vcn toedienine; &eeslik beepreek, eodo.t one senders te werk sou cm.1.n.

(d) ~ ui teenset:~inCI. .Y!~!Lf-.!.t?~P.~:t.oAe. Y:.WJ. .. }.<J.e~c±j,sp,ine;,_

i.Die e;roepie proefpereone ie,elkeen by hul ekool,alr::l2-l by-neko~r eeplooe in'n stil k~~er,in enkelbnnke eodat die k~ee om of

te kyk oininoal sou weee. Elke proefpersoon is voorsien van 'n uit-veer en twee skerp potlode.

ii. Die proefnener het [V·on die prot..;fpersone verclui<lelik do.t

ann hulle'n reeks toetse oor e;eakiedenie voorgcl~ gonn word on te kyk hoevccl kennis hulle van die vnk het. Hy het hullt: n:::~ne;eooeclie

oo so vinnie; oe moontlik mocr danrby ook so akkurout noontlik te werk. Hulls noes nie ro.:::d nio on2.r toe soveel :noontlik vo.n die vro.e :probeer d.oen. :.~ulle sou teen die oorlosio werk.

i i i . Voorof is lJy elke toete eere d.r.1.v. c.~ie voorbeeld C..eee-lik verduideC..eee-lik hoe die toete cedoen noet word en is die

proefper-eone weer n~neenoedic on flink en korrek te werk en nie te rnni nie.

i"'J". Oo die tyd te bepao.l. is 'n kronorJ.eter eebruik cleur die proefnenera. ~ elke toets val nlncl e;elyk weg eodra die proefne-ner die bevel e;ee en werk vinnie;. Die eerste een wo.t 'n toets klc.o.r het, eteek ono.i.ddellik f1Y (hc~ar ) honr1 ,D., w ... fl.rop die proefnener

dn-delik sy krononeter dood druk en d.a.nrdi e kind ee nno.o, eta.nclerd en

tyd o.onteken op 'n vom wnt apesio.D.l do.D.rvoor vooreien is. Genoe:ra-de leerling

1t

dnn stilletjiee die potlood neer en ei t stil, san-der on nn die vole;ende toets te blno.i (dn~r wne net een toete op elke bladsy) terwyl die res va.n die e;roe:p toet=-_:elnat word o .. ~ uo.n te e;nnn totdnt ~inetens ?5 pereent van die eroep die toete klcnr het,d.w.s. die vrn.e wet hulle wel ko.n doen.

v. Die nnsien vnn die toetse en nlle verwerkinGe vnn resul-tcte is deur die skrywer alleen gedoen. Ek het 'n noue ooreenkons e;evind tussen die vinnicste werkers va.n die twee eroepe ee tye. In

elk10.: e;evo.l wo.s die vinnic·;ste werker 'n st::-..ndercl V of 'n st.211derd lV le€::lrline;.

27

( e) BES~£.+!f_G VAN DI.~ RESULTATE.

i.Resulta~e vir~~-verskillende

toetee~-In onderstocnde tubel word die resultate vir die verskillen-de toetse nanc;8eee soos verkry van die twee eroepe proefpersone creaa.oenlik:

To.be1 l.

m_

en prestaeies._Yf!:!L.S!:J.e,lete_ .. werker,hooe;ete preeta.eie ~ e; emiddelde tellinG vir elke to eta~

To

eta tyd von enei- :presto.eie vo.n hooc;ete

e

ei:li ddelde ste werker enelete werker preeto.eie tel line

I Ii nin.

80%

90% 6I.6% 2 I II _{90% 90% 59.1%} 3 It II _90%

90%

_44;..3% 4

_2f

II _{70% 95% 47.6%} 5 _It II

BO%

_{85% 43.9%} 6 Ii

_"

65% 70% 34.0% 7 It II _{45% 65% 45.3%} 8

2!-

11 _{55% 65% 48.0%}

Ui t T :Lbei I blyk dit do.t die enclote werker ni(. DJ.. tyd di~

hooeete prestoeie c;elewer het nie. ·Aileen in twee toetse,nl.toets 2 en 3

was

g,y preetasie die hooeste,terwyl hy in nl die crder toet-se benede die hooc, te presta.eie is en in die eeva.l va.n toets 7 eeife bcnede die eeniddelde tellinc vir die toete. Hiervan het ek ofgeiei da.t die persoon te haa.eti~ te work Geco.~ het in die ne~s­ te van hierdie toetse en derhu1we het ek in ~ie finale toets

uie

tye in die neeste cevalle nie veel vernnder nie,wnt Inter eeblyk het 'n eepa.ete eta.:p te cewet:e het.1

ii.f3·eewarinc vnn eekere vra.e.

Uit die reeultote wo.t verkry ie,sooe na.neeeee in Tabei ~ hierbo,het dit c;eblyk da.t party van die toetse te noklik wa.e. In

vyf VQ.ll die act toetse is do.a.r 'n prestn.eie vun 85% en hoer beha.oJ..

he in O.onLlerkine ceneeo word dnt dit n1 cebeur het wnar net 100

~roefpersone getoets is,kn.n dit o.une;enee1:1 word rln.t net die toeteine von groat e;etQlle,daar heel wnnrskynlik etlikes sevind mag word wut in da~rdie toetee vol~unte sal behua1,en dit wou ek venQy. Ek het uerhclwe al die vrae wnt deur ?5 persent en meer van die proef-persone reggekry is,vervane deur ooeiliker vrne van dieeelfde tipe. Dit was nie dikwels nodig nie,behnlwe in die gev~ vnn toets 1

wnnr 6 1Tne vervnne noes word.In toets 2 is een vrnng, in toets 3 een, in toete 4 drie en intoete ? een vraae vervc.ne;. Sacs do.n ook later sal blyk,WUS die sfDiddelde prest~eiee in die finale toedie-ning heelwnt lner a.s in die voorlopie;e toedienine. Die invoeging van noeiliker vroe kon beskou word as een van die f~ktore wat danr-voor verantwoordelik wne.

iii.R..o.pe;ekikkil_!B in ord.e .YQ:D noeilikheid en toekenn}.oo~~yg.n punte nan elke toets.

Met die finale eaGDetelli~~ von die ska.~ het ek die toetse herrniJf·skik vole; ens c;rnel.d von noeilikheid, op crond van die

resul-tnte wut verkry is net die voorlopiee toediening,bercken op die

ee-oidclelde telling eooe .:~:::..neetoon in clie l.na.ete kolon van Tnbel 1. Ek het wel besef cut die vervnnging vnn n~like vrne deur noeiiikee

die nl5e.nene grand van noeilikheid vnn'n toete sal affekteer,naar dnar ek die tipe vrne nie verander het nie,het ek nie verwae drrt die effek so eroot s~ wees dnt dit ~ie ~osieie van die toets s~ verander nie,wa.t lnter e;eblyk het die e;evnl te wees( toetse 1 en 4,wnnr die meeete vrne vervane ie,het hul posisie behou) •

Die toetse het toe in die volgenue orde te stnnn eek~:

toetee 1,2 en 4 behou hul posisie J toets 8 word no 3 J toete 7 word nonoer 5; toate 3 word no~ier 6 ; toets 5 word nonr1er

?

en toets 6 word nonr~er

s.

Dit wns nie noodwendie G~t die toetse plek-ke noes ruil nie nuur to~ het ek dit nouie cene on die toetse so

te plnus dut die proefpersone eers net die nnklike toetse te doen kry sodnt hulle necr vertroue kan h~ wunneer hulle by die noeilike to etse kor.1.

Nn annleidine v~ die verskil in crand von noeilikheid van sol:ll"liee toetee,het ek beslui t ·on 'n ho'er puntwnnrC.e toe te ken o.on