G.eJ"egistreer a.an die B.P.K .
.a
•
'n Nuuablad.--
--
---·---.
~O
NDE
RS
TEUN
dio vooraaustaandc MAN.SUITRUSTERS
WELGEM
O
E
D
&
Kie
'
.
h/v Pretorius· en v. d. Waltstr.
PRETORI
A
'
'n Beper&te geral
volledige
stelle
van
,
Die
0
.
B
.'',
2de Jaargang, is weer
verkrygbau;
In
barde
omllag gebind
17/6
per
stel
,
posv
ry
kontant met bestell
i
ng
~estel
by
VCORSLAG (Fdms
.)
Bpk.
Posbus
1411,
Kaapsfad
DERDE
J
AARGANG.
W
O
EN
SDAG, 29 MAART
1944.
Blank
e
Werkers-
Wat
is
jul
A
ntwoord?
Die stryd wat tans aan die Rand wood oor die viktimisasio, deur hul
ele vakunie, van twee ~!anke werksters in •n Germlstonse klerefabriek, Is •n ultdaging aan aile blanke workers en hul organisasios in ons land.
In hierdie gaval het die l<ommuniste, dour middel van die werksters
se elo vakunio, die stryd teen die b!anke werkst.ers aangedurt t.o.v.-twee be·
ginsols, wat alboi lewensbclangrik vir die blanke worker in S.A. is.
I
Eerstens het Solly Sachs en die klere-werkstersvereniging twee blanke vroue in die pad laat steek, onder die geslote geledere-beginsel omdat hulle die regte "ll,n die blanke fabriokswerksters
ge-~ndhnaf het teenoor cnersyds die do-delike kommunistiese gelykr<tellings be-leid tussen blank en n·ie-blank on a.n-ders:vds die kapitalistiese strewe om blanlce arbeid met goedkoper nie-blanke arbeid te vervang. Hierdie vrouo het
die lewenstryd van aile blanke
werk~1-s en werksters in Suid-Afrika gestry en gewen.
Tweedens is by gelecntheid van Solly Sachs en die Klerewerkste~;svereniging
se vergadering in Johannesburg predi-kante geklap omdat bulle die Kerk, en daarmee die hele volk, vereenselwii:l; het nie alleen met die stryd van die blanke werksters op Germiston nie, maar ook mot d-ie workers en werltstcrs self. Die optrede van die predikante is simbolies van die verlange by die volk na nasio
-nale sowel as sosia!Q cenheid. en die afslcu waarmee bulle die kommunistiese
ldassestryd bejeen.
Wat Is die antwoord van die blanke
werkers se Vakunie-organisasies in s.A. aan hierdie kommunistiese ultdaglng, en wat Is hul reaksie op d!·e hand van
vrlendskap wat deur die drie Afril<aan·
G'6
...
1<erke on deur die Volksbeweging, .die Ossewab·randwag, uitgehou word'?Elk.e blanke worker en werkster Is ge· regtig
om
'n antwoord van sy of haar vakunle op hier·die vrae te kry.DIE ROL VAN DIE KOMMUNISTE
Die Kommunistiese Party van Suid
-Afrika. het in al d·ie jare van sy be-staan steeds konsekwent die beleid ge-volg om die blanke workers en bulle
organisasies af te sander van die res
van die volk, ten einde hullo met die
naturelle in een !\amp te forseer. Op aandrang van die l\Ioskouse Kom-intern bet die Kommun·isticse Party in S.A. sy hoof-nandag gcwy aan die orgnnisering van 'n ,swart proleta-riaat". Die ParLy hot aanhoudend 'n beleid van gelykstelling tusscn blank en nie-blank bepleit. Hulle het die agitasie om d·ie nature) f,eon die blanke ma.n so gesag op te rui stclsolmatig aangepak en voortdurend vir die nat u-re] die ideaal yan 'n Swart Republiek voorgehou. ·
Gelyktydig mot die voering van bier
-die propaganda het bulle steeds pc-gings aangewend om bulle ·in te' grawe in die blanke workers se vakunies. Deur middcl van sistematiese orga ni-sasie hot bulle bulle lode ingework as bestuurslede en sekrotarisse van blanke vakun'ies. Vanuit hicrdie stratogiese posisies het hulle hullo onclermynings -werk voortgesit, die workers op kardi -nale en lewensbelangrike vi·aagstukke
verdeel, en die workers se organis a-sies, die vakunies, as ncgrofilisties en lcommun·is.ties aan die res van <lie volk voorgestel.
HUL NEUS ELKE KEER DAARIN
Elke koer, sander uitsondering, as
die arbeiders vir hul bolange teen die
kapitaliste moes veg, hot die kommu·
niste hul neus in die workers se stryd kom steok, en scdoendo direk in o'.e
hande van die kapltaliste gespeel, deur
die etiket van ,,,bolsj.ewistlese agltasle" aan die a·rnelders so rcsmatige- else te
plak. Hierdeur is die workers al mecr
e-n meer van hul natuurliko str ydmak-kors vervreem, nl. die bocre op die
platteland, wat niks met ,bolsjcwist.i e-so kafferbceties" te doen wou be ni&.
As gevolg van hierd-ie ltommunistiese optredo kon die kapitalistiese band -langor, genl. Smuts, bv. in 1922 plat
t&-iandse boere lny om die mc
de-Afrika-ners op die Rand to gaan skiet .. Die kommuniste het altyd prolieer
om die blanke werkC¥ te skoi van die res van sy volk - .nes asof die Afrika·
nerwerker nie •.n integrale deal van sy
volk is nie. Die doel is om die blanke
warker te oortuig dat sy heil by sy
,klas" I~-sy aan sy met sy nature I· le·medearbeiders. So probcer die kom-muniste altyd die &innelose en vorde-lende .,klassehaat" aanwakker, net soos die kapitaliste weer teer op , rasse-haat".
Maar as gevolg van die stork en dringende nasionalistiese gevoel by die Afrikanonverker, hot die kommuniste gladnie daarin geslaag om by hom klasse-vyandskap teen die res van sy volk op te wek nie. Juis daarom dat bulle, deur wanvoorstellings van die workers· se stryd en die aard van hul crganisasies, probeer om die res van die· volk van die workers te vervreem.
ARBEIDERS VERDEEL
As gevolg van hierclie taktiek en optrede het die kommuniste dnariu ge-slaag om die arbeidsgoledere noodl
ot-ti~t te verdcel. In die twintigor jaro het die werkers self die stryd teen die kommuniste aangepak en. hulle ui.J; ge-boerider tot in die woestyn. Maar hi or-dio Moskouse haudlangers bet eenvou-d·ig hul ondormyningswerk ondergronds
voortgesit. Eonheidsopt.rede dour die blanke workers is grotendcels as ge-· volg van bulle ondergrawing van die vakunies verydel. HouderdB werkcrs het belangstelling in hul eic arbeids-organisasies verloor en eenvoudig hul hcil by poHtieke partye gaan soek
-net om nogeens hopeloos ontnugter to word.
Vandag, mislden as gevolg van die intornasionalo situasie, steek die
kom-munis op skaamtelose wyse · sy rooi kop weer ui t.
• voordat dlo blanke worker nio sy
a·rbeidsorganlsasies, lokaal~ provinsiaal,
of uniaal, suiwer van hierdie verpes· tend·& kommunistiese invloed ·nie, sal hy nooit sy !)rganisasies ten volle kan
bCnut nie, en sal sy arbeidstryd altyd
deur Moskouss politieke agltasies ver· troebol word.
EEN GROOT GESIN
Die Ossewabrandwag verfoei klas se-vorskille. Hy glo dat aile Afrikaners ledo is van eon volk -
een
groot gesin is, wat op nasionale sowel .as op sosialegrondslag georganiscer moot word, so-• dnt die volk nio net politieko vryheid kan p:eniet nie, maa.r ook ekonomiese vrybeid. ·Daarom bied die O.ll. sy Arbeidslner ann as d·ie sosialo tuiste vir allo workers en werksters, en skep hy dio geleentheid nan alma! wat sy brood in die sweet van sy aauskyn moet verdiC'll, om, onder 'n stelsel van be-dryfsverteenwoordiging, 'te kom dcel-neem, as trotso brugers, aan clio be-stuur van die volk, waartoe hulle or-ganics behoort.
Goudbase
en
·
Hoer Lone.
Voigons berigte in die dagblndpers bet dio Kommissie, wat ondersoek in-gesta! bet na die lone van naiurelle in die Witwatersrandse goudmyne, loonsvcrhogings aanbeveel, wat, here
-ken op die grondslag van die huidige aantal uatur.olle-arbeiders in diens by die· myne, 'n adcNsionele jaarlikse uit-gawe van £2,642,000 van die goudbnse
sou vE!rg.
VRIEND VAN DIE GOUDBASE
Veldmaarskalk ·smuts het. in die pat:Iement bckend gemnak dat die re-gering besluit het om nie die aanbe -,·elings van die Kommissio in toto te aa.nvaar nio. Jlfynnaturelle se lone sal wei verhoog word, manr da!\ net tot 'n jaarliksc bedrag van £1,850,000.
V·eldmaarskalk Smuts het verder aangekondig dat die regerlng, na oor· togpleging mot die Chamber of Minos,
bestuit het dat die goudmynbedryf nlo in staat is om: vir hiordio addisionele uitgawe te betaal ,nie. Gevolglik het.
die regering besluit om hieYdie las self te dra en die geld besklkbaar te stel uit die Goudr-aaliseringsrekonlng.
HUL~.BEHOEWENDE MYNMAG· NATE
In ·•n kapitalistiese era, van elkeen ''ir homself en die duiwol vang die . agt.erste eon, waar opregte en
opoffe-rende vriendskap 'n seldsaamheid is, voel 'n mens regtig dat jy veldm. Smut uie wit kritiseer nie vir hierdie jongste bewys van trou en dienende hulpvaardigheid teenoor sy jarelange vricnde, d-ie mynmagnate. Tog, onwil• lekourlg kQm dlo gedagto by •n mens op, ot' d~e goudbase dan nie maar •n deeltjie van hul eie tamaai wlnste kon
afgestaan het, ten' eirnJe ult hul eie
sak to betaal vir· die loonsverhoging van
BOEREJEUG-LAERTREK
0
~
PL
AN
KFONTEIN
Die Hoofltwart.ier van die Doorejeug maak bokend dat 'n laer gotrek sal word vir die Doercjeug-offisiere van Oos-Kaapland (Gebied B) op die plaas Plankfontcin, naby Cradock, eiendom van mnr. ?11ichau, eggenoot van die
Geb·i~dshoofvrou, tussen die datums 19
en 27 April.
Die sukscs van die laertrekke op Amajuba en Ceres, en d·ie skittorende werk, wat dour die jeugoffisiere wat die laers bygewoon hot, in hul tuisa.fdelings gedoen word, regverdig ten volle die uitlx>uing van h·ierdie besondere ver-takking vnn boerejc~Jg-werk.
Die A.majuba-laer was die inspirnsie
vir 'n baie geslaagdo laer wat 'n paar woke gele<lo op 'n plnns naby Benoni geirek was vir die Randse jeugafde-J.ing. Die lner het onder be\'E)I gestaan
van hfkomdt. Du Toit, die jeughoofo
ffi-sier van Suid-Transvaal (Gebied E). .Ewe-eeus hot die Ceros-lner sovcel
gees-drif verwck dat hoofkomdt. 'frutor, joughoofoffisier van ·wos-Kaapland (Ge-biod A) bcs}uit bet om geduronde die Paasweek weer 'n laer to trek in die
skilderagtige Franschhook vallei, vir die jeugafdelings van dio Kaapse Skior
-eiland en omJ.iggende stroke.
Ons is oortuig daarvan dat elke jeug-afdeling in Oos-Kaapland minsten~ ecn ,·orteenwoordiger .tn die Plankfonteinse lae;r sal
he.
Ons wil egter ten storksto aanraai dat elko afdeling so ta.Jryk as wat moontlik is, in die lner verteon-woordig sal wees.l\Iens· moot so 'n laer self bywoon on aan die verrigtinge meedocn om die waarde daan,an enigsni~ te kan besef.
hul eie· naturelle·arbelders.
Dit word geso dat die rapport van die Kommissie teen die end van ver-lede jaar a! voltooi was. Waarom met die bek~ndmaldng daa.rvan so lank g
e-sloer is, en waarom dit nou cers ntg-baar geword hot, weet niemand nie: Altans nio :verscker nie.
IN DIE PEKEL GELQ Dit is egter bokend dat die blankc mynwerkers ook 'n verhoging van lone eis. En ·hierdio eis van dio blanke
m;vnwerkers moot binnekort dour hul
vakunics met die Chamber of l\1ines bespreek word.
As die Chamber of Mines nou gaan
aanvoer dat, golet oo d'e reP.:e~lng ~e
besluit dat die ~oudt>Wnirdu~t.rh <!'le
die kosto verbondo n:ln d'9 lno"'~""~r·
hoging van sy naturelle-arbA'd'3~!l 1<~.,
dra nl~. hoe op a::.l"ff<~ kan dit d'l" "'"
die industria moontllk we';ls om hoer lone aan sv blanke werkers to betM'·
-ons sl! dat as die Chamber of
IVl
h""
·
"
nou so gaan argumonteer. da., Sll1 d'<~
blanke mvnwerkers darem oulik In die peke! gell! wees.
Maar miskien eal die Chnmbe,. 0f.
Mines nie so a.rgumentl'er nio. ]\·{i~ lcien An) hnlle vir dio hlnnke wfl~k""ll se: Die rep:E~ring s:tl vi1· din l'Y.ln•v"r--"hoging Vl\n d·ie nntureJlP OTXhk: 0~:\.,.._
om snl die J?:Ondbase e<'lf. ,:t. hnl ";$ Mk. die beer lone van die blankes be-taal.
Ons moet wag en eien wat gebeur.
Die
In
Laaste Paar I
t~ms
Eeufeesaanden
kings
-===0=-'Bestel N ou I I I
SLEUTElKETTINGS
J/6
Posge.Jd 2d,FA KKELLOOPPrNNTNGS
2/6,
fgte
Silwer
30/-Posgeld, 4d..
-EEUFEESMEDA
f
JES
1/-Posgeld 2d.Ons
is volledige
MANS-, DAMES-
,
SEUNS-UITRUSTERS
en
SNYERS
Kerkstraat 275
, P
R
ETOR
I
A
.
Tnl<l<c:
KA.A.l'STAD, JOHANNESnURO, BENONI, VEREENIOING.
TWEE
DIE
O.B., WOENSDAG,
29
MAAR
T
1944.
DE
KOCK
SE GARAGES
Foon 110 Voortrckkcrstraat, Foon 10 Ifcrefordstrnat, MIDD~LBURG, . GROBLERSDAL, Transvaal. Trnnsvnal, • Eienaar: 'D. D. DE KOC KA~ente vir Ponlino on G.l\1. Vrngniotors
TOT U
DIENS ! .
V.M.K. AANBEVEEi:..MARKAGENTSKAP
..
"
VROEE
MORE-MARK
.
KAAP
STAD
~•
BETALING GESKIED ONMIDDEL· LIK, WEEKLIKS, MAANDELIKS
OF SOOS VE.RLANG.
•
•
•
BESTE UEERSENDE PRYSE.
•
MINNAAR
&
VAN
SCHOOR
Eienaar: GUSTAV RETIEF.
T~Jefoon · 2·0212.
VRIEND VAN DIE
.
BOERE
•
DIE GEARING WINDMEUL Vervaardig in Suid·Afrika . sedert 1906. il"_..-.. .., . ·A\.· . Olie·sisteem •onfeilbaar. ' •Loop in die sagsta windjie. ·
"
Sosiafe V9/ksor_g
----· Die uitbouing van die Grootraad van die Ossewabrandwag tot 'n om·
vattende en verteenwoordigend·s Jiggaam duur .nog steeds vcort.
soos ons tesers weet is dr. G. Cronje, Hoogleraar in die sosiologie aan die .U'niv-srsiteit van Pretoria, die jongste aanwas. Generaal cronje het sitting geneem op .die Grootraad as hoof van die afdeling Sosiale Volksorg. Dit is sy afdeling se taak om di!Sku·ndige <!dvies t.s verskaf aan di(! lei·
ding van die volksbeweging insake hierdie allerbelangrlke plig van die volk·
staat. . . ~
cenl. Cronje handhaaf ook di~ intiemste kontak met dis yrouever·
takking van die volksbeweging, en daar word regstreeks tussen sy afdeling en die Gebiedshoofvroue oorleg ~epteeg.
Hieronder verskyn •n paar pertinente -gedagtes soos geformuleer· deu·r
die votksorghoof, wat •n bale mooi aanduiding is van die goes waarin die werk aangepak word.
'N VOLK MOET GERED WORD Die eorste wat beklemtoon moat wor.d, is ilat dit nie maar net bepaalde ,mensa" of ,_enkeli-ng-s" of selfs ,huis·
~sinne" is wat in okonomies·maat·
skaplike nood verkeer nie - dit is 'n
.deel van die volk wat noodlydend is, wat verwaarloos word -en om die redo nle tot hulle reg kan kom .nle. Dit is nie .'n aparte ,klas" wat gehelp of ge· red moet word nie.- dit js die volk wat homself moet help on homself moet red.
· Daar is geen enkele volkslld wat sonder ander volkslede kan bestaan nie. · Elk& volkslid is aan elke antler votkslid 'verbonde. tn hierdie lotsge-meenskap Is die .nood van .die een dan ook die nood van die ander --die nood van •n deel van di·e volk is die nood van die hale volk. Dio bestaan en voortbestaan van die volk stel die
on-~terbi.ddelike vereiste dat die volk as
geheel hom besorgd moet maak oor die nood van elke volkslid. As 'n dee! van
die volk aan die ondergaan ) s, da_n ·is
dit 'n proses van ondergang wat bmne
die volk aan die gang is en wat dreig
om die hele volkslewe te verteer en te
vernietig. . H ierdie onontwykbare f.Si t 16 aan ·.die volk as gehCel die veran~·
P.
A. WILKEN
l\IAltELAAR, VENDUAFSLAER
BOEDELBEREDDERAAR
•
RootiU\ntnnr: Sponrbondkn&geboo,
DE VlLLlERSSTRAAT HI, JOHANNESBUltO.
(Teletoon: 33·1706 en 33-0138)
•
Tnkknntore:
R&NDFONTElN, t1uototra11t 19. Foon 671260.
t'O'l'ClU::JtS'.l'UOOll, Kerl<stnwt 61. l••;,on 1117.
DillE.(
VAN FABRIEK
AAN
BOER
Kapkartule
ll
O,
Swaa.r .£13-10·0; EnkelKa.r-tulg 1.8·1!>·0; Mulltule !ll>; Donkietule £7-10·0; Tooms vir MUJJe 16/6; Tooms vir Perde 13/6; Tooma vir Donkles 6/6; Ll&te HD.Itera 6/-; swaar 9/6; Sa.a.ls kompleet !5; Borspla.te vir Donkl~s (II&) 6/:; Swanr 9/6; Borspla.te vir Voormull~ £1-6·0; Agter £1-8·6. K.!ll.U. Onmlddelllklte anewcrtng op ontvangs
van Bestellings. T.evredenhcld sewnnrborg. oeen K.U.A' anowerlng.
VoUUJkope.r Ma.rk Beperk, Wolhutcrstrna.t 62, lSt:wtuwn,
JOllAN!II.t:SBURG.
woor.dellkhoid op om die welstand va11 sy ledo (en by ultst-ak sy huisgesinne), nie aileen ,op die hart te dra" nie, maar doelbewus en aktief te bevorder. Oie volk moet.m.a.w. vir· homs9lf sorg.
Dit is die egte volksor-g. Dit is die ware betekenis van tile slagspreuk: Almal vir elkeen en elk~n vir almal.
Die volk staan brandwag vir elke votks· lid, elke volkslid staan brandwag vir elke ander volkslid en etke volkslid staan brandwag vir .die volk.
J:·lierdie opvatting en hierdie gees
moet die maatskaplike werk besiel maar
dan sal dit nio meer blote .
maatskap-like werk wees nie - dan sal dit sosiafe
volksorg wee~: G·edr·a .en gekenme'l'k ·
dour die gees van die brandwag! ARMOEDE KAN UITGEROEJ WORD
Die tweedo waarop gewys moet word,
is dat die ma.atskaplike werk so dik:;
wels (natuurHk nie altyd ni~) die
in-druk Jaat dat dit slegs ten doe! het om
nood en lye te versag.
Die soslale volksorg stel dit voorop dat arn·JOetf.9 en maatskapliko nood nic
as .lets noodwendigs aanvaar word nili.
Die volksorg word gedra deur die
oor--tuiging dat am10ede en maatskaplike
ellende uitf.{eroei kan word - as die
k'!"aad maar net by di'e wortel aange·
pak word en wei met die'wete dat ha!f·
slagtighei.d nog nooit gedeug het nio.
Meer neg: Die sosiale volksorg Is die
bellggaming van die wil om dle kanker
van armoede en maatskaplike veragto·
ring uit te roe! uit ons· volksfewe. Die gees van die brandwag is nie dat dit behoort t-fl gebeur nie maar dat dit moat gebeur.
Dit is' dus die wese van die sosiale
volksorg da't nie bloot die gev'Olge van .
die kwaad bestry moet word nie maar
dat die oorsake van die-cinheil verwyder moet word.
ONS IS EEN VOLK
Die derdo waarop gewys moet word,·
is da.t ons minderbevoorre(ites nie aileen
eenkant (buite die werklike
volksver-band) geraak liet· nie maar ook eenkant
bly - en dit dikwels ten spyte van welmenende maatskapl·ike werk.
Hcowel -dit nog gladnie so erg is as In daardie Europese ta·ncte wat al vir eeue op kapitctlistiese l·ees geskoel Is nie, is dit tog 'n fait .dat daar in ons ele volkslewe bepaalde klasseverskille aan die opkom is. Aan die -eenkant is daar Afrikaners wat minagtond van die ,arm blankes" of ,arm klas" praat en wat inderdaad ook op ons mlnder• bevoorregte volksgenote neersien. Aan die and'er kant is daar verarmde Afr·i·· ka-ners wat onder •n minderwaardig· heidsgevoel gebuk · gaan omdat hulle dit weet en ervaar dat hulle beterge· stelde votksgenoto hulle minag.
Dit beteken dat ons volksverband
ver-breek word. Vir ons nasie staan daar-..
mee 'n geweldigo verswakking voor die
deur omdat van ons volksgenote
on-herroeplik verlore· kan gaan as dam·die
volksvcrband nie herstel word nie. Ons
· volk is n·ie getalsterk nie. Ons · het
elke man en elke vrou en elke kind
nodig. Trotiens, hulle is aan ons volk
toevertrou on daarom moet hy sy
ver-·antwoordelikheid t.o.v. hulle nakom.
BESLI& DIE STERKSTE WINDMEUL ·op piE SUID-AFRIKAANSE MARK.
As ons oor ons votkseonheid begaan
wil wees, dan Ill hier ons grootste taak,
.nl. om daardie verbrok-a volksvorband te herstet. Die optrede om die
volks-verband· te herstel moet van die
beter-Elke Gearing Elenaar loot hlerdic Produk.
Moet. nle vals bcsparillg bc-oeten nlc - koop . dlo bc.ste Willdmcul teen die bllllkste prys!
GEARINGS
·
BPK •
.
, gesteldes kom. Die
niinderbevoorreg-te-s sal dit aangryp, want bulle wil
graag as volksgenote geag wees. Hulle
selfrespek het nog nie .verlore gegaa.n
nie. Hulle gevoel van .eer is nog daa.i.
Wanneer. hulle dit ondervind dat hulle
deur hulle bet~rgestelde volksgenote
van waarde geag word, sal hulle
ge-voel van eiewaarde versterk word, daar
sal meer moed en durf by hulle posvat
en bulle sal vir onli voile 'n c;rOllt ba,te
Poabus 869. CALOUT'l'A-HUIS (Twecdo Vlocr) H/v. Loveday- en Ander!lonstraate,
J O H A N N E S B U'RG. ·
Foon 34-2161.
word. ·
Die sosial-e volksorg wll die volks·
verband herstol en versterk. Dit wil
he dat aile Afrikaners volksgenote in
die ware sin van die woord moet wees.
Vir elke Afrikaner moet elke antler
Afrikaner vlees van sy vJees en bloed
van sy bfoed wees. Die sosiale volk·
sor-g wil maatskaplike saa1~1h0righeids·
gevoel en kameraadskap bevor.der. Daar
moet · maatskapfike geregtigheid ge·
skied. Die volksgemeenskap moet vir •
etke volksfid en .eJke huisgesin genoeg·
same geleentheid bled om tot sy reg
te kan kom. Die herstelde volksver· band moet die st-empel van die gesonde
familie·verband dra ••
VERKEERDE OPVATTING
. In samehang met d·ie voorafgaande is da.ar nog 'n vier-de saak wat nie uit die oog verloor moet word nie en dit is dat die maatskaplike werk, soos dit vandag opgevat en gedoen word, slogs vir 'n dee! van die volksgemeenskap
bedoel is. Die huid·ige . maatskaplike
~erk huldig m.a..w. die standpunt dat slegs 'n dee! van die volk hulp n<>dig
het, nl. die armes of minderbevoorreg-.
tes of noodlydendes, ens.
Hierdie gangbare opvatting van maatskaplike werk is eintl-ik nie juis nie." Veral die volgende is in hierdie
verband van belang om in gedagte te
hou:-ALMAL t-IET HULP NODIG
(i) Daar is verskeie grade vim ,Inti~ behoe\vendheid". Uit die aard van die saak ·is die een persoon of gesin meer ,hulpbehoewend" as 'n ander, maar in 'n bepaalde sin ·is almal ,hulpbehoe-.
wend". Ons moet ons riou nie blind
staar op die gewone betekenis van
hulpbehoewendheid" nie, nl. da.t dit
armoede is en daarom 'n behoefte aan
stoflike hulp. OOI{ -1nenso wat g&!lste· like hulp of raad en voorligting nodig het en baat kan v~nd by hulp wat in hierdie opsig aan hulle ver-leen word, is
hulpbehoewend. Die verwaar!oosde
huisvrou bv .. kan veel baat vind by
hulp wat aan haar verleen word of by
raad en voorligting wat sy ontvang by
die behartJiging van haar huislike en
nioederlike ta:i.k maar dit geld ook
(hoewel in mindere mate) _van die
wel-geste!de en bevoorregte huisvrou
-ook sy kan 'baat vind by vdorligting,
d.w.s. · hulp. ·
H lor die onomstootlike felt word in
di-s volksorg toegepas. Die sosiale votksorg is daar vir' die hele volk. Dit is die verlening va.n daardie soort hulp wat nodig is on in die mate waarll• '1!}.. die wyse waarop dit .nodig is. Volksorg
Is die wyso waarop die volk sosiaal vir homself sorg. Die een ontvang hulp van die ander. Elkeen kan van elk-& arider mens lets leer waardeur sy huis• like en maatskaplike Jew-s op 'n hollr peil 'gebring kan word, Dio wejgestel• de vrou l<an bv. dikwels van .die arm vrou baie leer wat oorleg betr-sf.
MAATSKAPLIKE SAMEHORIG·
HElD
(ii) In samehang met die
voorafgaan-de moet nog verder daarop gewys word
dat, omdat die maatskaplike :.werk net
vir die ,hulpbehoewendes" bedoel is
(d.w.s. net vir sommige), d·ie groot
ge-vaar bestaan dat die ma~tska)?like werk
in die oe van die ,,betergesteldes" 'n
stempel van minderwaardigheid op die-gene sal druk onder wie die werk ge-doen word. Ook daarom inoet dit die standpunt wees dat d·ie maatskaplike werk vir a-lmal moet wees, maar .dan sal dit nie maatskaplike wel"k in die gewone sin wees nte maar wei sosiale
volksorg,
Hierdie sosiale volksorg sal die
ver-naamste weg · blyk te wees waarlangs. die so broodnod·ige maatskaplike saam-hot'igheidsgevoel in ons volkslewe be-vorder sal word. Wat sal dit bv.
nie-beteken as betergestelde on
minderbe--voorregte vrouens gereeld saamkom en
saam dinge doen; en van mekaar leer;
·en oor hulle gemeenskaplike belange
gesels; en' saam voorligting ontvang;
en saam sing, ens. Dit sal 'n magtige middel wees om .die verbroke
volksver-band te h-erstel: Dit sal •n !)rug slaan
tussen volksgenoot en volksgenoot, tus·
sen huisgesin en ·huisgesin. Dit sat die
einde wees van snobisme aan die een
uit-erste en minderwaardigheidsgevoel
aan die ander uiterste.. Dieselfdo sal gebeur wanneer ,wer'kgewer" en
,werknemer" saam in di-e vryetydsbe·
steding verkeer en wanneer kinders uit
welgestef.de en arm huisgesinne saam
In diese!fde jeugbeweging tot volks• diens opgevoed word.
DI
E
O
.
B., W
O
E
N
S
D
A
G
,
29 MAAR
T 194
4
.
ASTIV~TE
KO
I
VIMUN
K§.
TI
ESE
BLAADJffi
Kaapstacl se rooi b1nacljie, The Guardian, i!; in sy jongste u·itgawe da-· nig woordryk oor die ,O.B.-kwaaclsto
-kers". Die b1nadjie spot ecrs, dan
waarsku hy die workers, en cindclih
vorclraai hy feite. Hoc stuitig en on-beholpe sy aanval ook al ·is, hierclie kommunistiese blaadjie is ocnskynlik vasbetade om clio O.B. to skop en to slaau vir aT wat hy word is. Dio Afri· kaanso Volksbeweging, die O ssowa-brandwag, die O.B.-Arbeidslaer, en clio Ieier van die Arbeiclslaer-alma! koro
onder die vuis van hierdic rooi orgaan. DIE 0.8. SE 1\~ISDAAD
Dio misclaad wat die O.B. ~n die oe
van Suicl-Afrika se kommuniste gepleeg
het, was om die blanke werkstors in 'n
Gormistonse klere-fabriek te steun in hul str~··d teen clio baso wat gepoog ho·t om nie-blanko werksiers to laat skaai
op die e'ie-regto van die blankc wcr
k-stcrs; en om diq. blanke werksters te
hulp t.e snel ten aansien van die u
it-tartendc viktimisasie wat hullo van
.-4mllo eic. vakbond, onder Ieiding van
die kommunis Sachs, moes onderv·ind, as straf vir hulle suksesvolle strycl
teen clio base.
Omdat die 0.8., as d!r Afrikaanse
Volksbcweging, sy steun toegcsc het,
gegee het, en nog gee aan die blanko
meisies in hul stryd vir die handhawing
van di·e kleurlyn; en dit gedoen. het
ten spyte daarvan dat die kommuniste
gclyltstclling tussen blank en ·nie·blanlt
voor-staan; daarom het hierdie mond·
stuk van roo! agitasie die vermetelheid
om die Ossewabrandwag van ,lnvaad·
stokcry" te beskuldig.
OlE KOWfRA·KOMMUNISTIESE REWOLUSI E
Jl~ers spot d·io blaadjie met die predi
-k:111to wat dan sou ,.gebid" het vir die
sukses van die mcisies so strycl; d;m word die werkers ge, ... aarsku om tog
niks met die ,nazi"-O.B. en sy
Ar-beidslner te doen te ho nio; eindelik
kom die sinnelose verklnring dat die
,·olkshoweging die workers wil verdeel
- jnis wanneer die volksbeweging aile
.~ kragto in span om die workers in 'n
hegte mag~organisasie sa am te snoer .•
In Suicl-A.frika het die kommuniste
nog alt~·d met praatsieko politieke ~
tye to doen gehacl. Hulle is baie oor
-lams. Hoc openliker hnllo hul onder
-myningswerk onder clio neus van die
regoring kan voortsit;, en hoe meer
veldm. Smuts goi'rnponeor word deur
die R.ussiese Kolos, hoe wippe~·iger
word hul.
I
Die Ossewabrandwag is rewolusloncr.
Hy sal die anti·kapltalistiese rewolusic
deurslen; maar net so seker soos die
I
son aan die heme! skyn sal hy ook die
kontra•kommunistiese rewolusle sol!· ~
vierend clcur·voer.
,
ROO:!I.LAND" DRA
§Y
D
JEE
L B
Y
Daar is sokcr maar min osse wat kiln roem op die prestasie van Rooiland,
die pnik· Afrikanol'OS wn.L tot oolangs
clio eionclom van mnr. Hans Lombard, van Bedford was.
Rooiland was met clio Ossowatrek
von 1938 cen van dio span osse wat die
poswa. van Cookhouse na BotnHtsgat
p:otrck het. In 19~~ is hy op 'n ven·
clusfe te Bedford vir £1!3 ver!woo. Mnr.
Lombard het nog £7 by P.oolland se
opbrcngs gevoeg en 'n Vryheidswisser
van £50 by sy plaaslikc !{Ommando
uit-genecm. Him·die bcclrag word vandag deur die Ossewabrandwag aangewend in die nasionale en sosiale vryheidstryd
"an om; v>Olk. ·
In 1938 het Rooil~nd clio eer gehad
om die poswa te trek wat cluisonde b1·iewe mot die knmeraachgroeto van 'n ontwakencte' A frikanerdom oor die le11gte on brceclto van ons hnd besorg
bet. In 1941! help hy weer stoot aan
dio wa van die 0.5. wat nie alll)cn die
kameraadsgroete vcrder uitdra nie
maar oo!< a an 'n ontwaa!t te A ·frikaner·
dom sy oorwinning en weJvaa!'t gaan
besorg.
Ons verneom verder dat twee van R.ooiland se maats wat ook die poswa getrok het, tans bosig is om gewig a;:u te sit sodat hul stootkrag agter QIO
Sentrale Vryheiclsofforfonds later des
to grotor kn.u weas.
I
P
LUIMV
JEE
:Ole beste firma In JOILU•"l\'l::SDURG
ow o PI.UL,!V:EE, EfEIIS, en nu<lcr prodokte
nan tc 61Uut Is:
O. l\f. ELOm!' en Kle, (Edws.) BEPERK, Posllus '1186 MOII.EMARK, l\'EWTOWN
W. V
0
i
G 11.'
(Eien
s
.
) !Pplk
.
Fabrikn.nt.e van.
Ke
ld
e
r-
e
n Be
s
pro
eiin
gs-mas
j
inerie
.
Bus 10,
H
U
GEN
OOT
,
K.P
.
ONOERSTEUN ! ! ! !
Po
s
kantoor Haarkapl>ers
l{crkstrant 173 • - - - PRETORIA "'ir
DJU.!ES en MANS
Eienuur: l\"EEF liEl'iDRlli VAJ." DER WALT
KOPERSBOND
h
e
i
na 3t
~Giro:hcu·d
e
werk
32%
d
i
vidend acm sy ao:ndeelhouers uitgekeerl
As U in Kopersbond-aandele bele dan
deel U
i
n
.di
e
profyte van
ee
n
van
die grootste
9JOOt-hande
l
besighede
in
die Unie,
d
ie
grootste
meube
l
saa
k
in die
l
cm
d, 12 kle
i
nha
nd
e
l
sake
,
'n
kantoor-masjiene
maatskappy
,
'n
finans
iel
e
instelling
,
'n mansuitrustersaak,
ens
.
Dr!' XS
~N VERSP~IDEB
EL
E
GGING MET
VERSPSEIDE RIS
I
KO
'
S.
2
,
800 be
l
egge
rs h
et reeds aande
l
e uitgeneem
\
tot
'n
totale
bedrag
'v
an
£500
,00
0
.
0
!ru
~nnW~
m~@~gfre
W©1fi'U£~5ij,ij0@ ~$ ~@[!] @@~
w~w ~~$~~wy~v~~~.
Vrml
d~~~~~~~ @M rr@~~e~d~~$.
[15)
0~ OC
~[perr§b©t11~ ~eperk
·
~W©©etlli1©N©J~{A$@~~©l\JJ, J©~A~INI~~rnli\BR~.
~@$~M$ ~~~~. ~~@~ ~~o~~lu.
OIREKTZUAIS:I
OR. P'. J, KRITZINGE!.R.
OR. J, H. PIENAAR. OR. F'. F. BOflCHAROT. J, N. B. S~HABORl'. G. Y. ROSERTSON. OR. C. J. S. STRYOOM. J, .J. ACKERMANN. OR. ·H. G. L.UTl'IC.
L. P. VAN ZYL HAM.
K. T. Wlt..Z..
Die Sekrelaris,
DIE KOPERSBOND BEPERK,
Posbus 8363, Johannesburg.
Stuu
r m
y
asb.
'n
pro
s
pektus
a
s
ook
een
van U
bros
j
ures
.
•
NA
AM
AD
RES
·········································································4···-·-····· .. ~ ··~· .. ·· ... -.. " ... - - ·-·-.
....
.
...
.
.
....
.
...
.
..
..
.
.
.
..
.
.
...
..
..
.
..
.
.
.
....
.
....
.
.
.
..
...
.
...
...
..
.
.
.
.
.
..
.
...
.
.
.
...
.
.
.
.
.
...
...
.
...
....
.
.
.
_.,__
,,__ _
~
l
VIER
DIE O.B., WOENSDAG, 29 :MR'l'. 19114
Die strcwc van 'die Ossewabrandwag, soos dit ook snamgcvat word in sy leuse: 'n Gesngst.aat, nasionaal <l'll so
-sinal van nard, is om die volk met mag
te beklee sodaL hy baas kan wecs in
sy cie huis.
In die parlcmentere st.aat waariu OilS
tans voortsuklwl, word die mag peri
o-d·iek verower deur medeclingende sc
k-sies van die , volk'', wat hu lleself V'OOr -af gcorgalliseer het in politicke pa.rLye. Die ,volk" waarvan hier sprako is, sluit ill aile ,stemgeregtigdes" - wat
in o.ns land betoken na tu relle, !dour
-ling~, asiate en jode, sowol as blankcs.
Him·dic part.ye oefen die mag nit in
belang (l) van hulle .cie professioncle politici, wat moontlik ja1;.e!ank <titool'le
hot om aan bewind to kom, en bulle
dan tyclens hul ampstyd wil vergoed vir
die voorafgegane gcsukkcl;
(2) van die my!lbase, wanncer die
part.y uit h'ienlic oord gelde\1kc steun
gekry het, moontlik ty(lens 'n verk
ic-~nu· ·
(3)
van die nywerheidsbase, wauneerdie geld hiervandaan gekom hot;
( 4) van selfs die empire, wanneer
die partyhoofdo miskieu s:aam mot ·d·ie
konillg ge-ect het, of op dcrgclike wyse
onderskei is in die ,moededand" ;
(5) van 'n seksie van die volk, wan
-neer. dit 'n egw, partyrcgcring is; (6) of miskicll :in belang van a\ hier
-dio sell:sies saam, wa1mcer die partyhoof
'n baasknoeier moet woes.
Maar 'n party oefen die m:~g nooi~
uit ·in bclang van die helc volk nie. Uit die aard van die sank is dit on·
moolltlik, wan't onder die partystelsel
is 'n ,Party" vall die volk altyd in oorlog met 'n ander ,Party" van die volk.
Die parlementere staat het spreclc
-woordelik geword vir sy onverskillig -heid en traak-my-nie-agtighcid teenoor
die gewone mouse, die bree lac van die
volk, die sg. stemvee. 'n Party is g
e-woonlik to besig om na die pype van
eon of ander belangegroep te dans, en
om kussings op die stoele van sy be
-roepspolitici te sit om tyd to ho om hom oor die weh·aart van d:ie gewone
man te bekornmcr. By verkiesings -geleenthede moet eon of ander set maar
uitgehaal word, .of eon of nuder kreet
aangehef word, om d·ie , st,emvee" to
,,vang''. ·
Die
o.n.
wil hierd'io siniese Oil mis -dadige stelsel vornietig- en d-it vcrvang mot 'n stelsol van volksregering.Om dit te doen wil die O.B. die volk op organiese wyse organiseer soda.t clio regeringsliggame die uitlopers van d·io volk se natuurlike !ewe kan wecs. Die
gewonc !ewe va.n die volk, van elke
volksl.id, moot in die volk se regerillg
weorspieel word. Die a\ledaagse !ewe van die gemeenskap, en dio veruaarn
-stc kringe waa.rin dit gevocr word, moet
nitmoud ·in die regcringsliggame van
die volk. As die normalc lewenskriuge
van die volk uits'toot tot in sy reg
c-ringsliggame da.n verteenwoordig daa r-die regering die volk so lowo en as so
-da.nig die volk.
Die Ossewabranclwag orkcn en be
-klemtoon vernaamlik twec ]e,vc;nskr
in-gc, nl. die huislike kring en die :trboids -ki·ing.
Die O.E. organiscer d·ie huisgesinuo
van clio volk om die llasionalo gesag te
dra. Dit cloen hy deur middel van
sy kommando-organisasie. Die O.ll.
organiseer diG arbcidsgemeenskappc
van die volk om die sosialc gesag w
slra.. Dit doen hy deU\' mi·cldel van die
orgall'iscring van al die bcdrywighede
of bcc1rywc van die volk, binno die
'rfiamwerk van sy Arbcidslaer.
Op hierdie twee bene sLaan cHc
Gc-sagst.aat, waarna die O.E. strewe en
wat nasionaa.l, sowcl as sosiaal van aa.rcl is.
Die mag of die gesag word 'geplaas
in die handc van die vader en van die
broodwinner. Dit is die grondslag van
die O.E. se stelsel. Om dit in work·
likheid om to sit word die vadcrs en
die brood winners georga niseer in die
volksbeweging.
So wil die Ossewabrandwag, clio Afri
-kaanse Volksbeweging, 'n Eenhoids -volkstaat uitbou, waarin die volk, en niemand andors as die volk nie, met
gesag bekleo sal wees.
DIE
_9.
B.
,
vVOENS
D
AG, 29
MA~RT1
94
4.
STERK
TE
E
N
§W AKT
E B
Y B
O
N
D
G
ENOTE
DIE K
.
G
.
§i.t:Oeen oorlog, vera! nio een tussen
groot moonclhedc nie, geskied volgens
plan nio. Oor\\'inning en nederlaag,
snkses en mislnkking \'·olg mekaar g
e-durig op. ~ic aileen die v~·and nie
maa.r ook 'n bondgenoot lmn soms die
eie planne lclik otnverwerp. Die
hui-dige oorlvg is dan ook geen nitson
de-rinP' nie.
Russi·ese Sterk te.
Die Bolsjewistiese Rusland is
v:w-dag somler ·twyfel die land "-at \'ir sy
''Ya!ldc groot onaangoname mili!ore verrassiugs gelcwer hot. Dit kan sclfs
beweer word dat Ruslancl ondeT die
Geallicordcs die enigste mag is wat tot
op hierdie tydstip op mililere gebied
werkl·ik groots gepresteer het. Die
militere prestasies "an die Bolsjcwistc
sedert die slag \'an Stalingrad 'is be
-kcnd genoog en vcrdien geen \'Crdere
kommcntaar nie. Ook kan by him·die gelecntheid geen \'Oorspellings oor d·ie
toekomstige vcrloop van die Russiese
voldtog gewaag word nie. Vas sLaan egtor da.t Stalin self dcoglik bewus is van die miHtore prostasies van sy leers.
Vanchar die houd·ing wat hy aanslaan
tconoor \Tiend sowol as tccnoor vyand.
RuslancJ en sy Bondgenote.
Die wereld is a\ ge\\'•OOU daa.raan dat
Stalin 'keer op kcer sy bondgonote in
verleent.heid bring. Die woreld is ook
nl gewoon aan die \ankmoedigheid
waarmec m \Vashoillgtou on Louden 'n
goedige en fut.ielc vcrbasing uitgc•
sproek word wanneer Stalin hulle tel
-kens, sonder raadplcging of inl'igting soos diL onder bondgenotc- bchoort to
woes, voor ,·o\dongo feite plans. Dit
is bekend hoe Stal·in diplomatieke bc
-trekkinge afgebreek het met die Poolso
vlugtelinge-regering in Loudon wat on
-der Britsc boskerming stnan, Ollgcag
die vcrlecntheid waarin hy sy Britso
bondgenoot geplaas hot. DiL is ook
bckcnd dat St.alin besluit hot om d·ie
oostelike dee\ van Pole by Sowjct-R. us-land in te lyf sonder om J.Jonden iu die saak te ken. Ook het hy hom aan die kant van Tito in Su'id-Slawie 'gestel
tcnspyto van Britse beskermiug aan
koning Po tar on genl. Mikhailowitsj.
Onla.ngs hot 'n nuwe bom gebnrs toe
uit ):[oskou aangekondig is dat die Sowjet 'n ambassadeur by Badoglio be-noem het sonder om \Vashington en
London in dio saak te ken. By Stalin
is daar geen soetsappigo gcklcts oor
oorlogse en na-oorlogse ideale nie. B
e-wus van d·ie goed on blood wat clio o or-log Rus\a.nd kos en bcwus van die mili-tore pre.s~asies van die R.ussiosc leers,
is dit d·ie Moskouse realis nie te docn
om vroompraa.tjies nie matt.r om koue
werklikhcdc wat hy onomwonde as
sulks were\dkundig maak a\ trap hy
ook op die tone va.n sy bondgenote.
Britse Swakte. ,
Daar is ,:audag nog altyd mense wat
ill die. nei:intiende eeu leef toe Bri ttaoje
met die sterkste oorlogs- on handels
-vloot in staat was om sy woreldryk te
stig on i.e boskcrm en om woreldpoli
-Liek en wereldhandol met sukses te
dryf. Seeheerskappy was woreldheer -skappy. Sodort Brittanjc reeds v66r
die huidigc oorlog sy seeheorskappy aan
Amerika. en Japan moos prysgee, het
die noodsnnldike voorwaarde va.n sy
wereldheorskappy 'n <lode! ike knak ge-.
kry wat in sy oorlogvoerillg van vandag
maar te duidelik sigbaar is. Nie ai
-leen was die Britse seemag te swak om to verhinder dat waardevo1\e kolonia\e
gebiede in die Verre; Ooste verlore ge
-gaan het nie,· maar die hulp van die Amerikaansc seemag was noodsaaklik
om to help red wat nog n'ie ,-erlore
was nio.
Dit is cgter vera\ op lanu dat Eritsc militere swakte godurende die huidige
dorlog 'u onderwerp vir konunentaar
geword bet.. Dit is waar da.t Brittauje
noo·it 'n cersterangse \audmag was nie.
By ingeligte kringe het dit clan ook
. geeu verbasing gcwck da.t Britse troepc
keer op kccr \'an die Europese vasie
-lnncl moos ,Duinkerk" nie. Selfs die
Brit.s-Amerikaanso oorwinnings in
Noord-Afrika waar d·ie stryd in hoof
-sank tcell Badoglio-agi:ige Italiano en
Da.rlan-Franse go\'oer is, hot van Brit-tanje geen laudmag ,.a.n groot botokenis
gemaak nio. Die Eadoglio-kapitulasie
en die gevolgliko Brits-Amerikaansc laud·ing op die , soft under-belly of the
beast" hot vir menigeen die langve
r-wagt.e inval in Europa betoken.
Brit-to ~n Arnerikanors immers beskik tog
oor genoeg mense- en oorlogsmateriaal
-en ook oor gcnoeg skepe vera! na die
nit.skakeling van die Franse en It
ali-aanse oorlogsvlote in die l\iiddellandsc
See . Wa.t meer ·is, die Duit.se milit&rc
mag is voltyds bcsig gehou dour die
Russiese K·olos. Ell tog hot die h oop-,·ollc Brits-Amerikaan:;e lauding in
Italie gedurende die laasLo maandc
onC-aard in 'n ltaliaanse gcsukkel. Cassino en Anzio.
Die bloed·ige gevegtc by Cassino on
by die Anzio-b."Ushoof gcdurende die \aaste maaudc sal in clio moderno oo
r-logsgeskiedenis 'n mcrkwnarcligc plek
·iuneem. Hier is bewys gelewer dat ongee\\'enaarde bombardemente uit die lug en deur swaargcskutte nic a.ltyd ill staat is om die weg vir die eie 'infa
u-t.orie oop te skiet nie. Oeen wondm·
dat Stimson, Amorikaansc min·ist.er va-n oorlog, sy menso claaraan moos he
t·-inner dab ,die gehalte van die DuiLse
verdediging in Cassino 'n nugtcre waar
-.;kuwing behoort te woes van clio krag
van die vyaud". Die gebeurtenisse by
Cassino en die Anzio-kushoof k:m ook
onaangename voortekens woes van wa.t
daar vir die Gcallicerdes wa.g as hulle
die Appenync noord van Rome of ns
hullc die Alpe bcroik, of as die n
ood-.;aa.klike inval in Wes-Europa. gcdocll
word.
Die. Angel-Saksers se gesukke\ in
Italie ell die Russiese sukscsso nan die
oostelike front herinnecr aan die woo r-i!e wat veldm. Smuts ver!ede jaar in sy ,ontplofba.re" J.,ondense toespraak
1~cbesig hot. Soos bckcnd hcL hy 'n
ryk Amerika, 'n arm en swak Bri
t-t.anje en 'n Russicse Kolos in die voor -ttiLsig gestcl. Of is die gesukkel in
Ilalie en d.je gedraal met .die oprigting
van 'n tweede frollt 'n poging van die
Angel-Saksers om die Russ·iese Kolos
te uitoorlo? Dit lyk of 'l\Ioskou soms
so tlink.
f
R
lEK
§A
A
M
Die
O
ssew
a
b
r
nndwag
i
s di
e
m
e
e
s
r
ewo
l
u
si
o
ne
re
k
e
rn
wat
d
i
e E
mpi
r
e
n
og i
n
di
e A
f
riK
a.
·
'
n
er
d
o
.
m g
e
s
n1
ee bet
.
V
E
RJAARO
A
G
I
'(E
T
TING
30 iVJaart.: rroklde Yorstcr, Pearstoo;Jacobus WesLraat, Kirkwood; .lVlerle'Dc
Wagener, Kirkwood; Sannic l\1oolman, Strandskloof.
31 Maart: Gielie van Wyk, Stelle
n-bosch; Anna. Potgieter, Kirkwood;
Freda Potgioter, Kirkwood; Johannes l\I. Voges, Ste\lenhosch; Andries Ch. van der By!, Kaapstad.
1 April: R.it.a. C. Wolmarans, Karree-clouw; l\Iaria Dunekcr, Kakamas; Hm~
mall us rraliardt, Port Elizabeth;
Su-sanna Lubbo, Pietersburg.
2April: Roelio van Eck, Stel\enbosch; Niekie< van Wyk, Stellonbosch; Sarie
van dcr Westhuizcn, Kaapstad; Chri
s-na. Lombard, 1\:fa\mesbury; Dan Este\·
-huyse, Paarl; Engela P. D. Erasmus, l\Ierweville; Christiaan lllom, Suthe r-land; Jacomina le Rorix, Wynberg~ Barend vall Eck, Port Elizabeth; Hei -nie Esbach, 'l'iervlei; Betty J. 1\fos
-tert, Port Elizabeth; Louis R. Smith, Modder-Oos. ,. 3 April: Bort:ic Lotze, Paa.rl; Willem Nel, Wilgenhoutsdrift; Jan Slabbert, Hugenoot. . 4 April: Kosie Steyn, Stel\enbosch;
T. B. Klcynhans, Paarl; Helena C
oet-zce, Pearston; Danie Venter, Tarka -stad.
!:i April: Susanna S. Nel, Kirkwood;
Elise Schocman, Pearston; Roelof D.
CoerLze, Stellenbosch.
R0i\1MEL VERWERKINC:
0 Ou toortsbll!tterye n::aak gocle
stoof))ol!-toer. Die blnneste word gebruik.
D
H
E
4
4
</
1
O
ngek
en
de
ind
u
s
t
r
i
e
l
e
on~wikkelingke
n
mer
k
o
n
s e
e
u.
t
14
/
2
D
i
e A
f
rikan
e
r
het sy gew
i
g i
n
geti?
O
:i op
'
u si
e
l
-ku
Jl
di
g
e t.yds
tip
o
m
'
n
onw
r
i
kb'are h
o
uvas
o
p
di
e
i
nd
u
st
r
ie
e
van
s
y
land te kr
y
.
4
4
/
3 Spa
u
i
n e
n tr
ek s
a
a
m die la
er
om om i
n
du
!:l·
tr
i
e
e!
t~4/
4
,
Ge
n
i
et die
s
ekuri
t
e
i
t
w
a
t s
p
rui
t uit
'
n
ge
eon
d
opgebo
u
d
e
me
u
h
elindustrie
.
44
/
5
§k
r
yf
o
m
o
n
s
hr
os
j
u
r
e
en oor
t
nig use
lf
v
a
n
d
ie win
s
te
wa
t. aande
elh
ou
cr
s
o
p
hu
He h
ele
g
de
geld
v
e
r
k
r
y
.
'
N
TU§§EN'I'YD§I~D
I
WKDE
ND
VAN
t
t
%
VIR
DIE
H
ALFJA
l
ill GE:Eli
NDKG
3
1 D
E§E
MBER
19
4
3 I§
U
E
E
D§
lU
IT
TIBE
'f
AA
L.
T
R
EE ff
N
YER
B
ff
N
D
ff
NG ME
1.
' JE
E
N VAN
D
I
E
ORG
A
N
/!S
A
SffE!(
AN
T
OR.
ff[,
v
a
n
Hoofl~antoor: Do Villiersstraat 15, Johannesburg, Posbus 6670.
l<aaps·tad: l<amer 6111, Groote l<erkgcbou, POsbus 2996. Bloemfontein: Maitlandstraat 68, Posbus 718.
1:?-JE
O
.
B.,
W
O
EN
SD
AG
, 29
MAART
1
944
.
In die
Parlementere Wa
"
n
delg
a
nge
Soos ons lesers seker darem sal weet Is die eerste sitting van Sy Ma)estelt se negende Suid·Afrikaansa parlement nog aan die gang. Na aller verwag· tlng loop die sitting nou egter snel ten einde en lykskouings oor die ampe r-gestorwa sitting is reeds aan .die orde van die dag. Dit is bekend dat die parlementere wandelgange meer skinderstories, flulsterberigte, knoeillry, en ultoorlliery oplewer as enig ander oord In die land. H lerdie bedrywighede Is
tans in valle swang .an in die wandelgange heers doar •n drukte soos In
•
n
mlernes voor 'n donderstorm.
M
omp
e
l
e
n Brom
Die O.B. het lanka! en dikwels daar-op o.ttent gemaak dat tydens hierdie oorlog 'n ontwikkeling of agteruitgang sy beslag gekry het, wat van deu r-ilaggewende belang vir die toekomstigo orgnnisasie vnn ons v<Jik gaan wees. 'n Prose's is jarolank al ann die gang wanrdeur die parlementere mag ge-usurpeer word deur die amptenare en die koukus van die regerende party. 'l'ydoos hierdie oorlog en met dio in-voering van regering by noodregulasio het die parlement alles behalwe die
skyn van mag verloor. Baie lode van
die huldige parlement het hierdie waar•
hoid tydens hlerdie sitting uitgevind
en in die wandelgange word daar
ge-mompel en gebrom oor die ver.nede·
rende en magtelose posisie waarin die
land se verkose wetgewers hulle bevind i.1 die land se hoogste wetgewendo ver• gaderlng.
Mi
n
i
s
t
e
r
s
Hoogharti
g
Led& is veral gebelgd oor die wyse wanrop ministers uit die hoogte op hulle neersien en bulle kritliek, sander ernstige oorweging, somar in die wind
sla~n. Veral het lede se wrewel uitr gegaan no. die eerste minister, en die ministers van finansies en spoorwee. Pr. Donges het bv. ,kragtig" protes aangetoken teen die wyse waarop die regering dr. Malan se mosie behandel het - die regering het die ding op on-beskofte wyse geignoreer. Dit is maar weer 'n voorbeeld van die wyse waarop d·ie regering pie parlement minag, bet dr. Donges verwyt. Ministers het oen·
skynllk In hlerdie drukke tye waarin
hulle hul werk moet verrlg, nie die
geduld om na die propaganda,
en praatjl.ss van lode In die Huis
te sit en luister nio. Vandaar die
oenskynllke minagting. Onder dit al·
les voel die lede egtor dat hulle vyfde
while aan die wa is en vandaar hul krlewelriiJhSI.d.
Do
e
uigheid in d
i
e Wand
e
l·
Gan
ge
Hoe dit ook al sy, die parlement h&t sy prestige en sy mag verloor. En lede vool dit. Hierdie sitting van die par-lemont het absoluut geen invloed op die bestuur van die land uitgeoefen nio- en die parlement is kastig die hoogste bestuurliko liggaam van die Yolk. Die parl·sment kon net so good
'n kongres gewees hat, bestaando ult
nhrbetaalde afgevaardigdes, wat Grens
In 'n minder gerleflike saal en onder
mlnder Juukse omstandighede, geslt en
babbel het. .VIr die volk sou dit geen
versi(JI gemaak hat nis. As k
<Jmpen-sasie teen die barheid van die raadsnal moet die bedrywighede in die wan-del-ganga dien. Oor die waarde van .die doenigheid in die gauge wil ons nie uitwei nie- ons gee dit maar vir wat dit werd is.
Die
He
r
e
nigde
Pa
rt
y
Die huishoudelike sake van die H
er-enigde Party word druk bespreek.
~rstens word die verdeeldheid in die
party b.ma.druk en gewys daarop dat
daar twee groepe bestaan; die eon
groep wat wil voortbou op pnrtysenti-ment en dio afskilferingstradisie van dr. Malan; en die ander groep wat al hul kragte wil ingooi agter 'n sosiaal-demokrntiese ekonomiese beleid. Die posisie van dr. Malan is ook onder die
vergrootglas. Op die oomblik meen
heelwat waarnemers dat sy troon wan-kelend is, aangesien daar aanduidings is dat die gesltiedenis homself herhaal en. dat die ,volksleier" deesdae onder-myn \\'<:lrd, soos wyle gonl. Hertzog
vroeer ondermyn ·was. Moesto waar·
nemers egter meen dat dr. Malan
en die H.N.P., ten spyte van alles, aan
mekaar sal hang- aJ sal dlt oak brGek•
skeur gaan en desnoods nog 'n bietjle
meer atskllfering vereis.
A
r
he
id
et
·
s
party e
n
Dom
in
io
n
ic
t
e
Wat die .Arbeidorsparty en die D o-min-ionieto van kol. Stallard betref, stem dio ,ou koppe" sanm. Geeneen van die twoe vertoen,voordig 'n goorga -niseerde solcsie van die volk nie, en nlbei sit op gennde van dio Verenigde Party in dio parlemont. Hulle toe-koms Is eenvoudig 'n kwessie vir mani· pulasle. As sulks is hulle vandag glad· .nie ter sprak·9 nie.
D
i
e
V
er
e
n
i
gde
P
a~·ty
Die ,slim mensa" maak hul oe styf~ toe as hullo oar die verenlgde Party praat - en dan loer hulle vir jou deur 'n klein venstertHa In die llnkeroog. Die hole gebaar moat bedule dat die party van veldm. Smuts grootse moont· likhedo van verbrokkeling inhou; so groot on moontlikheldryk, dat mens n•a
eintlik hard daar'Oor moot praat nie.
Danr is cerstens die naywor tussen H of-meyr on Steyn. Steyn so nandele was
cors hoer as Ho£meyr s'u, maar tans
is nlbei s'n onder pario. Die mees
skouspelagtige styging van aandele in dio jongste tye hot trouons plaasgevind t.o.v. van Hondrik van der Byl, amp· tenaar en nie-pnrlomontaris, hoof van Iskor, en die man wnt die reputasie het, dat hy sovecl moor weet as m
inis-stars dat hy hom nog nooit nan
hulle geetour hot nio. Dao ·is daar die nyweraars wat bitter ontevrede
·is oor Jan Tales se oorwinsbelasting. Die ooero voel hullo word veronreg en
die verbruikers ingolylts. Die soldate lyk stuurs oor die tookoms, en die tuis-front organisasie, die Springboklegioen, hoi op en af in "die wandelgange ·in 'n
poging om erkenning te kry om
amp-telik namens allo soldate te kan praat. ·Die Kamer van Mynwese is ook buie-rig. Sy arbciders wil meer geld hO, omdat die ll wonsl<osto ·so verskriklik gestyg het, eu die toekoms v.an goud
-is o.nseker in 'n ,mal" wereld wat al meer en meer prao.t van arbDid ns die
basis van sy ckonomiese )ewe. Om
alios te kroon staan die gewono
,stem-vee" van dio Vorenigde Party verby-aterd QOr die party se erkenning dat ,social security" nie praktioso politiek is nie.
Besp
i
e
ge
li
ng
s
o
o
r "
Toe
k
o
m
s
-ti
g
e
Komhi
n
as
i
c
s
Met nl die moontlikhede van
ver-brokkeling is die jongste tydvordryf in die wandelgange besp·icgclings oor moontliko toekomstigo partypolitieke kombinasies. Al die ,koppe" hou reke-ning mot 'n Goudkombinas·ie en daa r-teen 'n Industriele-blok. Die gedagte is dat lode van dio verskillendo partye,
sonder inngnoming van hul huidtge
party-lojaHteite, kant sal Ides vir een van die twee groepe.
Ander prnat weer van 'u stad vs. platteland konstellasie, maar dit vind nie vcol byval nie. Dio ,nlwotendes" wys danrop dat die platlclnnd
finan-sieet nie kan opweeg teen die stad nie.
H ierdi~ toekomstige verbeeldi
ngs-kombinaslcs en c110g ander, wat ons nie eers noom nie, word in baie fyn beson· .derhede uitgewerk, met leiors en aan· hangers gespesifiseer. Ons wil nie hierop ingnan nie. Ons noom maar net die feit van die bespicgolings.
Iomand in die buitcland bet eendag gesc dnt regorings diltwols saamgeflans word in die parlcmentere wandelgange. As dit van Suid-Aft·ilm in dio verlede wanr wus, wil ons die vurige wens uitr sprcok dot dit nooit weer ·in die too-karns wnnr sal woes nio.
Wil partypolitici dan nie verstaan dnt 'n regering govoer moet word in bclnng van die volk as geheel nie en nio ·in bolang van con of ander belangc-groeJ> nio I
Ons wll voorspel dat daar net oan
kombinasle Is wat In die toekoms diD regorlng In ons land sal voer, en dit i s -die komblnasie van die volk, ..m.a.w. die Afrikaanse \tolksbeweging.
D
IE
NUUTSTE IN
D
AM.ES
-fELJ-HQEDE
en
Pas
ver
skyn!
I
NLE
IDI
N
G
T
OT DI
E
E
K
O
NOM
IE
WINTERJASSE
by
deur prof. dr. C. G. W. Schumann en dr. D. G. Franzsen
albet van dte Untverettett van Stellenboscb. Grootte: 8~ dm. x 5~ dm, 600 blas.,
49 tabelle, 36 diagramme. Linneband.
P
A
R
OW
•
Dl I; MOD ERNE DAMESMOOISTE. Prys 19/6. Poageld 1/- ekatra.
•
MEUBELS
Dit is die cerste handboek oor diePBYS!l STYO VXNNIO.
KOOP
NOU
!
ekonomie wat in Afrikaans verakyn.
Hier het u 'n baanbrekende werk
waarin die hele onderwerp, op
Afrikaanse lees geskoei, saakllk en
wetenskaplik behandel word.
ONS BOU ALLEENLIK OOEIE KWALITElT
MEUBELS IN VOORRAAD.
Vir elke Afrikaner, betsy sakeman, prokureur, boer of student is hierdie werk van onskatbare waarde.
•
W
~rda
M
eubelhandelaa
rs
(lieo1om
s
.)
.
Bepnk
.
Stuur u 'beatelling· met tjek of poe· wissel aan
Groote Kerkgebou, KAAPSTAD.
Posbus 210. Foon 2·6806.
P
r
o Ecc
le
s
ia-Drukk
e
r
y
Posbua 28 • : • • • Stellenbosch.
ON
D
ERSTE
V
N ONS A
D
VE
R
T
EERDERS
.
O.B.·OFFISIERE EN BRANDWAGTE, "AAN.DAG I
W.APENSKOU
bled ey. dloneto nan u ae voorUrtlnreorgnan m.b.t. dlcnalaer- en studlelaeronderwerpe,
sowel 1\8 m.b.t. ander volksvrna~retuklto. ·Dio lt.Q. sG \'IU\ Wapcnskou: ,.Wnpenakou,
die IUllptelUto orgnon vnu dlo Atrlknnnse Nnslonnlc Studcntebond, stnm ult dcuke.nde
kringe nn Jong A.bilcA.Den wnt trnS' om helderlleld to vind en to vorspreJ. As
aod~ verdle.n dlt dlo noukcurlgo a.Mdng van dlB strydeodo goledcre."
WAPENSKOU
verdlen 'a plok 111 el.ko Atrllro.nerbals. 'l'ekcn onmlddolllk Ill by: Die Ulqewera,
Wapenskon, Boa 28, Stellcnboacb. Dlo tntekengehl Is tSI· vir 4 ultgnwce per Jaar.
'
N JONG AFRI
K
ANER SKRYF AS VOLG:
,AI my suksesse skryf ek toe aan die eersteklas teslnp wat u Kollege aan
die versklllenda Helpmekaar-studente vorskaf. Ook help die dosent.a mens •
bai& vorentoo op die pad van s~;~ks&s."
MEER AS 200 KURSUSSE
'
Die Helpmekaar Is die enlgste sulwer opvoedkundlae Afrlkaanse..Korrespon•
donsi&•Kollege In Suld-~frika.
Pos dio Koepon nog vandag vir gratis besonderhede asook vir die pamflotl:
,'N BOODSKAP AAN U."
DIE BESTURENDE DIREK'rEUR
Helpmekaar-Korrespondensie-Koll~ge,
Posbus 3512, Voortrekkergebou, JOHANNESBURG.
Stuur my assebliof besonderhedo omtrent u Korrespondensie-Kursusse.
Ek stel bolang in ... ·-···-·-···--·-.. ····--··-····-- --·-··---·-···· · - -
-N aam ····-···-···-··-··-··-·-···-···-····-·--···-····-··-···-····-····-···-···---·-·---···-·:: _ _ _ ~ .Adrcs --·-·-·-··-···---·-·-·---··---··-···-···-···--···-····-···---···- -···:·---·-···
-(O.B., 29 Maart 1944) ·--·--·-·-·--·----·--·--···---.. ·-··-····-·- ··--·--···-··-···----
-Besturende Dlrektcur: or. H. G. Luttig, M.A. (S.·A.), D.Litt.
et Phil. (Leiden).
