Roemenië zet zin tsnden ín
Het Draculatoerisme
"1pe arein'Iranty[uania, and'Íranty[uania i4 not €ngtand. Our aay4 arenotyour aayt, andthere thaff beto you mony strangething4;'
(Bram Stoker,in: Dracu[o, t8g7)
Tekst en foto's, Ruben A. Koman
Wie buiten de Oost-Europese
republiek over Roemenië spreekt, heeft
het a[ snel oveï het ongeÍepte, beboste, duistere, mysterieuze
TÍans-sylvanië en specifieker over Dracula. In het voormatig oostblokland
had men tot de val van het communisme nog nooit van de
bloed-dorstige vampier gehoord. De ïoman Dracula was verboden. Men
kende en kent slechts tÍots vooÍ zijn historische tegenhanger Vlad
Tepe$. Dit artikel geeft, naar aanleiding van literatuuronderzoek en
veldwerk ter plaatse, een kijkje in het leven van de Wallach'ijse
vorst
Vlad Jepeg en zijn romantische tegenhangeÍ Graaf Dïacula. Sagen
over VIad en verhalen over het volksgeloof uit Transsylvanië
tijken
min of meer de inspiratie te zijn geweest vooï de ler Bram StokeÍ tot
het schrijven van zijn wereldwijde bestseller over de vampieï
Dra-cula. Dracula was op zijn beurt weer de blauwdruk voor de weergave
van het vampierwezen in diverse mediaproducties.
De Roemenen tijken inmiddels echter een haat-liefdeverhouding
te
hebben met de romantische Dracuta, die hen in feite tegen wil en
dank is opgetegd.
Enerzijds wiI men de historische Vlad in de
schijn-weïpeïs zetten, of hem zelfs op legendarische
wijze verheerlijken,
en zo Dracula'ontmythologiseren'. Anderzijds teeft het
DïacuIatoe-risme in het land op, verschijnt in eLke
stad Draculakitsch voor de
toerist, en zijn van de Karpaten tot aan Boekarest plekken en met
name kastelen te bezoeken,
die aan het bloeddorstige
monster of de
historische Vtad zouden herinneren. Hieïmee begeeft het land zich
in een opkomende'inteïnat'ionale traditie: het uitbu'iten van a[ dan
niet 'ware' verhalen. Ook in Nederland doet men onderzoek
naar dit
fenomeen van mediatoerisme. De vraag die dikwijLs
gesteld wordt, is
of Roemenië in een diLemma zit. Moet het vasthouden aan
histori-sche waarden en de nek njet langer uitsteken voor de tanden van de
vampier, of moet het de buitenlandse legendtrippers met a[Le waïmte
omarmen?
vladfepeg
De hjstoÍische peïsoon Dïacula werd rond l43r geboren als zoon
van V[ad Dracut. Zijn vader was door de edelen, bojaren genoemd,
verkozen tot voivode. Dit was de vorst van de Ottomaanse vazalstaat
Waltachije (Tara Romàneasca),
in het huidige Roemenjë.
Vader V[ad
was ridder in de Orde van de Draak, onder het volk bekend als de
orde van de Dracula's. De draak was het symbool van de orde- Het
stelde het Beest voor, de duivel, oveïwonnen door het christendom.
Vlad ondertekende offic'iële documenten met de naam DÍacula. De
naam onderscheidde hem van zijn getijknamige vader. Dracula
be-tekent dan ook draak, later ook vertaald als duivel. In middeleeuws
Roemeens betekent Dráculea 'zoon van Dracu['. Zoon Vlad was gepn
graaf
,zoal,s de fictieve Dracula, maar een prins.
Van grote invtoed op de onjuiste buitenlandse beeldvorming van VLad
i s het boe k ln S ear ch of Tr acu[o uit rg7 z gewee st. Hi erin werden de
fictieve Dracula en de historische Vlad als hetzelfde karakter
gety-peerd. Tegenwoordig wiI de gangbare theorie dat schrijver Bïam
Sto-ker over Roemeens volksgeloof heeft gelezen en dat hij deze verhalen
aan de hjstorische persoon Dracula, Vlad lepeg, koppeLde
voor het
schrijven van zijn roman DracuÍo. VanVlad wist Stoker waarschijntijk
niet meer dan alleen zijn bijnaam, Dracula.
Door de tokale bevolking wordt hij zeker niet gezien als duivel of
vam-pier. Hij is een held, een Vader des Vaderlands, die het land redde van
de ondergang. In de Roemeense
volkstraditie is hij de lokale Robin
Hood, vriend van de armen. Vlad wordt bejubeld voor zijn
inspan-ningen om Wattachije onafhankelíjk te houden en orde te scheppen in
de chaos in een turbulente tijd. Zijn goede naam onder de
Roeme-nen dankt Vlad aan de ooÍlog tegen de Turken in 1462,
toen hij een
Turks leger versloeg. De naam Vlad Tepeg heeft onder Roemenen
haast mythische proporties gekregen,
mede dankzij socialistjsche
geschiedschrijvers
in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Vanaf de
oude en moderne aerhaten:
als booming busiïless
negentiende eeuw wordt hÍj verheerlijkt, toen het modeme Roemenië
vorm begon te krijgen. In de jaren zeventig van de vorige eeuw liet
Ceaugescu
standbeelden van Vlad oprichten, zijn kasteel in Arges
restaureren, en werden er boeken en artjkelen over hem
gepubli-ceerd. Hij werd geprezen in schooLboeken.
V[ad de Rechtvaardige staat weliswaar ook bekend om zijn harde
leiderschap. Hij spietste zoweL wetsovertreders a[s zijn Ottomaanse
vijanden op een staak en kreeg dan ook de bijnaam V[ad de
Spiet-ser, zoals hij voor het eerst in TuÍkse kronieken en later onder meer
in.Russische
en Duitse teksten wordt genoemd. Het spjetsen was
destijds een gangbare manier om mensen te doden of om lijken als
afschrikwekkend
voorbeeld aan het volk te tonen. Volgens de sagen
leerde hij deze techniek Lijdens zijn Turkse gevangenschap. Toen
hij zich verveelde zou hij muizen of kikkers op zelfgemaakte palen
hebben gespietst, a[ zouden dat dan haast satéstokjes moeten zijn
geweest. Dankzij de net ontwikkelde boekdrukkunst konden zijn
vijanden de naam van V[ad verder door het stijk halen. Tepeg [eefde
volgens de sagen in het Woud van Paten, wachtende tot zijn
onderda-nen hem mensenvlees voorschotelden.
over Vlad zijn meerdere sagen bekend
. Zo wasYlad zo zelfverzekerd
van zijn ordehandhaving, dat hij een gouden beker liet plaatsen naast
een fontein op het centrale ptein van Tàrgovigte. Dorstjge reizigers
mochten water uit de beker drinken, maar de beker mocht niet
wor-den weggehaald. Geen dief durfde de beker te stelen, vanwege zijn
gruwelijke vervolgingen. "]e kon geld op straat leggen en het werd
niet gestolen," zo hoorde ik nog in de volksmond over Vlad, maar
hetzelfde verhaal gaat ook over de communistjsche periode in de
ja-ren negentig van de vorige eeuw. Een ander verhaal wil dat Vlad alte
aïmen, zwervers en bedelaars naar het prinsetijk hof liet komen. Hij
schotelde zijn gasten een gïote maaltijd voor. Na de maaltijd líet hij
de ramen echter barricaderen, waarna hij de zaat in brand liet steken.
Hij zag deze mensen ats dieven en was er van overtuigd dat
ieder-een moest werken. Toen Vtad meerdere kooplieden en edelen liet
spietsen, zag hij dat een van zijn edelen zijn neus dichthield tegen de
stank. Vlad gaf opdracht de man op een extra hoge staak te spietsen,
zodat hij de stank van de stervenden beter zou kunnen ruiken. Aldus
de verhalen...
Graaf Dracula, vampirisme
In rSgz publiceerde Bram Stoker Drocu[a. Stokers boek is geschreven
in de vorm van een dagboek van de jonge Engelse notaris lonathan
Harker. Harker gaat naar Transsylvanië om graaf Dracula te
informe-ren oveÍ de aankoop van een kasteel in Engeland. Daar ontdekt hij de
ware aard van de graaf' het js een bloeddorstige vampier. Uiteindetijk
weet Haïper met een aantal handlangers de vampier te doden, maar
niet voordat zijn geliefde Lucy door hem is gebeten.
Hoewel de roman zich grotendeels afspeelt in het Victoriaanse
Engeland, is het vooral bekend geworden door zijn begin en einde,
dat zich afspeelt in Transsylvanië, een van de drie regio's die het
huidige Roemenië beslaat. De Dracularoman tijkt overígens eerder
Hongaars. Dracula zegt te behoren tot de Hongaarse
Székelygemeen-schap. In de tijd dat Stoker het boek schreef behoorde
Transsylvanië
n [ad tep et (ca uzt- ttz 6).
],,[aar
een o[íeportret
uít het 4[ot Ámbrat te'lnntbruck (uffiíende eeuw)
.
bij Oostenrijk-Hongarije.
Er komen slechts een paaï geografische
namen vooï die naar Roemenië verwijzen, zoals de steden Galali en
Boekarest.
In de roman komt overigens de Nederlandse professor en
vampier-kenner Abraham van Helsing voor die gebaseerd zou zijn op de in
Lei-den geboren arts Gerard van Swieten (qoo-t772).In veel films doodt
hij Dracula, at is dit ín de roman níet het geval.
De vampier uit de zogenaamde gothíc-fctÍe en Hollywood-producties
is gebaseerd op het voorbeeld van Graaf Dracula uit de roman van
Bram Stoker. Dikwijts is hij een charmante aristocratische heer,
met lange hoektanden, zwart gekleed en een cape dragend. Hij is
seksueel verleidetijk, verdraagt geen licht en slaapt overdag in een
doodkist. Hij is bang voor een crucifix en wijwater. Hij kan gedood
n
. / . / ' ' i ' Ê.!kkólí-q
*;;; :*,,r,11:"+ -i
e " j
iiar {r.-ra lTlliltiit;!
. _ _ J ! : i
"
;-,
l ï a t t ' i r F n k r ? : h 4 F,Jsiiná CrJlJvts o. '.. .. :{}
ë:=
D Ê 3 i á c e - o á*írrersr'. **"11""- i l*otetxasteelll.?3r994ailt àq{i*'i:i ".,ji..-. . f;'r:,*r* ,laf:ll, rll:i'r-;f, i Inv(cr ^ê:!eerlLË:.-::lL agltÈi'r ,- r rd !1r'ír* :3frr r:-rrr dririrÍ:rrr*trf,, i'r á,tplea: I OmgU!Êl* *
l : h l ' f f i q r : " " = 1 &,*È----íq - t TàÍ(ovitte t :t *---E-o B , . z à r - . B . ; . r n
*
fui"jh.; P 1 . a i ' e ' ' t t ' í t -:';..,it, ),-:-lt::l ..:i: : lJl Ii-';:hrria . 4*
F.i}ákl vfiiht ïa$*ï**-._.
f ! * i , i i ^ ( i * , g 5 - 0 ,é.kwdnà Ns* iióiear,, ol,'.,,..--worden door hem te onthoofden, door een houten staak, een naald of hooivork door het hart te slaan, of cloor een zilveren
kogel-De vampïer in de folktore is in veel gevallen anders dan de roman- " r i s c h e D r a c u l a . H e L w e z e n i s d i k w i j t s g c b a s e e r r i o p d e v o o r n a m e l i i k S l a v i s c h e r e u e n o n t 'v a m p i r ' o f ' u p y r ' . D c z e t l o o r d e n g a a n v o l g e n s e e n t l r e o r i e w e e r t e ï L i g t o t h e l T u r k s e w o o t c l ' u b e " ' v o o r h c k s , m a a r ' v a m p i e r ' z o u o o l < v a n G r i e f , s e o o r s p r o l l g k u n n e n z i j n . E r z i i n i n i e d e r g e v a l v e r g e t i j k b a r e v a m p i e r w e z c n s b t n n c n E u r o p a w a a ï r n v c r s c h í l ' l c n d e c u l l u r e n n a a ï v e ï w e z e n w o t d f . O o k b u i t e n E u r o p a , i n l a n d e n a l s C h i n a , l n d o n e s i ë e n d e r i i i p p i j n e n i , v o t d e n b c p a a l d e o n t l o d e n a L s v a m p i e r s g e z r e n . V o l k s v e r h a l e n o v e r b o v e n n a t u u r l i j k e z a k e n a l s o n d o d e n , s p o k e n , k a b o u i e r s a a d 6 r g e l i ; k e z i j n i n l " e i t e in t e r n a r i o n a a l . en zeker niet spccifiek Roeme€ns.
D e v a m p i e r i s i n h e t v o l k s g e l o o t e e n o n d o o d v í F z e n , ii s h e t w a r e e c n g e r e a n i m e e r d t i j k . H e t w e z e n k o m t r r i { e c r k l e i n s l a n g e n g a t n a a s t h e t g r a f . H c t h e e f t g e e n c c i t a f i u v
- i l r l ë t 1/C.. r1 wor ar. nicl in rle spiegel
!r,reflecteeïd. De onrircic zwr:i:ft tu:;:;ci"l iir:ntr:i q:rr i-Lei..In levende lijve
l r e c F r o e p e ï s o o n z e i í m o o r d g e p l e - . I , I , r - 1 . ' , . z o t r r l i g e p r a k t i j k e n ' L t ' g a a n , z o a l s o v t : ' , a r i g v l r . * . . l t ' l . r r l ' " , : t . : " s u o l k s g e l o o i w e r d
o o k i e m a n d d i e m e t i c l r rr v.,.u{ r.r r,, 1i, i";:..;Oijdegeboorte)
soms een varrrpler, af als esr kirir-i vcor de dacp was overleden. Soms e e l J n v a m p i e ï i r ) h L t \ ' n i [ . f 3 1 4 6 r ,4 e ) : : : n r q d s : 1 , t i i d e n s e c l t p s e n Oi rr zrch Le bescherrncn legen vamp'i*rs legde ïní:n eten vooï de deur of srneerde men knofiock aar l .lc .ie1rïp.,sf en t_le meest vor:rkomende
íra.an1 vooí van-npiers jn ítoernsnië is'ringr,ri {vrnilr,veL;jk 'lfrigaica) af
m o i z i r . T e g e r i w c o r c í ' i g c l l r l k e n s Ë o r a t l i : ; c i : ri * g k o i r L k o r n i - t L r v c r h a l e t ) o p
in de krant over Roemeense plait*landsboeren d1e lijken opgraven
varL venneende orLdcden, en staken of pinnen ïn hel haït sleker'. HËt s l a a n v a n e e n p i n d o o r n e i - h r r r i r o c r s p r o n k e l r j k g e e r ' n t a n l c t o n t r ' n vampier te doden, maaï een maïtier otn de ronddolende ondod.e in
het graf te fixeren. De pirL werd clor:r het hart en jn de grond gestagcn,
zodat het lijk niet meer weg kcn.
Dat e€n vampier bioe d moet zuigen om een ander Lc besrneltcn, is een bedenksel van Bïalr'l Stokeq evenaLs het gegeven dai de hrsrori s c h e V l a d lepcg of Dracuia een rampíet geweest zt:uziin.
Draculatoerisme
Het verhaal wil dat, na het offic'iéle staatsbezcek van de Àrnerikaanse pres'ident Richard. trlixon in cle jaren zest.íg van de vr:t ige eeuw, ster,:ds meer Amerikanen naaí Transsylvanië op bezoek gingen. Hier vroegen zij ori"i vleermuizer, doodskisLen, scherpe Lange tanden en bloedzu'i-g e n d e v a i r . . p i e i . . z o . . l s c l c z e in d e t r ' ' l m a n 'D r l t u l a r o o r k o n l 1 n . . Somrnige toerisialr w;ríett op zoek tlaar de literaire herkorllst varl Stok€ïs roman. Ànclerr:i1 kw.r,tten n;rai ïranssyivanië om cle
bl'renna-tuurlijke, griezeLl;ie lie rkomst uit cle rontan te acirterhalen, zcais 'ilr
ons Land bijvoorbeelri colt spokenjagetr 's neichts vertneende spookhuizen beztseken.
V a n a f d e i a r e n z e s t r i : Z o ( ' r l € r ' l L o e r i s t e n m e t n a t n P n a a r h e r D r a c u l . r kaste eL. lij krvilir-ren vocral rLit in Bàrgàu, waar het kasleel vr:lgens cie ïoman op de Bcrgcs Paes gesitueerd was. Het k4steel was echter d o o t S t o k c | J Ê l ' 7 o n n c n .
Het RoeÍn€ensÊ h4iniÍtLÊïic va.n Ci-tl!-uu.r - anderen nienen daL h+:1.
weslírïse toeíi5tíin :e lf r,;aren . vcrrri in Ër arl de getr..lriki,r.: lol;.li:le vctr
fict i,;;rliccl \::rrI ili;-:u..r;l;! ir:t cic llailjkr-i;:ii'ilqc rornan" I ie1, ljÊ-;i certraal, r-ir.;..i ll. iir rl*: ir-LirrL v;Lri ilt: sl;ld }lri:r$o1,', ii-L r-iel Lruuri- raft eÈil- skil-:e El*irr-rï1jrÍ1. ï li:i. lli.ri;l- *i;.rínaitsf in ilcf L]ract-Llaliei:Lii, lo;-iL:; cJal lblr t l.cLlin*r,-*.;.i ir; 5li::r-it;,rl-rtrl tlÊ hÊi- liiki hilËlÍji í-tf i1!nl-on l:'ie ck íjr :ijlr sirrr.'*kjc:ai-l-i.l.ige liii;piralie her:li- cirqccla.n.rl vi:*t dr: f.i'111;l.:-g. iiet kaslce ! .,.rrr:r,C vt*r. t#í:l!lïr-II{l l0€1iÍ;hlit dr: i-ÍF:;'L[.1.rar-'"iÉ vaíi iioefircÍllii] en rt,*:tc{ e ind jaren ze str-i;; ;r! ilr"ri:i v*1,: i-r:eri:;lr:l en f iinpicr:gen br:zoc"iLf .
Ëe i?oÊnreensÊ regr:ring zagl aanvankelljk de grote sf,ïotlÍn irit€ïnalio-i'ràle ioeïisten, die voor Dracula naar het lancl kwam*n, met lecle ógen aan. 11et pcliiierke, sociaiistische gedacl-Liegoed paste ni€t lljj
varnpirisnre en bovennal-uurlijke zaken. 'fransoylvanië werd cioor de
ver!r.a[en daarnaast als achtergebleven, onderontr+ i klcel cle regi o
gr:pr*se nteercl. Het was de z.etei van het universele kr,;aad. Vccri:s wil.d*n de ltroÉmensrl cle histortEche Viaci niet Laten vereenzeivigen nr*t de ïomantischË illacuLa. Een geplande 11oeillÊense vertaling van Stokers roman werC rian cok geanmrl.eerd, terwijl een cmvangrijke biografie van de historiscire Vlad in Engelse en lapanse vertahng verscheen, waarín het verband iussen de hjstcrische en fictieve Dïacula ujÉïd verwoÍpeft. Het Dïaculatoerisme werd door de Íegering cian ook niet gepíomoot. Onrdat de Roemeense economie in de jaren z c v ( . n t i g c c h f c i s L a g n e e r d c , c n o m d a t d e v r a a g , l a a r d e í i c t i e v e
Dracula uit mei nanle de Vs gloot was, werci i-Let Draclrlatoertsnle
gedoogd. ïn reisgidsen werd. er ech.ter met name negatief over g e s p r o k e n . H c t l a n c l k w a m w p l r n e t t o t r r g i d s e n o p d e p r o p p e n , a a n d e hantl rvaarvan de toerist langs cle histolische plekken van Vlad fepeS werd geleid- Met de verharding van het comrtunistische regime, en cle vergetijkingÉr"l di€ gemeiakL werd.en [ussen Dracula en Ceau5€scu werd Roernenië steerls vijandiger tegen de westeïse Dracuia, en wercl het Draculatoerisme verder afgeremd.
ï\a rle vaf van het contmunjEme werd"Ilrctcu{anisf [enoer oÊ.ênqr
t-reerd en drong de vampier uit de w€sterse populaire cultuur en de vampiromanie beetje bij beetje Roemenië binnen. Over de hele
r 4 r e r e t c l \ { i . t s [lracula inmiddels een hit geworderr, mct meet dart
t w e e h o n d c r d ' i l r r s , s t r i p s , v o o Í s t e l l i n g e n e n v i j t e n v e e r t i g d u i z e r r d veren'igingen en chlbs. Dracula werd door steeds meeÍ Roemeense bedrijven als hancieLsmerk gezien, en een bloeiende souvenirhandcl volgde- De iaatste jaren zijn Draculasouvenirs overal te koop, tot aan meeï afg€lËgÊn plaatsen als Fetrogani [m'ijn uitvaisbasis) toe. Zo'n v i j f i a a r g e l e c t c n n l o e s t d e t o c ï i s t p e r s e n a a r d e t o e r i s t i s c h e Draculagebieden.
Somrnige Roemeens€ aljteurs ïoëpel"r landgenoten op om het lot te / - + n ' - ' r -
- " n T r a a s s y l v a n i ë g e l i n k t w o r d l e n h e t i n h u n
r ( L í P L C r e i l U d L u r r L u r d 4 .
v o o r d e e l t e g e b r u i k e n , z o n d e ï d e ' w ' e r k e i i j k e g e s c h i e d e n i s ' t e veïget€n. Tocir blijven andelen zrctr verzetten tegen de verge[ijking tussen de historiscl-re en ïomantjsche Dracula- Roemenen zijn soms zelfs beledigd oveï de Lransfoïmatie van de nationaie hetcÍ Viad Jepeg L o t b l o e c l d o r s L i g c v r . n p i e r . 1 le t l a n d w i l d a a r n a a s t o 1 5 v 6 [ a a 3 v 6 i i g l i d v a n E u r o p a q c z i c r r w o r d e n c , r n i e t a l s a c h t c r g e b l e v e n l a n d , c l a t .geassocieeÍ; wor dL rneL voLksgeloof en Dracula. Êen sjnjsLer
T r a n s s y l v a n i ë z o u s L ; q r n a t i s e r e ' t d w , r k e n . V e r r a s s e n d w a s h c t d a n O O k d a t R o e m e n i ë i n Z O t . . . r , - r " | .rrl-" Jc Oi n een Dt arr rlanrer nrr L, r
openen,.met een í<asteel, labyrirri. {líti]- ínstilu.ut van Vampircingie e ir"
l - p r r t o o n s t e l l i n g e n v a n . d c p " , . , r s e g e s c h i e d e n i s . l " : o t i e n t i i , ' , . 1 ê r e r l v à F v e ï z e l t . Ê g e n d L w e c i , n , a - u l a g e l a c h l r : , w c r d r j r - u i L b a t i n g e e n p o l i t i e k b e s t u i L . l' 1 " t p a r k z o u j u i s t d e i n n o v a t i e v e r . : , , r v a i r R o c m e n i ë k u n n e n l a t e n z , c n e r t e e n p o s i t i e f b e e t d v a n h e t l a n o t , d e w e r e l d k u n n e n L r e ë r c n H e t r o t l m e d e k u n n e n z o r g e n v o o r w a a r d e r i n g v a n h a a r u n i c k e l . a r : k r e r e n c u l L u r e l c l d e n t i t e i t . . l : l : . , ê m n , r r l < ê r r l e r t c e n c j ^ h i c n " r r n l n e e n l e g e n d D A C f t e t U S S e r 1 r - , \ u E ' t ( ( r r c PLddLstr r > l g Í l l F o a Í a e Í t Bistrita werd gevochten oir. de Dracula'recltl-en" Eieicle plaai:seri fircerLdsit d*"ï zi j r"*cirt iradcir:n lp h.cL t-Li*:'iii,tr ie Ll.Llrt/er" lli {*iËàrk tlrar-ul,lianr-j. Xnwoïi*rs váil llistrifËii cl;'Limdel dal t)ïaí;ul;t v;Iil l't€1l
was ofi-ldal- Joïratfran l l;rker ilit rie rorru1n dr: l]0r14opi,ll; irii-rekï en itr
irertir:rg d;: Iouclen Kic*lr verbliif l-" []e rl'lidrj.cic-'r:tj\#-sË Ët-fid Slghignara
ineend* rchïcr clat. zij n-Leer histr:riqci"lr: rechlr:n hacl i]p h+:i: rr*rhaal.
11.Érl Ír',óciel vr:or Dra';ula, Vlacl, w;-Ls et irnfi"rr:rs g*:b*r*t'1. l-ot tl€rl
liulculapark kr.t'an-L het cchlí:r iljÊï-. ïlet prcject rve rd'i'n:*r:5 ll.1
"vr:ei gr:staakt-.
I.r-L Ri:r:ineniil zljrt leqenwoorrlig riie liernirl Lckai'r! n*5; strleds pLaa"lterL
gelse lecLr:eld. uir gescirlcdenjs, fail<Lcre cn de romat: van $lnker, wa;,r
een [Jrar-ulaveriul,ll. *air vast zit. sr:nts eisert plaatsen rjr:
"rerhalen o]: als uniek cin onveïvíe€ïïtdbaar voor de eigen pLaats" ïlit bet€kent niet dat e en hele gen"reenschap d'it doet. l-{et iniriatief kr:nri doorgaans van
bove nal Een geciaimd verhaai kan, net a.ls in Necleriar"rcl bijluocrbeeld.
h e t t o e r i s t i s c h v e r k e e r v e r h o g e n . D i k w i j l s i s c l e p l e k o o k t o e r i s t i s c h aan DracuLa gekoppeld., omdat vanult diverse landen, waarondeï Necleriand, Dracuiator^lrs worden aangeLroden die de plekken aan-cloen. Ook zijn er congressen en genlaskerde balis rondom het vampierthema. De Nederlander kan via Dracula Reizerr en
verschil-Lencie andere íeisoíganjsaties een Draculareis oí Halloweenreis naar
'het Land van de graaf' boeken.
In Roemeniej irebben rneerdere piaatsen (zie kaderJ een toeÍistischc link met Dracula. De iijst is ongetwiifelcl niet co'iïrpleet en zal, naarmate het Draculatoerisme vordert, naar veïwachting alleen maar groeien. DaL cle ciajm vaak nauwelíjks valt te onderbouwen maakt voor de toeïist njets uii en historicite'it r:f authenticiteit speelt in veeL gevallen nauvr"'elijks een roL van betekenis meer.
i
+
ï n i
**
-.1:*
ii,ï,
7)! .t rukJi? t- i 4 *t ít't'B ï aït^a4teeL
DrlcuLa tn lJran
Mensen wi[[en steeds vaker naar echte plekken uit fictieve
mediapro-ducties (vergetijk toeristische ïoutes vooÍ de DaVinci Code, Lord of
the Rings en Sherlock
Holmes). or. Stijn Reíjnders doet aan de
Eïasmus Universiteit te Rotteïdam onderzoek
naar de rol van
derge[ij
k mediatoerisme.
Besluit
Roemenië tijkt niet om het Draculatoerisme heen te kunnen. Van
heinde en van verre komen toeristen a[ tientallen jaren naaï het land
om plekken te bezoeken
die historisch, maar vooral fictief, aan
Dracula zijn gelieerd. HieÍmee begeeft het land zich overigens niet in
een vreemd gezelschap.
Over de hele wereld bezoeken
mensen
plekken die aan sagen, legenden, sprookjes of andersoortige
voLksverhalen
zijn gekoppetd. Of deze verhalen daadwerkeLijk
hebben
plaatsgevonden of bewust zijn verzonnen is voor de toeÍist van geen
enkel belang. Zij wil enkel genieten en beleven en zelfs geloven dat
het verhaal werkelijk op deze locatie heeft plaatsgevonden. Met
souvenirs van de plek'des onheils' keert zij tevreden huíswaarts. De
'werke[ijke' geschiedenis,
zoals eeuwenlang schrifte[ijk of monde[ing
overgeleverd,
hoeft hier in principe niet onder te lijden. De verhalen
kunnen de 'ware'geschiedenis zelfs verlevendigen,
of beter in het
geheugen van de bezoeker
prenten. Hoe je het ook wendt of keert,
vooralsnog btijven geijkte stereotypes bestaan, Hofland zit vast aan
zijn tulpen en klompen, het Duitse Hamelen aan de Rattenvangeï,
voor Robin Hood bezoekt men meerdere plekken in Engeland, en
Roemenië is Dracula enigszins opgedrongen.
Na worstelingen met
het Draculathema schieten de Draculaspots, die door het hele land
bezocht kunnen worden, als paddenstoelen uít de grond. ook het
aantal souvenirs neemt gestaag toe.
Dat de toerist Dracula slechts op bepaalde plekken zal aantreffen, en
dezeverder in het land nergens voorkomt, en dat de bouw van het
themapark DraculaLand
is gestaakt, zaI menig Draculafan teleurstel
[en. Anderen zullen hiermee verheugd zijn en de nadruk blijven
leggen op de Roemeense
natuur, de vele bergen en bossen, ftora en
fauna. Het is afwachten in hoevene het vampieïtoerisme toekomstig
door Roemeniê zaI blijven worden ingezet en we[[icht zal vermeerden
en of Vlad Tepeg
en Graaf Dracula zich met hand en tand tegen elkaar
blíjven verzetten, of dat zij elkaar toekomstig meer en meeÍ zullen
omaïmen.
,:':t I ,.t
:, ".:r,:.
i:..-:.
Dracu[a zot in kattee[ ]{unedoera geuangen
KJw
wwtlx#,m,wp
mkfl:frlt;ug
É'.r.r-
Ww mww*'wz\
ffi,
Aref(u): staat bekend om zijn verhalenvertelleïs,
die nog steeds
vertellen over de historische Dracula. Volgens de sagen hieLpen
inwoners uit Arefu Vlad ontsnappen nadat hij door de Turken
gevangen was genomen.
Bistrita: ín de Gouden Kroon kan het'exacte gerecht' gegeten
worden dat de Engelsman Jonathan Harker uit de roman, at. In
het HoteL
Kasteel Dracula kan worden overnacht, in de buurt van
de Borgos Pass, waaï het fictieve Draculakasteel uit de roman
stond. Ook is er een Doodkistenkamer.
BoekaÍest: met Palatul Curtea Veche, de oude prinsenhof, in de
vijftiende eeuw gebouwd door Vlacl fepeg. Volgens de verhalen
hietd hij zijn slachtoffeïs vast in de kelders van het gebouw. Er is
eveneens een Count Dracula Club met vampiermonologen.
BTan: met het zogenaamde Draculakastee[,
Dracula Castle
Radio etc. Het kasteel is een wane toeristische trekpleÍster. Vlad
verbleef er slechts twee weken tijdens een doorreis.
www.dracu-lascastIe.com.
Er zijn tientallen souvenirshops,
en een
spook-huis of gruwelkabinet waar je verklede acteurs als Dracula,
Frankenstein en de duivel kunt ontmoeten.
Bragov: waar V[ad tegen de Saksische
kooplui vocht, met onder
meer het House of Dïacula Hote[.
Hunedoara: Het kasteel waar VLad
enkele jaren gevangen zou
hebben gezeten organiseert ook Draculanachten. www.youtube.
com/watch?v=TlzcUrhoSZs.
Poenari/Poienari Fort: wordt steeds vaker beschouwd als het
'werkelijke' kasteeI van VLad.
Sighigoara: Hier staat Casa Dracula, het huis waar Vlad werd geboren, alsook een standbeeld van VLad. Sommigen menen e c h t e r d a t h e t h u i s p a s n a 1 5 o o i s g e b o u w d .
Snagov klooster: Vlad bouwde muïen om het klooster en een kerker. Het verhaal wiL dat de overblijfselen van VLad hier zijn begraven, zonder hoofd wel te verstaan.
Tàrgovigte (Tïrgovigte): In het prínsenhof spietste Vlad enkele
niet-loyale hofleden. In de wachttoren Turnul Chindiei
(Schemer-toren) is een tentoonste[ing van Vtad's Ieven te zien.
a ' 4 . L . :
