Een automatische lepmachine voor het leppen van
precisie-linealen
Citation for published version (APA):
Schellekens, P. H. J. (1972). Een automatische lepmachine voor het leppen van precisie-linealen. (TH
Eindhoven. Afd. Werktuigbouwkunde, Laboratorium voor mechanische technologie en werkplaatstechniek : WT rapporten; Vol. WT0294). Technische Hogeschool Eindhoven.
Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1972
Document Version:
Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record
Please check the document version of this publication:
• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.
• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.
• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.
Link to publication
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.
If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:
www.tue.nl/taverne
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us at:
openaccess@tue.nl
providing details and we will investigate your claim.
---~---i
rapport von de sectie: Lengtemeting
titel:
Een automatische lepmachine voor het leppen van precisie-linealen. auteur(s): P.H.J. Schellekens sectieleider: Drs. J. Koning hoogleraar: samenvotting
In het laboratorium voor lengtemeting van de T.H.E. wordt ondermeer onderzoek verricht aan een verdeel-machine voor het verdelen en een meetverdeel-machine voor het meten van precisielinealen.
In dit artikel wordt een automatische lepmachine be~ . schreven die het te verdelen oppervlak zodanig kan leppen dat het aan de hiervoor gestelde eisen voldoet.
prognose
.
codering: M-8-C trefwoord: Lengte-standaard datum: lO;Jlov~ ~72 --aantol biz. / 5 geschikt voor pub! icatie in:Netaalbe-werking
2
-Produktie van precisie-linealen
De vorm van de liniaal is, zoals voor dit soort streepmaten gebruike-lijk is, een H-profiel. Het te verde len oppervlak ligt in het neutrale vlak van dit profiel.
De vorm is in fig. 1 weergegeven.
A
ir---r;;I--_A
Jig_1_
Het H-profiel wordt ruw geschaafd waarna na een warmtebehandeling het geheel fijn nageschaafd wordt. Spanningsvrij inklemmen tijdens het nab ewer ken voorkomt het introduceren van nieuwe spanningen tijdens deze bewerking. Hierna wordt het te verdelen oppervlak A-A licht na-geslepen.
Het is met deze procedure gelukt de rechtheid van het H-profiel over een lengte van 1100 mm binnen 0,02 mm afwijking te houden.
Met behulp van de lepmachine wordt nu met carborundum (korrelgrootte 1200) het genoemde oppervlak voorbewerkt waarna over de gehele liniaal langs elektrolytische weg een nikkellaag wordt aangebracht van ca. 30 ~m. Daarna wordt het lepproces voortgezet. In vijf fasen wordt dan een oppervlak bereikt dat aan de gestelde eisen voldoet. Deze eisen zijn zeer hoog, daar de streepafstanden op de liniaal gemeten worden met een meetmachine (interferometer) die op zo'n streep instelt m.b.v. een fotoelektrisch waarnemingssysteem met instelonnauwkeurigheid < 0,1 ;~m
In het laboratorium van de T.H.E. wordt daarom als eis eindmaatkwali-teit aangehouden.
De vijf genoemde fasen in het lepproces zijn achtereenvolgens: a. Diamantpasta 7 11m korrelgrootte
b. Diamantpasta 3 11m korrelgrootte c. Diamantpasta 11m korrelgrootte d. Diamantpasta 0,25 11m korrelgrootte e. Aluminiumoxide Diamantine H2
\Opbouw van de lepmachine
De te leppen liniaal wardt geplaatst op de wagen van de lepmachine, die ongeveer 1500 mm lang is en via een kinematische opstelling van kogellagers, als wielen gebruikt, kan worden voortbewogen over twee ronde staven. De wagen wordt getrokken door een stalen snaar, die
over twee rollen loopt waarvan er een wordt aangedreven door een kleine gelijkstroommotor van ca. 7 watt. Hiermee kan de snelheid van de wagen gevarieerd worden van 0 tot 1 meter per sekonde.
Aan de zijkant van de wagen zijn nokken bevestigd die na een bepaalde in te stellen leplengte schakelaars indrukken, die via een eenvou-dige elektrische schake ling de draairichting van de gelijkstroommotor omschakelen en daarmee de bewegingsrichting van de wagen.
Boven de wagen bevindt zich het lepmechanisme dat m.b.v. een support in vertikale richting instelbaar is. Op het support is via een verbin-ding van bladveren een tafeltje bevestigd met veerontlasting, waaraan een tweede gelijkstroommotor is geklemd die het lepschijfje aandrijft. De koppeling tussen het lepschijfje en de motoras wordt gevormd door een kogelkonstruktie met meeneempen zoals in fig. 2 is aangegeven.
{ig.2
Door deze konstruktie zal het lepschijfje zich steeds aan de vorm van het te leppen oppervlak aanpassen; er zijn dan ook geen vormveranderingen waargenomen van het oppervlak na het lepproces.
Het lepschijfje is uit messing vervaardigd; er is een kamer ingedraaid waarin een laagje tin of lood gegoten ~s.
Voor een goede verdeling van leppasta en vloeistof zijn in het opper-vlak enige groefjes aangebracht. De lepkracht kan m.b.v. de
vertikaal-instelling en bladveren tafel worden ingesteld.
Fig. 3 geeft een indruk van de motorbevestiging en bladveren tafel als-mede de positie van het lepschijfje in het H-profiel terwijl fig. 4 eenoverzichtsopname van de gehele machine te zien geeft.
..
• fig. 3. Detailopname lepkop •4
-fig. 4. Overzichtsopname lepmachine.Kontrole van het gelepte oppervlak
Het kontroleren van de aldus gelepte oppervlakken met konventionele middelen, zoals bijv. ruwheidsmetingen, heeft o.i. geen zin.
Het oppervlak wordt in het laboratorium gekontroleerd met een mikros-koop met flinke vergroting en donkerveldbelichting. Als eis wordt dan gesteld dat hierbij geen struktuur in het oppervlak mag worden waar-genomen.
Slotkonklusie
De hierboven beschreven machine levert een oppervlak dat aan de hoge eisen voldoet. Het is geen snel proces maar zeer weinig arbeidsinten-sief. Het aantal manuren per lineaal wordt geschat op vijf, die hoofd-zakelijk worden gebruikt voor kontrole.
O.i. is de machine ook zeer goed bruikbaar voor bredere en langere oppervlakken door het lepschij£je aan te passen.
