Braille_Biologie_VMBO_BB_2018_TV1_aanpassingen

(1)

AANPASSINGEN EXAMENS 2018 TIJDVAK 1 VMBO-BB BIOLOGIE

Algemeen:

 Alle afbeeldingen zijn vervallen.

 De meerkeuzevragen worden aangegeven met 'meerkeuze' achter het vraagnummer.  Invulvelden onder de vragen zijn niet overgenomen.

 Aanpassingen in het correctievoorschrift (vraag 13, 21 en 33) zijn achterin geplaatst. EXAMENOPGAVEN

titelblad

 Tekst vervalt: "Naam kandidaat" en "Kandidaatnummer".

 Zin aangepast: Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. = Beantwoord alle vragen op een apart blad.

 Zin aangepast: Voor elk vraagnummer staat ... = Achter elk vraagnummer staat ...  Onder deze zin is tekst toegevoegd:

Let op! Als een vraag een meerkeuzevraag is, dan wordt dat aangegeven achter het vraagnummer.

blz. 2

 Instructie aangepast (afbeelding vervalt):

Meerkeuzevragen: schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op.  Afbeeldingen vervallen.

 Laatste zin in tekst erboven aangepast + tabel toegevoegd: "De resultaten van ... vier diagrammen hieronder."

Een deel van de resultaten van dit onderzoek zie je hieronder in een tabel. begin tabel

kolom 1: tijd (s)

(2)

0; 80 200; 120 400; 145 600; 151 800; 150 1000; 147 1200; 135 1400; 124 1600; 100 einde tabel blz. 3

 Vraag 2: instructie toegevoegd: Vraag 2: 2 punten

Wat is de maximale hartslag van oma en wat is haar leeftijd? Schrijf je antwoord zo op:

De maximale hartslag van oma is ... De leeftijd van oma is ... jaar.

 Vraag 3: tekst aangepast: Vraag 3: 1 punt

Na ongeveer 360 seconden na het begin van het onderzoek begint oma te zweten. Welke functie heeft zweten?

 Vraag 4: instructie toegevoegd: Vraag 4: 2 punten

Melkzuur ontstaat als het lichaam onvoldoende zuurstof beschikbaar heeft om glucose te verbranden.

Hoe heten de stoffen die ontstaan bij de verbranding van glucose, als er wel voldoende zuurstof beschikbaar is in het lichaam?

Schrijf je antwoord zo op: stof 1: ...

stof 2: ...

blz. 4: geen aanpassingen

blz. 5:

(3)

 Tekst erboven aangepast: "Je ziet een ... de maand oktober."

Je ziet een tabel van de menstruatiecyclus van Denise in de maand oktober. In de tabel zijn de dagen dat Denise ongesteld is met een sterretje aangegeven.

begin tabel kolom 1: zondag kolom 2: maandag kolom 3: dinsdag kolom 4: woensdag kolom 5: donderdag kolom 6: vrijdag kolom 7: zaterdag -; -; 1; 2*; 3*; 4*; 5* 6*; 7; 8; 9; 10; 11; 12 13; 14; 15; 16; 17; 18; 19 20; 21; 22; 23; 24; 25; 26 27; 28; 29; 30*; 31*; ; -einde tabel

 Vraag 9: tekst aangepast: Vraag 9: 1 punt

In de tabel is Denise vergeten de datum van haar ovulatie aan te geven. Wat is deze datum?

blz. 6:

 Afbeelding vervalt.

 Vraag 13: tekst + correctievoorschrift aangepast (afbeelding vervalt): Vraag 13: 1 punt

De treurwilg heeft vrouwelijke en mannelijke bloemen op één plant. De treurwilg is een windbloeier.

Noem één kenmerk van de mannelijke bloemen.

blz. 7

 Vraag 14: tekst + aantal meerkeuzeantwoorden aangepast (afbeelding vervalt):

Vraag 14 meerkeuze: 1 punt

Welk deel kom je niet tegen in een wortel? A celkern

(4)

B vacuolen C houtvat D bastvat E bladgroenkorrel blz. 8  Afbeelding vervalt.

 Laatste zin in tekst erboven vervalt: "Je ziet een doorsnede van de hersenen."  Vraag 16: tekst aangepast:

De grote hersenen bleken bij sporters die een hersenschudding gehad hebben, tot wel 20% kleiner. En in een deel van de grote hersenen stroomde bij deze mensen tot 35% minder bloed.

Waar maken de grote hersenen deel van uit? A centrale zenuwstelsel

B zenuwen C zintuigen

blz. 9

 Vraag 17: tekst aangepast: Vraag 17 meerkeuze: 1 punt

Wat kan een gevolg zijn als de grote hersenen kleiner worden? A verminderde coördinatie van bewegingen

B verminderde reflexen in hoofd- en halsgebied C verminderde zintuiglijke waarneming

 Vraag 18: tekst aangepast + instructie toegevoegd: Vraag 18: 1 punt

Als er minder bloed naar de grote hersenen gaat, zullen er ook minder hormonen en voedingsstoffen naartoe vervoerd worden.

Noteer een andere stof die dan ook minder naar de grote hersenen vervoerd wordt. Schrijf je antwoord zo op:

stof: ...

blz. 10

(5)

Tijdens de eerste dagen van de zwangerschap krijgt een bevruchte eicel zijn voeding uit de eicel. Daarna neemt de baarmoeder deze functie over.

 Vraag 21: tekst + correctievoorschrift aangepast: Vraag 21: 1 punt

Met welk orgaan is de foetus (ongeboren kind) in een later stadium verbonden met de baarmoederwand?

 Vraag 22: tekst aangepast + instructie toegevoegd: Vraag 22: 2 punten

Vloeistof komt bij de bevalling mee naar buiten als de vliezen breken. Hoe heet deze vloeistof? En wat is de functie van deze vloeistof? Schrijf je antwoord zo op:

naam van de vloeistof: ... functie van de vloeistof: ...  Vraag 23: tekst aangepast: Vraag 23 meerkeuze: 1 punt

Nadat de vliezen zijn gebroken, komt de foetus naar buiten. Hoe heet deze fase van de bevalling?

A indaling B ontsluiting C uitdrijving

blz. 11

 Tabel aangepast: kolom "vak Schijf van Vijf" vervalt: begin tabel kolom 1: voedingsmiddel kolom 2: energie (kJ) kolom 3: P kolom 4: Q kolom 5: R muesli (45 gram); 650; 28; 5; 2

1 kleine banaan (80 gram); 320; 17; 1; 0 magere kwark (150 gram); 400; 6; 15; 1 walnoten (10 gram); 300; 1; 2; 7

(6)

einde tabel

 Vraag 24: tekst aangepast + instructie toegevoegd: Vraag 24: 2 punten

Boven drie kolommen staat een letter. Deze letters stellen elk één voedingsstof voor. Drie voedingsstoffen zijn koolhydraten, vetten en eiwitten.

Geef de naam van de voedingsstoffen P, Q en R. Schrijf je antwoord zo op:

P = ... Q = ... R = ...

blz. 12

 Tekst erboven vervalt: "Je ziet een doorsnede van een oog."

 Tekst eronder aangepast: ... waarbij deel P van één oog ... = ... waarbij een deel van één oog ...

blz. 13

 Tekst erboven vervalt: "Je ziet een ... met een letter."  Vraag 29: tekst aangepast:

Hoe heet het bloedvat dat bloed vervoert van het hart naar de linkerlong? A kransslagader

B linkerlongader C linkerlongslagader D rechterlongader E rechterlongslagader

 Vraag 30: tekst aangepast: Vraag 30 meerkeuze: 1 punt

Hoe heet het bloedvat dat bloed vervoert van de lever naar het hart? A leverader

B leverslagader C poortader

(7)

blz. 14

 Tekst erboven vervalt: "Je ziet een doorsnede van een kies."  Vraag 32: tekst aangepast:

Door slijtage van welk deel worden kiezen geler? A glazuur

B tandbeen C tandholte

 Vraag 33: tekst + correctievoorschrift aangepast: Vraag 33: 1 punt

Bij het bleken van tanden en kiezen worden stoffen gebruikt die tandpijn kunnen

veroorzaken. Stoffen die bij het bleken gebruikt worden, kunnen de zenuwen in de wortel van de kies irriteren.

Welke functie heeft de wortel bij een kies?

blz. 15

 Afbeeldingen vervallen.

 Tekst aangepast: "Een pootafdruk zou er bijvoorbeeld ... determineertabel voor pootafdrukken."

Een pootafdruk kan nagels, tenen en kussentjes laten zien.

De pootafdruk die Denise ziet, heeft geen nagels, geen tenen, maar wel vier kussentjes. Denise gebruikt de volgende determineertabel voor pootafdrukken.

 Determineertabel = opsomming.

1a. De poot heeft drie tenen of drie kussentjes: ga naar 2. 1b. De poot heeft vier tenen of vier kussentjes: ga naar 3. 2a. De achterteen is korter dan de voorteen: reiger.

2b. De pootafdruk is korter dan 5 centimeter: drieteenspecht. 3a. De poot heeft kussentjes: ga naar 4.

3b. De poot heeft geen kussentjes: ga naar 5.

4a. De poot heeft vier kussentjes zonder nagels: kat.

4b. De poot heeft vier kussentjes met de nagels eraan vast: konijn. 5a. De pootafdruk is langer dan 1 centimeter: eekhoorn.

(8)

blz. 16:

 Vraag 36: tekst aangepast (afbeelding vervalt): Vraag 36 meerkeuze: 1 punt

De snavelvorm van een vogel geeft aan welk type voedsel een vogel voornamelijk eet. De snavel van een drieteenspecht is spits. Hij kan hiermee diep in spleten komen.

Voor welk type voedsel is deze snavelvorm het meest geschikt? A voor het eten van insecten

B voor het eten van vlees C voor het eten van zaden

blz. 17

 Tekst erboven vervalt: "Lex Dirkse heeft ... het mannelijk voortplantingsstelsel."  Vraag 38: eerste zin vervalt: "In de tekening ... geslachtskenmerken te zien."  Vraag 39: tekst + aantal meerkeuzeantwoorden aangepast:

Welk orgaan voegt vocht met voedingsstoffen toe aan passerende zaadcellen? A blaas

B prostaat C zaadleider

AANPASSINGEN IN CORRECTIEVOORSCHRIFT vraag 13 (maximumscore 1)

1 pt Een juist antwoord is:

 lange meeldraden die buiten de bloem hangen  heel veel stuifmeel

 licht stuifmeel vraag 21 (maximumscore 1)

1 pt navelstreng / placenta / moederkoek vraag 33 (maximumscore 1)