Woon & werk

Een woning is erg belangrijk wanneer een migrant in het nieuwe land komt. Vervolgens zal er op een gegeven moment gezocht worden naar een baan om de kosten te kunnen

betalen. In deze paragraaf zal er worden gekeken of respondenten hulp hebben gekregen bij het zoeken van een woning en/of baan in Nederland. Dit zal worden gedaan om onder andere op deze manier het sociaal kapitaal van de respondenten te kunnen onderzoeken.

Veel respondenten kwamen voor de liefde naar Nederland. Zij hoefden niet op zoek naar een woning, want gingen samenwonen met hun partner. Luiz en Renata zijn eerst bij een Braziliaanse vriend(in) gaan wonen, maar kregen al snel een partner waar zij

vervolgens mee samen gingen woning. In het geval van Laurens en Claudia hebben Nederlandse kennissen voor een kamer/woning gezorgd. Alleen de vader van Rebecca is eerder naar Nederland gekomen om een woning te vinden, zij weet alleen niet hoe dat gelukt is. Het overgrote deel van de respondenten hoefde zich dus niet bezig te houden met huisvesting, aangezien ze bij iemand in konden trekken.

Het vinden van een (legale) baan ging echter niet voor iedereen makkelijk. In het begin hebben de meeste respondenten verschillende baantjes gehad onder hun niveau, zoals ‘afwaswerk’, ‘schoonmaken’ en ‘vakkenvullen in winkels’. Hierbij klinkt vaak het geluid dat wanneer je in Nederland wilt werken, het ‘niet moeilijk’ is om een baan te vinden. Wel moet je dan meestal met een baan ‘onder je niveau’ genoegen nemen.

Sommige respondenten hebben eerst gestudeerd voordat ze konden en mochten werken. Dit was ook het geval voor Alice en Evelise. Zij waren al gediplomeerde artsen in Brazilië, maar moesten in Nederland weer onderaan de arbeidsladder beginnen. De uitingen die zij hierover deden kwamen over als dat ze zich vooral vernederd voelden en niet serieus genomen. Dit omdat zij ook ruim onder hun niveau van wat zij al in Brazilië bereikt hadden moesten beginnen.

Verschillende respondenten hebben hulp gehad van familie of een netwerk van kennissen bij het zoeken naar een baan, maar ook Braziliaanse vrienden hebben in

sommige gevallen hierbij geholpen. Een groot deel zegt ook zelf op zoek te zijn gegaan naar een baan zonder hulp van anderen. Opvallend is dat er veel respondenten zijn die hun eerste ‘echte’ baan te danken hebben gehad vanwege de verschillende talen die zij spraken, zoals ‘tolk’, ‘reisleidster’, ‘gastvrouw in een hotel’, medewerkster van een ‘internationaal callcenter’ en medewerkster van een ‘blijf-van-mijn-lijf huis’ (vanwege de Franse taal, omdat er veel Marokkanen zaten). Vervolgens zijn veel respondenten via de baan zie ze hadden in ander werk gerold. Zoals eerder genoemd werken er veel respondenten bij een

internationaal bedrijf, waar het personeel ook erg internationaal is. Dit heeft als gevolg dat veel respondenten niet genoodzaakt zijn om op hun werk Nederlands te praten. Veel van hen spreken Engels of een andere taal op het werk, waardoor zij minder gedwongen werden de nederlandse taal goed te leren.

Veel respondenten waren zelf niet genoodzaakt een woning te zoeken, aangezien zij samen gingen wonen met hun nieuwe partner. De overgebleven respondenten hebben via Nederlandse kennissen een woning gevonden, of zijn eerst een tijd bij Braziliaanse vrienden gaan wonen om vervolgens met een Nederlander te gaan samenwonen. Wat betreft een baan ging dit minder makkelijk. De meeste respondenten zijn begonnen met een baan onder hun niveau. Veel respondenten hebben een baan gehad waarbij buitenlandse talen een eis waren. Nog steeds werken veel respondenten bij internationale bedrijven waar ook een buitenlandse taal wordt gesproken. De meeste huidige banen denken de respondenten vooral aan zichzelf te danken te hebben.

5.2.4 Hulpverlening

Het aanpassen in de Nederlandse samenleving is van belang voor het acculturatieproces. Aanpassing is één van de twee hoofdkenmerken van het acculturatieproces, waar onder andere integratie onder valt. De respondenten hebben niet altijd het wiel zelf uit hoeven te vinden, en hebben in sommige situaties ook hulp bij gekregen bij aanpassingen. In deze paragraaf wordt er gekeken naar de hulp die de respondenten hebben ervaren.

Veel van de Brazilianen die hier voor hun partner zijn gekomen vonden met die partner de weg in de Nederlandse samenleving. Naast een ‘inburgeringscursus’ werd er vaak geen andere hulp genoemd die een respondent heeft ontvangen. In sommige gevallen werd er wel een gemeente genoemd die een ‘speciaal traject’ had voor ‘ander soort

activiteiten’ dan alleen een taal- of inburgeringscursus. Ouders van schoolgaande kinderen werd vaak hulp geboden in vorm van ‘taallessen’ via de basisschool.

Veel van de respondenten vonden het ‘normaal’ wanneer er geen hulp werd

is, ‘daar moet je alles zelf doen’. Veel respondenten lijken een gevoel naar voren te brengen dat ‘wanneer je geen verwachtingen hebt, je ook niets mist’. De ervaring is wel dat je hier veel hulp kan krijgen, daarbij wordt wel de kanttekening geplaatst door de respondenten dat het hierbij wel belangrijk is om de juiste hulpinstanties of organisaties te kennen die hulp kunnen verlenen. Die kennis leek in veel gevallen te ontbreken.

Verschillende respondenten gaven ook aan dat je ‘geluk’ moet hebben met wie je tegenkomt. Je kan net de juiste persoon treffen die je aan de hand wilt nemen met bepaalde processen, dan heb je geluk. De kenniskring van de nieuwe partners hebben veel

respondenten ook erg geholpen doordat zij ‘leuke dingen’ met hen zijn gaan doen. Hoewel er veel hulp vanuit instanties mogelijk is in Nederland, is dit niet altijd zichtbaar voor migranten. Het is makkelijker wanneer je een Nederlandse partner hebt die dit beter weet en het voor je uit kan zoeken. Sommige respondenten hebben bepaalde hulp niet gehad een aantal jaar geleden die achteraf wel nuttig had kunnen zijn. Denk hierbij aan het missen van taalcursussen, uitleg over het studieproces en sociale activiteiten die voor integratie zouden zorgen. Dit kan invloed hebben gehad op hun ontwikkeling in de

Nederlandse samenleving. Omdat veel respondenten het niet vanzelfsprekend vonden dat er bepaalde hulp zou zijn, is daar ook niet naar gezocht. Het zou dus positieve uitwerkingen kunnen hebben wanneer je wel juiste personen treft in je omgeving die zouden kunnen helpen bij verschillende vormen van aanpassing naar de Nederlandse samenleving.