Wim Jansen, ministerie van LNV (Directie Regionale Zaken) Den Haag, 29 juni

Sandra van der Kroon en Hans Leneman

Wim Jansen is projectleider Kaderrichtlijn Water, projectleider crisisbeheersing (onder andere zorgdragen voor actueel houden van draaiboeken, opleiding van mensen, oefening, enzovoort), beleidsmedewerker NLS (regio Oost). Na de zomer 2005 zal Linie Vossers deze taak van Wim Jansen overnemen.

Algemeen

Ten tijde van WCL was de DRZ indringender bij de gebiedsprocessen betrokken. De DRZ had zitting in project-, werk-, en stuurgroepen. Nu met het beleid rond de NLS is de provincie de regisseur en heeft het rijk afstand genomen. De communicatie over de gebieden doet de provincie bijvoorbeeld zelf. De projecten in het kader van de NLS worden niet meer tot slechts globaal getoetst door het rijk. Er is ook geen sprake meer van zitting in project-, werk-, en stuurgroepen.

De taken van de provincie omschrijft Wim Jansen als volgt

- Zorgdragen voor begrenzing.

- Zorgdragen voor het principe 'migratiesaldo = 0'.

- Zorgen dat geen grootschalige ontwikkeling plaatsvindt (bijvoorbeeld industrie). - Zorgen voor een integraal uitvoeringsprogramma.

- Tijdens periodieke overleggen tussen rijk en provincie worden bovenstaande punten doorgenomen en bekeken hoe ver het ermee staat. De bemoeienis moet verder niet te groot zijn. Bemoeienis is er in de vorm van ondersteuning en betrokkenheid (LNV als betrokken facilitator) in tegenstelling tot controle en afrekening. Als afspraken niet door rijk en/of de provincies nagekomen worden, dan wordt het een politiek punt en zal de Tweede Kamer zich er tegenaan gaan bemoeien.

In het UC staat opgenomen dat projecten moeten bijdragen aan het behoud van de kernkwaliteiten van de NLS (kan betrekking hebben op natuur, landbouw, recreatie, landschap).

Vragen

Onze vragen hebben betrekking op de landschappen Ijsseldelta, Winterswijk, Graafschap. In dit verslag staan de antwoorden voor Ijsseldelta opgenomen. Hans Leneman heeft de antwoorden genoteerd voor de NLS Winterswijk en Graafschap.

Kun je iets vertellen hoe het besluit tot NL tot stand is gekomen?

Dit ligt buiten de waarneming van WJ. Volgens WJ is de discussie centraal (lees: vanuit Den Haag) aangestuurd. Er is in de beleving van WJ niet echt met de regio's over de totstandkoming van de NLS gecommuniceerd.

Hoe is het besluit door belanghebbenden in het gebied ontvangen?

Provincies hebben het besluit positief ontvangen. In de gebieden zelf heeft het besluit soms tot hevige discussies geleid (bijvoorbeeld in NO-Twente). Reden: wantrouwen bij agrariërs vanwege potentieel gebrek aan ontwikkelingsmogelijkheden, migratiesaldo = 0. In Overijssel is deze discussie minder tot niet aan de orde geweest. Men verwacht namelijk dat het migratiesaldo toch al nul blijft.

In de Ijsseldelta is het besluit van NLS positief ontvangen bij de bevolking. De agrariërs (melkveehouders) zijn een belangrijke groep in het gebied. De gedeputeerde Rietkerk heeft een belangrijke rol gespeeld. Hij heeft goede contacten met de agrarische sector. Ook de Overijsselse Natuur en Milieu-beweging heeft zich positief over de Ijsseldelta als NLS uitgelaten.

De kansen in het gebied zijn de kernkwaliteiten 'grootschalige openheid' en 'historische verkavelingsstructuur' die behouden kunnen blijven met de financiële middelen die verkregen kunnen worden met het 'NLS-zijn'. Actoren in het gebied zijn trots op het gebied en hebben ideeën over wat ze met het gebied willen. De identiteit is aanwezig!

Op uitnodiging van de provincie Overijssel is op 9 maart 2005 de minister op bezoek geweest in het gebied. Dit naar aanleiding van het pachtbeleid (bijna alle grond is in bezit van de gemeente die het verpacht aan de agrariërs). De DRZ heeft dit bezoek samen met de provincie op touw gezet.

Wat is de houding van gemeenten en waterschappen?

De waterschappen zullen de ontwikkelingen waarschijnlijk op afstand volgen, maar zijn naar idee van WJ redelijk positief. In de Ijsseldelta bevindt zich 140 ha natuurgebied: Jutjesriet. Twintig jaar geleden is dit aangelegd in het kader van de ruilverkaveling. Nu is er sprake van herontginning van het gebied Jutjesriet. Boeren dreigen de medewerking aan het NLS te stoppen als de peilverlaing van het water geen doorgang krijgt.

In hoeverre is Ijsseldelta ook naar 'buiten' gericht?

Actoren in de Ijsseldelta denken wel na over het genereren van bekendheid aan het gebied. Zo worden er fietstochten georganiseerd en zijn kunstenaars - samen met boeren - bezig geweest. Stedelijk Zwolle is geen trekpleister, recreatief niet aantrekkelijk. Mogelijkheden in Ijsseldelta zijn picknicken, wandelen, kanovaren, dagtoerisme.

Sprake van interne samenwerking?

Het Kampereiland is een gebied waar voornamelijk kleine pachtbedrijven gevestigd zijn die minder toekomstperspectief hebben. Het eiland ligt redelijk geïsoleerd en bewoners zijn vooral naar binnen gericht. In het gebied Mastenbroek bevinden zich vooral sterke landbouwbedrijven. Bewoners zijn vooral naar buiten gericht. Van oudsher kunnen bewoners uit beide 'subgebieden' goed met elkaar overweg.

In de polder Mastenbroek bevindt zich een groep jonge ondernemers die WJ omschrijft 'sterke groep', 'naar buiten toe gericht' en 'positief ingesteld'. Het feit dat zij samen met kunstenaars hebben gewerkt is uniek te noemen.

De Mastenbroekpolder ligt dichtbij Zwolle. De bedreiging (uitbreiding) van de stad Zwolle bindt de bewoners in de NLS. Als er bijvoorbeeld een voorlichtingsavond wordt georganiseerd, dan is de opkomst hoog. De sociale controle (in positieve zin) in het gebied is groot.

In de Ijsseldelta bevinden zich geen landeigenaren, anders dan de agrariërs en gemeente.

In de Ijsseldelta is geen sprake van natuurontwikkeling. Ondanks dit wil de Natuur- en Milieuorganisatie wel de nek uitsteken. Zij hebben namelijk ook belang bij de ontwikkeling van landschapskwaliteiten.

Aan welke informatie hebben verschillende partijen in het NL, van gemeenten tot landeigenaren) op dit moment behoefte? Hoe zou aan die behoefte het beste kunnen worden voldaan?

Voor zover WJ weet is er geen sprake van een bepaalde informatiebehoefte. De mensen waarmee hij contact heeft gehad in het gebied vindt hij stevig in de schoenen staan/zelfstandig/weten wat ze willen!

Wie zijn mogelijk gesprekspartners voor ons?

Gerard van Weerd (projectsecretaris). Via hem zijn ook de namen van de boerenvoorman en bijvoorbeeld een kunstenaar te achterhalen.

9.2 Harke Dijksterhuis en Harry Stoffer, provincie Overijssel (Harke is