J Minderhoud, Waterschap Zeeuwse Eilanden (Beleidsmedewerker ruimtelijke ordening)

Hans Leneman

Middelburg, 12 september

Het waterschap heeft via het voorontwerp van het provinciaal omgevingsplan kennis van de begrenzing van de gebieden die het Nationaal Landschap gaan vormen. Verder heeft

een medewerker begin juli 2005 in een WCL bijeenkomst in de gemeente Borssele via de provincie meer details vernomen. Het zijn drie verschillende gebieden, samen geven ze mogelijk een beeld van de Delta als geheel.

Het waterschap draagt zorg voor waterkwaliteit en -kwantiteit. Het beheert de waterkeringen (met uitzondering van de Deltadammen) en de plattelandwegen. Voor het beheer van de beplanting langs wegen en op dijken is een groenstructuurplan opgesteld. Daarin speelt de landschaps-component een belangrijke rol. Het gsp is afgestemd op de gemeentelijke landschapsplannen (LOP's). Er wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met de structuur van kreekruggen (verdicht) en poelgronden (open). Bij de uitvoering en de daarmee gepaard gaande kaalslag, ontstond enige maatschappelijke onrust, die geleid heeft tot een heroverweging van het groenstructuurplan.

Verschillende objecten die het waterschap beheert en eigendom heeft zijn aangewezen als monument. Dat kunnen zijn wegen (vanwege de bestrating), randmuurtjes op dijken, oude gemalen, spuikommen enzovoort. Er is binnen het Waterschap geen speciaal beleid voor monumenten. Het onderhoud daarvan betaalt het Waterschap op dit moment in beginsel uit eigen middelen.

'Natuurvriendelijke oevers' is een ander item waar het waterschap aan werkt. Deze vormen deels een onderdeel van de EHS. De nvo's kunnen, zoals ook in de provinciale deelstroom-gebiedsvisie is aangegeven, tevens benut worden voor het realiseren van de in het kader van WB21 te realiseren waterberging.

Bij de uitoefening van de primaire taken houdt het waterschap waar mogelijk ook rekening met de recreatie. Zo worden op de nvo's ook wandelpaden aangelegd, wordt toestemming en soms ook financiële ondersteuning gegeven voor het openstellen van wandelpaden en beheert het schap ook (recreatieve) fietspaden. Ook beheert het waterschap, langs de Noordzeekust en het Veerse Meer, een aantal (toeristische) parkeerterreinen.

In het Veerse Meer gebied heeft het Waterschap (in 1999) taken van het vroegere recreatieschap overgenomen: het onderhoud van recreatieve voorzieningen (paden en terreinen voor dagrecreatie). Ook heeft het waterschap gronden met een recreatieve functie (in erfpacht) overgenomen van Staatsbosbeheer (in 2002). Het waterschap tracht die gronden in ondererfpacht uit te geven aan recreatieondernemers. De revenuen dienen ter bekostiging van het beheer en onderhoud van de recreatieve voorzieningen in het Veerse Meergebied. Daar is nog weinig van gerealiseerd onder meer vanwege de inpassing en toetsing aan de gebiedsvisie Veerse Meer. Deze visie bevat landschappelijke beperkingen.

Een ontwikkeling die relevant kan zijn voor de Nationale Landschappen is de verdieping van de Westerschelde (ten behoeve van toegang tot de haven van Antwerpen) en de daaraan gekoppelde natuurcompensatie waarvoor ontpolderd zal moeten worden. Deze verdieping is onderdeel van een deal, op rijksniveau, tussen Nederland en België. In die deal is ook de aanleg van de HSL meegenomen. Ontpoldering ligt gevoelig bij (een groot deel van) de Zeeuwse bevolking en dus ook bij het Waterschap. Het gevoel is dat de regio de dupe is van afspraken die op rijksniveau zijn gemaakt en waarop men geen invloed heeft kunnen uitoefenen. Voor de Westerschelde-verdieping is een uitgebreide overlegstructuur opgetuigd (waarvan via-via ook het waterschap deel uitmaakt).

Een ander project op de achtergrond is de natuurcompensatie voor de aanleg van de Westerschelde container terminal. Deze compensatie zou (deels?) in het Nationaal Landschap moeten worden aangelegd.

Het waterschap kijkt naar het landschap als een 'aanverwant' belang, geen core business. Bij de uitoefening van de primaire taken kan dat, afhankelijk van de kosten, worden mee-genomen. Het waterschap zal niet het voortouw nemen in puur landschappelijke projecten. Als er samenhang is met de primaire taken en de daarvoor gestelde doelen, kan dat een basis zijn voor deelname in dergelijke projecten. Zo kan het NL een goede basis voor samenwerking vormen.

Voorlichting inzake NL naar het waterschap is nog zeer beperkt geweest. De tot nu toe enige keer dat het Waterschap in formele zin iets hoorde van de provincie was in een vergadering van de consultatiegroep WCL Borssele. Hier gaf de provincie een presentatie, voorlichting over het Nationaal Landschap.

De heer Minderhoud weet niet precies hoe het nu gaat met betrekking tot het ILG en het Nationaal Landschap daarbinnen. Hij gaat ervan uit dat het uitvoeringsprogramma zal passen in het integraal omgevingsplan voor Zeeland, dat nu in ontwikkeling is.

Volgens de heer Minderhoud zou de provincie best eens een algemene sessie kunnen organiseren gericht op voorlichting. Iedereen weet dat het speelt, maar er is zo weinig bekend. Wat is de relatie met andere plannen? Hoe ziet het proces eruit en wat is het tijdschema. Ook het Rijk kan hierin wel een rol spelen denkt hij, in dit stadium is ook nog algemene informatie welkom.

Welke beleid speelt er allemaal in het NL met invloed op dat Landschap, en hoe wordt daarin samengewerkt? Zwakke schakels (veiligheid kust); de provincie trekt dit, hier is het Waterschap de beheerder, en een projectbureau bedenkt oplossingen. Gebiedsvisie Walcheren 2000+, met stuurgroep en regionale klankbordgroep. Gebiedsvisie voor het Veerse Meer (idem). Landinrichting Walcheren (in uitvoering) met bijbehorende overlegstructuur. Waardevol Cultuurlandschap (Zak van Zuid-Beveland) met Consultatiegroep WCL). Verdieping Westerschelde (natuurcompensatie/ontpoldering); diverse overleg structuren: Bestuurlijk Overleg Westerschelde, Taakgroep Westerschelde (taakgroep van de Vereniging van Nederlandse Riviergemeenten), Proses.

Samenwerking tussen de twee waterschappen in het NL (waterschap Zeeuws- Vlaanderen en waterschap Zeeuwse Eilanden) vindt formeel plaats in de Zeeuwse Waterschapsbond.

7.3 Martin Jonker, Gemeente Veere (Ruimtelijk Ordening en Bestemmingsplannen)