Karakterschets en problematiek
De regio West-Friesland is een oud polderlandschap met vanouds veel lintbebouwing. Het gebied bestaat grotendeels uit zavelhoudende kleigronden. In het gebied komen enkele kreekruggen voor die samen met een aantal droogmakerijen het landschap enig reliëf geven. Het huidige
cultuurlandschap en de waterhuishoudkundige infrastructuur zijn vooral gevormd door de vele ruilverkavelingen in de afgelopen decennia. Het reliëf en de verschillende droogleggingeisen ten behoeve van het landgebruik zorgen voor een groot aantal peilvakken. Via een hoogwatersysteem wordt IJsselmeerwater ingelaten om via een afzonderlijk systeem weer te worden uitgeslagen. De invloed van het IJsselmeerwater op lokale waterkwaliteit is dan ook groot. In het gebied bevinden zich geen waterparels of Natura 2000 gebieden. Wel zijn er enkele zwemwaterlocaties en lopen er verbindingszones van de PEHS door het gebied.
Voor West-Friesland vormt de inrichting het grootste probleem voor de ecologie. Weinig waterwegen zijn natuurvriendelijk ingericht. Daarnaast zijn er problemen met trofie en
bestrijdingsmiddelen. Beheer- en inrichtingmaatregelen lijken het meest effectief te zijn om de ecologie te verbeteren. Daarnaast zijn maatregelen van belang die gericht zijn op het terugdringen van voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen. In West-Friesland is ervoor gekozen om de drie als grootst ervaren knelpunten als eerste op te lossen.
1. De rwzi in Wervershoof loost in het IJsselmeer. Dit uitlaatpunt ligt naast de inlaat voor de drinkwatervoorziening en deze locatie heeft een zwemwaterfunctie. Om deze functies te kunnen behouden is extra zuivering nodig.
2. De effluentlozing van de rwzi naar de polder. Het gaat om een gebied van 1000 hectare dat vooral zomers last heeft van een hoge chloorconcentratie in het polderwater. Ook hier is extra zuivering gewenst, omdat het polderwater door de agrariërs op het land wordt gebruikt.
3. Het water in natuur en recreatiegebied de Weelen staat te laag door bagger. De functies natuur en recreatie hebben een impuls nodig door eenmalig kwaliteitsbaggeren toe te passen.
Na het oplossen van de drie grootste knelpunten, heeft de regionale stuurgroep West-Friesland ervoor gekozen om vervolgens per waterlichaam een combinatie van maatregelen uit te voeren.
Door te kiezen voor de inzet van een pakket van maatregelen, krijgt de waterkwaliteit in dat waterlichaam een maximale impuls. Omdat er binnen de KRW ruimte is voor differentiatie in waterkwaliteit, is ervoor gekozen om eerst de grootste en belangrijkste waterlichamen aan te pakken. Deze waterlichamen hebben ook functies als recreatiegebied of zwemwaterfunctie.
In de regio West-Friesland zijn 7 KRW waterlichamen. Ieder waterlichaam is vernoemd naar de polder waar het verbinding mee heeft. In onderstaande tabel staan de West-Friese waterlichamen, daarbij is aangegeven welke gemeenten binnen het beïnvloedingsgebied van dat waterlichaam vallen.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
31 van 68
Datum
1 februari 2008
Afwateringseenheid / Waterlichaam Gemeente
Polder Vier Noorderkoggen laag-peil Medemblik, Opmeer Polder Vier Noorderkoggen hoog-peil Wervershoof
Polder Grootslag Enkhuizen, Stede Broec, Drechterland
Polder Drieban Drechterland
Oosterpolder Hoorn
Polder Westerkogge Hoorn, Koggenland
Polder Ursem Koggenland
Maatregelenpakket voor de waterkwaliteit 2015
Bij het opstellen van het maatregelenpakket voor de waterkwaliteit 2015 is een aantal aannamen gedaan. Vooral beheer- en inrichtingmaatregelen dragen bij aan de ecologische kwaliteit van het watersysteem. Voor alle maatregelen geldt dat er is uitgegaan dat bestaande afspraken en
verplichtingen worden nagekomen, zoals voor de lozing van regen- en afvalwater (basisinspanning) en de inrichting van het stedelijke water (waterplannen) en bestaande onderhoudsverplichtingen (baggeren) om niet vanuit een achterstand de uitvoering van KRW-maatregelen aan te pakken. Bij het opstellen van het maatregelenpakket voor West-Friesland is prioriteit gegeven aan het oplossen van de drie grootste knelpunten in de regio. Vervolgens zijn maatregelen geselecteerd op basis van kosteneffectiviteit van de maatregel, synergie en draagvlak. Dit zijn de maatregelen die vanaf polder Grootslag staan genoemd in het overzicht hieronder. Het overzicht geeft het totale pakket
maatregelen tot 2015 aan.
Het bestuur in West-Friesland hecht veel waarde aan zichtbare en effectieve verbetering van de omgevingskwaliteit. In het gebiedsplan tot 2015 staan de aantoonbare resultaten centraal: de burger moet begrijpen waarom de waterkwaliteit belangrijk is. De korte termijn kansen voor de
kwaliteitsverbering van het water, ligt vooral in drie waterlichamen; Vier Noorderkoggen Laag, Vier Noorderkoggen Hoog en Grootslag. Daarom is ook gekozen om een pakket van maatregelen op deze waterlichamen in te zetten, zodat er echt een impuls wordt gegeven. Er is dus bewust niet gekozen om een aantal maatregelen in alle waterlichamen in te zetten. Omdat voor de Kaderrichtlijn binnen een gebied gedifferentieerd mag worden naar waterkwaliteit, heeft de regio West-Friesland bewust gekozen om de kansrijke gebieden eerst aan te pakken en na 2015 de waterkwaliteit in de overige waterlichamen te verbeteren. Van de overige waterlichamen zijn de Oosterpolder en polder Ursem zo klein, dat de kosteneffectiviteit te zijner tijd nader bepaald moet worden. Het bestuur in West-Friesland wil de beleid- en onderzoeksvragen via de huidige regionale en waar mogelijk via bovenregionale werkgroepen laten plaatsvinden.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
32 van 68
Datum
1 februari 2008
Hieronder vindt u het totale pakket maatregelen tot 2015. De totale kosten en baten van dit pakket zijn samengevat in onderstaande tabel weergegeven. In de exploitatiekosten zijn ook de
kapitaallasten meegenomen.
* € 1.000.000 Investeringskosten tot
2015 Exploitatiekosten tot
2015 (kosten gehele periode)
Totaal West-Friesland 25 13,0
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
33 van 68
Datum
1 februari 2008
Water-lichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investeringskosten Exploitatiekosten éénmalig Exploitatiekosten jaarlijks terugkerend initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers realisati
Aanvullende zuivering effluent rwzi (o.a.N,P tot MTR)
_ _ 9.884.937 1.400.628 0 0 2015 ja
Noorder
Koggen Laag Verandering desinfectieringsmethode
effluent rwzi Wervershoof _ _ 3.000.000 0 2015 ja
Noorder Koggen Laag
Aanleggen eflluentlozingspijp effluent rwzi op IJsselmeer inclusief voldoen aan MTR
_ _ 8.500.000 0 0 2015 ja
Grootslag Kwaliteitsbaggeren t.b.v. KRW-doelen waar dat niet onder bestaand beleid valt.
Inrichting en onderhouden van natuurvriendelijke oevers
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
34 van 68
Datum
30 november 2007
Water-lichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investeringskosten Exploitatiekosten éénmalig Exploitatiekosten jaarlijks terugkerend initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers realisati e-termijn
voor 2010 2010-2012
2012-2015 Opgeven aan Brussel? kansrijkheid subsidies Noorder
Koggen Hoog
Natuurvriendelijk schonen watergangen 197.000 m 98.500 HHNK 0 2015 ja
Totaal tot 2015 24.974.937 1.500.000 1.852.328
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
35 van 68
Datum
1 februari 2008