Karakterschets en problematiek
De Kop van Holland is een gebied dat volop in ontwikkeling is. Voor de Kop van Noord-Holland is behoud en verbeteren van het agri-business-complex van groot belang. Daarnaast bezit het gebied het grootste areaal ter wereld aan bloembollenteelt. De Wieringermeer maakt een kentering door waarbij de aandacht meer en meer uitgaat van traditionele akkerbouw (aardappels enz.) naar bollenteelt en glastuinbouw. Naarmate men zuidelijker in de regio komt bepalen ook de graslanden het beeld. Vooral het gebied van de VRNK-boezen en Geestmerambacht en de
Schagerkogge. Ook op Wieringen is veel grasland aanwezig. De recreatie- en toeristische
voorzieningen worden de komende jaren uitgebreid en verbeterd. Daarbij past ook het behoud van kenmerkende natuur en landschappen. In het grote areaal landbouwgebied is weinig natuurgebied aanwezig. Nieuwe ’natuur’ wordt ontwikkeld daar waar het inpasbaar is. Texel gaat voor een duurzame ontwikkeling. Recreatie, toerisme, wonen en werken moeten op het eiland met haar Nationale Landschap in goede samenhang worden voortgezet. Texel heeft een Masterplan Water 2003-2008, waarin op geïntegreerde wijze vele projecten worden opgepakt om te komen tot een duurzaam watersysteem op het eiland.
Bovengenoemde ontwikkelingen kunnen niet zonder een goed functionerend watersysteem. In grote lijnen zijn de Kop en Texel opgebouwd uit een duinenrij of -landschap met daarachter voormalige zandplaten of polders die enkele eeuwen geleden of vrij recent zijn aangelegd. Zowel op Texel als op het voormalige eiland Wieringen zijn keileembulten aanwezig. Keileem is een grondsoort waarin regenwater niet kan wegzakken, daarom zorgen watergangen voor de afvoer van dit water. De hoeveelheid af te voeren regenwater verschilt bij zomer- en winterpeil. De binnenduinranden zijn zandgebieden waar, behalve op Texel, intensieve bollenteelt plaatsvindt. Hiervoor is onderbemaling noodzakelijk.
Knelpunten vormen de uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen als gevolg van de landbouw. In oude en nieuwe polders, met daarin de dorpen en stedelijke kernen, vindt landbouw plaats en een toenemende recreatievaart. Het oppervlaktewater is door uitspoeling / lozing van meststoffen voedselrijk en bevat soms hoge gehalten aan gewasbeschermingsmiddelen. In enkele polders vormt een hoog gehalte aan koper en zink een knelpunt. De samenstelling van het water is voedselrijk. Dit wordt veroorzaakt door de landbouw, doorvoer van bovenstrooms water en inlaat van gebiedsvreemd water (op Wieringen). Door uitloging komen ook zware metalen voor in het water. Zout (kwel)water speelt een rol in een groot gebied achter de (voormalige) Waddenzeedijk in de Wieringermeer. Ook de polders op Texel hebben matig tot zwak brak oppervlaktewater. De landbouw is hier minder intensief dan op de vaste wal. Wateraanvoer vindt alleen plaats via
regenwater, zomers staan de sloten regelmatig droog. Mede hierdoor zijn PAK’s (teerproducten) een knelpunt naast de meststoffen.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
54 van 68
Datum
1 februari 2008
Ook de biodiversiteit van het watersysteem kan beter. Dit komt door de overbemesting van het systeem, en door de veeltallig aanwezige steile oevers, waarop weinig plantengroei tot ontwikkeling komt. Daarnaast wordt plantengroei op de oevers weinig gestimuleerd door intensief beheer. Voor vissen levert de huidige beheer en inrichtingssituatie ook geen goed leefmilieu op. Met name doordat gemalen en stuwen voor vis vaak niet passeerbaar zijn en oevers te steil zijn om te paaien.
Afwateringseenheid / waterlichaam Gemeente
Polders Geestmerambacht Harenkarspel
Polders Schagerkogge Niedorp, Schagen, Harenkarspel
Wieringermeer-west Wieringermeer
Wieringermeer-oost Wieringermeer
Polder Wieringerwaard Anna Paulowna, Zijpe, Niedorp
Anna Paulownapolder laag Anna Paulowna, Zijpe
Anna Paulownapolder hoog Anna Paulowna, Den Helder
Wieringen Wieringen
Polder Eijerland Texel
Waal en Burg en het Noorden Texel
Gemeenschappelijke polders Texel
Polders vrij afwaterend op Schermerboezem Noord Den Helder, Zijpe, Schagen
Polders vrij afwaterend op Amstelmaarboezem Wieringen, Wieringermeer, Anna Paulowna Polders vrij afwaterend op VRNK-boezem Niedorp, Schagen, Harenkarspel
Maatregelenpakket 2015
Het ‘gezond verstand’ scenario 2015 is tot stand gekomen door gebiedskennis te combineren met de uitkomsten van de theoretische modelberekeningen. Vooral de selecties op kostenefficiëntie, maatschappelijk draagvlak en synergie hebben zwaar meegewogen bij het samenstellen van het keuzepakket. Bij het formuleren van het maatregelenpakket voor 2015 hebben de volgende aanvullende overwegingen een rol gespeeld:
Voor de Kop van Noord-Holland
· In de graslandgebieden wordt verwacht dat er veel draagvlak is voor een meer natuurvriendelijk beheer van de oevers langs de watergangen. In de Schagerkogge is veel gebeurd aan
inrichtingsmaatregelen, zoals de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Optimaliseren van het beheer heeft daar hoge prioriteit.
· Verder gaat de aandacht nadrukkelijk uit naar verbeteringsmaatregelen met betrekking tot de vismigratie en visstandbeheer. De prioritering zoals op de lijst is weergegeven is bepaald aan de hand van de vismigratiekaart van het hoogheemraadschap.
· De Wieringermeer is het gebied waar het hoogheemraadschap in wil zetten op de aanleg en onderhoud van natuurvriendelijke oevers; in het gebied gaat naar verwachting veel gebeuren waarop kan worden aangesloten (o.a. planvorming van het Wieringerrandmeer).
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
55 van 68
Datum
1 februari 2008
· In de Schagerkogge gaat net als binnen de waterlichamen de aandacht uit naar een meer natuurvriendelijk beheer van de inmiddels gerealiseerde flauwe oevers.
· Het hoogheemraadschap werkt aan een plan om de zoetwateraanvoer te verbeteren in de Wieringermeer Oost. Daarop aansluitend kan iets extra’s worden gedaan om het zoetwatertraject van natuurvriendelijke oevers te voorzien.
· In het poldergebied van de Schermerboezem-Noord gaat de voorkeur uit naar het realiseren van een verbindingszone in de omgeving van het Wildrijk naar bijvoorbeeld de te realiseren
waterberging in Polder C. Andere verbindingen zijn eveneens denkbaar.
· Voor Wieringen wordt een waterplan gemaakt.
Voor Texel
· In het kader van het Masterplan Texel worden al veel maatregelen van de Kaderrichtlijn Water uitgevoerd. Het Masterplan Texel wordt de komende jaren geactualiseerd.
· Het realiseren van extra natuurvriendelijke oevers heeft dan ook niet zo zeer de prioriteit maar wel het opstellen van een beheer- en onderhoudsplan voor deze oevers.
· In het gebied Gemeenschappelijke polders zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd in de omgeving van de Schans en Dijkmanshuizen. Voor het tot ontwikkeling komen van de verbindingszone tussen de Schans en Dijkmanshuizen is het gewenst de oevers daar
natuurvriendelijk te gaan inrichten en beheren. Richting de duinen kan deze verbindingszone in eerste instantie vorm krijgen door alleen natuurvriendelijk beheer.
· De polder Waal en Burg ontwikkelt zich momenteel op autonome wijze richting een
natuurgebied. Binnen de Kaderrichtlijn kan daar op worden aangesloten door het waterlichaam volledig natuurvriendelijk in te richten en te onderhouden.
· Omdat de polder Eijerland een goedwerkende vispassage bij het gemaal heeft gaat de prioriteit ook uit naar het vispasseerbaar maken van een aantal stuwen. Ditzelfde geldt voor de
Gemeenschappelijke Polders ook al heeft deze geen vispassage bij het gemaal. Het gemaal Krassekeet in de polder Waal en Burg krijgt voor 2015 een vispassage.
Hieronder vindt u het totale pakket maatregelen tot 2015. De totale kosten en baten van dit pakket zijn samengevat in onderstaande tabel weergegeven. In de exploitatiekosten zijn ook de
kapitaallasten meegenomen.
* € 1.000.000 Investeringskosten tot
2015 Exploitatiekosten tot
2015 (kosten gehele periode)
Totaal Kop van
Noord-Holland en Texel 5,6 8,9
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
56 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investerin gskosten Jaarlijkse exploitati ekosten initiële kosten drager / initiatief nemer mogelijke medekost endragers realisatie-termijn voor 2010 2010-2012 2012-2015 Opgave Brussel
Kansrijke subsidies
Amstelmeerboezem Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen 2010-2012 nee Prov/Rijk
Amstelmeerboezem Opheffen kopsloten 2 st 20.000 1.600 Waterschap geen voor 2010 nee Prov
Amstelmeerboezem Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 3 ha 300.000 24.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU
AnnaPaulowna-hoog Opheffen kopsloten 2 st 20.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov/Rijk/EU
AnnaPaulowna-hoog Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk
AnnaPaulowna-hoog Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
AnnaPaulowna-laag Opheffen kopsloten 5 st 50.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov
AnnaPaulowna-laag Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
AnnaPaulowna-laag Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 20 m 15.000 1.200 Waterschap geen voor 2010 ja Prov
AnnaPaulowna-laag Kunstwerken vispasseerbaar maken 1 st 100.000 8.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk
Eijerland Afvoeren snoeiafval enz. 1.000 m3 0 15.000 Waterschap geen 2010 -
2012 ja Geen Eijerland Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 20 m 15.000 1.200 Waterschap geen voor 2010 ja Prov
Eijerland Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 1.5 ha 150.000 12.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
Eijerland Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov/Rijk Eijerland Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 60 m 45.000 3.600 Waterschap geen voor 2010 nee Prov
Eijerland Kunstwerken vispasseerbaar maken 3 st 300.000 24.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov/Rijk
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
57 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investerin gskosten Jaarlijkse exploitati ekosten initiële kosten drager / initiatief nemer mogelijke medekost endragers realisatie-termijn voor 2010 2010-2012 2012-2015 Opgave Brussel
Kansrijke subsidies
Eijerland Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 3 ha 300.000 24.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU Eijerland Herstel profiel duinrellen 2.000 m 700.000 56.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/Eu Polder
Geestmerambacht Afvoeren snoeiafval enz. 696 m3 0 10.440 Waterschap geen voor 2010 ja Geen
Polder
Geestmerambacht Kunstwerken vispasseerbaar maken 4 st 400.000 32.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk Polder
Geestmerambacht Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
Polder
Geestmerambacht Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 2 ha 200.000 16.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk Polder
Geestmerambacht Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 50 m 38.000 3.040 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
Polder
Geestmerambacht Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 3 ha 300.000 24.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU Polder
Geestmerambacht Afvoeren snoeiafval enz. 696 m3 0 10.440 Waterschap geen voor 2010 ja Geen
Gemeensch. polders Afvoeren snoeiafval enz. 500 m3 0 7.500 Waterschap geen voor 2010 ja Geen
Gemeensch. polders Vervangen duikers door grotere of ecoduikers 40 m 30.000 2.400 Waterschap geen voor 2010 ja Prov
Gemeensch. polders Inrichting en onderhoud van natuurvriendelijke oevers 3 ha 300.000 24.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
Gemeensch. polders Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov/Rijk Gemeensch. polders Inrichting en onderhoud van 5 ha 1.000.000 80.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/E
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
58 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investerin gskosten Jaarlijkse exploitati ekosten initiële kosten drager / initiatief nemer mogelijke medekost endragers realisatie-termijn voor 2010 2010-2012 2012-2015 Opgave Brussel
Kansrijke subsidies
natuurvriendelijke oevers U
Gemeensch. polders Kunstwerken vispasseerbaar maken 11 st 1.100.000 88.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov/Rijk Gemeensch. polders Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 160 m 120.000 9.600 Waterschap geen voor 2010 nee Gem/Prov
Gemeensch. polders Herstel profiel duinrellen 5.000 m 1.750.000 140.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/Eu
Gemeensch. polders Afvoeren snoeiafval enz. 1.700 m3 0 26.000 Waterschap geen 2010 -
2012 nee Agr.
Natuur-vereniging
Schagerkogge Afvoeren snoeiafval enz. 2280 m3 0 34.200 Waterschap geen voor 2010 ja Geen
Schagerkogge Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk
Schagerkogge Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
Schagerkogge Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 50 m 38.000 3.040 Waterschap geen voor 2010 ja Prov
Schagerkogge Afvoeren snoeiafval enz. 6.076 m3 0 91.000 Waterschap geen voor 2010 nee Agr.
Natuur-vereniging Schermerboezem-N Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 5 ha 500.000 40.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU
Schermerboezem-N Afvoeren snoeiafval enz. 1.400 m3 0 21.000 Waterschap geen voor 2010 nee Agr.
Natuur-vereniging Schermerboezem-N Vervangen duikers door grotere of
ecoduikers 50 m 40.000 3.200 Waterschap geen voor 2010 nee Prov
Schermerboezem-N Opheffen kopsloten 20 st 200.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
59 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investerin gskosten Jaarlijkse exploitati ekosten initiële kosten drager / initiatief nemer mogelijke medekost endragers realisatie-termijn voor 2010 2010-2012 2012-2015 Opgave Brussel
Kansrijke subsidies
VRNK-boezem Visstandbeheer 2 st 10.000 800 Waterschap geen voor 2010 ja Prov
VRNK-boezem Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 1 ha 100.000 8.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
VRNK-boezem Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 5 ha 500.000 40.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU Waal en Burg Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 3 ha 300.000 24.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
Waal en Burg Kunstwerken vispasseerbaar maken 1 st 100.000 8.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov/Rijk Waal en Burg Kunstwerken vispasseerbaar maken 1 st 750.000 60.000 Waterschap geen 2010 -
2012 ja Prov/Rijk/E U
Waal en Burg Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 5 ha 500.000 40.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU Waal en Burg Kunstwerken vispasseerbaar maken 6 st 600.000 48.000 Waterschap geen voor 2010 nee Prov/Rijk
Waal en Burg Afvoeren snoeiafval enz. 2.200 m3 0 33.000 Waterschap geen voor 2010 nee Agr.
Natuur-vereniging
Wieringen Afvoeren snoeiafval enz. 144 m3 0 2.160 Waterschap geen
Wieringermeer-Oost Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
Wieringermeer-Oost Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk Wieringermeer-Oost Inrichting en onderhoud van natuurvriendelijke oevers 8 ha 800.000 64.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU
Wieringermeer-West Visstandbeheer 1 st 0 5.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov.
Wieringermeer-West Kunstwerken vispasseerbaar maken 5 st 500.000 40.000 Waterschap geen 2010-2012 ja Prov/Rijk
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
60 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen 2015
Aantal Eenheid investerin gskosten Jaarlijkse exploitati ekosten initiële kosten drager / initiatief nemer mogelijke medekost endragers realisatie-termijn voor 2010 2010-2012 2012-2015 Opgave Brussel
Kansrijke subsidies
Wieringermeer-West Inrichting en onderhoud van natuurvriendelijke oevers 2 ha 200.000 16.000 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
Wieringerwaard Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 0,1 ha 10.000 800 Waterschap geen 2012-2015 ja Prov/Rijk/E U
Wieringerwaard Kunstwerken vispasseerbaar maken 2 st 200.000 16.000 Waterschap geen voor 2010 ja Prov/Rijk Wieringerwaard Inrichting en onderhoud van
natuurvriendelijke oevers 2 ha 200.000 16.000 Waterschap geen 2012-2015 nee Prov/Rijk/EU
Totale kosten 14.101.000 1.387.220
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
61 van 68
Datum
1 februari 2008