Karakterschets en problematiek
De regio Noord-Kennemerland ligt in het zuidwesten van het beheersgebied van Hoogheemraad-schap Hollands Noorderkwartier. Het gebied wordt aan de westzijde begrensd door de Noordzee, aan de zuidkant door het Noordzeekanaal, door de Schermerboezem in het zuidoosten en het noorden en door de gemeentegrenzen van Langedijk en Heerhugowaard in het noordoosten.
Het gebied kan worden ingedeeld in vier deelgebieden: Noordzeekanaalpolders (klei),
Binnenduinrand (zand), Duingebied (kalkrijk) en Veenweidegebied (veen). De duingebieden zijn niet binnen deze gebiedsanalyse behandeld. De maatregelen voor de wateren in het duingebied zijn in een apart traject opgesteld. Zie KRW uitwerking duingebied Rijn West (Royal Haskoning, december 2007) voor de maatregelen in dit gebied. Ook voor de waterkwaliteit in bollengebieden is een aparte themagroep opgericht die de regio Noord-Kennemerland overstijgt. Elk gebied kent zijn eigen problemen, variërend van voedselrijkheid en bestrijdingsmiddelen tot inrichting en beheer. In een aantal polders speelt verstedelijking een aparte rol (grootste stedelijke gebieden zijn Alkmaar en omgeving en het noordelijke IJmondgebied). De belangrijkste knelpunten zijn:
· inrichting en beheer van wateren, vennen en meren is weinig ecologisch;
· voedselrijk water in het bollengebied, stedelijk gebied en veenweidegebied;
· bestrijdingsmiddelen in bollengebied.
Noordzeekanaalpolders (Klei)
Deze brakke kleipolders zijn relatief kleine gebieden, en zijn sterk verstedelijkt. In een klein deel is nu nog akkerbouw aanwezig. Deze polders zullen in de nabije toekomst verder verstedelijken, en een deel zal worden ingericht voor recreatieve doeleinden. Het watersysteem in dit gebied wordt
gekenmerkt door de aanwezigheid van zoute/brakke kwel. Deze kwel leidt tot brakwater met relatief hoge gehaltes aan nutriënten.
Binnenduinrand (Zand)
De binnenduinrand bestaat uit kalkrijke zandgronden in het zuiden en kalkarme zandgronden in het noorden (de grens ligt ongeveer bij Egmond aan Zee) Het gebied bestaat uit jonge en oude
zeezandgronden met op geringe diepte zwaardere klei. Dit deelgebied is een divers deelgebied. Het zuidelijk deel is sterk verstedelijkt en in het noorden bevindt zicht een groot areaal aan
bollengebied. In het zuidelijk deel zijn van oudsher ook gebieden aanwezig met intensieve tuinbouw.
Veel gebieden zijn hier omgevormd naar stedelijk gebied. Een groot deel van de huidige uitspoeling is een erfenis uit het verleden. Overstorten uit het stedelijk gebied hebben een relatief grote invloed op de waterkwaliteit. Deze lozen op relatief kleine watersystemen met weinig buffering. De
watergangen in het noordelijk deel worden intensief onderhouden.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
44 van 68
Datum
1 februari 2008
Veenweidegebied (veen)
In de veenpolders is het landgebruik voornamelijk agrarisch. Veel inlaat van water is benodigd door het strakke peilregime. Het water in het gebied bevat hoge nutriëntenconcentraties. Belangrijkste oorzaak voor de hoge achtergrondwaarden van nutriënten is de afbraak (oxidatie) van het veen. Het doorzicht van het water is beperkt. De inrichting van de watergangen is in veel gevallen al
natuurvriendelijk.
In de regio Noord-Kennemerland liggen 13 oppervlaktewaterlichamen. In onderstaande tabel zijn deze waterlichamen weergegeven en is aangegeven welke gemeenten binnen het afwaterende gebied van het waterlichaam gelegen zijn.
Afwateringseenheid / Waterlichaam Gemeente
Stad van de Zon Heerhugowaard
Polder Heerhugowaard Heerhugowaard
Polder Oosterdel Langedijk
Polder Geestmerambacht Alkmaar, Langedijk
Uitgeester- en Heemskerkerbroekpolder Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest
Castricummerpolder Castricum, Uitgeest
Groot-Limmerpolder Castricum, Uitgeest
Oosterzijpolder Heiloo, Alkmaar
Egmondermeer Bergen
Sammerspolder Bergen, Heiloo
Bergermeer Alkmaar, Bergen
Verenigde polders Bergen
Hargerpolder Bergen
Polders vrij afwaterend op Alkmaardermeer Castricum, Uitgeest Polders vrij afwaterend op Boezem
Geestmerambacht Langedijk
Polders vrij afwaterend op Noordzeekanaal Velsen, Beverwijk Polders vrij afwaterend op Schermerboezem-
Noord
Alkmaar, Bergen, Heiloo
Maatregelenpakket 2015
De maatregelen van het voorkeurscenario staan in onderstaande tabel. In de tabel is aangegeven welke maatregelen worden gerapporteerd aan de EU (KRW-maatregelen in een waterlichaam) en welke niet (lokale maatregelen effectief in het achterliggende gebied).
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
45 van 68
Datum
1 februari 2008
Het voorkeurscenario is samengesteld uit maatregelen die realiseerbaar zijn in de periode tot 2015 en die voor de minste kosten bijdragen aan het oplossen van de grootste problemen. Daarbij is gekeken naar de combinatiemogelijkheden die mogelijk leiden tot lagere kosten en bijdragen aan ander beleid.
Dit levert voor de regio Noord-Kennemerland een pakket maatregelen op dat leidt tot een zichtbare verbetering van de ecologische waterkwaliteit en belevingswaarde van de (hoofd)watergangen.
Aanvullend is een aantal maatregelen opgenomen voor de verbetering van het watersysteem die bijdragen aan de verbetering van de waterkwaliteit.
Het waterlichaam Oostertocht (polder Heerhugowaard) ligt nagenoeg geheel in stedelijk gebied. Bij de uitwerking van het rioleringbeleid (basisinspanning en waterkwaliteitspoor) is de emissie vergaand gereduceerd en is een aantal overstorten verplaatst naar de Oostertocht. Bij het opstellen van de KRW-doelen wordt rekening gehouden met deze situatie.
Hieronder vindt u het totale pakket maatregelen tot 2015. De totale kosten en baten van dit pakket zijn samengevat in onderstaande tabel weergegeven. In de exploitatiekosten zijn ook de
kapitaallasten meegenomen.
* € 1.000.000 Investeringskosten tot
2015 Exploitatiekosten tot
2015 (kosten gehele periode)
Totaal
Noord-Kennemerland 3,3 3,7
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
46 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
Bergermeer Natuurvriendelijk
schonen watergangen 153,5 m 768 HHNK - tot 2010 ja
Bergermeer Natuurvriendelijk
schonen watergangen 16946 m 84.731 HHNK -
2010-2012 nee
Bergermeer Flexibel peilbeheer
invoeren 1,0
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
47 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn langs bollen en maïs
3 ha 4.800 HHNK Provincie tot 2010 nee
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
48 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
Hargerpolder Flexibel peilbeheer
invoeren 3,0 pv 330.000 HHNK
Oosterdel Natuurvriendelijk
schonen watergangen 2201,3 m 11.007 HHNK - tot 2010 ja
Oosterdel Kunstwerken
vispasseerbaar maken 2,0 st 200.000 HHNK -
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
49 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
ambachtplas Visstandbeheer 8,0 ha 40.000 VBC
HHNK/
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
50 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
51 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
52 van 68
Datum
1 februari 2008
Waterlichaam Maatregelen Aantal Eenheid Investeringskosten Exploitatiekosten (eenmalig) Exploitatiekosten (jaarlijks) initiële kostendrager / initiatiefnemer mogelijke medekostendragers Realisatie -termijn
i) 33% HHNK, 33% (€ 23.000,-) provincie, 33% (€ 23.000,-) LNV, bijdrage natuurmonumenten afhankelijk van realisatie natuurdoelen.
ii) 50% HHNK, 50% (€ 50.000,-) provincie, bijdrage natuurmonumenten afhankelijk van realisatie natuurdoelen.
iii) 25% HHNK, 75% (€ 3.600,-) provincie (bijdrage LNV voor aanleg bufferstroken loopt via provincie)
iv) 50% HHNK, 50% (€ 165.000,-) provincie, bijdrage natuurmonumenten afhankelijk van realisatie natuurdoelen.
v) HHNK 40%, recreatieschap en VBC samen 60% (€ 24.000,-)
vi) betreffende gemeenten wordt gevraagd voor deze maatregel mee te werken aan de herinrichting van openbaar groen tot natuurvriendelijke oevers (op gronden waarvoor geen grondaankoop van derden nodig is).
vii) 50% HHNK, 50% (€ 2.000,-) gemeente Heemskerk
viii) 25% HHNK, 75% (€ 28.800,-) provincie (bijdrage LNV voor aanleg bufferstroken loopt via provincie) ix) pv = peilvak
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Samen werken aan schoon water
Maatregelenpakket 2009-2015 voor de Kaderrichtlijn Water
Pagina
53 van 68
Datum
1 februari 2008