1 Natuurlijk zou de afdeling Dubbeldam van het
Nederlandsche Roode Kruis ook gaarne uw naam op zijn ledenlijst zien.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Sprake van impliciete
houdingsexpressie van S: Iets spreekt vanzelf.
4 Dat ik voor het Rode Kruis heb gekozen, is natuurlijk niet helemaal toevallig.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
6 Dat hebben we natuurlijk zeer op prijs gesteld, […].
Modaal adverbium
Expressief Expr. Idem.
7 Daar zijn wij natuurlijk bijzonder blij mee.
Modaal adverbium
Expressief Expr. Idem.
10 Natuurlijk is elk bedrag welkom.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem. 15 Verschrikkelijk
natuurlijk
Modaal adverbium
Expressief Expr. Idem. 32 […] maar ook in ons
land kan zich natuurlijk op elk willekeurig moment een ramp voordoen.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
34 Natuurlijk doen snelheidsbeperkingen, waarschuwingsborden en het verplicht dragen van veiligheidsgordels de verkeersveiligheid zonder meer goed.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
41 En het liefst willen we ons hulpprogramma natuurlijk uitbreiden.
Modaal adverbium
Expressief Expr. Idem.
47 Ook met een lichamelijke of geestelijke handicap probeer je natuurlijk zo zelfstandig mogelijk te leven. Modaal adverbium
92 48 Wilt u donor worden?
Natuurlijk!
Modaal adverbium
Directief Expr. Idem. Helaas
15 Helaas kan het RK niet iedereen in deze wereld zo’n kaart geven.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Sprake van
houdingsexpressie: S betreurt de stand van zaken. 16 Inderdaad, onze hulp
is hard nodig, maar helaas niet
vanzelfsprekend.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
29 Helaas kunnen wij daar niets aan veranderen.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
39 Helaas niet. Modaal
adverbium
Descriptief Expr. Idem. 45 Het helpen van
mensen in nood kost helaas geld.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
53 Rampen en oorlogen zijn helaas niet te voorspellen.
Modaal adverbium
Descriptief. Expr. Idem.
Gelukkig
41 Gelukkig lukt dat heel vaak.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Sprake van
houdingsexpressie: S is tevreden met de situatie. 41 Gelukkig hebben we
daar wat aan kunnen doen.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem.
43 Gelukkig zijn er vrijwilligers […]
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Idem. 52 Ons gelukkig ook. Modaal
adverbium
Descriptief Expr. Idem. Eindelijk
41 Eindelijk zijn er nu mensen die zich iets van haar aantrekken.
Modaal adverbium
Descriptief Expr. Sprake van impliciete houdingsexpressie: S is van mening dat het geuite de hoogste tijd werd. GEEN EXPRESSIEVE TAALGEBRUIKSTRATEGIE
Misschien
1 Misschien wilt u eerst wat meer afweten van wat het RK zoal doet.
Modaal adverbium
Directief Descr. Misschien treedt op als ‘qualifier’: om uiting te geven aan zekere mate van
onzekerheid van S. 5 Misschien heeft u
deze oproep één dezer dagen gelezen.
Modaal adverbium
Directief Descr. Idem.
9 Misschien bent u dat door de
Modaal adverbium
93 decemberdrukte
vergeten.
25 Misschien bent u al lid van het RD […].
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem. 39 […], maar misschien
woont zo iemand wel naast u.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem.
Waarschijnlijk
10 Een week vakantie betekent voor mij, en voor u waarschijnlijk ook, uitrusten en bijkomen.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Waarschijnlijk treedt op als ‘qualifier’: om uiting te geven aan zekere mate van
onzekerheid van S. 14 Een proces dat
waarschijnlijk nog jaren duurt.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem.
26 Velen van u zullen dan waarschijnlijk de stad uit zijn.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem.
Eigenlijk
28 Eigenlijk is iedereen wel doordrongen van het enorme belang van het Rode Kruis.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Eigenlijk treedt op als stelligheidsmarkeerder: om uiting te geven aan zekere mate van zekerheid van S. 29 Dat er in de wereld
heel veel verschrikkelijke dingen gebeuren, hoeven wij u eigenlijk niet te vertellen.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem.
41 Eigenlijk laat ze niemand meer toe in haar leven, […].
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem
41 Eigenlijk heeft ze niemand en voelt ze zich heel erg
eenzaam.
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Idem
Feitelijk
28 Feitelijk zou elk gezin in Nederland dus lid moeten zijn [….].
Modaal adverbium
Descriptief Descr. Feitelijk treedt op als stelligheidsmarkeerder: om uiting te geven aan zekere mate van zekerheid van S.
94 Bijlage III: Schematische weergave analyse verba
Contextuele kader Woordsoort Type taalhandeling Functie Toelichting 9 […] onder het puin om hulp smeekt, […] Verbum Descriptief Gr. + expr.
Sterker verbum gebruikt (smeken i.p.v. vragen) + om kenbaar te maken dat S de situatie als ernstig beschouwt. ‘Lexical choice’-> door bewuste woordkeuze automatische evaluatieve connotatie 9 […] snakt bij u om de hoek iemand met een chronische ziekte naar aandacht. Verbum Descriptief Gr. + expr.
Idem (snakken i.p.v. verlangen)
9 Namens al die mensen die om hulp schreeuwen. Verbum Descriptief Gr. + expr.
Idem (schreeuwen i.p.v. vragen)
14 Jaarlijks wordt het Caraïbisch gebied geteisterd door orkanen. Verbum Descriptief Gr. + expr.
Idem (teisteren i.p.v. treffen)
35 Veel plaatsen op de wereld worden geteisterd door oorlogen. Verbum Descriptief Gr. + expr.
Idem (teisteren i.p.v. treffen)
39 […], dat in onze directe omgeving iemand kapot gaat aan eenzaamheid. Verbum Descriptief Gr. + expr.
Idem (kapot gaan i.p.v. lijden onder)
41 Hij schreeuwt om aandacht [….]
Verbum Descriptief Gr. + expr.
95 Bijlage IV: Schematische weergave analyse adjectieven
Contextuele kader
Woordsoort Type
taalhandeling
Functie Toelichting
Naamwoordelijk deel van het gezegde WEL EXPRESSIEVE TAALGEBRUIKSTRATEGIE 24 De ellende is vaak hartverscheurend, maar de hulp hartverwarmend. Adjectief Descriptief Gr. + expr.
Zowel hartverscheurend als hartverwarmend zijn sterke adjectieven, die eenvoudig vervangen kunnen worden door een meer neutralere variant (bijv. ernstig/prettig). Door deze bewuste woordkeuze (lexical choice) met een evaluatieve connotatie voegt S. een
houdingsexpressief aspect toe aan de uiting. 35 En vrijwel altijd zijn de gevolgen rampzalig. Adjectief Descriptief Gr. + expr.
Zelfde als voorgaande voorbeeld: Door sterker woordgebruik (rampzalig vs ernstig) is er al sprake van een evaluatieve connotatie en dus van houdingsexpressie. 38 Fantastisch om
mee te maken.
Adjectief Expressief Descr. Sprake van een expressieve taalhandeling, zonder dat daar een evaluatief aspect aan
toegevoegd wordt. Er is dus geen sprake van expressieve
taalgebruikstrategie. 41 […] en vaak keihard en meedogenloos is. Adjectief Descriptief Gr. + expr. Versterkend woordgebruik, waardoor er sprake is van een evaluatieve connotatie en dus houdingsexpressie.
51 De toestand is catastrophaal.
Adjectief Descriptief Gr. + expr.
S heeft hier gekozen voor een sterker woordgebruik (tegenover bijv. ernstig). Hierdoor sprake van een evaluatieve connotatie en dus houdingsexpressie.
GEEN EXPRESSIEVE TAALGEBRUIKSTRATEGIE