Wat communiceren erfgoedinstellingen over hun educatieaanbod op hoofdpagina’s?

In Bijlage 12a is de inhoudsanalyse te vinden van de data op enkel de hoofdpagina’s. Er zijn verschillende regelmatige structuren in de data te zien. Opgemerkt moet worden dat de onderstaande resultaten betrekking hebben op 42 teksten van verschillende erfgoedinstellingen, omdat er immers acht instellingen zijn zonder tekst op hun hoofdpagina’s (zie tabel 2 nogmaals).

5.3.1.1 Wat voor communicatieve doelen communiceren erfgoedinstellingen over hun educatieaanbod op hoofdpagina’s?

In Bijlage 12a (deel 1) is een tabel te vinden met daarin alle communicatieve doelen van de teksten op de hoofdpagina’s. In totaal zijn de onderstaande aantallen communicatieve doelen te vinden. In de data zijn drie patronen te zien.

Communicatief doel Aantal Informatief 114 Overtuigend 8 Opiniërend 0 Instructief 34 Activerend 6 Emotionerend 4

Tabel 8: aantal communicatieve doelen

Patroon 1: erfgoedinstellingen communiceren in zeer grote mate informatieve doelen via hoofdpagina’s

In tabel 8 is een grote uitschieter te zien als het gaat om communicatieve doelen in termen van informatief, overtuigend, opiniërend, instructief, activerend en emotionerend. Van de 166 onderscheiden communicatieve doelen zijn 114 informatief bedoeld. Dit is een groot afwijkend aantal in vergelijking met de andere soorten doelen. De teksten zijn dus vooral bedoeld om de lezer informerende boodschappen te zenden: het lijkt erop dat erfgoedinstellingen kennis van hun doelgroepen willen beïnvloeden met hun teksten.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg anders of veel meer informatief communiceert dan de andere soorten instellingen.

Patroon 2: erfgoedinstellingen communiceren in een redelijke mate instructieve doelen via hoofdpagina’s

Na het grote aantal informatieve doelen komen in redelijke mate instructieve doelen uit de teksten naar voren. Deze aantallen wijken ook nog erg af van de resterende soorten communicatieve doelen. Zoals in tabel 8 af te lezen is, komt dit in totaal 34 keer voor. Het komt dus redelijk vaak voor dat een doelgroep in staat gesteld wordt om iets te kunnen na het lezen van de tekst wat ze voor het lezen van de tekst nog niet konden.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan mogelijk verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort. In Bijlage 13 zijn verschillende communicatieve doelen afgestreept tegenover de vijf erfgoedsoorten. Het blijkt dat er een patroon waar te nemen is dat erfgoedinstellingen die te maken hebben met landschappen afwijken van de andere soorten erfgoedinstellingen: het zijn voornamelijk de websites van deze erfgoedinstellingen die instructieve boodschappen overbrengen. Dit kan betekenen dat het aanbieden van instructieve boodschappen een mogelijk kenmerk is van erfgoedinstellingen die te maken hebben met landschappen. Kwantitatief vervolgonderzoek zou plaats moeten vinden om dit alles met zekerheid te kunnen zeggen. Dit onderzoek gaat hier verder niet op in, omdat dit onderzoek enkel een situatie probeert te beschrijven. Er wordt naar een set specifieke observaties gekeken en zichtbare patronen daarin worden beschreven. Het is geen doel om te verklaren waarom een patroon bestaat. Wel wordt dit patroon hier genoemd, omdat er dus een mogelijkheid zichtbaar is dat het gevonden patroon te koppelen is aan een bepaalde soort erfgoedinstelling.

Patroon 3: erfgoedinstellingen communiceren slechts een klein aantal emotionerende, overtuigende en activerende doelen via hoofdpagina’s (en helemaal geen opiniërende doelen)

Van de 166 boodschappen die uit de teksten op hoofdpagina’s naar voren komen zijn slechts een zeer klein aantal emotionerend (namelijk 4), overtuigend (namelijk 8) of activerend (namelijk 6) bedoeld. Deze aantallen zijn alle drie ongeveer hetzelfde in vergelijking met de afwijkende aantallen van de informatieve en instructieve boodschappen. Er is geen afwijkend patroon tussen de drie soorten boodschappen te zien. Erfgoedinstellingen lijken zich nauwelijks tot doel te hebben gesteld om hun lezers te emotionerend, overtuigen of te motiveren met hun teksten. De teksten zijn verder totaal niet opiniërend bedoeld. De teksten hebben dus geen van allen tot doel om de lezer zich een mening te laten vormen over iets na het lezen van de tekst.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg anders of veel meer dan de andere soorten emotionerend, overtuigend of activerend communiceert.

5.3.1.2 Communiceren erfgoedinstellingen andere communicatieve doelen naar bepaalde doelgroepen in vergelijking met andere doelgroepen?

In Bijlage 12a (deel 2) is een tabel te vinden met daarin een onderverdeling van de communicatieve doelen in doelgroepen. Op deze manier valt te zien welke boodschappen naar welke doelgroepen gezonden worden. In de data is slechts één opvallend patroon te zien.

Patroon 1: erfgoedinstellingen zenden vooral informatieve doelen naar hun doelgroepen. Enkel de doelgroep ‘de belangstellende’ krijgt vooral instructieve doelen toegezonden

Alle doelgroepen krijgen voornamelijk informatieve doelen toegezonden. Er is slechts één doelgroep die in hogere mate een ander doel dan een informatieve toegezonden krijgt, namelijk ‘de belangstellende’. Deze doelgroep krijgt meer instructieve dan informerende doelen toegezonden door erfgoedinstellingen. Een belangstellende is iemand die al interesse in een aanbod heeft. Het is daarom ook te veronderstellen dat wanneer een dergelijke lezer al interesse heeft, hij meer instructieve informatie toegezonden zou moeten krijgen dan informerende, omdat hij dan in staat gesteld wordt iets te kunnen (bijvoorbeeld om het aanbod te reserveren).

5.3.1.3 Wat voor onderwerpen communiceren erfgoedinstellingen bij hun communicatieve doelen?

In Bijlage 12a (deel 3) is een tabel te vinden met daarin zowel doelgroepen, communicatieve doelen als het onderwerp van de boodschappen. In de data zijn vijf patronen te zien.

Patroon 1: erfgoedinstellingen communiceren voor een groot deel informatief dat er een educatieaanbod is en wat de inhoud van dit aanbod is. Verder wordt er informatief over erg diverse onderwerpen gecommuniceerd.

In Bijlage 12a is te zien dat er in totaal 31 verschillende informatieve onderwerpen uit de teksten nar voren komen. Het grootste deel van de onderwerpen worden door één a vijf erfgoedinstellingen gecommuniceerd. Dit is een willekeurige patroon, omdat deze aantallen telkens ongeveer hetzelfde zijn. Erfgoedinstellingen hebben onderling gezien dus erg diverse onderwerpen waarover ze gegevens willen verstrekken. Het is niet zo dat alle erfgoedinstellingen dezelfde (paar) onderwerpen communiceren. Er zijn echter twee onderwerpen die wel sterk afwijkend in aantal zijn (zie tabel 9).

Onderwerp Aantal

Wat de inhoud van het educatieaanbod is 55 Dat er een educatieaanbod is 14

Tabel 9: twee informatieve onderwerpen die veel gecommuniceerd worden

In tabel 9 is af te lezen dat een groot aantal informatieve boodschappen communiceren wat de inhoud van het educatieaanbod. In een wat minder grote mate komt naar voren dat er een educatieaanbod is. Dit kan betekenen dat erfgoedinstellingen de teksten op hun websites in grote mate gebruiken om hun lezers te informeren over wat de inhoud van het educatieaanbod is.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg andere onderwerpen communiceert dan de andere soorten.

Patroon 2: erfgoedinstellingen communiceren maar een klein aantal onderwerpen bij instructieve boodschappen. Het grootste deel hiervan instrueert hoe lezers meer informatie op kunnen vragen of hoe ze het educatieaanbod kunnen reserveren

In tegenstelling tot het grote aantal diverse onderwerpen die bij de informatieve boodschappen gecommuniceerd worden, communiceren erfgoedinstellingen maar een klein aantal instructieve boodschappen, namelijk zes verschillende (zie tabel 10).

Onderwerp Aantal

Om meer informatie op te vragen 16 Om meer informatie op te vragen en te reserveren 8

Om te reserveren 4

Om iets van het educatieaanbod te downloaden 3 Om zich aan te melden voor een nieuwsbrief 2 Om contact op te nemen met organisatie X 1

Tabel 10: instructieve onderwerpen die gecommuniceerd worden

In tabel 10 is te zien dat het grootste deel van de instructieve boodschappen instrueert hoe men meer informatie op kan vragen. Ook de onderwerpen ‘om meer informatie op te vragen en te reserveren’ en ‘om te reserveren’ worden in redelijke mate gecommuniceerd. Deze beide boodschappen zijn bijna hetzelfde: bepaalde erfgoedinstellingen communiceren het echter als één boodschap, terwijl andere erfgoedinstellingen het als losstaande onderwerpen beschouwen om te communiceren. De overige boodschappen worden door één a drie erfgoedinstellingen gecommuniceerd. Dit is een willekeurig patroon, omdat deze aantallen telkens ongeveer hetzelfde zijn.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg andere onderwerpen communiceert dan de andere soorten.

Patroon 3: erfgoedinstellingen communiceren overtuigende boodschappen uitsluitend om lezers te overtuigen van het nut van het educatieaanbod

In tegenstelling tot het grote aantal diverse onderwerpen die bij de informatieve boodschappen gecommuniceerd worden, communiceren erfgoedinstellingen maar een klein aantal overtuigende

boodschappen, namelijk acht verschillende. In tabel 11 staan de onderwerpen waarvan de doelgroep na het lezen van de tekst overtuigd zou moeten zijn dat dit waar is.

Onderwerp Aantal

Dat educatie een goed startpunt voor erfgoed- en omgevingsonderwijs in de klas is 1 Dat het project ‘Wie wat bewaart, heeft wat!’ interesse opwekt bij leerlingen en ze bewust maakt van het belang van het bewaren ervan

1

Dat de kinderen door spelenderwijs te leren iets meer gevoel krijgen over het verschil tussen vroeger en nu

1

Dat het programma leerlingen in staat stelt zich snel de lesstof eigen te maken, dat de informatie beter blijft hangen door het programma en dat het ruimte biedt voor de individuele beleving van de leerling en dat het daar uitstekend een plekje binnen intercultureel onderwijs kan krijgen

1

Dat het programma aansluit bij de kerndoelen voor geschiedenis in het basisonderwijs 1 Dat molens een belangrijk onderdeel van ons culturele en industriële erfgoed zijn en dat het belangrijk en interessant is om kennis over dit erfgoed over te dragen, omdat meer dan 10.000 molens een rol in het dagelijks leven van ons Nederlanders gespeeld hebben.

1

Dat ze door een stage bij de molen maatschappelijke omgangsvormen leren, omdat het een omgeving is waar mensen (van jong tot oud, gehandicapt of niet) elkaar ontmoeten

1

Dat de lessen van het Haags Historisch Museum ook geschikt zijn voor naschoolse en buitenschoolse opvang, omdat de lessen toegespitst zijn om leerzaam en leuk te zijn

1

Tabel 11: overtuigende onderwerpen die gecommuniceerd worden

Zoals in tabel 11 af te lezen is, worden alle onderwerpen door slechts één erfgoedinstelling gecommuniceerd, dus er valt niet te zeggen dat deze onderwerpen kenmerkend zijn voor erfgoedinstellingen om te communiceren. Het patroon is immers willekeurig en er is geen sterk afgebakend patroon in de aantallen te zien. Wat echter wel te zien is, is dat de onderwerpen een overeenkomstigheid hebben, namelijk dat ze de lezer willen overtuigen van het nut van het educatieaanbod.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg andere onderwerpen communiceert dan de andere soorten.

Patroon 4: erfgoedinstellingen communiceren een klein aantal activerende boodschappen

In tabel 12 staat een overzicht van het zeer kleine aantal activerende boodschappen die door erfgoedinstellingen gecommuniceerd worden. Het zijn zaken waartoe de lezers gemotiveerd zouden moeten worden na het lezen van de tekst. De bovenste twee onderwerpen komen twee maal naar voren uit de teksten op hoofdpagina’s, en de onderste twee onderwerpen elk één keer. Dit zijn zeer kleine getallen, waardoor het moeilijk is om van een duidelijk patroon te spreken.

Onderwerp Aantal

Om gebruik te maken van het educatieaanbod 2 Om ideeën en/of wensen vanuit het onderwijs te e-mailen 2 Om werkzaamheden te verrichten in organisatie X 1 Om contact op te nemen met organisatie X 1

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg andere onderwerpen communiceert dan de andere soorten.

Patroon 5: erfgoedinstellingen communiceren emotionerende boodschappen voornamelijk om nieuwsgierigheid bij de lezer op te wekken om de tekst te gaan lezen

In totaal worden slechts vier emotionerende boodschappen door de erfgoedinstellingen gecommuniceerd. In tabel 13 zijn de onderwerpen hierbij opgenomen. De onderwerpen zijn die zaken waarover de doelgroep iets zou moeten gaan voelen door het lezen van de tekst.

Onderwerp Aantal

Nieuwsgierigheid naar wat organisatie X te bieden heeft 3 Zich enthousiast omdat de leerlingen die al meegedaan hebben veel plezier hadden 1

Tabel 13: emotionerende boodschappen die gecommuniceerd worden

Het patroon dat opvalt in tabel 13 is dat het grootste deel van de emotionerende boodschappen probeert om nieuwsgierigheid bij de lezer op te wekken naar wat de instelling aan te bieden heeft. Een blik op de analyses waarin de emotionerende boodschappen staan laat zien dat deze boodschappen aan het begin van de teksten staan, waardoor een lezer nieuwsgierig wordt gemaakt om de rest van de tekst te gaan lezen. De onderwerpen zetten de lezer dus aan om de tekst te gaan lezen, want alleen op die manier kunnen ze hun nieuwsgierigheid ‘temperen’.

Kan dit patroon in de data verbonden worden aan een bepaalde soort erfgoedinstelling?

Dit verschil in de data kan niet verbonden worden aan een bepaalde erfgoedsoort (zie Bijlage 13). Er is dus niet een bepaalde soort erfgoedinstelling die erg andere onderwerpen communiceert dan de andere soorten.

5.3.1.4 Communiceren erfgoedinstellingen andere onderwerpen naar bepaalde doelgroepen in vergelijking met andere doelgroepen?

In Bijlage 12a (deel 4) is een tabel te vinden met daarin een onderverdeling van de communicatieve doelen in doelgroepen met daarbij de onderwerpen die gecommuniceerd worden. Op deze manier valt te zien welke precieze boodschappen naar welke doelgroepen gezonden worden. In de data is echter geen regelmatige structuur te zien. Er zijn geen bepaalde doelgroepen die bepaalde onderwerpen toegezonden krijgen die erg afwijken van onderwerpen die naar andere doelgroepen gezonden worden. Wel valt op dat de onderwerpen bij de doelgroepen ‘passen’. Het is niet zo dat er onderwerpen gecommuniceerd worden die totaal niet bij een doelgroep passen (bijvoorbeeld een leerling van groep 3 die een instructieve boodschap toegezonden krijgt over hoe hij of zij een les kan reserveren of een leerkracht die een informatieve boodschap toegezonden krijgen over hoe hij of zij een onderwerp voor een spreekbeurt of schoolopdracht kan vinden). Daarom wordt het onderstaande patroon genoteerd: erfgoedinstellingen zenden boodschappen die bij de doelgroepen passen.

5.3.2 Wat communiceren erfgoedinstellingen over hun educatieaanbod op alle pagina’s over

In document Hoe communiceren erfgoedinstellingen hun educatieaanbod? (pagina 45-50)