Verantwoording van de wijze van informatie verzamelen

Deskresearch

Er is in de literatuur voldoende geschreven om de vraag wat het glazen plafond is goed te kunnen beantwoorden met het gebruik van deskresearch. In het onderzoek uit 2005 van dr. V.J.R Draulans docent genderstudies aan Tilburg University ‘Glazen plafond: realiteit of mythe?’ wordt uitgelegd wat het glazen plafond is. Ook in het onderzoek uit 2008 ‘Vrouwen aan de top’ van het instituut voor

Gedragswetenschappen Universiteit Hasselt staat duidelijk beschreven wat het glazen plafond is. Om een huidig beeld van het glazen plafond in Nederland weer te geven zal ik de Emancipatiemonitor uit 2014 gebruiken om de vragen te beantwoorden hoeveel vrouwen in topfuncties werken in Nederland en wat top- en subtopfuncties eigenlijk precies zijn. ‘In de 100 grootste bedrijven steeg het aandeel topvrouwen van 10% naar 15% en in de 500 grootste bedrijven van 8% naar 15%.’ (bron, Emancipatiemonitor 2014).

Ook over de oorzaak van het glazen plafond is in de literatuur voldoende beschreven. Met de twee onderzoeken: ‘Glazen plafond: realiteit of mythe?’ en ‘Vrouwen aan de top’ die ook gebruikt worden om de vraag wat het glazen plafond is te beantwoorden zal een start worden gemaakt om de oorzaak van het glazen plafond helder te krijgen. Tijdens het onderzoek zal via deskresearch naar nog meer relevante onderzoeken gezocht worden. Ook in de Emancipatiemonitor 2014 kan informatie gevonden worden over de redenen waarom vrouwen niet doordringen tot de top. ‘Ambities van vrouwen zouden minder goed erkend worden door leidinggevenden of vrouwen zouden zelf voortijdig afhaken omdat ze zich niet thuis voelen in de kille bedrijfscultuur of niet bereid zijn om extreem lange werkweken te maken’. (bron: Emancipatiemonitor, 2014)

Bibliografie oorzaken glazen plafond:

 Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen. Vrouwen aan de top (2008). Door: Dr. Elke Valgaeren,Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://hdl.handle.net/1942/10453  Sociaal en Cultureel Planbureau. De emancipatiemonitor 2014 (2014). Door: Ans Merens en

Marion van den Brakel. Geraadpleegd op 20 december 2014, via

http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2014/Emancipatiemonitor_2014  Society for human resource management. The glass ceiling: Domestic and international

perspectives (2004). Door Nancy Lockwood . Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://www.shrm.org/research/articles/articles/documents/040329quaterly.pdf  Stanford University. Seeing through the glass ceiling. (2012) Door: Alison Wynn.

Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://gender.stanford.edu/news/2012/seeing-through- glass-ceiling

 Tilburg University. The glass ceiling: reality or myth? A gender analysis of leadership (2003). Door: Draulans, V.J.R. Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://www.ethical-

 University of Maryland, University of Missoury-Columbia en Union College. The glass ceiling effect. (2001) Door: David A. Cotter, Joan M. Hermsen, Seth Ovadia en Reeve Vanneman. Geraadpleegd op 24 maart 2015, via

http://www.vanneman.umd.edu/papers/CotterHOV01.pdf

Tijdens de deskresearch zal ook antwoord gegeven worden op de vraag of vrouwen die hun kinderwens uitstellen een grotere kans hebben om tot de top door te dringen. In het onderzoek ‘Zorg, arbeid, en man/vrouw-emancipatie’ van filosoof Ingrid Robeyns van de Erasmus Universiteit Rotterdam uit 2011 wordt gesproken over het uitstellen van de kinderwens en de loopbaan van vrouwen. ‘Het

moederschap, zeker in het geval van baby’s en jonge kinderen, vergt meer tijd met de kinderen dan het vaderschap, en dat heeft gevolgen voor de loopbanen die vaders en moeders zullen hebben.’ In een artikel in het NRC uit 2012 staat een essay van Anne-Marie Slaughter. Zij bekleedde een hoge post bij Buitenlandse Zaken van de VS. De belangrijkste conclusie uit het essay is dat het vrouwen niet lukt om een topfunctie te bekleden in combinatie met het hebben van kinderen. Maar in een interview in de Volkskrant uit 2010 met drie Nederlandse topvrouwen (Conny Braams van Unilever, Herna Verhagen van TNT en Else Bos van PGGM) blijkt dat vrouwen het prima aan de top doen. De titel van het interview is ‘Het is fantastisch aan de top’. Dat geeft al weer dat deze vrouwen weinig te klagen hebben. Zowel Conny Braams als Else Bos hebben kinderen. Ook met het hebben van kinderen hebben zij gewoon de top gehaald. (Volkskrant, 2010)

Om te zien hoe het openbare debat in oktober 2014 over het invriezen van eicellen op kosten van de baas eruit zag ga ik de media analyseren. Er worden zoveel mogelijk personen die hun mening over het onderwerp hebben geuit in de media op een rij gezet. De personen worden gecategoriseerd op voor- of tegenstander en uit welke discipline de persoon komt. Op deze manier komt een duidelijk beeld naar voren hoe het publieke debat eruit ziet. Voorbeelden van mensen uit het publieke debat zijn voorstander Brigitte Adams, en tegenstander bedrijfseconoom Jeroen Smit. Verder komen we in het openbare debat de volgende namen tegen: De ‘Women’s Editor’ van de Engelse The Telegraph Emma Barnett, Harriet Minter de editor van the Guardian’s ‘Women in Leadership’ sectie, Zoe Willliams columnist bij The Guardian, Glenn Cohen, co-director bij ‘Harvard Law School's’ Center for Health Law Policy, Biotechnology and Bioethics, Hoogleraar Bedrijfsethiek Wim Dubbink van de Universiteit Tilburg, en sabrina Parsons CEO bij Palo Alto Software.

Ook wordt met deskresearch gekeken naar de reden waarom vrouwen eigenlijk eicellen invriezen. Er is voldoende geschreven over het invriezen van eicellen en de veiligheid ervan. Ik zal gebruik maken van de website van het Amsterdams Medisch Centrum. Op de site staat uitgebreid beschreven hoe eicellen invriezen precies werkt. Ook zal ik gebruik maken van het boek ’Boek anticonceptie’ uit 2010

geschreven door N. Righton. De redenen waarom vrouwen hun eicellen invriezen wordt beschreven in het onderzoek van Lucy van der Wiel (School of Cultural Analysis, University of Amsterdam) uit 2014 ‘For Whom the Clock Ticks Reproductive Ageing and Egg Freezing in Dutch and British News Media’. Ook heeft het ‘Centre for Reproductive Medicine’ in 2012 onderzoek gedaan naar de motieven van vrouwen om eicellen in te laten vriezen.

Fieldresearch

Tijdens fieldresearch wordt een antwoord gegeven op de vragen of vrouwen die hun kinderwens uitstellen een grotere kans om tot te top door te dringen hebben. Ook wordt gekeken naar hoe Nederlandse experts aankijken tegen de Amerikaanse regeling om eicellen in te vriezen op kosten van de baas om zo het glazen plafond te doorbreken. Daarnaast wordt gekeken hoe de experts kijken naar de Nederlandse initiatieven (amendement Kalma en topvrouwen database) om het glazen plafond te

doorbreken. Om deze vragen te beantwoorden ga ik spreken met experts uit de wetenschap, overheid en het bedrijfsleven. Belangrijk is dat ze een breed feministisch beeld en/of actief zijn in het

bedrijfsleven. In de tabel hieronder staan de experts weergegeven. In paragraaf 2.2.3 Kwaliteit van de onderzoekinstrumenten leg ik het soort interview nader uit.

Experts Achtergrond

Esther Mirjam Sent Hoogleraar feministische economie/sociale economie

Keklik Yücel Tweede Kamerlid: Emancipatie, Arbeid en zorg en Familierecht

Marijke van der Velde Voorzitter van Ladies First Biz Lotte Rensen Oprichtster Ambitieuze meisjes Karen Vintges Hoogleraar sociale filosofie

Jeanne de Bruijn Hoogleraar vrouw en

beleid/sociologie/vrouwenstudies Tabel 1: experts

2.2 Verantwoording van de diepgang van het literatuuronderzoek

Door het gebruik van relevante wetenschappelijke bronnen, en het inlezen in eerdere onderzoeken over het glazen plafond wordt een theoretisch kader vastgesteld. Door het gebruik van een theoretisch kader (Zie hoofdstuk theoretisch kader) krijgt het onderzoek meer zwaarte en wordt herhaling van vorige onderzoeken voorkomen. Deze wetenschappelijke bronnen kunnen gevonden worden via online databanken zoals Nexis Lexis en Google Scholar. Het theoretisch kader wordt vanuit sociologisch vakgebied en vanuit gedragswetenschappen bekeken. De theorieën uit de onderzoeken : ‘Glazen plafond: realiteit of mythe?’ en ‘Vrouwen aan de top’ staan in het theoretisch kader centraal. Ook zal het theoretisch kader vanuit de filosofie bekeken worden. Door middel van de theorie uit ‘Zorg, arbeid, en man/vrouw-emancipatie’ van Filosofe Ingrid Robeyns. Hieronder volgt een overzicht van de bronnen die worden gebruikt bij het schrijven van het theoretisch kader:

Bronnen theoretisch kader:

 Academisch Medisch Centrum. Fertiliteitspreservatie: invriezen van zaadcellen, eicellen en embryo's (2014). Geraadpleegd op 7 maart 2015, via

https://www.amc.nl/web/Zorg/Patient/Afspraak-op-de-polikliniek/Centrum-voor- Voortplantingsgeneeskunde/Patienteninformatie/Fertiliteitspreservatie-invriezen-van- zaadcellen-eicellen-en-embryos.htm

 Bol. Wie wil er nog moeder worden? (Inkijkexemplaar) (2006) Door: Christien Brinkgreve en Egbert te Velde. Geraadpleegd op 24 maart 2015, via: http://www.bol.com/nl/p/wie-wil-er-nog- moeder-worden/1001004002713859/

 European Society of Human Reproduction and Embryology. Studies of women's attitudes to 'social egg freezing' find reasons differ with age (2010). Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://www.sciencedaily.com/releases/2010/06/100628111842.htm

 Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen. Vrouwen aan de top (2008). Door: Dr. Elke Valgaeren,Geraadpleegd op 24 maart 2015, via http://hdl.handle.net/1942/10453  Repub, Erasmus University. Zorg, arbeid, en man/vrouw-emancipatie (2011). Door Ingrid