e e e e e
• e
e
e 3.2.
e e e e e
3.1. Inleiding
I n hoofdstuk 2 zijn we met name wat dieper inge
gaan op maatregelen ter vermindering van vandalis
me, die specifiek zijn gericht op de bewustmaking en beïnvloeding van scholieren.
Op zich veranderen deze maatregelen weinig of niets aan de feitelijke situatie waarin scholieren zich bevin
den. Wanneer het om vandalisme gaat dat (ten dele) voortkomt uit onvrede met die situatie, zal men voor scholieren en eigenlijk voor alle jongeren -betere omstandigheden moeten scheppen, wil men daadwerkelijk het vandalisme verminderen. Als we ons beperken tot scholieren wordt natuurlijk in dit opzicht als eerste gewezen naar 'het onderwijs
systeem' als zodanig.
In 3.3. zullen we, zij het kort, ingaan op enige moge
lijke verbanden die er zouden kunnen bestaan tussen het verschijnsel vandalisme enerzijds en de organisa
torische structuur van een school en het onderwijs dat wordt gegeven anderzijds.
Definitieve uitspraken moet de lezer niet van ons ver
wachten. We zullen ons beperken tot het aandragen van enige indicaties. Eerst besteden we echter in 3.2. aandacht aan een wat concreter terrein en wel aan het scheppen van vrije-tijdsvoorzieningen voor jongeren.
Dat kunnen zijn: speelplaatsen, trapvelden, sleutel
werkplaatsen, crossterreinen, tuinen of een eigen ruimte om muziek te maken. In feite zijn de mogelijk
heden bijna onbeperkt, vandaar dat we ons in eerste instantie zullen richten op die voorzieningen waarbij de school een belangrijke rol kan spelen.
V rije-tijdsvoorzieningen)
':') We willen ons hier n iet beperken tot vrije-tijds
voorzieningen a lleen voor schol ieren .
Het lijkt ons immers bijna onmogelijk en bovendien onwensel ijk om vrije-tijdsvoorzieni ngen alleen op te zetten en toega nkelijk te maken voor deze groep en daarmee de n iet-schoolgaa nde jongeren uit te slui
ten . We spreken daarom i n deze paragraaf veelal over de jeugd of jongeren i n het algemeen .
75
76 ' Het ka n niet worden ontkend dat het aanbod van
e
mogelij kheden voor met name opgroeiende jeugd ,
e
voor zinvolle tijdspassering geen gel ijke tred houdt met de toename aan vrije tijd ' *).
e
Deze stelling kan men in veel toonaarden horen
ver-e
kondigen als het gesprek op het onderwerp vandalis-me komt. Er is voor de jeugd niets te doen . . . dus gaan ze vernielen. Wat fraaier geformuleerd:
'( . . . ) de ontstaansgrond voor zeer veel vormen van
e
agressie en vandalisme is gelegen i n de i n wezen
e
positieve drang va n de mens om bij gebrek aan een zi nvolle uitdaging, van uit de eigen leefsituatie naar
vervangende prikkels tot zelfverwerkelijking te zoe-ken ' ''' >!').
e
De Amsterdamse popgroep 'Drukwerk' verwoordde
e
•
dit idee wat directer in hun hitsingle ' Ik verveel me zo'.
I k verveel me zo
e
(Tekst: Harry Slinger / Muziek: Bob Dylan)
Ben je boven de 14 jaar
e
zegt de maatschappij bekijk het maar
regels en wetten daar moet ik naar leven
e
maar kansen worden me n iet gegeven scholen en bazen die houden me klein
e
zou er een antwoord voor m ijn vragen zijn?
Refrei n :
e
Want, i k verveel 4x
ik verveel me zo, i n Amsterdam-Noord
•
Ze noemen me een va ndalist
maar als een ieder het toch eens wist
e
wat het is om i n Noord te wonen
het kost veel tijd om in de stad te komen
wei n ig kroegen , geen bios open
e
alleen een telefooncel d ie zul len we slopen
herhaling refrein
e
Slapend beton ja dat is Noord
e
voor jongeren een onbewoonbaar oord waar we nu voor willen pleiten
e
* ) 'Wham ! ! ! ' . Rapportage ter voorbereiding van
e
een cam pagne ter bestrijdi ng van jeugdvandalisme in Oldenzaal. Gemeente Oldenzaal (Bureau Voor-l ichting Stad huis OVoor-ldenzaa Voor-l), mei 1979, pag. 3.
* *) Op.cit. , pag. 7_
e
e
e e e e
e e •
e e
• e
e e
e e e
een eigen rui mte met activiteiten zelfstandig wonen en arbeidsplaatsen 'n bioscoop en dat niet als laatste herhal i ng refrei n
solo
herha ling refrei n
Overheid heb j e het nu gehoord JAN vertelt over Amsterdam-Noord blijf niet l u l len kom over het water nu wat doen en n iet weer later breng ons eindel ijk onder de pa n nen je weet a llang va n alle plan nen herhaling refrein
©M . Witmark and Sons. Voor Nederla nd:
Warner Bros Music Holland b.v .
Kon i ngin neweg 49 1 2 1 7 KV H i lversum
Leerkrachten die zich afvragen of ze zelf wel in staat zijn vrijetijdsvoorzieningen voor jongeren van de grond te brengen, kunnen zich misschien laten inspi
reren door de brief die we ontvingen van een thans gepensioneerd hoofdonderwijzer, die vlak na de Tweede Wereldoorlog in Gouda werkzaam was:
'( . . . ). I k had in Gouda een school in het hart van de bin nenstad . Onder de leerlingen waren er noga l wat uit door de oorlog min of meer ontregelde gezi n nen ,
zodat met recht van een ta melijke verwildering ge
sproken kon worden . Er was veel baldad igheid, waa rdoor de kinderpol itie nogal eens een bezoekje aan de school kwam brengen . Grenzend aan de
77
speelplaats van de school lag een stuk grond va n
e
naar schatting 20 bij 30 meter, waarop de Duitsers
e
een bunker hadden gebouwd . Het was n iet zo' n zware e n d e gemeente besloot al gauw hem o p te ru imen . I k verzocht daarop het terrein te mogen ge·
brui ken voor een schooltu i n . N iet voor aparte tui n ·
e
tjes - d u s voor kinderen d ie e r belangstelling voor
e
zouden tonen - maar één gemeenschappelijke tui n , waarin a l le kinderen zouden kunnen werken
wa n neer ze er zin in hadden . De wethouder va n Onderwijs was direct bereid tot
e
medewerking. Er werd grond opgebracht en ge·
e
meentewerken zorgde voor de nod ige perkplanten.
Ik kon zaad kopen en het nodige tuingereedschap
aanschaffen . Met een stel potige jongens en meisjes
e
va n de 6e klas kwam op een paar vrije woensdag-en zaterdagmiddagwoensdag-en de aanleg tot stand, waarna
e
de perkplanten konden worden gepoot.
Bij het zaa ien werden ook de jongere kinderen
be-I
trokken , d ie ook a l met het ha rken va n de paden konden meedoen . Eén probleem is a ltijd aanwezig
geweest: hoe kon ieder, d ie wilde werken , aan zijn
e
trekken komen . Zoveel mogelijk moest ieder d ie zin had , aan de nodige werkzaam heden kunnen
mee-e
doen . Dat gebeurde voor schooltijd en vaak i n de pauze. De meest-enthousiastelingen stonden vaa k
a a n het eind van d e straat al te wachten e n l iepen mee achter de fiets aan, roepend: mag i k een hark,
e
mag ik een schop. Ik vermeed zoveel mogelijk tot
e
een ploegeni ndel i ng te komen , want dat zou tot ge-volg kun nen hebben , dat er ook bi nding aan
bepaal-e
de tijden zou kunnen komen. Een kind , dat 's mor-gens zin had in tuinarbeid hoefde dat n iet per sé
's m iddags ook te hebben .
I
Er waren er ook, d ie het leuk en gezellig vonden de paden door te lopen vaa k gearmd als in een park. I n
e
de rui m 10 jaren, dat we de tu i n hadden , is het bij mijn weten maar één of m issch ien twee keren
ge-beurd dat er bloemen 'gestolen ' werden . Zelfs na de
e
va kanties bleek a l les nog i n goede orde. De keer, dat er bloemen weggehaa ld waren, bleek dit gedaan te
e
zijn door kinderen van een a ndere school. Heel sterk moet het gevoel geweest zijn : dit is onze tui n
e
en de buurtcontrole was i ntensief genoeg om vreemden eruit te houden. C . . . )'
We willen naar aanleiding van deze brief wijzen op enige algemene aspecten die ook thans nog van
be-e
lang zijn: