Kaarten en atlassen:
• topografische atlas Gelderland 1 : 25.000 (ANWB, 2e druk, Den Haag, 2007) • topografische atlas Utrecht 1 : 25.000 (ANWB, 2e druk, Den Haag, 2007)
• grote historische atlas Gelderland 1 : 25.000, ca. 1905 (uitg. Nieuwland, Tilburg, 2005) • grote historische atlas Utrecht 1 : 25.000, ca. 1905 (uitg. Nieuwland, Tilburg, 2005) • gemeente-atlas van J. Kuper (uitgegeven door H. Suringar, Leeuwarden, 1867) • veldnamenkaart gemeente Scherpenzeel (vereniging oud-Scherpenzeel,
Scherpen-zeel, 1986)
Lijsten van hoogstaangeslagenen in de directe Rijksbelastingen:
Zoals opgenomen in het boek van J. Moes: “Onder aristocraten - over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat en andere notabelen in Nederland 1848-1914” (2012).
Kadastrale atlassen: • kadastrale atlas 1832 van Barneveld (St. Werkgroep Kadastrale Atlas Gelderland, 2014) • kadastrale atlas 1832 van Renswoude (Werkgroep kadastrale Atlas provincie Utrecht, 1995) • kadastrale atlas 1832 van Scherpenzeel (St. Werkgroep Kadastrale Atlas Gelderland, 1990) Burgerlijke stand • register van akten van overlijden Scherpenzeel 1863-1882 (Oud Scherpenzeel) • register der akten van geboorten gemeente Scherpenzeel (Oud Scherpenzeel) • lidmatenboek van de hervormde kerk Scherpenzeel 1812-1965 (Oud Scherpenzeel)
Diversen
• Verstegen, W., Vrije wandeling, internetpublicatie Vrije Universiteit, 2012. • tijdschrift “Het Grondbezit” 1939-1954 (archief Federatie Particulier Grondbezit) • Het Utrechts Archief, archief Utrechtse Courant op microfiche • het digitale archief van het kadaster “Digilegger”, toegankelijk via de provinciale ar-chieven • cd-rom “Bos van toen” met kaarten van de eerste Nederlandsche Boschstatistiek uit 1946
111
Literatuur
Andela, M., De Gelderse Toren, Landgoed aan de IJssel, uitgeverij Walburg Pers, 2008. Ankersmit, F., De sublieme historische ervaring, Historische uitgeverij, tweede druk, 2007. Berkel, G. van en K. Samplonius, Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie, 3e druk,
uitg. Het Spectrum, 2006.
Bieleman, J., Boeren in Nederland, Geschiedenis van de landbouw 1500-2000, uitgeverij Boom, 2008.
Blekkenhorst, H., H. Renes en R. Rommes, Doorploegen, gids voor historisch onderzoek naar
het boerenbedrijf in de provincie Utrecht, Het Utrechts Archief i.s.m. Stichting Stichtse
Geschiedenis, Utrecht (serie Trajecten door Utrecht, deel 8), 2003.
Boone, M., Historici en hun métier - een inleiding tot de historische kritiek, Academia Press, derde gereviseerde druk, Gent, 2011.
Brunt, A. en J. Haverkate, Tussen twee tijden - Twickel in de negentiende eeuw, het
levens-verhaal van Carel baron van Heeckeren 1809-1875, uitgeverij Waanders, Zwolle, 2010.
Brusse, P. en W. Mijnhardt, Towards a new template for Dutch history, de-urbanization
and the balance between city and countryside, Uitgeverij Waanders ism Universiteit
Utrecht, [2011].
Buis, J. Historia Forestis, Nederlandse Bosgeschiedenis, HES Uitgevers, Utrecht, 1985. Caspers, T., Landgoederen in Noord-Brabant - Het lief en leed dat landgoed heet, Brabants
Landschap en Brabants Particulier Grondbezit, Pictures Publishers, 2012.
Cruyningen, P. van, Landgoederen en landschap in de Graafschap, uitgeverij Matrijs, Utrecht 2005.
Cruyningen, P. van, “Van desurbanisatie in Zeeland naar een nieuwe periodisering van de Nederlandse geschiedenis”, in: Virtus - jaarboek voor adelsgeschiedenis, jaargang 19, 2012, blz. 167-172.
Demoed, H.B., Mandegoed, schandegoed - De markeverdelingen in Oost-Nederland in de
19de eeuw, uitgeverij Walburg Pers, Zutphen, 1987.
Dessing, R.W.Chr. en J. Holwerda, Nationale gids Historische Buitenplaatsen, Stichting Uit-geverij Noord-Holland, 2012.
Deys, H.P., De Gelderse Vallei - Geschiedenis in oude kaarten, HES uitgevers, Utrecht, 1988. Eeghen, I.H. van, “Het huis Keizersgracht 706 en zijn bewoners”, in: Jaarboek van het
ge-nootschap Amstelodamum, Amsterdam, 1960.
Groen, K. en E.J. Wolleswinkel (red.), Gezicht op Scherpenzeel, een grensgeval, uitgave van het Comité voor Scherpenzeelse Cahiers, 1986.
Hartog, H.M., “Landhuishoudkundige beschrijving der Geldersche Vallei”, in:
Landbouw-kundige beschrijvingen uit de 19e eeuw - deel II, uitgave van de Vereniging voor
Land-bouwgeschiedenis, Wageningen, 1981 (artikel oorspronkelijk verschenen in 1866). Houte de Lange, C.E.G. ten, Heerlijkheden in Nederland - welke namen van heerlijkheden
worden nog gevoerd sinds 1848?, uitgeverij Verloren, Hilversum, 2008.
Houwelingen, P. van, “Nieuwe kansen voor landgoederen”, in: De Landeigenaar, vol. 58, nr. 3, juni 2012.
Huijts, J.A.M.L., Leven en werken in Scherpenzeel 1750-1910, uitgave van het Comité voor Scherpenzeelse Cahiers, 1993.
Huisman, J.A., “Plaatsnamen in de Gelderse Vallei”, in: Mededelingen van de vereniging
voor Naamkunde 37 (1961), pag. 134-145.
Immerseel, R.H.M. van (eindred.), Verhalen van Scherpenzeel, een bloemlezing uit de
ge-schiedenis, Stichting Landgoed Scherpenzeel ism Stichting In Arcadië, 2013.
Immerseel, R.H.M. van en P. Verhoeff, Ensemble “Huis Scherpenzeel” - Historisch onderzoek
en waardestelling huispark en parklandschap, Stichting In Arcadië, 2013
J. Jas, F. Keverling Buisman, E. Stroms-Smeets, e.a (red.), Kastelen in Gelderland, uitgeverij Matrijs, Utrecht, 2013.
112
Kaper, A., e.a., Verhalen over landgoederen en buitenplaatsen in Gelderland, uitgeverij Blauwdruk i.s.m. Landschapsbeheer Gelderland, 2012.
Ketelaar, F.C.J., Oude zakelijke rechten - vroeger, nu en in de toekomst, universitaire pers Leiden en uitg. Tjeenk Willink, Zwolle, 1978.
F. Keverling Buisman en E. Muller, Kadaster-gids, Gids voor de raadpleging van hypothecaire
en kadastrale archieven uit de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw, uitgave van de
Rijksarchiefdienst, ’s Gravenhage, 1979.
Klesser, J.C., De benamingen van oude Scherpenzeelse hofsteden, 1991.
Klesser, J.C., Scherpenzeel Poort van Gelderland - wegen en grenzen, voorheen en nu, uitgave van het Comité voor Scherpenzeelse Cahiers, 1992.
Kuiper Y. en V. Sleebe, “Naar nieuwe wegen voor elite- en adelsonderzoek in Nederland, in:
Virtus - jaarboek voor adelsgeschiedenis, jaargang 19, 2012, blz. 147-159.
Laarse, R. van der en Y. Kuiper (red.), Beelden van de buitenplaats, elitevorming en
notabe-lencultuur in Nederland in de negentiende eeuw, deel 3 in de reeks Adelsgeschiedenis,
uitgeverij Verloren, Hilversum, 2005.
Laméris, M. en R. van Norel, De buitenplaats en het Nederlandse landschap, uitgegeven in het kader van het Jaar van de Historische Buitenplaats, WBooks, 2012.
Klijnhout, C.C., Het hek op den dam - bijdrage tot de historie van den particulieren
grondei-gendom in Nederland, Vereniging Het Grondbezit, Utrecht, 1951.
Moes, J., Onder aristocraten - over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat en
andere notabelen in Nederland 1848-1914, uitgeverij Verloren, deel 9 in serie
Adels-geschiedenis, 2012.
Monté ver Loren, J.Ph. de, J.E. Spruit, Hoofdlijnen uit de ontwikkeling der rechterlijke
orga-nisatie in de Noordelijke Nederlanden tot de Bataafse omwenteling, 7e herziene druk, uitgeverij Kluwer, 2000.
Montijn, I., “De beste van twee werelden - De familie Royaards-Van Naamen van Scherpen-zeel en haar buitenplaats, 1863,1895”, in: Verhalen van ScherpenScherpen-zeel - een bloemlezing
uit de geschiedenis, Stichting Landgoed Scherpenzeel ism Stichting In Arcadië, 2013.
Mulder, R., Op afbraak - De sloop van buitenplaatsen in de periode 1780-1830, doctoraal-scriptie Universiteit Utrecht, Utrecht, 2006.
Muller, A.G., e.a., Nederlandsche Historiën: Scherpenzeel, vol. 5, afl. 3-4, z.p., 1971. Otten, D., Landschap en plaatsnamen van de West-Veluwe, uitg. Gijsbers & Van Loon, 1989. Paquay, V., “Landgoed Middachten, een terreinexploitatie in het verleden”, in:
Middach-ten - huis en heerlijkheid, uitgeverij Matrijs i.s.m. de Nederlandse Kastelenstichting,
Utrecht, 2002.
Pietersma, A., R. Rommes en W. Verstegen, Lusten en lasten - Gids voor fiscaal-historisch
on-derzoek naar inkomen en vermogen in de provincie Utrecht, Het Utrechts Archief i.s.m.
Stichting Stichtse Geschiedenis (serie Trajecten door Utrecht, deel 13), Utrecht, 2006. Prins-Schimmel, M.A., Huize Scherpenzeel, van versterkt huis tot gemeentehuis, z.p., 1983. Rodrigues Lopes, D.L., Serie recht en praktijk - vastgoedrecht: Pacht, 7e druk, uitgeverij
Wol-ters Kluwer, Deventer, 2015.
Rupp, J. en H. Schijf, “De status van de ‘hoogstaangeslagenen’”, in: Virtus, jaarboek voor
Adelsgeschiedenis, jaargang 17, 2010, blz. 59-82.
Schönfeld, M., Veldnamen in Nederland, ongewijzigde herdruk van de 2e uitgave, uitg. Gijs-bers & Van Loon, 1980.
Slicher van Bath, B.H., De agrarische geschiedenis van West-Europa (500-1850), Utrecht, 1960.
Siemes, H., Anderhalve eeuw aanwakkeren, Utrechts Landbouw Genootschap, De Bilt, 1997. Stades-Vischer, E. en K. Veenland-Heineman, Monumenten Inventarisatie Project provincie
Utrecht - Woudenberg, geschiedenis en architectuur, uitgeverij Kerckebosch, Zeist,
113
Stenvert, R., C. Kolman, S. Broekhoven en B. Olde Meierink, Monumenten in Nederland -
Gelderland, Waanders uitgevers i.s.m. Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zwolle,
2000.
Storms-Smeets, E.A.C., Landscape and society in Twente & Utrecht - a geography of Dutch
country estates circa 1800-1050, dissertatie Universiteit van Leeds, 2005.
Storms-Smeets, E. (eindred.), Gelders Arcadië - Atlas van een buitenplaatsenlandschap, uit-geverij Matrijs i.s.m. het Gelders Genootschap, Utrecht, 2011.
F.M.L. Thompson, English landed society in the nineteenth century, Routledge & Kegan Paul Ltd, Londen (UK), 1963.
D. Verhoeven en M. Wingens (red.), Geschiedenis van Gelderland - de canon van het Gelders
verleden in vijftig vensters, Uitgeverij Walburg Pers, Zutphen, 2010.
Verrips-Roukens. K., Over heren en boeren - Een Sallands landgoed 1800-1977, uitg. Marti-nus Nijhof, Den Haag, 1982.
Verstegen, W., “Adel en natuurschoon in Nederland 1928-1973”, in: Virtus - jaarboek voor
adelsgeschiedenis, jaargang 16, 2009, blz. 177-194.
Vervloet, J.A.J., “Landschapsontwikkeling en bewoningsgeschiedenis van Scherpenzeel en omgeving”, in: Gezicht op Scherpenzeel, een grensgeval, [Scherpenzeel], 1986, blz. 8-23.
Vries, H. de, “Absenteïsme van grootgrondbezitters in Nederland 1850-1890”, in:
misch- en sociaal-historisch Jaarboek van de Vereniging Het Nederlandsch
Econo-misch-Historisch Archief, deel 38, De Haag, 1975.
Vogelzang, F. en R. Raven (samenstelling), Van Wildernis tot oase, Landschapsgeschiedenis
van landgoed Oostbroek bij De Bilt, uitgeverij Matrijs, Utrecht, 2013.
Welle, N.M., “Landbouw en landgoed in de negentiende eeuw”, in: Verhalen van
Scher-penzeel - een bloemlezing uit de geschiedenis, Stichting Landgoed ScherScher-penzeel ism
Stichting In Arcadië, 2013.
Wijck, H.W.M. van der, De Nederlandse buitenplaats - aspecten van ontwikkeling,
bescher-ming en herstel, uitgeverij Canaletto, Alphen aan de Rijn, 1982.
Zanden, J.L. van en A. van Riel, Nederland 1780-1914 - Staat, instituties en economische
ontwikkeling, uitgeverij Balans, [Amsterdam], 2000.
Websites
• www.geldersarchief.nl • www.hetutrechtsarchief.nl • www.gahetna.nl • www.library.wur.nl • www.rug.nl/bibliotheek • www.landgoedscherpenzeel.nl • www.oudscherpenzeel.nl • www.oudwoudenberg.nl • www.bibliotheekarnhem.nl (Gelderland bibliotheek) • www.wetten.overheid.nl • www.parlement.nl • www.hisgis.nl • www.watwaswaar.nl • www.cbg.nl • ede.courant.nu • www.delpher.nl114
Geraadpleegde personen
• mevr.drs. M.M. Daniëls, mede-eigenaar landgoed Scherpenzeel en voorzitter van de Stichting Landgoed Scherpenzeel
• mr.dr. E.J. Wolleswinkel, secretaris van de Hoge Raad van Adel, gepromoveerd op het adelsrecht en betrokken bij de plaatselijke historie van Scherpenzeel, Renswoude e.o.
• de heer H. van Woudenberg, oud-voorzitter van de vereniging Oud-Scherpenzeel en als amateur-historicus betrokken bij onderzoek naar de plaatselijke geschiedenis • de heer ing. G.G. van Sijpveld, huidige rentmeester van landgoed Scherpenzeel (’t
115