Mira: waar ik dan toch meestal mee begin, is algemene informatie over het bedrijf zelf. Ik heb de website wel gelezen, maar ik ben niet een expert op het gebied van rubber om zo maar te zeggen. Kunt u daar eerst meer wat over vertellen. Over het bedrijf in het algemeen. X: Wij zijn een wat vreemde eend in onze branche, omdat wij en producent en groothandel zijn. Dus wij produceren vorm-artikelen en profielen, dus non-standaard en daarnaast hebben wij een heel breed assortiment plaatrubber, zeilrubber. Maar ook allemaal handelsartikelen, waarbij je ook eigenlijk een totaal leverancier wordt voor je klanten. Non-stop shopping is een hele bekende kreet en ja goed wij proberen dat wel een beetje te doen. En kijk daarmee onderscheiden wij ons ook, omdat wij meestal ben je of producent of je bent een groothandel. En, omdat wij eigenlijk kun je de rubberindustrie in 3 takken verdelen. Dat is een producent van vorm-artikelen of een producent van profielen, dan wel de groothandel die wat verlijmdt, snijdt of stanced enz. Die laatste groep is de allergrootste groep. Mira: Ok. X: Ik denk dat je in Nederland 3, 4 duizend bedrijven hebt, die zich claimen allemaal rubberproducent te zijn, maar daar is, ik denk, als je met 10 bedrijven, misschien 15, 20 bedrijven in Nederland, dan heb je het wel gehad, die zelf produceren. Mira: want wat jullie inderdaad in de functie als groothandel, hebben jullie de producten zelf ook gemaakt of kopen jullie dit weer op grote schaal in? X: Ja, die kopen wij in. Mira: Ja, ok. X: Kijk die rubberbranche is op zich een hele gekke branche, want ieder heeft zijn eigen specialiteit hè. Als ik naar de handelscollega’s ga, ja dan is driekwart bij mij klant, maar ook weer leverancier. Dus ja, heel gek is dat. Het is een heel klein wereldje. Mira: Ja. X: En als een klant van mij gaat shoppen hè, een productieklant, dat weet ik binnen een half uur, want dan krijg ik vanuit mij collega’s die vragen. Mira: Ja, precies. X: Kijk, want iedereen claimt , dat ze producent zijn en ja, dat is maar een heel klein groepje die zelf produceert nog. Mira: Ja, precies. Is die grote hal achter u waar ze produceren? X: Ja, hier, de hal is in tweeën opgesplitst. Het rechterdeel is de productie en het linkerdeel is opslag. Mira: Ok. En wat voor industrie moet ik aan denken? X: Wij zitten overal. Het product wordt overal gebruikt. Wij zitten in de scheepsbouw, we zitten off-shore, maar we zitten ook in de sportindustrie. En een dingetje bv achter op een vrachtauto bv een rubber, een rubber profieltje of een stootblokje. We zitten in de meubelindustrie. Op veel tafels zit een stootrandje of iets rubber. Onder een computer zit een computerkast, daaronder zitten voetdopjes van rubber. Voor de spoorwegen, voor de vliegtuigen wieldoppen. Op Schiphol waar de vliegtuigen mee klem gezet worden, worden bij ons gemaakt. Mira: Oh echt? X: Ja, zo kan ik wel doorgaan, we zitten echt overal. Mira: alles wat met rubber te maken heeft, daar zijn jullie. X: Ja, wat ik zeg, rubber wordt overal gebruikt en daar staan mensen eigenlijk helemaal niet bij stil. Je weet een auto zit vol met rubber. Dat is eigenlijk een industrie waar we eigenlijk niet zo veel mee doen. Dat is eigenlijk een markt die uitgeknepen is. Carrosseriebouw, ja waar niet. Dus ja het is heel breed. De bouw ook. Mira: Het wordt dus ook in heel veel kleine dingen gebruikt. X: Ja, kijk maar naar een machine, zoals een airco bv. Die wordt op het dak gezet. Er komt een rubberen mat onder. Ja goed, motorsteunen bv. Een onderdeel voor een grasmaaier. En je hebt de straatveeg autootjes van de gemeentereiniging. Daar zit een soort stofzuigermond, die heeft een rubberafdichting. Die wordt hier geproduceerd. Dus ja.. Mira: Ok. Is het zo, ik weet niet of ik het zo kan zeggen, maar dat jullie wat standaard producten op grote schaal of in ieder geval
81
inkopen als handel en dat klant specifieke vragen maken? X: Klant specifieke vragen doen wij echt. Dat is ook core-business en daar zijn de marges wat beter. Als je massa productie hebt, ja dat kun je hier niet meer maken.Om dat rendabel te krijgen, omdat Nederland voorop loopt aan regelgeving en eisen en ja we zijn natuurlijk ook niet de goedkoopste medewerkers hier in Nederland en ja dan moeten wij met het Midden-Oosten dan wel voorheen met China concurreren, nou ja dat gaat gewoon niet. En daarvoor het Oostblok, ja dat lukt gewoon niet. Mira: De kosten liggen daar veel lager. X: Ja, alles ligt daar veel lager. Kijk, wij moeten, mooi voorbeeld, reach en rose zorgen dat alles mooi schoon is. Alles moet geregistreerd worden en je moet overal met je arbeidsomstandigheden en dat vind ik overigens wel goed hoor maar ik was voor een paar jaar geleden in Tsjechië in een fabriek en toen zei die man je moet even je adem inhouden. We gingen door een grote hal en dat was gewoon een grote asbestwolk. Daar werd gewoon nog asbest geproduceerd. Nou ja, dat is hier 100 km verderop. Nou ja, dan denk ik waar zijn we nou mee bezig weet je wel. Nog steeds wordt er asbest verkocht. In bepaalde landen, mag je nog steeds asbest houdende verpakkingen hebben. Zo dicht bij huis, dat verwacht je niet. Kijk, Tsjechië had toen, ik weet niet hoe het nu is, dat is nu een jaar of 6, 7 geleden en toen was er in Tsjechië ook een verbod op productie van asbest. Maar wat wij op voorraad had, mocht jij nog verkopen. Mira: Goh. X: Dus ja wat gebeurde er. Die hal lag helemaal ruim vol met asbest. En dat werd nog steeds geproduceerd. Mira: En die mensen werken daar. X: Die mensen werken daar. Ik vind het onbegrijpelijk. Mira: Ja. Kunnen wij ons helemaal niet voorstellen nog. X: Ja, dan praat ik echt nog over. Ik denk dat het inmiddels wel beter is hoor, maar dan praat ik toch echt over een 7 à 10 jaar geleden, hoog uit. Mira: Bijzonder. X: Ja, maar goed, dat zijn van die voorbeelden en ja dat moet je hier doen. Dan breekt er de pleuris uit en terecht overigens. Zo zijn er af en toe wel dingen, waarop wij ons achter op ons hoofd krabben en denken jongens waar zijn wij mee bezig. Mira: Wat zijn dat voor voorbeelden dan? X: Nou ja, eisen. Je hebt zo veel eisen waaraan je moet voldoen en die gaan ons soms veel en veel te ver. Mira: En dat ligt dan aan de Nederlandse regering? X: Ja, ja dat is de overheid an sich. De Nederlandse regelgeving. Mira: Ook de Europese? X: Ja, ook de Europese. Reach en roses is een heel mooi voorbeeld. Reach is, dat je materialen reach conform zijn. Dat betekend dat je geen pakwaarden hebt, in ieder geval zodanig dat dat allemaal binnen de normen is. In Frankrijk doen ze er bv helemaal niks mee. Italië, voor de vorm wel. Je moet niet veel gezeik geven. De Duitsers idem dito. Je moet er niet te veel last mee hebben. Mira: Nee, het moet wel maar.. X: Het moet wel, maar we gaan niet handhaven. Kijk in Nederland zijn ze heel stoer, maar ze gaan selectief handhaven. Want ik vind als je het dan gaat doen, dan moet je ook iedereen pakken. Wij hebben onze marketing-programma goed voor elkaar. Wij zijn goed zichtbaar en wij worden gewoon goed gecontroleerd. Mijn collega groothandel bedrijven, die worden niet gecontroleerd. Dus die kopen ook nog steeds die bagger uit China en ja weet je dat wil je soms niet weten wat daar allemaal in zit. Mira: Maar wat kun je als bedrijf daar tegen doen? X: Niks. Of je moet gaan zeggen, waarom gaan jullie daar niet heen ? Ja, ja, dan moeten we gaan zoeken. Kun je ons dan niet een lijst geven. Maar goed, ik ga niet op die manier een concurrent maar dat vind ik niet chique. Mira: Maar hoe vaak komen ze dan controleren. X: Nou ja, vorig jaar zijn ze bij ons 6 keer geweest. Mira: 6 keer? X: Ja, iedere keer weer voor wat nieuws. Er wordt natuurlijk niets gevonden. Het is ook allemaal goed. Op een gegeven moment vraag je, goh waarom ben je er nu al weer? Dan is er weer een speerpunt, dan is
82
machineveiligheid een speerpunt, dan is dit een speerpunt en dan is dat weer een speerpunt. Nou ja, dan op een gegeven moment zegt zo’n controleur en daar moet ik dan ook wel weer om lachen. Joh, je woont in Leeuwarden en je staat dan op mijn lijstje en dan denk ik , ik ga bij René even langs voor een kop koffie en dan ben ik mooi op tijd thuis. Mira: dat is dus niet echt realistisch. X: Dat betekend wel dat jij als ondernemer je zaken heel goed voor mekaar moet hebben. Kijk op arbo gebied hoor je mij niet over. Veiligheid is voor mij heel belangrijk. Dat moet voor mij goed geregeld. Maar goed, sommige dingen zijn, waarin we volledig doorgeslagen zijn. Mira: Kun je daar eens een voorbeeld van geven. X: Goed, je moet je stellingen keuren. Dan komt er iemand kijken of jou stellingen goed zijn. Maar goed, dat kost dan 500 euro. Je moet, op elke machine moet een kaart zitten, waarbij het ja eigenlijk duidelijk is dat iedere visstick met een herseninhoud van een Hollandse garnaal, snapt hoe die machine werkt. Dat betekend ook als ik hier een Pool of een Tsjech of een Bulgaar aan het werk heb hè, iemand die de taal niet spreekt, die moet dan wel snappen hoe hij met die machine om moet gaan. Terwijl ik geen Tsjechen, Bulgaren of Polen aan het werk heb. Maar ik moet er wel aan voldoen. Terwijl wij in Nederland hebben afgesproken, dat wij er voor zorgen dat iedereen snapt wat wij aan het doen zijn. Dus ook dat hij de taal spreekt. Ik moet voor elke machine een Nederlandse handleiding hebben. Maar goed, dat is prima. Maar dan krijg ik de norm, voor de NEN, voor een bepaald type machine die is in het Engels, waar je geen touw aan vast kunt knopen. Allemaal dat soort dingen. En daar heb je zo verschrikkelijk veel werk van. Mira: Het is van de overheid gezien een verplichting om controle´s uit te voeren en dus geen richtlijn. X: Het is wel een richtlijn. We hebben bv een wals. Dit is een machine om rubber te walsen. Daar zou je in theorie met je vingers in kunnen komen. Daar wordt je niet blij van. De machine is ook beveiligd. Dan heeft men een richtlijn/normering bedacht in NEN. De arbeidsinspectie heeft een norm waar zij mee akkoord gaan. Maar zij willen die norm niet delen. Want stel je voor dat ik die norm ga toepassen op mijn machine en ik krijg toch een ongeval en dan blijkt dat er toch iets met de machine is, dan kunnen zij mij niet handhaven. Daar gaat heel veel tijd en geld in zitten. Je doet je best om het veilig te maken. Maar het moet ook werkzaam zijn. Het allermooiste zou zijn om er een glazen kist omheen te bouwen, maar dan kun je de machine niet meer gebruiken. Maar je kunt hem niet helemaal afschermen, want als hij het niet doet, moet je er wel bij kunnen. Soms heb je hele discussies met mensen over bv grote trechters er boven of dat er stapeltjes komen of gaan rekken om er bij te kunnen. Mira: Zijn er ook wel eens momenten, dat jullie zeggen oké hier en niet verder? X: Soms, bijna niet, we zeggen we kijk dit is wat wij doen, mensen zijn hiervoor opgeleid. Dingen waar wat meer risico in zit, zijn ze al tijd met 2 mensen. Mira: Wordt dat dan geaccepteerd en hoe gaan jullie daar dan mee om? X:Dat hangt er vanaf. Wij staan wel bekend als een bedrijf die alles goed voor elkaar hebben. Je moet ingeschreven staan in het bezoekersregister. Je kunt niet zo maar de fabriek in. Als wij zo de fabriek in lopen, worden wij in no time teruggeroepen dat wij bv geen veiligheidsschoenen aan hebben. Wil je vertrekken of daar gaan staan, zodat wij geen risico hebben. Alle machines worden gekeurd. Onderhoud wordt allemaal geregistreerd. Risicoregistratie gebeurt 1x per jaar. Alle gereedschappen worden gekeurd. Dit kost mij toch op jaarbasis zo’n 25000/30000 euro. Mira: Dus ook alles eromheen, zoals regelgeving etc.? X: Ja. Dat is serieus geld. Terwijl ik nog steeds in 2016 bij collega’s kom, die geen risicoregistratie hebben. En ermee wegkomen. Mira: Eigenlijk is het een beetje een grijs gebied. X: Ja, dat is ook vreemd. Inmiddels zouden
83
ze dit moeten weten, maar kost wel veel geld. Maar zo gaat het in Nederland. Mira: Kunt u nog een voorbeeld geven als jullie met mensen in gesprek zijn die het handhaven, dat jullie aangeven dat het zo echt niet kan wat jullie aangeven? X: Ja, dat gebeurt en dan zeg ik dat ik het gewoon niet doe en dan zie ik het wel. Ik heb daar wel eens felle discussies over gehad. Als jullie dan sancties willen geven, dan moet de rechter dat maar beslissen. Maar dat heb ik nog nooit meegemaakt. Mira: Jullie hebben tot nu toe nog geen sancties gehad? X: Nee. Ik heb wel een keer een boete gehad, omdat ik geen zwangeren beleid heb. Ik heb alleen maar mannen in dienst. Ik heb wel iets op papier, maar dat was een grap. Alleen vrouwen in dienst nemen, die niet zwanger willen worden. Duurste grap uit mijn carrière. Soms denk je ze zoeken gewoon naar iets. Mira: Heeft u dan ook het gevoel, dat ze echt iets zoeken? X: Met de huidige man van de arbeidsinspectie heb ik gewoon een heel goed contact. Die kan ook alles zo pakken. Als er bv een ongeval is, als bv iemand zich in de vingers snijdt, wordt er keuring een melding van gemaakt en bijgehouden. Alles is goed geregeld en dat zie je bij heel veel bedrijven. Mira: Hebben jullie hiervoor extra mensen moet aannemen? X: Nee, dat doe ik allemaal zelf. Eigenlijk houd ik mij niet meer bezig met ondernemen, want dat gaat gewoon niet meer. Je hebt ook nog te maken met een locale overheid, de Gemeente. Mira: Wat zouden die dan kunnen doen? X: Ik moet nu investeringen doen, om mijn energieverbruik terug te dringen. Ik moet daar dan weer iemand voor inhuren, die dat voor mij gaat doen. Ze willen graag dat ik zonnepanelen op het dak zet, dat is voor ons bedrijf wel een hele investering. Doet iedereen wel mee? Dus dat worden weer hele discussies. Mira: Is het door regelgeving en wisselende eisen ook wel eens een afweging van wat gaat het mij opleveren? X: Bepaalde dingen wel en bepaalde dingen niet. Stel je voor dat je een machine hebt, die olie lekt, dan is het geen issue wat het kost. Dat mag gewoon niet. Voor bepaalde politici ben ik wel eens een slecht mens, maar ik snap natuurlijk ook wel dat bepaalde dingen niet kunnen. Als het dus schadelijk is voor iets of een medewerker dan is het geen issue of het veel kost of niet. Maar als het een investering is, die in mijn beleving niets gaan opleveren en veel gaat kosten. Denk bv aan de zonnepanelen. Die moet je ergens aan terugverdienen. Dat doe ik niet door bv een windmolen om mijn dak. Dat is dus geen prioriteit. We hebben wel groene stroom. Wat beschermend is voor het milieu gaan we doen, andere dingen worden overgenomen. Mira: Staat dit continue op de agenda? X: Ja. Mira: Als we kijken naar de klanten? X: 70/80 % zijn klanten en de rest wordt geëxporteerd. Waarvan de 20% weer verder wordt geëxporteerd. Mira: En als jullie zelf exporteren? Wat zijn dan de landen? X: Wij exporteren naar Duitsland, België, IJsland, Rusland, Roemenië, China, Honduras. Eigenlijk overal. In Europa wordt een fabriek gebouwd en dat wordt dan een kopie van de andere gebouwen. Mira: Als ik kijk naar jullie duurzaamheid? Op jullie website las ik dat jullie duurzaam ondernemen? Wordt dat dan gericht op het sociale aspect? Is er in de toekomst nog een planning om dit verder uit te breiden? X: Ik doe dat wel en vermeld dit ook op site, maar doe dit omdat ik vind dat ik dit moet doen en niet als doel marketing. Je moet dat doen omdat je daar zelf in gelooft. Ik ben zelf heel actief om mensen met een beperking in dienst te nemen. Ik ben een veel gevraagde spreker op bijeenkomsten. Om collega’s enthousiast te maken om ook deze mensen in dienst te nemen. Daarnaast wat duurzaamheid betreft, ben ik bv bezig om te kijken of wij onze producten kunnen recyclen. Want rubber is dat nog niet. Er zijn wel veel ontwikkelingen gaande. We kunnen inmiddels wel een paar dingen recyclen, maar dat is nog zo primatuur. Laten wij eerst maar eens gaan zorgen dat wij dit goed voor
84
elkaar hebben. Mira: Het is dus niet zo dat het bv over een jaar op de website te vinden is? X: Nee, want dan wordt het een doel en geen middel om te kijken of je goed bezig bent. Mira: Intern wordt er wel naar gekeken? Bv naar het materiaal? X: Ja, ons plastic, kartonnen dozen worden periodiek bij ons opgehaald. Die worden ook hergebruikt voor bv opvulmateriaal. Als wij bv veel rubber afval hebben, dan kun je of een container halen of bv een vereniging er blij mee maken. We hebben vorig jaar een auto vol geschonken aan de honkbal vereniging. Dat is ook duurzaamheid, maar dat zetten wij niet op onze website. Wij doen ook heel veel aan sponsoring. Bv feestweek, Sinterklaas, Alpe D’huzes, Kika. Dit is dan wel 25000/30000 euro per jaar. Dat is ook een verplichting die je hebt naar de mensen. Alleen ik doe ook aan andere activiteiten en niet alleen bv de voetbalclub. Ook aan clubs die wat meer moeite moeten doen om een sponsor te krijgen. De voetbalclub gaat altijd wel vanzelf. Dan haak ik af. Mira: Wel een mooi initiatief. Als we kijken naar de stakeholders? Dat is uit eigen motivatie om daar een