Hieronder worden de uitkomsten van de multipele regressieanalyses besproken die zijn uitgevoerd in het kader van hypothese 3. Deze regressieanalyses gaan in op het verband tussen de motivatie voor zonnepanelen en de variabelen verantwoordelijkheidsgevoel, probleembesef, groei probleembesef en groei verantwoordelijkheidsgevoel. Aan het eind van deze paragraaf wordt hypothese 3 aangenomen of verworpen.
4.6.1 Verantwoordelijkheidsgevoel
Het onderzoek van Cornelissen & al (2009) stelt dat als een individu duurzaam gedrag als een ecologische maatregel interpreteert, er meer verantwoordelijkheidsgevoel bij de betreffende persoon ontstaat om het milieu te beschermen. Om dit te toetsen wordt er een multipele regressieanalyse uitgevoerd met verantwoordelijkheidsgevoel als afhankelijke variabele, de motivatie voor zonnepanelen als modererende variabele en de controlevariabelen als voorspeller. Dit model verklaart 3,2 procent van de variantie in verantwoordelijkheidsgevoel. De bijbehorende Durbin-Watson waarde is 1,774. Daarom wordt ook bij dit model aangenomen dat er sprake is van een onafhankelijke waarneming.
Uit de regressieanalyse in tabel 16 blijkt met een significantie van 0,713 dat de motivatie voor zonnepanelen geen bijdrage levert aan het model. Deze uitslag komt niet overeen met de uitkomsten van het onderzoek van Cornelissen & al. (2009). Het blijkt namelijk wat betreft verantwoordelijkheidsgevoel niet uit te maken om welke reden iemand besluit zonnepanelen te gebruiken. Op basis hiervan kan gesteld worden dat de perceptie van het gebruik van zonnepanelen in ieder geval geen effect heeft op verantwoordelijkheidsgevoel. Dit heeft als implicatie voor de hypothese dat de perceptie van
55
mensen om zonnepanelen te gebruiken geen modererend effect heeft op verantwoordelijkheidsgevoel. Coefficientsa Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig. B Std. Error Beta 1 (Constant) 3,434 ,452 7,593 ,000
motivatie voor zonnepanelen ,069 ,188 ,058 ,370 ,713
26. Wat is uw geslacht? -,037 ,134 -,041 -,278 ,782
27. Wat is uw leeftijd? ,005 ,005 ,146 ,970 ,337
28. Wat is uw hoogst voltooide opleiding?
,050 ,076 ,105 ,658 ,514
Tabel 16: Regressieanalyse verantwoordelijkheidsgevoel
4.6.2 Probleembesef
Om te bepalen of de perceptie van mensen een significante invloed heeft op probleembesef wordt een multipele regressieanalyse uitgevoerd met de perceptie van mensen voor zonnepanelen als modererende variabele en de controlevariabelen als voorspeller.
De verklaringskracht van dit model is 13,2 procent. De bijbehorende Durbin-Watson waarde is 1,667. Omdat dit redelijk dicht bij het cijfer 2 ligt, wordt aangenomen dat er sprake is van een onafhankelijke waarneming. De uitkomsten van deze regressieanalyse zijn te vinden in tabel 17.
Uit deze tabel blijkt dat de perceptie van zonnepanelen met een significantie van 0,389 geen bijdrage levert aan het voorspellen van probleembesef. Dit betekent dat de perceptie van het gebruik van zonnepanelen eveneens geen effect heeft op probleembesef. Dit heeft als implicatie voor de hypothese dat motivatie voor het gebruik van zonnepanelen ook geen effect heeft op de component probleembesef.
Coefficientsa Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig. B Std. Error Beta 1 (Constant) 2,994 ,523 5,728 ,000
motivatie voor zonnepanelen ,189 ,217 ,124 ,870 ,389
26. Wat is uw geslacht? -,203 ,154 -,178 -1,316 ,195
27. Wat is uw leeftijd? ,017 ,006 ,397 2,904 ,006
28. Wat is uw hoogst voltooide opleiding?
,090 ,088 ,148 1,022 ,312
Tabel 17: Regressieanalyse probleembesef
4.6.3 Groei probleembesef
Daarna is een multipele regressie uitgevoerd met leeftijd, opleiding en geslacht als voorspeller en de motivatie voor zonnepanelen als modererende variabele. Het multipele regressiemodel is te vinden in tabel 18. Dit voorspellingsmodel verklaart 3,9 procent van de variantie in de groei van probleembesef. De Durbin-Watson waarde die bij het model hoort is 1,991. Aangezien dit getal dicht bij 2 ligt, kan worden aangenomen dat dit model een onafhankelijke waarneming is.
Met een significantie van 0,459 blijkt de motivatie voor zonnepanelen geen bijdrage te leveren aan het voorspellen van groei in verantwoordelijkheidsgevoel. Daarom kan geconcludeerd worden dat ook bij de groei van probleembesef over de laatste twee jaar de perceptie van het plaatsen van zonnepanelen geen verschil maakt. Dit heeft als implicatie voor de hypothese dat de motivatie voor zonnepanelen niet uitmaakt voor de component groei in probleembesef. Coefficientsa Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig. B Std. Error Beta 1 (Constant) 2,634 1,011 2,605 ,012
motivatie voor zonnepanelen ,488 ,419 ,175 1,164 ,251
26. Wat is uw geslacht? ,414 ,299 ,197 1,386 ,172
27. Wat is uw leeftijd? -,011 ,011 -,138 -,962 ,341
28. Wat is uw hoogst voltooide opleiding?
,013 ,170 ,012 ,078 ,938
Tabel 18: Regressieanalyse groei probleembesef
4.6.4 Groei verantwoordelijkheidsgevoel
Als laatste is een multipele regressieanalyse uitgevoerd met de motivatie voor zonnepanelen als modererende variabele voor groei van verantwoordelijkheidsgevoel. Deze regressieanalyse is te vinden in tabel 19. Dit model verklaart 8,3 procent van de variantie in de groei van verantwoordelijkheidsgevoel. De bijbehorende Durbin-Watson waarde is 1,868. Op basis hiervan kan worden aangenomen dat dit model een onafhankelijke waarneming is.
Uit de regressieanalyse in tabel 24 blijkt met een significantie van 0,459 dat de motivatie voor zonnepanelen geen modererende invloed heeft op de groei van verantwoordelijkheidsgevoel. Op basis hiervan kan gesteld worden dat de perceptie van mensen om zonnepanelen te plaatsen geen verschil maakt voor de groei in verantwoordelijkheidsgevoel. Dit heeft als implicatie voor hypothese 2 dat voor de component groei in verantwoordelijkheidsgevoel de motivatie van mensen voor zonnepanelen geen rol speelt.
Coefficientsa Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig. B Std. Error Beta 1 (Constant) 1,086 ,971 1,119 ,269
motivatie voor zonnepanelen ,301 ,403 ,110 ,747 ,459
26. Wat is uw geslacht? ,331 ,287 ,160 1,154 ,254
27. Wat is uw leeftijd? ,004 ,011 ,053 ,376 ,709
28. Wat is uw hoogst voltooide opleiding?
,315 ,163 ,288 1,930 ,060
Tabel 19: Regressieanalyse groei verantwoordelijkheidsgevoel
4.6.5 Conclusie hypothese 3
Naar aanleiding van de bovenstaande multipele regressieanalyses kan een uitspraak worden gedaan over in hoeverre hypothese 3 de juiste uitkomst van dit onderzoek voorspelde. Deze hypothese luidde: Het plaatsen van zonnepanelen op woningen leidt tot probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel bij de bewoner, mits de bewoner het plaatsen van zonnepanelen als een ecologische maatregel ziet. Uit de multipele regressieanalyses is gebleken dat er geen significant effect is van de motivatie van mensen om zonnepanelen te plaatsen op probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel, dan wel de groei van probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel. Daarom kan gesteld worden dat de motivatie van mensen om zonnepanelen geen modererend effect heeft op probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel. Op basis van deze constatering moet hypothese 3 verworpen worden.
4.7 Samenvatting analyse
Om het overzicht te houden wordt in deze paragraaf nog kort ingegaan op de hypotheses en de relevante bevindingen voor deze hypotheses.
4.7.1 Hypothese 1
Hypothese 1 luidde als volgt: Mensen woonachtig in huizen met zonnepanelen hebben een hoger verantwoordelijkheidsgevoel en probleembesef met betrekking tot duurzaamheid dan mensen woonachtig in huizen zonder zonnepanelen. Om deze hypothese te toetsen zijn multipele regressies uitgevoerd met probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel als afhankelijke variabelen. De voorspellers in deze regressieanalyses waren het gebruik van zonnepanelen, leeftijd, opleiding en geslacht. Uit deze multipele regressies bleek dat respondenten met zonnepanelen beschikken over meer verantwoordelijkheidsgevoel dan respondenten zonder zonnepanelen, maar niet over meer probleembesef. Op basis hiervan is hypothese 1 gedeeltelijk aangenomen.
4.7.2 Hypothese 2
Hypothese 2 luidde als volgt: het plaatsen van zonnepanelen op woningen leidt tot meer duurzaam gedrag bij de bewoner, mits de bewoner het plaatsen van zonnepanelen als een ecologische maatregel ziet. Uit de analyse bleek dat er in het kader van perceptie van het plaatsen van zonnepanelen maar bij één component van duurzaam gedrag een significant verschil optrad. Voor het bewustzijn van energiegebruik bleken de respondenten die kiezen voor zonnepanelen vanwege kostenbesparing significant hoger te scoren dan de respondenten die kiezen voor zonnepanelen vanwege milieubescherming. Echter is er op geen van de andere componenten van duurzaam gedrag een verschil gemeten. Op basis hiervan is hypothese 2 voor een gering gedeelte aangenomen.
4.7.3 Hypothese 3
Hypothese 3 luidde als volgt: Mensen woonachtig in huizen met zonnepanelen hebben een hoger probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel dan mensen zonder zonnepanelen, mits zij het plaatsen van zonnepanelen zien als een ecologische maatregel. Om deze hypothese te toetsen zijn multipele regressieanalyses uitgevoerd met de motivatie van mensen om zonnepanelen te gebruiken is opgenomen als modererende variabele. Hieruit bleek dat de
59
motivatie van mensen voor zonnepanelen geen modererend effect heeft op probleembesef en verantwoordelijkheidsgevoel. Ook bij de groei van probleembesef en groei van verantwoordelijkheidsgevoel is vastgesteld dat de perceptie van het plaatsen van zonnepanelen geen voorspellende factor is.
Daarnaast blijkt dat de perceptie van zonnepanelen geen modererende invloed heeft op de groei van verantwoordelijkheidsgevoel en probleembesef. Op basis van het bovenstaande kon hypothese 2 compleet verworpen worden.