Vraag 17
Hieronder staan vijf gebeurtenissen die te maken hebben met de Eerste Wereldoorlog: 1 De eerste Belgische vluchtelingen werden in Nederland opgevangen.
2 De wapenstilstand tussen Duitsland en Frankrijk werd getekend. 3 Duitsland verklaarde de oorlog aan Frankrijk.
4 In Rusland brak de revolutie uit.
5 Kroonprins Frans Ferdinand werd in Sarajevo vermoord.
Zet deze gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later. Schrijf alleen de nummers op.
Doe het zo: Eerst …, dan …, daarna …, vervolgens ... en ten slotte … (vul nummers in) - Ik zou eerst alles rustig gaan lezen, elke zin tot me door laten dringen, ik maak in mijn hoofd dan al een plaats op de tijdlijn aan.
Bijvoorbeeld vraag 17:
- ‘Belgische vluchtelingen is tijdens Eerste Wereldoorlog’, dat weet ik
- maar de vrede tussen Duitsland en Frankrijk, daar wordt vast de vrede van Versailles mee bedoelt, maar kan ook 1871 zijn. Dus die parkeer ik even.
- De Russische revolutie weet ik, dus die plaats ik rechts van de Belgische vluchtelingen want die begonnen in 1914 al te vluchtten.
- Met Frans-Ferdinand begint de oorlog dus die gaat helemaal naar links. - De Duitse oorlogsverklaring komt vlak na de moord op Frans-Ferdinand.
- Dan houd ik de vrede tussen Duitsland en Frankrijk over. Aangezien de andere regels allemaal over de Eerste Wereldoorlog gaan, ga ik ervan uit dat dat bij deze ook zo is. - Ik plaats daarom de vrede helemaal rechts.
Als er veel zinnetjes volgen, is het handig met pen er vast een jaartal achter te plaatsen of een vraagteken als je het nog niet weet.
- Dan maak ik in klad vast een eerste opzetje van een tijdbalk met de 2 gebeurtenissen die ik zeker weet.
- Dan ga ik in mijn hoofd schuiven, wat hoort hiervoor wat hoort hierna,
- dan leg ik de andere nummers op de tijdlijn, ik check het nog een keer en vul het antwoord in.
Dus mijn stappen zouden zijn: Stap 1: eerst de vraag goed lezen
Stap 2: ik koppel al de tekst aan beelden en kennis in mijn hoofd Stap 3: ik lees de tekst nog een keer, rustig
41
Stap 4: ik kijk naar welke periode is het, ik analyseer de zin
Stap 5: ik plaats de oudste gebeurtenis (nummer) links, evt. zet ik jaartallen achter de zinnen Stap 6: de jongste gebeurtenis plaats ik rechts
Stap 7: ik kijk nogmaals en plaats dan de andere nummers vast tussen de oudste en jongste gebeurtenis
Stap 8: ik controleer en corrigeer eventueel
Ik vroeg ook mijn sectie om een denkstappenplan op papier te zetten. Hun denkstappen verwijzen echter vooral naar hoe zij dat in het algemeen zouden doen. Dus niet specifiek naar deze vraag.
De resultaten waren: Stagiair
1 Ik lees de vraag en de antwoorden door.
2 In mijn hoofd kies ik de eerste en de laatste gebeurtenis.
3 De andere 4 antwoorden vergelijk ik en zet ze in mijn hoofd op volgorde. 4 ik schrijf de nummers bij de opdracht op.
Collega H.
1 Eerst de zinnen goed doorlezen (over welk onderwerp gaat het?)
2 Herken ik bepaalde begrippen in de zinnen die ik in de tijd kan plaatsen? 3 Kan ik jaartallen benoemen bij de betreffende zinnen?
4 Zie ik de aanleiding van het onderwerp?
5 Zet vervolgens de gebeurtenissen in de juiste volgorde, waarbij je rekening houdt met aanleiding-oorzaak-gevolg
Collega J.
1 Ik lees de vraag
2 Ik lees rustig alle gebeurtenissen
3 Ik kies de gebeurtenis uit waarvan ik vind dat hij als eerst komt (5), dan streep ik die weg en kijk ik wat sowieso niet daarna kwam.
4 Dan kijk ik wat er na de moord op Ferdinand gebeurde (3) vervolgens weet ik dan dat 1 aan de beurt komt, omdat ik weet dat de Russische Revolutie in 1917 uitbrak en de wapenstilstand in 1918 werd getekend, dus dan 1 komt 4 en daarna 2.
5 Dan lees ik het nog allemaal achter elkaar en schrijf ik de antwoorden op 5,3,1,4,2. Een tussenstappenplan kan dan zijn:
1 lees aandachtig de vraag
2 welke gebeurtenissen herken je, plaats ze in de tijd
3 kies de eerste gebeurtenis en plaats die links (of plaats eerst de jongste rechts)
42
rechts of is meteen naast de oudste, dus de een na oudste
5 lees de overgebleven twee gebeurtenissen, zoek in de kennis in je hoofd 6 maak een keuze, plaats nu de overgebleven twee
7 check alles nog even
Tenslotte heb ik drie leerlingen deze vraag laten maken en gevraagd welke stappen zij zetten.
Leerling B.
‘Ik las eerst de vraag daarna alle antwoorden en wist dat 5 als eerst moet komen omdat dat een van de aanleidingen is.
Daarna komt 3 omdat dat een gevolg is van 5, omdat België er ook bij betrokken word vluchten de burgers naar Nederland dus 1, omdat Rusland een revolutie kreeg had Rusland zelf hun mankracht nodig en trokken zich terug, 2 Het einde van de oorlog is dan 2’
Leerling M
‘Stap 1: ik lees alle gebeurtenissen en de vraag. Stap 2: ik denk aan de 1e
wereldoorlog en ga kijken welke gebeurtenissen ik nog ongeveer weet en wanneer het ongeveer was. Stap 3: ik ga alle gebeurtenissen plaatsen. Stap 4: ik controleer en ga nog even na of ik denk dat het ongeveer moet kloppen’.
Leerling T:
‘ik kijk eerst wat ik weet/ herken en de andere die ik niet weet gok ik of daar denk ik een beetje logisch na’
Ik adviseer het volgende stappenplan:
1 lees alle tekst (de vraag en wat je moet plaatsen) 2 wat je meteen weet zet daar een jaartal achter
3 je houdt 4 gebeurtenissen over; zoek in je kennis, welke kun je nog meer plaatsen, zet daar ook een jaartal bij
4 plaats nu het nummer van de oudste en e.v.t jongste op papier (of 1 na oudste) 5 lees nog even de tekst
6 welke gebeurtenis kun je plaatsen, plaats die
7 zie je nog aanknopingspunten? Maak een keuze op basis van de gevonden jaartallen of logica
43
Bijlage 6 Ontwerphypothese en ontwerpregels