Naam: docent H
Hi, kunnen jullie de volgende vragen beantwoorden voor mijn ontwerp over de chronologievraag
(Chronologie is niet alleen tijdbalk/volgorde leg vragen, maar ook oorzaak, gevolg, continuïteit en verandering, door de tijd heen en gevoel van tijd ontwikkelen)
1 hebben jullie leerlingen problemen met volgordevragen? Zo ja hoe komt dat, denk je In de tweede klas merk ik dit, in de brugklas (nog) niet. Jaartallen in de juiste volgorde zetten met gebeurtenissen tijdens een toets wordt zeer slecht gedaan. Dat kan te maken hebben met:
A. Niet opletten of aantekeningen maken tijdens de les
B. Het niet goed kunnen toepassen van de vaardigheid oorzaak-gevolg C. Het zichzelf niet kunnen verplaatsen in de tijd/ tijdvak
2 gebruiken jullie speciale taal die bij chronologie hoort in jullie lessen, zo ja welke? Ik heb het vaak over het ordenen van een bepaalde periode, zodat je handvatten hebt op een ontwikkeling te kunnen verklaren. En oorzaak en gevolg is iets wat ik iedere les laat terugkomen.
35
Nee ik vind het iets te weinig. Sommige onderwerpen staan ook niet geheel chronologisch in een hoofdstuk en de tijdbalk met bijhorende begrippen staat pas achteraan het hoofdstuk. Jaartallen worden in de paragrafen mondjesmaat benoemd.
4 besteed je zelf genoeg aandacht aan chronologievragen?
Ik denk voldoende. Dat doe ik door werkvormen te maken waarbij de leerlingen een bepaalde gebeurtenis moeten verklaren aan de hand van oorzaak-gevolg of continuïteit en verandering. Ze moeten leren hoe ze aan de hand van bronnen de historische gebeurtenis kunnen verklaren.
In de PPT die ik maak voor de lessen, zet ik altijd de jaartallen + gebeurtenissen in chronologische volgorde. De PPT’s zijn als extra ondersteuning voor de leerstof. De leerlingen moet dan natuurlijk wel aantekening maken.
5 in hoeverre vind je chronologievragen belangrijk, kun je dat uitleggen
Ik vind het redelijk belangrijk want het leert je een bepaalde tijd of ontwikkeling te begrijpen.
6 weet je hoe je de volgordevraag moet uitleggen, hoe doe je dat?
Je legt uit dat je ontwikkelingen of gebeurtenissen in de juiste tijd moet plaatsen, begin bij de oudste eerst (het verst in het verleden). Houdt rekening met specifieke begrippen die je in de leerstof bent tegengekomen. Hoe plaats je deze in de tijd?
Naam: Docent J
Hi, kunnen jullie de volgende vragen beantwoorden voor mijn ontwerp over de chronologievraag
(Chronologie is niet alleen tijdbalk/volgorde leg vragen, maar ook oorzaak, gevolg, continuïteit en verandering, door de tijd heen en gevoel van tijd ontwikkelen)
1 hebben jullie leerlingen problemen met volgordevragen? Zo ja hoe komt dat, denk je Leerlingen in de brugklas zijn nog onderontwikkeld, heel kinderlijk. Zien nog nergens de consequenties van in en hebben moeite om ook de gevolgen van hun eigen handelen te zien, laat staan dat van situaties honderden of zelfs duizenden jaren geleden. Hoe duidelijk je het ook wilt uitleggen, tenzij je het zelf duidelijk voor ze ordent is het allemaal heel abstract voor ze.
2 gebruiken jullie speciale taal die bij chronologie hoort in jullie lessen, zo ja welke? Ik probeer deels de tijdvakken aan te houden, maar ook bijvoorbeeld classificaties zoals historie en prehistorie. Ook al herhaal je dit 10 keer, lijkt het bij de meeste binnen een paar minuten weer vergeten. Categorisering als steen- brons- en ijzertijd laat ik achterwegen, omdat het dan veel te ingewikkeld wordt voor de leerlingen van de Westplas.
36
3 Wordt er in de methode genoeg aandacht geschonken aan chronologie? Zo ja hoe In principe zijn de hoofdstukken chronologisch opgebouwd, en zit er aan het eind van het hoofdstuk een tijdbalk. Door aan elke gebeurtenis of persoon extra jaartallen aan toe te voegen lijkt het mij alleen maar verhindering van het leerproces.
4 besteed je zelf genoeg aandacht aan chronologievragen? Zo ja hoe en hoe vaak
Ik probeer zelf vaak wel aan de hand van tijdlijnen of opsommingen te werken, en “logische” verklaringen dat het een leid tot het ander. Inmiddels heb ik bijvoorbeeld met de brugklas al meerdere keren het overstromen van de Nijl uitgelegd, en snappen de meeste nog steeds niet dat het logisch is dat er pas gezaaid wordt ná de overstromingen, en niet vóór. 5 in hoeverre vind je chronologievragen belangrijk, kun je dat uitleggen
Aan de ene kant zorgt begrip van chronologie voor waardering van de menselijke prestaties uit het verleden. Aan de andere kant is het veel stamp werk, tenzij het kwartje valt.
Leerlingen lijken in een soort bubbel te leven waarin niks verandert behalve zijzelf, waardoor ze geen idee hebben dat niks permanent is.
6 Weet je hoe je de volgordevraag moet uitleggen, hoe doe je dat? Geen antwoord
Stagiair
Hi, kunnen jullie de volgende vragen beantwoorden voor mijn ontwerp over de chronologievraag
(Chronologie is niet alleen tijdbalk/volgorde leg vragen, maar ook oorzaak, gevolg, continuïteit en verandering, door de tijd heen en gevoel van tijd ontwikkelen)
1 hebben jullie leerlingen problemen met volgordevragen? Zo ja hoe komt dat, denk je Ik merk soms wel bij mijn lesboek (Feniks) dat het nogal van de hak op de tak kan gaan en dat sommige jaartallen meerdere keren door elkaar heen voorkomen. Zo leren ze eerst over de staatsgreep van Napoleon (1799) en dan pas over de Bataafse Republiek (1795), het verhaal is wel logisch, maar voor de leerlingen is het erg moeilijk om dan te begrijpen dat Napoleon toen nog niet aan de macht was. Ik merk ook dat ze moeite hebben met vragen m.b.t. jaartallen. Oorzaak en gevolg vinden ze ook wel moeilijk, maar ik oefen hier altijd wel even mee in de les met ze.
2 gebruiken jullie speciale taal die bij chronologie hoort in jullie lessen, zo ja welke? Ik heb onlangs het woord continuïteit uitgelegd met betrekking tot de Franse Revolutie. Ik had uitgelegd dat ook na de Franse Revolutie totdat Napoleon aan de macht kwam, er nog grote onrust en chaos in Frankrijk heerste en ondanks dat het absolutisme was afgeschaft, hier nog geen rust mee was gecreëerd. Bij mijn eerste klas heb ik oorzaak en gevolg uitgelegd. Hiervoor gebruikte ik het voorbeeld. Klimaatverandering is o.a. een oorzaak van
37
het ontstaan van de boerensamenleving. Omdat het om een eerste en tweede klas mavo gaat heb ik alleen oorzaak/gevolg en continuïteit met ze besproken.
3 Wordt er in de methode genoeg aandacht geschonken aan chronologie? Zo ja hoe Ja en nee. Ik vind dus dat het best wel lijkt alsof iets ‘opeens’ gebeurt in de methode en merk dat ik zelf wel enige aanvulling moet geven m.b.t. chronologie. Wel staan de woorden continuïteit, oorzaak, gevolg wel in de begrippenlijst. In het werkboek worden er enigszins wel wat chronologievragen gesteld, maar ik merk dat dit in de lopende tekst in het leesboek wel wat duidelijker kan.
4. besteed je zelf genoeg aandacht aan chronologievragen? Zo ja hoe en hoe vaak
Dit doe ik wel, maar niet genoeg denk ik. Ik vroeg laatst in mijn les wel wie er een oorzaak en gevolg kon noemen van de Franse Revolutie, ik wachtte net zo lang tot dat ik minstens de helft met een vinger omhoog zag, zodat ik echt goed kon peilen wie er nog moeite mee had. Ze wisten het wel goed. Ik probeer dit wel vaak te herhalen, omdat ik merk dat het ook op de toets vaak voorkomt (zonder valt natuurlijk het hele vak weg). Ik ben nog niet zo heel lang leren, maar goed, al doende leert men, dus ik wil hier zeker meer tijd aan besteden in de toekomst.
5 in hoeverre vind je chronologievragen belangrijk, kun je dat uitleggen
Ik vind het zeer belangrijk, zonder chronologie stelt de hele geschiedenis natuurlijk geen ruk voor, dan zijn het alleen maar leuke feitjes. Dus door zoveel mogelijk chronologievragen toe te passen in de les, gaan de leerlingen ook het belang van geschiedenis beter in zien. Als in: oh, dus zo zit dat! Bij mezelf merk ik ook dat als ik eenmaal me verdiep in een onderwerp dat ik de chronologie het belangrijkst vind. Je kan het wel hebben over de Franse Revolutie, maar die is ergens mee begonnen, iemand was er ontevreden, wie was er ontevreden en waarom? Oorzaak, gevolg, oorzaak, gevolg. Naast contingentie is eigenlijk de hele
geschiedenis daarop gebouwd. Zonder chronologievragen kan je eigenlijk geen goede lessen geven.
6 weet je hoe je de volgordevraag moet uitleggen, hoe doe je dat?
Stel er wordt gevraagd, wat is een gevolg van de Franse Revolutie? Dan begin ik met, oké jongens we hebben het gehad over de Franse Revolutie, kan iemand voor mij noemen wat er na de Franse Revolutie gebeurde? Waar heeft het invloed op gehad? Wat was een gevolg van de Franse Revolutie? Omdat ik dan op meerdere manieren het woord ‘gevolg’ heb benoemd, begrijpen ze het beter en roepen ze bijvoorbeeld dat het absolutisme woord afgeschaft of dat er terreur ontstond.
38