Suggesties voor verder onderzoek

Er moet onderzoek gedaan worden naar hoeveel de luchthavenbelasting en de parkeerkosten op Eindhoven Airport goedkoper moeten worden om het maximaal aantal passagiers naar de luchthaven te trekken.

Een onderzoek naar de gevolgen van de vliegbelasting op de groei van de economie zou belangrijke resultaten kunnen opleveren. Nu ontvangt de overheid de opbrengsten van de vliegbelasting maar hoeveel belastinggeld loopt de overheid mis doordat luchthavens minder groeien. Door de bij de groei horende extra werkgelegenheid zou de overheid immers veel belastinggeld kunnen innen. Er moet dan gekeken worden of dat meer zou zijn dan de begrote 350 miljoen euro vliegbelasting per jaar.

Het zou ook interessant zijn om onderzoek te doen naar het aantal boekingen in 2008 vergeleken met die in 2007. De eventuele verschillen en de daarbij horende oorzaken zouden de werkelijke gevolgen van de vliegbelasting in beeld kunnen brengen.

De ticketprijs is in een jaar tijd met 25% gestegen. Vliegen was voor veel consumenten haalbaar, maar zal voor een deel van de consumenten niet meer te betalen zijn. Wat is de impact van de te verwachten teruglopende vraag naar vliegtickets voor de luchtvaartindustrie?

6.4 Discussie

Opzet onderzoek

Het grootste gedeelte van de respondenten ging het invullen van de enquête gemakkelijk af. Het invullen per enquête duurde gemiddeld vijf minuten. Een aantal respondenten moest uit de data analyse verwijderd worden vanwege het verkeerd invullen van de enquête. Als er een andere manier was gekozen om de data te verzamelen waren er misschien meer respondenten geweest. Bijvoorbeeld door een enquête te verspreiden via het internet. Het nadeel daarvan is dat het lastig te controleren is of het onderzoek zich dan beperkt tot het verzorgingsgebied van Eindhoven Airport. Een ander nadeel was geweest dat er geen extra uitleg kan worden gegeven als iets niet duidelijk is voor de respondent. Toch kan gezegd worden dat de data verzamelingsmethode de juiste was.

In het onderzoek is de ticketprijs niet meegenomen. Deze is wel een belangrijke factor bij de keuze voor een bepaalde luchthaven. Zoals uitgelegd in paragraaf 3.3 kan de prijs van een ticket echter sterk fluctueren, afhankelijk van de bezettingsgraad van het vliegtuig. Ryanair zal de tickets voor vergelijkbare vluchten voor ongeveer dezelfde prijs aanbieden, ook als de vluchten vertrekken vanaf verschillende luchthavens. In het onderzoek had een vaste prijs voor een ticket opgenomen kunnen worden. Er is voor gekozen om in de uitleg bij de enquête te vermelden dat de ticketprijs en de verblijfskosten (op de bestemming) voor alle luchthavens gelijk zijn.

Er zijn 121 respondenten die de enquête hebben ingevuld. Het grote aantal respondenten maakt de uitkomsten van het onderzoek valide. De enquête is alleen afgenomen in Eindhoven en niet in België en Duitsland. De antwoorden van de respondenten zullen in België en Duitsland waarschijnlijk dezelfde zijn omdat het in de enquête om hypothetische luchthavens gaat.

In het onderzoek is alleen gekeken naar de luchthavens Eindhoven Airport, Brussels South Charleroi Airport. Er zijn meer luchthavens bereikbaar binnen de reistijden vanaf Tilburg die in het onderzoek zijn gebruikt. De keuze voor deze luchthavens lijkt juist, het zijn alle drie regionale luchthavens. Er is gekozen voor twee buitenlandse luchthavens om de gevolgen van

de vliegbelasting in kaart te brengen. Als er was gekozen voor drie Nederlandse luchthavens dan was de invloed van de vliegbelasting op de boekingsintenties niet te zien.

Resultaten onderzoek

Aanzienlijk meer mensen zouden bij een vliegbelasting van € 45,- uitwijken naar een buitenlandse luchthaven. De vliegtickets naar een bestemming die verder dan 2500 kilometer weg is van de luchthaven van vertrek zijn over het algemeen duurder dan de vliegtickets naar een bestemming van minder dan 2500 kilometer weg. De verhouding van de vliegbelasting is ten opzichte van de kale ticketprijs ongeveer gelijk, daarom is het opvallend dat veel meer mensen zouden uitwijken bij een vliegbelasting van € 45,-.

De vliegbelasting speelt wel een rol maar wel de minst belangrijke rol in het keuzeproces voor een bepaalde luchthaven. In dit onderzoek is uitsluitend gekeken naar een vliegbelasting van € 11,25. De vliegbelasting van € 45,- zou een veel grotere impact kunnen hebben op de boekingsintenties van de consument. Echter omdat Eindhoven Airport alleen vluchten aanbiedt waar het lagere tarief van € 11,25 voor geldt is alleen daar naar gekeken.

De resultaten van het onderzoek zijn uitsluitend van toepassing op het verzorgingsgebied van Eindhoven Airport. De verschillende levels van de factoren zijn zo specifiek voor de drie onderzochte luchthavens, dat generaliseren van de resultaten moeilijk is. In grote lijnen zullen de resultaten dezelfde tendens laten zien. De importance waarden van de factoren kunnen kleinere of grotere verschillen laten zien, afhankelijk van het verschil in getallen. Dezelfde stappen kunnen wel worden doorlopen voor andere luchthavens. De factoren blijven weliswaar dezelfde, maar in het onderzoek zullen dan de bijbehorende levels veranderd moeten worden. Het onderzoek kan dan verricht worden met deze nieuwe levels.

Literatuurlijst

Wetenschappelijke literatuur

 Ajzen, I. and Fishbein, M., Attitudes and Opinions, University of Illinois, 1972.  Ajzen, I., Nature and Operations of Attitudes, University of Massachusetts, 2001.  Ajzen, I., Perceived Behavioral Control, Self-Efficacy, Locus of Control, and the

Theory of Planned Behavior, Journal of applied social psychology, 2002.

 Ajzen, I., The theory of planned behaviour. Organizational Behavior and Human

Decision Processes, University of Massachusetts, 1991.

 Akaah, I.P., en Korgaonkar, P.K., A conjoint investigation of the relative

importance of risk relievers in direct marketing, Journal of Advertising Research,

1988.

 Ashford, N. en Benchemam, M., Passengers` Choice of Airport: an application of

the Multinomial Logit Model, Transportation Research Record 1147, National

Research Council, Washington, District of Columbia, 1987.

 Baarda, D.B. en De Goede, M.P.M., Basisboek Methoden en Technieken,

handleiding voor het opzetten en uitvoeren van onderzoek, 3^e herziene druk,

Groningen: Wolters Noordhoff B.V., 2001.

 Blackstone, E., Buck, A., Hakim, S., Determinants of Airport Choice in a

Multi-Airport Region, Atlantic Economic Journal, 2006.

 Berster, P., Wilken, D., en Gelhausen, M., Airport Choice in Germany – New

Empirical Evidence of the German Air Traveller Survey 2003, German Aerospace

Center, 2005.

 Cattin, P. en Wittink, D.R., Commercial use of conjoint analysis: A survey, Journal

of Marketing, 1982.

 Convention on international civil aviation, signed at Chicago, 7 December 1944 (Chicago convention).

 Doganis, R., The airline business, Londen en New York, Routledge, 2006.

 Emans, B., Interviewen, theorie, techniek en training, 4e druk, Groningen: Wolters Noordhoff B.V., 2002.

 Geconsolideerde versie van het verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, 24-12-2002.

 Green, P.E. en Wind, Y., Multiattribute decisions in marketing: A measurement

approach, Hinsdale Ill.: Dryden Press, 1973.

 Jaarverslag Eindhoven Airport 2007.

 Haag, E. en Dirven, J., Schrijven in stappen, 2e druk, Utrecht: Lemma B.V., 2002.  Hair, Black, Babin, Anderson and Tatham, Multivariate data analysis, sixth edition

2006 Prentice Hall.

 Herremans, L., De ontwikkeling van de grote low cost carriers in West Europa vanaf

2004: een economische analyse, Vrije Universiteit Brussel, 2007.

 Het effect van een vliegticketbelasting: een second opinion, Centraal Plan Bureau 03-08-2007.

 Invoering vliegbelasting, een duurzame leefomgeving (Pijler III Coalitieakkoord) 01-10-2007.

 Kreitner et al, Organizational Behaviour, McGraw Hill publishing company, first European edition, 1999.

 Lawton, T., Cleared for take-off. Structure and strategy in the low fare airline

business, 2002.

 Leeuw, A.C.J. de, Bedrijfskundig Management, primair process, strategie en

organisatie, Van Gorcum Assen, 2000.

 Luchtvaart en Klimaatverandering, deskundigen en betrokkenen over eerlijke

vliegprijzen, Campagne verkeer Milieudefensie 20-06-2004.

 Malhotra N., Marketing research an applied orientation, second edition, Prentice Hall, New Jersey, 1996.

 Pels, E., Nijkamp, P., Rietveld, P., Access to and competition between airports: a

case study for the San Francisco Bay area, Free University Amsterdam, 2001.

 Pels, E., Nijkamp, P. en Rietveld, P., Airport choice in a multiple airport region: an

empirical analysis for the Francisco Bay area, Free University Amsterdam, 2001.

 Staatssecretaris van Financiën mr. drs. J.C. de Jager, Onderzoek effecten

vliegbelasting, Ministerie van Financiën, 28-09-2007.

 Staatssecretaris van Financiën mr. drs. J.C. de Jager, Vliegbelasting: versoepeling

 Significance in opdracht van het Ministerie van Financiën, Effecten van

verschillende heffingsvarianten op de Nederlandse luchtvaart, 15-08-2007.

 Uitspraak Rechtbank ’s-Gravenhage betreffende vliegbelasting, LJN: BC7128, 19-03-2008.

 Uitspraak Gerechtshof 's-Gravenhage, LJN: BD7068, 17-07-2008.

Krantenartikelen en internetpagina`s

 Barin.nl, Schiphol: door invoering vliegtax geen passagiersgroei in 2008, 04-01-2008.  Barin.nl, Effect vliegbelasting nu al merkbaar op luchthaven Charleroi, 11-01-2008.  Dagblad van het Noorden, Toeslag op vliegticket wekt grote ergernis, 04-06-2008.  Debeurs.nl, Euronext en Europa: Beurzen in de plus door goedkopere olie,

30-05-2008.

 Elsevier.nl, Reizigers mijden vliegtuig vanwege vliegtaks, 12-01-2008.  IATA.com, Crisis again – Deep losses projected, 02-06-2008.

 Nu.nl, Vliegbelasting kost geen banen, 03-10-2007.

 Nu.nl, Ryanair ziet af van thuisbasis in Eindhoven, 04-12-2007.  Nu.nl, Winst Schiphol daalt door de vliegtaks, 14-02-2008.  Nu.nl, KLM stuurt brandbrief naar Tweede Kamer, 12-06-2008.

 Nu.nl, Brussels Airlines bespaart brandstof door trager te vliegen, 23-04-2008.  Pnl.nl, Consument overweegt vertrek vanaf buitenlandse luchthaven, 14-12-2008.  Rtl.nl, Olieprijs op laagste niveau sinds mei, 12-08-2008.

 Telegraaf.nl, Corendon wijkt uit naar Weeze om vliegtax, 09-04-2008.

 Volkskrant.nl, KLM-top: Luchtvaart in crisis door kerosineprijs, 23-05-2008.  Zakenreis.nl, Vliegbelasting smoort democratie, 28-09-2007.

 http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37296NED&D1=55&D2 =0,10,20,30,40,50,(l-1)-l&VW=T  http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=7154_cvo&D1=1,60&D2 =0&D3=(l-11)-l&D4=(l-11)-l&VW=T  www.airport-weeze.de  www.anwb.nl  www.charleroi-airport.com

 www.dobney.com/Research/pricing_research.htm

 www.eindhovenairport.nl

In document Waar liever de lucht in? (pagina 49-56)