Samenvatting deelvraag 4

4.4.4 Samenvatting deelvraag 4

In dit deelhoofdstuk volgt eerst een beschrijving van Trouw, gevolgd door het NRC en tenslotte het Parool aan de hand van literatuur.

Trouw

De nieuwsberichten in Trouw lijken op sommige punten te verschillen tussen de drie tijdsperiodes. Zo is het aantal leads afgenomen over de jaren heen evenals de naamwoordstijl en het aantal woorden, terwijl het aantal subtitels is toegenomen. Ook hebben de nieuwsberichten voor de overgang de meeste bronnen. Verder zijn de koppen voor de overgang het vaakst non-informatief en die van nu het meest informatief. Een ander verschil is dat voor de overgang wel eens nieuwe informatie werd gegeven in de body terwijl dit na de overgang niet meer zo is. Kortom, zowel de vorm als inhoud is veranderd door de jaren heen. De indicatie bestaat dat Trouw compacter is gaan schrijven, aangezien de nieuwsberichten door de jaren heen korter qua lengte zijn geworden en minder bronnen gebruiken. Echter is dit aantal bronnen niet teruggebracht tot één per nieuwsbericht wat

wel een kenmerk is van compact schrijven (Asbreuk & de Moor, 2007, p.309). Verder valt te zien dat ondanks dat de nieuwsberichten korter lijken te zijn geworden, ze meer inhoud hebben gekregen. Een nieuwsberichten zou geen nieuwe informatie mogen verschaffen in de body volgens Asbreuk en de Moor (2007, p.122-126) en dat gebeurt tegenwoordig ook niet meer. Overeenkomsten zijn dat geen enkele kop dikgedrukt en zijn er geen subtitels. Het weglaten van subtitels kan ervoor zorgen dat het nieuwsbericht de vorm krijgt van een lange lap tekst (Whitaker, Ramsey & Smith, 2012, p. 19-139). Echter komt de subtitel niet vaak voor in een nieuwsbericht omdat deze vaak al kort is. Dit zou bij Trouw de achterliggende reden kunnen zijn geweest om geen subtitels te plaatsen. Daarnaast worden de W- en H-vragen niet allemaal beantwoord in alle leads. Dit valt op, omdat deze wel aanwezig zouden moeten zijn, of in ieder geval tegenwoordig de wie-, wat-, wanneer- en waar-vraag volgens Whitaker, Ramsey en Smith (2012, p. 19-139). Dit blijkt dus niet zo te zijn. Het gevolg van het inkorten van de nieuwsberichten zou dus kunnen hebben geleid tot de vermindering van belangrijke inhoud zoals de W- en H- vragen. Ook komt de lijdende vorm ongeveer evenveel voor door de tijd heen, wat duidt op de passivitis waar een bedrijvende vorm verwacht mag worden in de nieuwsberichten van nu aangezien dat een kenmerk is van compact schrijven (Renkema, 2009, p. 120-124). Verder is de ‘wat’-vraag het meest beantwoord in alle nieuwsberichten en de ‘waar’ vraag het minst. De meeste W- en H-vragen zijn beantwoord in de nieuwsberichten van nu.

Hoewel er veel verschillen lijken te zijn, blijkt uit de statistische toets dat er geen significant verschil is tussen nieuwsberichten voor-, na de overgang en nieuwsberichten van nu. De kans is dus heel klein dat er een verschil is tussen deze drie periodes.

NRC

In het NRC valt op dat nieuwsberichten van nu en na de overgang altijd achtergrond-informatie geven, terwijl dit niet altijd zo is voor de overgang. Ook zijn de koppen in de nieuwsberichten door de jaren heen steeds informatiever geworden. Aan de andere kant zijn bijna alle koppen dikgedrukt in de drie periodes en hebben ze allemaal subkoppen. De subkoppen in de nieuwsberichten van nu geven echter geen achtergrond, zijn

non-Hoewel sommige kenmerken van koppen dus juist positief zijn veranderd door de jaren heen wat betreft toevoeging van inhoud zoals achtergrondinformatie en informatieve koppen hebben de subkoppen hierop ingeboet. Sterker nog, de kenmerken die aanwezig horen te zijn volgens Hicks en Holmes (2002, p. 70-83) en Asbreuk en de Moor (2007, p. 126-436) zijn geheel afwezig. De functie is dus veranderd evenals de inhoud.

Een overeenkomst is dat in alle nieuwsberichten geen ‘hoe’ en ‘waarom’ in de body staat en hebben de meeste nieuwsberichten een piramidestructuur. Echter hebben de nieuws-berichten voor overgang niet altijd een duidelijke centrale vraag en na de overgang wel. De nieuwsberichten na de overgang beantwoorden de meeste W-en H-vragen. De ‘waar’-vraag is het minst beantwoord in alle drie de periodes. Dit betekent dat niet alle vijf W- en H-vragen aan bod komen wat wel een kenmerk is van een nieuwsbericht (Schellens & Steehouder, 2008, p. 185-186; Whitaker, Ramsey & Smith, 2012, p. 19-139). De nieuwsberichten lijken verder niet korter te zijn geworden qua aantal woorden, alinea’s en regels. Dit aantal is ongeveer even groot als voor de overgang. Het lijkt er dus op dat de nieuwsberichten qua lengte niet compacter zijn geschreven ondanks de overgang naar het tabloidformaat, terwijl dit wel werd voorspeld door Asbreuk en de Moor (2007, p.297-316) en Kussendrager en Van der Lugt (2007, p.22-28). Desondanks is de inhoud dus wel veranderd. Aan de andere kant komt de naamwoordstijl wel vaak voor in de nieuwsberichten na de overgang. Het lijkt erop dat de nieuwsberichten steeds droger zijn geschreven aangezien het aantal tegenwoordige tijden afneemt door de jaren heen. Dit is het tegenovergestelde van de voorspelling van Asbreuk en de Moor (2007,p p.309) waarin compacte nieuwsberichten van nu juist actief zouden zijn geschreven.

Tot slot blijkt uit de Mann-Whitney U test dat er geen verschil is tussen nieuwsberichten voor de overgang naar het tabloidformaat en nieuwsberichten van nu. De verschillen die zijn gevonden worden dus niet statistisch ondersteund. Het Parool Een overeenkomst in de nieuwsberichten van het Parool is dat geen enkel nieuwsbericht een dikgedrukte kop heeft of een blikvanger is. Dit geldt voor alle drie de periodes. Wat verder overeenkomst in elke periode is dat sommige nieuwsberichten leads hebben. Het verschil in de leads is dat de belangrijkste informatie tegenwoordig niet altijd vooraan staat, terwijl het

daarvoor wel zo was. Daarentegen staan bij alle leads in de drie periodes de waar- en wanneer nooit bij het werkwoord en staat de plaats- en tijdsaanduiding niet vooraan.

Ook zijn de leads van nu de enige leads die soms langer zijn dan één alinea. Geen enkel nieuwsbericht heeft een subtitel. De leads zijn dus qua vorm en inhoud veranderd. Het valt op dat de leads van nu langer zijn dan in de andere twee periodes, omdat bij compact schrijven verwacht kan worden dat ze juist korter zouden zijn vanwege ruimtegebrek op de pagina’s in de krant (Kussendrager & Van der Lugt, 2007, p.22-28; Asbreuk & de Moor, 2007, p.297-316).

Bij alle drie de periodes is de eerste paragraaf soms niet de essentie van het nieuwsbericht, terwijl het belangrijkste nieuws eerst zou moeten staan (Asbreuk & de Moor, 2007, p.13-73). Dit betekent dat de lezer moet zoeken naar zijn informatie over het onderwerp, wat onwenselijk is voor een nieuwsbericht en niet voldoet aan het compact schrijven principe. Aan de andere kant geven de nieuwsberichten wel allemaal achtergrondinformatie. Dit kan niet gezegd worden over het ‘hoe’ en ‘waarom’. Deze twee vragen worden net na de overgang het minst vaak beantwoord in de body wat de literatuur van Whitaker, Ramsey en Smith (2012, p.19-139) tegenspreekt. De ‘hoe’ en ‘waarom’ zouden juist in de body moeten staan.

Tot slot lijken de journalisten steeds actiever te zijn gaan schrijven, wat overeenkomt met compact schrijven (Asbreuk & de Moor, 2007, p.309). De tegenwoordige tijd komt het vaakst voor in de nieuwsberichten van nu en de verleden tijd in de nieuwsberichten voor de overgang. Daarentegen is de naamwoordstijl het vaakst te vinden in de nieuwsberichten na de overgang. Dit spreekt elkaar dus tegen. Aan de ene kant zijn de nieuwsberichten actiever geschreven, terwijl ze tegelijkertijd ook droger zijn dankzij de naamwoordstijl. Als de naamwoordstijl niet zou voorkomen, zouden aan nog meer kenmerken van compact schrijven kunnen worden voldaan. Daar staat tegenover dat de nieuwsberichten voor de overgang het meeste aantal woorden en alinea’s hebben. Oftewel de lengte van de nieuwsberichten lijkt te zijn afgenomen over de jaren heen. Dit past in het kader van inkrimping door het nieuwe formaat krant, de komst van de digitale media en de toename van het aantal advertenties (Asbreuk & de Moor, 2007, p.297-316; Andersson; 2013, p.1-21). Tot slot hebben de meeste nieuwsberichten voor de overgang geen piramidestructuur, terwijl dit een kenmerk is van een nieuwsbericht (Schellens & Steehouder, 2008, p.

185-eerder gezegd de belangrijkste informatie niet vooraan. Mocht het nieuwsbericht dus zijn