3.4. Onderzoeksprocedure
3.4.2. Revisie-analyse
De revisie-analyse is in een aantal stappen uitgevoerd: globale verkenning, segmentering en kwalitatieve data-analyse. De stappen worden hieronder toegelicht.
Stap 1: Globale verkenning
Om de revisies zichtbaar te maken zijn merge-documenten gemaakt van de conceptversies en de definitieve versies van de motivatiebrieven (zie bijlage 13&16). Deze revisies zijn in een eerste leesronde globaal verkend, zodat een indruk over de aard van de revisies ontstond (zie bijlage 8). Doordat voor aanvang van deze globale verkenning de bestaande revisietaxonomieën al eens bestudeerd waren, is het geen volledige blanco benadering van de data geweest. De begrippen uit de revisietaxonomieën hebben gefungeerd als sensitizing concepts (Van den Hoonaard, 1997). Dit zijn begrippen die helpen om een werkrichting aan te houden. Daardoor is een rode draad in de data gevonden.
Stap 2: Segmentering
Na de globale verkenning zijn alle revisies van elkaar losgekoppeld (gesegmenteerd). Daardoor werd iedere revisie zichtbaar en analyseerbaar. De revisies zijn van elkaar gescheiden aan de hand van bepaalde revisietypes. Dit kon een schrapping, toevoeging of vervanging zijn (Hayes et al., 1987).
Bij een schrapping of een toevoeging ging het om een zin of een woord(groep) die werd verwijderd of toegevoegd ten opzichte van de conceptversie. Wanneer er een volledige zin is toegevoegd of geschrapt is, is iedere zin als één aparte revisie gesegmenteerd. Bij vervangingen ligt dit wat complexer. Eén revisie is apart gesegmenteerd als een revisie geen gevolgen heeft op een andere revisie. Een aantal voorbeelden:
Voorbeeld 1 revisiesegmentering (C11)
Concept: Tijdens het introductiecollege op maandag 25 april 2016 liet u weten op zoek te
zijn naar een Lid Managementteam voor de communityday van de afdeling Journalistiek & Communicatie in juni 2016.
Definitief: Toen ik tijdens het introductiecollege op maandag 25 april 2016 hoorde dat
u op zoek bent naar een Lid Managementteam voor de communityday van de afdeling Journalistiek & Communicatie in juni 2016,
Toelichting: In dit voorbeeld 1 is te zien dat binnen deze zin diverse concepten zijn
veranderd. De grootste verandering is dat de schrijver van ‘u liet weten’ maakt: ‘toen ik (..) hoorde’. Door de keuze om de tekst naar het ik-perspectief te veranderen, veranderen er meerdere concepten in de definitieve versie. Zo is ‘tijdens’ veranderd in ‘toen’, werkwoorden veranderen en de structuur van de zin ook. Omdat de eerste keuze de andere revisies in de hand werkt, is deze revisie als één revisie gesegmenteerd.
Voorbeeld 2 revisiesegmentering (C11)
Tabel 2- Voorbeeld 2 revisiesegmentering
Concept Definitief Toen ik hoorde van de mogelijkheid om
te solliciteren naar een plaats in het managementteam was ik al enthousiast.
Toen ik voor het eerst hoorde van de mogelijkheid om onderdeel te zijn van het managementteam werd ik gelijk enthousiast. Toen ik hoorde van de mogelijkheid om
te solliciteren naar een plaats in het managementteam was ik al enthousiast.
Toen ik voor het eerst hoorde van de mogelijkheid om onderdeel te zijn van het managementteam werd ik gelijk enthousiast.
Toelichting: In tabel 2 is één zin twee keer als aparte revisie gesegmenteerd. Dit is
gedaan, omdat iedere afzonderlijke revisie geen gevolg heeft voor de andere revisies. Zo is ‘voor het eerst’ toegevoegd, maar dit heeft geen invloed op de volgende revisie waar ‘te solliciteren naar een plaats in’ vervangen wordt door ‘onderdeel te zijn van’.
Stap 3: Kwalitatieve data-analyse
Na de segmentering is met een kwalitatieve data-analyse zo open mogelijk naar de data gekeken (zie bijlage 8). De begrippen uit bestaande revisietaxonomieën hebben ook in deze analysestap gefungeerd als sensitizing concepts (Van den Hoonaard, 1997). Binnen de kwalitatieve data-analyse is bij iedere revisie precies opgeschreven wat de revisie inhield, bijvoorbeeld: ‘passief wordt actief’ of ‘invoeging beeldspraak’.
Tijdens de kwalitatieve data-analyse bleek dat de meeste revisies werden gedaan in de briefopeningen. Bijvoorbeeld door het gebruik van nieuwe, originele zinnen aan het begin van de alinea. In deze alinea’s werd ook vaker beeldspraak gebruikt dan in de rest van de brief. Omdat dit onderzoek wil aantonen of en hoe studenten ‘spelen met taal’ (Groenendijk et al., 2014) is ervoor gekozen om alleen de briefopeningen mee te nemen in dit onderdeel van het onderzoek.
Na een aantal rondes open coderen zijn patronen gevonden en deze werden samengevat in 38 verschillende categorieën (zie bijlage 8). Die werden vervolgens ondergebracht in de hoofdcategorieën: inhoud, structuur, stijl, toon en vorm (zie bijlage 8). Uiteindelijk zijn deze categorieën gekoppeld aan twee van de revisielevels van Elbow en Belanoff (2002): muscles (structuur-, stijl- en toonrevisies) en skin (vormrevisies).
Dit resulteerde in een definitieve analyse-methode (zie bijlage 9). Er is voor gekozen niet naar de bones (inhoudsrevisies) te kijken. Doordat er slechts één alinea van de
tekst werd geanalyseerd, bleek het lastig om de bepalen of een revisie de inhoud van de gehele tekst wel of niet veranderde.
Met de definitieve categorieën zijn de revisies nogmaals bekeken. Daarbij is op zoek gegaan naar opvallende trends binnen deze categorieën. Deze zijn aan de hand van voorbeelden uitgediept en beschreven. Daarbij zijn de trends kwantitatief weergegeven om een algemeen beeld te krijgen van de verschillen tussen beide groepen. Deze kwantitatieve componenten geven slechts een indicatie. Het aantal participanten dat deelnam aan het onderzoek was te klein om te kunnen komen tot een valide kwantitatieve analyse.
TOELICHTING HOOFD- EN SUBCATEGORIEËN
1. Muscles (structuur, stijl en toon)
Binnen deze categorie is er gekeken naar de revisies die het ‘hoe‘ van de tekst verandert. Hierbij let de schrijver op de manier waarop de tekst overkomt op de lezer. Binnen de categorie ‘muscles’ vallen structuur-, stijl- en toonrevisies. Die worden hieronder nader toegelicht.
De categorie ‘muscles’ is tevens de categorie waar de meeste revisies verwacht worden, omdat de ‘creatieve’ schrijfoefening van Witteveen (2014) valt onder zijn schrijfstap ‘compositie en stijl’. Het doel van de oefening is om schrijvers uit te dagen andere keuzes te maken in de structuur en de stijl van de tekst.
Muscles: structuur
De eerste subcategorie van ‘muscles’ is ‘structuur’. Deze categorie is vrij basaal en omvat allerlei varianten van structuur. Het zijn revisies op zowel macro- (tekststructuur) als microniveau (zinsbouw). Binnen deze subcategorie vallen diverse varianten van coherentierelaties. Dit is een vorm van ‘signalering’, die de nadruk kan leggen op bepaalde inhoud en de relaties in de inhoud structuur kan geven (Meyer, 1975, p. 77). Het doel van een structuurrevisie is om verbanden te leggen voor de lezer (Sanders, 2001). Concreet is binnen deze categorie gekeken naar de volgende elementen: samenvoegen of splitsen van alinea’s; zinsbouw; signaalwoorden en inhoud verplaatsingen (binnen de briefopening of elders uit of naar de brief). Een voorbeeld van het toevoegen van een signaalwoord:
Voorbeeld structuurrevisie (E7):
Concept: Toen wij maandagmorgen de verschillende teams te horen kregen voor de
Communityday J&C, was er één team wat er meteen uitsprong voor mij, namelijk het pr-onlineteam.
Definitief: Toen wij maandagmorgen de verschillende teams te horen kregen voor de
Communityday J&C was er één team wat er meteen uitsprong voor mij, namelijk het PR-onlineteam. Daarom maak ik nu ook de sprong om te solliciteren naar een functie binnen dat team.
Toelichting: In dit voorbeeld wordt een zin toegevoegd met het signaalwoord ‘daarom’.
Muscles: stijl
Binnen de subcategorie stijl vallen de volgende elementen: passief/ actief formuleren; woordvariatie; compacter formuleren; beeldspraak; intensiveerders; tijdsbepalingen (tijdens, toen); voorzetsels; lidwoorden die het accent ergens op leggen en concepten implicieter of explicieter formuleren. Een voorbeeld van intensiveerders:
Voorbeeld stijlrevisie (E4):
Concept: Er werd mij tijdens de introductie van blok 4 verteld dat er gezocht wordt naar
iemand die een leuke workshop kan verzorgen op de Communityday J&C 2016. Ik heb vrijwel meteen besloten om voor die functie te solliciteren omdat de functie en taak die u beschrijft mij erg aanspreekt.
Definitief: Een workshop betekent werk aan de winkel, in de breedste zin van het woord, en
nu werd mij verteld dat er gezocht wordt naar een geschikt iemand om een toffe workshop te verzorgen op de Community-day J&C 2016. Heeft u even geluk! Ik heb vrijwel meteen besloten om voor die functie te solliciteren omdat de functie en taak die u beschrijft mij ongelooflijk aanspreekt.
Toelichting: In dit voorbeeld worden woorden als ‘geschikt’, ‘vrijwel meteen’ en
‘ongelooflijk’ toegevoegd. Deze woorden versterken de uitspraken uit de conceptversie. Daarnaast zijn er andere revisies te zien, zoals inhoudelijke aanpassingen en de toon van de tekst verandert ook.
Muscles: toon
De studenten veranderen geregeld de toonzetting van hun motivatiebrief. Waar zij in
hun conceptversies bijvoorbeeld ‘middels deze brief’ of ‘hierbij reageer ik’ gebruikten, verdwijnt deze formele toon en wordt er persoonlijker en informeler geschreven. Dit wordt onder andere gedaan door het toevoegen van een onderwerp (veelal ‘ik’) of door de lezer persoonlijk aan te spreken met ‘u’. Een voorbeeld van een formele toon naar een informele toon:
Concept: hierbij mijn motivatiebrief betreffende de J&C Communityday 2016.
Definitief: Gefeliciteerd! U heeft zojuist de perfecte kandidaat gevonden voor het opzetten
van een workshop op de J&C Communityday 2016.
2. Skin: vormrevisies
Volgens Elbow en Belanoff (2002) passen auteurs in het laatste level van reviseren de ‘skin’ van de tekst aan. Dit zijn revisies op het gebied van spelling en grammatica. In eerdere onderzoeken (Stevenson et al.; 2006) worden dit de ‘vormrevisies’ genoemd als onderdeel van ‘oppervlakkige revisies’. In het huidige onderzoek vallen binnen de subcategorie ‘skin‘: spelling, interpunctie, opmaak en tijdsverandering. Hieronder een voorbeeld van het laatste onderdeel:
Concept: Toen ik hoorde van de mogelijkheid om te solliciteren naar een plaats in het
managementteam was ik al enthousiast.
Definitief: Toen ik voor het eerst hoorde van de mogelijkheid om onderdeel te zijn van het
04
RESULTATENONDERZOEK
it hoofdstuk bestaat uit twee onderdelen: de resultaten van de genre-analyse en de resultaten van de revisie-analyse. Te beginnen met de genre-analyse. Er zijn in totaal 78 briefopeningen meegenomen in dit onderdeel van het onderzoek. In de controlegroep zijn 18 conceptversies van de briefopening geschreven en 18 definitieve versies en in de experimentgroep 21 conceptversies en 21 definitieve versies. De controlegroep gebruikt in de briefopeningen gemiddeld 48,1 woorden in de conceptversie en de experimentgroep gebruikt gemiddeld 52,5 woorden. In de definitieve versie gebruikt de controlegroep gemiddeld 60,9 woorden en de experimentgroep 59,6 woorden (zie tabel 3). Opvallend is dat de controlegroep gemiddeld 26,6% meer woorden gebruikt in de definitieve versie, bij de experimentgroep is er een gemiddelde stijging van 14%.
Tabel 3- Aantal woorden en revisies
Controlegroep (N=18) Experimentgroep (N=21)
Gemiddeld aantal woorden briefopening conceptversie
48,1 52,3
Gemiddeld aantal woorden briefopening definitieve versie
60,9 59,6
4.1. GENERE-ANALYSE
In de briefopening zijn drie verschillende genre-kenmerken gecodeerd als af- of aanwezig: de attention-alinea, de vacature en de vindplaats van de vacature. Bij de controlegroep konden 54 (3x18) genre-kenmerken in de conceptversie worden gecodeerd en 54 in de definitieve versie. Bij de experimentgroep waren dit er 63 (3x21) in de conceptversies en 63 in de definitieve versies.
In de controlegroep zijn van de 54 genre-kenmerken 33 (61,1%) genre-kenmerken aanwezig en in de definitieve versie 37 (68,5%) genre-kenmerken (zie tabel 4). Dit is een stijging van 12,1%. Bij de experimentgroep zijn er van de 63 genre-kenmerken 45 (71,4%) genre-kenmerken aanwezig in de conceptversie en 50 (79,4%) in de definitieve versie (zie tabel 4). Dit is een stijging van 11,1%. De verschillen in stijging zijn minimaal, wat betekent dat de beide groepen ongeveer gelijk omspringen met de genre-kenmerken in de briefopening.
Tabel 4- Genre-kenmerken briefopening motivatiebrief
Controlegroep (N=18) Experimentgroep (N=21)
Aantal genre-kenmerken conceptversie
33 (61,1%) 45 (71,4%)
Aantal genre-kenmerken definitieve versie
4.2. REVISIE-ANALYSE
Alle revisies van de studenten zijn gesegmenteerd, zodat ze zichtbaar en analyseerbaar werden. In deze paragraaf
wordt duidelijk hoeveel de groepen hebben gereviseerd. Tevens wordt ingegaan op de ‘skinrevisies’.
Tabel 6- Skin- revisies Controlegroep (N=18) Experimentgroep (N=21) Aantal ‘skinrevisies’ 6 (8,7%) 14 (9,3%)
Aantal revisies
Voor dit onderdeel van het onderzoek zijn in totaal 39 gereviseerde briefopeningen geanalyseerd: 18 briefopeningen in de controlegroep en 21 in de experimentgroep. In totaal zijn er 220 revisies gesegmenteerd. Bij de controlegroep waren dit er 69. Ieder student deed gemiddeld 3,8 revisies in de briefopening. Bij de experimentgroep zijn 150 revisies gesegmenteerd, gemiddeld 7,1 revisies per student (zie tabel 5). Dit is een groot verschil.
Tabel 5- Aantal revisies
Controlegroep (N=18)
Experimentgroep (N=21)
Totaal aantal revisies 69 150 Gemiddeld aantal revisies per
student in briefopening
3,8 7,1