• No results found

R 1 R2 R3 R4

Professie ET ET ET ET

Expertise Zelfmanagement Zelfmanagement Cardiale problematiek Zelfmanagement

Referentiekader Onderzoeker: opinies en ervaringen.

Programma leider, gericht op vermoeidheid bij chronische problematiek. ET werkzaam in de praktijk: opinies en ervaringen. Onderzoeker en ET in de praktijk: opinies en ervaringen. Ergotherapie bij cardiale problematiek

Een ET kan een

overkoepelende rol spelen in het samenvoegen van alle informatie die gegeven en hieruit aanbevelingen geven gerelateerd aan het dagelijks handelen.

Bij cardiale problematiek in het begin vooral medisch management, later pas emotioneel- en

rolmanagement.

Een ET kan de koppeling maken tussen

zelfmanagementtheorieën, uit het boek van Lorig (die niet specifiek op cardiale problematiek zijn gericht) en zelfmanagement principes bij de specifieke doelgroep.

Een ET zorg voor:

- Graderen van activiteiten en helpen om terug te komen naar het leven voor de hartaandoening. - Op de lange termijn begeleiding bieden voor functionele en cognitieve mogelijkheden.

- Stressmanagement.

Een ET kijkt naar de manier waarom energie verdeelt kan worden in de prioriteiten van cliënten, door te focussen op kwaliteit van leven.

Zelfmanagement principes

- Medisch-, emotioneel en rolmanagement.

- Doen van activiteiten om mensen te laten ervaren en inzicht krijgen.

- ‘Self-efficacy’.

- Belang van rust nemen. - Rolmanagement: Activiteiten doen om te veranderen.

- Hulp vragen is een belangrijk aspect.

- Vanaf het begin stapsgewijs starten met zelfmanagement

- Educatie (voor verkrijgen van kennis en inzicht). - Vaardigheden verkrijgen en toepassen.

- ‘Self-efficacy’.

- Ervaringen uitwisselen. - Plannen maken.

- Ervaren en daarbij positief bekrachtigen.

- Omgaan met vermoeidheid. - Belang van inplannen van rust.

- Doelen opstellen. - Cliënten hebben een

- Educatie.

- Verwijzingen voor

follow-up bij een cardiaal oefenprogramma in een wellness centrum en/of naar andere professionals doorverwijzen. - Zelfmanagement is een theoretisch perspectief, zo moet de gezondheidszorg gezien worden. - Doelen stellen. - Reden geven voor veranderen.

- Bij vermoeidheid: het gebruik van goed ‘body mechanics’.

ziekenhuisopname). opdrachten.

Barrières bij

gedragsverandering

- Cliënten vinden het lastig om zelf doelen opstellen. - Na drie maanden is er een kantelpunt voor

gedragsverandering. - Therapeut moet de cliënt niet te veel belonen voor goed gedrag, beloning moeten mensen bij zichzelf vinden.

- “Je hebt een lange periode nodig om tot

gedragsverandering te kunnen komen”.

- De ‘achteruitgang’ probeer je tegen te houden.

X  - Het veranderen van ritme.

- Geen voordelen zien van de leefstijlveranderingen. - Emotioneel management is het moeilijkst.

Invloed sociaal economische status

- Niet iedereen heeft gezondheidsvaardigheden. - Invloed op interpreteren /begrijpen informatie.

X X  - Verminderde toegang en

begrip.

 - Moeite met implementeren.  - Financieel (transport en

gezond eten).

 - Minder gezondheids- vaardigheden, kennis over het gezondheidsstelsel en opleidingsniveau.

Ervaringsdeskundige - De juiste ervarings- deskundige vinden is lastig. Als

ervaringsdeskundigen goed getraind zijn, ontstaat een coaching dementie. - Ervaring uitwisselen is goed.

- Wordt nog niet gebruikt in het programma.

- Iedere cliënt is een ervaringsdeskundige. - In het algemene tijdschrift van het programma worden ervaringsverhalen gedeeld die gelezen kunnen worden.

X - Andere deelnemers zijn ook

ervaringsdeskundigen. - Therapeut moet zorgen dat de interactie ontstaat. - Mogelijkheden van peer gebruiken in therapie verschillend per cultuur.

Naasten - Belangrijk om de rol te

bespreken. Doe je alles samen met je partner, of alleen.

Betrokken bij intake en 2 sessies in het programma. Voordelen:

- Beter begrip voor situatie

Familie wordt betrokken om te bekijken of zij het eens zijn met het behandelplan voor vertrek naar huis.

Invloed van familie verschilt per cliënt. Soms is er niet de juiste balans in hulp die gegeven wordt door familie.

programma. - Meer inzicht.

- Ervaringen uitwisselen over de verandering.

Individueel/groep Combinatie. Voordelen groep: - Ervaringen uitwisselen - Gevoel niet alleen te zijn. - Van een ander horen hoe je het doet en hiervan leren. Nadelen groep:

- Iedereen heeft eigen doelen.

- Het programma heeft geen individuele behandelingen. - Cliënten hebben alleen individuele doelen.

Combinatie.

- Zelf geen groepssessies. - Bij verwijzing naar dagprogramma wel

groepssessies (educatie en fysieke oefeningen).

- Individuele interventies is passender voor korte behandelingstrajecten bij jongeren.

- Groepen zijn in relatie tot kwaliteit van leven.

Aantal participanten X 5 X Face-to-face: 6 – 12

Online: 6 – 10

Aantal sessies 6 á 7 sessies - waarvan 2 na langere periode. Sessies opbouwen n.a.v. ‘Stages of change’.

X X 4 – 8 sessies.

Groepsdynamica X Netwerkvorm. X Minder dan 6 deelnemers te

weinig mogelijkheden voor ‘social persuasion’ en ‘social modelling’.

Bij meer dan 12 vallen mensen buiten de groep.

Follow-up sessie Ja is belangrijk. Ja.

In het programma na 3 maanden. Wenselijk is ook na 1 jaar. Ja. Gebeurd d.m.v. een verwijzing. Ja is belangrijk. Interventies op afstand - Voordelen - Nadelen Voordelen:

- Nazorg kan prima d.m.v. interventie op afstand. Nadelen:

- Is passiever voor cliënten.

Het groepsprogramma in een interventie op afstand ‘vorm’ wordt dit najaar ontwikkeld.

Voordelen:

- Toegang tot cliënten die ver van faciliteiten af wonen. - Voortzetten van de behandeling en

Voordelen:

- Verkortte reistijd.

- Frequentie van behandeling kan vergroten.

- Contact maken en het gevoel is anders.

ontslagplanning.

- Betrekken van verre familie (zelfs tijdens

ziekenhuisopname). - Samenwerking met lokale zorgverleners.

Nadelen:

- Geen ‘hands-on’ aspecten. - Vergt behoorlijke

infrastructuur.

uitdrukkingen en signalen. - Therapeut geeft sneller antwoord i.p.v. de cliënt aan te moedigen zelf naar antwoorden te zoeken.

- In groepsverband weet je niet wanneer iemand iets zegt/ waarom iemand stil is. Algemeen:

- Andere aanpak/vormgeving van therapie.

Aspecten interventies op afstand (forum, chat, sms, Skype, etc.)

- Teleconsult. - Website.

X Interventies worden gebruikt

om (niet bereikbare) cliënten te volgen en verre

familieleden (fysiek gezien) te spreken.

- Apps.

- Telefonische coaching. - Netwerk  Moodle= black board netwerk met informatie, discussie en A- gesynchroniseerd.

- Zodat cliënten met moeheid en motorische problemen (moeite met typen) op een eigen gekozen moment op het platform zitten.

Zelfmanagement en interventies op afstand

X Er is een eHealth programma

geheel online met als filosofie dat cliënten het zelf moeten doen en onderwerpen moeten kiezen, dus erg gericht op zelfmanagement. Nadeel van het face-to-face is ook een voordeel. Cliënten krijgen soms vrij van

werk/verplichtingen, zodat zij in de toekomst kunnen

Het is haalbaar maar hangt af van de fase waarin de therapie wordt geboden. Wanneer de cliënt veilig functioneert t.a.v. de ADL en medische gezien veilig is, is zelfmanagement d.m.v. interventie op afstand geschikt.

Interventies op afstand is goed wanneer vragen van cliënten tijdens of na het programma komen.

minder zijn.

Blended-therapie Moet blended zijn.

Altijd de eerste keer face-to- face.

Moet blended zijn. Stimuleren van elkaar en positief bekrachtigen is van belang.

Nuttig. Cliënten die niet in staat zijn om naar algemene ‘community’ follow-up te komen, kunnen daardoor thuis gezien worden.

Moet blended zijn i.v.m. langer termijn traject waarin face-to-face componenten moeten zitten.

Instapvoorwaarden X - Motivatie. - Veilig/ zelfstandig thuis.

- Motivatie om mee te doen. - Toegang tot apparatuur. - Goede cognitie.

- Toegang tot apparatuur. - Verlangen/behoeften naar deze vorm van interventie. - Zelfvertrouwen.

R5 R6 R7 R8

Professie ET ET ET ET

Expertise Zelfmanagement en

ervaringsdeskundigen

Zelfmanagement Cardiale problematiek Cardiale problematiek

Referentiekader Onderzoeker/projectontwikke laar: zelfmanagement programma’s, opinies en ervaringen. Onderzoeker: ‘Health promotion’, ervaringen en opinies. Ergotherapeut in de praktijk. Ervaringen en opinies. Ergotherapeut in de praktijk. Ervaringen en opinies. Ergotherapie bij cardiale problematiek

X X ET kijkt naar betekenisvolle

activiteiten, wat belangrijk is wanneer cliënten hun

patronen moeten aanpassen. ET heeft een rol bij

zelfmanagement.

Een ET concentreert zich op ‘real life’. Daarnaast ook op het geven van educatie bij cardiale problematiek en over het omgaan en veranderen van dagelijks handelen.

Zelfmanagement principes

- ‘Self-efficacy’. - Reflecteren.

- Positieve feedback. - Uitvoeren van activiteiten. - Belonen.

- Leren behouden van nieuw

- Motivational interviewing. - Positieve ervaringen bij gedragsverandering. - Herhalen van educatie. - Leren van behoud nieuw gedrag.

‘Self-efficacy’.

- Educatie (de ‘timing’ voor educatie geven is belangrijk en moet goed ingeschat worden).

- Doelen formuleren.

- Vertrouwen door te ervaren. - Ontspanningsoefeningen. - Interventie voor gezonde leefstijl (discussiëren, confronteren en reflecteren).

- Zelf laten ervaren in de thuis situatie.

- Aanpassingen aan de woonsituatie.

- Praten over problemen en voorstellen maken voor nieuwe vaardigheden. - Educatie (over coping- strategieën en een gezonde leefstijl). - Motivational interviewing. Barrières bij gedragsverandering - Motivatie. - Depressie.

- Open staan/klaar zijn voor zelfmanagement.

- Behoud van ‘nieuw’ gedrag - ‘Self-efficacy’ is nodig om gedrag te veranderen.

- Aanpassen van het huis. - Uitvoeren van (fysieke) oefeningen.

- Omgevingsfactoren (fysiek en sociaal).

- Niet te veel doen.

- Acceptatie van de aandoening. - Angst. - Andere medische aandoeningen. Invloed sociaal economische status - Moeilijker te motiveren. - Moeilijker te vinden. - Verlaagde participatie - Lage SES is vaak in verband met sociale steun, educatie, omgeving

waarden en zijn grotere risico factoren op de gezondheid.

Grote impact op de uitkomsten van ‘health promotion’ en

zelfmanagement.

Ervaringsdeskundige - Cliënten kunnen van verschillen en overeenkomsten met anderen veel leren.

- Uit onderzoek bleek dat de basis educatie gegeven kan worden door een

ervaringsdeskundige. - Getraind moet worden hoe ervaringen gedeeld kunnen worden.

X - Worden niet gebruikt. Wel

deelt de therapeut ervaringen.

X

Naasten - Wanneer therapie stopt is

familie blijvende steun. - Familie moet betrokken worden bij het educatie gedeelte.

- Participatie van familieleden zorgt voor inzicht in

belemmeringen van de cliënt.

- Kunnen hinderen of bevorderend zijn.

- Educatie voor/met familie is belangrijk.

Voordelen:

- Voor ondersteuning bij educatie onthouden/ toepassen hiervan. - Naast kunnen helpen bij gedragsverandering. Nadelen:

- Persoonlijke aspecten kunnen niet besproken worden. Voordelen: - Verstrekken van aanbevelingen en educatie. - Inzichtgeven voor familieleden. Nadelen:

- Soms helpen familieleden te veel.

Individueel / groep Combinatie.

Een groep vergt een goede samenhang.

Voordelen:

- Cliënten kunnen leren van anderen.

Nadelen:

- Tijdsbesteding is langer wanneer iedereen zijn verhaal wil doen.

Combinatie. De keuze is cliënt gerelateerd. Nadelen:

- Voor cliënten met een slecht emotioneel welzijn is een individuele sessie nodig.

- Sommige cliënten willen niet deelnemen in een groep. Combinatie. Voordelen: - Tijdsbesparing. - Ervaringen delen. - Sociale interactie. - Energiemanagement leent zich goed voor een groep. - Educatie over

betekenisvolle activiteiten. Nadelen:

- In een groep kan je minder goed conformeren of de cliënt je begrijpt.

Combinatie. Voordelen:

- Cliënten zien dat ze niet alleen zijn (support). - Therapeut hoeft minder te herhalen.

- Cliënten voelen zich wellicht vrijer om vragen te stellen. - Discussiëren over

strategieën, zodat cliënten van elkaar kunnen leren. Nadelen:

Aantal participanten X Max. 12.

Hoeveelheid ligt aan expertise therapeut.

X X

Aantal sessies 1x per 2 weken behandeling in 6 weken.

Groepssamenhang is pas na een paar sessies.

Het traject zou los van het aantal sessies in elk geval 3 maanden moeten duren. Dat heeft positieve invloed op het gedragsbehoud.

6 – 8 sessies voor een goede groepsdynamica en om educatie te herhalen.

X X

Groepsdynamica X Netwerk. Rol als begeleider

innemen. Verbanden leggen tussen verhalen van cliënten.

X X

Follow-up sessie Ja

- Voor ‘reinforcement’ en het bieden van nieuwe informatie indien nodig.

Ja

- Nog niet bewezen, maar na 1 maand en 3 maanden en soms 6 maanden.

- Follow-up/booster sessie is goed voor het behoudt. - Zou telefonisch kunnen plaatsvinden.

Ja

- Na twee weken om te kijken of er nog dingen geregeld moeten worden. Eerst moeten cliënten ‘settelen’ in hun dagelijks handelen.

Er is geen tijd om follow-up te bieden. Interventies op afstand - Voordelen - Nadelen Voordelen:

- Sommige mensen hebben geen behoefte aan interactie met anderen en kunnen dan vanuit huis werken.

- Geld en reistijd. Nadelen:

- Geen mogelijkheid voor persoonlijke verhalen

Voordelen:

- Bereiken van verschillende mensen die niet makkelijk bereikbaar zijn.

Nadelen:

- Verminderd persoonlijk contact.

- Online niet voor iedere cliënt geschikt (ses). Algemeen:

Voordelen: - Meer contact

- Basis educatie kan online zonder therapeut.

Nadelen:

- Niet alles kan geobserveerd worden.

- Geen besef of andere meeluisteren.

- Minder controle over

Voordelen:

- Follow-up om te beoordelen hoe het met de cliënt gaat. - Wanneer vragen ontstaan kunnen deze beantwoord worden.

- Bieden van meer educatie. Nadelen:

- Je kan niet alles observeren.

- Geen persoonlijk (fysiek) contact.

Aspecten interventies op afstand (forum, chat, sms, Skype, etc.)

X Follow-up sessie kan d.m.v.

telefoon.

Skype. Skype en telefonisch.

Zelfmanagement en interventies op afstand

Bij zelfmanagement- programma’s (zowel op afstand als face-to-face) is de therapeut-cliënt relatie cruciaal.

X X Informatie en advies over

gedragsverandering kan mogelijk goed zijn d.m.v. interventie op afstand.

Blended-therapie Moet blended zijn. Mensen ontmoeten is van

meerwaarde.

X Moet blended zijn. Therapeut

moet interventie hier wel op aanpassen.

X

Instapvoorwaarden Het is niet een ‘one size fits

all’.

Cliënten moeten kunnen inloggen en in staat zijn de informatie te lezen en begrijpen.

Motivatie. Niet alle ouderen kunnen het

gebruiken. Iedereen is in staat om interventie op afstand (technologieën) te leren. R9 R10 R11 R12 Professie ET FT V ET Expertise Technologie/interventies op afstand Technologie/interventies op afstand Zelfmanagement Technologie/interventies op afstand

Referentiekader Onderzoeker: opinies en ervaringen.

Onderzoeker: opinies en ervaringen.

Opinies en ervaringen. Onderzoeker: opinies en

ervaringen.

Meerwaarde ergotherapie bij cardiale problematiek

X X X X

principes een functie in het systeem waarin de informatie op aanvraag geboden kan worden.

- Persoonlijke toepassing per cliënt.

- Motivational interviewing. aspecten van de aandoening.

- Educatie over: bewegen, voeding, pijnmanagement, medicatie, begrijpen waarom je die medicatie neemt.

- Energiemanagement. - Actieplan.

- Doorbreken van vicieuze cirkels. - ‘Negatief contract’ toepassen. - Ontspanningsoefeningen. Barrières bij gedragsverandering

X - Noodzaak inzien van

veranderen.

- Nieuwe routines creëren.

 - Aanpassen leven op de aandoening, anders is het risico op een depressie groot.

- Verlaagde controle over eigen gezondheid.  - Sommige mensen die

aansluiten bij een groep zijn nog niet klaar voor

verandering.

X

Invloed sociaal economische status

- Financiën voor apparatuur. - Educatie, leeftijd en SES zijn gerelateerd aan de bereikbaarheid van cliënten. - Deelnemers met een hoog opleidingsniveau stopten eerder, is gebleken uit onderzoek.

- Toepasbaarheid van interventie op afstand, hangt af van complexiteit van de technologie. - Het gebruik van

technologieën neemt wel toe.

X - Financiën voor apparatuur.

- Lagere educatie en vaardigheden waardoor gebruik technologieën moeilijker wordt. - De bereidheid voor zelfmanagement. - Deze groep moet de voordelen inzien en moeten

worden.

Ervaringsdeskundige X - Met de juiste training zijn

hier mogelijkheden voor. - Specifiek kijken naar de invulling van de taak van de ervaringsdeskundigen. Voordelen:

- Meer vergelijken tussen cliënten en leren van elkaar.

- Kostenefficiënt.

- Educatie van een ervaringsdeskundige is volgens cliënten van meerwaarde.

- De ervaringsdeskundige heeft een voorbeeldfunctie. - Een professional en een ervaringsdeskundige die samen een

zelfmanagement groep leiden zou de perfecte combinatie zijn.

- Geen ervaringen mee. Voordelen:

- Goede manier om

ervaringen uit te wisselen en te leren van elkaar. Dit kan ook door een video te delen.

Naasten - Steun is belangrijk. Voordelen:

- Bieden van ondersteuning. - ‘Post-up’ herstel is beter bij de cliënten die een sociaal netwerk hebben.

- Cliënten zonder sociaal netwerk zullen minder goede uitkomsten hebben.

- Steun is belangrijk.

- Acceptatie is makkelijker als de partner het zelf

accepteert.

- Familie heeft ook educatie nodig omdat ze weten dat de cliënt iets heeft, maar ze kunnen het meestal niet echt begrijpen.

Voordelen:

- Ondersteuning bieden met vaardigheden ontwikkelen, positieve bekrachtiging en zelfvertrouwen.

- Inzicht in de situatie van de cliënt.

- Familie is er als de therapie stopt.

- Familie kan gezond gedrag stimuleren.

Individueel / groep - De behoefte aan individueel- of groepsbehandeling verschilt per cliënt.

- Groepstherapie nog niet gebruikt. Wel relevant.

Combinatie. Voordelen:

- Er is vaak behoefte aan steun, een groep kan dat bieden.

Algemeen:

- Mensen moeten zich veilig kunnen voelen.

Combinatie. Voordelen:

- Support en motivatie bieden.

- Leren van elkaar.

- Niet het idee dat je alleen bent.

Nadelen:

- Cliënten voelen dat ze bekritiseerd worden door de anderen.

Aantal participanten 5 – 6.

Bij te veel deelnemers voelen cliënten zich niet verbonden met de andere leden.

Groepsinterventie online: 10. Educatie online: 20.

3 – 10.

Bij meer dan 10 cliënten verliezen ze de aandacht, interactie en participatie en ontbreekt tijd voor individuele verhalen.

Face-to-face: 8 – 10.

Afstand: iets minder dan 8-10 Omdat de technologie

mogelijk minder goed werkt wanneer er veel mensen inloggen.

Aantal sessies X X 6 bijeenkomsten.1x in de 2

weken (i.v.m. in de praktijk brengen van het geleerde).

Groepsdynamica X X X X

Follow-up sessie - Monitoring/follow-up:

maakte mogelijk dat cliënten adviezen opvolgen en therapietrouw waren.

- Belangrijk. Kan

kostenefficiënt zijn op de lange termijn doordat je vermijd dat cliënten terug komen met dezelfde problemen.

- Cliënten hebben behoefte om na een programma de informatie op te kunnen zoeken.

- Follow-up is nodig. Kan door een therapeut gebeuren maar ook door een computersysteem d.m.v. een pop-up/alarm melding.

- Het moment voor follow-up moet naar aanleiding van eigen opgestelde doelen van de cliënt ingepland worden, om zo optimaal mogelijk aan zelfmanagement te werken. Interventies op afstand - Voordelen - Nadelen

Voordelen (uit onderzoek): - Cliënten waren tevreden. - Doelen voor de cliënten werden behaald.

- Het was een toevoeging i.p.v. een wat cliënten als fijn vervangen

- Inzicht in familie/thuis situatie.

Voordelen:

- Groter bereik (op kritische stadia van de revalidatie). - Minder reisafstand. Nadelen:

- Cliënten houden van interactie met anderen cliënten.

Algemeen:

Voordelen:

- Goed voor educatie. Nadelen:

- Menselijk contact is belangrijk.

Algemeen:

- Een face-to-face groep maakt de drempel om te gaan lager.

Voordelen:

- Echte omgeving kan geobserveerd worden. - Observaties worden objectiever.

- Naasten kunnen informatie meekrijgen en leren door te zien hoe de cliënt het doet.

het beste zou zijn om interventies op afstand op elk individu aan te passen. Algemeen:

- Uitdaging is het gebruik van de technologie en de continue verandering van technologie.

- De technologie moet geen vervanging zijn van sociale interactie in het algemeen.

Nadelen:

- De nabijheid gaat verloren. - Als iedereen moet inloggen kan er tijd verspilt worden.

Aspecten interventies op afstand (forum, chat, sms, Skype, etc.)

- Video’s (zorgen voor objectieve observaties en assessments).

- ‘Reacts’ bestaat uit video bellen, foto’s laten zien en video’s delen. Systemen: - ‘Reacts’ (zelfmanagement). - ‘Jintronix’ (fysiotherapie: fysieke activiteiten). - Facebook.

- Skype (alleen als iemand niet anders kan).

- Naast het programma worden cliënten ook individueel gesproken tijdens kort afspraken online.

- Ambitie: cliënten zelf gezond gedrag laten monitoren. Door vragenlijsten, met bijvoorbeeld als uitkomst dat iemand te weinig buiten is geweest.

Zelfmanagement en interventies op afstand

X - Het kan goed zijn, maar de

ontwikkeling is nog niet zo ver.

- Sommige cliënten zijn nog niet aan alle info toe. - Een zelfmanagement programma raakt cliënten vaak op emotioneel vlak, dan is het belangrijk om (face-to-face) voor iemand klaar te staan. - Voor mensen die niet naar de praktijk kunnen komen en toch willen meedoen zou interventie op afstand de oplossing zijn.

- Moet specifiek naar de persoon gekeken worden of interventie op afstand geschikt is.

- Je mist persoonlijke interactie met deze vorm.

Blended-therapie Moet blended zijn. Een eerste

sessie om cliënten de

technologie te laten proberen is noodzakelijk.

Moet blended zijn. Cliënten blijken face-to-face contact te waarderen en het kan vertrouwen geven.

Moet blended zijn. Menselijk contact is belangrijk voor de interactie. De impact van de deelname online is niet hetzelfde als face-to-face. Informatie verstrekken kan

Moet blended zijn. In elk geval één sessie face-to- face. De eerste sessie is het belangrijkst om te weten of iedereen de technologie begrijpt.

via het internet.

Instapvoorwaarden - Bezit van computer.

- Basis functies van de apparatuur kunnen gebruiken.

- Bereidheid om mee te doen.

- Bereidheid.

- Begrip van waar ze aan beginnen.

- Ondersteuning van het sociaal netwerk.

- Begrip over de eigen situatie.

- Graag willen veranderen. - Geen depressie hebben.

- Bereidheid.

- Comfortabel met de apparatuur.

- Mensen moeten de

voordelen ervan inzien, een therapeut zal ze moeten overtuigen.

- Voor iedere is het te leren met een gepersonaliseerde training. De cliënten die nog moeten leren zullen wel meer support nodig zullen hebben dan cliënten die de skills al hebben.