Verschillen in leidraden voor primaire en regionale waterkeringen
2.2 Regionale keringen
Voor regionale waterkeringen was tot een aantal jaar geleden nog geen literatuur beschikbaar. Toch zijn ook regionale waterkeringen belangrijk voor de bescherming tegen wateroverlast vanuit de haarvaten van het watersysteem, en daarom heeft het Rijk in de Vierde Nota
waterhuishouding (1998) het actiepunt opgenomen dat provincies en waterschappen normen ontwikkelen voor de veiligheid van niet-primaire waterkeringen. Hieruit is het
‘Ontwikkelingsprogramma regionale waterkeringen’ ontstaan. Dit programma heeft als doel de ontwikkeling van uniforme standaarden voor de volgende aspecten van regionale keringen:
• Normeren
• Toetsen
• Ontwerp en verbeteren
• Beheer en onderhoud
Daarnaast worden twee achtergrondrapporten ontwikkeld. Hieronder staan alle documenten binnen het ‘Ontwikkelingsprogramma regionale waterkeringen’.
Normeren
• Richtlijn Normeren Keringen langs regionale rivieren [10]
In deze richtlijn wordt de methode toegelicht, waarmee provincies de veiligheidsnormen van waterkeringen langs regionale rivieren vaststellen. Dit is vergelijkbaar, hoewel er ook verschillen zijn, met de methode waarmee de normen voor primaire keringen zijn vastgesteld. De status van deze richtlijn is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
• Richtlijn Normeren Compartimenteringskeringen [11]
Deze Richtlijn beschrijft een methode voor het op uniforme wijze vaststellen van het nut van een compartimenteringskering ten aanzien van de reductie van schade, dodelijke slachtoffers en getroffenen. Vaststelling van dit nut is primair bedoeld voor de afleiding van een veiligheidsnorm, maar kan tevens gebruikt worden bij de aanwijzing van compartimenteringskeringen. De status van deze richtlijn is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
• Richtlijn Normeren Voorlandkeringen [12] Deze richtlijn is nog niet verschenen.
Toetsen
• Leidraad Toetsen op Veiligheid Regionale Keringen [13]
In deze leidraad zijn normen ontwikkeld voor de veiligheid die regionale keringen moeten bieden. Deze normen zijn vastgelegd in de Verordening West-Nederland die begin 2006 is vastgesteld. De status van deze leidraad is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
Kenmerk N005-0494165OVN-kzo-V01-NL
• Addendum op de Leidraad Toetsen op Veiligheid Regionale Keringen betreffende de boezemkaden [14]
Dit addendum beschrijft enkele aanpassingen voor de toets op veiligheid van boezemkaden, zoals die zijn ontwikkeld in het kader van een tussentijdse verbetering van de leidraad
vooruitlopend op het uitbrengen van een definitieve versie. De status van deze leidraad is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
Ontwerp en verbeteren
• Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Waterkeringen langs regionale rivieren [15] Het doel van deze handreiking is te komen tot een landelijk uniforme uitwerking voor het ontwerpen en verbeteren van de betreffende waterkeringen door de verschillende provincies. De handreiking presenteert een methodiek voor het ontwerpen en verbeteren van waterkeringen langs regionale rivieren. De status van deze handreiking is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
• Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Boezemkaden [16]
In deze handreiking wordt onder het verbeteren van de veiligheid van boezemkaden in brede zin verstaan het verhogen van de bescherming tegen overstroming van polders, beschermd door boezemkaden. Vanuit deze brede interpretatie gaat de Handreiking niet alleen in op het verbeteren van de kade zelf, maar tevens op de mogelijkheid om de bescherming tegen overstromen te verhogen door het reduceren van de hydraulische belasting. De status van deze handreiking is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
• Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Compartimenteringskeringen [17] Deze handreiking is nog niet verschenen.
Beheer en onderhoud
• Handreiking Beheer & Onderhoud Regionale Waterkeringen [18] Deze handreiking is nog niet verschenen.
• Leidraad Waterkerende Kunstwerken in regionale keringen [19] Deze handreiking is nog niet verschenen.
• Leidraad Niet-waterkerende objecten bij regionale keringen [20] Deze handreiking is nog niet verschenen.
Achtergrondrapporten
• Kwaliteitsindicatoren Veiligheidstoetsing [21]
Op basis van ervaringen met de veiligheidstoetsing van primaire waterkeringen is geconcludeerd dat waterschappen en provincies de behoefte hebben om indicatoren te definiëren ten einde de
Kenmerk N005-0494165OVN-kzo-V01-NL
kwaliteit van een toetsing van regionale waterkeringen te kunnen specificeren c.q. beoordelen. In overleg met vertegenwoordigers van provincies en waterschappen zijn verschillende onderdelen en aspecten van de toets op veiligheid benoemd en zijn kwaliteitsindicatoren aangegeven. De in deze rapportage opgenomen indicatoren kunnen als een inventarisatie of checklist worden gezien. Het is verstandig deze indicatoren te gebruiken, het is echter niet verplicht. De status van dit rapport is ‘groene versie’, dus nog niet definitief.
• Materiaalfactoren Boezemkaden [22]
Uitgangspunten die bij de afleiding van de materiaalfactoren voor de Leidraad Rivieren [1] zijn gebruikt, zijn vaak conservatief voor regionale waterkeringen, vooral voor boezemkaden. Het opstellen van de materiaalfactoren voor de Leidraad Rivieren en de wenselijkheid van een consistente aanpak bij boezemkaden, waren de aanleiding om een set materiaalfactoren specifiek voor boezemkaden af te leiden. De status van dit rapport is definitief.
3 Conclusie
Het belangrijkste verschil tussen leidraden voor primaire of regionale keringen is het feit dat voor primaire keringen alle leidraden en regels al jaren vastliggen, terwijl op dit moment een
programma loopt om in de toekomst hetzelfde te realiseren voor regionale keringen. Voor regionale keringen zijn bijna alle leidraden tot nu toe slechts als ‘groene versie’ beschikbaar. Ook zijn de (definitieve) leidraden voor primaire keringen opgenomen in het Wettelijke
Toetsinstrumentarium (WTI), terwijl er voor regionale keringen überhaupt nog geen wettelijk toetsinstrumentarium geldt.
Kenmerk N005-0494165OVN-kzo-V01-NL
4 Literatuur
[1] Leidraad Rivieren, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[2] Technisch Rapport Ontwerpbelastingen voor het Rivierengebied, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[3] Technisch Rapport Ruimtelijke Kwaliteit, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[4] Addendum op het Technisch Rapport Waterkerende Grondconstructies, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[5] Technisch rapport Waterkerende Grondconstructies, TAW, 2001
[6] Voorschrift Toetsen op Veiligheid Primaire Waterkeringen, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[7] Addendum op het Voorschrift Toetsen op Veiligheid 2006 m.b.t. primaire waterkeringen van de categorie c, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[8] Hydraulische Randvoorwaarden primaire waterkeringen, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007
[9] Leidraad Kunstwerken, TAW, 2003
[10] Richtlijn Normeren Keringen langs regionale rivieren, STOWA, 2008
[11] Richtlijn Normeren Compartimenteringskeringen, STOWA, 2007
[12] Richtlijn Normeren Voorlandkeringen, STOWA, nog niet verschenen
[13] Leidraad Toetsen op Veiligheid Regionale Keringen, STOWA en provincies Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland, 2006
[14] Addendum op de Leidraad Toetsen op Veiligheid Regionale Keringen betreffende de boezemkaden, STOWA, 2010
[15] Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Waterkeringen langs regionale rivieren, STOWA, 2009
Kenmerk N005-0494165OVN-kzo-V01-NL
[16] Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Boezemkaden, STOWA, 2009
[17] Handreiking Ontwerpen & Verbeteren Compartimenteringskeringen, nog niet verschenen
[18] Handreiking Beheer & Onderhoud Regionale Waterkeringen, nog niet verschenen [19] Leidraad Waterkerende Kunstwerken in regionale keringen, nog niet verschenen
[20] Leidraad Niet-waterkerende objecten bij regionale keringen, nog niet verschenen
[21] Kwaliteitsindicatoren Veiligheidstoetsing, STOWA, 2007
[22] Materiaalfactoren Boezemkaden, STOWA, 2009
Contactpersoon H.T.J. (Jeroen) Overman Datum 24 augustus 2011
Kenmerk N004-0494165OVN-wga-V02-NL